Bài 5. Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh

KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1: Em có nhận xét gì về từ ngữ xưng hô và việc sử
dụng từ ngữ xưng hô trong tiếng Việt?
Tiếng Việt có một hệ thống từ ngữ xưng hô rất phong phú,
tinh tế và giàu sắc thái biểu cảm. Người nói cần căn cứ vào
đối tượng và các đặc điểm khác của tình huống giao tiếp để
xưng hô cho thích hợp.
Câu 2: Dòng nào sau đây có chứa những từ ngữ không phải
là từ ngữ xưng hô trong hội thoại?
A. Ông, bà, bố, chú, bác, cô, dì, dượng,…
B. Chúng tôi,chúng ta, chúng em, chúng nó,…
C. Anh, nhân loại, bạn, cậu, con người, chúng sinh,…
D. Thầy, con, em, cháu, tôi, ta , tín chủ, ngài,…


TiÕt 22- V¨n b¶n
ChuyÖn cò trong phñ chóa trÞnh
( TrÝch Vò trung tuú bót - Ph¹m
§×nh Hæ)

phñ chóa trÞnh


Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
Hổ)
I, Tìm hiểuĐình
chung:
1, Tác giả, tác
Tác giả:

phẩm
- Phạm Đình Hổ ( 1768-1839)
còn gọi là Chiêu Hổ, ngời làng
Đan Loan, huyện Đờng An, tỉnh
Hải Dơng.
- Ông sống vào thời buổi đất nớc
loạn lạc muốn ẩn c.
- Ông sáng tác rất nhiều những
tác phẩm văn chơng khảo cứu
về nhiều lĩnh vực nh : Văn học,
triết
lịch sử... bằng chữ
Táchọc,
phẩm:
Hán.


Tiết: 22-Văn bản:

CHUYỆN CŨ TRONG PHỦ CHÚA TRỊNH
(Trích: “Vũ trung tuỳ bút”-Phạm Đình Hổ-)
I. Đọc và tìm hiểu chung:
1. Tác giả, tác phẩm:
* Tác giả:
- Phạm Đình Hổ (1768-1839) hiệu Đông Dã Tiều, người làng
Đan Loan, huyện Đường An, tỉnh Hải Dương.
- Một nho sĩ để lại nhiều công trình biên soạn, khảo cứu có
giá trị ở nhiều lĩnh vực.
* Tác phẩm:

TiÕt 22- V¨n b¶n: ChuyÖn cò trong phñ chóa trÞnh
(TrÝch Vò trung tuú bót - Ph¹m
Hæ)
I, T×m hiÓu§×nh
chung:
•T¸c phÈm:
1, T¸c gi¶, t¸c
phÈm


Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
Hổ)
I, Tìm hiểuĐình
chung:
Tác phẩm:
1, Tác giả, tác
- Vũ trung tuỳ bút là một tác
phẩm
phẩm văn xuôi xuất sắc viết bằng
chữ Hán, vào khoảng đầu đời
Nguyễn thế kỷ XIX, tác phẩm
gồm 88 mẩu chuyện nhỏ viết theo
thể tuỳ bút.
- Chuyện cũ trong phủ chúa
Trịnh là một trong 88 mẩu
chuyện củaVũ trung tuỳ bút giàu
chất hiện thực .

Tiết: 22 - Văn bản:

CHUYỆN CŨ TRONG PHỦ CHÚA TRỊNH
(Trích: “Vũ trung tuỳ bút”-Phạm Đình Hổ-)
I. Đọc, tìm hiểu chung:
1. Tác giả, tác phẩm:
2. Đọc văn bản:
3. Chú thích:
4. Bố cục:
- 2 phần:
+ P1: Từ đầu -> “...triệu bất tường”: Thói ăn chơi của chúa Trịnh.
+ P2: Còn lại: Sự tham lam, nhũng nhiễu của quan lại trong phủ chúa.

II. Phân tích:


Tiết: 22-Văn bản:

CHUYỆN CŨ TRONG PHỦ CHÚA TRỊNH
(Trích: “Vũ trung tuỳ bút”-Phạm Đình Hổ-)
I. Đọc và tìm hiểu chung:
1. Tác giả, tác phẩm:
* Tác giả:
* Tác phẩm:
- "Vũ trung tuỳ bút" là một tác phẩm
văn xuôi xuất sắc viết bằng chữ Hán,
vào khoảng đầu đời Nguyễn - thế kỉ
XIX, tác phẩm gồm 88 mẩu chuyện nhỏ
viết theo thể tuỳ bút.

- "Chuyện cũ trong phủ chúa Trịnh" là
một trong 88 mẩu chuyện của "Vũ
Trung tuỳ bút".


Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
Hổ)
I, Tìm hiểuĐình
chung:
1, Tác giả, tác
2, Đọc, hiểu chú
- Hoạn quan (Thái giám): là
phẩm.
những tên quan vốn là đàn ông
thích.
II, Đọc, hiểu chi
tiết văn
bị thiến, hoạn: giúp việc hoàng
1,Cuộc sống hởng
thụ
bản:
hậu và các phi tần của vua trong
của chúa Trịnh Sâm:
cung.
- Cung giám: Nơi ở và làm
việc của các hoạn quan.


Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh

(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
Hổ)
I, Tìm hiểuĐình
chung:
1, Tác giả, tác
- Chúa thờng ngự ở các li cung bên
2, Đọc, hiểu chú
Tây Hồ , núi Tử Trầm, núi Dũng
phẩm.
Thuý.
thích.
II, Đọc, hiểu chi
tiết văn
1,Cuộc sống hởng thụ
của - Việc xây dựng đình đài cứ
bản:
chúa Trịnh Sâm.
liên miên.
* Chơi đèn
- Mỗi tháng ba, bốn lần, Vơng ra
đuốc.
cung Thuỵ Liên trên bờ Tây Hồ,
binh lính dàn hầu vòng quanh
bốn mặt hồ, các nội thần đều
bịt khăn, mặc áo đàn bà, bày
bách hoá quanh hồ để bán.
- Thuyền ngự đi đến đâu các
quan hỗ tụng đại thần tuỳ ý ghé
vào bờ để mua bán, bọn nhạc
công ngồi trên gác chùa Trấn Quốc

Tiết: 22 - Văn bản:

TRUYỆN CŨ TRONG PHỦ CHÚA TRỊNH
(Trích: “Vũ trung tuỳ bút”-Phạm Đình Hổ-)
I. Đọc, tìm hiểu chung:
* Thích chơi đèn đuốc, bày đặt lễ nghi, xây
1. Tác giả, tác phẩm:
dựng nhiều đình đài:
2. Đọc văn bản:
+ ...thường ngự ở các li cung trên Hồ Tây, núi
3. Chú thích: Tử Trầm, ...
+ Việc xây dựng đình đài cứ liên miên.
4. Bố cục:+ Mỗi tháng ba, bốn lần..ra cung Thuỵ Liên.
II. Phân
+ ...
tích:
Binh lính dàn hầu vòng quanh bốn mặt
1. Lối sống của chúa hồ...Các nội thần thì đều bịt khăn ...mặc áo đàn
Trịnh: bà, bày bách hoá...bán. thuyền ngự...ghé vào
mua bán..,trong chợ...


Tiết: 22 - Văn bản:

CHUYỆN CŨ TRONG PHỦ CHÚA TRỊNH
(Trích: “Vũ trung tuỳ bút”-Phạm Đình Hổ-)
I. Đọc, tìm hiểu chung: * Thích chơi đèn đuốc, bày đặt lễ nghi, xây
1. Tác giả, tác phẩm: dựng nhiều đình đài...: thường ngự ở các li

cung trên Tây Hồ, núi Tử Trầm,....
2. Đọc văn bản:
+ Việc xây dựng đình đài cứ liên miên.
3. Chú thích: + Mỗi tháng ba, bốn lần [...] ra cung Thuỵ
4. Bố cục: Liên.
[...] Binh lính dàn hầu vòng quanh bốn mặt
II. Phân tích:
hồ...Các nội thần thì đều bịt khăn ...mặc áo
1. Lối sống của chúa đàn bà, bày bách hoá...bán. thuyền ngự...ghé
Trịnh: vào mua bán..,trong chợ...

-> Kể, tả chân thực, cụ thể, sinh động (thời
gian, triều đại, sự việc).

Sự tốn kém, lố lăng, xô bồ, thiếu văn hoá.


Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
Hổ)
I, Tìm hiểuĐình
chung:
1, Tác giả, tác
- Chúa thờng ngự ở các li cung bên
2, Đọc, hiểu chú
Tây Hồ , núi Tử Trầm, núi Dũng
phẩm.
Thuý.
thích.
II, Đọc, hiểu chi

tiết văn
1,Cuộc sống hởng thụ
của - Việc xây dựng đình đài cứ
bản:
chúa Trịnh Sâm.
liên miên.
* Chơi đèn
-Mỗi tháng ba, bốn lần, Vơng ra
đuốc.
cung Thuỵ Liên trên bờ Tây Hồ,
binh lính dàn hầu vòng quanh
bốn mặt hồ, các nội thần đều
bịt khăn, mặc áo đàn bà, bày
bách hoá quanh hồ để bán.
- Thuyền ngự đi đến đâu các
quan hỗ tụng đại thần tuỳ ý ghé
vào bờ để mua bán, bọn nhạc
công ngồi trên gác chùa Trấn Quốc


Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
Hổ)
I, Tìm hiểuĐình
chung:
1, Tác giả, tác
2, Đọc, hiểu chú
phẩm.
thích.
II, Đọc, hiểu chi

tiết văn
1,Cuộc sống hởng thụ
của
bản:
chúa Trịnh Sâm.
* Chơi đèn
đuốc.


Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
- Chúa thờng ngự ở các li cung bên
Hổ)
I, Tìm hiểuĐình
chung:
Tây Hồ , núi Tử Trầm, núi Dũng
1, Tác giả, tác
Thuý.
2,
Đọc,
hiểu
chú
phẩm.
- Việc xây dựng đình đài cứ liên
thích.
II, Đọc, hiểu chi
tiết văn
1,Cuộc sống hởng thụ
của miên.
bản:

chúa Trịnh Sâm.
- Mỗi tháng ba, bốn lần, Vơng ra
* Chơi đèn
cung Thuỵ Liên trên bờ Tây Hồ,
binh lính dàn hầu vòng quanh
đuốc.
bốn mặt hồ, các nội thần đêù bịt
khăn, mặc áo đàn bà, bày bách
hoá quanh hồ để bán.

- Thuyền ngự đi đến đâu các
quan hỗ tụng đại thần tuỳ ý ghé
mộtmua
cáchbán,
chân
thực,
vàoKể,
bờtảđể
bọn
nhạccụ
thể,
sinh
có tính
liệt
công
ngồi
trênđộng
gác chùa
Trấn Quốc
Tốn

kém, lố lăng, xô bồ và
kê.
hay dới bóng cây bến đá hoà vài
thiếu văn hoá.
khúc nhạc.


Tiết: 22 - Văn bản:

CHUYỆN CŨ TRONG PHỦ CHÚA TRỊNH
(Trích: “Vũ trung tuỳ bút”-Phạm Đình Hổ-)
I. Đọc, tìm hiểu chung:
* Thú chơi những loài trân cầm dị thú, cổ mộc
1. Tác giả, tác phẩm:
quái thạch, chậu hoa cây cảnh[...] chúa đều
2. Đọc văn bản:
sức thu lấy, không thiếu một thứ gì.
3. Chú thích: - [...] Cây đa to, cành lá như cây cổ thụ [...]
phải một cơ binh mới khiêng nổi.
4. Bố cục: - Trong phủ, [...] Hình núi non bộ trông như ..
II. Phânbến
tích:
bể đầu non.
1. Lối sống của chúa
Trịnh:


Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
Hổ)

I, Tìm hiểuĐình
chung:
1, Tác giả, tác
- Ra sức vơ vét những của quý
2, Đọc, hiểu chú
trong thiên hạ: bao nhiêu những
phẩm.
loài trân cầm dị thú, cổ mộc
thích.
II, Đọc, hiểu chi
tiết văn
1,Cuộc sống hởng thụ
của quái thạch, chậu hoa cây cảnh ở
bản:
chốn dân gian chúa đều ra sức
chúa Trịnh Sâm.
thu lấy không thiếu một thứ gì.
* Chơi đèn
*đuốc.
Chơi cây
- Chúa còn lấy cả một cây đa to,
cảnh.
cành lá rờm rà từ bên bắc chở qua
sông đem về, rễ dài đến vài tr
ợng, phải một cơ binh mới khiêng
nổi.
- Trong phủ bày vẽ ra hình núi non
bộ trông nh bến bể đầu non.

Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
Hổ)
I, Tìm hiểuĐình
chung:
1, Tác giả, tác
- Ra sức vơ vét những của quý
2, Đọc, hiểu chú
trong thiên hạ: bao nhiêu những
phẩm.
loài trân cầm dị thú, cổ mộc
thích.
II, Đọc, hiểu chi
tiết văn
1,Cuộc sống hởng thụ
của quái thạch, chậu hoa cây cảnh ở
bản:
chốn dân gian chúa đều ra sức
chúa Trịnh Sâm.
thu lấy không thiếu một thứ gì.
* Chơi đèn
*đuốc.
Chơi cây
- Chúa còn lấy cả một cây đa to,
cảnh.
cành lá rờm rà từ bên bắc chở qua
sông đem về, rễ dài đến vài tr
ợng, phải một cơ binh mới khiêng
nổi.
- Trong phủ bày vẽ ra hình núi non

bộ trông nh bến bể đầu non.


Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
Hổ)
I, Tìm hiểuĐình
chung:
1, Tác giả, tác
2, Đọc, hiểu chú
phẩm.
thích.
II, Đọc, hiểu chi
tiết văn
1,Cuộc sống hởng thụ
của
bản:
chúa Trịnh Sâm.
* Chơi đèn
*đuốc.
Chơi cây
cảnh.


Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
Hổ)
I, Tìm hiểuĐình
chung:
1, Tác giả, tác

2, Đọc, hiểu chú
phẩm.
thích.
II, Đọc, hiểu chi
tiết văn
1,Cuộc sống hởng thụ
của
bản:
chúa Trịnh Sâm.
* Chơi đèn
*đuốc.
Chơi cây
cảnh.


Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
Hổ)
I, Tìm hiểuĐình
chung:
1, Tác giả, tác
2, Đọc, hiểu chú
phẩm.
thích.
II, Đọc, hiểu chi
tiết văn
1,Cuộc sống hởng thụ
của
bản:
chúa Trịnh Sâm.

* Chơi đèn
*đuốc.
Chơi cây
cảnh.


Những bức tranh toàn cảnh trong phủ
chúa

“Mỗi khi đêm thanh cảnh vắng, tiếng chim kêu vượn hót ran khắp
bốn bề, hoặc nửa đêm ồn ào như trận mưa sa gió táp, vỡ tổ, tan
đàn, kẻ thức giả biết đó là triệu bất tường”
-> Cảnh xa hoa nhưng rùng rợn, bí hiểm, ma quái, âm thanh ghê
sợ như điềm báo trước sự đau thương.


Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
Hổ)
I, Tìm hiểuĐình
chung:
1, Tác giả, tác
2, Đọc, hiểu chú
phẩm.
thích.
II, Đọc, hiểu chi
tiết văn
1,Cuộc sống hởng thụ
của
bản:

chúa Trịnh Sâm.
* Chơi đèn
*đuốc.
Chơi cây
cảnh.


Tiết 22- Văn bản: Chuyện cũ trong phủ chúa trịnh
(Trích Vũ trung tuỳ bút - Phạm
Hổ)
I, Tìm hiểuĐình
chung:
- Ra sức vơ vét những của quý
1, Tác giả, tác
trong thiên hạ: bao nhiêu những
2, Đọc, hiểu chú
loài trân cầm, dị thú, cổ mộc
phẩm.
quái thạch, chậu hoa cây cảnh ở
thích.
II, Đọc, hiểu chi
tiết văn
1,Cuộc sống hởng thụ
của chốn dân gian chúa đều ra sức
bản:
thu lấy không thiếu một thứ gì.
chúa Trịnh Sâm.
* Chơi đèn
- Chúa còn lấy cả một cây đa to,
*đuốc.

Chơi cây
cành lá rờm rà từ bên Bắc chở qua
cảnh.
sông đem về, rễ dài đến vài tr
ợng, phải một cơ binh mới khiêng
nổi.
- Trong
phủ
bày vẫn
vẽ rakể
hình
núicách
non
Các sự
việc
một
bộchân
trông nhthực,
bến bểkhách
đầu non.
quan,
không xen lời bình của tác
giả, nhiều từ Hán Việt, có
liệt kê và miêu tả tỉ mỉ vài
sự kiện để khắc hoạ ấn tợng.