Bài 26. Sống chết mặc bay

Kiểm
tra
bài
cũ

1. Hãy kể tên các văn bản nghị luận đã được học ?
Nêu tên tác giả của các văn bản đó ?

Tinh thần yêu nước của nhân dân ta.
Sự giàu đẹp của tiếng Việt.

(Hồ Chí Minh)
(Đặng Thai Mai)

Đức tính giản dị của Bác Hồ.
Ý nghĩa văn chương.

(Phạm Văn Đồng)
(Hoài Thanh)

2. Em hãy cho biết luận điểm chính của văn bản “Tinh thần
yêu nước của nhân ta” là câu nào trong các câu sau đây ?
a. Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước. Đó là truyền thống
quí báu của ta.
b. Tiếng Việt có những đặc sắc của một thứ tiếng đẹp, một
thứ tiếng hay.
c. Bác Hồ giản dị trong mọi phương diện: bữa cơm, cái nhà,
lối sống, trong lời nói và bài viết. Sự giản dị ấy đi liền với sự
phong phú, rộng lớn về đời sống tinh thần của Bác.

Tiết :105
Văn bản
SỐNG CHẾT MẶC BAY
(Phạm Duy Tốn)


Tiết 105:
Văn bản

SỐNG CHẾT MẶC BAY
(Phạm Duy Tốn)

I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:

Chân dung nhà văn Phạm Duy Tốn
(1883 - 1924)
Nêu
Nêunhững
nhữnghiểu
hiểubiết
biếtcủa
củaem
emvề
vềtác
tác

giả
giảPhạm
PhạmDuy
DuyTốn?
Tốn?


Phạm Duy Tốn (1883 – 1924) nguyên
quán làng Phượng Vũ, Thường Tín, Hà Tây
(nay là Hà Nội); là nhà văn xã hội tiên
phong của nền văn học mới Việt Nam hồi
đầu thế kỉ XX. Ông là một trong số những
người có công đầu phát triển thể loại truyện
ngắn và nền văn xuôi hiện đại nước ta.
Trước khi trở thành một nhà văn, nhà
báo, ông từng là thông ngôn (phiên dịch) ở
tòa Thống sứ Bắc Kỳ. Ông từng cộng tác
với các báo Đại Việt tân báo, Đông Dương
tạp chí, Lục tỉnh tân văn, Nam Phong tạp
chí, Trung Bắc tân văn… Ngoài tên thật
Phạm Duy Tốn, ông còn viết với các bút
danh Ưu Thời Mẫn, Đông Phương Sóc, Thọ
An. Vợ của Phạm Duy Tốn là ca sĩ Thái
Hằng. Một trong những người con của ông
là nhạc sĩ nổi tiếng Phạm Duy.

Phạm Duy Tốn
(1883 - 1924)

Phạm Duy

(1921 - 2013)


Tác phẩm chính: Bực mình (1914),
Sống chết mặc bay (1918),
Con người Sở Khanh (1919),
Nước đời lắm nỗi (1919).
Ngoài ra ông còn soạn Tiếu lâm quảng ký (3 tập)
với bút hiệu Thọ An.


Tiết 105:
Văn bản

SỐNG CHẾT MẶC BAY
(Phạm Duy Tốn)

I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Phạm Duy Tốn (1883 - 1924) là một trong
những nhà văn mở đường cho nền văn
xuôi quốc ngữ hiện đại Việt Nam.

2. Tác phẩm:

Thể loại : Truyện ngắn hiện đại.

Em
Emhãy
hãyxác

xácđịnh
địnhthể
thểloại
loạivăn
vănbản?
bản?


Truyện trung đại được viết bằng tiếng Hán,
có tính chất hư cấu, cốt truyện đơn giản, thiên về
mục đích giáo huấn.
So với truyện trung đại, truyện ngắn hiện
đại thiên về kể chuyện thật, do đó gần với kí, với
sử; có cốt truyện phức tạp hơn, đã hướng vào việc
khắc họa hình tượng, phát hiện bản chất trong
quan hệ nhân sinh hay đời sống tâm hồn con
người.


Tiết 105:
Văn bản

SỐNG CHẾT MẶC BAY
Phạm Duy Tốn

I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Phạm Duy Tốn (1883-1924) là một trong
những nhà văn mở đường cho nền văn
xuôi Quốc ngữ hiện đại Việt Nam.

2. Tác phẩm:

Em
Emhãy
hãynêu
nêuxuất
xuấtxứ
xứcủa
củatruyện
truyện
ngắn
ngắn“Sống
“Sốngchết
chếtmặc
mặcbay”
bay”trong
trong
văn
vănnghiệp
nghiệpcủa
củaông
ông??


Truyện ngắn “Sống chết mặc bay” là
truyện ngắn hiện đại Việt Nam, được viết bằng
tiếng Việt hiện đại (chữ Quốc ngữ), in trên tạp chí
Nam Phong (1918). Truyện ngắn “Sống chết mặc
bay” được xem là tác phẩm thành công nhất của
Phạm Duy Tốn, là bông hoa đầu mùa của truyện

ngắn Việt Nam hiện đại vì khi đó phong trào sáng
tác chữ Quốc ngữ mới bắt đầu.


Tiết 105:
Văn bản

SỐNG CHẾT MẶC BAY
Phạm Duy Tốn

I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Phạm Duy Tốn (1883 - 1924) là một trong
những nhà văn mở đường cho nền văn
xuôi Quốc ngữ hiện đại Việt Nam.
2. Tác phẩm:

Em
Emhãy
hãykể
kểtóm
tómtắt
tắttruyện
truyệntheo
theotrình
trình
tự
tựsự
sựviệc
việc??(bỏ

(bỏhết
hếtnhững
nhữnglời
lờiđối
đối
thoại
thoạicủa
củanhân
nhânvật,
vật,chuyển
chuyểnthành
thành
ngôi
ngôithứ
thứ3).
3).


Tóm tắt truyện:
Gần một giờ đêm, trời mưa tầm tã, nước sông Nhị
Hà dâng lên rất mạnh. Dân làng X, thuộc phủ X đang phải
đối mặt với nguy cơ đê vỡ. Họ đang cố gắng hết sức để cứu
con đê để bảo toàn tính mạng và cuộc sống của mình.
Trong khi ấy, trong đình cao mà vững chãi, những người có
trách nhiệm hộ đê là quan phủ và nha lại đang say mê ván
bài tổ tôm, lãng quên đám con dân đang cực khổ trong tình
thế “ngàn cân treo sợi tóc”.
Và đúng lúc quan sung sướng vì ù ván bài to nhất
cũng là lúc đê vỡ, dân chúng lâm vào cảnh “màn trời chiếu
đất”, xiết bao thảm sầu.

Tiết 105:
Văn bản

SỐNG CHẾT MẶC BAY
Phạm Duy Tốn

I. Tìm hiểu chung:
1. Tác giả:
Phạm Duy Tốn (1883-1924) là một trong
những nhà văn mở đường cho nền văn
xuôi quốc ngữ hiện đại Việt Nam.
2. Tác phẩm:

Truyện
Truyệnđược
đượcchia
chialàm
làmmấy
mấyphần
phần??
Nêu
Nêuýýchính
chínhcủa
củamỗi
mỗiphần
phần??

Truyện được chia thành 3 phần:
- Phần 1: Từ đầu đến “khúc đê này hỏng mất”: Nguy
cơ đê vỡ và sự chống đỡ của người dân.
- Phần 2: Tiếp theo đến “ Ù! Thông tôm, chi chi
nảy!...Điếu, mày!”: Cảnh quan phủ và nha lại đánh tổ
tôm trong khi đi hộ đê.
- Phần 3: Còn lại: Cảnh đê vỡ, nhân dân lâm vào tình
cảnh thảm sầu.
Ngôi kể: thứ ba.
Trình tự: kể theo thời gian và sự việc.
Sự việc: vỡ đê.
Nhân vật chính: quan phụ mẫu.


Tiết 105:
Văn bản

SèNG CHÕT MÆC BAY.
(Ph¹m Duy Tèn)

Hộ đê: Giữ đê, đắp đê để chống lụt.
Quan phụ mẫu:Quan dưới thời phong kiến và thuộc Pháp
(Có quan niệm coi quan như cha mẹ).
Cừ: Dùng những tấm ván hoặc tấm phên đan và đóng cọc đỡ để
ngăn đê vỡ, nước tràn.


Tiết 105:
Văn bản
I. Tìm hiểu chung:

II. Đọc hiểu văn bản:

SỐNG CHẾT MẶC BAY
Phạm Duy Tốn


Cảnh dân phu đang chống
chọi với nước lũ để hộ đê

VÀ

Cảnh quan phụ mẫu và
nha lại đang đánh tổ
tôm trong đình

Quan
Quansát
sáthai
haibức
bứctranh,
tranh,nêu
nêunội
nộidung
dungcủa
củahai
haibức
bứctranh
tranhtrên
trên??

Cảnh dân phu đang chống
chọi với nước lũ để hộ đê

><

Cảnh quan phụ mẫu và
nha lại đang đánh tổ
tôm trong đình

Làm nổi bật tư tưởng phê phán bọn
quan
lại ăn chơi,
vô với
trách nhiệm
Hai
Haibức
bứctranh
tranhđược
đượcvẽ
vẽ vớidụng
dụngýýgìgì??
trước nỗi lo sợ của nhân dân.


Tiết 105:
Văn bản

SỐNG CHẾT MẶC BAY

I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ của
người dân:

Phạm Duy Tốn


Gần một giờ đêm. Trời mưa tầm tã. Nước sông Nhị Hà lên to quá; khúc đê
làng X thuộc phủ X xem chừng núng thế lắm, hai ba đoạn đã thẩm lậu rồi,
không khéo thì vỡ mất.
Dân phu kể hàng trăm nghìn con người, từ chiều đến giờ, hết sức giữ gìn, kẻ
thì thuổng, người thì cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào đắp, nào cừ, bì bõm dưới
bùn lầy ngập quá khuỷu chân, người nào người nấy lướt thướt như chuột lột.
Tình cảnh trông thật là thảm.
Tuy trống đánh liên thanh, ốc thổi vô hồi, tiếng người xao xác gọi nhau sang
hộ, nhưng xem chừng ai ai cũng mệt lử cả rồi. Ấy vậy mà trên trời thời vẫn mưa
tầm tã trút xuống, dưới sông thời nước cứ cuồn cuộn bốc lên. Than ôi! Sức
người khó lòng địch nổi với sức trời! Thế đê không sao cự lại được với thế
nước! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng mất.

Cảnh
Cảnhđê
đêsắp
sắpvỡ
vỡđược
đượcgợi
gợitảtảbằng
bằngnhững
nhữngchi

chitiết
tiếtnào
nàovề
vềkhông
khônggian,
gian,thời
thờigian,
gian,
địa
địadiểm
diểm??


Gần một giờ đêm. Trời mưa tầm tã. Nước sông Nhị Hà lên to quá; khúc đê
làng X thuộc phủ X xem chừng núng thế lắm, hai ba đoạn đã thẩm lậu rồi,
không khéo thì vỡ mất.
Dân phu kể hàng trăm nghìn con người, từ chiều đến giờ, hết sức giữ gìn, kẻ
thì thuổng, người thì cuốc, kẻ đội đất, kẻ vác tre, nào đắp, nào cừ, bì bõm dưới
bùn lầy ngập quá khuỷu chân, người nào người nấy lướt thướt như chuột lột.
Tình cảnh trông thật là thảm.
Tuy trống đánh liên thanh, ốc thổi vô hồi, tiếng người xao xác gọi nhau sang
hộ, nhưng xem chừng ai ai cũng mệt lử cả rồi. Ấy vậy mà trên trời thời vẫn mưa
tầm tã trút xuống, dưới sông thời nước cứ cuồn cuộn bốc lên. Than ôi! Sức
người khó lòng địch nổi với sức trời! Thế đê không sao cự lại được với thế
nước! Lo thay! Nguy thay! Khúc đê này hỏng mất.

- Thời gian: Gần một giờ đêm
- Không gian: Trời mưa tầm tã. Nước sông Nhị Hà lên to quá, trên
trời thời vẫn mưa tầm tã trút xuống, dưới sông thời nước cứ cuồn
cuộn bốc lên.

- Địa điểm: khúc đê làng X, thuộc phủ X.
- Tình trạng khúc đê: núng thế lắm, hai ba đoạn đã thẩm lậu rồi,
không khéo thì vỡ mất.


Tiết 105:
Văn bản

SỐNG CHẾT MẶC BAY
Phạm Duy Tốn

I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc hiểu văn bản:
1. Nguy cơ đê vỡ và sự chống đỡ
của người dân:
- Thời gian: gần một giờ đêm.
- Không gian: trời mưa tầm tã, nước
sông cuồn cuộn.
- Địa điểm: khúc đê làng X thuộc
phủ X.
- Tình trạng khúc đê: chỗ đê xung
yếu nhất có nguy cơ bị vỡ.

Cácđược
chi tiết
Tên sông
nói cụ thể.
Tác
giả
muốn

đó
gợi
một
Nhưng
tên
làng,
tên phủ
người
đọc
cảnh
tượng
Đêm
tối, ghi
mưa
tohiểu
không
chỉ
được
bằng
kí hiệu
câu
chuyện
này
như
thế
nào
? dâng
ngớt,
nước
sông

(X).
Điều
đó
thể
hiện
dụng
chỉ
nhanh
nguy
cơra
làm
ýkhông
gìcó
của
tácxảy
giả
?
ở một
đênơi
vỡ.mà có
thểluận
là phổ
biến
(Thảo
theo
bàn).
ở nhiều nơi.