SKKN Một số phương pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3

Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
A - Phần mở đầu
I - lý do chọn đề tài

Tập đọc là một phân môn thực hành, là một trong những
phân môn quan trọng góp phần hình thành kỹ năng đọc cho
học sinh. Đây là một trong bốn kỹ năng cơ bản mà học sinh Tiểu
học cần đạt tới. Nếu các phân môn Tập viết, Chính tả, Tập làm
văn góp phần cơ bản để rèn luyện kỹ năng viết cho học sinh thì
phân môn Tập đọc có nhiệm vụ cơ bản là luyện kỹ năng đọc
cho học sinh. Năng lực đọc đợc tạo lên từ bốn kỹ năng cũng là bốn
yêu cầu về chất lợng của đọc "Đọc" đọc đúng, đọc nhanh (đọc lu loát, trôi chảy) đọc có ý thức (thông hiểu đợc nội dung những
điều mình đọc hay còn gọi là đọc hiểu) và đọc diễn cảm. Khi
học sinh đọc tốt, viết tốt các em mới có thể tiếp thu đ ợc môn
học khác một cách chắc chắn. Từ đó học sinh mới hoàn thiện
đợc năng lực giao tiếp bằng ngôn ngữ của chính bản thân
mình. Vì vậy việc tìm hiểu nghiên cứu về tập đọc ở góc độ
nào cũng có ý nghĩa quan trọng và cấp bách.
Đối với môn Tập đọc, nh chúng ta đã biết ở Tiểu học trọng
tâm của môn Tập đọc là vấn đề rèn đọc và đặc biệt đối với lớp
3 thì việc rèn đọc cho học sinh là một yêu cầu cơ bản nó có giá
trị vô cùng quan trọng, nó là vấn đề cấp thiết đòi hỏi ngời giáo
viên tiểu học chúng ta còn xác định rõ yêu cầu nhiệm vụ đó để
chú trọng hớng dẫn học sinh mang lại kết quả tốt.
Hiện nay việc dạy tập đọc ở nhà trờng Tiểu học đạt kết quả
cha cao, cha thoả mãn với yêu cầu đặt ra. Có thể có nhiều
nguyên nhân chẳng hạn nh chơng trình sách giáo khoa, phơng
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

1

Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
pháp giảng dạy. Những nguyên nhân cơ bản có lẽ vẫn là do sự
phân bố thời gian không hợp lý. Nhiều giáo viên còn sa vào giảng
văn, dành nhiều thời gian không hợp lý cho việc tìm hiểu bài. Do
vậy thời gian dành cho luyện đọc (trọng tâm của phân môn)
còn ít. ở phần luyện đọc nhiều giáo viên cho là dễ nhng thực
chất đây là phần khó khăn nhất, là phần trọng tâm giờ tập đọc,
ở phần này giáo viên ít mắc lỗi về thao tác kỹ thuật song cha chú
ý đúng mức đến mặt âm thanh của ngôn ngữ, đặc biệt là
ngữ điệu, cha biết dạy nh thế nào để phát
huy tính tích cực, sáng tạo của học sinh. Đó là một trong những lý
do khiến cho học sinh của chúng ta đọc và nói cha tốt. ở lớp 3 nội
dung hớng dẫn đọc ở một số bài mới chỉ dừng lại những lu ý phát
âm đúng các từ ngữ hoặc âm thanh của Tiếng Việt, cha chú ý
đầy đủ tới các phơng diện (thao tác) khác nhằm tái hiện các tác
phẩm hoặc khắc sâu kiến thức. Trong khi đó đọc đối với học
sinh lớp 3 ngoài việc phát âm đúng học sinh phải đọc lu loát từng
đoạn và từng bài, biết ngắt nghỉ cho phù hợp theo thể thơ hay
nội dung đọc. Bớc đầu đọc diễn cảm đợc bài có cảm xúc, biết
nhấn giọng ở những từ biểu cảm, gợi tả, biết đọc rõ lời tác giả, lời
nhân vật. Chính vì vậy cần phải có biện pháp để nâng hiệu
quả "Đọc" nghĩa là biện pháp rèn đọc cho học sinh Tiểu học nói
chung và đặc biệt đối với học sinh lớp 3 nói riêng.
Là ngời giáo viên kế tục sự nghiệp trồng ngời, bản thân luôn
luôn trau dồi nghiệp vụ, phấn đấu không ngừng để nâng cao
trình độ chuyên môn mang vốn hiểu biết của mình góp phần
truyền thụ hớng dẫn các em học tập nâng cao chất lợng hiệu quả
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng

Phùng

2


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
giáo dục đào tạo, làm cho tình hình thực tế ngày càng tốt đẹp
hơn. Tiếp cận với yêu cầu đòi hỏi cấp bách của xã hội đặt ra xuất
phát từ những lý do trên tôi tập trung nghiên cứu làm đề tài:
Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3".
II. mục đích nghiên cứu

Việc nghiên cứu để tìm ra một số biện pháp hớng dẫn học
sinh rèn đọc nhằm nâng cao chất lợng dạy và học nó trở thành
một yêu cầu bức xúc đối với ngời giáo viên và nó trở thành một
đòi hỏi cơ bản đầu tiên đối với ngời học. Rèn đọc tốt làm cho
học sinh đọc đúng, đọc diễn cảm các bài tập đọc, bài thơ, bài
văn, các em hiểu đúng nội dung từng bài. Từ đó học sinh chiếm
lĩnh đợc ngôn ngữ dùng trong giao tiếp và học tập. Đặc biệt khi
đọc các tác phẩm văn chơng, các em không chỉ đợc thức tỉnh
về nhận thức, mà còn rung động về tình cảm, nảy nở những ớc
mơ tốt đẹp, đợc khối dạy năng lực hành động, sức mạnh sáng tạo
cũng nh bồi dỡng thêm tâm hồn. Học sinh đọc tốt sẽ giúp các em
có những hiểu biết rộng

hơn, các em dễ dàng tiếp thu đợc những cái văn minh của
nhân loại, hớng cho các em tới lòng yêu cái thiện, yêu cái đẹp,
dạy cho các em biết suy nghĩ một
cách lô gic. Nh vậy, vấn đề dạy và "học" có một ý nghĩa to
lớn vì nó bao gồm các nhiệm vụ: Giáo dỡng, giáo dục và phát

triển đọc chính là học, học nữa, học mãi, đọc để tự học, học
cả đời.

Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

3


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
Qua nghiên cứu giúp cho các giáo viên có sự nhìn nhận đúng
hơn, sâu hơn về tầm quan trọng của việc rèn đọc. Từ đó giáo
viên biết lựa chọn tìm ra những biện pháp tốt nhất, những phơng pháp phù hợp với đặc trng của phân môn hớng dẫn học sinh
đọc tốt hơn để nâng cao hiệu quả giờ tập đọc.
III. Đối tợng, phạm vi nghiên cứu

Học sinh tiểu học và biện pháp rèn đọc.
- Lớp 3A Trờng: Tiểu học Hớng Phùng.
- Nam 19 em
- Nữ 19 em
IV. phơng pháp nghiên cứu

để thực hiện đề tài này, chúng tôi sử dụng một số phơng
pháp sau:
1. Nghiên cứu lý luận
- Đọc các tài liệu, sách có liên quan đến đề tài.
- Các tài liệu dạy (SGK) cũng nh thực tế dạy đọc trên lớp.
2. Nghiên cứu thực tế
- Phơng pháp điều tra khảo sát thực tế.
- Phơng pháp trao đổi rút kinh nghiệm với đồng nghiệp.

- Phơng pháp thực nghiệm.
- Phơng pháp độc lập - lấy học sinh làm trung tâm.

B - NộI DUNG
I - Cơ sở lý luận

Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

4


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
Môn Tiếng Việt ở trờng tiểu học có nhiệm vụ hình thành
năng lực hoạt động ngôn ngữ cho học sinh. Năng lực này đợc thể
hiện trong 4 dạng hoạt động tơng ứng với chúng ta là 4 kỹ năng:
Nghe, đọc, nói, viết. Nh vậy đọc là dạng hoạt động
ngôn ngữ, là quá trình chuyển dạng hình thứ chữ viết sang lời
nói có âm thanh và thông hiểu chúng ( ứng với hình thức đọc
thành tiếng ) là quá trình chuyển trực tiếp từ chữ viết thành các
đơn vị nghĩa không có âm thanh (ứng với hình thức đọc
thầm).
Đọc không phải là công việc giải quyết một bộ mã gồm 2 phần
chữ viết và phát
âm, nghĩa là nó không chỉ là sự "đánh vần" lên thành tiếng
đúng nh các ký hiệu chữ viết mà đọc còn là quá trình nhận
thức để có khả năng cho học sinh hoàn thành 4 phẩm chất trên.
Tập đọc là một phân môn có ý nghĩa to lớn ở Tiểu học, nó
trở thành đòi hỏi cơ bản đầu tiên đối với mỗi ngời đi học. Đầu
tiên trẻ phải học đọc, sau đó trẻ đọc để học. Đọc giúp trẻ chiếm

lĩnh đợc một ngôn ngữ dùng trong giao tiếp và học tập, nó cũng
là công cụ để học tập các môn học khác, nó tạo ra hứng thú và
động cơ học tập, đồng thời nó tạo điều kiện để học sinh có
khả năng tự học và tinh thần học tập, tập đọc là một khả năng
không thể thiếu đợc của con ngời thời đại văn minh. Biết đọc sẽ
giúp các em biết nhiều hơn, hớng cho các em tới lòng yêu cái thiện,
yêu cái đẹp.
Nh vậy việc dạy học và đọc có ý nghĩa to lớn vì nó bao gồm
các nhiệm vụ giáo dỡng, giáo dục và phát triển.
II - nhiệm vụ của dạy đọc ở tiểu học

Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

5


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
Những điều vừa nói trên khẳng định sự cần thiết của việc
hình thành và phát triển một cách có hệ thống và có kế hoạch
năng lực đọc cho hs, tập đọc với t cáchlà một phân môn Tiếng
Việt ở tiểu học có nhiệm vụ đáp ứng yêu cầu này, yêu cầu hình
thành và phát triển năng lực đọc cho học sinh.
1. Tập đọc là một phân môn thực hành
Vì thế nhiệm vụ quan trọng nhất của nó là hình thành năng
lực đọc cho học sinh.

Năng lực đọc đợc tạo nên từ 4 kỹ năng cũng là 4 yêu cầu về
chất lợng của "Đọc" đọc đúng, đọc nhanh, đọc hiểu, đọc diễn
cảm; 4 kỹ năng này đuợc hình thành trong 2 hình thức đọc: Đọc

thành tiếng, đọc thầm. Chúng đợc rèn luyện đồng thời và hỗ trợ
lẫn nhau vì vậy trong dạy đọc không thể xem nhẹ yếu tố nào.
2. Nhiệm vụ thứ 2 của đọc là
Giáo dục lòng ham đọc sách, hình thành phơng pháp và thói
quen làm việc
với văn bản, làm việc với sách báo cho học sinh. Nói cách khác
thông qua việc dạy
đọc phải giúp học sinh thích đọc và thấy đợc ý nghĩa của việc
đọc phải làm cho các em thấy đó là một trong những con đờng
đặc biệt để tạo cho mình một cuộc sống trí tuệ đầy đủ và
phát triển.
3. Ngoài ra dạy đọc còn có các nhiệm vụ khác
Đó là làm giàu kiến thức về đời sống và kiến thức văn học
cho học sinh:
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

6


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
+ Phát triển ngôn ngữ và t duy cho học sinh.
+ Giáo dục t tởng, đạo đức, tình cảm, thị hiếu thẩm mỹ cho
học sinh.
+ Giúp học sinh biết đọc để giáo tiếp và giải trí.
III . Cơ sở của việc dạy học

1. Cơ sở tâm lý
Đó là một loại hoạt động trí tuệ phức tạp, phức tạp mà cơ sở
việc tiếp nhận thông tin bằng chữ viết dựa vào hoạt động của

cơ quan thị giác.
Đọc đợc xem là một hoạt động có 2 mặt quan hệ mật thiết
với nhau là việc sử dụng bộ phận mà gồm 2 phơng diện: Một mặt
đó là quá trình vận động của mắt, sử dụng bộ mã ghi âm để
phát ra một cách trung thành những dòng văn tự ghi âm lời nói
âm thanh, mặt thứ hai đó là sự vận động của t tởng, tình cảm.
Sử dụng bộ mã chủ nghĩa tức là mối quan hệ giữa các con chữ và
ý tởng các khái niệm chứa đựng bên trong để nhớ và hiểu cho đợc nội dung những gì đã đợc đọc.
Đọc bao gồm những yếu tố nh tiếp nhận bằng mắt, hoạt
động của các cơ quan phát âm cơ quan thính giác và thông
hiểu những gì đã đợc học.
Kỹ năng đọc là một kỹ năng phức tạp, đòi hỏi một quá trình
luyện tập lâu dài. Các nhà nghiên cứu đã chia việc hình thành
kỹ năng ra làm ba giai đoạn:
- Phân tích, tổng hợp và tự động hóa, giai đoạn dạy học vần
và sự phân tích các chữ cái và đọc từ tiếng theo các âm. Giai
đoạn tổng hợ thì đọc cả từ trọn vẹn trong đó sự tiếp nhận từ
bằng thị giác và phát âm hầu nh trùng với sự nhận thức ý nghĩa.
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

7


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
Tiếp theo sự thông hiểu ý nghĩa của từ trong cụm từ hoặc câu
đi trớc sự phát âm tức là đọc đợc thực hiện trọng sự phán đoán
các nghĩa.
Bớc sang lớp 2, 3 bắt đầu đọc tổng hợp quá trình rèn đọc bao
gồm các bớc sau:

+ Luyện đọc đúng: Gồm luyện phát âm và ngắt nghỉ hơi
đúng chỗ.
+ Đọc diễn cảm: đối với học sinh Tiểu học không phải bao giờ
cũng dễ dàng đọc tốt đợc tất cả bài tập đọc vì thế để học sinh
đọc đúng, phát âm đúng các phụ âm đầu, âm chính, âm
cuối, đọc đúng các thanh đọc đúng các tiết tấu, ngắt hơi, ngữ
điệu, đọc diễn cảm giáo viên cần đề ra các biện pháp cụ thể
trong phần hớng dẫn học sinh rèn đọc trong giờ Tập đọc.
2. Cơ sở ngôn ngữ và văn học
Phơng pháp dạy Tập đọc phải dựa trên những cơ sở của ngôn
ngữ học nó liên quan chặt chẽ, mật thiết với một số vấn đề của
ngôn ngữ học nh vấn đề chính âm chính tả chữ viết ngữ điệu
(ngữ âm) vấn đề nghĩa của các từ các đoạn bài (từ vựng học,
ngữ nghĩa học) vấn đề câu các kiểu (ngữ pháp học). Phơng
pháp dạy học dựa trên những kết quả nghiên cứu của ngôn ngữ
học việt ngữ học về những vấn đề nói trên để xây dựng xác
định nội dung và phơng pháp dạy học. Bốn phẩm chất của đọc
không thể tách rời những cơ sở ngôn ngữ học. Không coi trọng
đúng mức những cơ sở này việc dạy học sẽ mang tính tùy tiện và
không đảm bảo hiệu quả dạy học.
3. Cơ sở thực tiễn
Chơng trình sách giáo khoa lớp 3.
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

8


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
- Chơng trình sách giáo khoa phân môn Tập đọc lớp 3 và chơng trình sách giáo khoa lớp 3.

Phân môn Tập đọc lớp 3 gồm 70 tiết/35 tuần mỗi tuần có 2
tiết.
Bài tập đọc lớp 3 gồm các phần: Văn bản đọc chú giải những
từ ngữ khó hớng dẫn đọc (chỉ dẫn cách đọc một số câu khó,
đoạn khó về cách ngắt nhịp nhất giọng hoặc gợi ra những đặc
điểm nội dung những sắc thái tình cảm đợc biểu hiện qua
giọng đọc).
Phần tìm hiểu bài gồm những câu hỏi bài tập giúp học sinh
hiểu giá trị nội dung và nghệ thuật của bài văn, bài thơ. ở nhiều bài
còn có thêm yêu cầu học thuộc lòng.
- Nguyên tắc và phơng pháp dạy học sinh rèn đọc:
Qua quá trình tìm hiểu thực tế, nhìn chung mỗi giờ Tập
đọc đều có 2 phần lớn: Tìm hiểu nội dung bài và luyện đọc.
Hai phần này có thể tiến hành cùng một lúc đan xen vào nhau
hoặc cũng có thể dạy tách rời 2 phần tùy vào từng bài và tùy vào
mỗi giáo viên. Song dù dạy theo cách nào thì 2 phần này vẫn luôn
có mối liên hệ tơng hỗ khăng khít. Phần tìm hiểu bài giúp cho
học sinh hiểu kỹ nội dung nghệ thuật của bài từ đó học sinh sẽ
đọc bài đúng diễn cảm để thể hiện nội dung của bài thể hiện
những hiểu biết của mình xung quanh bài đọc.
Nh vậy phần rèn đọc có vai trò rất quan trọng học sinh đọc
tốt giúp các em hoàn thiện đợc năng lực giao tiếp bằng ngôn ngữ
của chính bản thân mình. Đọc tốt giúp các em hiểu biết, tiếp thu
đợc nền văn minh của loài ngời bồi dỡng tâm hồn tình cảm. Đọc

Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

9

Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
giúp học sinh phát triển t duy giáo dục các em những tình cảm tốt
đẹp.
Trong quá trình rèn đọc giáo viên cần sử dụng tốt một cách
linh hoạt các phơng pháp khác nhau để phù hợp với đặc trng
phân môn và phù hợp với nội dung bài học. Trong quá trình hớng
dẫn học sinh rèn đọc trớc hết giáo viên sử dụng phơng pháp làm
mẫu nghĩa là giáo viên đọc mẫu cho học sinh bắt trớc đọc theo.
Sau đó giảng viên phối hợp phơng pháp luyện tập theo mẫu và
luyện tập củng cố để tập trung tiến hành rèn đọc cho học sinh.
Cụ thể giáo viên hớng dẫn học sinh đọc đúng, đọc đúng tiết tấu
ngắt hơi đúng chỗ đúng ngữ điệu câu. Từ đó hớng dẫn học
sinh cách đọc diễn cảm để biểu đạt đúng ý nghĩa và tình
cảm mà tác giả đã gửi gắm trong bài đọc.
Trong mỗi giờ dạy và đặc biệt trong quá trình hớng dẫn học
sinh rèn đọc giáo viên còn phải đổi mới phơng pháp giảng dạy học
luôn "Lấy học sinh làm trung tâm" giáo viên chỉ là ngời hớng dẫn
tổ chức học sinh tự tìm, tự phát hiện và luyện đọc đạt kết quả
tốt.
Không những thế mà trong giảng dạy phân môn Tập đọc
chúng ta còn phải chú ý đến một số nguyên tắc sau:
Nguyên tắc phát triển lời nói: (Nguyên tắc thực hành) chúng
ta ai cũng biết trẻ em không thể lĩnh hội đợc lời viết nếu chúng
ta không nắm đợc lời nói miệng. Do
vậy khi giảng dạy cần phải đảm bảo nguyên tắc này. Điều này đợc thể hiện rõ hơn ở phần luyện đọc ở phần này học sinh đợc rèn
luyện về cách phát âm cách ngắt nghỉ hơi đúng chỗ, cách đọc
đúng ngữ điệu và học cách đọc nh cô giáo.
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

10


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
Để giờ Tập đọc đạt hiệu quả cao thì phải đảm bảo nguyên
tắc phát triển t duy phát triển tính tích cực chủ đạo của học
sinh. Do vậy ở phần luyện đọc giáo viên cần gợi mở hớng dẫn học
sinh tự xác định đợc những chỗ cần ngắt giọng, những từ cần
ngắt giọng ở những câu văn dài giàu hình ảnh, biết lên giọng hạ
giọng ở những câu thơ, câu văn trong bài. Từ đó tìm ra cách
đọc hay hơn.
Nh vậy để học sinh đọc tốt môn Tập đọc đặc biệt là vấn
đề rèn đọc đối với học sinh lớp 3 chúng ta cần đảm bảo tốt các
nguyên tắc và phơng pháp trên.
+ Hoạt động dạy - học của giáo viên và học sinh:
Trờng tiểu học Hớng Phùng nằm địa bàn vùng bản của Huyện
Hớng Hóa. Do vậy đa số đối tợng học sinh con em dân tộc Vân
Kiều, chỉ 30% con em ngời Kinh. Hội cha mẹ học sinh thờng
xuyên quan tâm đến học sinh, đến công tác dạy và học của nhà
trờng. Giáo viên chủ nhiệm quan tâm, nhiệt tình với lớp. Biết vận
dụng phơng pháp dạy mới "lấy học sinh làm trung tâm ". Ban
Giám hiệu và các tổ chức đoàn thể trong trờng tạo mọi điều
kiện thuận lợi cho hoạt động của khối lớp. Tất cả những thuận lợi
trên góp phần thúc đẩy mọi hoạt động của lớp cũng nh của cả
khối lớp 3 cùng phấn đấu vơn lên.
Để đảm bảo cho học sinh đọc tốt, Tôi đã khảo sát chất lợng
học sinh đầu năm. Kết quả nh sau:
T/ số học
sinh

38 em

Giỏi

Khá

Trung bình

10 em

12

11 em

Yếu

5 em

Với thực tế khảo sát chất lợng học sinh tôi thấy:
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

11


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
- Tìm hiểu điều tra thực tế (về hiện trạng, giảng dạy giờ tập
đọc nói chung và lớp 3 nói riêng) bằng cách thức và phơng pháp
khác nhau nh: Dự giờ, kiểm tra miệng, phỏng vấn quan sát...chúng

tôi thu nhập đợc một số vấn đề đáng lu ý nh sau:
Quan điểm của giáo viên về Tập đọc nhìn chung giáo viên
Tiểu học đều rất coi trọng giờ Tập đọc. Cụ thể ở trờng chúng tôi
điều tra, khi đợc hỏi về "Vai trò của vấn đề rèn đọc trong giờ
Tập đọc". Thời gian giành cho phần luyện đọc là chủ yếu. Thông
thờng khi dạy phần luyện đọc, một số giáo viên cha coi trọng việc
rèn những lỗi phát âm sai ở địa phơng đặc biệt là đọc còn phát
âm sai x/s và dấu hỏi, dấu ngã, ở một số các em dân tộc đọc còn
mất đấu nhiều, phần đọc diễn cảm còn quá yếu.
c. Một số biện pháp rèn đọc cho học sinh

Qua tìm hiểu thực tế giáo viên dạy lớp 3 và các lớp khác đều
có câu trả lời chung cho câu hỏi cách tiến hành dạy 2 phần
chính của giờ Tập đọc là luyện đọc rồi sau đó mới tìm hiểu bài.
I. Phơng pháp giáo viên sử dụng trong phần rèn đọc

Hiện nay ở các trờng tiểu học về vấn đề rèn đọc cho học
sinh, giáo viên đã sử dụng nhiều phơng pháp dạy học mới tiến bộ
cụ thể: phơng pháp làm mẫu, phơng pháp luyện tập theo mẫu,
phơng pháp luyện tập củng cố, phơng pháp hỏi đáp (đặt câu
hỏi để học sinh tự tìm và phát triển ra từ, tiếng khó).
II. Qua thực trạng dạy phần rèn đọc cho học sinh lớp 3

Qua tìm hiểu và dự giờ lớp 3 tôi thấy việc rèn đọc cho học
sinh còn ít chính vì vậy muốn học sinh đọc tốt giáo viên phải
dày công luyện tập, động viên khích lệ, học sinh ham học ngoài
giờ học trên lớp ra khi về nhà các em tự giác học tập, tự giác luyện
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

12


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
đọc, giáo viên tìm tòi phơng pháp luyện đọc cho học sinh xác
định đợc mục tiêu giáo dục của trờng tiểu học là rèn luyện đào
tạo một thế hệ trẻ phát triển toàn diện cho đất nớc, vì vậy nghiên
cứu khoa học giáo dục là con đờng tốt nhất để bồi dỡng cho học
sinh có đủ đức, tài vững chắc trở thành con ngời phát triển toàn
diện. Chính vì vậy việc rèn cho học sinh đọc là rất quan trọng,
trong khi đọc giáo viên đa ra những câu văn, câu thơ, đọc
ngắt nhịp, ngắt giọng sẵn và sau đó cho học sinh đọc theo cô.
- Giáo viên đọc cho học sinh gạch chân những từ cần nhấn
giọng và nêu cách đọc diễn cảm của từ đoạn, sau đó đọc mẫu
cho học sinh đọc, giáo viên gọi học sinh
nhận xét bạn đọc, giáo viên sửa sai nhận xét.
Trong giờ Tập đọc sự phân bố thời gian của giáo viên phải hợp
lý, học sinh còn đọc ngọng, phát âm sai, giáo viên phải sửa ngay
bằng cách luyện đọc nhiều lần, cá nhân, nhóm tổ, có động viên
kịp thời.
Ví dụ: Ngay từ đầu kỳ I các em mới ở lớp 2 chuyển sang
phần đọc còn yếu cụ thể nh bài: Ai có lỗi" khi đọc" En-ri-cô,
Cô-rét- ti chạm khuỷu tay vào tôi, cây bút nguệch ra một
đờng rất xấu,.
- Học sinh đọc ngọng, hay phát âm sai vần khó uyu, uêch,
thanh hỏi, thanh ngã, đọc thiếu dấu,
- Giáo viên phải uốn nắn, sửa sai cho học sinh, bằng nhiều
cách, nhiều phơng pháp khác nhau; có thể lấy một em đọc thật
chuẩn cho bạn đọc theo hoặc ký hiệu bằng miệng.
Ví dụ: bài" Tiếng ru" (Sách Tiếng Việt lớp 3 tập 1 - trang

64)
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

13


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
- Đây là một bài thơ khi đọc phải thể hiện đợc rõ tình cảm
của mình qua từng câu thơ, đọc ngắt nghỉ đúng nhịp độ,
ngoài ra còn phát âm đúng một số từ, tiếng khó. ở bài này các
em sẽ đọc sai ở chỗ:
Con ong/ làm mật, yêu hoa.
Có em sẽ đọc là:
Con/ ong làm mạch, yêu hoa.
Có em sẽ đọc là:
Còn òng lam/ mất, yều hoa.
- Khi đọc bài thơ cách đọc khác với bài văn xuôi điều đặc
biệt câu thơ phải thể hiện qua giọng đọc của học sinh thì ngời
nghe mới thấy đợc cái hay cái đẹp của nó.
Qua các tiết tập đọc, học thuộc lòng giáo viên là ngời quan
trọng nhất trong việc rèn đọc cho học sinh.Trong một tiết học có
thể sửa đợc cho học sinh đến 3 vòng, chính vì vậy kết quả có
tiến bộ nhanh.
Ví dụ: Qua bài: "Các em nhỏ và cụ già"
(Sách Tiếng Việt lớp 3 tập I - Trang 62)
Đọc đến bài này thì đọc sai, đọc ngọng giữa x, s, thanh
hỏi, thanh ngã và một số vần khó phát âm hạn chế rất nhiều,
chẳng hạn nh nhng cõu: Ông đang rất buồn. Bà lão nhà ông
nằm ở bệnh viện mấy tháng nay rồi. Bà ốm nặng lắm, khó

mà qua khỏi. Ông ngồi đây chờ xe buýt để đến bệnh
viện. Ông cảm ơn lòng tốt của các cháu. Dẫu các cháu không
giúp gì đợc, nhng ông cũng thấy lòng nhẹ hơn.

Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

14


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
Một thời gian rèn đọc đến giữa học kỳ I học sinh hạn chế
đọc sai một số vần khó đọc và

phát âm đúng (x/s) ,

(xuôi/suối), lũy/lủy,.
Với 8 tuần rèn đọc cho học sinh kết quả học giữa kỳ I số học
sinh dân tộc đã giảm bớt lỗi đọc sai, phát âm sai và đa số các
em ngời Kinh đọc diễn cảm rất tốt và tiến bộ rõ rệt.
- Khi học sinh đọc yếu giảm đi tôi đi sâu vào rèn đọc và
đọc diễn cảm cụ thể, có thể lấy các chuyện đọc thơ để cho các
em đọc.
- Thi đọc theo dãy bàn, các em đều có hứng thú đọc tốt. Và
đã đọc tốt thì các em viết không mắc lỗi chính tả và không
chán viết nữa. Đặc biệt giờ chấm chính tả giáo viên nhanh hơn
nhiều.
* Đặc biệt khi đọc mẫu thì giáo viên chính là cái mẫu hình
thành kỹ năng đọc mà học sinh đạt đợc do đó yêu cầu đọc mẫu
của giáo viên phải đảm bảo độ chuẩn đọc đúng, rõ ràng trôi

chảy, đọc đủ lớp, nhanh vừa phải và diễn cảm. Giáo viên yêu cầu
lớp ổn định trật tự, tạo cho học sịnh tầm thế nghe đọc. Hứng
thú nghe đọc và yêu cầu học sinh thầm đọc theo, khi đọc giáo
viên đứng ở vị trí bao quát đợc cả lớp, không lên đi lại trong khi
đọc, cầm sách mở rộng, đọc đủ lớn để em xa nhất cũng nghe rõ
và thỉnh thoảng mắt phải rời sách nhìn lên học sinh nhng không
làm cho bài học bị gián đoạn.
* Hớng dẫn học sinh đọc
Các bài tập đọc học thuộc lòng lớp 3 có nhiều dạng, mỗi dạng
có cách đọc khác nhau, tùy theo từng bài ta hớng dẫn học sinh
đọc, phát âm cho phù hợp.
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

15


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
Việc ngắt hơi phải phù hợp với các dấu câu nghỉ ít ở dấu
phẩy, nghỉ lấy hơi ở dấu chấm, cụ thể ở những câu văn dài
học sinh tự tìm để đọc cho đúng. Khi đọc
xong giáo viên sửa sai cho học sinh.
Ví dụ: Bài "Những chiếc chuông reo" (Sách tiếng việt 3 Tập 1)
"Tết ấy, những tiếng chuông đất nung kêu lanh canh
trên cây nêu làm sân nhà tôi ấm áp và náo nức hẳn lên".
Sau khi xác định ngắt giọng ở mỗi câu văn dài, bao giờ giáo
viên cũng phải nhấn mạnh cho các em thấy tầm quan trọng của
việc ngắt nghỉ đúng ở mỗi câu văn, đoạn văn mà muốn xác
định cách ngắt giọng đúng thì phải dựa vào nghĩa, vào mối
quan hệ ngữ pháp giữa các tiếng từ trong câu. Khi đọc phát âm

đúng cón hớng dẫn
học sinh đọc diễn cảm đọc sử dụng ngữ điệu để phô diễn
cảm xúc của bài đọc.
Ngoài ra còn đọc theo giọng văn chuyện để hớng dẫn học
sinh luyện đọc tốt giáo viên cần nắm vững những lỗi cơ bản của
học sinh lớp mình, thờng hay mắc phải từ đó luyện sửa sai cho
các em.
Yêu cầu học sinh xác định cách ngắt giọng cho chính xác.
Gọi học sinh khác nhận xét đúng, sai. Nếu ai sai chỗ nào ? em hãy
nói cách ngắt giọng, cách đọc của mình, giáo viên có thể hỏi
học sinh.
? Vì sao phải ngắt giọng nh vậy: Dựa vào đâu nhỉ ? giáo
viên tuyên dơng những em đọc tốt.

Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

16


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
Đối với văn kể chuyện yêu cầu học sinh đọc rõ từng nhân vật,
phân biệt lời nhân vật, lời tác giả, sắm vai.
Đối với giọng ngời kể yêu cầu học sinh xác định đợc giọng
đọc: Giọng bình thản, chậm rãi, có tính chất tâm tình,
Giọng của các nhân vật có thể là giọng hoài nghi, phấn khởi
hoặc vui vẻ, cởi mở ... Đối với những câu hỏi yêu cầu học sinh cần
phải lên giọng.
Ví dụ: Bài " Các em nhỏ và cụ già " (Sách tiếng việt lớp 3
tập 1 - trang 62).

- Chắc là cụ bị ốm?
- Hay cụ đánh mất cái gì?
- Chúng mình thử hỏi xem đi?
Khi dạy bài tập đọc và bài thơ một điều không thể thiếu đợc
đối với giáo viên đó là
việc ngắt nghỉ câu thơ thực tế cho thấy học sinh mắc lỗi ngắt
nhịp là do không tính đến nghĩa mà chỉ đọc theo áp lực của
nhạc thơ. Vì vậy cho học sinh tự tìm ra câu hỏi.
Vì sao em lại ngắt nhịp nh vậy ?.
Ví dụ : Bài " Quạt cho bà ngủ " (Sách tiếng việt lớp 3 tập 1trang 23)
Ơi / chích chòe ơi!
Chim đừng / hót nữa,
Bà em / ốm rồi,
Lặng / cho bà ngủ.
Hoặc bài "Tiếng ru":
Con ong làm mật / yêu hoa
Con cá bơi / yêu nớc; con chim ca / yêu trời
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

17


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
Con ngời muốn sống / con ơi
Phải yêu đồng chí / yêu ngời anh em.
Tôi còn hớng dẫn học sinh luyện đọc củng cố và nâng cao.
Trong phần này giáo viên cho học sinh luyện đọc nhóm, cá nhân.
Học sinh tự tìm đọc đoạn mình yêu thích và trả lời câu hỏi.
Vì sao em lại thích đoạn đó hoặc câu đó ?.

Giáo viên cần chú ý tới những em đọc yếu trong khi đọc giáo
viên quan tâm sửa sai cho từng em.
Trong một tiết học thời gian chỉ có 35 - 40 phút do vậy để
đảm bảo thời gian
và chất lợng giờ học, giáo viên phải hớng dẫn học sinh đọc trc bài
ở nhà, đa ra các tình huống có thể xảy ra khi hớng dẫn học sinh
để từ đó có biện pháp hớng dẫn học sinh đọc đúng, đọc hay,
muốn vậy giáo viên phải trau rồi kiến thức, luôn thay đổi phơng
pháp giảng dạy cho phù hợp với sự phát triển của xã hội .
Trong giờ học giáo viên chỉ là ngời hớng dẫn, tổ chức để học
sinh tự tìm ra kiến thức mà thôi .
Với sự vận dụng các biện pháp nêu trên kết quả thực sự đã
nâng cao về chất lợng. Cụ thể kết quả giữa học kỳ II nh sau:
T/

số

học

sinh
38 em

Giỏi
22 em

Khá
14 em

Trung bình
02 em

Yếu
0 em

D - bài học kinh nghiệm

Để có hớng bồi dỡng học sinh một số phơng pháp rèn đọc cho
học sinh lớp 3 trớc hết giáo viên phải xây dựng cho mình một kế
hoạch cụ thể dới sự chỉ đạo của chuyên môn. Ban giám hiệu, tổ
trởng chuyên môn, thực hiện đầy đủ quy chế, nội dung chơng
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

18


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
trình rèn đọc lớp 3, tổ chức học nhóm học cá nhân, tham khảo
tài liệu có kế hoạch giảng dạy cụ thể. Giáo viên lựa chọn phơng
pháp giảng dạy- soạn bài chu đáo, nghiên cứu chi tiết khoa học phù
hợp với đối tợng học sinh để học sinh đạt kết quả cao.
Trong quá trình giảng dạy môn tập đọc giáo viên cần chú ý
dẫn dắt gợi mở, đàm thoại, khéo léo, tìm biện pháp hay nhất dễ
hiểu nhất, có hệ thống câu hỏi, lựa chọn các phơng pháp tối u
dễ truyền thụ kiến thức cho học sinh, sáng tạo gây hứng thú
trong tiết học.
Trong khi luyện đọc giáo viên lựa chọn các phơng pháp hay
nhất để hớng dẫn các em.
- Thờng xuyên kiểm tra việc đọc cho các em.
- Giáo viên tìm hiểu kỹ từng đối tợng học sinh (kể cả hoàn

cảnh gia đình) kế
hoạch kèm cặp thích hợp.
Phối hợp chặt chẽ ba môi trờng giáo dục "gia đình - nhà trờng - xã hội" nhằm tạo ra môi trờng lành mạnh góp phần nâng
cao hiệu quả giáo dục cho học sinh.

E - kết luận chung

Trong mỗi thời đại đổi mới của đất nớc yêu cầu nhiệm vụ
đặt ra cho nền giáo dục Việt Nam là phát triển theo định hớng
chiến lợc tiếp cận hội nhập với xu thế phát triển và sự tiến bộ của
nền giáo dục tiến bộ nhân loại.
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

19


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
Trờng tiểu học là nơi đặt ra nền móng đầu tiên cho quá
trình giáo dục đào tạo - nơi tạo ra cho các em có đủ điều kiện
để học tập, hoạt động vui chơi và là nền tảng ban đầu rất cần
thiết cho nhân cách một con ngời. Trong nhà trờng tiểu học thì
hoạt động dạy và học là nòng cốt cơ bản chủ đạo để tạo học sinh
trở thành ngời chủ nhân tơng lai của đất nớc.
Vì vậy, đòi hỏi ngời giáo viên phải có kế hoạch cụ thể, khoa
học sáng tạo chuyên môn cũng nh trong mọi lĩnh vực, ngời giáo
viên phải có lòng tâm huyết với nghề có tinh thần trách nhiệm
cao. "Tất cả vì học sinh thân yêu" để làm sao đào tạo đợc
nhiều nhân lực, bồi dỡng đợc nhiều nhân tài cho đất nớc. Trong
khi giảng dạy tùy theo từng bài mà giáo viên lựa chọn, áp dụng

những biện pháp phù hợp để làm sao đạt kết quả cao nhất trong
một giờ Tập đọc, muốn vậy ngời giáo viên cần phải làm đợc
những công việc sau:
Giáo viên phải có sự chuẩn bị bài trớc khi đến lớp, phải dự
đoán tình huống có thể xảy ra trong bài dạy. Từ đó có những
biện pháp thích hợp để giải quyết những tình huống đó.
Giáo viên phải chuẩn bị đồ dùng trực quan trong giờ học, giáo
viên phải coi học sinh là nhân vật trung tâm trong quá trình dạy
học, ngời giáo viên chỉ là ngời tổ chức hớng dẫn giúp các em luôn tự
giác, tích cực trong hoạt động, nhận thức và tìm tòi phát hiện
chiếm lĩnh trí thức có nh vậy giờ dạy mới đạt kết quả cao. Để việc
rèn đọc cho học sinh tiểu học nói chung và học sinh lớp 3 nói riêng
thì ngời giáo viên không ngừng nâng cao trình độ chuyên môn cho
bản thân đặc biệt là kiến thức văn học và phơng pháp dạy thích
hợp qua nghiên cứu học tập, qua các chuyên đề, các tài liệu chuyên
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

20


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
môn, các sách Tiếng Việt nâng cao, chuyên đề về phơng pháp
Tiếng việt ở tiểu học, song bên cạnh đó còn có sự quan tâm đúng
mức của Đảng và Nhà nớc đối với sự nghiệp giáo dục có nh vậy việc
giảng dạy của giáo viên đạt kết quả mong muốn.
Trong thời gian thực hiện đề tài do thời gian có hạn và kinh
nghiệm còn hạn chế nên không tránh khỏi những thiếu sót vậy tôi
kính mong đợc sự góp ý của các cấp lãnh đạo, bạn bè đồng
nghiệp./.

Hớng Phùng, ngày 28 tháng
3 năm 2013
Ngời thực
hiện

Đào Thị Lài
Xỏc nhn ca Ban giỏm hiu Nh trng





..
.....................................................................................................................................
Xỏc nhn ca Phũng giỏo dc



Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

21


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3



.....

Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

22


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3

Mục lục
Trang
A.

Phần

mở

đầu............................................................................................1.
I

-

Lý

do

chọn

đề

tài.............................................................................................1

II

-

Mục

đích

nghiên

cứu..................................................................................... 2
III

-

Đối

tợng

và

phạm

vi

nghiên

cứu.................................................................3
IV

-

Phơng

pháp

nghiên

cứu............................................................................. 3
B

-

phần

nội

dung.......................................................................................4

Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

23


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3
Cơ
sở
lý

I.

luận

....................................................................................................4
II.

Nhiệm

vụ

của

dạy

đọc.....................................................................................4
III.

Cơ

sở

của

việc

dạy

học...................................................................................5
C.

Một

số

biện

pháp

rèn

đọc

cho

học

sinh................................9
I. Phơng pháp giáo viên thờng sử dụng trong phần rèn đọc cho học
sinh ...... 9
II.

Qua

thực

trạng

dạy

phần

rèn

đọc

cho

học

sinh

lớp

3...............................9
d.

bài

học

kinh

nghiệm...................................................................... 14
e.

kết

luận

chung...................................................................................15

Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

24


Một số phơng pháp rèn đọc cho học sinh lớp 3

Mục lục


Nội dung

Số
trang

Lời cảm ơn
A. Phần mở đầu

I- Lý do chọn đề tài
II- Mục đích nghiên cứu
III Đối tợng và phạm vi nghiên cứu
IV Phơng pháp nghiên cứu
1. Nghiên cứu lý luận
2. Nghiên cứu thực tế
b- phần nội dung

Cơ sở lý luận chung

* Những vấn đề lý luận
I. Tập đọc là gì?
II. ý nghĩa việc đọc
Giáo viên thực hiện: Đào Thị Lài - Trờng tiểu học Hớng
Phùng

25