bai giang Canh ngay he 1

Ngữ văn 10
CẢNH NGÀY HÈ
(Bảo kính cảnh giới – Bài 43)
Nguyễn Trãi


Cảnh ngày hè – Nguyễn Trãi
( Bảo kính cảnh giới – bài 43)
I.Tìm hiểu chung:
1.Tập thơ “Quốc âm thi tập”:

? Dựa vào tiểu dẫn SGK, nêu khái quát
về tập thơ “ Quốc âm thi tập” và bài

thơ "Cảnh ngày hè".


Cảnh ngày hè – Nguyễn Trãi
( Bảo kính cảnh giới – bài 43)
I.Tìm hiểu chung:
2. Bài thơ “ Cảnh ngày hè”:


HỒ CHÍ MINH
Ví không có cảnh đông tàn
Thì đâu có cảnh huy hoàng ngày xuân
Nghĩ mình trong bước gian truân
Tai ương rèn luyện tinh thần thêm hăng.
(Tự khuyên mình)

HỒ CHÍ MINH
Gạo đem vào giã bao đau đớn
Gạo giã xong rồi trắng tựa bông
Sống ở trên đời người cũng vậy
Gian nan rèn luyện mới thành công.
( Nghe tiếng giã gạo)


II – Đọc hiểu văn bản :

Cảnh ngày hè
Rồi/hóng mát /thuở ngày trường
Hoè lục đùn đùn/tán rợp giương
Thạch lựu hiên/còn phun thức đỏ
Hồng liên trì/đã tiễn mùi hương
Lao xao chợ ca/ù làng ngư phủ
Dắng dỏi cầm ve/lầu tịch dương
Dẽ có Ngu cầm/đàn một tiếng
Dân giàu đủ /khắp đòi phương.


Con người ung dung tự tại hóng mát.


1. Cảnh ngày hè:
Hoè xanh um tán lá giương lên che rợp.


Thạch lựu nở hoa đỏ rực như phun
màu đỏ bên hiên.

Sen hồng ngoài ao tỏa ngát hương


chợ cá ở làng chài lao xao nhộn nhịp tấp
nập


ve kêu bên lầu lúc mặt trời sắp lặn


Tiếng đàn của vua Thuấn cho dân giàu có no đủ


2. Con người nhà thơ:
Thân nhàn mà tâm không nhàn. Mở đầu bài
thơ, câu lục ngôn vẽ chân dung một con
người thân nhàn. Kết thúc thi phẩm câu thơ
6 tiếng lại gợi ra một vĩ nhân luôn trăn trở
việc nước. Thì ra nhân vật trữ tình của bài
thơ là một con người người nhàn mà tâm
động.


Bui một tấc lòng ưu ái cũ
đêm ngày cuồn cuộn nước triều đông.
( Thuật hứng – bài 2 )

Việc nhân nghĩa cốt ở yên dân…....



Hồ Chí Minh
Sự vật vần xoay đà định sẵn
Hết mưa là nắng hửng lên thôi
đất trời một thoáng thu màn ướt,
Sông núi muôn trùng trải gấm phơi;
Trời ấm hoa cười chào gió nhẹ,
Cây cao, chim hót rộn cành tươi,
Người cùng vạn vật đều phơi phới
Hết khổ là vui vốn lẽ đời.
( Trời hửng)


Hồ chí minh
Tới đây khi lúa còn con gái
Gặt hái hôm nay quá nửa rồi
Khắp chốn nông dân cười hớn hở
đồng quê vang dậy tiếng ca vui.
( Cảnh đồng nội)


Hồ Chí Minh
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ
Chòm mây trôi nhẹ giữa từng không
Cô em xóm núi xay ngô tối
Xay hết lò than đã rực hồng.
( Chiều tối)

Rằm xuân lồng lộng trăng soi
Sông xuân nước lẫn màu trời thêm xuân
Giữa dòng bàn bạc việc quân
Khuya về bát ngát trăng ngân đầy thuyền.

(Nguyên tiêu)


Hồ Chí Minh
Trong tù không rượu cũng không hoa
Cảnh đẹp đêm nay khó hững hờ
Người ngắm trăng soi ngoài cửa sổ
Trăng nhòm khe cửa ngắm nhà thơ.

(Vọng nguyệt)


Hồ Chí Minh
Thân thể ở trong lao
Tinh thần ở ngoài lao
Muốn nên sự nghiệp lớn
Tinh thần càng phải cao.
( Nhật kí trong tù)


Hồ Chí Minh
Mặc dù bị trói chân tay
Chim ca rộn núi hương bay ngát rừng

Vui say ai cấm ta đừng
đường xa âu cũng bớt phần quạnh hiu.
(Trên đường)


“Tôi chỉ có một ham muốn, một ham muốn tột
bậc là đồng bào ta ai cũng có cơm no áo mặc
ai cũng được học hành”.

( Lời Hồ chủ tịch)