Phân tích giá trị hiện thực và nhân đạo của truyện ngắn hai đứa trẻ

Phân tích Giá tr ị hi ện th ự
c và nhân đ
ạ o c ủa truy ện ng ắn Hai đ
ứ a tr ẻ
C ảnh v ật và con ng ư
ời đ
ư
ợ c miêu t ảtrong tác ph ẩm và qua di ễn bi ến tâm tr ạng Liên,
truy ện ng ắn “ Hai đ
ứ a tr ẻ” ch ứ
a đ
ự n g n ội dung hi ện th ự
c và giá tr ị nhân đ
ạ o sâu s ắc.
1. Tác ph ẩm là b ứ
c tranh chân th ự
c và đ
ư
ợ m bu ồn v ềm ột mi ền đ
ấ t, n ơ
i đó có nh ữ
ng
mi ền đ
ờ i b ị r ơi vào quên lãng.
a.Mi ền đ
ấ t b ị quên lãng ấy là m ột ph ốhuy ện nghèo, cái ph ốhuy ện nh ỏbé, xa v ắng v ớ
i
phiên ch ợtiêu đi ều . Ga xép đê m đê m xình x ịch m ột chuy ến tàu ch ạy qua, chi ếc đè n
d ầu tù mù c ủa nh ữ
ng chõng hàng n ư
ớc .

Mi ền đ
ờ i b ị quên lãng ấy là nh ữ
ng ki ếp ng ư
ờ i tàn b ị lãng quên nh ưm ẹcon ch ị Tí, v ợ
ch ồng bác x ẩm, bà c ụThi đi ên, hai ch ị em Liên,…Nh ữ
ng con ng ư
ời n ơ
i ph ốhuy ện, h ọ
có nh ững s ốph ận khác nhau nh ư
ng ai c ũng nheo nh ếch, c ũng lam l ũt ội nghi ệp nh ư
nhau. Ng ư
ờ i l ớn nh ưnh ữ
ng cái cây héo h ắt, tr ẻem nh ưnh ữ
ng m ầm cây còi c ọc.
Nh ững c ảnh v ật, con ng ư
ời đ
ư
ợ c miêu t ảtrong ph ốhuy ện là nh ữ
ng c ảnh v ật chi ti ết
quen thu ộc th ư
ờ n g có quanh ta. V ậy mà d ư
ớ i ngoì bút Th ạch Lam chúng tr ởnên g ợ
i
c ảm bi ết bao.
b.Làm nên s ựh ấp d ẫn này, m ột ph ần quan tr ọng là b ở
i ngòi bút hi ện th ự
c c ủa Th ạch
Lam đ
ậ m ch ất tr ữtình.
Nhà v ăn vi ết v ềc ảnh đ

ờ i , c ảnh ng ư
ời n ơ
i ph ốhuy ện b ằng chính kí ức tu ổi th ơc ủa
mình. Th ạch Lam có nh ữ
ng n ăm tháng tu ổi th ơs ống ở ph ốhuy ện C ẩm Giàng(H ảI
Dư
ơ n g). Ngày ấy tr ư
ớ c cách m ạng nó còn là m ột ph ốhuy ện nh ỏ, nghèo nàn xa v ắng.
Khi đ
ặ t bút vi ết, nh ữ
ng k ỉ ni ệm tu ổi th ơđã hi ện v ềnguyên v ẹn trên t ừ
ng con ch ữ
. M ỗi
ch ữđ
ề u ph ập ph ồng nh ịp đi ệu trái tim giàu lòng tr ắc ẩn c ủa nhà v ăn làm xúc đ
ộ n g lòng
ng ư
ời .
2.Làm nên t ầm vóc b ất t ửv ới th ờ
i gian c ủa “ Hai đ
ứ a tr ẻ” không ch ỉ ở giá tr ị hi ện th ự
c
mà còn ở giá tr ị nhân đ
ạ o sâu s ắc.
a.Tr ư
ớ c h ết là ni ềm th ư
ơ n g c ảm c ủa nhân v ật giành cho nh ữ
ng s ốph ận nh ỏbé vô
danh ch ịu nhi ều thi ệt thòi trong xã h ội c ũ. Đó là nh ữ
ng s ốph ận không bào gì ơbi ết đ

ến
ánh sáng c ủa h ạnh phúc. S ống trong cu ộc đ
ờ i bu ồn t ẻt ối t ăm đa ng có nguy c ơb ị chôn
vùi, lãng quên.
V ới truy ện ng ắn này Th ạch Lam nh ưmu ốn rung lên ti ếng chuông c ảnh t ỉnh xã h ội đ
ừ ng
quên nh ữ
ng con ng ư
ờ i nh ỏbé, vô danh, nh ữ
ng ki ếp ng ư
ờ i tàn nh ưm ẹcon ch ị Tí, v ợ
ch ồng bác X ẩm, ch ị em Liên. H ọcó th ểvô danh nh ư
ng đ
ừ ng đ
ể h ọthành nh ữ
ng cu ộc
đời vô ngh ĩa.


b.Thông đi ệp mà nhà v ăn g ử
i g ắm ph ải ch ăng là con tinh th ần nhân đạo sâu s ắc này:
- Cu ộc s ống dù t ăm t ối nghèo kh ổđến đâ u c ũng không d ập t ắt được khát v ọng và hi
v ọng c ủa con ng ườ
i . Trong hoàn c ảnh t ăm t ối, b ết ắc, nh ữ
ng con ng ườ
i nơ
i ph ốhuy ện
v ẫmong đợi m ột cái gì đó t ươ
i sáng cho s ựs ống nghèo kh ổhàng ngày c ủa h ọ.
Chuy ến tàu qua huy ện ch ỉ trong kho ảnh kh ắc nh ư

ng c ũng đủ khu ấy độn g ni ềm mong
m ỏi v ềm ột s ựđổi thay.
- Ch ị em Liên ch ờtàu là m ột n ỗl ự
c v ươ
n lên để bám vào cái phao tinh th ần , đề kh ỏi
ch ết chìm trong ph ốhuy ện nghèo nh ưcaí ao đời b ằng ph ẳng. Hai đứa tr ẻv ừ
a đá ng
th ươ
n g, v ừa đá ng trân tr ọng. Chúng đá ng th ươ
n g vì hai m ầm cây m ớ
i lớ
n đã còi c ọc
b ời hoàn c ảnh, chúng đá ng được trân tr ọng b ở
i vì 2 m ầm cây còi c ọc trên m ảnh đất
khô c ằn v ẫn c ứhi v ọng vào ngày mai đơm hoa k ết trái.
c.B ướ
c phát tri ển c ủa t ưt ưở
n g nhân đạo trong v ăn h ọc Vi ệt Nam giai đo ạn 1930 –
1945.
Đó là s ựth ức t ỉnh c ủa ý th ứ
c cá nhân. Nhà v ăn ý th ứ
c được ý ngh ĩa s ựt ồn t ại m ỗi cá
nhân, trong cu ộc đời đã là con ng ườ
i thì dù là ai đi n ữ
a, nghèo hay giàu, vô danh hay
n ổi ti ếng thì c ũng có quy ền s ống có ngh ĩa và s ống h ạnh phúc. T ưt ưở
n g nhân đạo
kh ẳng định s ựth ức t ỉnh ý th ứ
c cá nhân c ũng có trong nhi ều tác ph ẩm xu ất hi ện cùng
th ời Hai đứa tr ẻ: Trong truy ện ng ắn “ To ảnh ị ki ều “, Xuân Di ệu ph ủnh ận l ối s ống

không cá tính, b ản l ĩnh: l ối s ống c ủa Qu ỳnh và Dao v ớ
i ho ạs ĩ Phan cái gì c ũng l ỡc ỡ
.
Đó là l ối s ống qu ẩn quanh trong m ột bu ổi chi ều tà. Đó là nh ữ
ng con ng ười s ống cu ộc
s ống vô ngh ĩa, h ọt ồn t ại nh ưkhông có m ặt trên đời . Nam Cao qua truy ện ng ắn “ Đời
th ừa” l ại lên ti ếng đò i quy ền s ống có nhân cách, có ích cho m ọi ng ườ
i.
Trong s ựphát tri ển chung c ủa tinh th ần nhân đạo ấy , Th ạch Lam c ũng đã h ướ
n g ngòi
bút v ềnh ững con ng ườ
i nh ỏbé, vô danh để nói lên c ảnh ữ
ng đa u kh ổvà nh ữ
ng khát
v ọng chân chính ở h ọ.