JackMa Kỹ năng lãnh đạo và tạo động lực cho người lao động

TRƯỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHIỆP HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ KINH DOANH

BÁO CÁO THỰC HÀNH MÔN KỸ
NĂNG LÃNH ĐẠO VÀ TẠO ĐỘNG LỰC

Nhóm

: SEVEN LOVE

Lớp

: QTKD_CLC 1_K9

Giáo viên hướng dẫn

: TS. Trần Quang Thắng

HÀ NỘI – 2017
1

1


Thành viên nhóm
1.
2.
3.
4.
5.
6.

7.

2

Nguyễn Thanh Bình
Đinh Công Đức
Phạm Hồng Sơn
Nguyễn Ngọc Diệp
Đào Bảo Dung
Đào Ngọc Thảo My
Lương Thị Uyên

2


MỤC LỤC

3

3


LỜI MỞ ĐẦU
Jack Ma hay Mã Vân là cái tên quá nổi tiếng trên khắp thế giới. Người đàn ông
được mệnh danh là “Bill Gates của Trung Quốc” không chỉ là cha đẻ của đế chế
thương mại điện tử khổng lồ Alibaba mà còn là người giàu nhất Trung Quốc, người
luôn nằm trong danh sách những tỷ phú của thế giới. Đứng đầu một doanh nghiệp lớn
về IT, ít ai biết rằng, từ lâu Jack Ma mê "Tây Du Ký" và hâm mộ Đường Tăng trên
phương diện lãnh đạo.
Tây Du Ký là một tác phẩm kinh điển được rất nhiều độc giả yêu thích, người ta

say sưa với vô vàn tình tiết đặc sắc trong cuốn tiểu thuyết bất hủ này. Jack Ma cũng
thích đọc Tây Du Ký, nhưng điều mà ông chú ý không đơn thuần là tình tiết câu
chuyện, mà là những đạo lý sâu xa bên trong. Jack Ma phân tích: “Đường Tăng là nhà
lãnh đạo giỏi, ngài biết Tôn Ngộ Không phải quản chặt, vì vậy sẽ niệm vòng kim cô;
Trư Bát Giới nhiều tật xấu, nhưng không bao giờ phạm sai lầm lớn, nên thi thoảng phê
bình là được; riêng Sa Tăng thi thoảng cần động viên, khích lệ. Và như vậy, một
”dream team” đã được hình thành.”
Jack Ma đặt tên cho đội ngũ của mình là “thầy trò Đường Tăng”: “Một nhà lãnh
đạo như Đường Tăng sẽ luôn kiên trì với mục tiêu của mình; Tôn Ngộ Không tuy tự
phụ nhưng lại rất cần cù, năng lực tốt; Trư Bát Giới tuy hơi lười, nhưng lại có tinh thần
tích cực, lạc quan; Sa Tăng chưa bao giờ nhắc tới lý tưởng, chỉ tập trung làm việc
chuyên cần. Do đó, bốn người họ đã tạo ra một đội ngũ hoàn hảo.” Có lẽ chính quan
điểm khác người của Mã Vân đã giúp đội ngũ của anh vượt qua giai đoạn khó khăn
nhất của ngành Internet. Jack Ma giống viên đá, không cam chịu cuộc sống tầm
thường, không sợ đối diện khó khăn để hiện thực hóa giá trị cuộc đời. Đừng để ánh
sáng lý tưởng bị che lấp bởi lớp bụi trần ai, khi chưa thể thực hiện lý tưởng, chúng ta
cần giữ tâm thế tích cực phấn đấu không mệt mỏi. Đó là thái độ đối với bản thân và
cũng là trách nhiệm đối với lý tưởng.
Con đường thành công nào cũng nhiều chông gai. Vậy Jack Ma đã lãnh đạo
“Dream Team” của mình như thế nào để vượt qua những khó khan và đạt đến thành
công như hiện tại?
4

4


GIỚI THIỆU VỀ NHÀ LÃNH ĐẠO JACK MA
1.

Tiểu sử

Mã Vân, tên tiếng Anh: Jack Ma, sinh ngày 10 tháng 9 năm1964) là tỷ phú,
doanh nhân thương mại điện tử người Trung Quốc. Ông là người sáng lập và chủ tịch
điều hành của Tập đoàn Alibaba, một gia đình của các doanh nghiệp dựa trên Internet
rất thành công. Ông là doanh nhân Trung Quốc đại lục đầu tiên xuất hiện trên trang bìa
của tạp chí Forbes.
Ông sinh ra ở Hàng Châu, tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc. Ông xuất thân trong
một gia đình bình dân tại Hàng Châu, cha mẹ là nghệ sĩ biểu diễn bình đàn - một loại
hình nghệ thuật dân gian vừa kể chuyện vừa hát và đàn của người Trung Quốc. Bố mẹ
ông chưa bao giờ có nhiều tiền.
“Tài sản lớn nhất mà cha mẹ để lại là sự hài hước và khả năng hùng biện, thuyết
phục người khác” - Jack Ma khẳng định. Vì kinh tế gia đình eo hẹp nên từ nhỏ Jack
Ma luôn gầy gò, nhỏ bé. Ông chỉ cao 1,52m. Nhưng theo cuốn sách Alibaba của hai
tác giả Liu Shiying và Martha Avery, khi đi học Jack Ma thường xuyên đánh nhau với
đám bạn bè cùng lớp và “chưa bao giờ sợ những đứa to con hơn mình”.
Ngay từ lúc còn trẻ, Mã Vân đã mong muốn học tiếng Anh, nên mỗi buổi sáng
ông đến một khách sạn cách nhà ông 70 phút đạp xe và đàm thoại tiếng Anh với người
nước ngoài. Không tiền, không quan hệ, cách duy nhất để Jack Ma tiến lên trong đời là
học hành.
Ông thường làm hướng dẫn du lịch cho họ quanh thành phố miễn phí để thực
hành và hoàn thiện tiếng Anh của mình, rồi sau đó ông trở thành bạn bè với họ và vẫn
liên lạc qua lại bằng thư từ. Một trong số những người bạn nước ngoài cảm thấy quá
khó để phát âm tên ông bằng tiếng Trung nên đã đặt cho ông biệt danh là "Jack". Sau
đó trong thời trẻ, mặc dù đã hai lần thi trượt kỳ thi tuyển sinh, ông vẫn tiếp tục thi lần
thứ ba mới đỗ vào Học viện sư phạm Hàng Châu - ngôi trường được xem là tệ nhất lúc
đó (sau này đổi tên thành Đại học sư phạm Hàng Châu) .

5

5

Sau khi tốt nghiệp khoa tiếng Anh trường Hàng Châu năm 1988, Jack Ma nộp
đơn xin việc tại hàng chục công ty nhưng đều bị từ chối. Thậm chí cả cửa hàng thức ăn
nhanh KFC ở Hàng Châu cũng không thèm tuyển dụng Jack Ma. Mãi sau đó ông mới
được tuyển làm giáo viên tiếng Anh tại một trường đại học địa phương với mức lương
vỏn vẹn 12 USD/tháng.
Năm 1995, lần đầu tiên Jack Ma đến Mỹ để làm phiên dịch. Một người bạn chỉ
cho ông cách truy cập Internet để tìm kiếm thông tin, ông đã tìm từ "beer" (bia) trên
Yahoo! và nhanh chóng bị ám ảnh bởi mạng máy tính toàn cầu. Điều ông kinh ngạc
lúc đó là ông không tìm thấy bất cứ kết quả nào về bia Trung Quốc trên mạng. Rồi ông
nhận ra không chỉ bia, gần như không thấy thông tin nào về hàng hóa Trung Quốc trên
mạng Internet lúc ấy.
Trở về Trung Quốc, Jack Ma mở trang web China Pages là nơi tập hợp các doanh
nghiệp Trung Quốc ở nhiều lĩnh vực khác nhau muốn tìm kiếm khách hàng nước
ngoài. China Pages được nhiều người đánh giá là trang web thương mại đầu tiên tại
Trung Quốc. Tuy nhiên sau đó China Pages thất bại. Jack còn thua trắng với một dự án
thương mại điện tử khác nữa. Nhưng thất bại chưa bao giờ làm Jack Ma nản chí. Ông
từng khẳng định: “Việc tôi thất bại không quan trọng. Ít nhất tôi truyền tải được ý
tưởng của mình cho những người khác. Và nếu tôi không thành công thì người khác sẽ
thành công”. Ông cũng tỏ rõ ý chí của mình: “Ngày hôm nay rất tàn nhẫn, ngày mai
còn tàn nhẫn hơn. Nhưng ngày mốt sẽ đẹp tuyệt vời”.
Và cái “ngày mốt” đó đến bốn năm sau khi China Pages sụp đổ. Jack Ma mời 17
người bạn của ông tới nhà bàn bạc, trao đổi về tiềm năng phát triển của thương mại
điện tử. Ông thuyết phục họ bỏ vốn cùng ông thành lập một trang web thương mại
điện tử thứ ba lấy tên là Alibaba. Mục tiêu là giúp các nhà xuất khẩu hàng hóa đăng tải
hàng hóa để khách hàng có thể mua trực tiếp qua Internet.
Tính đến thời điểm tháng 8 năm 2014, theo chỉ số tỷ phú của Bloomberg, ông đã
sở hữu khối tài sản 21,9 tỷ USD. Mã Vân nắm giữ 9% cổ phần trong tập đoàn Alibaba.
Hiện tại ông sở hữu tổng tài sản 29,2 tỷ USD, tương ứng 7,8% cổ phần tại Alibaba và
gần 50% cổ phần tại dịch vụ thanh toán Alipay. Con đường “tay trắng làm nên” của đại

tỷ phú Jack Ma trở thành câu chuyện truyền cảm hứng cho đông đảo người dân Trung
6

6


Quốc. Khắp các sảnh chờ tại sân bay nước này người ta thấy sách vở, đĩa DVD nói về
các bài học kinh doanh của Jack Ma bày bán la liệt.
2. Tập đoàn Alibaba

Jack Ma mời 17 người bạn của ông tới nhà bàn bạc, trao đổi về tiềm năng phát
triển của thương mại điện tử. Ông thuyết phục họ bỏ vốn cùng ông thành lập một trang
web thương mại điện tử thứ ba lấy tên là Alibaba. Mục tiêu là giúp các nhà xuất khẩu
hàng hóa đăng tải hàng hóa để khách hàng có thể mua trực tiếp qua Internet.
Ý tưởng về tên gọi Alibaba nảy đến với Jack Ma khi ông đang ngồi trong một
quán cà phê ở San Francisco. Nếu trong câu chuyện Alibaba và 40 tên cướp, câu thần
chú “Vừng ơi mở ra” giúp Alibaba khám phá được kho báu vô tận, thì công ty của
Jack Ma cũng hoạt động với mong muốn làm phát lộ tiềm năng và cơ hội cho các
doanh nghiệp nhỏ và vừa.
Sự phát triển từ một công ty non trẻ trở thành một trong những doanh nghiệp có
giá trị nhất Trung Quốc tất nhiên đi kèm với những thăng trầm. Alibaba phải đối mặt
với rất nhiều vấn đề và bị nhiều nhà đầu tư từ chối vì họ không thấy mô hình kinh
doanh này của công ty đủ thuyết phục. Jack Ma từng tiết lộ, Alibaba đã từng bị 30 nhà
đầu tư từ chối trước khi nhận được sự chấp thuận từ CEO Masayoshi Son của
SoftBank.
Khoảng giữa những năm 2000, khi Alibaba của Jack đánh bại eBay tại thị trường
Trung Quốc, nhiều phóng viên gọi ông là “Jack điên”, vì phong cách thuyết trình đầy
“lửa” và những mục tiêu vô cùng táo bạo. Và Alibaba đã đưa Jack Ma trở thành người
giàu nhất Trung Quốc sau phiên phát hành cổ phiếu đầu tiên tại Mỹ hôm 19/9, thu về
tới 150 tỷ USD. Trong một năm qua, Jack Ma kiếm được 18,5 tỷ USD lợi nhuận.

Alibaba là một tập đoàn thương mại điện tử cung cấp dịch vụ bán hàng
giữa người tiêu dùng với người tiêu dùng,doanh nghiệp tới người tiêu dùng và doanh
nghiệp với doanh nghiệp dịch vụ bán hàng thông qua cổng thông tin điện tử. Tập đoàn
cũng cung cấp dịch vụ thanh toán điện tử, công cụ tìm kiếm mua sắm và dịch vụ điện

7

7


toán đám mây được Mã Vân thành lập vào năm 1999, có trụ sở đặt tại Hàng
Châu, Chiết Giang, Trung Quốc.
Năm 1999, Mã Vân cùng 17 người khác đã lên kế hoạch thành lập Alibaba. Họ
thành lập trang web Alibaba.com, một cổng thông tin doanh nghiệp với doanh nghiệp
để kết nối các nhà sản xuất Trung Quốc với người mua ở nước ngoài. Năm 2002, công
ty này bắt đầu có lợi nhuận lần đầu tiên.
Website tiếng Anh alibaba.com chuyên về thương mại B2B (Bussiness-toBusiness), đặc biệt cho các khách mua quốc tế muốn giao thương với các khách bán
Trung Quốc. Từ năm 2010, Alibaba.com bắt đầu mở rộng hoạt động kinh doanh ra
toàn cầu bằng việc cho phép các doanh nghiệp nước ngoài có thể khai thác và sử dụng
như doanh nghiệp trung quốc. Alibaba.com là một website dạng định hướng tìm kiếm
như google nhưng chuyên về mua bán xuất nhập khẩu (Tức là nếu cần nhập bất kỳ sản
phẩm nào, chỉ cần dùng từ khóa vào mục tìm kiếm trên web thì người dùng sẽ có được
những thông tin chuyên ngành về sản phẩm và nhà cung cấp). Website tiếng Trung
Quốc chinese.alibaba.com tập trung vào thị trường B2B nội trong Trung Quốc
và www.taobao.com là một site thương mại C2C cho các khách hàng Trung Quốc.
Ngày 11 tháng 8 năm 2005, Alibaba và Yahoo! tuyên bố một thỏa thuận về việc
thành lập một đối tác chiến lược lâu dài tại Trung Quốc. Theo đó, Yahoo! sẽ đóng góp
phần thương mại của Yahoo! Trung Quốc cho Alibaba và hai bên sẽ làm việc cùng
nhau như các đối tác độc quyền để thúc đẩy chi nhánh Yahoo! ở Trung Quốc. Thêm
vào đó, Yahoo! sẽ đầu tư 1 tỉ USD mua cổ phần của Alibaba, tương đương khoảng

40% cổ phần với 35% quyền biểu quyết, khiến cho Yahoo! trở thành nhà đầu tư chiến
lược lớn nhất của Alibaba. Năm 2012, Alibaba chi 7 tỉ USD mua lại 20% cổ phần của
Yahoo.
Tính đến tháng 1 năm 2017, Alibaba Group gồm có 17 công ty con:
Alibaba.com công ty mẹ kinh doanh thương mại điện tử theo thể thức B2B

•

AutoNavi công ty chuyên về dịch vụ bản đồ được Alibaba mua lại năm 2014

•

Taobao kinh doanh thương mại điện tử theo thể thức C2C

8

•

8


Alipay hệ thống ví điện tử giúp người tiêu dùng thanh toán hàng hoá nội địa mà

•

không mất phụ phí
•

Alibaba Cloud (Aliyun) hệ thống dữ liệu đám mây

•

AliExpress giúp cho những đơn vị kinh doanh nhỏ muốn bán hàng toàn cầu

•

Yahoo! China thuộc sở hữu của Alibaba và là đối tác của Yahoo! Mỹ, công ty
cũng cung cấp các dịch vụ tương tự.
Aliwangwang hệ thống phản hồi giữa người mua và người bán nhằm tăng

•

tương tác và chất lượng giao dịch
Laiwang hệ thống tin nhắn và dịch vụ với tham vọng thay thế Wechat của Jack

•

Ma
Alibaba Pictures công ty cung cấp các dịch vụ giải trí kỹ thuật số online giống

•

Netflix, HBO,...
Youku Tudou sở hữu và phát các show chương trình nổi tiếng và các video

•

khác qua Internet giống MyTV và FPTplay của Việt Nam
•

11 Main trang thương mại điện tử trực tiếp cho thị trường Mỹ

•

South China Morning Post trang báo nổi tiếng của Trung Quốc

•

Ali Health liên quan trực tiếp đến thương mại điện tử và dịch vụ về lĩnh vực y
tế

•

Alisports tivi và bản quyền, sự kiện, chiến dịch, trận đấu, vé,... tất cả những gì
liên quan đến thể thao

•

UCWeb trình duyệt web

•

Lazada trang thương mại điện tử nổi tiếng tại Indonesia, Malaysia, Philippines,
Singapore, Thailand, và Vietnam bị thâu tóm vào năm 2014

9

9

•

Ali Venture Capital 1 công ty nhánh của Alibaba mà Jack Ma sở hữu đến 80%
giá trị.
Alibaba.com cũng là một trang web đối tác GlobalTrade.net cùng với Bộ Thương

mại Hoa Kỳ
Trong năm 2012, hai trong số các cổng thông tin của Alibaba xử lý 1,1 nghìn
tỷ nhân dân tệ (170 tỷ USD) doanh số bán hàng. Công ty chủ yếu hoạt động ở Cộng
hòa Nhân dân Trung Hoa.
Ngày 19 tháng 9 năm 2014, tập đoàn Alibaba chính thức phát hành cổ phiếu lần
đầu tài Sở giao dịch chứng khoán New York với vốn hóa 231 tỷ USD, cao hơn
cả Amazon và eBay cộng lại. Tính đến thời điểm tháng 9 năm 2014, tập đoàn Alibaba
có quy mô 20.000 nhân viên và 90 văn phòng trên toàn thế giới.

10

10


CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ LÃNH ĐẠO
1.1.

Cơ sở lý luận về lãnh đạo
1.1.1.Khái niệm về lãnh đạo

Lãnh đạo là một quá trình mà một người ảnh hưởng đến những người khác để
thực hiện một mục tiêu nào đó, đồng thời hướng tổ chức tới sự gắn kết chặt chẽ.
Ngoài ra, người ta cũng thường định nghĩa lãnh đạo là một quá trình theo đó
một cá nhân ảnh hưởng đến một nhóm các cá nhân khác để đạt được một mục tiêu

chung - Northouse (2007, trang 3).
1.1.2.Nhà lãnh đạo là ai?

Nhà lãnh đạo: là danh từ chỉ chủ thể thực hiện hành động lãnh đạo. Hiểu rộng
hơn, nhà lãnh đạo là người có khả năng tạo ra tầm nhìn cho một tổ chức hay một nhóm
và biết sử dụng quyền lực của mình để gây ảnh hưởng cho những người đi theo thực
hiện tầm nhìn đó.
Một nhà lãnh đạo phải đảm bảo được 3 yếu tố: khả năng tạo tầm nhìn, khả
năng truyền cảm hứng và khả năng gây ảnh hưởng.
1.1.3.Vai trò của lãnh đạo trong doanh nghiệp
-

Định hướng chiến lược

Một doanh nghiệp muốn phát triển được cần phải có một chiến lược dài hạn và
phù hợp. Tất nhiên chiến lược đó phải là tầm nhìn về tương lai trong môi trường kinh
doanh mục tiêu mà công ty nhắm tới. Chiến lược đề ra thường dài hạn, trong khi đó
điều kiện xã hội luôn thay đổi do vậy trong suốt quá trình thực hiện luôn có sự thay đổi
để phù hợp với thực tiễn. Rất nhiều công ty thay đổi như vậy và điểm chung là những
thay đổi quan trọng như đa dạng hóa ngành nghề, mở rộng thị trường … thường do
người đứng đầu công ty quyết định. Tất nhiên những quyết định như vậy đều dựa trên
những phân tích điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức nhưng cũng cần thêm sự
nhạy bén và quyết đoán của người lãnh đạo. Trong khi mội trường đầu tư thay đổi liên
tục thì người lãnh đạo phải luôn tư duy tìm cách thích ứng mang lại cơ hội tốt nhất cho
doanh nghiệp. Và những quyết định như vậy thì không ai có thề làm thay được.
-

Hỗ trợ nhân viên kịp thời

Một nhà lãnh đạo còn cần phải xuất hiện đúng lúc khi nhân viên gặp khó khăn

cần sự hỗ trợ. Nhiều khi nhân viên gặp khó khăn và họ cảm thấy chán nản vì không đủ
11

11


sáng suốt tìm ra hướng giải quyết. Điều quan trọng của nhà lãnh đạo lúc này là phải
giúp nhân viên tìm ra điểm mấu chốt gây ra khúc mắc. Bởi chỉ khi tìm ra những giải
pháp cho những điểm chặn thì hệ thống mới thông suốt được.
Truyền cảm hứng, quy tụ sức mạnh

-

Truyền cảm hứng đề quy tụ mọi người hoạt động vì một mục đích chung. Nhà
lãnh đạo phải đảm bảo được rằng các nhân viên đều phải được quan tâm đúng mức. Sự
khích lệ tinh thần cho nhân viên đúng lúc sẽ tạo động lực to lớn cho nhân viên hoàn
thành tốt công việc và vượt qua những khó khăn. Người lãnh đạo không cần phải có
mặt mọi lúc mọi nơi nhưng phải là người tạo nên văn hóa, người thổi hồn cho công ty.
Bên cạnh đó người lãnh đạo cũng cần phải định hướng mục tiêu của cho các cá
nhân đúng với định hướng chung, bởi chính sự hoàn thành các mục tiêu cá nhân sẽ
đóng góp vào việc thực hiện mục đích công ty.
Nhà lãnh đạo truyền cảm hứng, tạo sức mạnh chung
Tựu trung lại người lãnh đạo sẽ là định hướng tầm nhìn, sứ mệnh và truyền cảm
tạo nên sự đoàn kết trong công ty. Khi công ty hoạt động tốt, ổn định thì người lãnh
đạo phải có biện pháp duy trì tình trạng đó lâu hơn. Khi công ty xuống dốc thì người
lãnh đạo nắm vai trò động viên cho toan thể nhân viên đề khích lệ tinh thần cho họ
đồng thời tìm ra hướng giải quyết tích cực đề sớm thoát khỏi tình trạng đó.
1.1.4.Phong cách lãnh đạo

1.1.4.1. Phong cách lãnh đạo độc đoán

Phong cách lãnh đạo độc đoán: Người lãnh đạo chuyên quyền là người thích ra
lệnh và chờ đợi sự phục tùng, là người quyết đoán, ít có lòng tin vào cấp dưới. Họ thúc
đẩy nhân viên chủ yếu bằng đe doạ và trừng phạt.
1.1.4.2. Phong cách lãnh đạo dân chủ
Phong cách lãnh đạo dân chủ: Người lãnh đạo theo phong cách dân chủ thường
tham khảo ý kiến của cấp dưới về các hành động và quyết định được đề xuất.
1.1.4.3. Phong cách lãnh đạo tự do
Phong cách lãnh đạo tự do: là phong cách nhà quản trị cho phép người dưới
quyền ra quyết định riêng của mình và họ ít tham gia vào việc ra quyết định của các tổ
chức.
1.2.

12

Những quan điểm lãnh đạo nổi bật của tập đoàn Alibaba
12


-

Doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ cũng cần xây dựng thật tốt hệ thống quản lý. Bởi vì,
“một hệ thống quản lý kém hiệu quả sẽ làm thui chột cả những nhân viên xuất sắc

-

nhất”.
Chiến lược “Cưỡi trên vai người khổng lồ”: đi trước đón đầu thời đại, là công ty đầu

-

tiên ở Trung Quốc hoạt động trên lĩnh vực internet.
Nhà lãnh đạo phải là tấm gương sáng cho nhân viên: đạo đức, phong cách hành xử của
nhà lãnh đạo có ảnh hưởng quan trọng đến môi trường trong doanh nghiệp, bởi vậy,

-

mỗi nhà quản trị phải là một tấm gương sáng cho nhân viên của mình.
Tuyển người phù hợp chứ không tuyển người giỏi: nhà lãnh đạo Jack Ma cho rằng
việc bỏ số tiền lớn thuê những chuyên gia hàng đầu về lãnh đạo công ty không phải là
ý kiến tốt. Nó giống như việc lắp một động cơ Boeing vào một chiếc máy kéo nhỏ,
động cơ sẽ không làm cái máy biết bay mà chỉ làm hỏng nó thôi. Thay vào đó, cần tìm

-

những người thực sự phù hợp với yêu cầu công việc.
Người lãnh đạo phải thể hiện sự tin tưởng vào nhân viên và phải theo sát họ trong quá

-

trình làm việc.
Một điểm thú vị trong cách lãnh đạo tập đoàn Alibaba đó là họ sử dụng rất nhiều nhân
viên nữ. Trong Alibaba, có đến 47% nhân viên, 33% quản lý và 24 % lãnh đạo cao cấp
là phụ nữ. Giám đốc điều hành- Jack Ma giải thích về điều này như sau: phụ nữ biết
cách nghĩ cho người khác hơn, nên họ là nhân tố tối quan trọng trong kinh doanh.
1.3.

1.

Phong cách lãnh đạo của CEO Jackma

Thực trạng phong cách lãnh đạo của Jack Ma
Tỷ phú Jack Ma, nhà sáng lập và là nguyên Giám đốc điều hành Alibaba Group.
Ông cũng là một trong những doanh nhân công nghệ thành công nhất của Trung Quốc,
cũng như thị trường châu Á. Sau kết quả IPO thành công trên thị trường chứng khoán
New York, ông trở thành tỷ phú giàu nhất Trung Quốc và đứng thứ 70 của thế giới.
Ông đã chia sẻ những kinh nghiệm sâu sắc nhất của mình về cuộc sống và nghiệp
doanh nhân.
1.

Tôi luôn tin vào 2 nguyên tắc:

• Thái độ của bạn sẽ quan trọng hơn khả năng của bạn.
• Tương tự, sự quyết đoán của bạn cũng quan trọng hơn khả năng của bạn
2.

Bạn không thể thống nhất suy nghĩ của tất cả mọi người, nhưng bạn có

thể thống nhất mọi người thông qua một mục tiêu chung.
– Đừng bao giờ tin rằng bạn có thể thống nhất suy nghĩ của tất cả mọi người. Đó
là chuyện viễn vông.
13

13


– Sẽ có khoảng 30% số người không bao giờ tin bạn. Thay vì để đồng nghiệp và
nhân viên làm việc cho bạn, hãy để họ làm việc vì một mục tiêu chung.
– Sẽ dễ dàng để thống nhất công ty dưới một mục tiêu chung hơn là thống nhất
công ty dưới một người cụ thể nào đấy.
3.

Điều gì làm nên một nhà lãnh đạo thật sự?

– Nhà lãnh đạo phải là một người nhìn xa trông rộng, và anh ta phải có cái nhìn
sâu sắc hơn một người nhân viên.
– Nhà lãnh đạo nên có sự bền bĩ, ngoan cường, và anh ta có thể chịu đựng áp lực
mà một nhân viên không thể chịu được.
– Nhà lãnh đạo nên có một sự nhẫn nại kiên định và khả năng đương đầu và đối
diện thất bại. Do đó, những phẩm chất của một nhà lãnh đạo kiệt xuất là tầm nhìn, sự
nhẫn nại, và năng lực của anh ta.
4.

Đừng dính líu vào chính trị

Theo lẽ thường, tiền và quyền lực chính trị sẽ không bao giờ đi chung. Khi bạn
làm chính trị, đừng bao giờ nghĩ đến tiền bạc. Ngược lại, khi bạn làm kinh doanh,
đừng nghĩ đến dính líu vào chính trị. Khi tiền bạc đụng đến chính trị, nó giống như bạn
đụng đến một quả mìn nổ chậm, nó chỉ chực chờ bùng nổ.
5.

Bốn câu hỏi chính yếu mà thế hệ trẻ nên tự hỏi

– Thất bại là gì? Bỏ cuộc là sự thất bại lớn nhất.
– Ứng biến là gì? Chỉ khi bạn trải qua những gian khó cùng cực, những thất
vọng vô bờ bến, khi đấy bạn mới hiểu cái gọi là ứng biến.
– Nghĩa vụ của bạn là gì: Là cần cù, chăm chỉ, và tham vọng hơn tất cả.
– Chỉ những đứa ngốc mới thích dùng miệng để thể hiện. Người đàn ông thông
minh sẽ sử dụng trí não, và người uyên bác sẽ thể hiện bằng trái tim của anh ấy.
6.

Chúng ta sinh ra để được sống và thưởng thức cuộc sống này

Tôi luôn tự nói với bản thân tôi rằng chúng ta sinh ra không phải để cắm cúi làm
việc, mà sinh ra để thưởng thức cuộc sống. Chúng ta tạo ra những điều tốt đẹp hơn cho
cuộc sống. Nếu bạn muốn giành toàn bộ cuộc đời bạn chỉ để làm việc, sẽ có ngày bạn
phải hối tiếc. Không cần biết bạn thành công đến đâu trên con đường sự nghiệp, bạn
phải luôn nhớ rằng chúng ta có mặt ở đây là để tận hưởng cuộc sống.
7.

Sự cạnh tranh và tranh đấu lẫn nhau

– Những người cạnh tranh gay gắt lẫn nhau là những người ngốc nghếch.
14

14


– Nếu bạn xem mọi người là kẻ thù, thì những người xung quanh bạn sẽ trở
thành kẻ thù của bạn.
– Khi bạn cạnh tranh bình đẳng với những đối thủ khác, đừng để xuất hiện sự
ghen tức. Sự ghen tức nhỏ nhoi sẽ chỉ làm hại bạn về sau.
– Cạnh tranh cũng giống như chơi một ván cờ. Khi chúng ta thua, chúng ta có thể
chơi lại một nước cờ khác. Cả hai người chơi đừng nên chiến đấu triệt hạ lẫn nhau.
– Một người làm kinh doanh hay một doanh nhân chân chính sẽ không có kẻ thù.
Chỉ khi anh ta hiểu được điều này, anh ta mới nhận ra cơ hội luôn luôn rộng mở với tất
cả mọi người.
8.

Đừng để phàn nàn trở thành thói quen

Có thể chấp nhận được nếu thỉnh thoảng bạn phàn nàn, rên rỉ về những khó khăn.
Tuy nhiên, nếu nó trở thành thói quen, nó sẽ giống như khi bạn uống rượu. Bạn càng
cố gắng uống thì bạn sẽ càng khát. Trên con đường đến với thành công, bạn sẽ nhận ra
người thành công sẽ không phải là người thường phàn nàn.
9.

Thế giới này sẽ không thể nhớ những gì bạn nói, nhưng những gì bạn

làm được chắc chắn sẽ không bị lãng quên.
“Nhà lãnh đạo sẽ không nên so sánh kĩ năng chuyên môn của anh ta với nhân
viên của anh ta. Nhân viên của bạn phải luôn có kĩ năng chuyên môn tốt hơn bạn. Nếu
không được như vậy, nghĩa là bạn đã thuê nhầm người” – Jack Ma.
Jack Ma định hướng như thế nào cho Alibaba?
Mục đích của Alibaba là xây dựng một nền tảng cho các doanh nhân. Đơn giản
Alibaba muốn tạo ra việc làm cho các doanh nhân. Phương châm của Alibaba trong
hoạt động kinh doanh của mình là: “Khách hàng là cha là mẹ, khách hàng luôn luôn
đúng”. Alibaba phải chắc chắn người dùng trên các websites của Alibaba đang kiếm
được tiền.
Khuấy sâu vào khuyết điểm của đối thủ cạnh tranh
Alibaba biết rằng các nhà đầu tư của eBay không có tính kiên nhẫn - điểm mấu
chốt nếu muốn dành chiến thắng tại thị trường Trung Quốc. Do đó, Jack Ma đã tận
dụng điểm yếu này của e Bay, biến nó thành lợi thế của mình và không ngừng gây áp
lực cạnh tranh lên tập đoàn kinh doanh bán lẻ này. Chính điều đó đã giúp họ sống sót.
Sự kết hợp hoàn hảo

15

15

Jack Ma vốn là một giáo viên và điều này đã ảnh hưởng không nhỏ tới phong
cách quản lý của ông. Jack Ma biết lúc nào thì nên cứng rắn, lúc nào thì nên mềm
mỏng và luôn thay đổi một cách linh hoạt. Jack Ma được đánh giá là nhà lãnh đạo
hoàn hảo cho đội ngũ nhân viên chưa có kinh nghiệm.
Điều thú vị và khá độc đạo ở phương pháp mà Jack Ma sử dụng để quản lý bộ
máy điều hành công ty đó là “hình thức nhóm”. Nói cách khác, nếu một doanh nghiệp
kinh doanh ở phương Tây chỉ có 2-3 nhà sáng lập thì ở Alibaba là con số 18.
Không nhất thiết tuyển dụng nhân viên hoàn hảo tuyệt đối
Vấn đề quan trọng là tìm ra một đội ngũ nhân viên có khả năng làm việc tốt cùng
nhau thay vì tuyển dụng một đội ngũ tập hợp toàn ngôi sao với CV đẹp. “Jack Ma đã
thử tuyển dụng và đào tạo một nhóm nhân viên bằng cấp cao và có CV hoàn hảo
nhưng rồi họ lại không thể làm việc hiệu quả như một team”.
Cách đối nhân xử thế
Khi Porter gia nhập công ty, anh mang theo tư tưởng quản lý hướng tới sự hoàn
hảo của phương Tây nhưng Jack Ma đã khiến Porter thay đổi. Ông nói nhân viên
Alibaba luôn đùa rằng: “Bên Tây chỉ biết chú trọng phân tích, suốt ngày tổng hợp
thông tin rồi lại phân tích mà quên luôn cả hành động. Trong khi đó, người Trung
Quốc coi hành động và kết quả quan trọng hơn”. Đúng như câu tục ngữ: Nói ít làm
nhiều.
2.

Phong cách lãnh đạo của Jack Ma
Văn hóa pha trộn Đông Tây
Jack Ma vốn là một giáo viên và điều này đã ảnh hưởng không nhỏ tới phong
cách quản lý của ông. Ông ấy “rất cởi mở nhưng những lúc cần lại cũng rất nghiêm
khắc”. Jack Ma được đánh giá là nhà lãnh đạo hoàn hảo cho đội ngũ nhân viên chưa có
kinh nghiệm – mục tiêu của ông là giúp họ trở thành những nhà quản lý tuyệt vời”.
Nếu nhìn vào Alibaba có thể thấy rõ phong cách quản lý định hướng theo nhóm
nhiều hơn so với phương Tây. Ví dụ điển hình là các công ty phương Tây thường có 2
nhà sáng lập còn Alibaba có tới 18 nhà sáng lập. “Các công ty Trung Quốc có thể quản

lý nhóm lãnh đạo tốt hơn phương Tây – nơi có xu hướng theo chủ nghĩa cá nhân nhiều
hơn”.
Không cần tuyển dụng đội ngũ toàn ngôi sao
16

16


Vấn đề quan trọng là tìm ra một đội ngũ nhân viên có khả năng làm việc tốt cùng
nhau thay vì tuyển dụng một đội ngũ tập hợp toàn ngôi sao với CV đẹp. “Alibaba đã
thử nghiệm một đội ngũ nhân viên có bằng MBA và CV đẹp. Tuy nhiên kết quả họ
không làm việc tốt cùng nhau”.
Nhân viên mắc lỗi được xử lý thế nào?
Khi Porter gia nhập công ty, anh mang theo tư tưởng quản lý hướng tới sự hoàn
hảo của phương Tây nhưng Jack Ma đã khiến Porter thay đổi. Ông nói nhân viên
Alibaba luôn đùa rằng: “Nhà quản lý phương Tây phân tích nhiều nhưng chẳng làm
mấy. Trong khi đó, người Trung Quốc coi hành động và kết quả quan trọng hơn phân
tích”. Đúng như câu tục ngữ: Nói ít làm nhiều.
“Jack Ma từng nói với tôi rằng, Porter, tôi không bao giờ nổi điên nếu anh mắc
lỗi nhưng tôi không thể chấp nhận việc anh không làm gì cả. Làm sai, không sao cả.
Nhưng nếu không làm gì, anh sẽ bị thay thế”.
Không để mất nhân viên chỉ vì đặt họ vào sai vị trí
Khi Porter làm việc tại Alibaba, chức vụ của anh ấy đã thay đổi 8 lần trong 8
năm. Sau mỗi năm, hệ thống quản lý sẽ được thay đổi phụ thuộc vào nhu cầu của cả
nhóm. Giống như đội bóng sử dụng quyền thay người dựa trên trạng thái tấn công của
đội bạn.
Một nét văn hóa rất hay của Alibaba đó là: Nếu làm việc trong công ty nhưng
cảm thấy đó chưa phải là vị trí phù hợp nhất, Jack Ma sẽ vui vẻ cho phép bạn chuyển
sang một vị trí khác. Dù có thể đóng vai trò ít quan trọng hơn nhưng bạn vẫn ở lại
công ty”.

Ví dụ: Khi một đồng sáng lập được giao phụ trách mảng bán hàng tại Thượng
Hải, tôi nghĩ anh ấy có lẽ là người bán hàng tồi nhất trong văn phòng, đây có thể là
dấu chấm hết cho sự nghệp của người đó. Nhưng Jack Ma lại tìm ra được lĩnh vực mà
anh này làm tốt và chuyển sang phụ trách website tiếng Trung của công ty. Và anh ấy
nhanh chóng tham gia vào hàng ngũ lãnh đạo và đạt danh hiệu “nhân viên của năm”.
Rất khó khi bạn cứ mãi đi trên một con đường mà không thể thành công. Trong
trường hợp như vậy, hầu hết các công ty sẽ sa thải nhân viên. Nhưng thật đáng tiếc khi
để mất một nhân viên tài năng chỉ vì bố trí sai vị trí công việc. Chính vì vậy, một trong
những giá trị cốt lõi của Alibaba mà bất kỳ ai cũng luôn tâm niệm đó là “cởi mở với
thay đổi”.
17

17


Đánh giá nhân viên theo Tiêu chuẩn Riêng của mình
Mỗi người đều có quan điểm, tiêu chuẩn riêng của mình, điều mình cho là đúng
chưa chắc đã là đúng với người khác, chỉ cần bản thân sự việc không có gì sai sót hay
không quá to tát thì cũng nên bỏ qua.

CHƯƠNG 2: KỸ NĂNG LÃNH ĐẠO HIỆU QUẢ
Hiếm có người nào có được tổng giá trị tài sản thuần hơn 20 tỉ đô-la với phong
cách làm việc đầy tận tâm mà vẫn có được tầm nhìn bao quát. Jack Ma là một trong
những người như vậy. Là người sáng lập và CEO của Alibaba – một trong những
doanh nghiệp thương mại điện tử đi đầu trên thế giới và cũng là một trong những
người đàn ông giàu nhất thế giới, Jack Ma không để những thành công che khuất tầm
nhìn của mình về tương lai hay ý thức về nơi mình bắt đầu. Chìa khóa thành công của
Jack Ma là sự xác tín và khả năng khơi nguồn cảm hứng cho tất cả mọi người, từ
những tỉ phú đầy tham vọng cho tới ông chủ của những doanh nghiệp nhỏ.
2.1.

Các tố chất và đức tính làm lên thành công của Jack Ma ( Mã Vân)
1.

Jack Ma đánh giá cao thái độ

Khi nói về lỗi lầm lớn nhất của mình, Jack Ma kể về khi ông thành lập Alibaba
và nói với mọi người trong đội rằng vị trí cao nhất mà họ có thể đạt được nên là cấp
quản lý, còn những người điều hành thì nên thuê từ bên ngoài. Ông đã tự rút ra cho
mình bài học và giờ đây, nhấn mạnh tầm quan trọng của thái độ và đam mê hơn là
những kĩ năng trên lý thuyết.
2.

Jack Ma kết nối con người bằng một Mục Tiêu Chung

Jack Ma hiểu rằng dù có cố gắng thế nào thì bạn cũng không bao giờ có thể
thuyết phục được bất kì một nhân viên, đối tác kinh doanh hay nhà đầu tư tiềm năng
nào tin tưởng bạn hoặc tin vào những gì bạn nói. Chấp nhận điều đó và thay đổi cách
tiếp cận là một chìa khóa cho thành công của ông. Thay vì liên kết mọi người trong
công ty bằng tầm nhìn của một người, ông kết nối họ bằng một mục tiêu chung. Tầm
nhìn quan trọng hơn nhiều người lãnh đạo.
3.

Jack Ma có tầm nhìn xa

Jack Ma tin tưởng rằng một người lãnh đạo tốt nên là người có tầm nhìn xa trông
rộng. Anh ta nên cố gắng đi trước đối thủ một bước và dự đoán kết quả của mỗi quyết
định trước tất cả những người khác. Dành thời gian để phát triển khả năng suy nghĩ
18

18


sáng tạo và tin theo trực giác của mình là một minh chứng xác nhận cho bất kì nhà
lãnh đạo kinh doanh vĩ đại nào.
4.

Jack Ma thuê những người có kĩ năng vượt trội

Khi được hỏi rằng điều gì làm nên sự khác biệt giữa người lãnh đạo và nhân
viên, Jack Ma từng nói rằng: Nhân viên nên là người có kĩ năng chuyên môn giỏi hơn
bạn. Nếu không, điều đó có nghĩa là bạn đã thuê nhầm người". Tập trung vào kĩ năng
của nhân viên và thuê người biết cách làm việc tốt để thực hiện tầm nhìn của bạn là
điều trụ cột rất quan trọng với bất kì công ty nào.
5.

Jack Ma rất ngoan cố

Bên cạnh khả năng nhìn xa trông rộng, Jack Ma cho rằng người lãnh đạo cần
phải ngoan cường và có tầm nhìn rõ ràng. Biết mình muốn gì và có động lực theo đuổi
tới cùng không chỉ đưa bạn bước chân vào con đường thành công mà còn khơi nguồn
cảm hứng cho những người xung quanh bạn làm việc chăm chỉ cho mục tiêu chung.
Tự hào về công việc mình làm và không bao giờ nói không là chìa khóa cho triết lý
kinh doanh của Jack Ma.
6.

Jack Ma định nghĩa "Thất bại" nghĩa là "Từ bỏ"

Jack Ma từng nói: "Tôi không biết định nghĩa thành công là gì, nhưng tôi biết thế
nào là thất bại. Với tôi, từ bỏ chính là thất bại lớn nhất". Nếu bạn bước chân ra ngoài,

cố gắng hết sức mình và không thể đạt được mục đích nhưng vẫn nhìn tới cuối, bạn đã
thành công. Như nhiều lãnh đạo vĩ đại khác, Jack Ma tin rằng con người có khả năng
học hỏi được nhiều nhất từ những trở ngại và khó khăn. Chìa khóa thành công là phải
bền gan và học hỏi từ những sai lầm của mình.
7.

Jack Ma rất yêu cuộc sống

"Tôi luôn tự nói với mình rằng chúng ta sinh ra không phải để làm việc mà để tận
hưởng cuộc sống. Chúng ta có mặt ở đây để tạo ra cuộc sống tốt đẹp hơn cho nhau chứ
không phải để làm việc. Nếu bạn dành toàn bộ cuộc đời mình chỉ để làm việc thì chắc
chắn bạn sẽ thấy hối tiếc". Câu nói đầy cảm tính này chính là cốt lõi trong triết lý sống
của Jack Ma. Sống là trải nghiệm thế giới và giúp đỡ người khác. Nếu mục tiêu của
bạn là tiền bạc thì hãy thay đổi suy nghĩ của mình.
8.

19

Jack Ma không tạo kẻ thù
19


Một trong những điều khác biệt độc đáo trong triết lý kinh doanh của Jack Ma là
ý tưởng về những cuộc cạnh tranh thân thiện. Jack Ma không coi đối thủ là kẻ thù mà
là những người bạn, những người mà ông có thể học hỏi và thử thách ông để khám phá
ra tiềm năng tối đa của bản thân mình.
2.2.

Quan điểm quản trị của Jack Ma

1. Về niềm tin
Jack Ma luôn tin tưởng vào tương lai ,những khó khăn thử thách không thể làm
ông lùi bước. Ông có niềm tin mãnh liệt vào mọi kế hoạch mà mình đặt để hướng đến
mục tiêu duy nhất, ngay cả những chính sách thắt chặt của chính phủ đề ra để gây khó
dễ cho ông khi mà Alibaba ngày càng bành trướng cũng không làm ông nao núng. Ông
tìm mọi cách để gây sức ảnh hưởng của mình đến các lục địa khác ngoài Trung Quốc
để chứng tỏ rằng không gì kìm chân được Jack Ma.
2. Về làm việc nhóm
"Nếu chúng ta là một nhóm đoàn kết và biết mình phải làm những gì, thì bất cứ
ai trong chúng ta cũng có sức mạnh đánh thắng tất cả những người còn lại" câu châm
ngôn này thể hiện quan điểm của Jack Ma về giá trị của làm việc theo nhóm, theo tập
thể . Tại Trung Quốc, đại đa số các doanh nghiệp khi tiến hành bình xét, đánh giá nhân
viên, đều coi hiệu quả công việc là tiêu chí hàng đầu, các nhà lãnh đạo đó rất tâm đắc
với những nhân viên có thể trực tiếp đem lại lợi nhuận cho công ty. Thế nhưng, Jack
Ma thì khác. Ông thẳng tay sa thải người nhân viên mang lại cho tập đoàn 60% doanh
số, thực chất họ đạt được điều này nhờ một số thỏa thuận riêng với khách hàng chuyện có lẽ không còn quá xa lạ với dân sale. Sau khi biết tin, Jack Ma liền lập tức
yêu cầu nhân viên đó làm thủ tục xin nghỉ việc. Theo lời ông nói thì: "Tôi rất tiếc
nhưng vẫn phải loại bỏ cậu ta, vì về lâu về dài, loại người như vậy sẽ gây tổn thất lớn
cho tập thể".
Khi tuyển chọn nhân tài, ông chủ yếu coi trọng nhân cách, hay nói cách khác
chính là giá trị quan của người đó. Tại Alibaba, khi tiến hành bình xét thi đua, hiệu quả
công việc và giá trị quan mỗi thứ chiếm 50%, đồng thời chia nhân viên thành 3 nhóm:
Nhóm thứ nhất là những nhân viên hiệu quả công việc tốt nhưng phẩm chất đạo
đức kém, được gọi là “chó hoang”. Đối với số này, nếu không thể thay đổi giá trị quan
20

20


của họ, vậy cho dù hiệu quả công việc tốt đến mấy, Alibaba cũng sẽ kiên quyết thải

loại.
Nhóm thứ hai là những nhân viên làm việc kém hiệu quả nhưng phẩm chất đạo
đức tốt được gọi là “thỏ trắng”. Đối với số này, Alibaba sẽ chuyên tâm bồi dưỡng cố
gắng giúp họ mau chóng trưởng thành, nhưng nếu mãi vẫn không tiến bộ, vậy cũng
dần bị đào thải.
Nhóm thứ ba là những nhân viên chẳng những làm việc giỏi mà còn có phẩm
chất đạo đức tốt, được gọi là “chó săn”. Họ là những nhân viên mà công ty cần do đó
sẽ được trọng dụng và có cơ hội tiếp thu sự bồi dưỡng tối ưu.
Trong hệ thống sát hạch đó, những điều kiện tiên quyết để trở thành nhân viên
Alibaba đó là thành thực, yêu nghề, đam mê, tôn trọng sự thay đổi, khả năng làm việc
nhóm, khách hàng là số 1. Đó là cơ chế sát hạch coi giá trị quan là ưu tiên hàng đầu.
Giả sử bạn làm việc chưa tốt, vẫn hạn chế trong việc giao tiếp quan hệ thì công ty
sẽ giúp bạn trưởng thành. Nhưng nếu đi ngược lại giá trị quan của công ty, làm những
việc tổn hại tới hình ảnh của tập thể thì cho dù hiệu quả làm việc tốt đến mấy, năng lực
tốt đến đâu cũng phải khăn gói ra đi.
3. Về sứ mệnh chung
Jack Ma cho rằng "Trong một tổ chức, mọi người đều đồng lòng để đạt mục tiêu
chung. Nếu tôi thất bại, đó không phải là một vấn đề. Ít nhất, tôi đã truyền tải được
thông điệp đến với các đồng đội của tôi. Nếu tôi không thành công, tôi cũng rất vui
mừng vì có đồng đội đã chiến thắng tôi. Kết quả cuối cùng là sứ mệnh của tổ chức
được hoàn thành nhờ vào sự nỗ lực chung của tất cả mọi người" .Tháng 2/2002, Jack
Ma dẫn theo đội ngũ của mình “đổ bộ” lên thị trường châu Âu. Tại đó, ông hùng hồn
tuyên bố: “Tôi sẽ chiếm lĩnh thị trường của từng quốc gia một, sau đó sẽ chiếm lĩnh
thị trường Nam Mỹ, tiếp đến là châu Phi. Sang tháng 9 sẽ tiến đến New York, vào phố
Wall và nói với bọn họ rằng: Này, chúng tôi đến rồi đây!"
Tuy nhiên, sang đến tháng 9, Alibaba vẫn chưa thể đặt chân đến New York và
Jack Ma đã phải trả giá cho sự nóng vội của mình. Nhằm đáp ứng nhu cầu quốc tế hoá,
Jack Ma đã mời về rất nhiều nhân tài từ khắp nơi trên thế giới. Trong số đó, có những
21

21


người là nhân tài quản lý đến từ các công ty đa quốc gia có người lại là sinh viên ưu tú
tốt nghiệp từ trường đại học danh tiếng. Tuy nhiên, do đều là những người giỏi nên
mỗi lần mở cuộc họp họ đều tranh luận mãi không dứt. Mỗi người đều có cái lý riêng
khiến cho Jack Ma với vai trò người đưa ra quyết sách đã phải trăn trở rất nhiều. Sau
cùng, ông ngay lập tức cho dừng việc mở rộng thị trường, tiến hành cắt giảm nhân sự
với số lượng lớn trên quy mô toàn cầu nhằm khôi phục và giữ được sức mạnh của
công ty.
4. Về công việc
"Tôi luôn tự nói với bản thân tôi rằng chúng ta sinh ra không phải để cắm cúi làm
việc, mà sinh ra để thưởng thức cuộc sống. Chúng ta tạo ra những điều tốt đẹp hơn cho
cuộc sống. Nếu bạn muốn giành toàn bộ cuộc đời bạn chỉ để làm việc, sẽ có ngày bạn
phải hối tiếc.
Nếu tất cả nhân viên của Alibaba đều đến văn phòng lúc 8 giờ sáng và về nhà lúc
5 giờ chiều, thì đó không phải là một công ty công nghệ cao và Alibaba không bao giờ
có thể thành công như bây giờ. Và nếu chỉ duy trì mô hình 8 giờ sáng - 5 giờ chiều như
hàng triệu công ty khác trên thế giới, có lẽ Alibaba đã sụp đổ hoặc kinh doanh một lĩnh
vực không liên quan gì đến công nghệ".
5. Về cạnh tranh
"Chúng tôi luôn học hỏi từ đối thủ, về mọi thứ có thể học hỏi được, nhưng chúng
tôi không bao giờ đi sao chép. Với chúng tôi, sao chép có nghĩa là chết. Cạnh tranh
cũng giống như chơi một ván cờ. Khi chúng ta thua, chúng ta có thể chơi lại một ván
cờ khác. Cả hai người chơi đừng nên chiến đấu triệt hạ lẫn nhau" Để chứng minh cho
quan điểm này của mình, Jack Ma đã thiết lập 1 liên minh bao gồm các công cụ thống
trị và bành trướng tại Trung Quốc. Ví dụ như nếu Google có Youtube thì Alibaba có
Youku Todou, Google có Google Map thì Alibaba có AutoNavi, Google có Google
Drive thì Alibaba có Alibaba Cloud,.... đó đều là những sản phẩm được học hỏi từ đối
thủ nhưng được phát triển lên và tối ưu hoá và đặc biệt hơn là nó dành cho người

Trung Quốc.
6. Về phát triển
"Trong ngành thương mại điện tử, điều quan trọng nhất là bạn làm mọi thứ với
niềm đam mê và luôn duy trì niềm đam mê ấy đến cuối cùng". Điều đó đúng và chính
bởi sự đam mê đó mà mới có Jack Ma và Alibaba của ngày hôm nay với 18 năm liên
22

22


tục phát triển, tập đoàn ngày càng lớn mạnh và thống trị nhiều mảng kinh doanh không
chỉ thương mại điện tử như tài chính, dịch vụ, giải trí, kinh tế ...
2.3.

Phân tích kỹ năng lãnh đạo của Jack Ma

2.3.1. Nền tảng hình thành trong kỹ năng lãnh đạo của Jack Ma
Jack Ma là học sinh không giỏi toán, thi đại học trượt 2 lần, Harvard từ chối Jack
Ma 10 lần, xin việc bị 30 lần từ chối. Ông có ngoại hình xấu, người nhỏ nhắn, thể lực
không tốt. Ông xuất thân trong một gia đình bình dân.Vì kinh tế gia đình eo hẹp nên từ
nhỏ Jack Ma luôn gầy gò, nhỏ bé. Ông chỉ cao 1,52m. Jack Ma toàn những nhược
điểm, nên ông biết rằng chỉ có học mới khiến mình khác người được. Vì vậy ông
không ngừng học hỏi và hình thành trong ông là TƯ DUY & SUY NGHĨ vượt trội,
khác thường.
Với những suy nghĩ và tư duy về các giá trị sống khác thường, một cách vượt trội
đã quyết định các hành động một cách đặc biệt, khác thường đã giúp Jack Ma có
những kết quả đặc biệt, vượt trội, kể cả so với các tỷ phú khác.
Các suy nghĩ, tư duy về các giá trị sống đặc biệt của Jack Ma có thể kể đến :
1. Niềm đam mê và các giá trị sống
2. Đánh giá đúng cơ hội và hành động biến cơ hội thành kết quả

3. Nhìn xã hội với tư duy tích cực, không oán trách
4. Đánh giá và sử dụng về Tài năng khác biệt
5. Tư duy vượt trội, khác thường về tiền bạc
6. Biến những điều phức tạp trở thành vô cùng đơn giản
2.3.2. Kỹ năng lãnh đạo của Jack Ma
Tỷ phú Jack Ma, nhà sáng lập và là nguyên Giám đốc điều hành Alibaba Group.
Ông cũng là một trong những doanh nhân công nghệ thành công nhất của Trung Quốc,
cũng như thị trường châu Á. Jack Ma nhận thấy một lãnh đạo giỏi chưa chắc đã là cốt
cán công nghệ hoặc tinh thông nghiệp vụ, ông nói: “Người thông minh cần một lãnh
đạo ngốc. Khi đội ngũ toàn là những nhà khoa học thì để nông dân làm lãnh đạo là phù
hợp nhất, vì phương hướng tư duy không giống nhau, cách nhìn nhận vấn đề từ những
góc độ khác nhau sẽ đem lại thành công”.

23

23


Jack Ma giỏi hoạch định chiến lược, nhưng lại mù tịt về công nghệ thông tin. Với
tư cách là công chủ của Alibaba - được định nghĩa như một doanh nghiệp Internet
mang tính chất công nghệ. Jack Ma từng nói rằng ông không hề cảm thấy áp lực. Một
tờ báo đã nhận xét về Jack Ma như sau: “Ông là một nhân tài về IT nhưng lại không
biết gì về IT; Là một anh hùng Internet nhưng lại không hiểu gì về Internet”.
Điều đáng nói là Jack Ma còn kiên quyết duy trì “trình độ” IT của mình, không
hề có ý “cầu tiến”, thậm chí ông còn cho rằng: “Việc giữ vững trình độ gà mờ là rất
tuyệt vời”. Theo ông tự nhận thì từ nhỏ ông đã không phải là người thông minh: “Thực
ra tôi đần lắm, não bé tí, chỉ có thể nghĩ từng vấn đề một, cậu nêu 3 vấn đề cùng một
lúc, tôi xử lý không kịp”.
Nhưng điều đó không thể ngăn cản Jack Ma dẫn dắt đội ngũ của mình tạo nên kỳ
tích, bởi vì theo quan điểm của ông: “Xây dựng một đội ngũ tài hoa quan trọng hơn

việc có một nhà lãnh đạo tài hoa”.
2.3.2.1. Kỹ năng ra quyết định
Jack Ma là Chủ tịch của doanh nghiệp với hàng chục nghìn nhân viên. Dù bề
ngoài giản dị nhưng cuộc sống của ông thì không hẳn vậy. Chủ tịch Alibaba có một
câu nói nổi tiếng: “Muốn cuộc sống đơn giản, đừng làm lãnh đạo”.
Ông đã chia sẻ những kinh nghiệm sâu sắc nhất của mình về cuộc sống và nghiệp
doanh nhân.

Ra quyết
định

Dùng
người

Sử dụng
quyền lực

Thuyết
phục đàm
phán

Giao tiếp

Tin
tưởng vào những điều bản thân đã chọn (ra quyết định)
Jack Ma khởi nghiệp kinh doanh năm 1992 ở vai trò điều hành một trung tâm
dịch thuật. Ban đầu, kết quả kinh doanh không tốt và họ quyết định kinh doanh thêm
dịch vụ bán hoa và quà tặng cao cấp. Dịch vụ này sau đó đã thành công và thu về
doanh thu cao, buộc họ phải suy nghĩ nên chuyển hẳn sang kinh doanh dịch vụ hay

24

24


tiếp tục kinh doanh dịch thuật. Jack Ma đã lựa chọn kinh doanh dịch thuật bởi đó là
lựa chọn và mục đích ban đầu của ông.
“Trong suốt quá trình khởi nghiệp, bạn sẽ gặp rất nhiều cơ hội mới, khi đó bạn
phải đưa ra được sự lựa chọn.”, ông nói.
Doanh nghiệp nhỏ cũng cần có hệ thống quản lý (dùng người)
Bất cứ doanh nghiệp nào dù lớn hay nhỏ đều cần có một hệ thống vận hành thông
suốt từ trên xuống dưới. Jack Ma chia sẻ : “Khi mới khởi nghiệp, mọi người luôn chú
ý đến những điều to tát như phải làm sao làm cho công ty phát triển mà quên mất việc
xây dựng hệ thống quản lý tốt”. Ông cũng nói thêm “Một hệ thống quản lý kém hiệu
quả sẽ làm thui chột cả những nhân viên xuất sắc nhất”.
Làm gương cho mọi nhân viên (sử dụng quyền lực)
Jack Ma thành lập công ty thứ 3 mang tên Cofortune Information Technology,
đây là một dự án thành công với lợi nhuận 2,9 triệu nhân dân tệ trong 14 tháng, tuy
nhiên vì mâu thuẫn về chiến lược phát triển với các lãnh đạo khác, ông đã ra đi mà
không lấy một đồng nào bên cạnh đó ông sử dụng sức ảnh hưởng của mình để đưa
những nhân viên ưu tú theo.
Khi đó, 6 người bạn từng thành lập Cofortune với ông đã cùng ông lên Bắc Kinh
lập nghiệp trong những ngày đầu, cho dù điều kiện rất hạn chế nhưng họ đã không
ngần ngại quyết định sẽ cùng ông làm lại từ đầu. Mười tháng sau khi trở về quê hương
Hàng Châu, bằng sự quyết tâm và nỗ lực không ngừng nghỉ, nhóm của Jack Ma đã cho
ra đời Alibaba, sau đó là Taobao và Alipay.
Voi không thể giết kiến (thuyết phục đàm phán)
Công ty của Jack Ma thời điểm đó phải cạnh tranh với một ông lớn là China
Telecom với số vốn lên đến 240 triệu tệ (so với 50 nghìn tệ của Jack Ma). Sau 8 tháng
cạnh tranh dai dẳng, bằng cách ẩn mình và đưa ra những chiến thuật hợp lý, Jack Ma

cùng công ty vẫn đứng vững trên thị trường.

25

25