Bài 13 Máy cơ đơn giản (năm học 17 18) Giáo án dạy học theo chủ đề

Tiết 1: MÁY CƠ ĐƠN GIẢN
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
Nêu được các máy cơ đơn giản thường gặp gồm có mặt phẳng nghiêng, đòn bẩy, ròng rọc.
Biết được tác dụng của các máy cơ là giúp con người di chuyển hoặc nâng các vật nặng dễ dàng
hơn.
Lấy được ví dụ về các loại máy cơ đơn giản.
2. Kĩ năng
Sử dụng được máy cơ đơn giản phù hợp trong những trường hợp thực tế cụ thể.
3. Thái độ
Tập trung chú ý, hứng thú với môn học vật lý.

II. Chuẩn bị đồ dùng dạy học
1. HS
2. GV: - Giáo án, SGK, bài giảng điện tử, hình ảnh, clip minh họa, laptop
III. Phương pháp
Thí nghiệm, vấn đáp, hoạt động nhóm
Sơ đồ dạy học
ĐẶT VẤN ĐỀ
Làm thế nào để nâng 1
thùng hàng nặng lên xe
tải?

Mặt phẳng nghiêng là một
loại máy cơ đơn giản.

Vận dụng

Giúp nhà vua di
chuyển tảng đá khỏi
khu vườn xinh đẹp.

Đòn bẩy là một loại máy
cơ đơn giản.

Vận dụng

Làm thế nào để đưa vật
liệu xây dựng lên công
trình trên cao?

Ròng rọc là một loại máy
cơ đơn giản.

Vận dụng

Kết luận


Ổn định lớp
IV. Tổ chức hoạt động dạy-học
Trợ giúp của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Đặt vấn đề: Trong thế kỉ 21, con người đã sáng tạo ra rất nhiều loại máy móc để thay thế cho
sức lao động của mình. Chẳng hạn như dùng cần cẩu để đưa những container hàng hóa lên
tàu, dùng thang máy để đưa con người lên cao, xe tải chở đất đá băng rừng vượt núi... Trong
cuộc sống hàng ngày, chúng ta hay gặp khó khăn trong việc di chuyển hay nâng 1 vật nặng
lên cao. Ví dụ: 1 ống cống bị lăn xuống mương, làm thế nào để đưa nó lên? Khi đó, thay vì
phải sử dụng các loại máy móc hiện đại, phức tạp, thì ta có thể sử dụng máy cơ đơn giản.
Hoạt động 1: Tìm hiểu về mặt phẳng nghiêng

HS xem clip và trả lời
Thảo luận và trả lời
2. Mặt phẳng nghiêng
? Nhân vật trong clip gặp khó khăn - Thùng hàng quá nặng không
gì?
thể đưa lên xe tải.
? Có những cách nào để đưa thùng - Nhiều người hợp sức lại
hàng lên xe?
nâng lên
Một mặt dốc nghiêng,
- Buộc dây kéo thùng lên
phẳng dùng để di
- Dùng tấm ván đặt nghiêng chuyển các vật nặng
giữa thùng xe và mặt đất
lên cao dễ dàng hơn
=> Tấm ván đặt nghiêng như vậy ....
được gọi là mặt phẳng
gọi là mặt phẳng nghiêng.
nghiêng.
Ghi nhận khái niệm mới
Giới thiệu khái niệm mặt phẳng
nghiêng.
- Liên hệ thực tế và lấy ví dụ:
? Em hãy lấy một ví dụ về mặt + Dùng 1 tấm ván để dắt xe
phẳng nghiêng trong đời sống.
đạp lên bậc thềm cao
+ Lối lên vỉa hè được làm
thoai thoải
=> nhận xét và chuẩn xác kiến thức, + Máng trượt trò chơi
nêu thêm 1 số ví dụ về mặt phẳng Tự liên tưởng đến các con

nghiêng: cầu thang, lối đi cho người đường dốc đã gặp trong thực
khuyết tật...
tế.
Hoạt động 3: Đòn bẩy
Đặt vấn đề: Nhà vua có một khu vườn rất đẹp, nhưng giữa vườn có 1 tảng đá to chắn lối đi.
Làm sao để giúp nhà vua đẩy tảng đá ra khỏi khu vườn?
Thảo luận nhóm và tìm 3. Đòn bẩy
phương án trả lời:
- Buộc dây kéo đi
=> dùng một cây gỗ cứng kê vào 1 - Dùng ngựa kéo
hòn đá để bẩy tảng đá đi.
- Nhiều người cùng đẩy
Đòn bẩy là một vật
Cây gỗ kê vào hòn đá như vậy gọi là ...
cứng, chẳng hạn như
đòn bẩy => Giới thiệu khái niệm
thanh
gỗ,
thanh
đòn bẩy.
sắt...có thể quay quanh


Ghi nhận khái niệm đòn bẩy.

một điểm cố định
(điểm tựa).

? Muốn rút một cây đinh ra khỏi
tấm ván, ta làm thế nào?

Suy nghĩ và trả lời theo ý kiến
cá nhân:
=> Búa nhổ đinh là một loại đòn - Dùng tay nhổ đinh
bẩy.
- Dùng kìm
? Hãy lấy 1 vài ví dụ về đòn bẩy - Dùng búa nhổ đinh
trong cuộc sống?
Suy nghĩ và trả lời:
- Bập bênh
=> nhận xét và chuẩn xác kiến thức, - Cần câu cá
nêu thêm 1 số ví dụ về đòn bẩy: xe - Xà beng
cút kít, xe kéo, cần buộc trâu bò, ...
mái chèo...
Hoạt động 4: Ròng rọc
Đặt vấn đề: Khi xây các công trình cao tầng, người ta làm thế nào để vận chuyển vật liệu xây
dựng lên cao?
Suy nghĩ và trả lời:
4. Ròng rọc
- Đóng thùng, buộc dây kéo
lên
- Người ở dưới nâng lên cho
=> Để vận chuyển vật liệu xây dựng người trên cao kéo lên
Ròng rọc là một bánh
một cách dễ dàng hơn, người ta - Công nhân vác trên vai leo
xe có rãnh có thể quay
dùng ròng rọc.
...
quanh 1 trục.
Giới thiệu khái niệm ròng rọc và các
Có 2 loại ròng rọc:

loại ròng rọc.
Ghi nhận khái niệm mới
- Ròng rọc cố định
? Hãy nêu 1 số ví dụ về ròng rọc
- Ròng rọc động
trong đời sống.
Suy nghĩ và trả lời:
=> nhận xét và chuẩn xác kiến thức, - Để kéo cờ lên cột cờ
nêu thêm 1 số ví dụ về ròng rọc: - Để kéo dây câu trên cần câu
người dân Lạng Sơn dùng bánh xe - Máy tời
đạp làm ròng rọc để chở na từ dưới - Kéo nước dưới giếng lên
vực lên cao, puly cần cẩu...
Hoạt động 5
Giới thiệu các loại máy cơ đơn giản
1. Máy cơ đơn giản
thường dùng.
Lắng nghe và liên hệ với các Các loại máy cơ đơn
loại máy móc thường gặp giản thường dùng là:
trong đời sống.
mặt phẳng nghiêng,
? Máy cơ đơn giản có tác dụng gì?
Trả lời theo ý kiến cá nhân:
đòn bẩy, ròng rọc.
- Giúp làm việc nhanh hơn
Máy cơ đơn giản
- Giúp tốn ít sức hơn
thường được dùng để
- Giúp làm việc an toàn hơn
di chuyển hoặc nâng
Nhận xét và chuẩn xác kiến thức.

....
các vật nặng lên cao
một cách dễ dàng.


Hoạt động 5: Củng cố, vận dụng
1. Khi nền nhà cao hơn mặt đường vào nhà, để dắt xe máy vào nhà ta nên
sử dụng loại máy cơ đơn giản nào?
A. Mặt phẳng nghiêng
B. Ròng rọc
C. Đòn bẩy kết hợp mặt phẳng
D. Ròng rọc kết hợp mặt phẳng
nghiêng
nghiêng.
2. Hãy đánh dấu vào hình vẽ có máy cơ đơn giản (Hình 13.1).

3. Ở Lạng Sơn, cây na được trồng trên núi cao. Đến mua thu hoạch, người
dân phải hái na và gánh xuống núi rất vất vả. Theo em, nên sử dụng máy
cơ đơn giản nào để người dân có thể đưa na xuống núi dễ dàng hơn?
A. Ròng rọc
B. Mặt phẳng nghiêng
C. Đòn bẩy kết hợp mặt phẳng
D. Ròng rọc kết hợp mặt phẳng
nghiêng
nghiêng.
4. Đường đèo qua núi là ví dụ về máy cơ đơn giản nào?
A. Đòn bẩy.
B. Mặt phẳng nghiêng.
C. Đòn bẩy kết hợp mặt phẳng
D. Không phải ví dụ về máy cơ

nghiêng.
đơn giản.