Bài 5. Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh

Thứ sáu ngày 20 tháng 9 năm 2013


Kim tra bi c
Cõu 1: Trỡnh by ý ngha ca cỏc yu t kỡ o trong tỏc phm
Chuyn ngi con gỏi Nam Xng ca Nguyn D ? Phõn
tớch hon chnh mt trong nhng yu t kỡ o ú?
í
ngha
cỏc
yu t
kỡ o

- To mu sc truyn kỡ cho cõu chuyn ( Nm trong tp truyn kỡ
mn lc.)
- Hoàn chỉnh thêm v đẹp của Vũ Nơng .Con ngi y
dự cht ri vn nhõn hu , vn ht lũng lo lng cho ngi khỏc .
( u tiờn gp Phan Lang nng núi s khụng v nhng khi bit gia
ỡnh ,phn m cha m khụng cú ngi chm súc nng ó i ý).
-Tạo nên một phần kết thúc có hậu: Thể hiện ớc mơ
của nhân dân ta về sự công bằng: Ngời tốt dù phải
chịu oan khuất rồi cuối cùng cũng đợc giải oan ,s cú
cuc sng tt p hn.
Mt ln na tỏc gi t cỏo xó hi phong kin : Mt ngi tha thit
vi hnh phỳc gia ỡnh nh V Nng m cng t chi cuc sng
trn gian, bi xó hi y cú y ry nhng bt cụng khụng cú ch
dung thõn cho ngi ph n nhõn hu ,c hnh nh nng.


Kiểm tra bài cũ
Câu 2: Tác phẩm “ Truyền kì mạn lục” của Nguyễn Dữ gồm bao nhiêu truyện ?

A : 15 truyện
C: 25 truyện

B
B: 20 truyện
D: 30 truyện

Câu 3: Nhân vật chính của các câu chuyện trong tác phẩm “ Truyền kì mạn lục”
là những đối tượng nào?
A: Là những phụ nữ nết na ,đức hạnh .
B: Là những người con trai có tài nhưng bất mãn với thời cuộc.
C : Là những anh hùng oai phong trên chiến trận.
DD : Là những phụ nữ nết na ,đức hạnh, xinh đẹp nhưng gặp nhiều oan trái
hoặc những trí thức có tài,có tâm huyết nhưng bất mãn với thời cuộc.


Tit 22: Hng dn c thờm vn bn: Chuyn

I: c v tỡm hiu chung.
1 . Tỏc gi

c trong ph chỳa Trnh

( Trớch V trung tựy
bỳt- Phm ỡnh H)
- Phạm Đình Hổ (1786 1839)
- Tên chữ: Tùng Niên, Bỉnh Trực.
- Hiệu là Đông Giã Tiều, tục gọi Chiêu Hổ,
quê ở Hải Dơng.
- Phạm Đình Hổ sinh trong một gia đình

có truyền thống khoa bảng, cha từng làm
quan dới thời Lê. Bản thân ông đã có một
thời gian làm quan dới thời nhà Nguyễn ,nh
ng chỉ đợc một thời gian ngắn ông đã từ
quan về dạy học và viết sách . Các sáng tác
của ông liên quan nhiều đến các mặt
địa
lịch
sử,
phong
tục
quán.
- Tuy lý,
sinh
ra ở
Hải
Dơng
nhtập
ng lên
6 tuổi
ông đã lên sinh sống ở Hà Nội, thuộc ph
ờng Hà Khẩu ( Hàng Buồm ngày nay). Ông
trởng thành và lập nghiệp ở kinh thành .
Cả đời ông gắn bó với 36 phố phờng ở Hà


Tit 22: Hng dn c thờm vn bn: Chuyn

I: c v tỡm hiu chung.
1 . Tỏc gi

2 . Tỏc phm

c trong ph chỳa Trnh

( Trớch V trung tựy
bỳtPhm
H)
Nhan đề: Vũ trung tùy bút
-Tuỳ
bútỡnh
viết
trong những ngày ma.
Thể loại: Tuỳ bút là thể văn xuôi ghi chép
về sự việc, con ngời theo cảm hứng chủ
quan không gò bó kết cấu, nhng vẫn
tuân theo một t tởng cảm xúc chủ đạo,
bộc lộ cảm xúc suy nghĩ nhận thức,
đánh giá của tác giả về con ngời và cuộc
- "V trung tu bỳt" l mt tỏc phm vn xuụi xut
sống.
sc vit bng ch Hỏn, vo khong u i Nguyn th k XIX, tỏc phm gm 88 mu chuyn nh vit
theo th tu bỳt.
-Ni dung: Bn v nhng l nghi, phong tc,tp quỏn
ghi chộp nhng vic xy ra trong xó hi lỳc ú.Trong
ú cú rt nhiu l nghi, phong tc,tp quỏn ca ngi
H Ni.
- "Chuyn c trong ph chỳa Trnh" l mt trong 88
mu chuyn ca "V Trung tu bỳt".

Tit 22: Hng dn c thờm vn bn: Chuyn

I: c v tỡm hiu chung.
1 . Tỏc gi
2 . Tỏc phm
3 . c vn bn.
a . c.
b . Tỡm hiu chỳ thớch .
c. B cc.

II: c v tỡm hiu vn bn.

c trong ph chỳa Trnh

( Trớch V trung tựy
bỳt- Phm ỡnh H)
Hớng dẫn đọc: Đọc to, rõ ràng, chậm rãi,
giọng bình thản, hàm ý phê phán kín
đáo.
Chỳ ý nhng chỳ thớch 3,7,8,9,13 SGK .
Vn bn c chia lm 2 phn :
Phn 1: T u ..n k thc gi bit ú l
triu bt tng. -> Cuc sng ca chỳa Trnh.
Phn 2 :Phn cũn li -> Bn quan li hu cn.


Tit 22: Hng dn c thờm vn bn: Chuyn

I: c v tỡm hiu chung.
1 . Tỏc gi

2 . Tỏc phm
3 . c vn bn.

II: c v tỡm hiu vn bn.

c trong ph chỳa Trnh

( Trớch V trung tựy
bỳt- Phm ỡnh H)
* Thú chơi đèn đuốc, dạo chơi ở các li
cung .
* Thú chơi cây cảnh, thú quí
.
* Cảnh trong phủ chúa .

1 . Cuc sng ca chỳa Trnh.

* Nghệ thuật đợc sử dụng trong đoạn


Tit 22: Hng dn c thờm vn bn: Chuyn

I: c v tỡm hiu chung.
1 . Tỏc gi
2 . Tỏc phm
3 . c vn bn.

II: c v tỡm hiu vn bn.
1 . Cuc sng ca chỳa Trnh.

c trong ph chỳa Trnh
( Trớch V trung tựy
bỳt- Phm ỡnh H)

* Thú chơi đèn
đuốc.
-Thớch
chi ốn uc, by t l nghi, xõy dng
nhiu ỡnh i:
+ ...thng ng cỏc li cung trờn Tõy H, nỳi T
Trm, ...
+ Vic xõy dng ỡnh i c liờn miờn.
+ Mi thỏng ba, bn ln..ra cung Thy Liờn.
+ ... Binh lớnh dn hu vũng quanh bn mt h...Cỏc
ni thn thỡ u bt khn ...mc ỏo n b, by bỏch
hoỏ...bỏn. thuyn ng...ghộ vo mua bỏn..,trong
ch...
- Chuẩn bị: Công phu, tốn kém.
- Cách tổ chức: Thờng xuyên lãng phí,
lố lăng.



Tit 22: Hng dn c thờm vn bn: Chuyn

I: c v tỡm hiu chung.

c trong ph chỳa Trnh
( Trớch V trung tựy
bỳt- Phm ỡnh H)

* Thú chơi cây cảnh, thú
quí .
* Thỳ chi nhng loi trõn cm d thỳ, c
II: c v tỡm hiu vn bn. mc quỏi thch, chu hoa cõy cnh[...]
chỳa u sc thu ly, khụng thiu mt th
1 . Cuc sng ca chỳa Trnh
gỡ.
- [...] Cõy a to, cnh lỏ nh cõy c th [...]
phi mt c binh mi khiờng ni.
1 . Tỏc gi
2 . Tỏc phm
3 . c vn bn.

- Dùng quyền lực cớp đoạt.
- Không ngại tốn kém công sức
của nhân dân.




Tit 22: Hng dn c thờm vn bn: Chuyn

I: c v tỡm hiu chung.
1 . Tỏc gi
2 . Tỏc phm
3 . c vn bn.

c trong ph chỳa Trnh

* Cnh trong ph chỳa.

( Trớch V trung tựy
bỳt- Phm ỡnh H)

Mỗi khi đêm thanh cảnh
vắng, tiếng chim kêu vợn hót
II: c v tỡm hiu vn bn.
vang khắp bốn bề, hoặc nửa
1 . Cuc sng ca chỳa Trnh.
đêm ồn ào nh trận ma sa gió táp,
vỡ tổ, tan đàn, kẻ thức giả biết
đó là triệu bất tờng.
-Sang trọng ,cầu kì .
-Rùng rợn ma quái ,bí hiểm.


Cm xỳc ca Hi Thng Lón ễng (Lờ Hu Trỏc)
khi vo ph chỳa
Lính gác cửa vác đòng nghiêm nhặt
Cả trời Nam sang nhất là đây
Lầu từng gác vẽ tung mây
Rèm châu, hiên ngọc, bóng mai ánh
vào .
Hoa cung thoảng ngạt ngào đa tới
Vờn ngự nghe vẹt nói đòi phen
Quê mùa, cung cấm cha quen
Khác nào ng phủ Đào Nguyên thuở
nào .

Tiết 22: Hướng dẫn đọc thêm văn bản: Chuyện

I: Đọc và tìm hiểu chung.
1 . Tác giả
2 . Tác phẩm
3 . Đọc văn bản.

cũ trong phủ chúa Trịnh

* Cảnh trong phủ chúa.

( Trích Vũ trung tùy
bút- Phạm Đình Hổ)

Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng,
tiếng chim kêu vượn hót vang khắp bốn bề,
II: Đọc và tìm hiểu văn bản. hoặc nửa đêm ồn ào như trận mưa sa gió
1 . Cuộc sống của chúa Trịnh.
táp, vỡ tổ, tan đàn, kẻ thức giả biết đó là
triệu bất tường.
-Sang träng ,cÇu k× .
-Rïng rîn ma qu¸i ,bÝ hiÓm.
- Báo trước sự tàn lụi,suy vong của một
triều đại.


Tit 22: Hng dn c thờm vn bn: Chuyn

I: c v tỡm hiu chung.
1 . Tỏc gi
2 . Tỏc phm
3 . c vn bn.

II: c v tỡm hiu vn bn.
1. Cuc sng ca chỳa Trnh.
2 .Bn quan li hu cn.

c trong ph chỳa Trnh
( Trớch V trung tựy
bỳt- Phm ỡnh H)

* Thú chơi đèn
đuốc
- Chuẩn bị: Công phu, tốn kém
-Cách tổ chức: Thờng xuyên -Tự sự kết hợp
lãng phí, lố lăng
với miêu tả
* Thú chơi cây
- Dùng quyền lực cớp đoạt
cảnh
-Không ngại tốn kém
công sức
- của nhân
* Cảnh
trongdân
phủ
chúa
- Sang trọng ,cầu kì .

- Rùng rợn ma quái ,bí
hiểm.

- Liệt kê với so
sánh

=>S dng lit kờ , miờu t t m
khc ha cuc sng xa hoa vụ ca
chỳa Trnh.


1

Thành ngữ nào
được dùng để nói
về thái độ của bọn
hoạn quan cung
giám ?
Nhờ gió bẻ măng

4

Các nhà giàu đã
làm gì để tránh
khỏi tai vạ ?

Phá bỏ cây cảnh hoặc
núi non bộ.

2

Bọn hoạn quan, cung
giám đã “nhờ gió bẻ
măng” như thế nào?

3

Những cây cối huặc
hòn đá to lớn quá họ
đã làm thế nào để
mang đi ?

Trèo tường ăn trộm
sau đó vu cho các nhà
giàu tội giấu vật cung
phụng để moi tiền .

5

Chi tiết trong đoạn
truyện mang tính
thuyết phục cao ,giúp
người đọc tin đó là
chuyện có thật ?

Tác giả kể chuyện tại
gia đình mình (nhà ta).

Phá nhà huỷ tường
để khiêng ra.

6

Nghệ thuật chủ yếu
được sử dụng trong
đoạn truyện ?

So sánh đối lập ,liệt kê.


Cây Lê

Cây Lựu


Tiết 22: Hướng dẫn đọc thêm văn bản: Chuyện

I: Đọc và tìm hiểu chung.

cũ trong phủ chúa Trịnh
( Trích Vũ trung tùy
bút- Phạm Đình Hổ)

- Xây dựng những hình ảnh,so sánh liệt
1 . Tác giả
kê, sử dụng những sự việc có thật cho
2 . Tác phẩm
thấy quan lại ỷ thế chúa làm càn, nhũng
3 . Đọc văn bản.
II: Đọc và tìm hiểu văn bản. nhiễu, hoành hành trong nhân dân.

1 . Cuộc sống của chúa Trịnh
2 . Bọn quan lại hầu cận .

III : Tổng kết

=> Cuộc sống của nhân dân đương thời
hết sức cực khổ.


Bµi tËp tr¾c nghiÖm

Khoanh trßn vµo ®¸p ¸n ®óng:
Nói về nghệ thuật được sử dụng trong văn bản ,nhận định nào sau
đây là đúng :
A, Sử dụng thành công nhữnh biện pháp nghệ thuật, liệt kê, miêu tả,
so sánh .
B, Xây dựng được những hình ảnh đối lập .
C, Đưa ra những sự việc cụ thể khách quan .
D, Cả 3 ý trên .
D
2/ Nội dung được phản ánh trong tác phẩm là :
A, Thói ăn chơi xa xỉ của vua chúa đương thời .
B, Tệ nhũng nhiễu nhân dân của lũ quan hầu cận .
C, Cuộc sống cực khổ của nhân dân đương thời .
D, Cả 3 ý trên .
D


Tit 22: Hng dn c thờm vn bn: Chuyn

I: c v tỡm hiu chung.
1 . Tỏc gi
2 . Tỏc phm
3 . c vn bn.

II: c v tỡm hiu vn bn.
1. Cuc sng ca chỳa Trnh.
2 .Bn quan li hu cn.

III : Tng kt
IV : Luyện tập

c trong ph chỳa Trnh

( Trớch V trung tựy
bỳt- Phm ỡnh H)
S dng lit kờ , miờu t t m sng ng khc
ha cuc sng xa hoa vụ ca chỳa Trnh.
Xõy dng nhng hỡnh nh i lp ,so sỏnh lit kờ,
s dng nhng s vic cú tht cho thy quan li
th chỳa lm cn nhng nhiu, honh hnh trong
nhõn dõn.
=> Cuc sng ca nhõn dõn ng thi ht sc
cc kh.
Nghệ thuật: Sử dụng thành công
những biện pháp nghệ thuật, liệt kê,
miêu tả, so sánh . Xây dựng đợc những
hình ảnh đối lập, đa ra những sự việc
cụ thể khách quan.
Nội dung: Thói ăn chơi xa xỉ của vua

chúa đơng thời . Tệ nhũng nhiễu nhân
dân của lũ quan hầu cận. Cuộc sống
cực khổ của nhân dân đơng thời .


Câu 1: So sánh tùy bút và truyện .
Truyện
Cèt truyÖn
KÕt cÊu
C¶m xóc

Cốt truyện đơn giản,
mờ nhạt huặc không
có cốt truyện .
Lỏng lẻo tùy cảm xúc
của người viết.
Giàu cảm xúc
chủ quan.

Chi tiÕt ,sù
viÖc

Chân thực.

Tùy bút
Có cốt truyện ,sự việc,
nhân vật …
Chặt chẽ ,có dụng ý
nghệ thuật.
Cảm xúc thường

được thể hiện kín đáo.

Có thể hư cấu.


Câu 2:
Từ văn bản hãy viết một đoạn văn ngắn trình bày những
điều em nhận thức được về tình trạng đất nước ta vào thời vua Lê –
chúa Trịnh cuối thế kỉ XVIII.
+ Hình thức : Xây đựng thành một đoạn văn hoàn chỉnh.
+ Nội dung cần trình bày được:
-Chúa ăn chơi xa đọa, không quan tâm tới tình hình đất nước.
-Quan lại mặc sức hoành hành ,vơ vét ,cướp bóc của cải của nhân dân.
-Cuộc cống của nhân dân đương thời hết sức khổ cực .


Câu hỏi trắc nghiệm
Câu 1. Cảnh trong khu vườn nhà chúa được hiện lên như thế nào?
A: Cảnh rất đẹp ,sơn thủy hữu tình.
B : Dị dạng cổ quái , âm thanh ghê rợn.
B
C: Không khí trong lành ,yên tĩnh, gợi không gian thanh bình.
D: Cả A,B, C đều sai.
Câu 2 . Tác giả kết thúc văn bản bằng cách nào?
A :Bộc lộ cảm xúc một cách kín đáo.
B : Bộc lộ cảm xúc trực tiếp.
C
C : Kể lại một việc xảy ra tại gia đình mình.
D : Kể việc chuyển cây cảnh phải huy động nhiều quân lính.