Vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức vào việc giáo dục y đức cho sinh viên ngành y ở Đà Nẵng hiện nay

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG

NGUYỄN THỊ YẾN

VẬN DỤNG TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ ĐẠO ĐỨC VÀO VIỆC GIÁO DỤC Y ĐỨC CHO
SINH VIÊN NGÀNH Y Ở ĐÀ NẴNG HIỆN NAY
Chuyên ngành: Triết học
Mã số:

60 22 80

LUẬN VĂN THẠC SĨ
KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. LÊ HỮU ÁI

Đà Nẵng - Năm 2013


LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi.
Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa từng
được công bố trong bất kỳ công trình nào khác.

Tác giả luận văn

NGUYỄN THỊ YẾN

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ............................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ............................................................................. 1
.

c ti u nhi

v nghi n c u ................................................................. 3

3. Đối tượng và phạ

vi nghi n c u ............................................................. 3

4. Phương pháp nghi n c u ........................................................................... 3
. Cấu t c của luận văn ................................................................................ 3
. T ng uan tài li u nghi n c u ................................................................... 3
CHƯƠNG 1. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC ............................ 9
1.1. NGUỒN GỐC TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ
1.1.1. T u ền thống đạ đ c

INH VỀ ĐẠO ĐỨC ....................... 9

n t c. ............................................................ 9

1.1. . Tiếp thu ế th a tinh h a đạ đ c nh n l ại. ................................... 11
1.1.3. Phẩ

chất Hồ Chí

inh. ................................................................... 15

1. . NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ

INH VỀ

ĐẠO ĐỨC............................................................................................................ 17
1. .1. Vai t ò của đạ đ c ............................................................................ 17
1. . . Những chuẩn

ực đạ đ c ................................................................ 19

1. .3. Những ngu n tắc x
1.3. TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ

ựng đạ đ c ................................................ 23

INH VỀ Y ĐỨC .................................................... 26

1.3.1. Y đ c và vai t ò của

đ c. ................................................................ 26

1.3. . Những n i ung cơ ản t ng tư tư ng Hồ Chí

inh về

đ c. ....... 30

Kết luận chương 1 ................................................................................................ 40

CHƯƠNG 2. THỰC TRẠNG GIÁO DỤC Y ĐỨC CHO SINH VIÊN42
NGÀNH Y Ở ĐÀ NẴNG HIỆN NAY .............................................................. 42
.1. VÀI N T VỀ CÁC T Ư NG ĐÀO TẠO NGÀNH Y VÀ INH VI N
NGÀNH Y Ở ĐÀ N NG .................................................................................... 42
.1.1. H thống các t ư ng đà tạ ngành

Đà N ng hi n na . .............. 42


.1. . Đ c đi

của inh vi n ngành

Đà N ng. .................................... 45

. . TÌNH HÌNH GIÁO DỤC Y ĐỨC CHO INH VI N NGÀNH Y Ở ĐÀ
N NG HIỆN NAY .............................................................................................. 47
. .1. Những thành tựu của vi c giá

c

đ c ch

inh vi n ngành

Đà N ng hi n na . ....................................................................................... 47
. . . Những hạn chế và ngu n nh n t ng c ng tác giá
inh vi n ngành

c

đ c ch

Đà N ng....................................................................... 55

Kết luận chương ................................................................................................ 61
CHƯƠNG 3. CÁC GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO Y ĐỨC CHO SINH
VIÊN NGÀNH Y Ở ĐÀ NẴNG ........................................................................ 63
3.1. CƠ Ở HÌNH THÀNH GIẢI PHÁP ............................................................ 63
3.1.1. Cơ

l luận ...................................................................................... 63

3.1. . Cơ

thực ti n ................................................................................... 66

3. . GIẢI PHÁP VÀ KIẾN NGHỊ ....................................................................... 69
3. .1. Giải pháp ............................................................................................ 69
3. . . Kiến ngh ............................................................................................ 80
Kết luận chương 3 ................................................................................................ 81
KẾT LUẬN ......................................................................................................... 82
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................... 84
QUYẾT ĐỊNH GIAO ĐỀ TÀI LUẬN VĂN THẠC SĨ (BẢN SAO).


1

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài

Chủ t ch Hồ Chí

inh - anh hùng giải phóng

n t c nhà văn hóa lỗi lạc

của

n t c Vi t Na , Ngư i đã ành cả cu c đ i cống hiến ch

cách

ạng Vi t Na . Những tư tư ng của Ngư i đã

cách

ạng Vi t Na

đưa cách

hác. Cu c đ i Ngư i là tấ

ự nghi p

i áng ch c n đư ng

ạng nước ta đi t thắng lợi nà đến thắng lợi

gương áng ch các thế h

Ngư i lu n lu n đánh giá cao vai t ò của đạ đ c

u n đ i n i th .

i đạ đ c là gốc của

ọi

c ng vi c. Ngư i t ng hẳng đ nh: “Cũng như sông thì có nguồn mới có
nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây
héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi mấy
cũng không lãnh đạo được nhân dân ” [30, tr. 252 – 253].
Nghề

là

t nghề đ c i t

ngư i

t cách

nghề

à

lớn đến

u ắc và cấp thiết như nghề . Cũng h ng có nghề nà như

t lỗi lầ

ha thiếu ót ù nhỏ cũng có th g

c hỏ và thậ

ngư i ta đã c i nghề
ống và tính
giống nòi đến

h ng có nghề nà lại đi và đ i ống c n

chí đến cả tính

là

ạng của c n ngư i đến hạnh ph c của t ng gia đình tương lai
c hỏ và ự cư ng th nh của

xã h i lu n có những

cạnh t ình đ chu n
như vậ thì

ạng của c n ngư i. Đã t l u

t nghề uan t ọng đ c i t có uan h đến đ i

Chính vì v t í đ c i t của ngành
ngà na

t

n t c của toàn xã h i.

à nga t hàng ngàn nă

u của nghề

ới h ng

phát t i n inh tế th t ư ng đẩ

hóa – hi n đại hóa đất nước h ng ch là c ng cu c x
à còn là uá t ình iến đ i

h i. Thực tế ch ta thấ

t ước ch đến

u cầu đòi hỏi những ngư i là

n vững vàng còn phải có lương t

c đích t n ch ca

Ở nước ta hi n na
inh tế

n n những tác hại

u ắc t n

nghề , bên

t ng áng. Có
phai

.

ạnh c ng nghi p
ựng và phát t i n

ọi l nh vực của đ i ống xã

ng phát t i n inh tế th t ư ng h i nhập với thế


2

giới đã th c đẩ
điều i n đ

ự phát t i n inh tế – xã h i n ng ca đ i ống nh n

áng tạ

t u ền thống của

a các giá t tinh thần àng lọc

n t c. Tu nhi n

những tác đ ng h ng nhỏ g
t t u ền thống của

n là

ả tồn ản ắc văn hóa

t t ái của cơ chế th t ư ng đã có

a ngu cơ cắt đ t

ối

li n h với các giá

n t c nhiều giá t đạ đ c

đả l n tình t ạng u

th ái về đạ đ c lối ống chủ ngh a cá nh n tha

lãng phí phai nhạt l

tư ng th ơ v cả

của tầng lớp thanh ni n...

T ng điều i n đó ngành

tế v a có điều i n cơ h i đ phát t i n đạt

được những thành tựu t lớn t ng ự nghi p chă
c hỏ nh n

n. Bên cạnh đó

tác đ ng h ng nhỏ đến
n

ả v và n ng ca

t ti u cực của cơ chế th t ư ng cũng đã

đ c của ngư i cán

l ch ự t ng gia tiếp với

óc

nh nh n

tế. Đó là thái đ thiếu niề
đơn thuốc đắt tiền và

óc nối

với hi u thuốc đ hư ng h a hồng vòi v nh uà cáp và tiền của ngư i
và gia đình ngư i

nh th ơ v cả

nh là ự v t ách nhi

t ng thă

với nỗi đau ự hốn hó của ngư i
há

và điều t

uả đau lòng... Các v ti u cực t ng ngành
càng nghi
òn t

N ng là vi c là

a v

đ c đang ngà

au
xói

c x c của xã h i. Vì thế vi c nghi n c u đạ đ c xã

h i nói chung và đạ đ c ngành
Những l

n đến những hậu

tế c li n tiếp xả

t ọng n ng nề hơn v t ước ch thấ

thành vấn đề

nh

nói i ng là ất cần thiết.

t n ch thấ giá

c

cấp thiết hi n na . Vì vậ

đ c ch

inh vi n ngành

Đà

tác giả chọn đề tài: “Vận dụng tư

tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức vào việc giáo dục y đức cho sinh viên
ngành y ở Đà Nẵng hiện nay” là
của

ình.

đề tài nghi n c u ch luận văn ca học


3

2. Mục tiêu nhi m ụ nghiên cứu
2.1. T n cơ
thực t ạng giá

ph n tích tư tư ng Hồ Chí
c

đ c ch

ựng các giải pháp nh

inh về đạ đ c và

inh vi n ngành

giá

c

đ c ch

đ c t

Đà N ng luận văn x

inh vi n ngành

Đà N ng

hi n na .
2.2. Đ thực hi n

c ti u t n đ

nhi

v của luận văn là:

- Ph n tích những n i ung cơ ản của tư tư ng Hồ Chí
và

inh về đạ đ c

đ c.
c

- Trình bày tình hình giá

đ c ch

inh vi n ngành

- Xây dựng các giải pháp chủ ếu đ giá

inh vi n ngành

Đà N ng.

c và n ng ca

đ c ch

Đà N ng hi n na .

3. Đối tượng à phạm i nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu: Tư tư ng Hồ Chí
công tác giá

c

đ c ch

inh vi n ngành

- Phạm vi nghiên cứu: Vận
vi c giá

c

đ c ch

inh về đạ đ c và

Đà N ng.

ng tư tư ng Hồ Chí

inh vi n ngành

đ c;

inh về đạ đ c và

Đà N ng hi n na .

4. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp luận: Luận văn được h àn thành ựa t n cơ

của chủ

ngh a u vật i n ch ng và chủ ngh a u vật l ch ử.
- Phương pháp nghiên cứu: ết hợp phương pháp l ch ử và l gic ph n
tích và t ng hợp

u nạp và i n

ch thống

…

5. Cấu tr c của u n ăn
Ng ài Phần
gồ

3 chương và

đầu Kết luận, Danh

c tài li u tha

hả

luận văn

tiết.

6. T ng uan tài i u nghiên cứu
T ng h thống tư tư ng Hồ Chí
v cùng uan t ọng. Những uan đi

inh tư tư ng về đạ đ c có

tv t í

của Ngư i về đạ đ c đã góp phần t


4

lớn và vi c x
Vì vậ

ựng nền đạ đ c

ới đạ đ c cách

vi c nghi n c u tư tư ng Hồ Chí

ạng

nước ta.

inh nói chung và tư tư ng

đạ đ c của Ngư i nói i ng đã được tiến hành t l u và được ất nhiều nhà
h a học nghi n c u ưới những góc đ

hác nhau.

T ng cuốn Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh (2012) của B giá
đà tạ đã t ình à tương đối đầ đủ và h thống những uan đi
đạ đ c Hồ Chí
x

ới và tính tất ếu hách uan của vi c học tập th

gương đạ đ c Hồ Chí
Tác phẩ

inh đối với inh vi n nói chung.

ự hình thành v cơ bản tư tưởng Hồ Chí Minh của T ần Văn

Giàu Nhà xuất ản Chính t

– xã h i nơi Hồ Chí
tích là

tư tư ng

inh. Đồng th i nó cũng ch a các ngu n tắc t ng vi c

ựng nền đạ đ c

tấ

c và

uốc gia 1

đã đi ph n tích điều i n inh tế

inh inh ống t cuối thế

ối cảnh u hương của Hồ Chí

I

đầu thế

inh l c ấ gi .

ph n
ua đó đ thấ

những ảnh hư ng t t u ền thống đạ đ c tốt đ p của gia đình đến vi c
hình thành nh n cách Hồ Chí
thấ

inh. Đồng th i tác phẩ

hơn ảnh hư ng của t u ền thống

hương x Ngh với lớp lớp các thế h

cũng ph n tích đ

u nước l ch ử v vang của u

anh nh n cũng như những anh hùng

của u hương t ng vi c hình thành nh n cách và đạ đ c Hồ Chí
ng Thành là

t nhà nghi n c u Hồ Chí

inh đầ t

inh.
hu ết. B n

cạnh những cuốn ách như Hồ Chí Minh – hà văn h a kiết xuất (2009), Hồ
Chí Minh – Ti u s

1

tác giả

ng Thành đã viết cuốn Hồ Chí Minh –

hà tư tưởng l i lạc (2009). T ng cuốn ách nà
tư ng Hồ Chí

tác giả đã h thống hóa tư

inh t n các l nh vực hác nhau t ng đó có tư tư ng Hồ Chí

inh về đạ đ c. Tác giả đã ch a nguồn gốc hình thành tư tư ng đạ đ c
Hồ Chí

inh cũng như các chuẩn

ực và ngu n tắc

n lu n đạ đ c cách

ạng. Tác giả cũng hẳng đ nh ự cần thiết phải nghi n c u và học tập tư
tư ng tấ

gương đạ đ c Hồ Chí

inh.


5

Bùi Đình Ph ng t ng tác phẩ

ăn h a, đạo đức trong tư tưởng Hồ

Chí Minh Nhà xuất ản C ng an nh n

n

cũng đã ph n tích đ thấ

những đ c t ưng ản chất t ng tư tư ng đạ đ c Hồ Chí
ngu n tắc “ đ i và là
thấ

inh đó là

ngư i”. Đồng th i tác giả cũng đã đi ph n tích đ

tính thống nhất t ng tư tư ng Hồ Chí

inh. Đó là ự thống nhất giữa

tư tư ng chính t và tư tư ng đạ đ c giữa tư tư ng và hành đ ng giữa đ c
và tài. Tác phẩ
Chí

cũng đã là

về tính t àn i n t ng tư tư ng đạ đ c Hồ

inh và những giá t của tư tư ng đó t ng phạ

vi

n t c và nh n

l ại.
Tác phẩ

M i m i h c tập và làm th o tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh

của Nhà xuất ản Chính t
đạ đ c Hồ Chí

uốc gia

inh th ng ua 3 phần chính. Phần

và những ài viết của Hồ Chí

inh về đạ đ c cách

n i ung tư tư ng đạ đ c Hồ Chí
tác giả hác nhau
a a gồ
ưu tầ

t l i

t là những t ích đ ạn
ạng. Phần hai là những

inh th ng ua nhiều ài viết của nhiều

những hía cạnh hác nhau của đạ đ c cách

những c u chu n

Tác phẩ

đã hai thác n i ung tư tư ng

về tấ

gương đạ đ c Hồ Chí

ạng. Phần
inh được

của nhiều ngư i và nhiều cuốn ách hác nhau.
Đ y mạnh h c tập và làm th o tấm gương đạo đức Hồ Chí

Minh của Ban tư tư ng văn hóa t ung ương Nhà xuất ản Chính t

uốc gia

đã tập t ung và vi c nghi n c u đạ đ c là gì vai t ò và những ảnh
hư ng của nó t ng đ i ống xã h i những ch c năng nói chung của đạ đ c.
Tác phẩ

t

cũng đã đi ph n tích thực t ạng u th ái về đạ đ c lối ống của

phận cán

th ái đó. Tác phẩ
t ng th i

đảng vi n đưa a những ngu n nh n của tình t ạng u
cũng đã n u l n những

u cầu của vi c giá

c đạ đ c

ới.

Tác giả L Văn Tích t ng tác phẩ

Đưa tư tưởng Hồ Chí Minh vào

cu c sống mấy vấn đ l luận và thực ti n Nhà xuất ản Chính t

uốc gia


6

đã ph n tích ự ảnh hư ng của ối cảnh inh tế – xã h i ự tác đ ng

ua lại của các ếu tố chính t

inh tế văn hóa đối với ự chu n đ i tư

tư ng đạ đ c lối ống của c n ngư i. Tác giả cũng đã ph n tích đ ch thấ
những ếu tố tạ n n ự ền vững của tư tư ng đạ đ c Hồ Chí
chỗ Hồ Chí
hi n đại giữa

inh đã tì

inh là

được ự thống nhất i n ch ng giữa t u ền thống và

n t c và uốc tế... Hơn nữa Hồ Chí

inh cũng tin tư ng và

vi c có th chu n đ i được đạ đ c lối ống của c n ngư i phù hợp với th i
đại.

ua tác phẩ

nà tác giả cũng đã ph n tích và nhấn

t u ền thống t ng tư tư ng đạ đ c Hồ Chí

ạnh tới ếu tố

inh và những ảnh hư ng của

ếu tố t u ền thống t ng vi c n ng ca đạ đ c cách

ạng t ng giai đ ạn

hi n na .
Tác giả L Hữu Ái t ng cuốn Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh và vấn đ
giáo

c thanh niên hiện nay Nhà xuất ản Đà N ng 1

những n i ung cơ ản của tư tư ng Hồ Chí

đã ph n tích

inh về đạ đ c. Và t những

đ nh hướng có tính ngu n tắc t ng t ng tư tư ng Hồ Chí

inh về đạ đ c

tác giả đã hái uát thực t ạng lối ống đạ đ c của thanh ni n các đ ng thái
cũng như xu hướng đạ đ c của lớp t
pháp c th đ giá

t ố giải

c đạ đ c ch thanh ni n t ng giai đ ạn hi n na .

B n cạnh tư tư ng đạ đ c Hồ Chí
đ c cũng như vấn đề

t đó đã đưa a được

inh thì tư tư ng của Ngư i về

đ c đã được ất nhiều tác giả uan t

có những c ng

t ình nghi n c u ti u i u như:
Tác giả Đỗ Ngu n Phương t ng cuốn Phát tri n sự nghiệp y tế ở nư c
ta trong giai đoạn hiện nay Nhà xuất ản Y học 1
vấn đề uan t ọng thiết thực của ngành
văn hóa – xã h i – đạ đ c. Ở đ

đã đề cập đến nhiều

tế t ng đó n i ật là vấn đề

tác giả đề cập nhiều đến vấn đề

tế và
đ c

đạ và đòi hỏi cấp ách phải n ng ca đạ đ c nghề nghi p của ngư i thầ
thuốc t ng giai đ ạn hi n na .

7

Tác phẩ

Chủ tịch Hồ Chí Minh v i y tế của các tác giả Đỗ Ngu n

Phương – Ngu n Khánh Bật – Ngu n Ca Th
Chính t

uốc gia (1999) đã đề cập

uan đi
đi

của Hồ Chí

của Ngư i về

chă

óc

đẩ
nước

ả v

inh về

đồng chủ i n

t cách tương đối h thống tư tư ng

tế và ự vận

tế và vi c x
c hỏ nh n

ng những tư tư ng

ựng phát t i n ngành
n x

ựng nền

ng

n chủ văn

tế Vi t Na

t ng th i

c ti u

inh. T ng đó tác phẩ

cập đến đ c – vấn đề cốt l i t ng tư tư ng Hồ Chí

uan

tế của nước ta

ạnh c ng nghi p hóa – hi n đại hóa đất nước vì
ạnh xã h i c ng

Nx

inh về

n giàu
có đề

tế Vi t Na .

T ng cuốn giá t ình Tâm l h c y h c – y đức tác giả Ngu n Hu nh
Ngọc đã t ình à những hái ni
t ọng của các ếu tố t
gia tiếp và

cơ ản về t

l đối với

đ c t n cơ

c hỏ và

l học
nh tật

học và tầ

uan

ối tương uan giữa

đó tác giả t ình à được những ngh a v và

u cầu đạ đ c của ngư i cán
B n cạnh đó còn có

tế.

t ố ài đăng t n các tạp chí cũng àn luận về

vấn đề nà như:
- T ần Th Hồng Chủ tịch Hồ Chí Minh v i y đức và y nghiệp, Báo Y
học và đ i ống ố 3
-L

Văn Đồng

ngà

/11/1

.

âng cao y đức, h c tập và làm th o tư tưởng đạo đức

Hồ Chí Minh, Tạp chí L luận chính t

ố /

.

Các ài á t n đã đề cập đến ự cần thiết phải n ng ca
inh “lương

như t

phận t ách nhi

u”

hẳng đ nh

đ c là lương t

đ c Hồ Chí
đạ đ c

của ngư i thầ thuốc. Đối tượng đ n ng ca

inh của các ài viết t n là những cán

n

đ c Hồ Chí

c ng tác t ng ngành

chưa đi

và đối tượng c th là inh vi n ngành .
Những cuốn ách và ài á nói t n đã th hi n ết uả nghi n c u há
t àn i n và

u ắc về tư tư ng đạ đ c cũng như

đ c Hồ Chí

inh và vận


8

ng tư tư ng đó và thực ti n ự nghi p chă

óc

ả v

c hỏ nh n

n. Kết uả nghi n c u của các c ng t ình t n là nguồn tư li u ất uan
t ọng gi p t i tiếp thu tha
ình. Tu nhi n ua tì

hả

là

hi u thì đến na t i thấ vấn đề “ ận

Hồ Chí Minh v đạo đức vào việc giáo
ẵng hiện nay” chưa có

đ nh hướng ch đề tài nghi n c u của
ng tư tưởng

c y đức cho sinh viên ngành y ở Đà

t c ng t ình h a học nà .


9

CHƯƠNG 1
TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC
Đạ đ c với tư cách là
ngu n tắc

u tắc chuẩn

t hình thái
ực xã h i nh

th c xã h i là tập hợp những

điều ch nh và đánh giá cách ng

xử của c n ngư i t ng uan h với nhau và uan h với xã h i. Những
ngu n tắc chuẩn

ực đó được thực hi n t ng đ i ống xã h i

cá nh n lương t

c n ngư i

i t u ền thống và

c

T ng đ i ống hi n thực cấu t c của đạ đ c a gồ

i niề

ạnh ư luận xã h i.
th c đạ đ c thực

ti n đạ đ c và uan h đạ đ c. T ng xã h i có giai cấp cả a
của đạ đ c đều
Đạ đ c
ạng của cán
“đạ đ c cách

phận đó

ang tính giai cấp.
à chủ t ch Hồ Chí

inh nói đến là đạ đ c của ngư i cách

đảng vi n và của nh n

n Vi t Na . Đó là “đạ đ c

ạng” “đạ đ c tập th ”…

t ng tiến t ình cách
x

tin

inh phát t i n

ạng t ng tiến t ình đấu t anh giành đ c lập

ựng chủ ngh a xã h i

m c ti u l tư ng cách

nước ta

à ngư i cách

ạng. Nó h ng vì lợi ích

lợi ích chung của Đảng của
t n lợi ích cá nh n

i vì nó được nả

ới”

n t c và

ạng phải có đ ph c v
anh vọng cá nh n

à vì

n t c và của nh n l ại đ t lợi ích tập th l n

iết ống “ ỗi ngư i vì

ọi ngư i

ọi ngư i vì

ỗi

ngư i”
1.1. NGUỒN GỐC TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH VỀ ĐẠO ĐỨC
1.1.1. Tru ền thống đạo đức d n t c.
Tư tư ng đạ đ c Hồ Chí
Na

của thực ti n cách

la đ ng Vi t Na
Ch ng ta
h ng tì

inh là ự phản ánh của đ i ống xã h i Vi t

ạng Vi t Na

của giai cấp c ng nh n và nh n

th ng ua nhận th c và h ạt đ ng của Hồ Chí

h ng th hi u được tư tư ng đạ đ c Hồ Chí
hi u nó t ng

ối uan h với t u ền thống đạ đ c

n
inh.

inh nếu như
n t c.


10

Vi t Na

cũng như ất

t u ền thống văn hóa đậ

t

ản ắc

với những nét đ c thù i ng.

n t c nà
nt c

hác t n thế giới có

t

t đ i ống tinh thần ph ng ph

t t ng những nét n i ật nhất đó là chủ ngh a

u nước và t u ền thống nh n ái. Điều đó ắt nguồn t chính điều i n inh
ống của

n t c. Vi t Na

n

t ng hu vực có nhiều hi

lại phải thư ng xu n chống t ả ự x

họa thi n tai

lăng của các thế lực

n ng ài. Điều

nà đòi hỏi c n ngư i h ng những có ngh lực phi thư ng

i n cư ng ền

à còn phải có tinh thần đ àn ết tương th n tương ái. Những t u ền
thống tốt đ p đó đã ần được hình thành được ồi đắp và là
thế h nà

ang thế h

hác. Nó đã ăn

u và t

văn hóa của c n ngư i Vi t. Chính chủ ngh a
nh n văn
th

u đậ

thành c i

giàu th

t ng đ i ống

u nước ca cả và chủ ngh a

là hành t ang tinh thần đầu ti n Ngu n Ái

t ng uá t ình a đi tì

thành tư ng Hồ Chí

t

đư ng c u nước và là cơ

uốc

đầu ti n ch

ang
ự hình

inh au nà .

Cùng với t u ền thống

nt c

ếu tố u hương và gia đình cũng có

ảnh hư ng lớn đến tư tư ng Hồ Chí

inh về đạ đ c. Ngh T nh là vùng đất

giàu t u ền thống cách

ạng là nơi đã ản inh a nhiều c n ngư i ưu t của

đất nước và những t n tu i đó đã đi và l ch ử

n t c như những tấ

gương

áng chói về tài năng về t u ền thống văn hóa và về chủ ngh a anh hùng cách
ạng như: Ngu n Du Ngu n C ng T

Hồ

u n Hương

Ngu n Bi u Phan Đình Phùng Phan B i Ch u… Hồ Chí
lớn l n t n vùng đất được c i là đ a linh nh n i t nơi
Giàu đã gọi là “ òng
cạnh đó Hồ Chí
nước nga t

inh đã inh a và

à giá

ư T ần Văn

ng văn hóa” là “Y n – T i u của nước Vi t”. B n

inh được inh a t ng

ất ớ

ai Th c L an

t gia đình nhà nh ngh

Ngư i đã ch u ảnh hư ng của

t nền giá

u
c gia

đình với những ngu n tắc lu n l đạ đ c Nh giá như: t ung hiếu ngh a
ta

cương ngũ thư ng… Hồ Chí

inh đã ớ

học được

ngư i cha đ c tính


11

cần cù tiết i
ngư i

hi

tốn ớ

học được

ngư i

lòng

u thương c n

u u hương đất nước ua những đi u l c u hò. T cha

anh ch của Ngư i đều có chung
i t, Ngư i ch u ảnh hư ng

đến các

t chí hướng c u nước thương

u ắc t nh n cách và phẩ

chất ca

u

lực ống phi thư ng của ngư i cha - c Ngu n inh ắc. Như vậ
chính là nền
Hồ Chí

n. Đ c
ngh

gia đình

óng đầu ti n t ng vi c hình thành tư tư ng đạ đ c nh n cách

inh.

1.1.2. Tiếp thu kế th a tinh hoa đạo đức nh n oại.
Điều là

n n giá t và

c ống l u ền của tư tư ng Hồ Chí

inh nói

chung và tư tư ng đạ đ c của Ngư i nói i ng chính là ự vươn xa tiếp cận
những giá t tinh h a của văn hóa nh n l ại. Tư tư ng đạ đ c Hồ Chí
là ự l nh h i

đó. Chủ ngh a
tự nhi n

inh

ế th a và phát t i n áng tạ nhiều tư tư ng đạ đ c t t ước
ác – L nin đã ch a

ọc l n như nấ

au

ưa

ng: tư tư ng của th i đại h ng phải
à nó là ản phẩ

các điều i n inh tế – xã h i văn hóa tư tư ng
được ch đến giai đ ạn đó. Tư tư ng Hồ Chí
đ c của Ngư i cũng h ng n
Ch ng ta thấ

à nh n l ại đã tích lũ

inh nói chung và tư tư ng đạ

ng ài u luật đó.

tư tư ng đạ đ c Hồ Chí

ang ấu ấn của cả Nh giá

là tinh h a của t àn

inh ch u ảnh hư ng ất lớn

Phật giá và Lã giá

t ng đó đậ

nét hơn cả

là ấu ấn của Nh giá .
T ng các tác phẩ

của

ình Hồ Chí

inh ử

đạ đ c Nh giá và đưa và đó những n i ung và
giá có những ếu tố u t
hinh la đ ng ch n ta …

ng há nhiều
ngh a

lạc hậu như tư tư ng đẳng cấp
à Hồ Chí

inh đã t ng ph phán

Nh giá cũng có nhiều ếu tố tích cực n n nó v n có
t ng
Nh giá

ấ nghìn nă

ua. Hồ Chí

inh đã ế th a những

nh đề

ới. T ng Nh
hinh ph nữ
ác ỏ. Nhưng

c ống

ãnh li t

t tích cực của

đó là t iết l hành đ ng tư tư ng nhập thế hành đạ gi p đ i đó là


12

ước vọng về

t xã h i an ninh hòa

c

t thế giới đại đồng đó là t iết l

nh n inh tu th n ư ng tính chủ t ương t thi n tử ch đến th
cũng phải lấ tu th n là

đầu

i t ách nhi

ới gánh được n ng đi được xa. Hồ Chí
của Kh ng Tử có ưu đi

inh t ng nhận xét: “Học thu ết

Hồ Chí

inh cũng ch u ảnh hư ng của tư tư ng

đ c i t là tư tư ng đạ đ c. Hồ Chí

nhà Phật tinh thần t

i h xả lòng

c n ngư i là tinh thần ình đẳng
i t đẳng cấp là ự tin tư ng

tình

Hồ Chí

inh đã tiếp thu t giá l

u thương

h an ung đ lượng với

n chủ chất phác chống lại
u ắc th

inh. Điều đó được th hi n

u thương ch tất cả

ọi ự ph n

lòng hướng thi n của c n ngư i. ự tiếp thu

những tư tư ng đạ đ c của Phật giá càng là
c n ngư i

thì n ng có đạ đ c

là ự tu ư ng đạ đ c cá nh n”.

B n cạnh Nh giá
Phật giá

của

n ai ai

ọi ngư i

tình

u thương

t ng vi c Ngư i ành

h ng ph n i t già t

gái t ai h ng

ph n i t đẳng cấp tầng lớp xã h i. Đ c i t Ngư i ành tình cả

u

thương nhất ch những ngư i la đ ng những ngư i cùng h t ng xã h i
những ngư i

t n thư ng nhất như: ngư i già ph nữ t

Ng ài Nh giá

Phật giá

phương Đ ng Hồ Chí

những giá t đạ đ c t ng học thu ết Ta
inh đã tiếp nhận tư tư ng tiến
t i n các hái ni

đ c lập tự

nà th

…
inh còn tiếp thu

n của T n T ung ơn. Hồ Chí
cách i ng của

ình đã phát

hạnh ph c – hạt nh n của chủ ngh a Ta

n a ch phù hợp với điều i n h àn cảnh l ch ử của Vi t Na
nó

ang tính giai cấp tính nh n

t ng cu c cách

ạng

nt c

Đến với văn hóa phương T

n tính

n chủ nh n

n t c tính cách

ch

ạng tri t đ

n.

à đ nh ca là chủ ngh a

t ng a tiền đề l luận uan t ọng ch

là

ác-L nin

ự a đ i tư tư ng Hồ Chí

chung và tư tư ng của Ngư i về đạ đ c nói i ng. Hồ Chí

t

inh nói

inh đã nghi n


13

c u tiếp thu t n tinh thần ph phán những tư tư ng văn hóa
ạng của cách

ạng Pháp cách

Về tư tư ng

ạng

n chủ của cách

ỹ.
ạng Pháp Hồ Chí

tư ng của các nhà khai sáng: Voltaire, Rousseau
Ngư i ch u ảnh hư ng

u ắc về tư tư ng "Tự

Tu n ng n nh n u ền và
Đối với cách

n i

ạng

n u ền nă

ỹ Hồ Chí

phúc" trong Tuyên ngôn đ c lập nă

ản cách

của

ạng Pháp.
ưu cầu hạnh

ỹ.

Hồ Chí

ỹ và cách

và u ền

inh đồng th i cũng ch a
ạng Pháp là “cách

nh h ng đến nơi tiếng là c ng hòa và

Ảnh hư ng a t ù

ui u. Đ c i t

1 1 của Đại cách

nước thì tước l c c ng n ng ng ài thì nó áp
T

ut

Bình đẳng Bác ái" t ng

u ền tự

1

B n cạnh vi c tiếp thu các giá t
ạng

inh đã tiếp thu tư

inh đã tiếp thu các giá t về u ền nh n

át chính phủ " u ền ống

những hạn chế t ng Cách

n chủ và cách

n chủ

nh Tư

thực t ng

c thu c đ a" [ 7, tr. 274].

l n đ i ống văn hóa – đạ đ c của xã h i phương

là tư tư ng Thi n ch a giá

đó nói đến tư tư ng đạ đ c phương T

là phải nói đến ảnh hư ng của đạ đ c Thi n ch a giá . Nét n i ật của đạ
đ c Thi n ch a giá là lòng nh n ái thương ngư i tinh thần h an ung
h ng cố chấp… Hồ Chí

inh đã thấ được

giá n n đã viết: “T n giá Gi xu có ưu đi
Các học thu ết đạ đ c nói t n
t ọng c n ngư i có tác
ngư i thì nó v n còn

t tích cực đó của Thi n ch a
là lòng nh n ái ca cả”.

ù có nói nhiều về lòng

u thương t n

ng tích cực t ng vi c điều ch nh hành vi của c n

ang những ếu tố u t

chủ ngh a chưa ch a được

c n đư ng hi n thực đ đưa c n ngư i th át hỏi ự ất c ng t ng xã h i
th át hỏi ách áp

c óc l t của giai cấp thống t . Nếu như ự tiếp thu tư

tư ng văn hóa đạ đ c nh n l ại của Hồ Chí
h ng xuất hi n

t Hồ Chí

nh n văn hóa thế giới. Hồ Chí

inh ch

ng lại

inh – anh hùng giải phóng
inh đã đến với chủ ngh a

đ

th i thì

nt c

anh

ác – L nin đã t


14

thành

t c n ngư i

ácxít ch n chính. Chính điều nà đã tạ n n ự chu n

iến về chất t ng tư tư ng Hồ Chí
đi

inh đã hắc ph c được những nhược

hạn chế t ng các học thu ết t ước đó.
Với uan ni

là

t hình thái

u vật l ch ử chủ ngh a

th c xã h i phản ánh tồn tại xã h i có tác

hành vi của c n ngư i t ng các
ác – L nin ch a

ng đạ đ c
ng điều ch nh

ối uan h xã h i. Tư tư ng đạ đ c của

ng c n ngư i

t đ i ống vật chất đầ đủ
ph

ác – L nin ch

uốn có đ i ống tốt đ p t ng xã h i

t đ i ống tinh thần lành

ạnh và ph ng

t cu c ống gia đình hạnh ph c thì phải tiến hành cu c đấu t anh đ

xóa ỏ chế đ

ất c ng t ch c

đ p của c n ngư i là

áng tạ

chủ ngh a

ác – L nin đã ch a ch c n ngư i

ình. Đạ đ c học

uan đi
uan đi

ng chính

ình c n ngư i có th là

ác – L nin đã c vũ ch tinh thần

đấu t anh tinh thần la đ ng và phấn đấu hết
uần ch ng nh n

ất ì

t c n đư ng

t cu c ống tốt đ p hơn

ng chính ự la đ ng của

chủ cu c ống của

h ng phải

a.

đ ng đắn nhất hi n thực nhất đ có
tinh thần đấu t anh

ới. Cu c ống hạnh ph c và tốt

chính c n ngư i u ết đ nh ch

t đấng i u nhi n nà
Như vậ

t xã h i

ình ch

t xã h i tốt đ p của

n la đ ng.

đạ đ c của chủ ngh a

đó được

tư ng đạ đ c cách

ác – L nin

ang tính tích cực

t.

t a t thực ti n đ i ống xã h i t vi c phản ánh tư
ạng phù hợp với h àn cảnh

ới và th i đại

ới. Đạ

đ c của chủ ngh a

ác – L nin là đạ đ c hướng tới vi c

ang lại lợi ích và

c ng

ọi ngư i

ang lại u ền lợi

ng đến với

n la đ ng. Đó là đạ đ c

ch

ố đ ng t ng xã h i là đấu t anh đ giải phóng c n ngư i hỏi

áp

c óc l t. Đó là uan đi
Hồ Chí

đạ đ c tiến

inh đã ắt g p chủ ngh a

ọi ách

nhất l c ấ gi .

ác – L nin chủ ngh a nh n đạ ca

cả của nh n l ại đấu t anh vì u ền lợi của nh n

n la đ ng đó là điều

à


15

Hồ Chí

inh đang

ng

ự ắt g p chủ ngh a
ản là lòng

ỏi và cũng đã ỏ nhiều c ng

c a đ tì

iế .

ác – L nin đã hiến ch những nền tảng đạ đ c căn

u nước nồng nàn lòng

u thương c n ngư i

u ắc

inh có điều i n phát t i n. Tư tư ng đạ đ c của chủ ngh a
cũng là cơ

uan t ọng đ tư tư ng đạ đ c Hồ Chí

cách thấu đá

hợp l

ối uan h giữa giai cấp và

Hồ Chí

ác – L nin

inh giải u ết

t

n t c giữa cá nh n và

xã h i.
Như vậ

ch ng ta thấ tư tư ng đạ đ c Hồ Chí

phép c ng giản đơn của các học thu ết các tư tư ng

inh h ng phải là

à đó là ết uả của ự

ết hợp nhuần nhu n giữa t u ền thống đạ đ c tốt đ p của
ật nhất là t u ền thống
đạ đ c nh n l ại ồi vận
h a t àn

u nước lòng

nt c

àn i

u thương c n ngư i…với tinh h a

ng phép i n ch ng u vật

ácxít là

thăng

giá t đạ đ c nh n l ại đó phù hợp với thực ti n đấu t anh cách

ạng của nh n

n ta t đó áng tạ

tư tư ng đạ đ c Hồ Chí

a

t học thu ết tư tư ng đạ đ c

ới

inh.

1.1.3. Phẩm chất Hồ Chí Minh.
Bất c

t học thu ết ha tư tư ng nà đều là ản phẩ

c n ngư i áng tạ t n cơ

nhận th c hi n thực hách uan. D đó tư

tư ng ph thu c ất nhiều và các ếu tố như tư chất th ng
ản l nh phẩ
Hồ Chí

chất của c n ngư i áng tạ
inh có những phẩ

chất hết
u

thực ti n lu n

t h ài ã

tấ
th

ình

inh tính cách

a nó.

đại t í đại ũng với vốn hi u iết
ang t ng

của c n ngư i

c uí áu của

t ậc đại nh n

ng có ản l nh i n cư ng có đầu óc
l tư ng ca đ p đồng th i có

lòng nh n hậu v tha ống ất ch n tình giản

… Những phẩ

uốt cu c đ i của Ngư i. T n cu c hành t ình tì

chất đó

đư ng c u nước

Ngư i đã phải ch u đựng iết a gian t u n vất vả nhưng h ng nản lòng
u ết t

vượt ua tất cả đ tì

a ch n l của th i đại về gi p đồng à


16

ình. Giữa a học thu ết chủ ngh a
uốt lựa chọn học thu ết tiến

à ự thật giả l n l n Ngư i đã áng

nhất nh n văn nhất đ hướng cả

n t c đi

theo.
Chủ ngh a nh n văn Hồ Chí
c đích giải phóng các

n t c hỏi ự n

giải phóng ngư i la đ ng x
ình đẳng
v nh”[4

iết t n t ọng cá nh n

iết

nhuần t u ền thống nh n ái của

ới – xã h i chủ ngh a tự
hóc

iết cư i

t chủ

iết ng

n t c chắt lọc tinh h a nh n văn

à hạt nh n là chủ ngh a nh n văn c ng ản cu c đ i Hồ Chí

Hồ Chí

inh ất u t ọng inh

h ng có gì u

ình đ đ

ng nh n
Hồ Chí

inh

u ắc.
ạng c n ngư i. Ngư i nói: “T ng ầu

n” [33, tr.

lại hạnh ph c ch nh n

thống thiết t t ái ti
lần th

t xã h i

c giải phóng giai cấp

t chủ ngh a c ng ản có tình ngư i...

đã t át l n tinh thần nh n văn nh n ái
t i

ch áp

t .312].

Thấ
thế giới

ựng

ác ái. Đó là “

ngh a c ng ản

inh là chủ ngh a nh n văn hành đ ng với

. Ngư i hành đ ng hết

n. Thật cả

c

đ ng vì những l i l

inh t ng l i phát i u tại Đại h i t àn uốc

VIII Đảng ã h i Pháp:
... T i đến đ

với tư cách là đảng vi n

những t i ác gh t
áp
đ c

ã h i đ phản háng

t n u hương t i... Ch ng t i h ng những

c và óc l t

t cách nh c nhã

t cách th thả ... “đầu đ c”

à còn

hành hạ và đầu

ng thuốc phi n

Nhà tù nhiều hơn t ư ng học l c nà cũng

ng ượu...

cửa và chật ních

ngư i” [26, tr. 22].
Ngư i uan t
nghề

đến

ọi tầng lớp nh n

ọi ố phận và đấu t anh h ng

thương của Hồ Chí

t

n

ọi l a tu i

ỏi ch nh n l ại

inh vượt a hỏi i n giới uốc gia đến với

ọi ngành

áp
ọi

c. Tình
àu a


17

ọi tiếng nói. Đối với Ngư i “ đ i và là
thương

n thương nh n l ại

Hồ Chí

inh đã hiến

đau h áp
ng tình cả

ngư i phải iết thương nước
c”.

cả cu c đ i ch

l ại. Tài ản Ngư i đ lại h ng ch là tư tư ng cách
tấ

gương đạ đ c t ng áng ự h

ình uốt đ i tận t

n t c và nh n

ạng ca cả

à còn là

inh vì l tư ng ca cả vì ngh a u n

à h ng ngh đến ản th n. Lòng nh n ái nh n văn

ca đ p của Hồ Chí

inh có

c

h ng gian đ đi và đ i ống

ạnh t lớn vượt ua

ọi th i gian và

ọi ố phận c n ngư i th i th c ch ng ta a

c hành đ ng vì tình vì ngh a.
Như vậ

tư tư ng đạ đ c Hồ Chí

cũng h ng phải là ản phẩ
à đó là ản phẩ
tạ t

thuần t

được

t a t t ng đầu Hồ Chí

của uá t ình tiếp thu học hỏi và vận

i ản đạ đ c t u ền thống

Minh tiếp thu được đã được

ng

inh

t cách áng

n t c t tinh h a văn hóa nh n l ại và t

chính tài năng t í tu và ản l nh Hồ Chí
với

inh h ng phải tự nhi n có được

inh. Những iến th c

i ọi ưới ánh áng của chủ ngh a

à Hồ Chí
ác – L nin

t phương pháp luận h a học – phương pháp luận u vật i n ch ng

đã gi p Ngư i nhận th c vận

ng

t cách áng tạ những iến th c

à

Ngư i đã tích lũ được.
1.2. NHỮNG NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA TƯ TƯỞNG HỒ CHÍ MINH
VỀ ĐẠO ĐỨC
1.2.1. Vai trò của đạo đức
a. Đạo đức là cái gốc của người cách mạng
Hồ Chí

inh hẳng đ nh đạ đ c là nguồn nuôi ưỡng và phát tri n con

người như gốc của c
ng thì có nguồn
gốc

ng n nguồn của

ới có nước

h ng có gốc thì c

ng uối. Ngư i nói: “Cũng như

h ng có nguồn thì

hé . Ngư i cách

ng cạn. C

phải có

ạng phải có đạ đ c

h ng có


18

đạ đ c thì ù tài giỏi

ấ cũng h ng lãnh đạ được nh n

n” [30, tr. 252-

253].

Là

cách

ạng là đ cải tạ xã h i cũ thành xã h i

ất v vang nhưng nó cũng là

t nhi

v

gánh được n ng và đi được xa. Ngư i cách
là

nền tảng

ới h àn thành được nhi

T ng điều i n Đảng cầ

ới là

ất n ng nề “

t ự nghi p

c có

ạnh

ạng phải có đạ đ c cách

v cách

ới
ạng

ạng v vang”.

u ền Ngư i t ăn t

với ngu cơ xa

i

cu c ống xa

i uần ch ng ơi và th ái hóa iến chất của Đảng. Vì vậ

Hồ Chí

u cầu Đảng phải “là đạo đức, là văn minh”. Ngư i nhắc lại

inh

của L nin: Đảng C ng ản phải ti u i u ch t í tu
n t c và th i đại. T ng Di ch c Ngư i căn
phải thật ự thấ

anh ự lương t

của

n: “ ỗi đảng vi n và cán

nhuần đạo đức cách mạng thật ự cần i

li

chính chí

c ng v tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật t ng ạch phải x ng đáng là ngư i
lãnh đạ

là ngư i đầ tớ thật t ung thành của nh n

Tư tư ng đạ đ c Hồ Chí
thực tế là

n”.

inh là đạ đ c t ng hành đ ng lấ hi u uả

thước đ . Chính vì vậ

Hồ Chí

inh lu n đ t đạ đ c

n cạnh

tài năng gắn đ c với tài l i nói đi đ i với hành đ ng và hi u uả t n thực tế.
Ngư i nói: “hã
lối là

i n u ết chống

vi c h ng nh

nh nói u ng thói ph t ương hình th c

c đích n ng ca

T ng tư tư ng đạ đ c Hồ Chí
chất và năng lực thống nhất là

ản xuất”.

inh đ c và tài hồng và chu n phẩ
t. T ng đó: đức là gốc của tài; hồng là

gốc của chuyên; ph m chất là gốc của năng lực. Tài là th hi n c th của
đ c t ng hi u uả hành đ ng.
b. Đạo đức là nhân tố tạo nên sức hấp dẫn của chủ nghĩa xã hội.
Th

Hồ Chí

inh

giá t đạ đ c ca đ p

c hấp

n của chủ ngh a xã h i t ước hết là

những phẩ chất của những ngư i c ng ản ưu t

tấ gương ống và hàng đ ng của ình chiến đấu ch l tư ng đó t

những
ng

thành hi n


19

thực.
Ngư i cũng ch

ng ph ng t à c ng ản và c ng nh n uốc tế t

thành lực lượng u ết đ nh vận
lược ách lược thi n tài của cách
đạ đ c ca

u là

nh của l ài ngư i h ng ch
ạng v

ản

à còn

ch chủ ngh a c ng ản t

chiến

những phẩ

thành

t

c

chất

ạnh v

đ ch.
Tấ
nh n

gương đạ đ c Hồ Chí
n Vi t Na

inh h ng ch có

à còn đối với nh n

c hấp

n thế giới. Tấ

nguồn c vũ đ ng vi n tinh thần uan t ọng đối với nh n
tiến

đ àn ết đấu t anh vì hòa ình đ c lập

nt c

n đối với
gương đó là

n ta và nh n l ại
n chủ và chủ ngh a

xã h i.
1.2.2. Những chuẩn mực đạo đức
a. Trung với nước, hiếu với dân.
“T ung” và “hiếu” là những hái ni
thống Vi t Na
phẩ

và phương Đ ng phản ánh

chất đạ đ c a t ù
Hồ Chí

inh

ối uan h lớn nhất và cũng là

nhất: “T ung với vua hiếu với cha

ượn hái ni

đạ đ c t u ền thống
nước hiếu với

cũ t ng tư tư ng đạ đ c t u ền

đạ đ c “t ung” “hiếu” t ng tư tư ng

n t c và đưa và đó

n” tạ n n

”.

t cu c cách

t n i ung

ới: “T ung với

ạng t ng uan h về đạ đ c.

Ngư i nói “Đạo đức cũ như người đầu ngược xuống đất chân chổng lên trời.
Đạo đức m i như người hai chân đứng vững được ư i đất, đầu ng ng lên
trời” [31, tr. 320].
Th

Hồ Chí

là nước của
lực lượng đều
n ch

n còn
nơi

inh t ung với nước phải gắn liền hiếu với

n. Vì nước

n lại là chủ nh n của nước

a nhi u u ền hành và

n

n cán

a nhi u lợi ích đều vì

h ng phải là “ uan cách

ngh a uan t ọng hàng đầu.

ạng”. Đ

là chuẩn

là đà tớ của
ực đạ đ c cơ


20

T ung với nước là tu t đối t ung thành với ự nghi p ựng nước và giữ
nước t ung thành với c n đư ng đi l n của đất nước là uốt đ i phấn đấu ch
Đảng ch cách

ạng. Hiếu với

n th hi n

chỗ thương

v nh n

n hết lòng. Đ là

được như vậ phải gần

tập nh n

n phải ựa và

n và lấ

Hồ Chí
uan t

inh

u cầu phải nắ

cải thi n

n là

vững

n

n ph c

ính t ọng và học

gốc. Đối với cán

n tình hi u

n inh n ng ca

n tin

nt

lãnh đạ

thư ng xu n

n t í.

b. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.
Đ

là những hái ni

và đưa và đó những

đạ đ c cũ được Hồ Chí

u cầu và n i ung

inh tiếp thu chọn lọc

ới. Ngư i ch a

ng t ng chế

đ ph ng iến có n u a Cần Ki

Li

Chính nhưng h ng a gi thực

hi n ngà na ta đề a Cần Ki

Li

Chính ch cán

gương ch nh n
đ ng của phẩ

nđ đ

lại hạnh phúc cho dân. Đ

chất “t ung với nước hiếu với

- Cần: i ng năng chă

thực hi n là
là i u hi n inh

n”.

ch la đ ng có ế h ạch có hi u uả có năng

uất ca với tinh thần tự lực cánh inh.
- Ki

n
th c

h ng xa x

tiết i

th i gian c ng

h ng h ang phí

a ãi

: lu n t n t ọng của c ng và của

la ” tiền của đ a v

h ng ph t ương hình

ối uan h : với
Đối với

h ng

h ng gian tà. Được th hi n th ng ua

ình với ngư i với vi c.

ình: Kh ng được tự ca

hỏi phát t i n cái ha

n. Phải “t ng ạch

anh tiếng.

- Chính: thẳng thắn đ ng đắn
a

h ng

c của cải của nước của

h ng li n h an h ng ch chén lu ù.
- Li

tha

: tiết i

ửa chữa cái

tự đại tự ph
của

phải hi

tốn học

ình.

Đối với ngư i: Kh ng n nh ngư i t n hinh ngư i ưới thật thà h ng ối
trá.


21

Đối với vi c: Phải đ vi c c ng l n t n hết và t ước hết vi c thiện nhỏ
ấ cũng là

vi c ác nhỏ

ấ cũng t ánh.

Các đ c tính Cần Ki

Li

thiết đối với tất cả

ọi ngư i

t ước đ là

u ch

i u

T i có ốn

Chính có uan h ch t ch với nhau cần

ng cán

đảng vi n phải là ngư i thực hành

n. Ngư i đã viết :
ùa: u n Hạ Thu Đ ng.

Đất có ốn phương: Đ ng T
Ngư i có ốn đ c: Cần Ki

t phương thì h ng thành đất.

Thiếu

t đ c thì h ng thành ngư i [30, tr. 631].

Li

ùa thì h ng thành t i.

là gốc

của Chính nó ất cần thiết ch

Hồ Chí

Chính là

đảng vi n vì nó ảnh hư ng t ực tiếp đến c ng vi c

inh Cần Ki
t

inh của

Li
t

Chính là những ếu tố tạ n n
n t c: “

n t c giàu về vật chất

t

tư ng Hồ Chí

inh

t nhà nghi n c u ch

ạnh về tinh thần là
Li

t

n

Chính t ng tư

ng: “Với c Hồ Cần Ki

Chính đi chung với nhau. Kh ng Cần Ki

đ c của

c

n t c iết Cần Ki

inh” [30 t . 4 . Nhận xét về Cần Ki

nước thương

ọi ngư i.

ạng.

ạnh là i u hi n văn

Li

Chính.

Thiếu

chung của cách

t c văn

Li

t

Đ c i t là đối với cán

Li

Bắc.

Thiếu

Cần Ki

Th

Na

Li

n cũng như h ng. Đ c lớn Cần Ki

Chính thì nói
Li

u

Chính phải là

ọi ngư i đ c i t h ng th thiếu t ng những ngư i có u ền có

ch c. Kh ng có gì “ngư i” hơn là Cần những ai xa cách với Cần x a lưng
với Cần thì

ấ

ất ần cái đ c tính Cần ản chất của l ài ngư i” [22, tr.

166].
- Chí c ng v tư: là c ng
vi c gì cũng h ng ngh đến

ng c ng t
ình t ước ch

h ng thi n tư thi n v là
iết vì Đảng vì

n t c “l