ngu van lop 8 cai ngong cua tan da qua bai tho muon lam thang cuoi

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Cái ngông của Tản Đà qua bài thơ "Muốn làm thằng Cuội"
Đề bài: Cái ngông của Tản Đà qua bài thơ "Muốn làm thằng Cuội".
Bài tham khảo 1
Bài thơ có sức hấp dẫn do lời thơ tự nhiên, giản dị, có nhiều hình ảnh bắt nguồn từ trong
các tác phẩm dân gian hoặc các điển tích thông dụng, do tình thơ buồn chán mà chân
thành.
Hai câu đề đã diễn tả tâm trạng của nhà thơ trước cảnh đời:
Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi!
Trần thế em nay chán nửa rồi
Đã "buồn", đã "chán", lại gặp cảnh "đêm thu", tâm trạng ấy dường như nhân lên gấp bội.
Nhà thơ buồn chán vì chí hướng của mình không thực hiện được hay vì cuộc đời nghèo
khổ, túng quẫn. Câu thơ cứ buồn trĩu xuống bằng những thanh bằng liên tiếp. Nhà thơ
không chỉ chán một cảnh đời đang sống mà chán cả trần thế. Có lẽ vì thế mới nảy sinh cái
ý "muốn làm thằng Cuội" muốn bỏ quách trần gian để lên ở trên cung quế với chị Hằng.
Tản Đà chán đời nhưng vẫn không quên đời, Lên với chị Hằng, ông vẫn tìm cách hướng
về đời:
Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám
Tựa nhau trông xuống thế gian cười
Đây là cái cười gì? Cười tình, cười sảng khoái, hả hê hay cười mỉa mai, khinh thị? Có lẽ
phải hiểu đây là cái cách biểu lộ thái độ khinh bạc với đời. Vì sao ông lại chọn ngày rằm
tháng tám chứ không phải ngày khác để biểu thị sự khinh bạc đó? Chắc vì ông muốn nhân
lên nhiều lần thái độ bất cần của mình với đời.
Tóm lại, tâm sự của Tản Đà là tâm sự kẻ buồn chán cuộc sống muốn tìm một nơi ẩn náu.
Ông muốn tìm đến với thiên nhiên (ở đây là cung quế và chị Hằng), ẩn mình trong thiên
nhiên để giễu cợt lại đời bằng sự kiêu bạc của mình.
Qua thơ Tản Đà ta còn thấy cái "ngông" thể hiện khá rõ:
Trước tiên, ngay đề bài đã lóe lên một cái gì không bình thường. Ai cũng biết thằng Cuội
trong văn học dân gian, trong ấn tượng của người Việt Nam gắn liền với cái thói nói dối

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

(cho nên mới có câu: "Nói dối như Cuội"). Thế mà ở đây, Tản Đà lại "Muốn làm thằng
Cuội", cái ý muốn ấy thật khác thường, thật coi thường tất cả. Nó là một điều ngông.
Nhà thơ gọi Hằng Nga là chị, xưng em ngọt xớt. Song trong bốn câu thơ sau, ông lại có
phần lả lơi với chị Hằng:
Cung quế đã ai ngồi đó chửa?
Cành đa xin chị nhắc lên chơi
Có bầu, có bạn can chi tủi
Cùng gió, cùng mây thế mớ vui.
Câu "Cành đa, xin chị nhắc lên chơi" vừa nói cách lên cung trăng lạ đời của ông, vừa có ý
vị cười cợt của Xuân Hương. Chất đùa cợt lúc ẩn lúc hiện trong những câu thơ này khiến
bài thơ lấy lại thế cân bằng, không lao sâu vào nỗi buồn chán giãi bày trong hai câu thơ
mở đầu của bài. Trong cách xưng hô, trò chuyện của ông với chị Hằng, có ẩn chứa chút
hơi ngông.
Ở hai câu cuối, tư thế nhà thơ và chị Hằng cùng "Tựa nhau trông xuống thế gian cười"
cũng là tư thế khác thường với quan niệm nam nữ thời ông đang sống. Nó cũng là cử chỉ
ngông nghênh của ông dưới con mắt các nhà nho đương thời.
Vì sao Tản Đà lại có cái ngông, lại thể hiện cái ngông đó trong thơ mình? Có lẽ đây là một
cách phản ứng lại với cuộc sống. Nó gắn liền với cá tính phóng túng của nhà thơ. Nó tạo
cho thơ ông có một giọng điệu khác thường.
Bài thơ hấp dẫn người đọc trước tiên do lời thơ giản dị, tự nhiên. Có câu như một tiếng
than, có câu lại như một lời hỏi. Câu nào cũng không thấy dấu vết đẽo gọt của bàn tay thơ
nhưng câu nào cũng điêu luyện.
Bài tham khảo 2
Bài thơ viết theo thể Đường luật thất ngôn bát cú. Niêm luật đầy đủ, đối ý, đối thanh chặt
chẽ và cân đối. Nhưng ngay từ câu đầu, bằng lời lẽ tự nhiên, nhà thơ bộc lộ tâm sự trong

lời than thở "buồn lắm"! Nhưng phải đọc cả hai câu đầu mới thấy cái buồn của nhà thơ là
vì lẽ gì? Than thở với ai? Và ở thời điểm nào?
Ta hãy đọc câu 1 và 2:
Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi!
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Trần thế em nay chán nửa rồi
Thì ra vào một đêm thu, có trăng sáng, nhà thơ bị nỗi buồn nơi trần thế xâu xé, nên ngẩng
lên phàn nàn với chị Hằng!
Như thế đã "buồn" lại "chán" nữa, nhưng tìm hiểu một số "ý trong hai câu thơ này sẽ thấy
chẳng riêng của Tản Đà. Trước hết là lí do của cái buồn. Phải chăng trong cuộc đời này
chí hướng của ông không thể thực hiện? Cái "trần thế" mà nhà thơ đang sống nó ngột ngạt,
nặng trĩu xuống bởi các thanh bằng "chị Hằng ơi, trần thế em nay". Nhưng dù buồn chán,
nhà thơ vẫn dùng cách xưng hô ngọt xớt "chị Hằng ơi", thành ra giọng điệu thơ vừa ngọt
ngào vừa thân thiết, xoá đi cái khoảng cách vời vợi giữa trái đất và vầng trăng. Nhưng sao
không nói "chán lắm rồi" mà chỉ mới "chán nửa rồi", một cách nói hình tượng có vẻ ỡm ờ,
nhưng không sàm sỡ! vầng trăng từ xưa đến nay vốn là nguồn mạch vô tận của thơ ca.
Nhưng hôm nay thì "vầng trăng" không còn để ngắm, để xúc cảm, mà để cho thi sĩ làm
bạn xin giúp đỡ cho ông thoát khỏi cái "trần thế" đã chán một "nửa rồi".
Tiếp đến câu 3 và 4 vẫn là nỗi niềm tâm sự, nhưng nói rõ nguyện vọng:
Cung quế đã ai ngồi đó chửa?
Cành đa xin chị nhắc lên chơi
Đây là lời ướm hỏi "có ai" trên ấy hay chưa, rồi mới xin bám vào cây đa để lên chơi!
Câu 4 và 5: Ta thấy thi sĩ đi từng bước, lúc đầu chỉ xin lên chơi với ý nghĩa:
Có bầu có bạn can chi tủi
Cùng gió cùng mây thế mới vui
Có nghĩa là trong cảm tưởng, nhà thơ hình dung thấy "chị Hằng" cũng đang cần có nguồn

vui, cần "có bầu có bạn"!
Câu 7 và 8: Tiến thêm một bước nữa, nhà thơ muốn lên cung trăng và ở lại đó suốt đời
chứ không phải chỉ lên chơi, vì hai câu kết đã nói rõ:
Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám
Tựa nhau trông xuống thế gian cười
Đây là tiếng cười, nhưng cười cái gì khi trông xuống "thế gian"? Cười cái bọn bon chen ở
trần thế nơi ông đã sống những ngày đi về với những giấc mộng mà trong thực tế thì rất

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

vất vả, gian truân. Hai câu thơ cuối không còn khoảng cách "chị" và "em" nữa, mà hầu
như nhà thơ đã "bá vai" chị Hằng cười sảng khoái hả hê!
Nhiều bài thơ của Tản Đà có cái ngông! Trong bài thơ này cái ngông cũng thể hiện ở
nhiều câu. Trước hết là cái ngông muốn làm thằng Cuội. Hình tượng thằng Cuội trong dân
gian được xem như một con người xấu (nói dối như Cuội) thế mà nhà thơ lại không có cái
điều đáng chê trách đó, vì muốn lên cung trăng! Cái ngông thứ hai là lúc đầu ông xưng hô
"chị, em" cười với chị Hằng, nhưng sau đó lại lả lơi muốn kết thành "bầu, bạn". Thật là
khó hiểu hai chữ "bầu bạn"! Cái ngông thứ ba là lúc đầu ông chỉ muốn lên chơi, sau dần
chuyển thành ý định ở lâu dài nơi cung quảng để mỗi năm đến rằm tháng tám "tựa nhau"
trông xuống thế gian mà cười! "Tựa nhau" quả là một tư thế nam nữ có vẻ quá thân mật
(nếu không muốn nói là suồng sã). Cái ngông cuối cùng là tiếng cười ngạo mạn, coi như
dưới con mắt mình toàn chuyện nực cười.
Muốn làm thằng Cuội còn có ý nghĩa sâu xa khác là chán ghét cái xã hội hiện thời, mơ
ước một cõi đời "Bồng Lai ngày tháng thanh nhàn", nơi con người không còn vướng bận,
lo lắng, bon chen nữa! Tuy vậy bài thơ không để lại một cảm giác nặng nề, bi quan mà gợi
cho lòng ta một nỗi buồn man mác, trong sáng... Đó cũng là yếu tố tạo nên sức hấp dẫn
của bài thơ.

Thơ văn Tản Đà là cái gạch nối giữa cổ điển và hiện đại, nổi bật trên thi đàn hợp pháp hồi
đầu thế kỉ. Bài thơ Muốn làm thằng Cuội rút ra từ tập thơ Giấc mộng con in năm 1926.
Tuy mới chỉ là thể hiện của một khát vọng lãng mạn đầu tiên, nhưng đây là một hồn thơ
phóng khoáng, khơi nguồn cho những sáng tạo của phong trào Thơ mới như ông Hoài
Thanh đã nhận định.
Cái hay của bài thơ là sức tưởng tượng dồi dào, táo bạo vừa phóng túng nhưng lại rất
duyên dáng, tế nhị.
Bài tham khảo 3
Trong văn chương Tản Đà cùng với cái mộng là cái ngông! Cái ngông chẳng những ở văn
thơ mà còn gặp ngay ở cuộc đời: Trong ăn uống, kết giao bè bạn.
Muốn làm thằng Cuội là bài thơ bộc lộ một tâm sự mang cái sau, cái mộng và cái ngông từ
ngoài đời vào trong thơ.
Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi!
Trần thế em nay chán nửa rồi,
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Như một lời tự thú “buồn” lắm chị Hằng ơi, còn vì lẽ gì mà buồn thì đã có lần nhà thơ nói
thẳng.
Đời đáng chán biết thôi là đủ
Sự chán đời xin nhủ lại tri âm.
(Đời đáng chán)
Vậy là cuộc sống đã làm cho nhà thơ chán ngán vì thất vọng chua cay… nhưng ở đây ta cố
nói đến cái ngông của tác giả.
“Ngông cũng lắm kiểu. Có cái ngông đồng nghĩa với ngang ngược, chỉ đáng cho người ta
ghét bỏ, có cái ngông thực sự là cái thanh cao. Ngông của Tản Đà thuộc trường hợp sau”
(Nguyễn Đình Chú – Thơ văn Tản Đà)
Đúng như vậy, ngay hai câu thơ đầu ta đã nhận được cái ngông ấy:

Đêm thu buồn lắm chị Hằng ơi!
Tác giả than thở rằng buồn lắm “cái buồn lại xuất hiện vào một đêm thu rồi gọi chị Hằng,
nhưng thực tế lời nhắn gọi không hẳn vì buồn, đó chỉ là cái cớ trêu ghẹo chị Hằng làm bật
ra cái ngông… rồi tiếp tục ngông nữa:”
Trần thế em nay chán nửa rồi.
Nhà thơ đã chán cuộc sống nơi trần thế, nhưng mới chán có “một nửa”, hiểu như thế nào
về sự chán “một nửa” này? Và phải chăng đó là kiểu gợi ý khéo để được mời lên thăm
cung quế! Rồi chẳng úp mở gì nữa mà nói thẳng:
Cung quế đã ai ngồi đó chửa
Cành đa xin chị nhắc lên chơi.
Nếu chị Hằng nghe thấy, chắc chắn không thể từ chối, vì mục đích cuộc lên chơi là:
Có bầu có bạn can chi tủi
Cùng gió, cùng mây thế mới vui…
Đến đây thì ý nghĩa việc muốn lên thăm cung quế chẳng những thanh toán cái buồn của
nhà thơ mà còn làm vui cho chị Hằng nữa.
Nhưng đến hai câu cuối thì mới bật ra hoàn toàn ý muốn của nhà thơ Muốn làm thằng Cuội
hay nói cho đúng hơn là muốn thay chân “Cuội” ở luôn với chị Hằng.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Rồi cứ mỗi năm rằm tháng tám,
Tựa nhau trông xuống thế gian cười.
Cái ngông hoàn toàn lộ ra. Đó là một ước muốn chỉ có thể thực hiện được trong tưởng
tượng, một khát vọng không có mỉa mại hiện thực.
Nhưng ở vào một khía cạnh khác, đó là sự phủ nhận của nhà thơ đối với một trần thế mà
con người đang phải sống trong lẩn quẩn, bế tắc. Muốn giải phóng được nỗi buồn “nhân
thế” ấy phải ra ngoài trái đất, lên cung trăng. Một ước mơ rất lãng mạn, nhưng cũng rất
ngông!

Chính vì cái ngông theo kiểu Tản Đà này, mà bài thơ có sức hấp dẫn, người đọc có thể
thích thú với cái ngông của nhà thơ và cũng đồng cảm với tâm sự phải sống tù túng, quẩn
quanh ở một cái xã hội giao thời nửa khóc nửa cười.
Là thi sĩ đã từng muốn gánh văn lên bán chợ trời, đã viết thư dán tem bốn xu gửi người
tình không quen biết, đã tạo ra ý trung nhân trong mộng là cô Chu Kiều Oanh để yêu… thì
bài thơ Muốn làm thằng Cuội chỉ là sự thể hiện cái phần rất nhỏ cái ngông của nhà thơ mà
thôi.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí