TÀI LIỆU ĐÀO TẠO Bộ xử lý khí thải

Bộ xử lý khí thải (AIS : Air Induction System)
In Bảo dưỡng, Kiến thức chung, KỸ THUẬT on 06/07/2009 at 10:32 chiều

Mục đích và Nguyên lý hoạt động:
- Vì khí thải ra ống po chưa cháy hết
- Mục đích bộ AIS này lấy gió thả vô+ sức nóng có sẵn=> cho nó cháy hết
- Và da bơm đóng nó lại khi giảm ga đột ngột (vì lúc này xăng dư nhiều quá,
k0 dám đốt )
Bộ xử lý khí thải (AIS : Air Induction System)
Trong khí thải của động cơ do việc cháy không hoàn toàn làm sinh ra một số
hợp chất như : CO, HC, NOx Đó là các chất khí độc hại, nên hiện nay trên thế
giới và ở VN, một số lọai xe hơi và xe gắn máy đời mới được lắp đặt một bộ
xử lý khí thải CATALYZER với chức năng biến đổi các khí độc hại trong khí thải
thành các khí không độc, giảm tối đa việc thải các hợp chất độc hại này ra
môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe của cộng đồng. Bài viết này xin trình
bày một hệ thống làm giảm CO của khí thải được lắp trên các xe gắn máy đời
mới xuất hiện ở thị trường Việt Nam.
Nguyên lý cơ bản của hệ thống xử lý này dựa trên phản ứng hóa học giữa CO
và O2 dưới tác động của nhiệt độ cao : 2 CO + O2 → 2 CO2
Để hiểu rõ hơn về cấu tạo và họat động của hệ thống này, tôi xin trình bày
bộ xử lý khí thải AIS lắp đặt trên các xe gắn máy đời mới của hãng YAMAHA
sản xuất tại Việt Nam (Jupiter MX, Nouvo, Mio, Exciter )

1. Cấu tạo của bộ xử lý khí thải AIS:


Hệ thống này gồm các chi tiết như mô tả trên hình vẽ gồm: Bộ lọc không khí
(1); Ống cao su dẫn không khí vào cụm van AIS(2); Cụm van AIS (3); Ống cao
su lấy áp suất âm để điều khiển van AIS (4); Ống dẫn không khí đến đầu cửa
xả (5), để sử dụng nhiệt độ cao nhất của khí cháy vừa thoát ra khỏi buồng
đốt giúp phản ứng đạt hiệu suất cao nhất. Đầu ống nối vào cửa xả được bố trí

vuông góc với cửa xả, để không khí dễ dàng thoát ra theo nguyên lý chênh
áp, khi luồng khí cháy thổi ngang qua nó. Kết cấu của cụm van AIS được mô
tả trong phần hoạt động của hệ thống xử lý khí thải.

2. Họat động của bộ xử lý khí thải AIS:
Không khí sau khi được lọc sạch ở lọc gió (1), sẽ theo đường ống (2) vào cụm
van AIS (3), trong điều kiện hoạt động bình thường van AIS sẽ luôn mở để
cung cấp không khí tới cửa xả , dưới tác động của ( lực hút của động cơ tại cổ
hút) thông qua ống cao su (4) khi hạ ga đột ngột ở tốc độ cao, cụm van AIS
(3) sẽ đóng lại để tránh gây ra hiện tượng cháy nổ ở sau cổ pô do việc cung
cấp O2 để đốt cháy lượng hòa khí chưa được đốt cháy trong buồng đốt của
động cơ.
Chúng ta nghiên cứu 2 trường hợp:

a. Khi chạy ga bình thường


Áp chân không do lực hút của động cơ tác động lên màng da của bệ van
không lớn chưa thắng được lực nén của lò xo, nên bệ van luôn mở cung cấp
không khí tới cửa xả để tạo phản ứng với CO trong khí thải.
Trong cấu tạo của cụm van AIS, van lưỡi gà được bố trí dưới bệ van ( trên
đường không khí ra cửa xả) nhằm ngăn ngừa không cho khí thải nóng đi vào
cụm van AIS từ phía cửa xả, có thể gây hư hỏng cụm van của bộ AIS.

b. Khi hạ ga đột ngột ở tốc độ cao:

Lúc này, quả ga đã hạ xuống và đóng gần hết họng của chế hòa khí, nên áp
chân không ở cổ hút phía sau chế hòa khí rất lớn, thắng được lực lò xo và kéo

màng da đi lên, làm bệ van đóng lại. Dòng không khí qua bộ AIS sẽ bị ngắt,
không được cấp tới cửa xả, để ngăn hiện tượng cháy nổ sau tại cổ bô do có
thêm ôxy để đốt lượng xăng chưa kịp cháy trong buồng đốt

3. Cách bảo dưỡng và kiểm tra, sữa chữa hệ
thống AIS :
a. Bảo dưỡng:
Cần thường xuyên vệ sinh lọc gió của hệ thống AIS để đảm bảo việc cung
cấp lượng không khí sạch và đủ cho việc xử lý khí thải. Kiểm tra các đường
ống cao su lấy gió vào và gió ra, cũng như ống lấy áp chân không , nếu thấy
có hiện tương bị nứt, gãy, không kín phải thay bằng ống cao su mới ngay,
nếu không sẽ xảy ra hiện tượng cháy nổ ở sau cổ pô và ảnh hưởng đến họat
động của động cơ (do sai lệch chế độ hòa trộn ở chế hòa khí).
b. Kiểm tra, sửa chữa:
Đối với xe có hệ thống xử lý khí thải AIS, khi chạy xe ở tốc độ trung bình và
cao (khỏang 50km/h trở lên), nếu hạ ga đột ngột và nghe tiếng nổ lớn ở sau
cổ pô .
Nguyên nhân: do không khí vẫn được cung cấp tới đầu cửa xả để đốt cháy
lượng xăng chưa được đốt cháy trong buồng đốt gây ra. Cần kiểm tra thật kỹ
lưỡng tòan bộ hệ thống AIS:
- Tình trạng các đường ống cao su của hệ thống AIS (rạn nứt, gãy, không
kín..): nếu thấy không tốt, phải thay mới.
- Cụm van AIS: Bệ van (có đóng kín không), màng da (có bị nứt, thủng lỗ ):
nếu tình trạng không tốt, phải thay mới.
- Lọc gió: kiểm tra có lọc không khí tốt không ? (vì nếu không tốt sẽ cho
không khí có chứa nhiều bụi bẩn đi vào cụm van AIS và có thể làm hư hỏng
bệ van).
- Ống dẫn không khí tới đầu cửa xả: có được xiết chặt và đảm bảo kín
không ?

KS TBA
(Hình ảnh trích từ tài liệu xeYamaha)