Giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự từ thực tiễn tỉnh Quảng Bình (tt)

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Khiếu nại là quyền cơ bản của công dân được quy định trong
Hiến pháp, là công cụ pháp lý để công dân bảo vệ quyền và lợi ích
của mình khi bị xâm phạm, là biểu hiện của nền dân chủ xã hội chủ
nghĩa. Khiếu nại là kênh thông tin khách quan phản ánh việc thực thi
quyền lực của bộ máy nhà nước, phản ánh tình hình thực hiện công
vụ của cán bộ, công chức. Do đó công tác giải quyết khiếu nại không
những có vai trò quan trọng trong quản lý nhà nước mà còn thể hiện
mối quan hệ giữa Đảng, Nhà nước và nhân dân. Thông qua công tác
giải quyết khiếu nại, Đảng và Nhà nước kiểm tra tính đúng đắn, sự
phù hợp của đường lối, chính sách, pháp luật do mình ban hành, từ
đó có cơ sở thực tiển để hoàn thiện sự lãnh đạo của Đảng và hiệu lực,
hiệu quả quản lý Nhà nước.
Thi hành án dân sự (THADS) là một trong những hoạt động
quan trọng nhằm khôi phục và bảo vệ các quan hệ xã hội bị xâm
phạm. Do đó, thi hành dứt điểm các bản án, quyết định đã có hiệu lực
pháp luật hoặc chưa có hiệu lực pháp luật nhưng được thi hành ngay
trên thực tế có một ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc bảo đảm
trật tự, an toàn xã hội. Tuy nhiên công tác THADS là công tác phức
tạp, liên quan đến nhiều lĩnh vực khác nhau trong đời sống xã hội,
trực tiếp ảnh hưởng đến quyền về tiền, tài sản, nhân thân của các bên
đương sự và những người có liên quan. Việc tổ chức thi hành Bản án,
Quyết định của Tòa án sẽ làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt
quyền và nghĩa vụ về tiền, tài sản và nhân thân của các bên đương sự.
Do tính chất công việc phức tạp như vậy cho nên khiếu nại trong
THADS là điều khó tránh khỏi.
Công tác giải quyết khiếu nại trong THADS tại tỉnh Quảng Bình

1

những năm qua đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần khôi
phục quyền và lợi ích hợp pháp của công dân. Tuy nhiên, tình hình
khiếu nại về THADS tại tỉnh Quảng Bình ngày càng có nhiều diễn
biến hết sức phức tạp, làm ảnh hưởng đến an ninh chính trị, trật tự an
toàn xã hội tại địa phương. Trước tình hình đó đòi hỏi cần có sự quan
tâm hơn nữa nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của công tác giải
quyết khiếu nại về THADS tại tỉnh Quảng Bình.
Vì vậy việc nghiên cứu đề tài: “Giải quyết khiếu nại trong thi
hành án dân sự từ thực tiễn tỉnh Quảng Bình” làm luận văn thạc sĩ là
rất cần thiết, vừa có ý nghĩa lý luận, vừa có ý nghĩa thực tiễn trong
vấn đề giải quyết khiếu nại về THADS, nhất là trước đòi hỏi của
công tác THADS tại tỉnh Quảng Bình.
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Trong những năm gần đây, trước những đòi hỏi khách quan của
công tác THADS, đã có nhiều đề tài, công trình khoa học nghiên cứu
về các khía cạnh lý luận và thực tiễn liên quan đến THADS.
Các công trình nêu trên đã có nội dung nghiên cứu về thi hành án
dân sự ở những góc độ, khía cạnh và mức độ khác nhau nhưng chưa
có công trình nào nghiên cứu một cách cơ bản, cụ thể công tác giải
quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự từ thực tiễn tỉnh Quảng
Bình. Vì vậy, đề tài “Giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự từ
thực tiễn tỉnh Quảng Bình” của luận văn này không trùng lặp với các
công trình đã được công bố ở nước ta trong những năm gần đây.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Luận văn có mục đích tổng quát xây dựng luận cứ khoa học cho
việc đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại
trong THADS ở tỉnh Quảng Bình nói riêng, trên phạm vi cả nước nói

2


chung.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Làm rõ những vấn đề lý luận và pháp luật về giải quyết khiếu
nại trong THADS.
- Đánh giá đúng đắn và toàn diện thực trạng giải quyết khiếu nại
trong THADS tại tỉnh Quảng Bình.
- Đưa ra những giải pháp cụ thể nhằm nâng cao hiệu quả giải
quyết khiếu nại trong THADS tại tỉnh Quảng Bình nói riêng, trên
phạm vi cả nước nói chung.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu gồm: Các quan điểm khoa học về
THADS và giải quyết khiếu nại trong THADS; Hệ thống quy định
của pháp luật về giải quyết khiếu nại trong THADS; Thực tiễn giải
quyết khiếu nại trong THADS tại tỉnh Quảng Bình.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Tập trung nghiên cứu hoạt động giải
quyết khiếu nại trong THADS của các cơ quan THADS tại tỉnh
Quảng Bình gồm: Cục THADS tỉnh Quảng Bình và 8 Chi cục
THADS các huyện, thị xã, thành phố trực thuộc.
- Phạm vi thời gian: Từ năm 2012 đến năm 2016.
- Phạm vi nội dung: Nghiên cứu những quy định của pháp luật
về giải quyết khiếu nại trong THADS, đánh giá thực trạng giải quyết
khiếu nại trong THADS tại tỉnh Quảng Bình, đưa ra các giải pháp
nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại trong THADS từ thực tiễn
tỉnh Quảng Bình.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu

5.1. Phương pháp luận

3


Luận văn được nghiên cứu trên cơ sở vận dụng phương pháp
luận của chủ nghĩa Mác lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh; đường lối,
chủ trương, quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam; chính sách,
pháp luật của Nhà nước về giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân
sự.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng các phương pháp nghiên cứu bao gồm:
Phương pháp phân tích - tổng hợp, phương pháp thống kê, cụ thể:
Chương 1 sử dụng phương pháp phân tích - tổng hợp các tài liệu
để nghiên cứu lý luận và pháp luật về giải quyết khiếu nại trong thi
hành án dân sự, đồng thời tổng hợp các yếu tố tác động đến hiệu quả
công tác giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự.
Chương 2 sử dụng phương pháp phân tích và phương pháp thống
kê để đánh giá thực trạng giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân
sự tại tỉnh Quảng Bình, từ đó đưa ra đánh giá chung về công tác giải
quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự tại tỉnh Quảng Bình.
Chương 3 sử dụng phương pháp phân tích các yêu cầu hoàn
thiện pháp luật về giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự.
Đồng thời, từ những vướng mắc của các quy định pháp luật và thực
trạng giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự tại tỉnh Quảng
Bình để đề xuất những giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả của công
tác này trong thời gian tới.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
6.1. Ý nghĩa lý luận
Luận văn hệ thống hóa và tiếp tục làm sáng tỏ những vấn đề lý

luận cơ bản của đề tài thông qua việc làm rõ khái niệm, đặc điểm, vai
trò của giải quyết khiếu nại trong THADS, nội dung, trình tự, thủ tục
giải quyết khiếu nại trong THADS và các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu

4


quả giải quyết khiếu nại trong THADS.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Luận văn đề xuất những giải pháp có thể vận dụng vào thực tế
nhằm nâng cao chất lượng giải quyết khiếu nại trong THADS tại tỉnh
Quảng Bình nói riêng, tại các địa phương khác trong cả nước nói
chung.
Kết quả nghiên cứu luận văn có thể được sử dụng làm tài liệu
tham khảo cho các cơ quan THADS trên địa bàn tỉnh Quảng Bình nói
riêng và hệ thống cơ quan THADS trong cả nước nói chung khi giải
quyết khiếu nại trong THADS.
7. Cơ cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, mục lục, danh mục tài liệu tham
khảo, nội dung của luận văn được kết cấu thành 3 chương gồm:
Chương 1: Những vấn đề lý luận và pháp luật về giải quyết
khiếu nại trong thi hành án dân sự.
Chương 2: Thực trạng giải quyết khiếu nại trong thi hành án
dân sự tại tỉnh Quảng Bình.
Chương 3: Quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả giải quyết
khiếu nại trong thi hành án dân sự từ thực tiễn tỉnh Quảng Bình.

5

CHƯƠNG 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LUẬT
VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
TRONG THI HÀNH ÁN DÂN SỰ
1.1. Khái niệm, đặc điểm và vai trò của giải quyết khiếu nại
trong thi hành án dân sự
1.1.1. Khái niệm khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong thi
hành án dân sự
1.1.1.1. Khái niệm thi hành án dân sự
Thi hành án dân sự là một giai đoạn nhằm thực hiện những bản
án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật vào trong cuộc
sống, biến các quyết định của Tòa án trong những bản án, quyết định
đó được thi hành trong thực tiễn.
Thi hành án dân sự là hoạt động tố tụng dân sự nhằm thi hành
bản án, quyết định của Tòa án. Giai đoạn thi hành án dân sự là giai
đoạn kết thúc bảo vệ quyền lợi của đương sự, trong đó bản án, quyết
định của Tòa án được đưa ra thi hành trên thực tế.
1.1.1.2. Khái niệm khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong thi
hành án dân sự
Khiếu nại về THADS là việc đương sự, người có quyền lợi,
nghĩa vụ liên quan đến việc thi hành án đề nghị người có thẩm quyền
xem xét lại quyết định, hành vi của Thủ trưởng cơ quan THADS,
CHV khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó là trái pháp luật,
xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Giải quyết khiếu nại về THADS là việc cơ quan có thẩm quyền
thụ lý, xác minh và ra quyết định giải quyết đối với khiếu nại của
người khiếu nại khi họ cho rằng quyết định, hành vi của Thủ trưởng
cơ quan THADS hoặc CHV là trái pháp luật, xâm phạm quyền và lợi

6

ích hợp pháp của mình.
1.1.2. Đặc điểm của giải quyết khiếu nại trong thi hành án
dân sự
Thứ nhất, giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự là trách
nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước về thi hành án dân sự.
Thứ hai, giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự được
thực hiện trong khuôn khổ quy định của pháp luật và phải tuân theo
trình tự, thủ tục đã được quy định trong Luật Thi hành án dân sự và
các văn bản hướng dẫn thi hành.
Thứ ba, thẩm quyền giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân
sự thuộc về thủ trưởng cơ quan đơn vị nơi quản lý, sử dụng người bị
khiếu nại hoặc là thủ trưởng cơ quan đơn vị cấp trên trực tiếp nếu
người bị khiếu nại là thủ trưởng cơ quan đơn vị đó.
Thứ tư, giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự phản ánh
mối quan hệ giữa cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong lĩnh vực thi
hành án dân sự với đương sự, người có quyền lợi và nghĩa vụ liên
quan đến việc thi hành án dân sự.
1.1.3. Vai trò của giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân
sự
Một là, giải quyết khiếu nại trong THADS nhằm bảo đảm lợi
ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, người có
quyền lợi và nghĩa vụ liên quan đến việc thi hành án dân sự.
Hai là, giải quyết khiếu nại trong THADS nhằm góp phần ổn
định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, cũng cố niềm tin của
nhân dân đối với Đảng và nhà nước.
Ba là, giải quyết khiếu nại trong THADS góp phần tăng cường
vào pháp chế xã hội chủ nghĩa
Bốn là, giải quyết khiếu nại trong THADS góp phần nâng cao

7


ý thức chấp hành pháp luật THADS nói chung và pháp luật giải
quyết khiếu nại về THADS nói riêng của cơ quan, tổ chức, cá nhân;
mặt khác giúp nâng cao ý thức, trách nhiệm thực thi công vụ của
công chức cơ quan THADS.
1.2. Chủ thể, đối tượng, nội dung và thủ tục giải quyết
khiếu nại trong thi hành án dân sự
1.2.1. Chủ thể giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự
Theo quy định của Luật THADS được sữa đổi, bổ sung năm
2014 thì những người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại trong
THADS bao gồm: Thủ trưởng cơ quan THADS (Chi cục trưởng Chi
cục THADS, Cục trưởng Cục THADS), Thủ trưởng cơ quan quản lý
THADS (Tổng cục trưởng Tổng cục THADS), Bộ trưởng Bộ Tư
pháp. Giải quyết khiếu nại trong THADS được thực hiện theo quy
trình giải quyết hai cấp. Mỗi cấp có quy định về thẩm quyền giải
quyết khiếu nại riêng.
1.2.2. Đối tượng giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân
sự
Thứ nhất, quyết định thi hành án.
Các quyết định thuộc thẩm quyền ban hành của Thủ trưởng cơ
quan THADS, CHV như: Quyết định thi hành án, quyết định áp dụng
biện pháp cưỡng chế, quyết định hoãn, quyết định đình chỉ, quyết
định tạm đình chỉ, quyết định về việc chư có điều kiện, quyết định áp
dụng biện pháp phong tỏa tài khoản… đều là đối tượng khiếu nại về
THADS.
Thứ hai, hành vi về thi hành án.
Khi có căn cứ cho rằng hành vi của Thủ trưởng cơ quan

THADS hoặc CHV xâm phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của
mình thì người có quyền khiếu nại thực hiện việc khiếu nại.

8


1.2.3. Nội dung giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân
sự
Một là, đối với giải quyết khiếu nại lần đầu, có các nội dung
sau: Kết luận nội dung khiếu nại là đúng, đúng một phần hoặc sai
toàn bộ. Giữ nguyên, sửa đổi, hủy bỏ hoặc yêu cầu sửa đổi, hủy bỏ
một phần quyết định, hành vi bị khiếu nại hoặc chấm dứt việc thực
hiện quyết định, hành vi bị khiếu nại. Việc bồi thường thiệt hại, khắc
phục hậu quả do quyết định, hành vi trái pháp luật gây ra. Hướng dẫn
quyền khiếu nại lần hai của đương sự.
Hai là, đối với giải quyết khiếu nại lần hai có nội dung: Kết luận
về nội dung khiếu nại và việc giải quyết của người có thẩm quyền giải
quyết khiếu nại lần đầu. Giữ nguyên, sửa đổi, hủy bỏ hoặc yêu cầu sửa
đổi, hủy bỏ một phần quyết định, hành vi bị khiếu nại hoặc buộc chấm
dứt thực hiện quyết định, hành vi bị khiếu nại. Việc bồi thường thiệt hại,
khắc phục hậu quả do quyết định, hành vi trái pháp luật gây ra.
1.2.4. Thủ tục giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự
Thủ tục giải quyết khiếu nại là trình tự các công việc phải làm
mang tính nghiệp vụ để giải quyết vụ việc trên cơ sở tuân thủ các
nguyên tắc cơ bản.
Bước 1: Chuẩn bị giải quyết khiếu nại
Bước 2. Tổ chức xác minh, đối thoại tại địa phương
Bước 3: Ra quyết định giải quyết khiếu nại và hoàn chỉnh hồ sơ
1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả giải quyết khiếu
nại trong thi hành án dân sự

1.3.1. Yếu tố chính trị, pháp lý
1.3.2. Yếu tố xã hội
1.3.3. Yếu tố kinh tế
1.3.4. Yếu tố bộ máy, nhân lực

9


CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG THI
HÀNH ÁN DÂN SỰ TẠI TỈNH QUẢNG BÌNH
2.1. Khái quát về thi hành án dân sự tại tỉnh Quảng Bình
2.1.1. Đặc điểm tỉnh Quảng Bình
2.1.2. Hoạt động thi hành án dân sự tại tỉnh Quảng Bình
Trong những năm qua công tác thi hành án dân sự tại tỉnh
Quảng Bình đã có những bước chuyển biến tích cực, ngay từ đầu
năm Cục thi hành án dân sự tỉnh Quảng Bình đã xây dựng Kế hoạch
công tác của ngành và chỉ đạo các phòng chuyên môn thuộc Cục, các
Chi cục lập kế hoạch công tác trong năm của đơn vị và tích cực triển
khai thực hiện.
2.2. Thực tiễn khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong thi
hành án dân sự tại tỉnh Quảng Bình
2.2.1. Tình hình khiếu nại trong thi hành án dân sự tại tỉnh
Quảng Bình
Bảng 2.1: Bảng tổng hợp số lượng đơn khiếu nại trong thi hành án
dân sự tại tỉnh Quảng Bình từ năm 2012 đến năm 2016
Năm

Tổng số đơn khiếu nại

Tại Cục

Tại các Chi cục

2012

32

2

30

2013

27

2

25

2014

31

1

30

2015

37

3

34

2016

39

2

37

(Nguồn: Số liệu từ Cục thi hành án dân sự tỉnh Quảng Bình từ năm
2012 - 2016)
Qua bảng tổng hợp trên cho thấy, năm 2012 tổng số đơn khiếu
nại 32 đơn; năm 2013, tổng số đơn khiếu nại 27 đơn, so với năm

10


2012 giảm 05 đơn; năm 2014, tổng số đơn khiếu nại 31 đơn, so với
năm 2013 tăng 04 đơn; năm 2015, tổng số đơn khiếu nại 37 đơn, so
với năm 2014 tăng 06 đơn; năm 2016, tổng số đơn khiếu nại 39 đơn,
so với năm 2015 tăng 02 đơn.
Tình hình khiếu nại trong thi hành án dân sự tại tỉnh Quảng Bình
có xu hướng tăng từ năm 2012 đến năm 2016, vì những nguyên nhân
sau:
Thứ nhất: Do trình độ nhận thức của người dân về pháp luật

ngày càng được nâng cao, các quy định của pháp luật ngày càng phù
hợp với thực tiễn cuộc sống. Do đó, người dân dễ dàng tiếp cận pháp
luật, tìm hiểu các quy định của pháp luật, vì vậy họ có thể tự bảo vệ
các quyền và lợi ích hợp pháp của mình khi bị xâm hại.
Thứ hai: Sự phát triển của công nghệ thông tin, mọi tầng lớp
người dân có thể tiếp cận pháp luật một cách dể dàng thông qua
mạng xã hội, các dịch vụ hổ trợ pháp lý, các trung tâm trợ giúp pháp
lý ngày càng phát triển lớn mạnh. Do đó người dân dể dàng tìm hiểu
và biết được các quy định của pháp luật để bảo vệ quyền lợi cho bản
thân mình khi bị xâm phạm.
Thứ ba: Nền hành chính của nước ta đang dần được xây dựng
theo hướng phục vụ nhân dân, vì vậy người dân có thể đến liên hệ
làm việc một cách dể dàng, tạo sự thoải mái cho người dân khi đến
làm việc với các cơ quan nhà nước nói chung và các cơ quan THADS
nói riêng.
Thứ tư: Mặc dù kết quả thi hành án trong những năm qua đạt tỉ lệ
cao nhưng số lượng việc và tiền có điều kiện thi hành tồn động
chuyển kỳ sau còn nhiều, đặc biệt là về tiền. Việc không thi hành dứt
điểm số lượng việc, tiền có điều kiện, đã ảnh hưởng nghiêm trọng
đến quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự, do đó các khiếu nại

11


phát sinh ngày càng nhiều, nội dung khiếu nại chủ yếu liên quan đến
việc chậm thi hành án, chậm giao tài sản bán đấu giá thành, xác minh
điều kiện thi hành án của đương sự không chính xác.
Qua theo dõi, tổng hợp tình hình khiếu nại trong lĩnh vực
THADS tại tỉnh Quảng Bình, giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2016
cho thấy đối tượng và nội dung khiếu nại trong THADS chủ yếu tập

trung vào những vấn đề liên quan đến công việc, hoạt động tác
nghiệp trong chuyên môn, nghiệp vụ diễn ra hàng ngày của Thủ
trưởng cơ quan THADS, Chấp hành viên.
Về đối tượng bị khiếu nại: Khiếu nại chủ yếu là quyết định hành
chính, hành vi hành chính của Chấp hành viên, Thủ trưởng cơ quan
THADS trong quá trình tổ chức thi hành án.
Về nội dung các đơn khiếu nại: Đối với công tác thi hành án dân
sự, các khiếu nại thường gắn chặt với từng loại quyết định, hành vi
của Thủ trưởng cơ quan THADS và CHV trong quá trình tổ chức thi
hành Bản án, Quyết định của cơ quan có thẩm quyền.
2.2.2. Tình hình giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự
tại tỉnh Quảng Bình
Bảng 2.2: Bảng tổng hợp kết quả giải quyết đơn khiếu nại trong thi
hành án dân sự tại tỉnh Quảng Bình từ năm 2012 đến năm 2016
Tổng số đơn
Đã giải
Tỉ lệ giải
Năm
Tồn
khiếu nại
quyết
quyết
2012
32
31
1
96,8%
2013
27
27

0
100%
2014
31
30
1
96,7%
2015
37
37
0
100%
2016
39
39
0
100%
(Nguồn: Số liệu từ Cục thi hành án dân sự tỉnh Quảng Bình từ năm
2012 - 2016)

12


Mặc dù tình hình khiếu nại trong giai đoạn từ năm 2012 đến
năm 2016 tăng, nhưng được sự chỉ đạo quyết liệt của Lãnh đạo Cục
THADS tỉnh Quảng Bình nên công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư
khiếu nại về THADS tại tỉnh Quảng Bình ngày càng được quan tâm.
Thứ nhất, công tác tiếp dân giải quyết khiếu nại về THADS
Xác định được tầm quan trọng của công tác tiếp dân, Cục
THADS tỉnh Quảng Bình đã quán triệt đến các Chi cục THADS

trong tỉnh cần chú trọng đến công tác tiếp dân, đồng thời yêu cầu
lãnh đạo các Chi cục THADS phải xây dựng và ban hành Quy chế
tiếp công dân, bố trí cán bộ, công chức tiếp công dân đầy đủ vào tất
cả các ngày trong tuần, tiếp nhận ghi chép đầy đủ ý kiến trình bày
của công dân để hướng dẫn giải quyết đúng theo quy định của pháp
luật. Đến nay, tất cả các Chi cục THADS tại tỉnh Quảng Bình đều đã
xây dựng và ban hành Quy chế tiếp công dân, lập sổ tiếp công dân
đúng theo quy định.
Thứ hai, công tác tiếp nhận, phân loại, xử lý đơn thư khiếu nại
về thi hành án dân sự
Để việc phân loại, xữ lý đơn thư khiếu nại về THADS được
chính xác, khách quan, đúng theo trình tự, thủ tục quy định của pháp
luật, Cục THADS tỉnh Quảng Bình đã hướng dẫn đến các Chi cục
THADS trong toàn tỉnh nhằm tạo sự thống nhất trong việc tiếp nhận,
phân loại đơn thư khiếu nại.
Thứ ba, công tác phối hợp liên ngành trong giải quyết khiếu
nại về thi hành án dân sự
Nhằm tiếp tục nâng cao chất lượng công tác thi hành án dân sự
nói chung và công tác giải quyết khiếu nại về THADS nói riêng, Cục
THADS tỉnh Quảng Bình cũng như các Chi cục THADS cấp huyện
đã ký kết các Quy chế, Chương trình phối hợp liên ngành. Căn cứ

13


vào nội dung các Quy chế phối hợp, các cơ quan tham gia ký kết đã
phối hợp với nhau trong quá trình tổ chức thi hành cũng như giải
quyết các khiếu nại trong THADS, góp phần nâng cao chất lượng
hiệu quả chung của công tác này.
Thứ tư, công tác quản lý việc giải quyết khiếu nại trong thi

hành án dân sự
Thực hiện Kế hoạch công tác đã được Tổng cục phê duyệt,
hàng năm Cục THADS tỉnh Quảng Bình ban hành Kế hoạch công tác
kiểm tra việc giải quyết khiếu nại trong THADS, đồng thời chỉ đạo
tất cả các Chi cục THADS cấp huyện có kế hoạch tự kiểm tra trong
nội bộ đơn vị. Định kỳ hàng quý, sáu tháng Cục THADS tỉnh Quảng
Bình đều chỉ đạo phòng Kiểm tra giải quyết khiếu nại, tố cáo thực
hiện chính xác việc tổng hợp tình hình giải quyết khiếu nại trên địa
bàn, đôn đốc và theo dõi các vụ việc khiếu nại tồn đọng, kéo dài để
chỉ đạo giải quyết.
Thứ năm, công tác báo cáo thống kê, tổng hợp đơn thư, tình
hình giải khiếu nại trong THADS được thực hiện nghiêm túc, hiệu quả
Thực hiện quy định về chế độ tổng hợp báo cáo thống kê công
tác giải quyết khiếu nại trong THADS hàng tháng, ba tháng, sáu
tháng, chín tháng, kết thúc năm các Chi cục THADS tổng hợp báo
cáo cho Cục THADS tỉnh. Trên cơ sở đó Cục THADS tỉnh tổng hợp
để báo cáo cho Tổng cục.
2.3. Đánh giá chung về giải quyết khiếu nại trong thi hành
án dân sự tại tỉnh Quảng Bình
2.3.1. Kết quả và nguyên nhân đạt được kết quả về giải quyết
khiếu nại trong thi hành án dân sự tại tỉnh Quảng Bình
Một là: Công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại trong THADS
từng bước đã đi vào nề nếp

14


Hai là: Việc phân loại, xử lý đơn thư khiếu nại trong THADS
tại tỉnh Quảng Bình ngày càng chính xác, khách quan, đúng theo
trình tự, thủ tục quy định của pháp luật. Loại bỏ được các đơn thư

không đủ điều kiện thụ lý giải quyết.
Ba là: Công tác phối hợp liên ngành về giải quyết khiếu nại
trong THADS ngày càng hiệu quả hơn.
Bốn là: Công tác theo dõi, quản lý các vụ việc khiếu nại đã kịp
thời, sát sao
Năm là: Công tác báo cáo thống kê, tổng hợp đơn thư, kết quả
giải quyết khiếu nại về THADS được thực hiện thường xuyên, chính
xác.
Công tác giải quyết khiếu nại trong THADS tại tỉnh Quảng
Bình đạt được trong thời gian qua do các nguyên nhân chủ yếu sau:
Thứ nhất: Lãnh đạo Cục THADS tỉnh Quảng Bình đã quan
tâm sâu sắc đến công tác tiếp công dân, có lịch tiếp công dân theo
định kỳ, hàng tháng. Thường xuyên đối thoại với công dân để lắng
nghe ý kiến, tâm tư nguyện vọng của nhân dân trong công tác thi
hành án dân sự.
Thứ hai: Làm tốt công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục
pháp luật về Luật thi hành án dân sự và các quan hệ pháp luật khác
có liên quan dưới nhiều hình thức phong phú, đa dạng như giải đáp
pháp luật, tuyên truyền pháp luật....giúp cho người dân cùng hiểu và
tự giác chấp hành pháp luật.
Thứ ba: Lãnh đạo Cục THADS tỉnh Quảng Bình đã chỉ đạo
Phòng Kiểm tra, giải quyết khiếu nại - tố cáo và các phòng chuyên
môn thuộc Cục tăng cường công tác kiểm tra, thường xuyên và định
kỳ có kiểm tra theo kế hoạch và kiểm tra đột xuất về công tác giải
quyết khiếu nại của các Chi cục THADS các huyện, thị xã, thành

15


phố, nhất là những vụ việc khiếu nại gay gắt, phức tạp để có chỉ đạo

giải quyết dứt điểm, không để tồn đọng kéo dài, tránh tình trạng
khiếu nại vượt cấp.
Thứ tư: Làm tốt công tác quy hoạch, đào tạo cán bộ kết hợp
với việc luân chuyển, chuyển đổi vị trí công tác của cán bộ, đặc biệt
ở những nơi công tác Thi hành án dân sự còn yếu kém, những nơi mà
cấp ủy chính quyền địa phương có ý kiến hoặc có dư luận quần
chúng không tốt thì phải xem xét chuyển đổi nhằm ngăn ngừa, hạn
chế tiêu cực, không để xảy ra vi phạm.
2.3.2. Hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế về giải
quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự tại tỉnh Quảng Bình
Thứ nhất, tại một số cơ quan, đơn vị công tác tiếp dân, giải
quyết khiếu nại về thi hành án dân sự chưa được chú trọng.
Thứ hai, Công tác phối hợp trong giải quyết khiếu nại về thi
hành án dân sự ở một số nơi còn mang tính hình thức
Thứ ba, việc phân loại đơn khiếu nại về thi hành án dân sự tại
nhiều cơ quan thi hành án dân sự cấp huyện chưa đảm bảo, còn lúng
túng.
Thứ tư, hạn chế về cơ sở vật chất và ứng dụng công nghệ
thông tin
Những tồn tại, hạn chế về giải quyết khiếu nại trong THADS
tại tỉnh Quảng Bình thời gian qua như đã phân tích ở trên, do các
nguyên nhân chủ yếu sau:
Một là: Thủ trưởng cơ quan THADS ở một số nơi chưa nhận
thức đúng tầm quan trọng của công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại
nên chưa chú trọng đến lĩnh vực này, chưa nêu cao vai trò lãnh đạo,
quản lý. Trong chỉ đạo, quản lý, điều hành còn thiếu sâu sát, coi nhẹ
công tác kiểm tra, không tổ chức tự kiểm tra trong đơn vị và trong

16

từng lĩnh vực được phân công phụ trách trong đó có bộ phận giải
quyết khiếu nại về thi hành án dân sự.
Hai là: Trình độ, chuyên môn nghiệp vụ của một bộ phận công
chức, CHV chưa đáp ứng được yêu cầu, chưa nhận thức được đầy đủ
vai trò của công tác giải quyết khiếu nại, áp dụng pháp luật chưa
chính xác dẫn đến khiếu nại của đương sự.
Ba là: Lượng đơn thư khiếu nại phát sinh ngày càng nhiều.
Đơn thư khiếu nại về THADS phát sinh ngày càng nhiều, năm
sau luôn cao hơn năm trước. Trong khi đó tính chất các vụ việc khiếu
nại ngày càng phức tạp, đòi hỏi phải có thời gian để xác minh, giải
quyết, do đó đã ảnh hưởng đến kết quả giải quyết khiếu nại của các
cơ quan THADS.
Bốn là: Có nhiều trường hợp Bản án, Quyết định của Tòa án
tuyên không rõ, khó thi hành, bị kháng nghị. Bản án, Quyết định của
Tòa án có một số trường hợp tuyên không rỏ, không có tính khả thi,
có sai sót về số liệu, mặc dù cơ quan THADS yêu cầu giải thích Bản
án nhưng Tòa án chậm trả lời.
CHƯƠNG 3
QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIẢI
QUYẾT KHIẾU NẠI TRONG THI HÀNH ÁN DÂN SỰ TỪ
THỰC TIỄN TỈNH QUẢNG BÌNH
3.1. Quan điểm nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại
trong thi hành án dân sự
3.1.1. Bảo đảm quán triệt các chủ trương, đường lối, chính
sách của Đảng về giải quyết khiếu nại trong THADS
3.1.2. Bảo đảm nguyên tắc pháp chế trong quá trình giải
quyết khiếu nại về THADS

17

3.1.3. Bảo đảm quyền khiếu nại của công dân trong thi hành
án dân sự
3.2. Giải pháp nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu nại trong
thi hành dân sự từ thực tiễn tỉnh Quảng Bình
3.2.1. Nhóm giải pháp chung
3.2.1.1. Hoàn thiện pháp luật về giải quyết khiếu nại trong thi
hành án dân sự
Trước hết, cần hệ thống lại toàn bộ các quy định của pháp luật
hiện hành về THADS để rà soát, đối chiếu đồng thời loại bỏ những
quy phạm, những văn bản pháp luật về THADS mâu thuẩn, chồng
chéo; kịp thời bổ sung những văn bản pháp luật để điều chỉnh các
vấn đề mới phát sinh, đang còn bỏ trống, bảo đảm xây dựng hệ thống
pháp luật về thi hành án đồng bộ, thống nhất, khả thi, minh bạch, phù
hợp với thực tiển.
Để tăng cường và nâng cao hiệu quả về giải quyết khiếu nại
trong THADS, từ thực tiển giải quyết khiếu nại tại tỉnh Quảng Bình
cũng như trong cả nước thấy rằng cần sớm phải ban hành đầy đủ,
đồng bộ các quy định của pháp luật về giải quyết khiếu nại trong lĩnh
vực THADS. Để tạo cơ sở pháp lý vững chắc nhằm điều chỉnh các
quan hệ phát sinh về giải quyết khiếu nại trong THADS, cần quy
định bổ sung thêm các vấn đề sau:
Một là: Kiến nghị các cơ quan có thẩm quyền có hướng dẫn cụ
thể như thế nào là quyết định, hành vi của Thủ trưởng cơ quan
THADS, CHV có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó là trái pháp
luật hoặc quyết định, hành vi đó là không trái pháp luật.
Hai là: Cần bổ sung quy định bằng văn bản hướng dẫn trong
ngành THADS về việc giải quyết đơn có tiêu đề khiếu nại nhưng nội
dung là tố cáo, đơn có tiêu đề tố cáo nhưng nội dung lại là khiếu nại;

18


cần quy định cụ thể hơn nữa về trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại
về THADS.
Ba là: Cần nghiên cứu, bổ sung nhằm hoàn thiện quy định đối
với thời hạn áp dụng biện pháp cưỡng chế khi phong tỏa tài khoản và
thời hiệu khiếu nại đối với quyết định phong tỏa tài khoản.
3.2.1.2. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục
pháp luật về thi hành án dân sự
Để góp phần nâng cao hiệu quả công tác thi hành án dân sự nói
chung và công tác giải quyết khiếu nại về THADS nói riêng cần đẩy
mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật về THADS
với các nội dung tuyên truyền tập trung vào Luật THADS và các văn
bản hướng dẫn thi hành. Qua đó góp phần nâng cao ý thức của cán bộ
và nhân dân trong việc chấp hành pháp luật, tạo sự chuyển biến mạnh
mẽ về ý thưc tôn trọng và chấp hành pháp luật của công chức, người
lao động trong cơ quan THADS và nhân dân, nhất là đối với người
được thi hành án, người phải thi hành án, người có quyền lợi và
nghĩa vụ liên quan đến việc thi hành án.
Trong thời gian tới, để đẩy mạnh hơn nữa hiệu quả của công
tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về THADS cũng như
toàn bộ hệ thống pháp luật, ngoài việc thực hiện các biện pháp đổi
mới tuyên truyền về nội dung, hình thức, biện pháp phổ biến, giáo
dục pháp luật, cần quan tâm đến các vấn đề sau:
Một là: Cần tiếp tục tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật
theo hướng làm thay đổi cách nghỉ, cách nhìn của nhân dân đối với
pháp luật.
Hai là: Tăng cường hơn nữa quyền tham gia đóng góp ý kiến

của nhân dân vào các dự án luật.
Ba là: Kết hợp phổ biến, giáo dục pháp luật và hướng dẫn áp

19


dụng pháp luật.
Bốn là: Kết hợp việc tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật
với trợ giúp pháp lý, tư vấn pháp luật và hòa giải ở cơ sở.
3.2.2. Nhóm giải pháp cụ thể
3.2.2.1. Tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Cấp ủy Đảng,
chính quyền địa phương về giải quyết khiếu nại trong thi hành án
dân sự
Thực tiễn tại tỉnh Quảng Bình thấy rằng, để nâng cao hiệu quả
công tác giải quyết khiếu nại trong THADS cần phải tăng cường sự
lãnh đạo, chỉ đạo của Cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương về giải
quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự. Để đạt hiệu quả cao cần
thực hiện tốt các vấn đề sau:
Một là: Cấp ủy Đảng, Lãnh đạo Cục THADS tỉnh, các đoàn
thể chính trị - xã hội trong đơn vị tổ chức quán triệt, triển khai thực
hiện chỉ đạo của Cấp ủy Đảng về việc tăng cường sự lãnh đạo của
Đảng đối với công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại; các văn bản chỉ
đạo của ngành liên quan đến công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại
đến toàn thể công chức, Đảng viên thuộc Chi bộ mình. Tập trung giải
quyết dứt điểm các đơn thư thuộc thẩm quyền theo đúng tinh thần
trách nhiệm, xác định thực hiện công tác tiếp dân, giải quyết khiếu
nại là nhiệm vụ chính trị quan trọng, thường xuyên; lấy hiệu quả của
công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại là một trong những tiêu chí
đánh giá năng lực, kết quả công tác.
Hai là: Tăng cường sự lãnh đạo của Chi bộ trong công tác giải

quyết khiếu nại về THADS, chỉ đạo việc tổ chức tiếp công dân theo
đúng quy định, tăng cường đối thoại, tuyên truyền vận động, thuyết
phục công dân để giải quyết, tháo gở triệt để các khiếu kiện, bức xúc
của nhân dân, tập trung giải quyết dứt điểm các kiến nghị và đơn thư

20


còn tồn đọng, không để kéo dài.
Ba là: Tăng cường công tác giám sát của Chi bộ và các đoàn
thể chính trị - xã hội đối với công tác giải quyết khiếu nại về
THADS. Đẩy mạnh công tác hòa giải, vận động, thuyết phục công
dân chấm dứt khiếu nại không đúng, giảm thiểu các khiếu nại từ cơ
sở.
3.2.2.2. Nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng giải
quyết đơn thư khiếu nại của cán bộ, công chức ngành thi hành án
dân sự
Để nâng cao hiệu quả công tác THADS nói chung và công tác
giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực THADS nói riêng, cần tiếp tục
nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, kỹ năng giải quyết đơn thư
khiếu nại của đội ngũ cán bộ, công chức làm công tác THADS. Song
song với công tác đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao trình độ cho cán
bộ, công chức, ngành THADS cần có chế độ đãi ngộ phù hợp để thu
hút nguồn nhân lực có trình độ, có năng lực vào công tác trong các cơ
quan THADS.
Hằng năm, Cục THADS cần mở các lớp tập huấn cho tất cả
công chức làm công tác giải quyết khiếu nại về THADS, nội dung tập
huấn chú trọng vào các quy định của pháp luật về THADS, đặc biệt
là pháp luật khiếu nại về THADS.
3.2.2.3. Nâng cao hiệu quả trong công tác tiếp dân, giải quyết

khiếu nại trong thi hành án dân sự
Để nâng cao hiệu quả công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại về
THADS, từ thực tiễn tỉnh Quảng Bình thấy rằng cần thực hiện đồng
bộ các giải pháp sau:
Thứ nhất: Cục trưởng Cục THADS tỉnh và các Chi cục trưởng
Chi cục THADS cấp huyện cần nâng cao trách nhiệm trong công tác

21


tiếp dân, giải quyết khiếu nại. Đi liền với đó cần ban hành Quy chế
tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, quy định rõ chức năng, nhiệm vụ,
quyền hạn của cán bộ, công chức phụ trách mảng tiếp dân, giải quyết
khiếu nại.
Thứ hai: Tăng cường và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ,
công chức, CHV làm công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại; có
chế độ chính sách ưu đãi thỏa đáng đối với cán bộ, công chức, CHV
làm công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại.
Thứ ba: Cần có quy định cụ thể về chế độ, trách nhiệm, khen
thưởng và có chế tài kỷ luật đối với công chức làm công tác tiếp dân,
giải quyết khiếu nại nhằm động viên và nêu cao tinh thần trách nhiệm
của đội ngũ công chức được giao làm nhiệm vụ tiếp dân, giải quyết
khiếu nại.
Thứ tư: Cần có cơ chế tiếp dân, giải quyết khiếu nại theo
hướng linh hoạt, hiệu quả, gần dân, giải quyết dứt điểm các vụ việc
ngay từ khi mới phát sinh, công tác tiếp dân phải gắn chặt với công
tác giải quyết khiếu nại.
3.2.2.4. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi
phạm về giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự
Thanh tra, kiểm tra nhằm phát hiện sơ hở trong công tác quản

lý, chính sách, pháp luật để kiến nghị với cơ quan Nhà nước có thẩm
quyền biện pháp khắc phục, phòng ngừa, phát hiện và xử lý hành vi
vi phạm pháp luật, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động
quản lý Nhà nước. Bảo vệ lợi ích Nhà nước, quyền và lợi ích hợp
pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Do đó, bên cạnh việc không
ngừng phát huy phẩm chất đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ cán bộ
thi hành án thì vai trò của thanh tra, kiểm tra, giải quyết khiếu nại
trong lĩnh vực này đang ngày càng trở nên quan trọng.

22


3.2.2.5. Tăng cường cơ sở vật chất phục vụ công tác giải quyết
khiếu nại trong thi hành án dân sự
Để nâng cao hiệu quả công tác giải quyết khiếu nại trong
THADS, cần thiết phải tăng cường đầu tư xây dựng cơ sở vật chất,
điều kiện làm việc cho cán bộ, công chức cũng như các đơn vị tham
mưu trong công tác giải quyết khiếu nại. Đầu tư kinh phí, cơ sở vật
chất phục vụ công tác tiếp dân, giải quyết khiếu nại, đảm bảo cho các
cơ quan THADS đều có phòng tiếp dân riêng. Bên cạnh đó cần chú ý
mua sắm các trang thiết bị phục vụ cho việc lưu giữ bằng chứng
trong quá trình giải quyết khiếu nại như: Máy ảnh, máy ghi âm, máy
tính xách tay, máy quay camera....Phục vụ cho việc xử lý kịp thời
đơn khiếu nại, quá trình giải quyết khiếu nại trong thi hành án dân sự.
KẾT LUẬN
Thi hành án dân sự là một trong những nội dung cơ bản, quan
trọng, có tác động trực tiếp đến hiệu quả, việc bảo vệ quyền và lợi ích
hợp pháp của các chủ thể thông qua hoạt động tư pháp. Trong nhà
nước pháp quyền, vai trò của pháp chế luôn được đề cao, pháp luật
được bảo đảm thực hiện. Pháp chế đòi hỏi phải chấp hành nghiêm

chỉnh các phán quyết nhân danh công lý mà Tòa án đã tuyên. Thông
qua hoạt động thi hành án dân sự, những bản án, quyết định của Tòa
án được thực thi, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân được bảo
vệ, công bằng xã hội được bảo đảm.
Giải quyết khiếu nại về THADS là vấn đề quan trọng, tuy
nhiên thực tiển công tác này cũng đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết.
Thông qua quá trình phân tích, nghiên cứu trên cơ sở lý luận, cơ sở
pháp lý và quá trình tìm hiểu, đánh giá thực tiễn về công tác giải
quyết khiếu nại trong THADS tại Quảng Bình, công trình nghiên cứu

23


này đã làm rỏ hơn khái niệm về THADS, khái niệm khiếu nại và giải
quyết khiếu nại trong THADS; trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại
trong THADS; cơ sở pháp lý, vai trò, các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu
quả giải quyết khiếu nại trong THADS trên cả phương diện lý thuyết
và thực tiễn hoạt động THADS tại tỉnh Quảng Bình.
Luận văn cũng đã phân tích, tổng hợp, đánh giá tình hình
chung và thực trạng khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong THADS
tại tỉnh Quảng Bình. Đồng thời, công trình này cũng đã phân tích và
đánh giá về kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân
của những tồn tại, hạn chế trong công tác giải quyết khiếu nại trong
THADS tại tỉnh Quảng Bình.
Qua đó đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao công tác giải
quyết khiếu nại trong THADS tại tỉnh Quảng Bình
Trong khuôn khổ luận văn thạc sỹ, tác giả đã vận dụng những
kiến thức lý luận đã được tiếp thu từ sách báo, quá trình học tập tại
Học viện Khoa học xã hội và tìm hiểu thực tế tại địa phương. Tuy
nhiên, do còn hạn chế về thời gian, điều kiện nghiên cứu về thực tế

có những khó khăn nhất định, nội dung nghiên cứu và các giải pháp
nêu trên đòi hỏi phải có thời gian kiểm nghiệm. Vì vậy, từ những
đóng góp của luận văn không thể tránh khỏi những khiếm khuyết,
hạn chế nhất định. Tác giả luận văn mong nhận được những ý kiến
đóng góp của các nhà khoa học, các thầy giáo, cô giáo và bạn bè,
đồng nghiệp để tiếp tục nghiên cứu, bổ sung, hoàn thiện đề tài.

24