VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
Bài 28. Ôn tập chương IV
1. Thời dựng nước đầu tiên diễn ra vào lúc nào? Tên nước là gì? Vị vua đầu tiên là ai?
Trả lời:
Thời kì Văn Lang - Âu Lạc (thời dựng nước)
- Khoảng thế kỉ VTI TCN, nước Văn Lang thành lập, kinh đô ở Bạch Hạc (Phú Thọ), đứng
đầu nhà nước là vua (Hùng Vương), giúp việc cho vua là các Lạc hầu, Lạc tướng. Cả nước
chia thành 15 bộ, dưới bộ là các làng, chiềng, chạ. Nhà nước Văn Lang chưa có luật pháp
và quân đội.
- Sau khi giành thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống quân Tần xâm lược, năm 207 TCN
Thục Phán đã sáp nhập Lạc Việt và Tây Âu hợp thành nhà nước Âu Lạc, tự xưng là An
Dương Vương, đóng đô ở Phong Khê (Cổ Loa - Hà Nội). Bộ máy nhà nước như thời Hùng
Vương nhưng quyền hành nhà nước cao hơn và chặt chẽ hơn. Vua có quyền thế hơn trong
việc trị nước.
2. Những cuộc khởi nghĩa lớn trong thời Bắc thuộc.
Trả lời:
Những cuộc khởi nghĩa lớn trong thời Bắc thuộc.
Tên cuộc
Năm
khởi
Người
Tóm tắt diễn biến chính
lãnh đạo
nghĩa
Khởi
40
Trưng
Hai bà dựng cờ khởi nghĩa ở Hát Môn (Hà Tây). Nghĩa
nghĩa Hai
Trắc,
quân nhanh chóng làm chủ Châu Giao.
Bà Trưng
Trưng Nhị
Khởi
nghĩa
248
Bà
Triệu Thị Khởi nghĩa bùng nổ ở Phú Điền (Thanh Hóa), rồi lan ra
Trinh
khắp Giao Châu.
Lý Bí
Chưa đầy 3 tháng, nghĩa quân chiếm hết các quận huyện.
Triệu
Khởi
nghĩa
542
Lý
Mùa xuân 544, Lý Bí lên ngôi Hoàng đế, đật tên nước là
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
Bí
Khởi
Vạn Xuân.
722
nghĩa Mai
Mai Thúc Nghĩa quân nhanh chóng chiếm được Hoan Châu. Mai
Loan
Thúc Loan
Khởi
Thúc Loan liên kết với nhân dân khắp giao Châu và
champa
776
Phùng
Khởi nghĩa bùng nổ ở Đường Lâm. Nghĩa quân nhanh
nghĩa
Hưng,
chóng chiếm thành Tống Bình, giành quyền tự chủ 15
Phùng
Phùng Hải năm
Hưng
Khởi
nghĩa
905
Khúc
Khúc
Nghĩa quân được nhân dân ủng hộ, đánh chiếm Tống
Thừa Dụ, Bình (Hà Nội) giành quyền tự chủ
Khúc Hạo
Thừa Dụ
Khởi
nghĩa
931
Dương
Dương
Đình
Lãnh đạo nhân dân đánh bại quân xâm lược Nam Hán
Nghệ
Đình Nghệ
Chiến
thắng
938
Ngô
Ngô Quyền lãnh đạo nhân dân, cho đóng cọc ở cửa sông
Quyền
Bạch Đằng, mai phục hai bên bờ sông. Quân địch bị tiêu
Bạch
diệt.
Đằng
=> Chiến thắng Bạch Đằng của Ngô Quyền đã mở ra một
thời đại mới - thời đại độc lập tự chủ lâu dài của dân tộc
ta.
3. Hãy kể tên những vị anh hùng đã giương cao lá cờ đấu tranh chống Bắc thuộc,
giành độc lập cho Tổ quốc.
Trả lời:
- Những vị anh hùng đã giương cao lá cờ đấu tranh giành lại độc lập: Hai Bà Trưng, Bà
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
Triệu, Lý Bí (Lý Nam Đế), Mai Thúc Loan (Mai Hắc Đế), Phùng Hưng, Khúc Thừa Dụ,
Dương Đình Nghệ, Ngô Quyền.
4. Lịch sử Việt Nam từ thời nguyên thuỷ đến thế kỉ X trải qua những thời kì nào?
Giai đoạn tối cổ (đá cũ): Dấu tích tìm thấy ở các hang Thẩm Khuyên, Thẩm Hai (Lạng
Sơn); Núi Đọ (Thanh Hoá); Xuân Lộc (Đồng Nai)... có niên đại cách đây khoảng 40 - 30
vạn năm.
Trả lời:
+ Thời nguyên thuỷ:
Giai đoạn tối cổ (đá cũ): Dấu tích tìm thấy ở các hang Thẩm Khuyên, Thẩm Hai (Lạng
Sơn); Núi Đọ (Thanh Hoá); Xuân Lộc (Đồng Nai)... có niên đại cách đây khoảng 40 - 30
vạn năm.
• Giai đoạn đá mới: Dấu tích tìm thấy ở Thấm Ôm (Nghệ An), Hang Hùm (Yên Bái)... có
niên đại cách đây khoảng 3-2 vạn năm.
• Giai đoạn sơ kì kim khí: Dấu tích tìm thấy ở Hoà Bình, Bắc Sơn (Lạng Sơn); Quỳnh Văn
(Nghệ An); Hạ Long (Quảng Ninh)... có niên đại cách đây từ 12 000 đến 4000 năm.
+ Thời kì Văn Lang - Âu Lạc (thời dựng nước)
• Khoảng thế kỉ VTI TCN, nước Văn Lang thành lập, kinh đô ở Bạch Hạc (Phú Thọ), đứng
đầu nhà nước là vua (Hùng Vương), giúp việc cho vua là các Lạc hầu, Lạc tướng. Cả nước
chia thành 15 bộ, dưới bộ là các làng, chiềng, chạ. Nhà nước Văn Lang chưa có luật pháp
và quân đội.
• Sau khi giành thắng lợi trong cuộc kháng chiến chống quân Tần xâm lược, năm 207 TCN
Thục Phán đã sáp nhập Lạc Việt và Tây Âu hợp thành nhà nước Âu Lạc, tự xưng là An
Dương Vương, đóng đô ở Phong Khê (Cổ Loa - Hà Nội). Bộ máy nhà nước như thời Hùng
Vương nhưng quyền hành nhà nước cao hơn và chặt chẽ hơn. Vua có quyền thế hơn trong
việc trị nước.
+ Thời kì Bắc thuộc và chống Bắc thuộc:
• Các triều đại phong kiến Trung Quốc: Triệu, Hán, Ngô, Lương, Tuỳ và Đường thống trị
nước ta từ năm 179 TCN đến năm 905. Sử cũ gọi thời kì này là thời Bắc thuộc.
• Nhân dân ta kiên trì đấu tranh giành lại độc lập cho Tổ quốc, tiêu biểu là các cuộc khởi
nghĩa: Cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng năm 40; cuộc khởi nghĩa Bà Triệu năm 248, cuộc
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí
khởi nghĩa Lý Bí năm 542 - 602, cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan đầu thế kỉ XIII, cuộc
khởi nghĩa Phùng Hưng trong khoảng những năm 776 - 791, cuộc khởi nghĩa của Khúc
Thừa Dụ giành quyền tự chủ năm 905, Ngô Quyền đánh tan quân xâm lược Nam Hán trên
sông Bạch Đằng năm 938, kết thúc thời Bắc thuộc, mở ra thời kì mới, thời kì độc lập dân
tộc.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí