Tuần 3. Chiến thắng Mtao Mxây

CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY
(Trích Đăm Săn – sử thi Tây Nguyên)
Trường THPT Nguyễn Bỉnh Khiêm

NGỮ VĂN 10

Giáo viên thực hiện: Nguyễn Thị Trúc Phương


CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY

II. ĐỌC HIỂU
1. Cuộc giao chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây

a.Nguyên nhân xảy ra cuộc chiến
b. Diễn biến cuộc chiến



THẢO LUẬN NHÓM

Nêu diễn biến và kết quả cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây?

NHÓM

HIỆP

1

1

2

2

3

3

4

4


THẢO LUẬN NHÓM
Nêu diễn biến cuộc chiến giữa Đăm Săn và Mtao Mxây?

2:01
2:45
2:06
2:05
2:16
2:54
2:26
2:21
2:02
2:49
2:38
2:04
2:07
2:09

2:27
2:25
2:41
2:39
2:13
2:24
2:23
2:44
2:12
2:22
2:14
2:31
2:35
2:55
2:40
2:33
2:15
2:48
2:30
2:18
2:28
2:59
2:56
2:57
2:37
2:20
2:10
2:42
2:51
2:52

3:00
2:11
2:03
2:50
2:17
2:58
2:53
2:29
2:46
2:19
2:43
2:47
2:08
2:34
2:36
2:32

NHÓM

HIỆP

1

1

2

2

3

3

4

4


CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY

b.Diễn biến cuộc chiến
Hiệp 1

ĐĂM SĂN

-Khiêu khích để Mtao Mxây múa trước.

MTAO MXÂY

- Bị khích, múa “khiên kêu lạch xạch như quả mướp khô”

-Khoe khoang, khoác lác, tự xem mình là tướng quen đánh trận,
-Bình tĩnh, thản nhiên, mỉa mai xem khả năng của đối xéo nát đất đai thiên hạ.
thủ
=> Chủ động, tự tin.

=> Kém cỏi, tự cao, tự đại


CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY

b.Diễn biến cuộc chiến
Hiệp 2

ĐĂM SĂN

- Múa khiên tài giỏi (vừa khỏe vừa đẹp) *

MTAO MXÂY

- Hốt hoảng bỏ chạy, bước cao bước thấp.Chém ĐS
nhưng trượt chỉ trúng chão cột trâu.

-Được miếng trầu của Hơ Nhị tiếp sức ->càng mạnh thêm

- Cầu cứu Hơ Nhị ném trầu.

lên.*

=> Nhanh nhẹn, mạnh mẽ.

=> Yếu sức, hèn hạ.


b.Diễn biến cuộc chiến

CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY

Hiệp 3

ĐĂM SĂN

MTAO MXÂY

Múa khiên đuổi theo Mtao Mxây đâm mãi vẫn không
thủng được y.

 Cuộc chiến giằng co, quyết liệt

Vừa chạy vừa chống đỡ


CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY

b.Diễn biến cuộc chiến
Hiệp 4
ĐĂM SĂN

- Cầu cứu ông Trời -> được ông Trời mách nước ném
chày vành vào tai MM*

MTAO MXÂY

-

Giáp sắt trở thành vô dụng.

( rơi loảng xoảng)
-Tháo chạy, cùng đường, ngã lăn xuống đất, cầu xin tha

- Rượt đuổi, hỏi tội cướp vợ, giết và chặt đầu bêu ngoài

mạng. Bị giết chết

đường.

=> chiến thắng, xứng đáng là một anh hùng.

=> thất bại thảm hại, ê chề.




THẦN LINH



ĐĂM SĂN
NHÂN DÂN


b.Diễn biến cuộc chiến
ĐĂM SĂN
Kiên quyết thách đấu với MM

MTAO MXÂY
Tần ngần, do dự, đắn đo

Múa kém cỏi, khiên kêu lạch xạch như quả mướp
Múa khiên vừa đẹp, vừa giỏi

Đâm trúng MM nhưng không thủng

Ném chày mòn vào vành tai MM

khô
Chém ĐS trượt, chỉ trúng chão cột trâu

Giáp sắt rơi loảng xoảng

Tháo chạy, ngã lăn ra đất, van xin

Cắt đầu MM bêu ngoài đường


b.Diễn biến cuộc chiến
ĐĂM SĂN

MTAO MXÂY

Kiên quyết thách đấu với MM

Tần ngần, do dự, đắn đo

Múa khiên vừa đẹp, vừa giỏi

Múa khiên kém cỏi “ kêu lạch xạch như quả mướp
khô”

Đâm trúng Mtao Mxây nhưng không thủng

Chém ĐS trượt chỉ trúng chão cột trâu

Ném chày mòn vào vành tai

Giáp sắt rơi loảng xoảng

Cắt đầu MM bêu ngoài đường

Tháo chạy, ngã lăn ra đất, van xin


CHIẾN THẮNG MTAO MXÂY

c.Kết quả cuộc chiến:

ĐĂM SĂN

Chủ động, dũng cảm, chiến thắng

MTAO MXÂY

Thụ động, hèn nhát,
thất bại

Chính nghĩa, cái thiện được ngợi
ca.

Phi nghĩa, cái ác bị phê phán.

2.Hình tượng Đăm Săn trong tiệc ăn mừng chiến thắng
a.Cuộc đối thoại giữa Đăm Săn với tôi tớ, dân làng Mtao Mxây

Ba lần đối thoại:

-

Dân làng Mtao Mxây tình nguyện, nể
trọng, kính phục theo Đăm Săn

 Đăm Săn đã thu phục được lòng dân


2.Hình tượng Đăm Săn trong tiệc ăn mừng chiến thắng

a.Cuộc đối thoại giữa Đăm Săn với tôi tớ, dân làng Mtao Mxây

Hình ảnh đoàn người trở về

*

Đoàn người đông như bầy cà tong, đặc như bầy thiêu thân,
ùn ùn như kiến như mối…. Tôi tớ mang của cải về nhiều như
ong đi chuyển nước, như vò vẽ đi chuyển hoa, như bầy trai
gái đi giếng làng cõng nước.


2.Hình tượng Đăm Săn trong tiệc ăn mừng chiến thắng
a.Cuộc đối thoại giữa Đăm Săn với tôi tớ, dân làng Mtao Mxây

*Hình ảnh đoàn người trở về:
đông đúc, dân làng khắp mọi nơi, các tù trưởng khác cũng đến.


2.Hình tượng Đăm Săn trong tiệc ăn mừng chiến thắng
a.Cuộc đối thoại giữa Đăm Săn với tôi tớ, dân làng Mtao Mxây

Lòng mến phục, thái độ tin tưởng tuyệt đối
mà mọi người dành cho Đăm Săn


2.Hình tượng Đăm Săn trong tiệc ăn mừng chiến thắng
b.Quang cảnh Đăm Săn ăn mừng chiến thắng:
Ơ các con, ơ các con, hãy đi lấy rượu bắt trâu! Rượu năm ché, trâu
dâng một con để cúng thần, cáo tổ tiên, cầu sức khỏe cho ta mới đi
đánh kẻ thù, bắt tù binh, xéo nát đất đai một tù trưởng nhà giàu về.
Rượu bảy ché, trâu bảy con để dâng thần, cầu cho ta bình yên vô sự,
nạn khỏi tai qua, lớn lên như sông nước, cao lên như cây rừng,
không ai bì kịp. Hỡi anh em trong nhà, hỡi bà con trong làng, xin
mời tất cả đến với ta!


2.Hình tượng Đăm Săn trong tiệc ăn mừng chiến thắng

b.Quang cảnh Đăm Săn ăn mừng
chiến thắng:

Thế là, bà con xem, nhà Đăm Săn đông nghịt
khách, tôi tớ chật ních cả nhà ngoài. Các
khách tù trưởng đều từ phương xa đến. ……

Chàng mở tiệc ăn uống linh đình, thịt lợn, thịt
trâu ăn không ngớt, thịt lợn ăn đến cháy đen
hết ống le, thịt dê ăn đến cháy đen hết ống lồ
ô, máu bò máu trâu đọng đen khắp sàn hiên,
dây cồng dây chiêng giăng như mạng nhện,
chỉ vàng,chỉ đỏ như hoa dam piết. Cảnh đó,
đời ông bác ông cậu xưa làm gì có!


2.Hình tượng Đăm Săn trong tiệc ăn mừng chiến thắng
b.Quang cảnh Đăm Săn ăn mừng chiến thắng:

* Quang cảnh:
-Vật chất: giàu có
-Bạn bè: đông đúc
-Tôi tớ : chật ních cả nhà
-Tiệc tùng: linh đình
-Âm thanh: tiếng chiêng, tiếng cồng rộn rã, vui nhộn.*
=> Cuộc sống thịnh vượng, giàu có, sung túc, hùng mạnh.


b.Quang cảnh Đăm Săn ăn mừng chiến thắng:
* Hình ảnh Đăm Săn:
-Trang phục:
Ngực quấn chéo một tấm mền chiến, mình khoác một tấm áo chiến, tai đeo nụ, đủ giáo gươm.*
-Ngoại hình:
Chàng nằm trên võng, tóc thả trên sàn, hứng tóc chàng ở dưới đất là một cái nong hoa. Đôi mắt long lanh như mắt chim ghếch
ăn hoa tre… Bắp chân chàng to bằng cây xà ngang, bắp đùi chàng to bằng ống bễ.
-Hành động:
Uống không biết say, ăn không biết no, chuyện trò không biết chán.

- Khí chất:
Đăm Săn là một dũng tướng chắc chết mười mươi cũng không lùi bước… Đăm Săn vốn đã ngang tàng từ trong bụng mẹ.


b.Quang cảnh Đăm Săn ăn mừng chiến thắng:

* Quang cảnh:
* Hình ảnh Đăm Săn:

Bản lĩnh, khí phách, trí tuệ và sức vóc hơn người.


Ca ngợi người anh hùng Đăm Săn nổi bật giữa cộng đồng, thị tộc,
không chỉ được thần linh yêu mến mà còn được nhân dân ủng hộ và
tin yêu.


III.TỔNG KẾT
1.Nghệ thuật

Giọng văn trang trọng hào hùng, ngôn ngữ giàu hình ảnh, dùng kiểu câu cảm thán, hô ngữ, liệt kê ….

-

-Sử dụng có hiệu quả lối miêu tả song hành, đòn bẩy, thủ pháp so sánh, phóng đại, đối lập, tăng tiến….

2. Nội dung

Đoạn trích khẳng định sức mạnh và ngợi ca vẻ đẹp của người anh hùng Đăm Săn – một người trọng

danh dự, gắn bó với hạnh phúc gia đình và thiết tha với cuộc sống bình yên, phồn vinh của thị tộc, xứng
đáng là người anh hùng mang tầm vóc sử thi của dân tộc Ê đê thời cổ đại.


Bài tập củng cố
 SỬ THI ĐĂM SĂN

01

C

H

A

Y

M

O

N
N

H

02

C

H

I

E

N

T

R

A

03

M

U

A

K

H

I

E

N

C

H

U

E

N

U

E

T

U

S

U

O

N

G

T

R

O

I

N

G

S

A

T

04Sl
05
ide
06
31
07



T

U

T

R

U

O

Đăm Săn thuộc thể loại sử thi nào?