KỸ THUẬT làm báo TRỰC TUYẾN

KỸ THUẬT LÀM BÁO TRỰC TUYẾN
REPORTING AND PRODUCING FOR
ONLINE JOURNALISM
ThS. Huỳnh Minh Tuấn


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách, giáo trình:
„ Giáo trình Báo trực tuyến (2015)
Sách và tài liệu tham khảo:
„ Nguyễn Thị Trường Giang, Báo mạng điện tử:
Những vấn đề cơ bản, Nxb CT-HC, 2011
„ Nguyễn Thị Trường Giang (CB), Sáng tạo tác
phẩm báo mạng điện tử, Nxb CTQG, 2014
„ Nguyễn Ánh Hồng, Viết và biên tập cho báo
Online, Nxb ĐHQG, 2015
„ The Missouri Group, Nhà báo hiện đại, Nxb Trẻ,
2007


20/04/16

2


TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách và tài liệu tham khảo:
„ Tim Harrover, Inside Reporting (3rd edition), McGraw
Hill, 2012
„ Mark Briggs, Journalism Next (2nd edition), Sage,
2011

„ Clauudette G. Artwick, Reporting and producing for
digital media, Blackwell Publishing, 2004
„ Mike Ward, Journalism Online, Focal Press, 2002
„ Jones & Hafner, Understanding Digital Literacies,
Routledge, 2012
„ Stephen Quuinn, Vincent F.Filak, Convergent

Journalism - An Introduction, Focal Press, 2005



20/04/16

3


CƠ SỞ HÌNH THÀNH
WEB
COMPUTER

INTERNET

BÁO
TRỰC
TUYẾN



20/04/16

4


COMPUTER
„ 1946, máy vi tính tổng hợp đầu tiên được hoàn

thiện.
„ Mọi vấn đề sẽ được chuyển thành các yếu tố
toán học bằng cách diễn tả mọi thông tin liên
quan thành các số theo hệ nhị phân (0-1).
„ 1981, IBM tung ra thị trường những máy vi tính
thương mại đầu tiên.


DIGITAL ≠ ANALOG
Kỹ thuật tương tự
(Analog)

Kỹ thuật số
(Digital)


BITS & BYTES
„ Hiện có nhiều loại tập tin (file) kỹ thuật số khác

nhau: text, audio, photo, video…
„ Kích thước (size/weight) của các loại tập tin khác
nhau đều được tính bằng byte.
„ Kích thước của các tập tin quyết định tốc độ
download/hiển thị tập tin trên Internet.

„ Nhận biết được sự khác biệt về kích thước các
tập tin trên máy tính là nền tảng của digital
literacies.


BITS & BYTES
Đơn vị

Ký hiệu

Kích thước

Kilo

K

1,024

Mega

M

1,048,576

Giga

G

1,073,741,824

Tera

T

1,099,511,627,776

Peta

P

1,125,899,906,842,624

Exa

E

1,152,921,504,606,846,976

Zetta

Z

1,180,591,620,717,411,303,424

Yotta

Y

1,208,925,819,614,629,174,706,176

INTERNET
„ 1957, tổng thống Eisenhower (Mỹ) thành lập Cơ

quan các dự án nghiên cứu cao cấp ARPA thuộc
Bộ quốc phòng.
„ 1969, ARPANET ra đời.
„ 1972, ARPANET lần đầu tiên ra mắt công chúng và
đổi tên thành DARPA.
„ Mạng này gồm ARPANET (mục đích nghiên cứu và
phát triển) và MILNET (mục đích quân sự)



20/04/16

9


INTERNET
„ Thập niên 1980, Tổ chức khoa học quốc gia Mỹ

NSF, thành lập mạng liên kết các trung tâm máy
tính với nhau, gọi là NSFNET.
„ Mạng USENET, BITNET, Compuserve và American
Online (AOL) cũng được thành lập.
„ Cuối thập niên 1980, Internet ra đời từ sự tổng hợp
từ các mạng (ARPANET, CSnet, NSFNET,
USENET, BITNET, Compuserve, AOL…)

20/04/16

10


WEB
„ 1991, Tim Berners-Lee và Robert Cailliau (thuộc

CERN) đã phát minh ra web
„ Trang Web (web page): là trang màn hình có cơ
sở dữ liệu giàu hình ảnh cho phép người dùng kết
nối với các trang khác trên mạng bằng cách click
chọn những từ khóa, biểu tượng đồ họa.
„ World Wide Web: cách tiếp cận thông tin trên
mạng, sử dụng hypertext transfer protocol (HTTP)
và trình duyệt web



20/04/16

11


WEB
Trình duyệt web (Web Browser):
„ Web browser là phần mềm ứng dụng yêu cầu hồ sơ
từ máy chủ.

„ Hiểu đơn giản trình duyệt là công cụ mà ta sử dụng
để truy cập vào một trang web.



20/04/16

12


WEB
Địa chỉ web URL
(Uniform Resource Locator)

/>bai123.html



20/04/16

13


WEB
„ http://: Các ký tự này cho biết cách sử dụng giao

thức truyền siêu văn bản hoặc là truy cập vào chế
độ web. Trong trường hợp này giao thức được sử
dụng là Hypertext Transfer Protocol.
„ www.baochi.edu.vn: Là tên miền (domain) của

một website, phân biệt website này với website
khác.



20/04/16

14


WEB
„ /bctt/abc/: Là đường dẫn thông qua các thư mục

tới tập tin đặc biệt bạn cần truy cập. Ở đây là Tập
tin chúng ta cần tìm sẽ nằm trong thư mục nhỏ
mang tên abc, thuộc thư mục lớn bctt.
„ bai123.html: Là tên của tập tin bạn cần truy cập.

Tên đã được mã hóa theo một thứ tự nhất định.



20/04/16

15


WEB
„ Web server: URL ≈ IP address (Internet Protocol)

„ Web browser tìm kiếm thông tin trang web trên

web server
„ Tìm thấy thông tin và copy về máy cá nhân
„ Giải mã thông tin cho nó hiển thị trên mang hình
thiết bị
„ Bản copy này lưu trên máy cá nhân, gọi là cache



20/04/16

16


WEB
„ HTML (HyperText Markup Language) là các ngôn

ngữ đánh dấu siêu văn bản (bằng thẻ), không phải
ngôn ngữ lập trình.
„ CSS (Cascading style sheets) tạo format chung
cho trang trong HTML.
„ XML (eXtensible Markup Language) là ngôn ngữ
đánh dấu mở rộng, để đơn giản hóa việc chia sẻ
dữ liệu giữa các hệ thống khác nhau. Các ngôn
ngữ dựa trên XML như thí dụ: RDF, RSS, MathML,
XHTML, SVG, GML và cXML.


20/04/16

17


KHÁI QUÁT VỀ
LOẠI HÌNH BÁO TRỰC TUYẾN


THUẬT NGỮ‘BÁO TRỰC TUYẾN’
Loại hình báo chí mới với nhiều tên gọi:
„ Báo điện tử (Electronic newspaper), Tạp chí

điện tử (Electronic magazine, E-zine)
„ Báo Internet (Internet newspaper)
„ Báo Web (Web newspaper)
„ Báo mạng (Networked newspaper)
„ Báo đa phương tiện (Multimedia newspaper)
„ Báo trực tuyến (Online newspaper)


20/04/16

19


KHÁI NIỆM ‘BÁO TRỰC TUYẾN’
„ Theo Luật Báo chí VN: báo trực tuyến là báo được

thực hiện trên mạng thông tin máy tính.
„ Theo từ điển tin học: báo trực tuyến là báo đọc

trên máy vi tính nhờ máy đó đã được ghép nối với
một máy chủ ở xa.



20/04/16

20


KHÁI NIỆM ‘BÁO TRỰC TUYẾN’
„ Báo chí trực tuyến là loại hình báo chí phát hành

trên mạng Internet, sử dụng công nghệ world
wide web, với ngôn ngữ HTML, dành cho công
chúng sử dụng Internet.
„ Báo mạng điện tử là một loại hình báo chí được

xây dựng dưới hình thức của một trang web và
phát hành trên mạng Internet.



20/04/16

21


ĐỊNH NGHĨA ‘BÁO TRỰC TUYẾN’

Theo Giáo trình báo trực tuyến:
Báo trực tuyến là một loại hình báo chí, phát hành
trên Internet, có tính đa phương tiện, và được công
chúng tiếp cận thông qua các thiết bị kết nối
Internet.
Định nghĩa này được đưa ra dựa trên những đặc
tính cốt lõi nhất của loại hình báo chí này, đó là: nội
dung truyền tải tin tức báo chí; gắn với nền tảng
(platform) phát hành cũng như tiếp cận là Internet;
mang tính chất đa phương tiện.


20/04/16

22


NHẬN DIỆN BÁO TRỰC TUYẾN
„ Cơ sở pháp lý
„ Tin tức thời sự
„ Cập nhật liên tục
„ Phục vụ đại chúng
„ Phát hành trên mạng Internet, được truy cập bằng

các phương tiện kết nối Internet (Mobile, PC,
Laptop…)



20/04/16

23


BÁO TRỰC TUYẾN TRÊN TG



20/04/16

24


BÁO TRỰC TUYẾN TRÊN TG
„ Theo Poynter's New Media Timeline tờ báo trực

tuyến đầu tiên là Columbus Dispatch, phiên bản
online của nhật báo Columbus Dispatch ở Ohio.
„ Được phân phối trên hệ thống CompuServe dial-up

service từ 1/7/1980. Phải 5$ cho mỗi giờ truy cập.
()



20/04/16

25