Bài 13. Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh

NGỮ VĂN 8

GV: NGUYEÃN KIM
NGUYEÂN


KIEÅM TRA MIEÄNG
MuốnNgười
có triviết
thức
để thuyết
phải:
minh sát,
người
phải
làm
-Quan
tích viết
lũy tri
thức.
-Tìm hiểu kĩ đặc
gì?điểm của đối tượng.
* Người viết phải quan sát, tìm hiểu
sự vật, hiện tượng cần thuyết minh,
nhất là phải nắm bắt được bản chất,
đặc trưng của chúng, để tránh sa vào
trình bày các biểu hiện không tiêu
biểu, không quan trọng.


KIEÅM TRA MIEÄNG

- Các phương pháp thuyết minh:Nêu
định bài
nghĩa,giải
thích, liệtminh
kê, nêucó
ví dụ,
Để
văn thuyết
dùng số liệ, so sánh, phân loại, phân
sức thuyết phục, dễ hiểu,
tích.
sáng
người
ta cóminh:
thể
- Để
làm rõ
tốt bài
văn thuyết
sử
dụng
những phương
+ Tìm
hiểu đề.
+pháp
Xác định
yêu cầu
của đề
văn thuyết
thuyết

minh
nào?
minh.
Làm thế nào để làm tốt
+ Xác định phương pháp thuyết minh.
bài văn thuyết minh?
+ Xây dựng dàn ý cho bài văn thuyết
minh.


TRƯỜNG THCS THỊ TRẤN

Tuần 13

Bài 13 – Tiết 51

TỔ NGỮ VĂN

ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH
LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH

NGỮ VĂN 9


ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH
LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH

BAØI 13.TIEÁT 51

I. Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh

1. Đề văn thuyết minh


1. Đề văn thuyết minh
a/ Giới thiệu một gương mặt trẻ của thể thao Việt Nam ( ví dụ: Nguyễn Thúy
Hiền, Phạm Văn Quyến…)

Con người, đồ
Đối di
tượng
vật,
tích, thuyết
con
minh
vật, thực
vật,
món ăn, đồ chơi,
lễ tết…

b/ Giới thiệu về một tập truyện.
c/ Giới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam

d/ Giới thiệu về chiếc áo dài Việt Nam
e/ Thuyết minh về chiếc xe đạp.
g/ Giới thiệu đôi dép lốp trong kháng chiến.
h/ Giới thiệu một di tích, thắng cảnh nổi tiếng của quê hương ( đền, chùa, hồ,
kiến trúc…)
i/ Thuyết minh về một giống vật nuôi có ích.
k/ Giới thiệu về hoa ngày tết ở Việt Nam.
l/ Thuyết minh về một món ăn dân tộc. ( bánh chưng, bánh giầy, phở,

cốm…)
m/ Giới thiệu về tết trung thu.
n/ Giới thiệu một đồ chơi dân gian.

Đề tượng
nêu
lên
điều
gì?các
Đối
thuyết
minh
Nhận
Phạm
xét
vi về
gần
phạm
gũi, quen
vi
gồm
loại
nào?
thuộc
đề những
văn
vớinêu
đời
trên.
sống

ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH
LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH

BAØI 13.TIEÁT 51

I. Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh
1. Đề văn thuyết minh
?- Đề
Làm
sao em
thểkể
biết
đó là đề
không
yêucócầu
chuyện,
văn
minh?
- Đề nêu đối tượng thuyết minh.
miêuthuyết
tả, biểu
cảm, tức là yêu cầu
- Đối tượng thuyết minh: con
giớ thiệu, thuyết minh, giải thích.
người,đồ vật, di tích, con vật,
? Nhận xét phạm vi các đề
thực vật, món ăn, đồ chơi, lễ
nêu trên?

Tết..
-Dạng đề:
+ Đề nêu rõ yêu cầu.( c,d,e,g,m)
+ Đề tự chọn. ( a,b,h,i,k,l,n)


ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH
LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH

BAØI 13.TIEÁT 51

I. Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh
1. Đề văn thuyết minh
2.Cách làm bài văn thuyết minh
Bài văn: Xe đạp.
a/ Tìm hiểu đề
b/Lập dàn ý:
+ Mở bài: “ Có một thời…sức
người” -> Giới thiệu khái quát về
phương tiện xe đạp.

+ Thân bài: “Xe đạp…tay cầm”->
Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động
của xe đạp.
+ Kết bài: “ Phần còn lại” -> Vị trí
của xe đạp trong đời sống của người
Việt Nam và trong tương lai.

- ?Đối
xe đạpgì?

Đềtương:
nêu lênchiếc
đối tượng
Yêu cầuminh
của đề là gì?
--Thuyết
?-Xác
định bố cục của văn bản
Bố cục:


ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH
LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH

BAØI 13.TIEÁT 51

I. Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh
1. Đề văn thuyết minh
2.Cách làm bài văn thuyết minh
Bài văn: Xe đạp.
a/ Tìm hiểu đề
b/Lập dàn ý:
+ Mở bài: “ Có một thời…sức
người” -> Giới thiệu khái quát về
phương tiện xe đạp.

+ Thân bài: “Xe đạp…tay cầm”->
Cấu tạo và nguyên tắc hoạt động
của xe đạp.

? Phần mở bài gồm nội dung nào?
? Phần thân bài ta cần có ý nào?


ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH
LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH

BAØI 13.TIEÁT 51

I. Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh
1. Đề văn thuyết minh
2.Cách làm bài văn thuyết minh
Bài văn: Xe đạp.
a/ Tìm hiểu đề
b/ Lập dàn ý:

*Phân tích phần thân bài
- Hệ thống truyền động.
- Hệ thống điều khiển
- Hệ thống chuyên chở
- Các bộ phận phụ
d/ Phương pháp thuyết minh:
phân tích, phân loại

giới
vềấychiếc
xegiới
đạp,
?Để
Các

bộthiệu
phận
được
Hệ
thống
truyền
động:
khung,
Hệ
Các
Hệ
thống
bộ
thống
phận
điều
chuyên
phụ:chắn
khiển:
chở:
Ghi
yên
xe,
bài
viết
đã
trình
bày
cấu
tạo

chiếc
thiệu
có
hợp
lí
không?
Tác
giả
bàn
đạp,
trục,
đĩa
răng cưa,
ổ líp,
đông,
bùn,
giá
đèo
chắn
bộ
hàng,
phanh.
xích,
giỏ
đèn.
đựng
đồ.
xe
như
thế

nào? pháp gì để
đã
dùng
phương
bánh
xe.
thuyết minh?


ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH
LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH

BAØI 13.TIEÁT 51

I. Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh
1. Đề văn thuyết minh
2.Cách làm bài văn thuyết minh
Bài văn: Xe đạp.
a/ Đối tương: chiếc xe đạp
b/ Bố cục:
c/ Phân tích phần thân bài
- Hệ thống truyền động.
?Không
Có thểthể
trình
bày
xetheo
đạp theo
trình
bày

Bài
văn
làm
gọn,
giúp
ta
hiểu
từ
rõ
ngữ
về
?Bài
Nhận
xét
vềdùng
cách
diễn
đạt gì
phương
pháp
liệt
kê
được
- Hệ thống điều khiển
?phương
Bài
làmpháp
cung
cấp
kiến

thức
liệt
kê
vì
không
chính
nguyên
xác,
tắc
rõhoạt
ràng.
động
của xe
bài
văn?
không?
cho
các
em
về
xe
đạp?
- Hệ thống chuyên chở
thể
đạp.nói rõ cơ chế hoạt động của
xe đạp.
- Các bộ phận phụ
d/ Phương pháp thuyết minh:
phân tích, phân loại

ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH
LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH

BAØI 13.TIEÁT 51

I. Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh
1. Đề văn thuyết minh
Đề
bài
văn
thuyết
minh
nêu
?Để
Nêu
bố
cục
của
bài
văn
2.Cách làm bài văn thuyết minh ??Để
làm
tốt
bài
văn
thuyết
làm
được
bài văn thuyết

lên
điều
gì?
thuyết
và nhiệm
minhcần:
taminh
cần làm
gì? vụ từng
Bài văn: Xe đạp.
minh
phần của chúng.
a/ Tìm hiểu đề, tìm ý.
- Tìm hiểu kĩ đối tượng.
b/ Lập dàn ý
- Xác định rõ phạm vi tri thức
c/ Phương pháp thuyết minh: về đối tượng đó.
phân tích, phân loại
- Sử dụng phương pháp thuyết
* Ghi nhớ ( SGK/ 140)
minh thích hợp.
- Dùng ngôn từ chính xác, dễ
hiểu.


ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH
LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH

BAØI 13.TIEÁT 51

I. Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh
1. Đề văn thuyết minh
2.Cách làm bài văn thuyết minh
* THẢO LUẬN ( 5 PHÚT )
II. Luyện tập
Nhóm 1,2,3: Bài 1
1. Hãy phân biệt văn thuyết
Nhóm 4,5,6 : Bài 2
minh với các loại văn khác
như miêu tả, giải thích
2. Lập dàn ý cho đề bài: Giới
thiệu về chiếc nón lá Việt Nam


ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH
LÀM BÀI VĂN THUYẾT MINH

BAØI 13.TIEÁT 51

I. Đề văn thuyết minh và cách làm bài văn thuyết minh
II. Luyện tập
1. Phân biệt văn thuyết minh với các loại văn khác như miêu tả,
giải thích
- Miêu tả là một yếu tố thuộc loại tự sự nhằm tái hiện cho người ta
cảm thấy được chúng.
- Thuyết minh là trình bày tri thức, hiểu biết về con người và sự
vật ấy.
- Giải thích là một thao tác trong văn bản nghị luận chủ yếu là giải
thích ý nghĩa một câu tục ngữ, bài ca dao, một nhận định.

Đề: Gới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam
a/ Mở bài: Giới thiệu khái quát về
nón lá
b/ Thân bài:
- Hình dáng: hình chóp
- Vật liệu làm nón: lá mây, cọ, nan
tre, dây cước, khung .
- Quy trình làm nón: Lá phơi 2
nắng, vuốt lá là phẳng lá, cột nan
xếp lên khung nón, xâu lá và đặt lên
khung, chầm lại bằng dây cước,
trang trí, nẹp vành, tra quai.


Đề: Gới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam
a/ Mở bài: Giới thiệu khái quát
về nón lá
b/ Thân bài:
- Hình dáng: hình chóp
- Vật liệu làm nón: lá mây,
cọ, nan tre, dây cước, khung .
- Quy trình làm nón: Lá phơi
2 nắng, vuốt lá là phẳng lá,
cột nan xếp lên khung nón,
xâu lá và đặt lên khung, chầm
lại bằng dây cước, trang trí,
nẹp vành, tra quai.

Đề: Gới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam
a/ Mở bài: Giới thiệu khái
quát về nón lá
b/ Thân bài:
- Hình dáng: hình chóp
- Vật liệu làm nón: lá mây,
cọ, nan tre, dây cước, khung .
- Quy trình làm nón: Lá phơi
2 nắng, vuốt lá là phẳng lá,
cột nan xếp lên khung nón,
xâu lá và đặt lên khung, chầm
lại bằng dây cước, trang trí,
nẹp vành, tra quai.


Đề: Gới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam
a/ Mở bài: Giới thiệu khái quát
về nón lá
b/ Thân bài:
- Hình dáng: hình chóp
- Vật liệu làm nón: lá mây,
cọ, nan tre, dây cước, khung .
- Quy trình làm nón: Lá phơi
2 nắng, vuốt lá là phẳng lá,
cột nan xếp lên khung nón,
xâu lá và đặt lên khung, chầm
lại bằng dây cước, trang trí,
nẹp vành, tra quai.

Tiết 51 -

ĐỀ VĂN THUYẾT MINH VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN
THUYẾT MINH

II. Luyện tập
2/ Gới thiệu về chiếc nón lá Việt Nam
a/ Mở bài: Giới thiệu khái quát về nón lá
b/ Thân bài:
- Hình dáng: hình chóp
- Vật liệu làm nón: lá mây, cọ, nan tre, dây cước, khung .
- Quy trình làm nón: Lá phơi 2 nắng, vuốt lá, là phẳng lá, cột
nan xếp lên khung nón, xâu lá và đặt lên khung, chầm lại bằng
dây cước, trang trí, nẹp vành, tra quai.
- Nghề nón nổi tiếng phía Bắc: Huế, Quảng Bình, làng Chuông.
Phía Nam là Trảng Bàng có Lộc Du, An Hòa.
- Nón có giá trị tinh thần: làm quà tặng, múa nón, nón gần với
đời sống sinh hoạt của nhân dân, biểu tượng của người phụ nữ
Việt Nam.
c/ Kết bài: Cảm nghĩ về chiếc nón



HƯỚNG DẪN HỌC TẬP:
1.Đối với bài học ở tiết học này:
- Học thuộc ghi nhớ.
- Tìm ý và lập dàn ý cho đề văn thuyết minh theo yêu cầu.
- Sưu tầm, tìm hiểu những tri thức khách quan về đối tượng gần gũi

với đời sống.
2. Đối với bài học ở tiết học tiếp theo :
- Tìm hiểu, xây dựng bố cục cho bài văn thuyết minh về một vật
dụng tự chọn.
- Tự luyện sử dụng ngôn ngữ dạng nói trình bày chủ động một thứ
đồ dùng trước tập thể lớp.