CHẢY MÁU ÂM ĐẠO TRONG QUÝ I
THAI KỲ
TIẾP CẬN BỆNH NHÂN CHẢY MÁU ÂM ĐẠO
Thuốc
Bệnh Lý Nội Ngoại Khoa
Lần Mang Thai Này
Tiền Sử Sản Khoa: Kinh nguyệt, PARA, Biện pháp tránh thai
Bệnh phụ khoa
Tiền sử
KHÁM LÂM SÀNG- CẬN LÂM SÀNG
CLS
THỰC THỂ
CƠ NĂNG
Thời điểm xuất hiện chảy máu, tần suất, diễn
biến, lượng máu , màu sắc
Đau bụng. Đau vùng tầng sinh môn
Sốt (Nhiễm trùng, Biến chứng nhiễm trùng
trong sảy thai)
Khí hư
Buồn nôn, ngất
Mạch, T, HA
KHÁM BỤNG:
Sẹo mổ cũ( Thai ngoài TC)
Điểm đau khú trú
Sờ được khối u
KHÁM MỎ VỊT: Có thể tìm thấy vị trí chảy máu
KHÁM TRONG: Đánh giá cổ TC, Lỗ CTC, Khối
U
CTM: Đánh giá mức độ mất máu, nhiễm
trùng
Beta HCG
CRP
Chức năng đông cầm máu, Men gan, Chức
năng thận
XN nước tiểu, nhuộm Gram dịch âm đạo
Siêu âm sản khoa
NGUYÊN NHÂN THƯỜNG GẶP:
Thai ngoài TC
Sẩy thai, dọa sẩy thai
Thai lưu
Chửa trứng
CNhóm nguyên nhân tại CTC
Khác: Chấn thương, nhiễm trùng
I. Thai ngoài tử cung
Định nghĩa:
•
Thai ngoài tử cung là hình thức thai phát triển bất thường do trứng thụ tinh không làm tổ và phát triển
trong buồng tử cung.
Phân loại: Các loại vị trí TNTC:
1
Đoạn bóng vòi TC: chiếm 80% là phần tương đối rộng nên vỡ
muộn.
2
Đoạn eo 12%.
3
Đoạn kẽ (sừng):2% đoạn này vỡ gây mất máu nặng.
4
Cổ TC: liên quan đến tiền sử mổ lấy thai, nạo phá thai.
Nguyên nhân
1
3
2
Viêm nhiễm(50%):
Phẩu thuật liên quan đến vòi tử cung:
•Bệnh lây truyền qua đường tình dục
•Nhiễm trùng sau nạo hút thai
•Nhiễm trùng hậu sản.
•Triệt sản, điều trị bảo tồn TNTC
•PT vùng chậu
Các yếu tố khác:
•Nội tiết: thuốc tránh thai có chứa Progesterone
•Dụng cụ tử cung
•Lạc nội mạc tử cung, Nhân xơ tử cung
•Hút thuốc lá.
SINH LÝ BỆNH
Vòi tử cung:
-
Niêm mạc.
Lớp cơ vòi TC mỏng
Tiến triển:
1. Vỡ vòi tử cung, do:
-
Gai nhau ăn vào lớp cơ Thủng
Vòi bị căng to Vỡ
2. Sẩy thai gây chảy máu:
-
Máu khu trú ở vòi Tự tiêu.
Chảy máu ít môt đọng lại ở túi cùng Douglas Khối
huyết tụ.
-
Chảy máu ồ ạt Ngập máu ổ bụng
Thai ngoài tử cung chưa vỡ
ĐIỀU TRỊ
CƠ NĂNG:
Nội khoa: Methotrexate Tiêm Bắp
Điều kiện:
Có thể có khối âm vang hỗn hợp hoặc có hình
Khối thai ngoài tử cung chưa vỡ
Lượng dịch trong ổ bụng dưới 100ml
Đường kính khối thai dưới 4cm
Chưa thấy tim thai trên siêu âm
Nồng độ hCG không vượt quá 6000 mIU/ml
Bệnh nhân không có chống chỉ định với
ảnh túi thai ngoài buồng tử cung. Tụ dịch ở cùng
Methotrexate
đồ sau.
Phẫu thuật: Tận gốc, bảo tồn
THỰC THỂ
Cổ tử cung hơi tím, mềm, đóng kín, có máu
đen từ trong lòng tử cung ra.
Tử cung lớn hơn bình thường, mềm, nhưng
không tương xứng với tuổi thai.
Có khối u cạnh tử cung mềm, bờ không rõ,
di động, chạm đau
CLS
hCG: Thấp hơn so với thai nghén bình
thường.
Siêu âm: Không có túi thai trong buồng TC.
Soi ổ bụng: Phương pháp giúp xác định
chẩn đoán và xử lí
Thai ngoài tử cung thể huyết tụ thành nang
Cơ năng:
ĐIỀU TRỊ
-Phẫu thuật để tránh vỡ thứ phát và
nhiễm khuẩn.
THỰC THỂ
CLS
-hCG có thể âm tính: chứng tỏ thai đã chết
-Tử cung hơi to
- Chọc dò qua túi cùng Douglas thấy máu đen,
-Khối u cạnh, trước hay sau tử cung: mật độ
lẫn máu cục.
chắc, bờ không rõ, không di động, ấn rất tức
-Siêu âm: khối cạnh TC, âm vang không đồng
nhất, ranh giới không rõ.
Thai ngoài tử cung vỡ máu tràn ngập ổ bụng
CƠ NĂNG:
THỰC THỂ
ĐIỀU TRỊ
-Khám bụng: bụng căng, hơi chướng, có
phản ứng phúc mạc khắp bụng, gõ đục vùng
-Hồi sức chống choáng
-Mổ ngay không trì hoãn, vừa mổ vừa hồi sức
thấp
-Khám âm đạo: túi cùng sau đầy, ấn vào đau
tích cực bằng truyền máu, truyền dịch.
chói.
- Di động tử cung rất đau, cảm giác TC bồng
bềnh trong nước
Chọc dò túi cùng Douglas chi thưc hiên khi không co siêu âm hoăc nghi ngơ chân đoan. Hut ra mau đen,
loãng, không đông.
Thai trong ổ bụng
ĐIỀU TRỊ
CƠ NĂNG
THỰC THỂ
-Thai chết: phải mổ lấy thai
-Thai còn sống:
-Đau bụng, đau tăng khi có cử động thai.
-Cảm giác thai ở nông ngay -dưới da bụng
+ Dưới 28w: mổ ngay lấy thai
-Có thể có hiện tượng bán tắc ruột: (nôn – bí
-Không có cơn co TC
+ Sau 28w: có thể chờ đợi và mổ lấy thai
– chướng)
-Khám âm đạo: kích thước TC bình thường, tách
khi 36 – 38w
-Ra huyết, lượng ít
biệt với khối thai. Ngôi thai bất thường 50-60%
- Nếu rau bám chặt tổ cơ quan thì không bóc
trường hợp
bánh rau. Cho thuốc Methotrexate
CÂN LÂM SANG:
Siêu âm: Thai năm ngoai TC xen ke cac quai ruôt non, kich thươc nho hơn tuôi thai, bơ khôi thai không
đêu, nươc ôi it. Hinh anh mac nôi, ruôt, tư cung, rau tao thanh 1 vo day kho phân biêt vơi cơ TC.
II. Dọa sẩy thai
•
Định nghĩa:
Phôi thai con sống, chưa bị bong ra khỏi niêm mạc tử cung.
LÂM SÀNG
- Có thai.
CLS
THỰC THỂ
+hCG dương tính.
+ Khám ngoài: ít có giá trị.
+Siêu âm: có hiện tượng bóc tách một
+ Ra máu âm đạo: máu đỏ tươi, lẫn ít nhầy, có
+ Đặt mỏ vịt: phát hiện máu chảy từ buồng tử cung
phần nhỏ của bánh rau hay màng rau, có
khi máu đó sẫm hay đen; máu ra ít một, liên
và loại trừ nguyên nhân chảy máu từ cổ tử cung, âm
hình ảnh túi ối trong buồng tử cung bờ đều
tiếp.
đạo.
và rõ, có âm vang phôi và tim thai (khi thai
+ Cảm giác tức, nặng bụng dưới hoặc đau
+ Khám âm đạo: CTC dài, đóng kín, thân TC mềm,
> 6 tuần bằng siêu âm đầu dò âm đạo).
lưng.
kích thước CTC to tương ứng với tuổi thai.
CƠ NĂNG
- Thuốc giảm co thắt cơ trơn như Papaverin, Spasmaverin. Không dùng
-Nghỉ ngơi tuyệt đối, ăn nhẹ, chống táo bón.
-Bổ sung sinh tố, nhất là vitamin E, có thể sử
khi thai > 20 tuần vì làm mềm cổ tử cung.
dụng acid folic và vitamin B6.
Điều trị
- Điều trị nội tiết:
+ Progesteron tự nhiên hoặc bán tổng hợp:
Duphaston 10mg-20mg: 2 viên/ ngày.
Utrogestan 100mg (Đặt ÂĐ,uống) tối đa 400mg/ngày.
Cyclogest 400mg: 400mg x2 lần/ngày,Đặt âm đạo hoặc hậu môn.
+ hCG : có thể được chỉ định trong các trường họp kháng thể yếu, kém???
- Kháng sinh: khi nghi ngờ nhiễm trùng.
- Khâu vòng cổ tử cung cấp cứu : chỉ định trong trường hợp thai
trên 3 tháng dọa sẩy. Nếu đã có hiện tượng biến đổi cổ tử cung. Thì
sau khi khống chế nhiễm trùng âm đạo, cổ tử cung và cơn co tử
cung thì khâu vòng cổ tử cung trong cấp cứu
III. SẨY THAI
ĐỊNH NGHĨA
Sẩy thai là khi thai bị tống xuất ra khỏi buồng tử cung, chấm dứt thai kì trước tuổi
thai có thể sống được một cách độc lập bên ngoài tử cung (ngay cả khi có sự can thiệp
của y tế)
Theo Tổ chức y tế Thế giới(WHO) thì sẩy thai là khi thai bị tống xuất ra khỏi buồng
TC trước tuần thứ 22 tuần hoặc trọng lượng thai <500g.
Phân loại. Gồm :
Sẩy thai tự nhiên: đột nhiên xảy ra trên người bình thường
Sẩy thai liên tiếp: Sẩy từ 3 lần liên tiếp trở lên.
Về lâm sàng:
ĐANG SẨY THAI
SẨY THAI KHÓ
SẨY THAI SÓT
TRÁNH
RAU
SẨY
THAI
SẨY THAI NHIỄM
SẨY THAI BĂNG
KHUÂN
HUYẾT
SẨY THAI KHÓ
TRÁNH
TRIỆU CHỨNG RA MÁU ÂM ĐẠO
ĐAU BỤNG
THỰC THỂ
CLS
Máu ra nhiều, đỏ tươi, hoặc có thể không ra máu
•Đau vùng hạ vị,
Cổ tử cung đã xóa mỏng, hé mở. Phần dưới tử
SA: boc tach mang ôi
nhiều nhưng lại kéo dài dây dưa trên 10 ngày.
từng cơn tăng dần
cung phình to do bọc thai bị đẩy xuống phía cổ tử
cung làm cổ tử cung có hình như con quay
ĐANG SẨY
THAI
Nhiều, đỏ, loãng lẫn máu cục chứng tỏ rau đã
Đau vùng hạ vị,
Cổ tử cung xóa mỏng, hé mở. Phần dưới tử cung
bong nhiều,
từng cơn, đều hơn
phình to do bọc thai bị bong khỏi thanh CTC mở, có
do cơn co tử cung.
SẨY THAI SÓT
RAU
thể thấy khối rau thai nằm lấp ló ở CTC
Có triệu chứng dọa sẩy trước đó, sau đó xuất
Cô tư cung vân con he mơ hoăc đã đong kin, tuy nhiên
Siêu âm :hinh anh sot
hiện đau bụng nhiều hơn, ra máu nhiều hơn,có
thân tư cung con to hơn so vơi binh thương. B ênh nhân
rau trong buồng tư
thể phát hiện có một mảnh mô được tống xuất ra
co thê co biêu hiên nhiêm trung.
cung
khỏi âm đạo, tuy nhiên ra máu âm đạo vẫn tiếp
diễn và vẫn còn đau bụng âm ỉ.
CƠ NĂNG
THỰC THỂ
SẨY THAI BĂNG
Ra mau nhiêu,đo tươi. Co biêu hiên choang mất
Kham ÂĐ: Nhiêu mau tươi lân mau cục, thương co
HUYẾT
mau.
phân thai thâp tho ơ cô tư cung hoăc trong âm đao.
Trương hơp bênh nhân đên muôn, thai đã sây thi
không con cac triêu chưng nay ma chi nôi bât cac
triêu chưng chay mau.
SẨY THAI NHIỄM
Ra mau keo dai kèm hôi chưng nhiêm trung
Thăm âm đao thấy cô tư cung he mơ, mau âm đao
KHUÂN
(sôt,mach nhanh, vẻ mặt nhiêm trung, CRP
sâm mau, hôi. Tư cung mêm, ấn đau.
tăng)
CTM: BC tăng, CRP tăng
ĐIỀU TRỊ
SẨY THAI:
Nguyên tắc là phải nạo buồng TC để lấy hết
thai và rau, phòng băng huyết và nhiễm khuẩn
MỚI SẨY KHÔNG BH:
SẨY THAI BĂNG HUYẾT:
-Hồi sức tích cực
-Nong CTC,gắp bọc thai ra,hút hay
nạo buồng tử cung
-Sau nạo, TB 10UI oxytocin.
-Kháng sinh
-Siêu âm buồng TC,nếu sạch
không cần hút nạo. Nếu sót phải
nạo lấy hết tổ chức rau
SẨY THAI NHIỄM KHUẨN
-Kháng sinh liều cao phối hợp
và dùng Oxytocin
-Nạo buồng TC sau ít nhất 1224h
-Nhiễm khuẩn nặng: Cắt TC
SẨY THAI LIÊN TIẾP
Xác định nguyên nhân bằng các phương pháp thăm dò và xét nghiệm như định
lượng hormon, xn giang mai, yếu tố Rh, nhiễm sắc đồ,chụp buồng TC.
Mổ bóc nhân xơ TC, mổ cắt vách ngăn TC
Khâu vòng CTC cho các trường hợp hở eo TC
Điều trị nguyên nhân toàn thân: giang mai, ĐTĐ, viêm thận
Điều trị rối loạn nội tiết: Thiểu năng giáp, điều trị thiếu hụt estogen,progesteronthì
điều trị ngay khi mới có thai và liên tục trong 12 tuần đầu thai kì.