Bài 4. Các quốc gia cổ đại phương Tây - Hi Lạp và Rô-ma

1. Văn Hóa Cổ Đại Phương Đông
a, Sự ra đời của Lịch pháp và Thiên văn học

- Lịch và Thiên văn là nghành khoa học sớm nhất, nó gắn liề
với nhu cầu sx nông nghiệp.
- Thiên văn: biết nghiên cứu hoạt động của mặt trăng, mặt
trời và quan sát các ngôi sao di chuyển trên bầu trời để tính
chu kỳ thời gian và mùa.
- Lịch: Một năm có 360 ngày, chia thành 12 tháng, tháng có
tuần, 1 ngày đêm có 12 giờ


b, Chữ viết
* Chữ viết: ban đầu là chữ tượng hình, sau đó là chữ
tượng ý, tượng thanh. Đây là phát minh lớn và cũng là
biểu hiện đầu tiên và cơ bản của văn minh loài người.
Chữ tượng hình

Chữ tượng ý


C, Toán học

- Người Lưỡng Hà giỏi về số học, biết làm 4 phép tính, phân số
( 2/3, 5/6, 3/6) và khai căn bậc 2, bậc 3…
- Người Ai Cập giỏi về hình học, tính được số Pi = 3,16 và biết
tính diện tích các hình.
- Người Ấn Độ sáng tạo ra chữ số 1, 2,3,4 …9, kể cả số 0.

Toán học Ấn Độ

Toán học Lưỡng
Hà


d, Kiến trúc
- Ở Ai Cập có Kim tự tháp, tượng Nhân sư,
- Ở Lưỡng Hà có thành thị cổ Babylon, vườn treo Babilon.
- Thành thị cổ Ha-ráp-pa ở AĐ.
*Thành tựu có ý nghĩa lớn nhất đối với nền văn minh loài người là chữ viết, vì đây là
phát minh lớn, biểu hiện văn minh của loài người. 
*Những công trình này là những kỳ tích về sức lao động và tài năng sáng tạo của con
người (trong tay chưa có khoa học, công cụ cao nhất chỉ bằng đồng mà đã tạo ra
những công trình khổng lồ còn lại mãi với thời gian). Hiện nay còn tồn tại một số công
trình như: Kim Tự tháp Ai Cập, Vạn lý trường thành, Cổng thành Isơta, thành Babilon

Kiến Trúc Ai Cập

Kiến trúc Ấn Độ


2. Văn Hóa Cổ Đại Hy Lạp Và Rô-ma
- Đồ sắt và sự tiếp xúc với biển đã  nâng họ lên  trình độ cao hơn về sản xuất  và buôn bán trên biển
- Cũng là cơ sở để họ đạt tới trình độ sáng tạo văn hóa cao hơn trước.

a, Lịch và chữ viết

* Lịch
-Người Hy Lạp có hiểu biết chính xác hơn về trái đất và hệ mặt trời, người Rô ma tính một năm

là 365 ngày ¼, định ra một tháng lần lượt có 30 và 31 ngày, riêng tháng hai có 28 ngày, rất gần với
hiểu biết ngày nay.
*Chữ viết
- Sáng tạo ra chữ viết gồm ký hiệu đơn giản, có khả năng ghép chữ rất linh hoạt  thành từ để thể
hiện ý nghĩa của con người.
- Hệ thống chữ cái Rô ma tức A, B, C …. ra đời, ban đầu gồm 20 chữ, sau thêm 6 chữ. Đây là một
phát minh và cống hiến lớn lao cho nhân loại.



b, Sự ra đời của khoa học
- Đến thời cổ đại Hy lạp - Rô ma, những hiểu biết khoa học mới thực sự trở
thành khoa học vì có độ chính xác của khoa học đạt tới trình độ khái quát
thành định lý, lý thuyết và nó được thực hiện bởi các nhà khoa học có tên
tuổi, đặt nền móng cho ngành khoa học đó.
+ Toán học: người Hi Lạp vượt lên trên như Thales, Py tha gor, Euclid..
+ Vật Lý: có Archimède.
+ Sử học: vượt qua sự ghi chép tản mạn, họ biết tập hợp tài liệu, phân tích
và trình bày có hệ thống: Hê rô đốt, Tu si đi, Ta sít.


C, Văn học
- Ở Hy lạp, sau bản anh hùng ca nổi tiếng của Hô me  là I li át và Ô đi
xê, đã xuất hiện những nhà văn có tên tuổi như Etxin, Sô phốc, Bripít.
- Người Rô ma tự nhận là học trò và người thừa kế của văn học - nghệ
thuật. Hy lạp, nhà thơ nổi tiếng như Lu cre xơ, Viếc gin..


d, Nghệ thuật
- Hy lạp để lại nhiều tượng và đền đài  đạt trình độ tuyệt mỹ, khiến đời sau  khâm phục: người lực sĩ ném đĩa, tượng nữ

thần A tê na  đội mũ chiến binh, thần Vệ nữ Mi lô…
- Kiến trúc: đền Pác tê nông ở A ten (Hi lạp), đấu trường Cô li dê ở Rô ma.

Lực sĩ ném đĩa

Đấu trường Cô-li-dê

Đền Pate nong


Khải hoàn môn La Mã được xây dựng làm biểu tượng vinh quang cho
công lao đặc biệt xuất sắc của một tướng tài (ở đây là của hoàng đế Xêda). Xê da đã chiến thắng Giéc man, Đa Xi a, Đại tư tế, Hộ dân 18 kỳ,
Tổng chỉ huy 7 trận, Chấp chính 6 kỳ, Quốc phụ, Nguyên thủ anh dũng
nhất. Được Thượng viện và dân chúng Rô ma tặng Khải hoàn môn Trai
an ở Nam I ta li a.


Nội
dung

Phương Đông

Phương Tây

Lịch
pháp và
Thiên
văn

Do nhu cầu sản xuất nông nghiệp họ phải quan sát Mặt

Trăng,Mặt Trời người ta đã tính được một năm có 365
ngày chia làm 12 tháng. Quan niệm Trái đất như một cái
đĩa

-Người Hi Lạp có hiểu biết chính xác hơn về Trái
Đất và Hệ Mặt Trời,người Rô-ma tính một năm có
365 ngày và định ra một tháng lần lượt có 30 và 31
ngày,riêng tháng 2 có 28 ngày => là cơ sở để tính
lịch hiện nay.

Chữ viết

Do nhu cầu ghi chép và lưu giữ những gì đã diễn ra.Đây
là một phát minh lớn. Gồm chữ tượng hình, tượng thanh
và tượng ý. Chữ được viết trên giấy Papirut, thẻ tre, đất
sét, mai rùa,….

-Sáng tạo ra hệ thống chữ cái Rô-ma A,B,C,… gồm
20 chữ sau này thêm 6 chữ nữa.=> là phát minh và
cống hiến lớn lao cho loài người. Tạo ra chữ số La
Mã.

Toán học
(KH)

do nhu cầu tính toán trong xây dựng và đo lại diện tích
sau khi bị ngập nước. Người Ai Cập giỏi về hình học,
người Lưỡng Hà giỏi số học, Người Ấn Độ phát minh ra
số 0. Y học

Khái quát thành những định lí, định đề tiêu biểu như
Pi-ta-go, Ta-lét, nhà sử học Hê-rô-đốt, địa lí học
Xtra-bôn…đặt cơ sở cho các ngành khoa học ngày
nay.

Kiến
trúc

có nhiều công trình kiến trúc đồ sộ như: Kim tự tháp Ai
Cập, thành thị cổ Babilon,vườn treo Babi lon,…=> thể
hiện sự lao động và khả năng sáng tạo của con người.

Nhiều tượng, đền đài có giá trị hiện thực, nhân đạo
và công trình tuyệt mĩ như Lực sĩ ném đĩa, thần vệ
nữ Mê-lô, đền Pác-tê-nông, đấu trường Cô-li-dê,…

Văn học,
nghệ
thuật

Dân gian, thần thoại rất phát triển tiêu biểu là Ê-li-át
và Ô-đi-xê của Hôme, Kịch Sơ-kun-tơ-la.


-------------THE END--------------