Tuần 25. Tóm tắt văn bản thuyết minh

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH
THỪA THIÊN HUẾ

TRƯỜNG PTDT NỘI TRÚ TỈNH
NAÊM HOÏC 2012
- 2013

Giaùo vieân: VÕ THỊ THỦY
TIÊN


KIỂM
KIỂM TRA
TRA BÀI
BÀI CŨ
CŨ

Khái niệm “VĂN
THUYẾT MINH”:

BẢN

Hãy
lạithuyết
khái niệm
Vănnêu
bản
minh là
kiểu
văn
bản

thông
“VĂN BẢN THUYẾT MINH
dụng trong mọi lónh vực
LÀ
GÌ”?
đời sống nhằm cung cấp
tri thức ( kiến thức) về
đặc điểm, tính chất, giá
trò của các sự vật, hiện


SỞ GIÁO DỤC ĐÀO TẠO TỈNH THỪA THIÊN HUẾ
TRƯỜNG PTDT TỈNH

TIEÁT 76: LAØM
VAÊN

--------------------•♦•--------------------

Giáo viên thiết kế: VÕ THỊ THỦY TIÊN


Tiết 76 : TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU TÓM TẮT VĂN
BẢN THUYẾT MINH:

1. Mục đíchTTVBTM:

Mục

đíchlại
của
việc
+ Giới
thiệu
với
người
tắttượng,
văn bản
kháctóm
về đối
văn bản
đó. thuyết minh là gì?
+ Ghi nhớ nội dung cơ bản
về đối tượng chính trong
VBTM.


Tiết 76 : TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU TÓM TẮT VĂN
BẢN THUYẾT MINH:

1. Mục đích
2. TTVBTM:
Yêu cầu
Muốn
tóm tắt một văn
TTVBTM:
+ Ngắn

gọn.
bản
thuyết
minh,
ta
phải
+ Chính xác, rõ ràng.
đảm bảo yêu cầu gì?

+ Sát với nội dung cơ bản
của văn bản gốc.


GHI NHỚ PHẦN I:
Tóm tắt văn bản
thuyết minh nhằm hiểu
và nắm được những nội
dung chính của văn bản
đó. Bản tóm tắt phải
rõ ràng, chính xác so với
nội dung của văn bản
gốc.


II. CÁCH TÓM TẮT MỘT VĂN BẢN
THUYẾT MINH:

1. Đọc văn bản mẫu
NHÀ
SÀN

2. Yêu
cầu:

:

a). Xác đònh đối tượng
thuyết
minh
b). Tìm đại ý của văn
bản
c). Chia bố cục văn bản
d). Tìm ý chính của mỗi
đoạn
e). Viết tóm tắt văn bản
NHÀ SÀN khoảng 10


át 76 : TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MI
II. CÁCH TÓM TẮT MỘT VĂN BẢN
THUYẾT
MINH:
1. Văn
bản mẫu :

NHÀ
SÀN
2. Yêu
cầu:

a). Đối tượng thuyết

minh của văn bản: Là
một sự vật (NHÀ SÀN)
b). Đại ý : Giới thiệu một
kiểu công trình kiến trúc
quen thuộc, dùng để ở
của người dân miền núi.


II. CÁCH TÓM TẮT MỘT VĂN BẢN
THUYẾT
MINH:
1. Văn
bản mẫu : NHÀ

SÀN
2. Yêu cầu :
c + d). Bố cục và ý chính
của
văn
bản:
MB: Từ đầu đến văn hoá
cộng đồng: Đònh nghóa và
nêu mục đích sử dụng của
nhà
sàn.
TB:
Từ
“Toàn bộ đến là nhà
sàn”: TM nguồn gốc, cấu tạo
và công dụng của nhà sàn.

KB: Đoạn còn lại: Khẳng đònh
giá trò thẩm mó của nhà sàn.


II. CÁCH TÓM TẮT MỘT VĂN BẢN
THUYẾT MINH:

1. Đọc văn bản mẫu
NHÀ
SÀN
2. Yêu
cầu:

:

a). Xác đònh đối tượng
thuyết
minh
b). Tìm đại ý của văn
bản
c). Chia bố cục văn bản
d). Tìm ý chính của mỗi
đoạn


Tiết 76 : TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH

e). Viết tóm tắt văn bản “Nhà
sàn”:
Nhà sàn là công trình kiến trúc có

mái che dùng để ở hoặc sử dụng vào
một số mục đích khác. Toàn bộ nhà
sàn được cấu tạo bằng tre, giang, nứa,
gỗ; gồm nhiều cột chống, mặt sàn,
Hình
gầm sàn, các khoang nhà
để ở hoặc
rửa ráy. Hai đầu nhà có hai cầu thang.
Nhà sàn xuất hiện từ thời Đá mới,
tồn tại phổ biến ở miền núi Việt Nam
và Đông Nam Á. Nhà sàn có nhiều
tiện ích: vừa phù hợp với nơi cư trú
miền núi, đầm lầy, vừa tận dụng


NHÀ SÀN BÁC HỒ

HAI KIỂU KIẾN TRÚC NHÀ


Tiết 76: TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH

3.Cách tóm tắt một văn
bản
thuyết
minh:
Bước
1 : Xác
đònhmột
mục đích,

Để
tóm
tắt
văn
yêu
tóm tắt
văn
bảncầu
thuyết
minh,
tabản
thực
TM.
Bước
2
:
Đọc
kỹ văn
bản gốc
hiện theo trình
tự nào?

để nắm được tư liệu, dữ liệu,
nhận đònh, đánh giá về đối
tượng
.
Bước TM.
3: . Viết
bản tóm tắt
thành câu, đoạn bằng lời văn

của
mình.
Bước
4: Kiểm tra, sửa chữa văn
bản tóm tắt.


Tiết 76: TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH

GHI NHỚ PHẦN II:
Muốn tóm tắt văn
bản thuyết minh, cần
xác đònh mục đích, yêu
cầu tóm tắt; đọc văn
bản gốc để nắm vững
đối tượng thuyết minh;
tìm bố cục của văn


t 76: TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT M

GHI NHỚ:
1.Tóm tắt văn bản thuyết

minh nhằm hiểu và nắm
được những nội dung chính
của văn bản đó. Bản tóm
tắt
phải
rõ

ràng,
chính
xác
2. Muốn tóm tắt văn bản
so với minh,
nội dung
thuyết
cần của
xác văn
đònh
bản đích,
gốc. yêu cầu tóm tắt;
mục
đọc văn bản gốc để nắm
vững đối tượng thuyết minh;
tìm bố cục của văn bản. Từ


Tiết 76 : TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH
III. LUYỆN TẬP:

1.Bài2/tr72+7
3:
1.1 Đọc văn
bản
Đền
Ngọc Sơn và
hồn thơ Hà
Nội:
Đền Ngọc

Đền
Sơn Ngọc
sơn


Tiết 76 : TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH
III. LUYỆN TẬP:

1.Bài2/tr72+73:
1.1/ Đọc Văn
“ĐỀN NGỌC
VÀ HỒN THƠ
NỘI”:
1.2/ Thực hiện
cầu:

bản
SƠN
HÀ
yêu

ĐỀN NGỌC SƠN

a). Xác đònh đối tượng thuyết minh
củabản
VBlà
gì? sàn, đối
b).So với văn
Nhà
tượng và nội dung thuyết minh

của văn bản Đền Ngọc Sơn và
hồn thơ Hà Nội có gì khác?


Tháp
Bút

Đền Ngọc
Sơn

a)._ Văn bản Đền
Ngọc Sơn và hồn
thơ Hà Nội thuyết
minh về một thắng
cảnh: Đền Ngọc
Sơn, Tháp Bút,

Hồ Gươm

Cầu Thê


Tiết 76 : TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH

Bài 2/trang72+73: Tìm hiểu văn bản Đền
Ngọc Sơn và hồn thơ Hà Nội:

b)._ Đối tượng và nội dung
thuyết minh có nét khác với
các văn bản trên:

+ Đối tượng: thắng cảnh

+ Nội dung: vừa tập trung
vào những đặc điểm kiến
trúc, vừa ca ngợi vẻ đẹp
nên thơ của đền Ngọc Sơn,
đồng thời bày tỏ tình yêu


Tiết 76 : TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH

C). Viết tóm tắt giới thiệu Tháp
ĐếnNghiên:
thăm đền Ngọc Sơn,
Bút, Đài

hình tượng kiến trúc đầu
tiên gây ấn tượng là
Tháp Bút, Đài Nghiên.
Tháp Bút dựng trên núi
Ngọc Bội, đỉnh tháp có
ngọn bút trỏ lên trời
xanh, trên mình tháp là ba
chữ “tả thanh thiên”(viết
lên trời xanh) đầy kiêu
hãnh. Cạnh Tháp Bút là
cổng Đài nghiên. Gọi là
Đài Nghiên bởi hình tượng
cổng này là “cái đài” đỡ

“nghiên mực” hình trái


Basơ

BÀI THƠ HAI-CƯ CỦA
BASÔ

Tiếng vượn hú não nề
hay tiếng trẻ bò bỏ rơi than
khóc?


LUYỆN
TẬP
Bài 1/71. Đọc phần Tiểu
dẫn bài Thơ Hai-cư của
Basô (Ngữ văn 10, tậpI) và
thực hiện các yêu cầu:
a). Xác đònh đối tượng
thuyết minh của văn bản.
b). Tìm bố cục của văn bản.
c). Viết đoạn văn tóm tắt
phần thuyết minh về thơ Hai-


Đối tượng thuyết minh
Tiểu sử, sự nghiệp nhà thơ ma-su-ô
Ba-sô và những đặc điểm của thể thơ
hai-cư

Bố cục của văn bản
Đoạn 1 (từ đầu đến M.Si-ki (1867-1902)):

Bố
Cục

Tóm tắt tiểu sử và giới thiệu những tác
phẩm của Ma-su-ô Ba-sô.
Đoạn 2 (còn lại):
Thuyết minh về đặc
điểm nội dung và nghệ thuật của thơ
hai-cư


Văn bản tóm tắt
So với các thể thơ khác trên thế giới
thơ hai- cư có số từ vào loại ngắn nhất trên thế giới,
chỉ có 17 âm tiết, được ngắt ra làm ba đoạn theo thứ
tự thường là từ 5-7-5 âm. Thơ hai-cư thấm đẫm tinh
thần Thiền tông và tinh thần văn hóa phương Đông.
Như một bức tranh thủy mặc, hai-cư thường dùng
những nét chấm phá, chỉ gợi chứ không tả, chừa rất
nhiều khoảng trống cho trí tưởng tượng của người đọc.
Thơ hai-cư là một đóng góp lớn của người Nhật vào
kho tàng văn hóa nhân loại.


CỦNG
CỦNGCỐ
CỐ

Chọn câu trả lời đúng nhất trong
các
câu
hỏi sau:
Câu hỏi 1:Dòng
nào
không
nêu đúng yêu
cầu cần đạt của một văn bản tóm tắt?
A. Ngắn gọn, chính xác.
B.

Có suy nghó riêng.

C. Rành mạch.
D. Sát với nội dung cơ bản của
văn bản gốc.