phan tich truyen ngan thuoc cua lo tan

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Phân tích truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn
A. Dàn ý truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn
I. Giới thiệu
1. Tác giả Lỗ Tấn
- Lỗ Tấn (1881-1936) tên thật là Chu Thụ Nhân, quê ở phủ Thiệu Hưng
tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc. Năm 13 tuổi, chứng kiến cảnh người cha
lâm bệnh mà chết vì không có thuốc, Lỗ Tấn ôm ấp nguyện vọng học
nghề thuốc, để chữa bệnh cho những người nghèo như cha mình.
- Tuổi trẻ Lỗ Tấn nhiều lần đổi nghề để tìm con đường cống hiến cho
dân tộc: nghề hàng hải, khai mỏ rồi chuyển sang nghề y. Đang học
nghành y ở Nhật, một lần xem phim ông thấy những người Trung Quốc
khoẻ mạnh hớn hở đi xem quân Nhật chém một người Trung Quốc
chống Nhật. Ông giật mình nhận ra rằng: Chữa bệnh thể xác không quan
trọng bằng chữa bệnh tinh thần. Và thế là ông chuyển sang làm văn nghệ
để phanh phui căn bệnh tinh thần của quốc dân, lưu ý mọi người tìm
cách chạy chữa . Con đường gian nan chọn nghề của Lỗ Tấn vừa mang
đậm dấu ấn của lịch sử Trung Hoa thời cận hiện đại vừa nói lên tâm
huyết của Lỗ Tấn với dân tộc.
- Lỗ Tấn là nhà văn cách mạng lỗi lạc của Trung Quốc đầu thế kỉ XX:
“Trước Lỗ Tấn , chưa hề có Lỗ Tấn, sau Lỗ Tấn, có vô vàn Lỗ Tấn”
(Quách Mạc Nhược ). Ông được tôn vinh là linh hồn dân tộc. Ông
chuyên vạch trần những thói hư tật xấu của nhân dân để mọi người tìm
cách chạy chữa, tự phấn đấu vươn lên, tự cường dân tộc. Tác phẩm
chính của Lỗ Tấn là AQ chính truyện, Cố hương…
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh ra đời
Truyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn viết năm 1919, đúng vào lúc cuộc vận
động Ngũ Tứ (Phong trào đấu tranh đòi tự do dân chủ của học sinh, sinh
viên Bắc Kinh) bùng nổ.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

b. Tóm tắt tác phẩm
Một đêm mùa thu gần về sáng, Lão Hoa đem số tiền vợ chồng dành dụm
được ra pháp trường, gặp đao phủ mua một cái bánh tẩm máu tử tù về
cho thằng Thuyên, con trai lão ăn để chữa bệnh lao. (Mua thuốc, uống
thuốc) (người kể chuyện là lão Hoa).
Trời sáng, quán trà của vợ chồng lão Hoa đông khách dần, mọi người
bàn tán về cái chết của tử tù. Tử tù là Hạ Du, một người cách mạng bị xử
chém vì chống Nhật. Mọi người cho Hạ Du là thằng điên, thằng khốn
nạn và khen Cụ Ba là khôn vì đã tố cáo cháu mình để lấy tiền thưởng.
Họ cũng cho vợ chồng lão Hoa là may vì tìm được máu để tẩm bánh bao
làm thuốc (bàn về thuốc) (người kể chuyện biết tuốt).
Tiết thanh minh vào mùa xuân năm sau, bà Hoa đi thăm mộ con (thằng
Thuyên vẫn chết vì bệnh lao dù đã ăn bánh bao tẩm máu người). Bà gặp
bà mẹ của Hạ Du. Mẹ Hạ Du lúc đầu còn ngại ngùng, nhưng sau đó bà
Hoa đã bước qua ranh giới phân chia khu nghĩa địa dành cho dành cho
người nghèo sang khu dành cho ngưòi chết chém để an ủi mẹ Hạ Du. Cả
hai bà mẹ đều hết sức kinh ngạc khi thấy trên mộ Hạ Du có một vòng
hoa (hậu quả của thuốc) (người kể chuyện là bà Hoa)
II. Phân tích:
1. Ý nghĩa nhan đề “Thuốc” và hình tượng chiếc bánh bao tẩm máu
người:Nhan đề thiên truyện là Thuốc (nguyên văn là Dược). Thuốc ở
đây chính là chiếc bánh bao tẩm máu người mà lão Hoa đã mua về cho
thằng Thuyên ăn để chữa bệnh lao. Nhan đề này có nhiều nghĩa.
- Tầng nghĩa thứ nhất của Thuốc là nghĩa tường minh, chỉ phương thuốc
chữa bệnh lao bằng chiếc bánh bao tẩm máu người. Đây là một phương
thuốc mê tín lạc hậu tương tự như hai vị thuốc mà ông thầy lang đã bốc

cho cho bố Lỗ Tấn để chữa bệnh phù thủng là rễ cây mía đã kinh sương
ba năm và một đôi dế đủ con đực con cái dẫn đến cái chết của ông cụ.
- Tầng nghĩa thứ hai của Thuốc là nghĩa hàm ẩn, đó là phương thuốc để
chữa bệnh tinh thần: căn bệnh gia trưởng, căn bệnh u mê lạc hậu về mặt
khoa học của người dân Trung Quốc. Bố mẹ thằng Thuyên vì lạc hậu và


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

gia trưởng đã áp đặt cho nó một phương thuốc là chiếc bánh bao tẩm
máu người dẫn đến cái chết của nó. Rồi tất cả đám người trong quán trà
cũng sai lầm như vậy. Chiếc bánh bao tẩm máu vô hại kia đã trở thành
một thứ thuốc độc vì người ta quá tin vào nó mà không lo tìm một thứ
thuốc khác. Người dân Trung Quốc phải tỉnh giấc, không được “ngủ mê
trong cái nhà hộp bằng sắt không có cửa sổ”.
- Tầng nghĩa thứ ba của Thuốc, của chiếc bánh bao tẩm máu người là
phương thuốc nhằm chữa căn bệnh u mê lạc hậu về mặt chính trị của
người dân Trung Quốc và căn bệnh xa rời quần chúng của người cách
mạng Trung Quốc thời bấy giờ. Máu để tẩm chiếc bánh bao là dòng máu
người chiến sĩ cánh mạng Hạ Du đã đổ xuống để giải phóng cho nhân
dân. Thế mà nhân dân lại u mê cho anh là làm giặc, là thằng điên và mua
máu anh để tẩm bánh bánh bao. Còn Hạ Du làm cách mạng cứu nước,
cứu dân mà lại quá xa rời quần chúng để nhân dân không hiểu anh đã
đành mà mẹ anh cũng không hiểu (đỏ mặt xấu hổ khi thăm mộ con gặp
bà Hoa) còn chú anh thì tố cáo cháu để lấy tiền thưởng.
Tóm lại: Nhan đề truyện và hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu người đã
thể hiện chủ đề tư tưởng tác phẩm: Lỗ Tấn đã đau nỗi đau của dân tộc
Trung Hoa thời cận đại : nhân dân thì “ngủ say trong một cái nhà hộp
bằng sắt” còn người cách mạng thì “bôn ba trong chốn quạnh hiu”.
2. Các nhân vật:

a. Hình ảnh đám đông quần chúng:
- Buổi sáng sớm, ở pháp trường, lão Hoa đi mua bánh bao tẩm máu tử tù
về chữa bệnh cho con thì bị một đám đông xô đẩy nhau ào ào,chen bật
lão suýt ngã. Đó là những người đi xem hành hình nhà cách mạng Hạ Du.
Đám đông này khiến ta liên tưởng đến đám đông đi xem hành hình một
người Trung Quốc chống Nhật khiến Lỗ Tấn đi đến quyết định: Chữa
bệnh thể xác không quan trọng bằng chữa bệnh tinh thần cho quốc dân.
- Khi trời sáng hẳn, ở quán trà đã đông khách của lão Hoa, Cậu Năm Gù,
Cả Khang, người râu hoa râm… cùng bàn tán về cái chết của Hạ Du với
thái độ miệt thị. Họ cho anh là cái “thằng khốn nạn”, “hắn điên thật rồi”.
Và họ cho rằng trong cái chết của Hạ Du có hai người gặp may. May


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

nhất là Cụ Ba nhờ tố cáo cháu mình nên được thưởng một số tiền lớn mà
gia đình khỏi bị liên luỵ, còn lão Hoa thì có máu Hạ Du để chấm bánh
bao làm thuốc chữa bệnh cho thằng Thuyên.
Tóm lại, qua hai sự việc trên,và bằng ngôn ngữ của người kể chuyện, ta
thấy đám đông quần chúng thật là mê muội. Sự hiểu biết và thái độ của
họ về những vấn đề của đất nước, về bệnh tật, về cuộc đời còn quá hạn
chế. Nói như Lỗ Tấn thì họ đang “ngủ quên trong một cái nhà hộp bằng
sắt không có cửa sổ. Phải làm thế nào đó để thức tỉnh họ.Ta cũng thấy
nhân vật Hạ Du là một người yêu nước nhưng anh cũng thật cô đơn.
b. Nhân vật Hạ Du:
Nhân vật Hạ Du không xuất hiện trực tiếp trong tác phẩm mà được giới
thiệu thông qua các nhân vật khác và qua thái độ của người kể chuyện.
Hạ Du là một người yêu nước , một nhà cách mạng tiên phong, dũng
cảm xả thân vì nghĩa lớn.
Nhưng anh rất cô đơn, không ai hiểu anh kể cả mẹ anh. Anh đã đổ máu

vì quần chúng thế mà họ lại lấy máu anh để tẩm bánh bao chữa bệnh lao.
Hạ Du chính là hình ảnh tượng trưng của cuộc cách mạng Tân Hợi, một
cuộc cách mạng góp phần đánh đổ chế độ phong kiến Trung Quốc
nhưng lại xa rời quần chúng nên thất bại.Qua hình tượng Hạ Du, Lỗ Tấn
muốn bày tỏ lòng kính trọng với cuộc cách mạng này.
3. Cảnh hai bà mẹ đi thăm mộ con:
- Thời gian nghệ thuật của truyện tiến triển từ mùa thu Hạ Du bị hành
hình đến mùa xuân trong tiết thanh minh năm sau lúc hai bà mẹ đi thăm
mộ con.Cái chết của hai người con cũng như chiếc lá rời cành để tích
nhựa cho một mùa xuân hi vọng. Thời gian nghệ thuật đã thể hiện mạch
suy tư lạc quan của tác giả.
- Nghĩa địa của làng mộ dày khít như bánh bao nhà giàu ngày mừng thọ,
có một con đường mòn ở giữa chia làm hai: Nghĩa địa người chết chém
phía bên trái nghĩa địa người nghèo phía bên phải. Con đường mòn là
biểu tượng cho một tập quán xấu đã trở thành thói quen. Hai bà mẹ đã


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

bước qua con đường mòn để đến gặp nhau vì đồng cảm ở tình thương
con sâu sắc.
- Cả hai bà mẹ cùng rất kinh ngạc khi thấy trên mộ Hạ Du có một vòng
hoa: “hoa trắng hoa hồng nằm khoanh trên nấm mộ khum khum”. Bà mẹ
Hạ Du cứ lẩm bẩm câu hỏi “Thế này là thế nào?”. Câu hỏi vừa hàm chứa
sự sửng sốt, vừa ẩn giấu niềm vui vì có người đã hiểu con mình. Đồng
thời đã là câu hỏi thì đòi hỏi có câu trả lời. Việc làm của Hạ Du đã khiến
mọi người phải suy nghĩ một cách nghiêm túc. Với vòng hoa, Lỗ Tấn đã
bày tỏ sự trân trọng và tiếc thương đối với người chiến sĩ cách mạng tiên
phong.
4. Đặc sắc nghệ thuật:

Truyện có lối viết cô đọng, súc tích, giàu hình ảnh mang ý nghĩa biểu
tượng (chiếc bánh bao tẩm máu, vòng hoa, con đường mòn…).
- Cách xây dựng nhân vật cũng rất đặc biệt: không đặt nhân vật cách
mạng vào vị trí chủ yếu mà đặt ở tuyến ngầm phía sau nhân vật đám
đông để khắc hoạ chủ đề thức tỉnh quần chúng của truyện.
- Cách kể chuyện theo ngôi thứ ba truyền thống nhưng nhiều đoạn đã
chuyển điểm nhìn trần thuật sang nhân vật làm cho truyện sinh động và
giàu chất trữ tình hơn.
B. Phân tích ruyện ngắn Thuốc của Lỗ Tấn
Bài làm 1
Lỗ Tấn (1881 – 1936) tên thật là Chu Thụ Nhân, quê ở phủ Thiệu Hưng,
tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc, ông là nhà văn cách mạng thế hệ đầu tiên
có phương châm và mục đích sáng tác đúng đắn là dùng ngòi bút để
phanh phui các “căn bệnh tinh thần của quốc dân” - một trong những
nguyên nhân quan trọng khiến cho xã hội Trung Quốc trở nên trì trệ và
suy thoái. Sự nghiệp sáng tác của Lỗ Tấn gồm 3 tập truyện ngắn, 16 tập
tạp văn với các đề tài chính trị, xã hội, văn chương… ông xứng đáng là
ngọn cờ đầu của văn học Trung Quốc hiện đại.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Truyện ngắn Thuốc sáng tác năm 1919 là tác phẩm thể hiện khá rõ
những băn khoăn, day dứt của Lỗ Tấn trước những vấn đề quan trọng
của xã hội Trung Quốc đương thời. Tác giả phê phán sự lạc hậu, mê
muội đáng thương của số đông dân chúng và thái độ xa rời thực tế xa rời
quần chúng của những người khởi xướng và tham gia cuộc cách mạng
Ngũ Tứ lúc bấy giờ. Đồng thời ông cũng gửi gắm trong truyện niềm hi
vọng vào tương lai Trung Quốc sẽ có một cuộc cách mạng triệt để của
quần chúng và vì quần chúng. Bối cảnh của truyện là xã hội tăm tối, ngột

ngạt dưới ách thống trị của triều đình Mãn Thanh trước khi nổ ra phong
trào cách mạng Ngũ Tứ - sự kiện mở đầu cho lịch sử Trung Quốc hiện
đại.
Sự xâm chiếm và can thiệp thô bạo của một số đế quốc như Anh, Pháp,
Mĩ, Nhật đã biến Trung Quốc thành một nước nửa phong kiến, nửa
thuộc địa. Thời vàng son của các triều đại vua chúa đã ở vào dĩ vãng.
Thay vào đó là một xã hội đình trệ, suy thoái mà theo nhận định của Lỗ
Tấn: So với tiến bộ thì đình trệ cũng gần với con đường diệt vong rồi.
Nội dung truyện xoay quanh chủ đề Thuốc - một thứ “thuốc” kinh khủng,
gớm ghiếc hiếm có xưa nay. Đó là bánh bao tẩm máu tươi của những kẻ
tử tù bị chém đầu, đem nướng lên cho người bệnh ăn. Thiên hạ đồn rằng
thứ thuốc ấy chữa khỏi được cà những bệnh thuộc “tứ chứng nan y” như
phong, lao, cổ, lại. Vợ chồng lão Hoa chủ quán trà gom góp số tiền tích
cóp đã lâu và lão Hoa đích thân đến tận pháp trường để mua “thuốc" cho
con trai bị bệnh lao nặng, với hi vọng là nó sẽ khỏi bệnh. Nhưng đau xót
thay, máu của tử tù chết chém không chữa được bệnh lao! Thế là tiền
mất tật mang, cuối cùng đứa con trai độc đinh của vợ chồng lão Hoa vẫn
chết.
Ngòi bút của Lỗ Tấn đã đề cập tới một vấn đề đáng lo ngại là tập quán
chữa bệnh phản khoa học - một trong những biểu hiện của tình trạng lạc
hậu về mặt khoa học ở Trung Quốc, cũng như trong dời sống tinh thần
của dân chúng mà nhân vật Thuyên chỉ là một trong muôn ngàn nạn
nhân của tập quán hủ lậu ấy.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Tuy nhiên, Lỗ Tấn còn kín đáo gửi gắm dụng ý của mình trong nghĩa
hàm ẩn của truyện. Con bệnh trầm kha không phải là anh chàng Thuyên
tội nghiệp mà lò đầu óc mê muội của vợ chồng lão Hoa nói riêng và số

đông dân chúng nói chung. Theo nhận xét của tác giả thì cả xã hội Trung
Quốc thời ấy giống như một người mắc bệnh nặng, đòi hỏi phải có một
thứ “thuốc” đặc trị thì mới có thể chữa khỏi; đồng thời ông cũng chỉ ra
rằng con đường đi của dân tộc Trung Hoa lúc này đã lâm vào ngõ cụt,
cần phải nhanh chóng phát quang mọi con đường mới.
Truyện ngắn Thuốc giống như một vở kịch ngắn gồm bốn cảnh:
Cảnh thứ nhất: Lão Hoa mang tiền đến pháp trường để mua chiếc bánh
bao tẩm máu tử tù.
Cảnh thứ hai: Vợ chồng lão Hoa cho con trai (Thuyên) ăn bánh bao tẩm
máu nướng.
Cảnh thứ ba: Khách khứa tụ tập bàn tán ở quán trà lão Hoa.
Cảnh thứ tư: Tiết Thanh minh, mẹ Thuyên ra thăm mộ con, tình cờ gặp
mộ của tử tù bữa trước.
Mở đầu tác phẩm, tác giả tả cảnh lão Hoa chủ quán trà dậy thật sớm, bảo
vợ đưa tiền để đến pháp trường mua chiếc bánh bao tẩm máu tử tù về
làm thuốc chữa bệnh lao cho đứa con trai duy nhất. Lỗ Tấn có cách kể
chuyện xen miêu tả rất tự nhiên, sinh động. Nhiều chi tiết nhỏ nhưng lại
có tác dụng kết nối, tạo mạch cho câu chuyện tiếp diễn theo trình tự thời
gian. Chẳng hạn tràng ho không dứt của thằng Thuyên như thúc giục lão
Hoa nhanh chóng lên đường lúc trời chưa sáng; hay lòng thương con và
niềm hi vọng con sẽ khỏi bệnh khiến cho lão Hoa bước nhanh hơn.
Lão Hoa mê muội tin vào thứ thuốc chữa bệnh lao quái dị: bánh bao tẩm
máu tử tù nên cố lách vào đám đông hỗn độn đang xô đẩy nhau ào ào để
mua cho bằng được thứ mà lão coi như thuốc tiên, cổ thể cứu mạng đứa
con trai của mình. Thứ “thuốc” đáng sợ và hiếm có ấy được rao bán như
bán các món hàng bình thường khác. Ngòi bút tả thực sắc sảo của Lỗ
Tấn khiến người đọc cảm thấy như cảnh tượng hãi hùng ấy đang diễn ra
trước mắt.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Có một chi tiết mang ý nghĩa ẩn dụ là không phải chỉ một mình lão Hoa
vội vàng đi mua bánh bao tẩm máu tử tù để chữa bệnh mà rất nhiều
người khác cũng có ý định như lão. Qua chỉ tiết này, Lỗ Tấn muốn nói
đến thực trạng đáng lo ngại: số đông dân chúng Trung Quốc đương thời
vẫn tin vào những điều nhảm nhí không có cơ sở khoa học, bởi thói mê
tín dị đoan đã tiêm nhiễm vào đầu óc họ, trở thành một căn bệnh tinh
thần khó chữa.
Ở cảnh hai, niềm hân hoan, tin tưởng và hi vọng của lão Hoa mỗi lúc
một dâng cao. Về đến nhà, lão cùng với vợ vội vàng chế biến “thuốc cải
tử hoàn sinh” rồi cho con trai ăn chiếc bánh bao tẩm máu nướng đen thui.
Thuyên cầm chiếc bánh lên nhìn, có cảm giác rất lạ không biết thế nào
mà nói, như đang cầm tính mệnh của chính mình trong tay. Y bẻ đôi ra,
rất cẩn thận…
Không bao lâu, chiếc bánh đã nằm gọn trong bụng… Lão Hoa đứng một
bên, bà Hoa đứng một bên, trố mắt nhìn con như muốn rót vào người
con một cái gì, đồng thời cũng muốn lấy ra một cái gì.
Tác giả đã thể hiện tài tình diễn biến tâm trạng của từng nhân vật trong
đoạn văn này. Cha mẹ Thuyên nhìn con ăn chiếc bánh bao mà lòng khấp
khởi hi vọng, tin rằng con sẽ nhanh chóng khỏi bệnh. Họ muốn rót vào
người con sự sống, đồng thời cũng muốn lấy ra căn bệnh lao đáng sợ mà
người đời đã liệt vào hàng “tứ chứng nan y", ai mắc phải là cầm chắc cái
chết. Vợ chồng lão Hoa là những nhân vật vừa đáng thương vì tình phụ
tử, mẫu tử của họ thật cảm động, nhưng lại vừa đáng giận bởi họ mê tín
đến ngu muội.
Hình ảnh đám đông trong quán trà của lão Hoa cũng phản ánh rất chân
thực về “căn bệnh tinh thần” của người trung Quốc. Quán trà lão Hoa là
nơi tụ họp thường xuyên của khách bình dân. Tại đây, lượng thông tin
chẳng những rất phong phú mà còn rất thật.

Khách uống trà gồm một người râu hoa râm, cậu Năm Gù, bác cả Khang,
một anh chàng hơn hai mươi tuổi… và một số người khác. Họ là những
người thuộc số đống dân chúng Trung Quốc lúc bấy giờ. Quán trà của
lão Hoa giống như xã hội Trung Quốc thu nhỏ.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Đám khách uống trà bàn tán xoay quanh hai sự kiện nóng hổi: Thứ nhất
là chuyện lão Hoa mua được “thần dược”; thứ hai là chuyện Hạ Du bị
chết chém. “Thuốc tiên” để trị “bệnh quỷ” mà người Trung Quốc vẫn
tôn sùng lúc bấy giờ chính là bánh bao tẩm máu tử tù. Bánh bao thì luôn
luôn có sẵn, nhưng còn máu tử tù? Máu tử tù không sẵn nhưng cũng
không phải là hiếm, chì cẩn có tiền là mua được, nhất là vào đúng dịp có
tử tù bị chém. Lão Hoa có con mắc bệnh lao nặng, may mắn gặp ngay
dịp Hạ Du bị chém đầu. Cho nên hôm ấy ở quán trà nhà lão Hoa, người
ta chỉ bàn đến hai chuyện ấy cũng là điều dễ hiểu, vấn đề quan trọng ở
đây là thái độ của họ trước hai sự kiện này ra sao?
Về sự kiện thứ nhất, mọi người đều mừng cho lão Hoa đã may mắn mua
được “thần dược” và họ đặt niềm tin tuyệt đối vào phương thuốc kì quái
ấy. Chỉ trong một đoạn văn ngắn mà có tới sáu lần nhắc lại câu: Cam
đoan thế nào cũng khỏi, giống lời khẳng định chắc chắn như đinh đóng
cột.
Về sự Kiện thứ hai, mọi người đều tỏ thái độ khinh bỉ, dè bỉu và dùng
những lời lẽ xấu xa nhất để gọi Hạ Du: tên phạm, thằng quỷ sứ, thằng
nhãi con, thằng khốn nạn… Họ coi anh là giặc, là dám vuốt râu cọp, là
điên. Họ cho rằng anh bị chém đầu là đích đáng. Họ hả hê như chính
mình vừa trừ khử được một kẻ tội đồ. Khi nghe kể đến đoạn Hạ Du bị
lão Nghĩa quản ngục đánh cho hai cái bạt tai vì dám rủ lão “làm giặc” thì
họ thú quá, cứ nhao nhao nói nói cười cười. Trong khi đó, họ lại xuýt

xoa khen cụ Ba đã sáng suốt đem nộp cháu mình cho nhà chức trách,
vừa không bị mất đầu vì chứa chấp một tên phản nghịch, vừa được
thưởng hai mươi lạng bạc.
Qua cuộc bàn luận của đám đông ở quán trà, Lỗ Tấn khéo léo phơi bày
thực trạng tinh thần u mê tăm tối của phần lớn dân chúng Trung Quốc
thời đó. Cách mạng Tân Hợi là một cuộc cách mạng không triệt để.
Người dân chưa được tuyên truyền, giác ngộ nên họ coi những người
làm cách mạng là làm giặc”. Họ càng không hiểu gì về mục đích cao cả
của cách mạng.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Lỗ Tấn nhận thức rất rõ “căn bệnh tinh thần” của người Trung Hoa đã
đến mức trầm trọng. Đã đến lúc phải khẩn cấp tìm ra một phương thuốc
“đặc hiệu” để chữa trị căn bệnh ấy. Nhưng đó là phương thuốc nào?
Lúc này, cách mạng Trung Quốc đang dò dẫm tìm đường, Lỗ Tấn cũng
đang tìm đường, ông chưa thể đưa ra một giải pháp chính xác, nhưng
ông đã dự cảm được một điểu gì đó. Dự cảm ấy phần nào được thể hiện
qua hình tượng nhân vật Hạ Du.
Hạ Du tuy không dược tác giả miêu tả trực tiếp nhưng nhân vật này đóng
vai trò quan trọng là mắt xích tiên kết toàn bộ câu chuyện và chi phối
các sự kiện trong tác phẩm. Hạ Du là một chiến sĩ cách mạng có ý chí
kiên cường, dám chấp nhận thử thách, hi sinh. Đến phút chót anh vẫn
tuyên truyền cách mạng. Hạ Du bộc lộ nỗi đau xót trước tình trạng mê
muội của dân chúng. Nhưng thật đáng buồn là ý chí, mục đích và hành
động của anh lại bị mọi người hiểu một cách sai lạc. Cụ Đa là người thân
cho rằng anh “làm giặc” nên đã tố giác anh để láy tiền thưởng. Dân
chúng thì chờ anh bị chém đầu để lấy máu anh tẩm vào bánh bao làm
thuốc chữa bệnh. Với những tôn đao phủ tàn bạo, tham lam thì máu Hạ

Du là một món hàng đem lại lợi nhuận béo bở. Với đám dông dân chúng,
Hạ Du là đối tượng để cho họ chế giễu và khinh bỉ. Thậm chí đến cả mẹ
anh cũng không hiểu đúng về con trai mình.
Xây dựng nhân vật Hạ Du, tác giả vừa bày tò thái độ trân trọng và kính
phục, vừa ngầm phê phán những người làm cuộc cách mạng Ngũ Tứ xa
rời và chưa giác ngộ được quần chúng. Thật xót xa và đau đớn trước
hình ảnh người chiến sĩ cách mạng không hòa hợp được với quần chúng
và còn bị dân chúng nhìn bằng con mắt miệt thị và giễu cợt. Chính vì thế
mà sự hi sinh của họ trở nên vô nghĩa.
Trong phần cuối của truyện, khung cảnh nghĩa địa được Lỗ Tấn miêu tả
rất kĩ: Miếng đất dọc chân thành phía ngoài cửa Tây vốn là đất công. Ở
giữa là con đường mòn nhỏ hẹp, cong queo, do những người hay đi tắt
giẫm mãi thành đường. Đó cũng là cái ranh giới tự nhiên giữa nghĩa địa
những người chết chém hoặc chết tù, ở về phía tay trái, và nghĩa địa
những người nghèo, ở về phía tay phải. Cả hai nơi, mộ dày khít, lớp này


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

lớp khác, như bánh bao nhà giàu ngày mừng thọ. Hình ảnh con đường
mòn ở đây không chỉ đơn thuần là một ranh giới tự nhiên mà nó còn là
ranh giới vô hình của lòng người, của những định kiến xã hội. Cảnh
nghĩa địa trong đoạn văn mang nhiều ý nghĩa. Thứ nhất: Dư luận xã hội
không hề có sự phân biệt giữa những người làm cách mạng hi sinh vì đất
nước với những kẻ tội đồ. Như vậy thì những chiến sĩ cách mạng cũng bị
coi là “giặc”. Thứ hai: số người bị chết chém hoặc chết tù cũng nhiều
như số người bị chết vì nghèo đói. Hình ảnh những ngôi mộ ở nghĩa
trang nhiều như bánh bao nhà giàu ngày mừng thọ là một hình ảnh so
sánh mỉa mai, gợi lên thực trạng xã hội phong kiến Trung Hoa vừa đen
tối vừa tàn bạo thời ấy.

Lỗ Tấn còn gửi gắm một hàm ý khác nữa trong hình ảnh con đường mòn
chia đôi nghĩa địa: ranh giới giữa người nghèo và người cách mạng rất
gần. Những người làm cách mạng là ai nếu không phải là tầng lớp nghèo
khổ bị áp bức, bóc lột đến cùng cực, không còn con đường nào khác là
phải tự vùng lên để giải phóng cuộc đời mình? Nếu như lúc còn sống họ
chưa thật sự hiểu nhau, gắn bó với nhau thì lúc chết, nghĩa địa này là nơi
họ được ở gần nhau.
Hai bà mẹ cùng ra thăm mộ con trong tiết Thanh minh. Đó là bà Hoa,
mẹ của Thuyên và bà mẹ của Hạ Du – tử tù chết chém. Bà Hoa đặt lễ vật
trước mộ con, khấn vái rồi khóc lóc một hồi. Bà kia cũng làm như vậy
trước mộ con mình, chỉ khác là mộ của Thuyên ở bên phải đường mòn,
còn ngôi mộ kia thì nằm bên trái đường mòn, gần như đối diện nhau.
Tình huống này đã tác động rất mạnh tới suy nghĩ và cảm xúc của người
đọc. Cả những người đã chết và những người đang sống đều là nạn nhân
đau khổ, đáng thương của xã hội phong kiến Trung Quốc hủ bại, bế tắc
đương thời.
Câu hỏi đẩy ngạc nhiên và băn khoăn của bà mẹ Hạ Du: Thế này là thế
nào ? khỉ nhìn thấy trên nấm mộ con trai mình có những cánh hoa trắng
hoa hồng… không nhiêu lắm, xếp thành vòng tròn tròn, không lấy gì làm
đẹp, những cũng chỉnh tề lặp lại hai lần gợi nhiều day dứt. Câu hỏi ấy
thể hiện thái độ khó hiểu của bà mẹ trước hành động tham gia cách


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

mạng và cái chết bi thảm của con trai mình; đồng thời chất chứa cảm
xúc chua xót, đau khổ và tự trách.
Đó không chì là câu hỏi dành riêng cho bà mẹ Hạ Du mà còn dành cho
tất cả mọi người. Ai đã đến đây? Chắc chắn đó là đồng chí của Hạ Du,
hoặc là người có cảm tình với cách mạng. Họ đã bất chấp luật lệ nghiệt

ngã của chính quyền, vẫn can đảm bày tỏ tỉnh cảm của mình đối với
cách mạng. Họ dám đến viếng mộ anh và còn kính cẩn đặt lên đó một
vòng hoa tươi: … hoa trắng hoa hồng xen lẫn nhau, nằm khoanh trên
nấm mộ khum khum.
Một trong số những người không sợ liên liên chính là Lỗ Tấn. Nhà văn
đã bày tò thái độ kính trọng đối với các chiến sĩ của phong trào cách
mạng Ngũ Tứ. Ông đã đặt vòng hoa tưởng niệm trên mộ Hạ Du. Đó
cũng là cách ông nêu ra vấn đề cấp thiết là phải có một phương thuốc
đặc trị để cứu chữa “căn bệnh tinh thần” của người Trung Quốc. Phương
thuốc đó quyết không phải là cái gì khác ngoài con đường cách mạng,
nhưng không nửa vời như cuộc cách mạng Tân Hợi mà là cuộc cách
mạng triệt để của quần chúng và vì quần chúng.
Hình ảnh vòng hoa trên mộ Hạ Du còn chứng tỏ nhà văn Lỗ Tấn vẫn ấp
ủ hi vọng vào ngày mai tươi sáng, cho đù những người tham gia phong
trào cách mạng Ngũ Tứ đang bị chính quyền ráo riết khủng bố và bản
thân tác giả cũng đang ở tâm trạng đau đớn, bàng hoàng. Nó làm cho cái
chết của Hạ Du bớt phần bi thảm bởi vì dù sao thì cũng có người xúc
động và hiểu được phần nào ý nghĩa cái chết của anh. Đó cũng là niềm
an ủi cho những dũng sĩ đang bôn ba trong chốn quạnh hiu. (Cách gọi
của Lỗ Tấn đối với những người tham gia phong trào cách mạng Ngũ
Tứ).
Câu chuyện về Thuốc được miêu tả ở hai thời điểm là mùa thu và mùa
xuân. Hạ Du và Thuyên chết vào mùa thu, đồng nghĩa với sự tàn lụi. Hai
cái chết của hai người trai trẻ có số phận khác nhau và cách họ chết cũng
không giống nhau. Thế nhưng, đến mùa xuân, hai bà mẹ có chung nỗi
đau mất con dường như đã đồng cảm với nhau. Đặt câu chuyện vào thời
điểm của hai mùa : một mùa có tính chất tàn tạ, một mùa có tính chất hồi


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

sinh, tốc giả dường như muốn gửi gắm vào đó niềm hi vọng về sự đổi
thay tất yếu. Dù không có những biểu hiện thật rõ ràng, song với cách
kết cấu và thời gian nghệ thuật đầy ý nghĩa tượng trưng, tác giả đã gieo
vào lòng người đọc một niềm tin, một niềm hi vọng về tương lai tươi
sáng của dân tộc mình.
Truyện ngắn Thuốc tiêu biểu cho bút pháp hiện thực tỉnh táo, khách
quan của Lỗ Tấn. Cốt truyện dung dị nhưng độc đáo ở khả năng lựa
chọn các tình tiết, ở cách sắp xếp thời gian nghệ thuật và đặc biệt là ở
khả năng tạo ra tính đa nghĩa của ngôn từ và hình tượng. Câu chuyện có
chung một âm điệu trầm buồn thể hiện sự suy tư, lo lắng, day dứt đầy
tinh thần trách nhiệm của Lỗ Tấn trước số phận và tương lai của dân tộc
mình. Có thể coi tác phẩm này giống như con dao mổ sắc bén trong tay
một bác sĩ tài ba, mạnh dạn cắt bỏ những khối u ác tính về tinh thần của
xã hội đương thời để cứu lấy dân tộc Trung Hoa. Nhà văn Lỗ Tấn xứng
đáng là cây đại thụ của văn học Trung Quốc và Danh nhân văn hóa thế
giới.
Bài làm 2
1. Ý nghĩa nhan đề “Thuốc” và hình tượng chiếc bánh bao tẩm máu
người:
Nhan đề thiên truyện là Thuốc (nguyên văn là Dược). Thuốc ở đây
chính là chiếc bánh bao tẩm máu người mà lão Hoa đã mua về cho thằng
Thuyên ăn để chữa bệnh lao.Nhan đề này có nhiều nghĩa.
Nghĩa tường minh, chỉ phương thuốc chữa bệnh lao bằng chiếc bánh bao
tẩm máu người . Đây là một phương thuốc mê tín, lạc hậu tương tự như
hai vị thuốc mà ông thầy lang đã bốc cho cho bố Lỗ Tấn để chữa bệnh
phù thủng là rễ cây mía đã kinh sương ba năm và một đôi dế đủ con đực ,
con cái dẫn đến cái chết của ông cụ.
Nghĩa hàm ẩn, đó là phương thuốc để chữa bệnh tinh thần: căn bệnh gia
trưởng, căn bệnh u mê lạc hậu về mặt khoa học của người dân Trung

Quốc. Bố mẹ thằng Thuyên vì lạc hậu và gia trưởng đã áp đặt cho nó
một phương thuốc là chiếc bánh bao tẩm máu người dẫn đến cái chết của


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

nó. Rồi tất cả đám người trong quán trà cũng sai lầm như vậy. Chiếc
bánh bao tẩm máu vô hại kia đã trở thành một thứ thuốc độc vì người ta
quá tin vào nó mà không lo tìm một thứ thuốc khác. Người dân Trung
Quốc phải tỉnh giấc , không được “ngủ mê trong cái nhà hộp bằng sắt
không có cửa sổ”.
Tầng nghĩa thứ ba của Thuốc, của chiếc bánh bao tẩm máu người là
phương thuốc nhằm chữa căn bệnh u mê lạc hậu về mặt chính trị của
người dân Trung Quốc ( đám đông quần chúng không hiểu gì về Cách
mạng nên mới xem HD là giặc …) và căn bệnh xa rời quần chúng của
người cách mạng Trung Quốc thời bấy giờ . Hạ Du vì xa rời quần chúng
nên sự hi sinh của anh thật đáng thương hại. Tóm lại: Nhan đề truyện và
hình ảnh chiếc bánh bao tẩm máu người đã thể hiện chủ đề tư tưởng tác
phẩm: Lỗ Tấn đã đau nỗi đau của dân tộc Trung Hoa thời cận đại : nhân
dân thì “ngủ say trong một cái nhà hộp bằng sắt” còn người cách mạng
thì “bôn ba trong chốn quạnh hiu”.
2. Các nhân vật:
a. Hình ảnh đám đông quần chúng:
-Buổi sáng sớm, ở pháp trường , lão Hoa đi mua bánh bao tẩm máu tử tù
về chữa bệnh cho con thì bị một đám đông xô đẩy nhau ào ào,chen bật
lão suýt ngã. Đó là những người đi xem hành hình nhà cách mạng Hạ
Du . Đám đông này khiến ta liên tưởng đến đám đông đi xem hành hình
một người Trung Quốc chống Nhật khiến Lỗ Tấn đi đến quyết định :
Chữa bệnh thể xác không quan trọng bằng chữa bệnh tinh thần cho quốc
dân.

-Khi trời sáng hẳn, ở quán trà đã đông khách của lão Hoa , Cậu Năm
Gù ,Cả Khang ,người râu hoa râm…cùng bàn tán về : công hiệu của
bánh bao tẩm máu người có thể chữa bách bệnh, họ tin rằng thằng
Thuyên ăn vào “thế nào cũng khỏi”. Họ rất hăng say bàn về cái chết của
Hạ Du với thái độ miệt thị. Họ cho anh là cái “thằng khốn nạn”, “hắn
điên thật rồi”.Và họ cho rằng trong cái chết của Hạ Du có hai người gặp
may . May nhất là Cụ Ba nhờ tố cáo cháu mình nên được thưởng một số
tiền lớn mà gia đình khỏi bị liên luỵ, còn lão Hoa thì có máu Hạ Du để


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

chấm bánh bao làm thuốc chữa bệnh cho thằng Thuyên. Tóm lại, qua hai
sự việc trên,và bằng ngôn ngữ của người kể chuyện , ta thấy đám đông
quần chúng thật là mê muội về khoa học. Sự hiểu biết và thái độ của họ
về những vấn đề của đất nước,về bệnh tật ,về cuộc đời còn quá hạn chế.
Nói như Lỗ Tấn thì họ đang “ngủ quên trong một cái nhà hộp bằng sắt
không có cửa sổ”.Phải làm thế nào đó để thức tỉnh họ.
b.Nhân vật Hạ Du:
Nhân vật Hạ Du không xuất hiện trực tiếp trong tác phẩm mà được giới
thiệu thông qua các nhân vật khác và qua thái độ của người kể chuyện.
Hạ Du là một người yêu nước, một nhà cách mạng tiên phong, dũng cảm
xả thân vì nghĩa lớn. Nhưng anh rất cô đơn ,không ai hiểu anh kể cả mẹ
anh .Anh đã đổ máu vì quần chúng thế mà họ lại lấy máu anh để tẩm
bánh bao chữa bệnh lao. Hạ Du chính là hình ảnh tượng trưng của cuộc
cách mạng Tân Hợi, một cuộc cách mạng góp phần đánh đổ chế độ
phong kiến Trung Quốc nhưng lại xa rời quần chúng nên thất bại.Qua
hình tượng Hạ Du, Lỗ Tấn muốn bày tỏ lòng kính trọng với cuộc cách
mạng này. Ta cũng thấy nhân vật Hạ Du là một người yêu nước nhưng
anh cũng thật cô đơn.

3.Cảnh hai bà mẹ đi thăm mộ con: Các hình ảnh mang ý nghĩa biểu
tượng: a. Hình tượng chiếc bánh bao tẩm máu người: “Bánh bao tẩm
máu người”, nghe như chuyện thời trung cổ nhưng vẫn xảy ra ở nước
Trung Hoa trì trệ. Tầng nghĩa thứ nhất – nghĩa đen của tên truyện là:
thuốc chữa bệnh lao. Thứ mà ông bà Hoa Thuyên xem là “tiên dược” để
cứu mạng thằng con “mười đời độc đinh” đã không cứu được nó mà
ngược lại đã giết chết nó – đó là thứ thuốc mê tín.
+ Trong truyện, bố mẹ thằng Thuyên đã áp đặt cho nó một phương thuốc
quái gở. Và cả đám người trong quán trà cũng cho rằng đó là thứ thuốc
tiên. Như vậy, tên truyện còn hàm nghĩa sâu xa hơn, mang tính khai sáng:
đây là thứ thuốc độc, mọi người cần phải giác ngộ ra rằng cái gọi là
thuốc chữa bệnh lao được sùng bái là một thứ thuốc độc. Người Trung
Quốc cần phải tỉnh giấc, không được ngủ mê trong cái nhà hộp bằng sắt
không có sửa sổ.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

+ Chiếc bánh bao – liều thuốc độc lại được pha chế bằng máu của người
cách mạng – một người xả thân vì nghĩa, đổ máu cho sự nghiệp giải
phóng nông dân… Những người dân ấy (bố mẹ thằng Thuyên, ông Ba,
cả Khang…) lại dửng dưng, mua máu người cách mạng để chữa bệnh….
Với hiện tượng chiếc bánh bao tẩm máu Hạ Du, Lỗ Tấn đã đặt ra một
vấn đề hết sức hệ trọng là ý nghĩa của hi sinh. Tên truyện vì thế mang
tầng nghĩa thứ ba: Phải tìm một phương thuốc làm cho quần chúng giác
ngộ cách mạng và làm cho cách mạng gắn bó với quần chúng. Chiếc
bánh bao thấm máu Hạ Du khi nướng lên lại tỏa mùi hương ngào ngạt cả
quán lão Thuyên. Mùi thơm ở dây là mùi thơm của tinh thần và khí
phách Hạ Du . Bằng chi tiết này ,tác giả đã gián tiếp ca ngợi Hạ Du một
cách kín đáo. Ca ngợi tinh thần , khí phách và phê phán sự xa rời quần

chúng của Hạ Du.
b. Hình ảnh con đường: Tác giả còn phác họa hình ảnh con đường dẫn
đến khu nghĩa địa này : có một con đường mòn ở giữa chia làm hai: Ở
giữa có con đường nhỏ hẹp , cong queo, do những người hay đi tắc dẫm
mãi thành đường. Nghĩa địa người chết chém phía bên trái nghĩa địa
người nghèo phía bên phải .Con đường mòn là biểu tượng cho một tập
quán xấu đã trở thành thói quen. Là cái ranh giới tự nhiên để phân cách
ngăn cách giữa những người chiến sĩ cách mạng như Hạ Du với quần
chúng , như gia đình Hoa Thuyên , cả Khang ,Năm Gù … Không chỉ
sống họ mới cách biệt nhau mà cho đến khi chết họ cũng cách biệt nhau
bởi con đường mòn nhỏ hẹp , cong queo ấy c. Vòng hoa trên mộ Hạ Du
– Cả hai bà mẹ cùng rất kinh ngạc khi thấy trên mộ Hạ Du có một vòng
hoa : “hoa trắng hoa hồng nằm khoanh trên nấm mộ khum khum…
+ Việc làm của Hạ Du đã khiến mọi người phải suy nghĩ một cách
nghiêm túc.Với vòng hoa, Lỗ Tấn đã bày tỏ sự trân trọng và tiếc thương
đối với người chiến sĩ cách mạng tiên phong. Đồng thời cũng thể hiện sự
traân trọng của ông với cuộc cách mạng Tân Hợi.


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

+ Rõ ràng vòng hoa trên nấm mộ Hạ Du như muốn khẳng định một chân
lý lịch sử và cách mạng: Trong trạng thái mê muội, tê liệt của quần
chúng thuở ấy, vẫn có người nhớ đến, tiếc thương ngưỡng mộ và quyết
tâm noi gương người cách mạng tiên phong đã ngã xuống vì đại nghĩa.
Vòng hoa thể hiện cho xu thế cách mạng, cho niềm lạc quan đối với tiền
đồ cách mạng. Vòng hoa trong truyện “Thuốc” là một dự cảm về con
đường bão táp, một tia lửa hôm nay sẽ báo hiệu một đám cháy ngày
mai!
+ Vòng hoa trên mộ Hạ Du: Có thể xem vòng hoa là cực đối lập của

“chiếc bánh bao tẩm máu”. Phủ định vị thuốc là bằng chiếc bánh bao
tẩm máu, tác giả mơ ước tìm kiếm một vị thuốc mới- chữa được cả
những bệnh tật về tinh thần cho toàn xã hội với điều kiện tiên quyết là
mọi người phải giác ngộ cách mạng, phải hiểu rõ “ý nghĩa của sự hi
sinh” của những người cách mạng.
+ Nhờ chi tiết vòng hoa trên mộ Hạ Du chủ đề tư tưởng tác phẩm mới
được thể hiện trọn vẹn, nhờ đó mà không khí của truyện vốn rất u buồn
tăm tối song điều mà tác giả đưa đến cho người đọc không phải là tư
tưởng bi quan. d. Hình ảnh những nấm mộ như những chiếc bánh bao
của người giàu trong ngày mừng thọ. Nghĩa địa này là nghĩa địa Cổ Hiên
Ðình Khẩu – nơi chôn xác những người nghèo như cu Thuyên và những
người hoạt động Cách mạng như Hạ Du . Tác giả đã so sánh ngôi mộ ở
nghĩa địa Cổ Thiên Ðình Khẩu : như những chiếc bánh bao của người
giàu trong ngày mừng thọ.
Nghĩa thứ nhất đầy thương cảm: người chết nhiều ( chết vì lạc hậu u mê,
tăm tối) Nghĩa thứ hai: Ðây là lối so sánh rất sâu rất đau , hàm chứa một
ý nghĩa tố cáo rất gay gắt . Lối so sánh này cũng tạo nên một sự đối lập
để làm nổi bật sự tham lam tàn ác của giai cấp thống trị. Những người
nằm dưới những ngôi mộ này như cu Thuyên và Hạ Du đều là những
người chết trẻ , chết non ,chết yểu . Vậy mà mộ của họ lại được so sánh
như như những chiếc bánh bao của những kẻ giàu có , sống lâu trong
ngày mừng thọ . Một đằng là chết non , chết yểu , một đằng là mừng thọ
sống cao tuổi .Ðó là sự đối lập hoàn toàn . Từ đó tác giả tố cáo tội ác của


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

giai cấp thống trị : sống phè phỡn , sống sung sướng trên xương xương
máu của những người nghèo và chiến sĩ cách mạng . Nghĩa thứ ba: Phê
phán người dân TQ u mê về chính trị, không biết phân biệt đâu chính

đâu tà. Họ đã để mộ Hạ Du chung với những kẻ chết chém vì ăn cướp. e.
Thời gian nghệ thuật của truyện Tiến triển từ mùa thu Hạ Du bị hành
hình đến mùa xuân trong tiết thanh minh năm sau lúc hai bà mẹ đi thăm
mộ con.Cái chết của hai người con cũng như chiếc lá rời cành để tích
nhựa cho một mùa xuân hi vọng.. . dự báo về một tương lai sáng sủa cho
cách mạng Trung Hoa. Thời gian nghệ thuật trong truyện “Thuốc” vận
động từ mùa thu đến mùa xuân, từ lúc tử tù bị chém, thằng Thuyên ho
lao rồi chết đến tiết thanh minh, trên ngôi mộ Hạ Du có vòng hoa, một
thằng Thuyên và những nấm mộ khác “lác đác vài nụ hoa bé tý, trăng
trắng, xanh xanh”, trên cành dương liễu đã đâm ra “những mầm non
bằng nửa hạt gạo”. Đó là mầm xanh của mùa xuân hy vọng, hứa hẹn một
ngày mai ấm áp hơn.