bai thu hoach ve cuoc thi tim hieu tu tuong dao duc phong cach ho chi minh

CÂU HỎI VÀ GỢI Ý ĐÁP ÁN
Cuộc thi “Tìm hiểu tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” năm 2017
Câu 1: Nêu những tư tưởng cơ bản của Hồ Chí Minh? Làm rõ tư tưởng Hồ Chí Minh về
con đường của cách mạng Việt Nam?
Gợi ý trả lời:
1. Những Tư tưởng cơ bản của Hồ Chí Minh
- Tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường của cách mạng Việt Nam.
- Tư tưởng Hồ Chí Minh vể xây dựng chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
- Tư tưởng Hồ Chí Minh về Nhân dân và đại đoàn kết toàn dân tộc.
- Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng văn hóa và con người.
- Tư tưởng Hồ Chí Minh vể phát huy dân chủ, xây dựng Nhà nước pháp quyển của dân, do
dân, vì dân.
- Tư tưởng Hồ Chí Minh vể xây dựng Đảng.
2. Tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường của cách mạng Việt Nam
- Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc, giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải
phóng con người:
+ Về vấn đề dân tộc thuộc địa
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ: Thực chất của vấn đề dân tộc thuộc địa đầu thế kỷ XX là xác
định đúng con đường phát triển của dân tộc. Độc lập dân tộc là nội dung cốt lõi của vấn đề dân tộc
thuộc địa. Quyền lợi dân tộc giải phóng cao hơn hết thảy.
+ Về mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp trong phong trào giải phóng dân tộc
Người khẳng định: vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp có quan hệ chặt chẽ với nhau. Giải
phóng dân tộc là vấn đề trên hết, trước hết. Độc lập dân tộc mà chưa giành được thì vấn đề giai cấp
cũng không giải quyết được. Giải phóng dân tộc tạo tiền đề để giải phóng giai cấp.
+ Về cách mạng giải phóng dân tộc, giải phóng con người
Tư tưởng Hồ Chí Minh về giải phóng dân tộc và con người được khẳng định trước toàn thế
giới qua Tuyên ngôn độc lập của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa do Người khởi thảo. Thừa
nhận những “lời bất hủ” trong Tuyên ngôn độc lập của Mỹ (1776) và “những lẽ phải không thể chối
cãi được” của Tuyên ngôn nhân quyền và dân quyền của Pháp (1789), Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
khẳng định: “Tất cả các dân tộc trên thế giới đều sinh ra bình đẳng; dân tộc nào cũng có quyền sống,

2

quyền sung sướng và quyền tự do” (Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.4, tr.1). Nâng quyền tự nhiên
của con người lên thành quyền dân tộc và gắn chặt quyền con người với quyền dân tộc, Chủ tịch Hồ
Chí Minh đã đặt nền tảng cho một trật tự và pháp lý quốc tế mới về quyền con người, quyền dân tộc
và sự bình đẳng giữa các quốc gia - dân tộc.
- Tư tưởng Hồ Chí Minh về độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội:
Độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội phản ánh tính triệt để cách mạng của tư tưởng
Hồ Chí Minh. Tư tưởng đó đặt vấn đề giải phóng con người, hạnh phúc của con người ở mục tiêu
cao nhất của sự nghiệp cách mạng.
+ Độc lập dân tộc là mục tiêu trực tiếp, trước hết, là cơ sở, tiền đề để tiến lên chủ nghĩa xã hội.
+ Độc lập dân tộc tạo tiền đề, điều kiện để Nhân dân lao động tự quyết định con đường đi tới
chủ nghĩa xã hội, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
+ Cách mạng Việt Nam thuộc phạm trù cách mạng vô sản. Điều đó quyết định vai trò lãnh
đạo cách mạng tất yếu thuộc về giai cấp công nhân mà đội tiên phong của nó là Đảng Cộng sản Việt
Nam.
+ Chủ nghĩa xã hội là con đường củng cố vững chắc độc lập dân tộc, giải phóng dân tộc một
cách hoàn toàn triệt để.
Theo Hồ Chí Minh, độc lập dân tộc bao giờ cũng gắn liền với đời sống ấm no, hạnh phúc của
quần chúng Nhân dân, những ngưòi đã trực tiếp làm nên thắng lợi của cách mạng dân tộc dân chủ.
Câu 2: Hãy nêu các nguyên tắc tổ chức sinh hoạt Đảng? Trình bày nguyên tắc tự phê
bình và phê bình?
Gợi ý trả lời:
1. Các nguyên tắc tổ chức sinh hoạt đảng
- Nguyên tắc tập trung dân chủ.
- Nguyên tắc tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách.
- Nguyên tắc tự phê bình và phê bình.
- Nguyên tắc kỷ luật nghiêm minh, tự giác.
- Nguyên tắc đoàn kết thống nhất trong Đảng.

2. Nguyên tắc tự phê bình và phê bình
- Phải thường xuyên, nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình trên cơ sở tình đồng chí thương
yêu lẫn nhau.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


3

- Trong phê bình và tự phê bình phải thật thà, thẳng thắn, không nể nang, không giấu giếm,
không thêm bớt khuyết điểm.
- Phê bình và tự phê bình là vấn đề khoa học và là nghệ thuật. Vấn đề không phải chỉ luôn
luôn dùng mà còn phải khéo dùng cách phê bình và tự phê bình.
- Cán bộ chủ chốt, lãnh đạo càng phải gương mẫu tự phê bình và phê bình. Phải tuyệt đổi
chống các biểu hiện không đúng trong phê bình và tự phê bình như: thiếu trung thực, che giấu
khuyết điểm của bản thân, sợ phê bình, không dám phê bình, nể nang, né tránh, “dĩ hòa vi quý”,
hoặc ngược lại, lợi dụng phê bình để nói xấu, bôi nhọ, vùi dập, đả kích người khác.
Tóm lại tự phê bình và phê bình là nguyên tắc sinh hoạt của Đảng, là quy luật phát triển của Đảng.
Ý nghĩa của nguyên tắc này ở chỗ Đảng cũng từ trong xã hội mà ra nên có những căn bệnh trong xã hội
lây ngấm vào Đảng. Cá nhân đảng viên, cán bộ cũng là con người, cũng có cái tốt, xấu, thiện, ác trong
lòng. Con người ta không phải là thánh thần, ai cũng có khuyết điểm cả. Vì vậy, tự phê bình và phê bình
giống như việc rửa mặt hằng ngày, làm cho phần tốt trong mỗi con người nảy nở như hoa mùa xuân, phần
xấu mất dần đi. Cán bộ, đảng viên có khuyết điểm giống như người có bệnh. Vì vậy phải uông thuốc. Tự
phê bình là thuốc đắng nhưng giã tật. Ngược lại nếu không tự phê bình thì như người có bệnh mà không
uống thuốc, để bệnh ngày càng nặng thêm. Hồ Chí Minh chỉ rõ: “Một Đảng mà giấu giếm khuyết điểm
của mình là một Đảng hỏng. Một Đảng có gan thừa nhận khuyết điểm của mình, vạch rõ những cái đó, vì
đâu mà có khuyết điểm đó, xét rõ hoàn cảnh sinh ra khuyết điểm đó, rồi tìm kiếm mọi cách để sửa chữa
khuyết điểm đó. Như thê là một Đảng tiến bộ, mạnh dạn, chắc chắn, chân chính”. (Hồ Chí Minh: Toàn
tập, Sđd, t.4, tr.1). Tự phê bình và phê bình nhằm làm cho Đảng vững mạnh, cán bộ, đảng viên tiến bộ,
để chữa các bệnh trong Đảng. Đó cũng là một trong những cách tốt nhất để thực hành dân chủ rộng rãi
trong Đảng, giữ vững và củng cố uy tín của Đảng.

Câu 3: Hãy nêu những phẩm chất đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh?
Làm rõ phẩm chất: Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư?
Gợi ý trả lời:
1. Những phẩm chất đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh:
- Trung với nước, hiếu với dân.
- Yêu thương quý trọng con người, sống có tình có nghĩa.
- Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.
- Chủ nghĩa quốc tế trong sáng, thủy chung.
2. Phẩm chất: Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư:

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


4

- Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư đòi hỏi con người phải rèn luyện tu dưỡng.
- Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư là tứ đức của con người, là 4 đức tính của con người,
thiếu 1 đức tính thì không phải là con người. Bác ví 4 đức tính của con người như là 4 mùa của trời,
4 phương của đất.
- Cần, kiệm: luôn đi liền với nhau, “Cần mà không kiệm như gió thổi vào nhà trống. Kiệm mà
không cần thì không bao giờ giàu”. Bác nói “Cần mà không kiệm như thùng không đáy. Kiệm mà
không cần như thùng nước đầy chỉ lấy ra dùng mà không bao giờ bổ sung vào”.
+ Cần: là lao động cần cù chịu khó, siêng năng, lao động có kế hoạch,có sáng tạo để đạt năng
suất cao với tinh thần tự lực cánh sinh, không lười biếng, không ỷ lại. Cần phải gắn liền với chuyên.
+ Kiệm: là tiết kiệm sức lao động, tiết kiệm thì giờ, tiết kiệm của cải, tiết kiệm tiền của dân,
của nước và bản thân, tiết kiệm từ cái to đến cái nhỏ, không xa xỉ, hoang phí không phô trương,
hình thức nhưng không bủn xỉn.
- Liêm: luôn tôn trọng và giữ gìn của công, của dân, không xâm phạm lợi ích của nước, của
dân, trong sạch, không màng công danh, không ưa địa vị, không thích người khác tâng bốc mình.
- Chính: không tà, thẳng thắn, đứng đắn. Đối với mình: không tự cao, tự đại, khiêm tốn, cầu

tiến bộ, luôn tự kiểm điểm để phát triển điều hay, sửa đổi điều dở của bản thân. Đối với người:
không nịnh hót người trên, không coi thường người dưới, chân thành thật thà, khiêm tốn, không dối
trá lừa lọc. Đối với việc: để việc công lên trên việc nhà, quyết tâm hoàn thành việc dù khó khăn,
việc thiện thì dù nhỏ mấy cũng làm, việc ác thì dù nhỏ mấy cũng tránh.
- Chí công vô tư: là công bằng, công tâm, không thiên vị. Con người phải giải quyết mối quan
hệ giữa cá nhân - tập thể, cá nhân - quốc gia, dân tộc, đất nước, có nghĩa là phải biết đặt lợi ích của
mình trong lợi ích quốc gia dân tộc, lợi ích cá nhân phục tùng lợi ích quốc gia tùy tình hình cụ thể.
Câu 4: Trình bày các nguyên tắc xây dựng đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí
Minh?
Gợi ý trả lời:
Hồ Chí Minh nêu lên 3 nguyên tắc xây dựng nền đạo đức mới trong xã hội và chính Người đã
suốt đời không mệt mỏi tự rèn mình làm tấm gương để giáo dục, động viên cán bộ, đảng viên, Nhân
dân cùng thực hiện.
1. Nói đi đôi với làm, phải nêu gương người tốt việc tốt
- Hồ Chí Minh chỉ rõ: đối với mỗi người lời nói phải đi đôi với việc làm thì hiệu quả mới
mang lại thiết thực, hoặc nói mà không làm, nói 1 đằng làm 1 nẻo sẽ không hiệu quả phản tác dụng.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


5

- Cần chống thói đạo đức giả, mị dân, dùng lời nói để đỡ chân tay, luôn dối trá lừa lọc.
- Hồ Chí Minh cho rằng 1 tấm gương sống có giá trị hơn 100 bài diễn văn tuyên truyền. Vì
vậy cần xây dựng những tấm gương người tốt việc tốt, đây là việc làm rất quan trọng nhưng nêu
gương đạo đức cũng phải chú trọng tính chất phổ biến vững chắc của toàn xã hội.
2. Xây đi đôi với chống
- Hồ Chí Minh cho rằng trong Đảng và mỗi con người không phải “người người đều tốt, việc
việc đều hay”, mà mỗi người đều có cái thiện và cái ác ở trong lòng. Mặt khác trong cuộc đấu tranh
cách mạng kẻ thù luôn tìm cách chống phá vì vậy phải kiên quyết đấu tranh chống lại cái xấu cái ác,

bồi dưỡng và phát triển cái thiện cái tốt đẹp cho xã hội.
- Xây là giáo dục phẩm chất đạo đức mới nhưng phải chú ý phù hợp với lứa tuổi ngành nghề
với giai cấp trong từng môi trường khác nhau, chú ý tới từng giai đoạn từng nhiệm vụ cách mạng.
- Chống là xử lý nghiêm là nhằm xây, đi liền với xây và muốn xây thì phải chống trong đó
xây là nhiệm vụ chủ yếu lâu dài.
- Xây dựng đạo đức có nhiều cách làm nhưng trước hết mỗi người phải có ý thức tự giác, trau
dồi đạo đức cách mạng, đồng thời phải tạo thành phong trào quần chúng rộng rãi.
3. Rèn luyện, tu dưỡng đạo đức suốt đời
- Hồ Chí Minh chỉ rõ: việc rèn luyện, tu dưỡng bền bỉ suốt đời phải như công việc rửa mặt
hàng ngày. Bác viết: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện
bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện
càng trong” (HCM: Toàn tập, t.11, tr.612)
- Tu dưỡng, rèn luyện để giữ vững đạo đức cách mạng cũng như phải trường kỳ, gian khổ.
Theo bác, bồi dưỡng tư tưởng mới để đánh thắng tư tưởng cũ không phải là một việc dễ dàng nhưng
dù khó khăn gian khổ nếu quyết tâm thì nhất định thành công.
- Bác nhấn mạnh: cái ác luôn ẩn nấp trong mỗi người. Vì vậy, không được xao nhãng việc tu
dưỡng, mà phải rèn luyện suốt đời, bền bỉ. Đặc biệt, trong thời kỳ hòa bình, khi con người đã có ít
quyền hạn, nếu ko có ý thức sâu sắc điều này dễ bị tha hóa, biến chất.
- Đạo đức cách mạng là nhằm giải phóng và đem lại hạnh phúc, tự do cho con người, đó là
đạo đức của những con người được giải phóng. Vì vậy tu dưỡng đạo đức phải gắn liền với hoạt
động thực tiễn, trên tinh thần tự giác, tự nguyện, dựa vào lương tâm và trách nhiệm của mỗi người.
Câu 5: Hãy cho biết những phong cách chủ yếu của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Làm rõ
“Phong cách ứng xử” của Người?

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


Gợi ý trả lời:

6

1. Những phong cách chủ yếu của Hồ Chí Minh:
- Phong cách tư duy.
- Phong các làm việc.
- Phong cách diễn đạt.
- Phong cách ứng xử.
- Phong cách sống.
2. Phong cách ứng xử:
Phong cách ứng xử Hồ Chí Minh có các đặc trưng cơ bản sau đây:
- Khiêm tốn, nhã nhặn, lịch thiệp. Trong các cuộc tiếp xúc, Người thường khiêm tốn, không
bao giờ đặt mình cao hơn người khác, mà trái lại, luôn hòa nhã, quan tâm chu đáo đến những người
chung quanh.
- Chân tình, nồng hậu, tự nhiên. Khi gặp gỡ mọi người, với những cử chỉ thân mật, lời hỏi
thăm chân tình, hay một câu nói đùa, Người đã tạo ra một bầu không khí thân mật, thoải mái, thân
thiết như trong một gia đình. Sự ân cần, nồng hậu, xóa bỏ mọi nghi thức, đi thẳng đến trái tim con
người bằng tình cảm chân thực, tự nhiên, đó là nét nổi bật trong phong cách ứng xử của những nhà
văn hóa lớn của mọi thời đại.
- Linh hoạt, chủ động, biến hóa. Ứng xử văn hóa Hồ Chí Minh đạt tới sự kết hợp hài hòa giữa
tình cảm nồng hậu với lý trí sáng suốt, linh hoạt, uyển chuyển, sẵn sàng vì cái lớn mà châm chước
cái nhỏ.
- Vui vẻ, hòa nhã, xóa nhòa mọi khoảng cách. Trong văn hóa giao tiếp, ứng xử với mọi người,
Hồ Chí Minh, luôn xuất hiện với thái độ vui vẻ cùng với sự hóm hỉnh, năng khiếu hài hước, đã xóa
đi mọi khoảng cách, những nghi thức trịnh trọng không cần thiết, tạo không khí chan hòa, gần gũi
giữa lãnh tụ với quần chúng, giữa những người bạn... Điều đó lý giải vì sao, mỗi khi Bác Hồ xuất
hiện ở đâu là ở đó rộn lên niềm vui và tiếng cười hồ hởi không dứt.
Câu 6: Hãy trình bày “Phong cách nêu gương”, “Phong cách quần chúng, gần dân, tin
dân, trọng dân, gắn bó với nhân dân” ở Chủ tịch Hồ Chí Minh?
Gợi ý trả lời:
1. Phong cách nêu gương ở Hồ Chí Minh:

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


7

- Theo Hồ Chí Minh “Trước hết, mình phải làm gương, gắng làm gương trong anh em, và khi
đi công tác, gắng làm gương cho nhân dân. Làm gương cả về ba mặt: Tinh thần, vật chất và văn
hóa…Muốn làm được, ta phải: Quyết tâm, trí tâm và đồng tâm. Ta nhớ ba chữ ấy, thực hành làm
gương nêu ba chữ ấy lên, tất là các đồng chí phải thành công” (Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.4,
tr.171). Người cho rằng: “Một tấm gương sống còn có giá trị hơn một trăm bài diễn văn tuyên
truyền” (Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.1, tr.284)
- Từ quan điểm đó, trong suốt cuộc đời hoạt động cách mạng, Hồ Chí Minh luôn gương mẫu,
làm gương để mọi người học tập…
- Để làm gương, Người căn dặn (về phương pháp): “Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải
làm mực thước cho người ta bắt chước” (Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.6, tr.16). Tự mình phải
chính trước, mới giúp người khác chính. Mình không chính, mà muốn người khác chính là vô lý.
Người đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên phải làm kiểu mẫu trong công tác và lối sống, trong mọi lúc,
mọi nơi, nói phải đi đôi với làm để quần chúng noi theo…
2. Phong cách quần chúng, gần dân, tin dân, trọng dân, gắn bó với nhân dân ở Hồ Chí
Minh
- Phong cách quần chúng: Hồ Chí Minh luôn hòa đồng, hòa nhập với các tầng lớp nhân dân.
Từ ăn, mặc, đi đứng, tác phong, hình thái, biểu hiện không có sự xa lạ, phân biệt, xa cách với quần
chúng. Nhìn vào bề ngoài không thể phân biệt được đâu là lãnh tụ và đâu là nhân dân.
Phong cách quần chúng của Hồ Chí Minh bắt nguồn từ tư tưởng của Người: “Nước lấy dân
làm gốc” (Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.501, tr.501). Người nhấn mạnh: “Học hỏi quần chúng
nhưng không theo đuôi quần chúng” (Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.501, tr.333), “không phải quần
chúng nói gì ta cũng nhắm mắt theo” (Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.501, tr.337). Theo Người,
trong cách làm việc với quần chúng cần phải nắm vững tình hình chất lượng quần chúng, phân loại
các mức hạng khác nhau để có biện pháp làm việc cho hiệu quả, mặt khác phải nắm rõ đặc điểm nổi
bật trong tư tưởng của dân chúng là “họ hay so sánh” và họ so sánh là đúng vì tai mắt họ nhiều, việc

gì họ cũng nghe, cũng thấy. Vì thế, “người cán bộ cũng phải dùng cách so sánh của dân chúng mà
tự mình so sánh” (Hồ Chí Minh: Toàn tập, Sđd, t.5, tr.337)…
- Phong cách gần dân, tin dân, trọng dân, gắn bó với nhân dân: Trong cuộc đời hoạt động của
mình, Hồ Chí Minh luôn gần gũi với nhân dân, qua đó Người luôn thấu hiểu tâm tư, nguyện vọng
của nhân dân. Hồ Chí Minh luôn tin dân, tin tưởng vào khả năng và sức mạnh của nhân dân, Người
nói “Dễ trăm lần không dân cũng chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong”… Trong lãnh đạo Hồ Chí
Minh luôn xuất phát từ lợi ích của nhân dân, đặt lợi ích của nhân dân, của tập thể lên trên, lên trước.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


8

Người luôn thực hiện “việc gì có lợi cho dân thì hết sức làm, việc gì có hại cho dân thì hết sức
tránh”…
Câu 7: Viết về một gương cá nhân điển hình tiên tiến trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo
đức, phong cách Hồ Chí Minh bằng việc làm thực tế, đạt hiệu quả cao ở địa phương, cơ quan, đơn
vị mình để mọi người biết, học tập và làm theo. Nêu nhận thức và trách nhiệm của bản thân trong
việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí