DSpace at VNU: Một vài suy nghĩ về sự dao động lý tưởng, sự sa sút về đạo đức, lối sống ở một bộ phận thanh niên nước ta hiện nay

'

TẠP CHÍ KHOA HỌC No 2 • 1992

M ỘT VÀI SUY NGHĨ v ầ s ự DAO ĐỘNG LÝ T Ư Ở N G ,
S ự SA SÚT v ầ ĐẠO ĐỨC, LỐI SỐNG
ở M ỘT B ộ PHẬN THANH NIÊN N ư ớ c TA HIỆN NAY
TRỊNH T R Í T H Ứ C

C6 l ỉ khống ai trong các Ihí hệ ogườỉ lớn tuồi cửa x ỉ hội ta l«i khAng Ihẫy rằng
troag th a n h D iên n ư ớ c ta h iệ n n ay c ổ m ột b ộ p h ậ n đ ả và đ a n g d a o d ộ n g về lý lưiVng, n iỉm
tia v i sa sAl v t đ « o đ ử c , lối sống, bỉèu hiện: m ít n iỉm tin vào C N X H , vào co n durònig m à
B ắc
v i D C S V iệt Nam đ ả lự a chọn, vầo tvurng lai củ a đ ỉ t n v ớ c , c ủ a d&o tộ c ; ih ờ ir,
b i a g q o a o v ớ i trá c h nhiộm xă kộ i, với cỗBg cuộc dồi m ới cửa đ ấ t n v ớ c ; lệ c h l«c tro o g
■ h ậ n th f r c c ỉ c g tá t r i c ủ a c u ộ c s ố n g ; th íc h ăD chori, đ u a đ ò i, c h ^ y t h e o lố i s ổ n g I h ự c d ụ o g ;

■ ê tín d ị đ o a n , v.v... T uy nh ién , khi đ ề cậ p lớ i oguy£n ohân củ a lin h Irạ n g trê o Ihl còo có
a h l ỉ a ý k ifn k h ác nhau. M ột số n g ư ờ i ch o là du sự th lĩu tu d ư ỡ n g , th iế u rè o luyện củ a
th a n h n iê n ; m ộ t s 6 n g ư ờ i k h á c I 9 Ỉ c h o là d o tá c đ ộ n g x ỉ u c ử a h o à n c ả n h x i h ộ i. cử a m ô i

tr v ờ n g số n g và m ối trurỜDg g iáo d ục, vì "H oàn cảnh tạ o nỀn con n g ư ờ i, co n n g ư ờ i là sẳn
p b ầm cửa hoÌB cảnh*; sổ Ih ứ b a th ỉ ch o là d o n h ứ n g sai iSm, th iế u só t củ a c ô a g tác g iá o
d v c t h a n h n iê o , n h í t là g iá o d ụ c VỄ lý tưiV ng, n iễ m tin , d ụ o d ứ c , lố i s ố n g , v .v ...

T h eo ch ủ n g tố i, nguyên nhân chử y íu d ẫn đỂn sự d ao dộng v ỉ lý lư ờ n g , n iĩm tin , sự
t a sú t v ỉ phkm c h ỉ t , đ ^ o d ứ c , lố i sống ờ m ột bộ p h ận th an h n hiêo n ư ớ c ta h iệ n nay là
v ừ a d o tAc đ ộ n g x ỉ u củ a ho àn cảnh xã hội, môi trư ở n g sống, m ôi tr ư ở n g g iá o d ụ c và
a h f r o g s a i lầ m , v ừ a d o i h i í u s ó t c ủ a x ã h ộ i c h ú n g t a I r o n g c(Vng l á c g i á o d ụ c t h a n h n iỀ n .

M ỉy o im gÌD đây, ở n ư ớ c ta cũ n g n h ư trẽ n phạm vi ( h í g iớ i d ă và d a a g d iẽn ra

■hfrng b i í n đ ộ n g lo lớ o th e o c h iỉu h v ớ n g kbống có lọri cho C N X H vá ch o p h o n g Irầ o
cAch m «ng t h í g iớ i: s ự khủng k h u ỉn g sâu sắc dẳD dĨD d ồ v ỡ củ a h ệ Ih ố n g X H C N , nhiSu
■ v ớ c X H C N đ á thay dồ i c h í d ộ , n h ữ n g nurớc còn I9 Ì th ỉ d ỉ u đan g g ậ p khổ kh ăn ở n h ữ n g
m ứ c đ ộ Ichác n h au ; sự tăn g lỀn củ a n hữ ng xung d ộ t giai c ẫ p và d â n lộ c; sự y ếu di củ a
p h o B g t r i o đ ộ c l ị p d á o tộ c ; s ự t i o g cvỜ Dg p h á h o ạ i c ủ a chử n g h ia d í q u ổ c vằ c á c I h í lự c

p l i ia d ộ n g q u ổ c t í d ố i vứi C N X H và phuDg Iràu cách m ạng t h í g iớ i v ỉ m ụi m ịt, tro n g đ 6
’ c 6 s ự p h á bo«i v ĩ IV tv ử n g , d ạ o đ ứ c , lối sống, mà Irọng lâm nhằm v ào ih a n h n iê n , o b íl lầ
th a a h n iẽa cấc n v ớ c xẫ hội chủ ngbia. T ro n g khi C N X H và phư ng Crào c&ch miặng i h í
g iớ i g f p kh ố k h ỉ a ibi CN TB biện dại lỏ ra vẩn còn khả năng phái IriỈD . vẫn liế p lụ c d«l
đ v ự c ohfrog tb ần h tự u a h ỉ t dỊnh v ỉ kinh l í và diVi sống. M ột số nưiVc ch v n co n dViVog IV
bỈB c h à nghia, tuy v ỉn tồ n lạỉ n hữ ng vẵo d ĩ xả hội gay g ỉi khó có t b ỉ giải q u y ít, n b ư n g
U i đ « t d v ợ c m ứ c t i n g irViVng v ỉ kinh l í khá cao. ở n v ứ c la, lìn h Ir^ n g q u a n liẽu , Irl irỆ
12


k ỉ o dằl đ i d ẫ n đ £ a khử ag h o ỉn g klnb tỉ- x ẳ h ộ i. dắn dÍD sự n ỉy ftinb, p h ất triè o và Irử
oỄn ph ồ b i í a c â a c i c h iện ttfự n g llẽu cự c, b í t cống xă hội; sự th ù d |c h vả p h á ho«l c â a
c i c t h ỉ lự c p h ỉ n đ ộ n g q u ố c t í v l n t i ỉ p lụ c làm c h o c ổ n g c u ộ c đ ồ i m ớ ỉ cử a c h ú n g la g ị p

o h i ĩ u k h ỏ kh ăo ; sự th âm n h ập Dgày càng tăn g củ a nhữ ng ttf tư ở n g , d 9 0 d ứ c , lố i sd o g x íu
t ừ b én n g o ài, m ột m ặ i, d o s ự tă n g lên m ạnh mé cAa linh tr« n g q u 6 c t ỉ h ó a đ ô i số n g k iab
t ĩ , văn h ổ a , củ a cá c p h ư ơ n g tiệ n ihAng tin d ại chúng, m ặt khác, d o sự p h á h o 9 Ì c6 m ục
đ íc h cửa k ỉ thừ v ỉ t v lư ở n g , đ ạ o đ ứ c, lối sống đối với các tầ n g lớ p nhán d â n n v ớ c la,
n h í t là đ ố i v ớ i th a n h niên.
H o à n cảnh xả h ộ i, m ối trư ờ n g sống n h v vậy thl khó trá n h khỏi sự d a o đ ộ n g v ỉ lý
Iirỏrng, niSm tin , s ự s a &út vS d ạ o đ ứ c v à lố i s ố n g ở m ột b ộ p h ậ n th a n h a iẽ n . N g a y troD g

các th í
B gưởi đi t r v á c ciing có m ột bộ p h ận d a o dộng v ì ]ý tv ở n g , n iĩm tin , và sa sứl

v ỉ đ ạ o đ ứ c , lối số n g th ì trá c h gl t h ỉ h$ th an h nỉỖD, là t h ĩ hỆ đ a n g trư ở n g th in h , đ a a g
p h á t triề n , c h v a đ ư ợ c rè n iuyện n h iĩu , c h v a đ ủ kinh nghiêm sốog v à sự từ n g trả i, cảm
t í n h CÒD m ạ o h h ư n o ă n g lự c p h â a tíc h n h ữ n g g iá tr i, n h ữ n g v ấ n d ỉ kVn n h ỏ c ủ a c u ộ c s ố n g

m ội cách có lý t r í k h o a học.
K h ố n g chi h o à n cảo h x ấ a , mả n hữ ng I h iỉu xót củ a chứng ta tro n g công tấ c g iá o d v c
th a n h n iẽn , n h ấ t là g iá o d ụ c vS t ư tv ử n g , đ « o d ứ c, lỡi sững cfing là m ột nguyẽo nh ân
q u a n trọ n g d ẫn đ ế n s ự sa sút v ì phSm ch ă t, đ y o d ử c , lối sổng ờ m ột bộ p b ận th a n b n iỉn
nviVc ta. M ột ihiVỈ g ia n d ài ch ú n g ta đ ă duy trl lổ i giáo dục ch ín h trị, ttf tirử n g , d y o đ ứ c ,

lối sSng tbifu tính dân chủ (áp dặl, gò bó, gỉáo diều, cửng nhắc, xuôi chiĩu) và Ibiếu lính
ih iế l th ự c (c h u n g ch u n g , trừ u tư ự n g , xa vời cu ộ c số o g ). C húng ta g iáo d ụ c th a n h DÌẽn
rằ n g 'c h ủ n gbia xã h ộ i cái gi củ n g tố t, còn chủ oghia t ư bản cái gị cũng x ấu ’ n b v n g th ự c
t ĩ I 9 Ì khAng p hải o h ư vậy; chúng ta kẽu gọi th an h niên 'h ã y làm h í t sứ c m ình c h o xẵ hội
và tậ p t h ỉ , còn xă hội và tậ p Ib ề sẽ lo cho lấ t cả ’ n hư ng trê n th ự c l£ xẫ bội ch ẳ n g lo d ư ợ c
b a o n h iẽu cho (h an h niỀn, ngay ca nhữ ng quySn cir b ản ohSt của th a a h ai£n n h ư quySn
lao dộ n g , cũng k hô ng đ ư ợ c b ảo dảm ,... C ái lổi g iáo dục xuôi c h iĩu , xa vời th ự c l£ n h ư
vậy không thỉỉ dem lại ch o th an h niỂo một lý lưiVag, niềm tin , n hữ ng n h ậa th ứ c vS n h ữ n g
g iá ư | c ủ a c u ộ c s ố n g m ộ t c á c h vũmR v ả n g . I r ê n m 6 l ccr s«v lý lu ậ n v à t h ự c l i ỉ n vđrng c h í c ,

dủ sứ c c h ố a g lại m ụi s ự (ác d ộ n g xẫu của buàn cảnh, đẽ kháng d irự c trưcỸc sự l ỉ a c(Vng
củ a n h ử n g lư lư ử n g , đ ạ o d ứ c , lỗi sổng ihù dịch.
T roiig các i h í hộ trviVc, cổ m ột số ít n gư ờ i, tuy khAog phủ nhận nguyỄa n h ân , ch à
y í u d ẫn đ ến sự d a o d ộ n g lý Iư ở o g , n iỉm tin, sự sa súl vS đ ạ o d ứ c lối s6ng cử a m ột b ộ
p h ậ n tro n g th an h n i£ a là d o tá c dộng xẫu của hoàn cảnh và n hữ ng th iể u số t củ a cốDg lá c
g iá o d ụ c ih a n b DÌẾn. n h irn g lạ i đ ồ lAi lẵ l cả c h o h o à n c ả n h k h á c h q u a n , n g h ĩa là khổD g

Ih ừ a nhận rằn g ch in h m ình làm ra, hoặc gỏp phần làm ra hoàn cảnh x ĩu , và n h ữ n g ih iĩu
&ỖI c ử a g i á o d ụ c , d ề n ó l á c đ ộ n g l i ê u c ự c d ế n i h a n h DÌÍD, b ằ n g n h ử n g s a i l ầ m c h ủ q u a n ,

duy ý chí kéu dải c ủ a m ình. H oàn cảnh x ĩu và những ih íỉu sót của công lá c g iá o (lục
ih a n h n iỉn có một p h ầ n lả d o hoàn cảab khách quan dem iại, n h ư n g v ỉ ccr b ỉ n i i d o
n h ữ n g &iti lầm chù q u a n kéo d ài của các i h í hộ quản lý, lảnh dìto sự n g h iệp xây d ự n g
C N X H và g iáo d ụ c Ih a n h ni£n, ờ các n ư ở c X H C N . *Con ngirời là sản phSm cử a h o io
c in h và của giáo dục*, n hư ng cũng chính con ngưiVi làm ra hưàn cảnh, c h o o ê a suy c h o
cù n g , các t h í

d i I r ư ở c p h ả i c h ịu I r á c h n h iệ m c h in h ( r o n g v iệ c là m c h o m ộ i b ộ p h ậ a

13


trong tbaak niên s» sđi về pbầm ch íl, d«o đức và lỗi s6 ng.
S ự sa sú t v ĩ lý tv ử o g , niSm tia, d»o đứ c, lối sống củ a m ột b ộ phận Ihanh niCn nưiVc
t a b iệ a nay cò n có m ột nguyên nbân q u an Irọng n ử a đ ổ là d o sự ih i íu lu d ư ỡ n g , ih iế u rỀn
Ivyệa c â a ch ín h b ộ p h ận Ihanh niẽn đ ó . K hông t h ỉ d ồ lỗi l ĩ t cả ch o hoàn càn h và g iáo
d ụ c v t c ữ a g k b ô n g t h ỉ đ ồ lỗ í t ỉ l c ả c h o n h ữ n g 5 ai lầ m , k h u y í l d i ỉ m c ủ a c á c t h r h ệ c h a

•■ h . N íu t ĩ t c i là d o ho àn cảnh và g iáo d ụ c thl t 9 Í sao cùng mội h o àa cản h cù n g m ội môi
tr v ở n g sổ ng và g iáo d v c n h ư nh au , niiinig chi c ó m ột b ộ phận ih an h niên bị &a sú t v ĩ
p h l B ch 2 t, d 9 0 đ ứ c , lối sống ? tro n g th an h niỄn, khỡng Ih iíu n h ữ n g Irư ử n g h ợ p , lu y d ă
đ v ự c x i hộ i, n h á Irvỏrng, gia đin h tạ o cho n h ữ n g dỉêu kiện sống và g iáo d ụ c rẫ l l<Ị| d ĩ
stfog về h o « t d ộ n g làn h m ạnh, nhvBg vẫn th o ái hóa, b i í o ch ẩt v ỉ đ ạ o đ ứ c và lối số n g ? !
N í u c h đ n g ta th ừ a a h ậ n r ằ a g n g u y ẽ n n h â n c h ủ y ĩ u dẳD d í n s ự s a s ú t vS p h ẫ m c h ấ t,

đ « o đ ứ c , I6i .sống củ a m ột bộ p h ận th ao b niên n v ớ c la là d o lá c d ộ n g xấu cửa ho àn c ả a h
v à c é a g iá o d ụ c , th l p h v o rn g hưỚDg t r v ứ c m ắt c ũ n g a h ư lâ u d à i, là d ầ y m ạ a h v iệ c c á i I 9 0

hoằB c ả n h , cải tạ o và làm làoh m ạnh các quan hệ xã hội, Irưổrc h ết là k h ấc p h ụ c cá c hiện
tv ợ a g tiỀu c ự c và b ấ t công xả hội, làm cho mồi trưiVng sơog và g iáo d ụ c ngày c à a g có

Ite b ab ÌB v ỉn , vảo h ó a, h ợ p vớ i bản c h í l của coo n g ư ờ i. M ác nói: 'N í u c h ú a g la k bông
c 6 t ự d o th e o nghĩa duy vật... thl khôog nên trừ o g p h ạt n h ữ n g tộ i lỗi c ủ a c á n h ân m à nẽo
tiêB d iệ t Bgu&n gổc xâ hội đ ẻ ra tộ i lỗi đ ó và đem lại ch o m ỗi n g v ở i đ ịa b àn xă h ộ i c ỉn
t l ii í t đ i b iẽu lộ sứ c sống của b ản c h ĩ t của anh ta. N ếu n h ư tín h cách con n g ư ờ i là đ u
h o ầ a cản h t« o ra th ỉ d o đ ó p h ải t à n cb o hoản cảnb b ợ p lín h n g ư ờ i *
Đ&ag th ờ i v(ĩìT tệc-cảỉ tạ o b o àn cảnh là việc khắc phục nbữ ng t h i ĩu sót củ a c ô n g tác

giáo dyc thaoh niên, nhỉl là giáo dục v ỉ lỹ tưửng, niĩm tin, đậo đức, lồi- sốìigr€;ỉn-|iltỉf ■
đ ồ i m ớ i nó cả v ỉ nội duog, hình th ứ c và p h ira n g ph áp . D è công tác g iáo d ụ c th a n h oi6n
đ«l h i( u q u ả lố t c ìn p hải lưu ý m ấy vấn dS sau dáy:
1. C ần đ án h gỉá đứng, cống bầng th ao h nỉ£n.

■I£b

D ẳy là m ột yỄu cSu khách q u a a của sự nghiệp g iáo dục, vi có đ á n b giá d ú n g th a n h
m ọi m ặt Ibl m ới xác dlob dúng nột diMig, hinh ih ứ b , p h ư v n g ph&p gi&o d ụ c li<>.

M ặ t k h á c , t r o n g x ẳ h ộ i t a h iệ n n a y c ò n

i5 d

t ạ i n h ữ n g n h ậ n x é t k h ữ n g d ũ n g vS th a n h niỄD,

c b o r ỉ a g Ihanb n iê a a ư ớ c ta hiệo nay là btf hỏng, chi b iíl ăn ch ơ i, chạy Ih eo d ồ n g liỉo ...
N h& ag a h ị n xét ch u n g chung và không dúng dó v ĩ th an h niỗn đ ả gãy ra sự i b i íu kinh
trọ a g cAa th £ hệ Ibanh niỀn đổi vớ i các I h í hệ lớn lu&i, gây ra sự bSt hòa g iử a các I b ỉ bệ.
g i y r a s ự h iẽ u lầ m t r o n g th a n h niỀD là c á c i h í h$ lỚD tu ồ i *coi t h ư ờ n g ', ”á p d ị l ’ d ố i v■ i o h . D o đ ó v ỉệ c d á n h g iá d ú n g , c ũ n g b ằ n g ih a n h n iẻ n c ò n lầ y ê u c ì u , dA i h ỏ i c k í n b d á n g

cAa th a n b niỀo DVỚC ta hiện oay.

M u ố a đ á n h giá đ ú n g Ihanh aiẽn các th ế hệ UVn tuồi cầo phải có q u a n diẽm d iia g v i
I tiầ i đ ộ d d B g . T r i r ứ c h í l , p h ả i k h ỉ a g đ in h vi lr{ v ai t r ò x ẵ h ộ i q u a n I r ọ o g c ủ a I h a o b n iè o
■ ir ứ c la : 'n g v ờ i c h ủ t v ư n g la i c ủ a D irứ c n h à* , *nưiVc o h à ih ịn h h a y &uy, y í u h a y m ạ n h ,

■ ộ l p k l a lớ n lá d o các th an b niỈB*

*là ngư ờ i t i í p sứ c cách m ạng ch o i h í hệ g ià ’, ‘ một

I v c I v ự a g t o lớ n v à v ữ n g c h ắ c ' củ ii c ồ n g c u ộ c k i í a q u ố c - , v à p h ả i lụ ư m ụ i d iS u k i ệ n d ỉ

tk a n k BÌên th ự c h iệ o lổ l vi t r í v a i tr ò q u a n Irợ o g c ủ a họ. Đ á a h g iá ib a n h Bi£n, D b íl l i
■ h frn g i h i í u s é t c ã a h ọ c ầ n g ầ n ViVi h o à a c ả o h x ả h ộ i, m ô i i r ư ở a g g iá u d v c , m à t r u o g d ỏ

14


tbanb Blêa la d i v i đaag *6ag. Khi dáah giá họ cSn nẽu rỗ nhửog m ỉt mạnh, m ịt tfil cửa
hợ, d ồ n g Ih ờ l c ã n g p h ải V9 c h ra ohfirag mặt yểu kém, khòng n£n chi nêu m ột m ặt, n h ĩ l lá
m ật y íu kém , vẩ khi n ỉu m ịt y íu kỂm ihì dồng ihỏri phải chi rõ n g u y ỉn obẳn kh ách q u an
và chù q u a n củ a ch ú n g . T h ao h niỀo n ư ở c la là mội (ăng UVp xã hội không th u ầ o a h ỉ t ,
Iro n g họ c ó o h iĩu nhóm v i khác nhau v i n h iỉu m ặt, do đó đ ề có n h ử n g nh ận xél d á n h giA
xác đ á n g v ỉ Ihanh ạiỄn cần đi sâu nghiẽn cứu, tìm hiỀu các lần g UVp tro n g llia n h niẻo.
N goầỉ n b ử a g d ắ o b g iá, nbận x6l chuog v ỉ thanh n iỉn , chúng la cầo phải c6 n b ữ o g nb ận
xét cụ thS v ỉ từ n g lo ạl, ahỏm tro n g (hanh niẽn. Đ ỉ d án h giá đ ú n g th a n h ni£n, các t h ĩ h ệ
Iđrn tuM , n h ấ t lằ t h í b ( gỉà, cần p h ải nhìn thanh ni£n a h v n h ữ n g n g ư ờ i b ạn , n g v ờ i đ ồ n g
i-hí, c h ứ khAng n ẽn cht ohln h ọ n h ư nhửng con cháu tro n g nhà; cẫn k h ắc p h ụ c l ư tưiVng
'h c p hòi*, *khál k b e ' và th ái độ 'c o i thưởìQg' Ihanb niên; cSn nhìn n h ử n g th iế u sót củ a họ
viVi c o n m ắ t p h á t IríỄ n , n g h ia là c ó th è k h ắ c p h ụ c d ư ự c , c h ứ khÔDg p h ả i lã c á i c ố h ữ u ,

k h ỏn g ( h ĩ sử a dfii vì Ihanh oỉêo là lớ p người dang p h ái t r ỉ ĩ n có đ ặ c lín h d ễ g iá o d « c,...

T ó m lụ i, đ ỉ d á n h g iá dÚDg, c ô n g b ằ n g th a n h niêo c ẫ a p h ả i c ó q u a n d iề m lịc h s ử c ụ th S ,
t o à n d iệ n v à p h á t t r i ề n đ ò o g t h ờ i p h ả i c ó th á i đ ộ tin t ư ở o g , tố n tr ọ n g , v i t h a , d ộ I v ợ q g

d ổ i vtVi hợ.
2.

C ầ n p h ả i lư u ỷ tớ i n h ữ n g Vtt d iỉ m trộ i hom cử a t h í h ệ th a n h n i£ n DVỚC ta h iệ n n ay

s o viVỈ c á c i h ế h ệ t h a n h D iẽn t r i r ớ c d â y và s o v ứ i c á c t h í h ộ n g ư ờ i UVn h iỆ n n
n iẻ n o ư ớ c la h iện nay có trìn h đ ộ văn hóa, khoa học, kỹ th u ậ t, Irin h d ộ bục v ấn , nhìo

cbung, cau hirn; suy nghi và hành động thiểt ihực han, thực t í hcrn; năng dộng và nhạy
cảm b a n với cu ộ c sống; khả năng tự lập và mong m uốn tự lập nhanh hom; kbà năng đ án h
giá và lự đ á n h giá , nhìn chung, tố t híTR, ưu cồng bằng và dân chú horn; tư trụ a g h ư n , b ạ o
d ạ o hom, tin h ý h a n khi d án h giá các hành vi của ugưởi lớn tuồi.
V ởi n hử ng biỄu biện ưu điềm m ới của thauh niẽn, cộng V(^i hoàn cảnh xã hội d à ihay
d ồ i ( l ừ c h ifii Iran h chuycn sang hòa hình xăy dựng; lừ nSn Linh t í hành ch ín h , q u a n liêu,
h a o c ấ p san g nên kinh lế sản xuấ( hàog hóa n b iỉu th àn h p h in vận d ộ n g Iheo c ơ c h ỉ th i
Irư ờ n g ), cách giáo d ụ c tư tiTiVng, d ạo dú'c, lối sống ch u th an h niên n h ư IrviVc đây là
kh6ng cồn ih íc h hqrp, c ìn phải dồi mhì)n (ront> v;lii đS g iáo d ụ c đi |0 đ ứ c chu ihunh iiiCn, chúng la không ihè giáo d ụ c m ãi d ạ o
d ứ c "chir-ii ilấu , hy slo h ‘, 'd ỏ i cho sạch rách cho Ih ư in ', 'ih ắ l lư ng buộc bụng xây d ự n g
d ỉ l n iró c ', 'n iọ i Iigưi'm ọl ngư ởi",... mà h/iy giir chúng ta p h ii giáo dục cho ihaiih niên đ ạ o đ ứ c " b ỉíl kinh
d o a n h , làm giàu ch in h đ áiig ' 'iiả n có giản ihi n ư ác m ói III.Mill', *no dù n h ư n g vâo &ạch,
lành d ẹ p n hư ng vản thorm ', 'h^inh phúc luá nghèo dỏi thì không p h ải là hạnh phiỉc*, *mỗỉ
ngưtVi hũy likni v iộ c h í t m ìn h ( h o Iiiìnli và c h o xã hội*, ‘ inòi iigưtVi p h ả i l ự l u c h u m ì n h ,

còn xã hội l;>o mọi d iĩu kiện (tè moi người lo tối cho minh và cho xả h ộ i',...

C ách giáo dục lAl nhiíl l)ãy gi<v ià t>ồng tỉm gư uiig, hằng Ih ự c l í : bằn g l ỉ m g v ư n g
(ro n g sáng v ỉ |)hSm c h ẵ t, d ạo dử c của các Ihế hệ người lớ n , n hẵl iả I h í h ị giẳ ( t h í hẠ
ngưiVi l«Vn Iiiả sa súl vĩỉ phùni c h ĩl, đụo đứ c, nói Lhỏiig đi dòi viVi làm ih ì k h ô n g i h ỉ nào
cưtVng l^i nồi sự sa sú( v ĩ phSm ch ái, đ^o đức của (hế hệ th an h n íẻn ); b ằn g vi^c khắc
l>liuc
liiCu (|uà
lii^'n lư ợ n g liỏu cực, h ỉi cỏng Irong xả hội; b ằn g việc d á p ứ n g trê o
( h ir c l ẽ n l i ứ n g n h u c S u , li/i (ch , q u y ẽ n li/i c h í n h đ á n g , i h i ế l i h ả n c ử a i h a n b n i í n , b ằ n g v iộ c

IS


qnl đtnh rft quySn vA ngbia V9 cAa lhaah nien: lhanb n iỉn c 6 nghía vụ. t r á c h nhiệm gi
vớt xi b ộl vA khi hoA n thành a ^ i a vv d ỏ ihl xẵ hội đáp ứog những gì c h u I h a n h n i£ n ...

CHÚ THÍCH:

c.

M ic và Ph. Angghen: Bàn

về thanh

ntỗn Nxb Thanh niỗn Hà Nộí. 1982, tr.

15-16.
HÒ Chí M inh: Vầ gíổo dục thanh nlỗn. Nxb Thanh nlỗn Hà NỘI 1980. ư. 84

TẠP CHÍ KHOA HỌC No 2 - 1992

KINH TỂ NGOÀI QUỐC DOANIt
TRONG QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỀN

KINH TẾ NHIỀU THÀNH PHẦN ở N ư ớ c TA
VO M IN H V IÊ N ÍỈ

N ỉ d k in h t í n ư ớ c ta I ro D g th ờ i kỳ q u á d ộ lỄn c h ủ n g h ĩa xã h ộ i là n ỉ n k in h l£ nhiỄu

th in h p h in . Q uao điềm đó đ v ợ c d ỉ cập ngay l«i Đ«i hội IV DẳDg Cộng s in Viội Nam
(12-1976) tro n g việc xác đ in h đ ư ờ n g lố i phát Ir iỉn kinh lế lr£ a ph«m vi cả nưtVc. Soog
tr ê n th ự c t ỉ , tr v ớ c n im 1986, các Ihànb phần kinh l í không p h á i IriS n Ih ự c sự . Nguy£n

ahỈB chA yẽu một mật là do nó ihiíu môi trtfờng l6n l«l - kiah t£ hàng hỏa ibeu cư ch ỉ
thi Irvờaỉ^ m ịt khác, do có sự phỈB bi^l dối xử dổi với các ihành phSn kinh l í trong
đ v ử B g ltfi và ch ín h sAch cảl t« u x ỉ hội chú Dghia. T rư ớ c dây, các ih á n h p h ần kioh l í
tk v ờ a g d v ợ c chia lầm hai io«i: x i hội chủ nghia và phi x ỉ hội chử ng h ia. K inh tê qutìc
d o a n h đ irự c col là híệo lh ằ a của kinh lể xả hội chử nghĩa. C ác ib à n h p h Jn kinh lã khác
d tfự c coi l i d ỗi tvcrng cửa cải t«o xá hội chủ nghĩa d ỉ đira d ỉn nó vào hai binh Ihức
hOii: $ở b ử u toằm d i a v i s ở hfru lậ p ihề.

16