ngu van lop 6 phan tich truyen thuyet thanh giong

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Bài tha khảo 1
PHẦN MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Thời đại Hùng Vương là thời đại có thật trong lịch sử tồn tại và phát triển của dân tộc
nhưng chưa có chính sử ghi chép lại một cách đầy đủ. Thời đại Hùng Vương tồn tại, đồng
hành gắn liền với sự phát triển văn hóa Việt Nam bởi hiện đang tồn tại và lưu giữ một kho
tàng văn hóa Hùng Vương mà trong đó mảng truyền thuyết dân gian chiếm vị trí quan
trọng. Truyền thuyết dân gian Hùng Vương là linh hồn sống động góp phần to lớn tạo ra
diện mạo Văn hóa Hùng Vương. Truyền thuyết dân gian là những câu chuyện được lưu
truyền trong dân gian, là nhịp cầu nối quan trọng kết nối giữa các thế hệ hôm nay với quá
khứ truyền thống tốt đẹp của cha ông. Mặc dù còn những nét mộc mạc, dung dị không cầu
kỳ nhưng truyền thuyết dân gian đã phản ánh đa dạng cuộc sống sinh hoạt và truyền thống
đạo lý tốt đẹp của cha ông từ ngàn đời xưa. Các truyền thuyết dân gian thời Hùng Vương
đã ăn sâu, bắt rễ trong đời sống tinh thần của nhân dân, mỗi làng, xã. Truyền thuyết dân
gian Hùng Vương đã tồn tại đồng hành cùng những bước thăng trầm với lịch sử dân tộc
Việt Nam, đã xây dựng truyền thống yêu nước, thương dân, hình thành nên cốt cách tâm
hồn con người Việt, hàm chứa những khát vọng về cuộc sống của cư dân Văn Lang với nền
văn minh sông Hồng – văn minh trồng lúa nước.
Mặc khác dựng nước và giữ nước là nội dung cơ bản, xuyên suốt toàn bộ tiến trình lịch sử
Việt Nam. Kể từ khi hình thành quốc gia, dân tộc đến nay, trải qua hàng ngàn năm, nhân
dân ta đã kiên cường, bền bỉ chống lại các thế lực xâm lược, đô hộ để giải phóng và bảo vệ
Tổ quốc. Lịch sử hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước đã sản sinh ra một văn hóa giữ
nước Việt Nam. Rồi đến lượt chính văn hóa giữ nước ấy, góp phần quyết định cho lịch sử
dựng nước và giữ nước vẫn là dòng chảy liên tục từ quá khứ tới hiện tại và tương lai, giữ
cho dân tộc Việt Nam mãi trường tồn.
Chúng ta biết rằng, thời đại Hùng Vương có nhiều truyền thuyết được loan truyền mãi
trong dân gian thể hiện rõ tinh thần đoàn kết của cộng đồng các dân tộc Việt: Lạc Long
Quân- Âu cơ, Trầu Cau, Sơn tinh- Thủy Tinh…Truyền thuyết Thánh Gióng-Phù Đổng
Thiên Vương, khoảng thời kỳ Vua Hùng Vương thứ sáu là một trong những truyền thuyết

dân gian được lưu truyền rộng rãi, nói về lòng khao khát độc lập, tự do của người Việt
Nam ta.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Vì những lý do trên, người nghiên cứu quyết định chọn đề tài: “Phân tích truyện Thánh
Gióng theo loại hình học” với mong muốn góp phần bảo tồn truyền thống dựng nước, giữ
nước, đó là những giá trị truyền thống cần được gìn giữ và phát huy
2. MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
2.1. Mục đích
Mục đích nghiên cứu của đề tài là phân tích, tìm ra ý nghĩa, giá trị của truyện và tinh thần
dân tộc việt nam thể hiện qua truyền thuyết dân gian Thánh Gióng
2.2 Nhiệm vụ
Phân tích nội dung truyền thuyết dân gian Thánh Gióng, từ đó cho thấy tinh thần dân tộc
việt nam thể hiện qua truyền thuyết dân gian thánh gióng
3. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Truyền thuyết dân gian Thánh Gióng, môtíp và ý nghĩa của truyền thuyết này
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Đề tài sử dụng phương pháp nghiên cứu tài liệu, phương pháp quy nạp – diễn dịch, phương
pháp phân tích tổng hợp
PHẦN NỘI DUNG
1. TÓM TẮT TRUYỀN THUYẾT DÂN GIAN THÁNH GIÓNG
Thời Hùng Vương thứ sáu, ở làng Gióng có cặp vợ chồng ông lão tuy chăm chỉ làm ăn và
nổi tiếng là phúc đức nhưng không có con. Một hôm, bà vợ đang làm đồng thấy một vết
chân to liền ướm chân vào. về nhà bà mang thai và sau mười hai tháng thì sinh ra một bé
trai khôi ngô tuấn tú. Điều kì lạ là mãi lên ba tuổi, cậu bé vẫn chưa biết đi, chảng biết nói,
biết cười.
Khi giặc Ân xâm phạm bờ cõi, vua Hùng cho người đi tìm nhân tài cứu nước. Cậu bé cất

tiếng đầu tiên và cũng là lời xin được đi đánh giặc. Cậu bé yêu cầu sứ giả về tâu vua sắm
cho cậu ngựa sắt, roi sắt và áo giáp sắt. Từ đó cậu lớn nhanh như thổi. Sau khi ăn hết bảy
nong cơm, ba nong cà do bà con hàng xóm gom góp, cậu bé vươn vai thành một tráng sĩ,
mặc áo giáp sắt, cưỡi ngựa sắt, cầm roi sắt xông ra trận diệt giặc. Trong lúc đánh giặc, roi
sắt bị gãy, tráng sĩ nhổ những bụi tre ven đường làm vũ khí đánh giặc.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Dẹp xong giặc Ân, tráng sĩ một mình một ngựa lên đỉnh núi rồi bay lên trời. Để’ tưởng nhớ
công ơn tráng sĩ, nhân dân lập đền thờ, hàng năm tổ chức hội làng để tưởng nhớ. Những
dấu tích của trận đánh năm xưa vẫn còn lưu lại trên mặt đất, trên những bụi tre nơi cậu bé
diệt giặc.
2. PHÂN TÍCH TRUYỀN THUYẾT DÂN GIAN THÁNH GIÓNG
2.1. Chủ đề và kết cấu của truyền thuyết
Với chủ đề đánh giặc cứu nước , truyện Thánh Gióng nằm trong hệ thống truyện dân gian
thời Hùng Vương dựng nước. Chủ đề chống ngoại xâm là một chủ đề quan trọng bên cạnh
chủ đề chống thiên nhiên.
Từ truyện Thánh Gióng mở đầu cho truyền thống đấu tranh chống ngoại xâm, toát lên tinh
tinh thần chủ đạo của dân tộc ta, toát lên bản lĩnh của dân tộc ta ngay từ buổi đầu dựng
nước, đó là ý thức mãnh liệt về đọc lập, tự do và truyền thống đấu tranh bất khuất.
Kết cấu của câu chuyện cũng thể hiện ý thức mãnh liệt và truyền thống tốt đẹp đó của dân
tộc. Bố cục của truuyện có thể chia thành 3 phần:
(1) Với ý thức cảnh giác cao, Hùng vương chuẩn bị chu đáo để đối phó với giặc
(2) Với chủ trương cầu hiền và đoàn kết dân tộc, Hùng vương được Thánh Gióng giúp sức
đã đánh giặc thắng lợi
(3) Hùng vương và toàn dân ghi nhớ công ơn của Thánh Gióng
2.2. Mô típ truyền thuyết

Gióng là nhân vật trung tâm của truyện, mang tính cách anh hùng từ lúc sinh đến lúc hoá
thân.
Mô típ ra đời của Gióng là sự ra đời kì lạ. Bà mẹ Gióng ướm chân vào vết chân khổng lồ,
về nhà mang thai sinh ra Gióng. Đó là hình thức giao tiếp kì lạ giữa thần linh và con người,
phản ánh nguồn gốc kì ảo của nhân vật. Chi tiết đó mang tính dự báo về cuộc đời và chiến
công kì lạ của nhân vật ở chặng sau. Nguồn gốc kì ảo là tiền đền cho việc nhân vật có
chiến công và kì tích phi thường.
Mô típ sự hoá thân của Gióng: Cuối truyện Gióng cưới ngựa lên đỉnh núi Sóc, cởi áo giáp
sắt vắt lên cây, rồi cả người và ngựa bay về trời. Trong ngôn ngữ dân gian “về trời” và chết
nhưng nhân dân không để cho Gióng chết mà biến nhân vật thành bất tử. Gióng bay về trời,
trở thành một trong những vị thánh bất tử (Một trong Tứ bất tử), được muôn đời thờ phụng.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Như vậy, Gióng không chết mà sống mãi trong tâm thức dân gian. Hình tượng đẹp đẽ, lí
tưởng và cao cả đó có sức giáo dục lan toả to lớn, giáo dục ý thức về lịch sử, ca ngợi một
biểu tượng đẹp đẽ, động viên tinh thần đấu tranh của muôn thế hệ sau.
3. Ý NGHĨA, GIÁ TRỊ CỦA TRUYỀN THUYẾT
3.1. Truyện Thánh Gióng đánh dấu một mốc trưởng thành của dân tộc ta thời Hùng
vương dựng nước
Trong trận tuyết giao tranh, truyện chia ra hai phe: Quân giặc và quân ta. Quân ta không
chỉ đơn thuần có Gióng ra trận và có cả một tổ chức có tính hệ thống. Đứng đầu nhà nước
là Hùng vương, rồi các quan, sứ giả làm nhiệm vụ thông tin… Thánh Gióng được cử làm
tướng, đi theo ông có hàng trăm người khác (Vùng Bắc Ninh có hệ thống nhân vật anh
hùng đi theo Gióng)
Truyện đã thể hiện ý thức bảo vệ độc lập , tự do và bài học cảnh giác về đánh giặc giữ
nước. Ngay phần mở đầu tác phẩm đã thể hiện điều đó. Câu mở đầu: Hùng vương cậy
nước mình giầu mạnh mà chểnh mảng việc chầu phương Bắc. Vua nhà Ân mượn có tuần

thú, sang xâm lược nước ta…”
Điều đó chứng tỏ thời đại Hùng vương, nước ta có một nền văn minh phát triển, giàu mạnh,
có ý thức về độc lập dân tộc, muốn thoát khỏi sự lệ thuộc, thần phục vào phong kiến
phương Bắc. Đó là sự khởi đầu cho truyền thống tự lực, tự cường của dân tộc trong các
thời đại sau.
Đến khi có sự xâm lược của quân giặc, Hùng vương hỏi ý kiến quần thần, có người
phương sĩ bảo: Nên lập đền thờ cầu Long quân giúp. Hiện thân của Long quân là cụ già
xuất hiện bảo vua hãy chuẩn bị binh sĩm khí giới và tìm người tài giúp đỡ.
Truyện đã thể hiện sức mạnh phi thường và tinh thần quật khởi vô song của dân tộc
Ba năm chuẩn bị sức người, sức của nói trên là ba năm hun đúc cho sự hùng mạnh và tinh
thần quật khởi dân tộc ta tạo thành một lực lượng vô địch, có thể đập tan quân giặc trong
một thời gian ngắn. Sức mạnh phi thường và khí thế tiến công thần tốc của dân tộc ta thể
hiện qua nhân vật Gióng.
Từ Gióng có nhiều cách hiểu và cách viết. Thông thường viết gi, trong truyện có liên quan
đến việc Gióng nằm trên gióng sắt, cho nên dịch tên ông là Thiết đổng, Thiết xung thần
tướng. Tên của Gióng có liên quan đến việc sử dụng vũ khí của ông: Ngựa, roi, mũ, áo
sắt… Cho nên Vũ Ngọc Phan đã nhận xét: “Thánh Gióng tiêu biểu cho sức mạnh đang lên
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

của người dân lao động Việt Nam vào thời mới có sắt. Sức mạng ấy đã diễn ra một cách
hùng vĩ nhất trong lịch sử nước ta, ở việc dùng vũ khí bằng sắt chống xâm lăng”
Sự lớn mạnh phi thường của dân tộc ta biểu hiện qua hình tượng Gióng là tinh thần quật
khởi của tổ tiên ta được hun đúc, tôi luyện qua hàng nghìn năm lịch sử. Nháy mắt, Gióng
đã tới trước quân vua, vỗ kiếm đi trước, quan quân theo sau, tiết sát đồn giặc”. Đó là cuộc
tiến công thần tốc, tấn công áp đảo quân thù. “Gióng vươn vai đứng dậy cao hơn mười
thước, hắt hơi liền mấy tiếng, rút gươm thét lớn: Ta là Thiên tướng đây! Rồi độ nón, cưỡi
ngựa. Ngựa hí vang chồm lên phi như bay… Quân giặc bỏ chạy, còn lại tên nào thì đều la

hét, kêu lậy Thiên tướng, đến hàng phục…
3.2. Gióng là một dạng anh hùng ca của Việt Nam
Gióng là nhân vật trung tâm của truyện, mang tính cách anh hùng từ lúc sinh đến lúc hoá
thân. Gióng được sinh ra từ nhân dân, do nhân dân nuôi dưỡng. Gióng đã chiến đấu bằng
tất cả tinh thần yêu nước, lòng căm thù giặc của nhân dân. Sức mạnh của Gióng không chỉ
tượng trưng cho sức mạnh của tinh thần đoàn kết toàn dân, đó còn là sức mạnh của sự kết
hợp giữa con người và thiên nhiên, bằng cả vũ khí thô sơ và hiện đại. Đi khắp cùng trung
châu đều có dấu vết của bước chân, vó ngựa Thánh Gióng:
+ Làng Mát: Kể chuyện Gióng dừng chân uống nước rồi đổi tên làng từ Kẻ Khó, sang Kẻ
Mát
+ Làng Mã; Kể chuyện Gióng dừng ngựa nên làng có tên làng Mã
+ Làng Bàng, xã Ngọc Xá, Quế Võ: có bãi cát trắng tương truyền là bọt mép ngựa Thánh
Gióng để lại
+ Làng Cháy: Kể chuyện ngựa Gióng phun lửa làm cháy cây cối xung quanh…
Như vậy, quan hệ giữa Gióng và nhân dân là quan hệ giữa cá nhân và tập thể. Gióng là
nhân vật anh hùng nhưng đại diện cho cả cộng đồng, mang sức mạnh của cộng đồng. Hình
tượng đó có nét đẹp của cá nhân (3 tuổi chưa biết nói cười, ăn một bữa 7 nong cơm, 3 nong
cà; mặc quần ào liền chật, vươn vai thành khổng lồ…) nhưng lại mang nét đẹp đẽ, tinh hoa
của tập thể. Cho nên, hình tượng Gióng mang tính biểu trưng cao. Đó là biểu tượng đẹp đẽ
cho truyền thống đấu tranh của dân tộc trong buổi đầu dựng nước và giữ nước.
4. TINH THẦN DÂN TỘC VIỆT NAM THỂ HIỆN QUA TRUYỀN THUYẾT DÂN
GIAN THÁNH GIÓNG
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Thứ nhất, tiếng nói đầu tiên của Gióng là tiếng nói đòi đi đánh giặc. Chi tiết này chứng tỏ
nhân dân ta luôn có ý thức chống giặc ngoại xâm. Khi có giặc, từ người già đến trẻ con đều
sẵn sàng đánh giặc cứu nước. Đây là một chi tiết thần kì: chưa hề biết nói, biết cười, ngay

lần nói đầu tiên, chú bé đã nói rất rõ ràng về một việc hệ trọng của đất nước.
Thứ hai, Gióng đòi ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt để đánh giặc. Gióng không đòi đồ chơi như
những đứa trẻ khác mà đòi vũ khí, những vật dụng để đánh giặc. Đây cũng là một chi tiết
thần kì. Gióng sinh ra đã là một anh hùng và điều quan tâm duy nhất của vị anh hùng đó là
đánh giặc.
Thứ ba, bà con làng xóm vui lòng góp gạo nuôi cậu bé. Gióng là đứa con của nhân dân,
được nhân dân nuôi nấng, dạy dỗ. Sức mạnh của Gióng là sức mạnh của nhân dân, sức
mạnh của tinh thần đồng sức, đồng lòng.
Thứ tư, Gióng lớn nhanh như thổi, vươn vai thành tráng sĩ. Đây cũng là chi tiết thể hiện
sức mạnh của nhân dân, sức mạnh của dân tộc. Khi hoà bình là những người lao động rất
bình thường, nhưng khi chiến tranh xảy ra, sự đoàn kết đã hoá thành sức mạnh bão tố, phi
thường, vùi chôn quân giặc.
Thứ năm, roi sắt gãy, Gióng nhổ tre bên đường đánh giặc. Gậy sắt là vũ khí của người anh
hùng. Nhưng khi cần thì cả cỏ cây cũng biến thành vũ khí.. Thứ sáu, Gióng đánh giặc xong,
cởi áo giáp sắt để lại và bay thẳng lên trời. Gióng cũng như nhân dân hay chính là nhân dân,
đánh giặc vì lòng yêu nước, căm thù giặc, sẵn sàng hi sinh thân mình mà không đòi hỏi
được khen thưởng hay ban cho danh lợi. Sự thật lịch sử được phản ánh trong truyện Thánh
Gióng là thời đại Hùng Vương. Trên cơ sở một nền kinh tế nông nghiệp trồng lúa nước đã
khá phát triển, người dân Văn Lang đã tạo nên cả một nền văn minh rực rỡ, đồng thời cũng
luôn luôn phải chống giặc ngoại xâm phương Bắc để bảo vệ đất nước. Bên cạnh việc cấy
trồng lúa nước, nhân dân thời bấy giờ đã có ý thức chế tạo vũ khí chống giặc từ chất liệu
kim loại (bằng sắt). Truyền thuyết cũng phản ánh: trong công cuộc chống ngoại xâm, từ xa
xưa, chúng ta đã có truyền thống huy động sức mạnh của cả cộng đồng, dùng tất cả các
phương tiện để đánh giặc.
5. Ý NGHĨA XÃ HỘI QUA TRUYỀN THUYẾT DÂN GIAN THÁNH GIÓNG
Truyện Thánh Gióng có thể được xem như một cách mà ông cha ta tổng kết lịch sử các
cuộc chiến thắng chống ngoại xâm thời cổ đại. Nét đẹp của truyện ngày một được tô đậm
qua từng lời truyền miệng của nhân dân để rồi qua thời gian, truyện trở nên đẹp trong từng
chi tiết và ta có thể dễ dàng nhận thấy rằng: ông Thánh là hình ảnh tượng trưng cho những
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

người dân thuở ấy với những nét đẹp nhất, tiêu biểu nhất, cao quý nhất của những người
con yêu nước
Tư tưởng “toàn dân chung sức, đồng lòng đánh giặc” và cũng là một lối đánh truyền thống
nhưng không bao giờ lỗi thời qua thời gian, năm tháng đã được thể hiện rất rõ tại đây. Mỗi
con người đất Việt tuy bình thường trông có vẻ nhỏ bé nhưng đến khi đất nước lâm nguy
thì đều trở nên vĩ đại, phi thường, đều đóng một vai trò quan trọng trong công cuộc bảo vệ
đất nước. Chắc hẳn nhân dân sáng tác và trau dồi truyện thánh Gióng muốn nói rằng dân
tộc ta một khi đứng trước một nhiệm vụ lịch sử nặng nề, tưởng chừng như quá sức gánh
vác của mình, thì, bởi sẵn lòng yêu nước nồng nàn, bởi biết chung sức với nhau, bởi nhiều
mưu trí và sáng tạo mà vươn lên mau chóng cho kịp nhiệm vụ được giao. Thật vậy, suốt
mấy ngàn năm sau, Văn Lang, Âu Lạc đã dám đánh thắng và thắng những kẻ xâm lược lớn
mạnh hơn mình gấp mấy chục lần.

PHẦN KẾT LUẬN
Có thể nói, chàng trai làng Gióng là một anh hùng thần thoại, cuộc đời lấp lánh chiến công.
Truyện Thánh Gióng mãi mãi là bài ca yêu nước, thể hiện sức mạnh quật khởi của dân tộc
ta.
Thánh Gióng còn là một hình tượng nghệ thuật tuyệt đẹp. Từ dấu chân người khổng lồ trên
ruộng cà, đến cái vươn vai của chú bé làng Gióng thành một tráng sĩ oai phong lẫm liệt đã
thể hiện một cách hào hùng bước đi lên của lịch sử dân tộc và sức mạnh vươn mình của đất
nước ta trước họa xâm lăng. Ngựa sắt phun lửa, hí vang trời. Gióng vung roi sắt đánh giặc,
nhổ tre quật vào đầu giặc tơi bời, truy kích đến chân núi Sóc Sơn thì giặc tan. Gióng cởi áo
giáp sắt mắc lên cành cây, Gióng cùng ngựa sắt bay lên trời. Những hình tượng tuyệt đẹp
ấy nói lên trí tưởng tượng kì diệu, ca ngợi tinh thần quyết chiến, quyết thắng của nhân dân
ta.
Truyện Thánh Gióng vừa có hình tượng tuyệt đẹp, vừa tràn đầy tinh thần yêu nước, căm

thù giặc. Hình tượng Thánh Gióng đánh giặc và thắng giặc tượng trưng cho lòng yêu nước
mãnh liệt và sức mạnh anh hùng quật khởi của đất nước và con người Việt Nam.
Bài tham khảo 2
Về mặt thể loại, truyện Thánh Gióng cũng có thể xếp vào thần thoại bởi vì trong truyện có
những yếu tố kì ảo như cách nhân vật này được sinh ra, sự lớn lên như thổi... Tuy nhiên,
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

truyện liên quan đến sự thật lịch sử: truyền thống chống ngoại xâm của dân tộc Việt Nam
nên chúng ta xếp vào thể loại truyền thuyết là hợp lí hơn, hay nói một cách chính xác thì
đây là loại thần thoại được lịch sử hoá thành truyền thuyết. Hình tượng người anh hùng
cứu nước Thánh Gióng được, xây dựng bằng hào quang của thần thoại nên đã trở nên chói
loà, rực rỡ.
-

Một đặc điểm của truyện đời xưa là: những người tài giỏi, đức độ thường có sự ra đời

khác thường. Đó là chi tiết bà mẹ uống nước mưa trong cái sọ dừa (truyện Sọ Dừa), bà mẹ
nằm mơ rồng ấp (truyện Thạch Sanh)...
Nhân vật Thánh Gióng có sự ra đời và lớn lên kì lạ, khác thường: bà mẹ mang thai do ướm
chân mình vào vết chân lạ, Gióng ba tuổi mà vẫn không biết nói biết cười, tiếng nói đầu
tiên là tiếng nói đòi được đánh giặc cứu nước, lớn lên như thổi... Trụyện Thánh Gióng đã
thần thánh hoá nhân vật người con trai làng Gióng để đề cao người anh hùng cứu nước
Thánh Gióng.
Chi tiết ba năm không biết nói biết cười, tiếng nói đầu tiên là tiếng nói đòi được đánh giặc
cứu nước còn một ý nghĩa khác nữa: lúc bình thường, lực lượng và tinh thần chống ngoại
xâm còn tiềm ẩn trong dân chúng, nhưng khi có giặc thì lực lượng và tinh thần yêu nước, ý
chí bảo vệ Tổ quốc được thức tỉnh tức thì.

-

Truyện Thánh Gióng có sự kết hợp tự nhiên, hài hoà giữa yếu tố kì ảo và chi tiết đời

thường. Thánh Gióng là nhân vật kì lạ nhưng lại không xa lạ với nhân dân ta. Mặc dù có
những điều kì lạ, khác thường nhưng nhân vật này trước khi được sinh ra vẫn phải nằm
trong bụng mẹ, vẫn phải uống nước, ăn cơm với cà, vẫn phải mặc quần áo bằng vải... Như
vậy, Thánh Gióng trước hết là một con người; người anh hùng Thánh Gióng được nhân dân
sinh ra và nuôi dưỡng, chiến đấu vì nhân dân và cuối cùng về sống mãi trong lòng nhân
dân.
Thánh Gióng là người anh hùng tiêu biểu cho lòng yêu nước và tinh thần chống giặc ngoại
xâm của nhân dân ta. Sức mạnh của Thánh Gióng có từ nhân dân, nhân dân đã truyền sức
mạnh cho Thánh Gióng: góp gạo, góp cà nuôi Gióng lớn lên, góp sắt để đúc ngựa, đúc áo,
đúc roi đánh giặc…
Bài tham khảo 3
Truyền thuyết Thánh Gióng xuất hiện từ thời Hùng vương dựng nước và được nhân dân ta
lưu truyền từ đời này sang đời khác cho đến tận ngày nay. Đây là một truyền thuyết hay
vào bậc nhất trong những truyền thuyết nói về truyền thống giữ nước của dân tộc ta.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Hình tượng Thánh Gióng với nhiều yếu tố thần kì là biểu tượng rực rỡ của ý thức và sức
mạnh bảo vệ đất nước, đồng thời thể hiện quan niệm và ước mơ của nhân dân ta về người
anh hùng cứu nước chống ngoại xâm.
Người xưa cho rằng đã là anh hùng thì phải phi thường, phải có khả năng như thần thánh,
do trời sai xuống giúp đời. Do đó mà cậu bé làng Gióng là một nhân vật kì lạ. Bà mẹ
Gióng có thai cũng khác thường: Một hôm, bà ra đồng trông thấy một vết chân rất to, liền
đặt bàn chân mình lên ướm thử để xem thua kém bao nhiêu. Không ngờ về nhà bà thụ

thai… Bà có thai không phải chín tháng mười ngày mà tròn mười hai tháng. Đây là sự
tưởng tượng của dân gian về nhân vật phi thường của mình.
Điều kì lạ nữa là Gióng lên ba vẫn không biết nói, biết cười, cũng chẳng biết đi cứ đặt đâu
thì nằm đấy. Những chi tiết kỳ ảo đó càng thu hút người nghe. Gióng không nói nhưng khi
nghe sứ giả rao loa thì bỗng dưng cất tiếng nói. Tiếng nói đầu tiên của Gióng là tiếng nói tự
nguyện đánh giặc. Lời nói yêu nước, cứu nước ấy cũng không phải là lời nói bình thường ở
tuổi lên ba.
Chi tiết thần kì ấy ca ngợi ý thức đánh giặc, cứu nước của nhân dân ta được gửi gắm trong
hình tượng Gióng. Ý thức trách nhiệm đối với đất nước được đặt lên hàng đầu với người
anh hùng và tạo cho người anh hùng những khả năng hành động phi thường.
Còn năm ngửa trên chõng tre mà Gióng đòi có ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt để đánh tan
quân giặc. Ba tuổi, Gióng vẫn chưa biết đi nhưng tới lúc giặc đến thì vươn vai hoá thành
tráng sĩ, nhảy lên mình ngựa, phi thẳng ra chiến trường. Khi cần có sức lực, tầm vóc để
cứu nước thì Gióng lớn nhanh như thổi, cơm ăn mấy cũng không no, áo vừa may xong đã
căng đứt chỉ.
Dân gian kể rằng: Gióng ăn một bữa bảy nong cơm, ba nong cà, uống một hớp nước cạn đà
khúc sông. Dấy là cách nói cường điệu của dân gian để tô đậm tính chất phi thường cho
nhân vật mà mình yêu mến. Mẹ Gióng nuôi không nổi, bà con trong làng nô nức gom góp
gạo thóc nuôi cậu bé, vì ai cũng mong cậu lớn nhanh để giết giặc cứu nước. Gióng đã lớn
lên bằng thức ăn, thức mặc, bằng sự yêu thương, đùm bọc của dân làng. Gióng đâu chỉ là
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

con của một bà mẹ mà là con của mọi người, của nhân dân. Một người cứu nước sao đặng?
Phải toàn dân góp sức chuẩn bị cho sự nghiệp đánh giặc. Như vậy mới đủ sức mạnh để
chiến thắng quân thù. Gióng lớn lên từ trong lòng nhân dân và do nhân dân nuôi dưỡng.
Sức mạnh dũng sĩ của Gióng được nuôi bằng cơm gạo quê hương và tình thương vô hạn
của bà con.

Vì sao Gióng lại lớn nhanh như vậy? Gióng lớn lên từ khi nào và lớn lên để làm gì? Trước
khi có tiếng gọi cứu nước, Gióng chi nằm ngửa, không nói, không cười. Gióng mở miệng
nói lời đầu tiên là để đáp lại lời kêu gọi cứu nước. Dường như việc cứu nước có sức mạnh
làm cho Gióng vụt lớn lên. Việc cứu nước vô cùng to lớn và cấp bách, Gióng không lớn lên
nhanh thì làm sao làm được nhiệm vụ cứu nước ? Cuộc chiến đấu đòi hỏi dân tộc ta phải
vươn mình phi thườnq như vậy. Hình ảnh Gióng vươn vai là tượng đài bất hủ về sự trưởng
thành vượt bậc, về hùng khí của một dân tộc trước nạn ngoại xâm. Khi lịch sử đặt vấn đề
sống còn cấp bách, khi tình thế đòi hỏi dân tộc vươn lên một tầm vóc phi thường thì cả dân
tộc vụt đứng dậy như Thánh Gióng, tự thay đổi tư thế, tầm vóc của mình. Hình tượng cậu
bé làng Gióng tiêu biểu cho sức mạnh toàn dân trong cuộc chiến tranh cứu nước.
Gióng chính là hình ảnh của nhân dân. Nhân dân lúc bình thường thì âm thầm lặng lẽ, cũng
như Gióng ba năm không nói, không cười. Nhưng khi nước nhà gặp cơn nguy biến thi họ
rất mẫn cảm, tự nguyện đứng ra cứu nước cứu nhà. Cũng như Gióng, khi vua vừa phát lời
kêu gọi, chú bé đã đáp lời cứu nước.
Giặc đến chân núi Trâu, thế nước rất nguy. Vừa lúc sứ giả đem ngựa sắt, roi sắt, áo giáp sắt
tới. Gióng vùng dậy vươn vai một cái, bỗng thành một tráng sĩ oai phong lẫm liệt. Chi tiết
này có liên quan đến truyền thống của truyện cổ dân gian. Thời cổ, nhân dân quan niệm
người anh hùng phải khổng lổ về thể xác, sức mạnh và chiến công. Thần Trụ Trời, Sơn
Tinh… đều là những nhân vật khổng lồ. Cái vươn vai của Gióng là đạt đến độ phi thường
ấy, Gióng nhảy lên mình ngựa, ngựa phun lửa, phi thẳng ra chiến trường. Ngọn roi của
Gióng quật giặc chết như rạ. Roi sắt gãy, Gióng nhổ tre bên đường đánh tiếp. Gióng đánh
giặc không chi bằng vũ khí vua ban mà còn bằng cả cây cối thân yêu của quê nhà.
Đánh tan giặc Ân, Gióng cưỡi ngựa lên đỉnh núi Sóc, cởi giáp sắt bỏ lại, rồi cả người lẫn
ngựa từ từ bay lên trời. Gióng ra đời đã khác thường thì ra đi cũng khác thường.
VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí


VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí

Nhân dân trân trọng muốn giữ mãi hình ảnh người anh hùng nên đã để Gióng đi vào cõi bất

tử, Gióng không quay về triều để được vua ban cho bổng lộc, vinh quang. Gióng biến mất
vào cõi hư không. Sinh ra từ cõi lặng im, nay Gióng trở về trong im lặng, không màng phú
quý, công danh. Tuy Gióng đã trở về trời nhưng thật ra Gióng luôn luôn ở lại với đất nước,
cây cỏ, với dân tộc Việt. Vua phong cho Gióng là Phù Đổng Thiên Vương. Gióng được
nhân dân Suy tôn là Thánh và lập đền thờ ngay tại quê hương để muôn đời ghi nhớ công
ơn.
Gióng là hình tượng tiêu biểu, rực rỡ của người anh hùng đánh giặc cứu nước. Trong văn
học dân gian Việt Nam, đây là hình tượng người anh hùng đánh giặc đầu tiên, tiêu biểu cho
lòng yêu nước của nhân dân ta.
Gióng là người anh hùng mang trong mình sức mạnh của cả cộng đồng.Trong buổi đầu
dựng nước, sức mạnh của thần thánh, tổ tiên thể hiện ở sự ra đời thần kì của chú bé làng
Gióng. Sức mạnh của cộng đồng thể hiện ở việc bà con dân làng góp gạo nuôi Gióng.
Dân tộc Việt Nam anh hùng muốn có hình tượng khổng lổ, tuyệt đẹp và có ý nghĩa khái
quát để phản ánh hết được lòng yêu nước, khả năng và sức mạnh quật khởi của dân tộc ta
trong cuộc đấu tranh chống ngoại xâm suốt bốn ngàn năm lịch sử. Hình tượng Thánh
Gióng với vẻ đẹp tuyệt vời rực sáng muôn đời đã đáp ứng được điều đó.

VnDoc - Tải tài liệu, văn bản pháp luật, biểu mẫu miễn phí