Bài 15. Đập đá ở Côn Lôn

Ngữ văn 8

Bài 15:
Văn bản


Giới thiệu về Nhà tù Côn Đảo - Địa ngục
chốn trần gian:
Nói đến Côn Đảo chắc hẳn mọi người đều liên tưởng đến nhà tù
với những cái tên như Chuồng Cọp, Chuồng Bò, trại Phú Hải,
cầu Ma Thiên Lãnh, sở Lò Vôi, sở Muối…
Thật vậy, khi đến tham quan những trại tù chắc hẳn không ai
không rùng mình khi tận mắt chứng kiến những căn phòng nóng
bức và ngột ngạt với những hình thức lao động khổ sai, với
những công cụ tra tấn rùng rợn nhất, phi nhân tính nhất, cũng
không thể ngờ rằng những công cụ và hình thức tra tấn đó lại
được sử dụng để hành hạ con người bởi những con người.


Chuồng cọp - đỉnh điểm sự
tàn độc của chế độ cai tù

Hình ảnh Nhà tù Côn Đảo:

Những người nữ cách
mạng của bị nhốt vào
chuồng Cọp, không
được tắm rửa, bị đổ
vôi và chất thải vào
người từ phía trên
chuồng cọp. Chị Bé

đã dùng dao lam để
tự mổ bụng, cắt ruột
và ném vào mặt cai
ngục.


I. Đọc – tìm hiểu chú thích:
1. Tác giả:
Phan Châu Trinh (1872-1926) hiệu
Tây Hồ, quê làng Tây Lộc,
huyện Hà Đông, tỉnh Quảng
Nam.
2. Tác phẩm:
* Thể thơ thất ngôn bát cú Đường
luật.
* Bài thơ được sáng tác trong lúc
tác giả bị bắt lao động khổ sai
ở Côn Lôn.



II/ ĐỌC - TÌM HIỂU VĂN BẢN:
1. Bốn câu đầu:
- Không gian rộng lớn:
Làm trai đứng giữa bầu
trời rộng lớn.
- Công việc: “Lừng lẫy”,
lớn lao  ý chí làm trai
mạnh mẽ.

Làm

Lừng

trai

lẫy

đứng

làm

giữa

cho

đất

lở

Côn

núi

Lôn

non


2. Bốn câu cuối:

“Xách búa đánh tan năm bảy đống,
Ra tay đập bể mấy trăm hòn”
 Lao động khổ sai đầy nặng nhọc.
 Nghệ thuật: động từ rất mạnh: xách búa,
đánh tan, ra tay, đập bể.
 Nét bút khoa trương nổi bật sức mạnh phi
thường của người anh hùng, coi thường
mọi thử thách gian nan.


“Tháng ngày bao quản thân sành sỏi
Mưa nắng càng bền dạ sắt son”
• Đối lập: tháng ngày, mưa nắng >< thân
sành sỏi, dạ sắt son
• Những ngày phải chịu đựng không
phải một sớm một chiều mà là nhiều
năm tháng với sức chịu đựng dẻo dai,
bền bỉ sắt son.


“Những kẻ vá trời khi lỡ bước
Gian nan chi kể việc con con”
 Đối lập:
kẻ vá trời >< việc con con
 Chí lớn gan to làm việc lớn,
không sợ khó khăn gian khổ.


Câu hỏi liên hệ:

Câu hỏi liên hệ:

Nếu các em đứng
trong hoàn cảnh
của Phan Châu
Trinh, các em sẽ
làm gì?


Câu hỏi liên hệ:

Nếu trong cuộc sống gặp
nhiều khó khăn gian khổ,
các em sẽ đối mặt như
thế?


III. GHI NHỚ:
Nghệ thuật:
Bút pháp lãng
mạn, giọng
điệu hào
hùng, động
từ, đối lập thể
hiện rõ nét.

Nội dung:
Bài thơ Đập đá ở
Côn Lôn giúp ta

cảm nhận một hình
tượng lẫm liệt,
ngang tàng của
người anh hùng
cứu nước không
sợ nguy nan.


IV. LUYỆN TẬP:
Qua cả hai bài thơ Vào nhà
ngục Quảng Đông cảm tác và
Đập đá ở Côn Lôn, em hãy
trình bày lại những cảm nhận
của mình về vẻ đẹp hào hùng,
lãng mạn của hình tượng nhà
nho yêu nước.