Công tác giám định, bồi thường nghiệp vụ Bảo hiểm thiệt hại vật chất xe cơ giới tại công ty Bảo hiểm PVI Thăng Long

Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

LỜI CAM ĐOAN

Tơi xin cam đoan bài luận văn cuối khóa: “Cơng tác giám định, bồi
thường nghiệp vụ Bảo hiểm thiệt hại vật chất xe cơ giới tại công ty Bảo
hiểm PVI Thăng Long” là cơng trình nghiên cứu của riêng tơi, dưới sự
hướng dẫn của PGS.TS. Đoàn Minh Phụng. Các số liệu và kết quả nêu trong
luận văn là hoàn toàn đúng với tình hình thực tế ở Cơng ty Bảo hiểm PVI
Thăng Long.
Hà Nội, ngày

tháng năm 2017

Sinh viên thực hiện
Nguyễn Thị Kiều Oanh

LỜI CẢM ƠN

1


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

Em xin gửi lời cảm ơn chân thành và sự tri ân sâu sắc đối với các thầy
cơ trường Học viện Tài Chính, các thầy cơ chun ngành Tài chính Bảo Hiểm
của trường và đặc biệt là PGS.TS.Đồn Minh Phụng đã nhiệt tình hướng dẫn

hướng dẫn em hoàn thành tốt bài luận văn.
Em xin cảm ơn Ban lãnh đạo và các anh chị trong Cơng ty Bảo hiểm PVI
Thăng Long đã góp ý kiến, cung cấp số liệu để em có thể hồn thành đề tài
này.
Trong quá trình thực tập, cũng như là trong q trình làm bài báo cáo
thực tập, khó tránh khỏi sai sót, rất mong các thầy, cơ bỏ qua. Đồng thời do
trình độ lý luận cũng như kinh nghiệm thực tiễn cịn hạn chế nên bài báo cáo
khơng thể tránh khỏi những thiếu sót, em rất mong nhận được ý kiến đóng
góp Thầy, Cơ để em học thêm được nhiều kinh nghiệm và sẽ hoàn thành tốt
hơn bài luận văn tốt nghiệp sắp tới.

Em xin chân thành cảm ơn!

2


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN..............................................................................................i
LỜI CẢM ƠN...................................................................................................ii
MỤC LỤC.......................................................................................................iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT..................................................................vi
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU..............................................................vii
LỜI MỞ ĐẦU...................................................................................................1
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIỆP VỤ BẢO HIỂM VẬT CHẤT XE
CƠ GIỚI VÀ CÔNG TÁC GIÁM ĐỊNH BỒI THƯỜNG TỔN THẤT CỦA
NGHIỆP VỤ......................................................................................................5

1.1 Tổng quan về nghiệp vụ bảo hiểm vật chất xe cơ giới................................5
1.1.1 Sự cần thiết khách quan và tác dụng của nghiệp vụ Bảo hiểm vật chất
xe cơ giới.......................................................................................................5
1.1.1.1 Sự cần thiết khách quan của nghiệp vụ Bảo hiểm vật chất xe cơ
giới.............................................................................................................5
1.1.1.2 Tác dụng của nghiệp vụ Bảo hiểm vật chất xe cơ giới.................7
1.1.2 Nội dung cơ bản của nghiệp vụ Bảo hiểm vật chất xe cơ giới............9
1.1.2.1 Đối tượng và phạm vi Bảo hiểm..................................................9
1.1.2.2 Giá trị Bảo hiểm và Số tiền Bảo hiểm.........................................12
1.1.2.3 Phí bảo hiểm................................................................................14
1.1.2.4. Hợp đồng Bảo hiểm vật chất xe cơ giới.....................................16
1.2 Công tác giám định và bồi thường tổn thất trong bảo hiểm vật chất xe cơ
giới...................................................................................................................20
1.2.1 Tầm quan trọng của Công tác giám định và bồi thường tổn thất trong
hoạt động kinh doanh Bảo hiểm..................................................................20
1.2.2 Nguyên tắc giám định và bồi thường tổn thất trong Bảo hiểm vật chất
xe cơ giới.....................................................................................................22
1.2.2.1 Nguyên tắc giám định tổn thất....................................................22
1.2.2.2 Nguyên tắc bồi thường tổn thất..................................................23
1.2.3 Quy trình giám định và bồi thường tổn thất trong Bảo hiểm vật chất
xe cơ giới.....................................................................................................24
3


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

1.2.3.1 Quy trình giám định tổn thất......................................................24
1.2.3.2 Quy trình bồi thường tổn thất......................................................27

1.2.4 Đánh giá công tác giám định bồi thường trong nghiệp vụ bảo hiểm
vật chất xe cơ giới.......................................................................................30
1.2.4.1 Quan niệm về chất lượng công tác giám định bồi thường..........30
1.2.4.2 Các chỉ tiêu đánh giá chất lượng công tác giám định bồi thường
.................................................................................................................31
1.2.4.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến chất lượng công tác giám định bồi
thường......................................................................................................33
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG CÔNG TÁC GIÁM ĐỊNH VÀ BỒI THƯỜNG
TỔN THẤT BẢO HIỂM VẬT CHẤT XE CƠ GIỚI TẠI CƠNG TY BẢO
HIỂM DẦU KHÍ THĂNG LONG GIAI ĐOẠN 2014 – 2016........................36
2.1 Giới thiệu chung về công ty bảo hiểm PVI thăng long.............................36
2.1.1 Quá trình hình thành và phát triển của Công ty Bảo hiểm PVI Thăng
Long............................................................................................................36
2.1.1.1 Giới thiệu chung về Tổng công ty Bảo hiểm PVI và PVI Thăng
Long........................................................................................................36
2.1.1.2 Chức năng nhiệm vụ hoạt động của Công ty..............................37
2.1.2 Cơ cấu tổ chức của Công ty Bảo hiểm Dầu khí Thăng Long.............38
2.1.3. Những lĩnh vực kinh doanh chính.....................................................40
2.1.4 Những thuận lợi và khó khăn trong q trình hoạt động của cơng ty.
.....................................................................................................................42
2.1.4.1 Những thuận lợi..........................................................................42
2.1.4.2 Khó khăn....................................................................................42
2.2 Thực trạng công tác giám định và bồi thường tổn thất bảo hiểm vật chất
xe cơ giới tại công ty bảo hiểm dầu khí thăng long........................................44
2.2.1 Tình hình hoạt động kinh doanh nghiệp vụ Bảo hiểm vật chất xe cơ
giới tại Bảo hiểm Dầu Khí Thăng Long......................................................44
2.2.2 Thực trạng cơng tác giám định và bồi thường tổn thất Bảo hiểm vật
chất xe cơ giới.............................................................................................47
2.2.2.1 Kết quả công tác giám định và bồi thường tổn thất Bảo hiểm vật
chất xe cơ giới.........................................................................................47

2.2.2.2 Đánh giá chung về công tác GĐBT Bảo hiểm vật chất xe cơ giới
tại PVI Thăng Long.................................................................................53
4


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU QUẢ
CÔNG TÁC GIÁM ĐỊNH VÀ BỒI THƯỜNG TỔN THẤT NGHIỆP VỤ
BẢO HIỂM VẬT CHẤT XE CƠ GIỚI TẠI BẢO HIỂM DẦU KHÍ THĂNG
LONG..............................................................................................................57
3.1 Mục tiêu, phương hướng hoạt động của công ty bảo hiểm pvi thăng long
trong thời gian tới............................................................................................57
3.1.1 Phương hướng hoạt động chung.......................................................57
3.1.2 Phương hướng hoạt động của công tác giám định và bồi thường tổn
thất vật chất xe cơ giới tại Công ty bảo hiểm PVI – Thăng Long trong giai
đoạn tới........................................................................................................58
3.2 Giải pháp nhằm nâng cao chất lượng công tác giám định, bồi thường
nghiệp vụ bảo hiểm xe cơ giới tại công ty bảo hiểm pvi thăng long..............59
3.2.1 Đối với cơng tác giám định tổn thất...................................................59
3.2.1.1 Nâng cao trình độ, năng lực của đội ngũ giám định viên............59
3.2.1.2 Hoàn thiện hệ thống tin học, áp dụng công nghệ thông tin.........61
3.2.1.3 Phối hợp chặt chẽ với các bên thực hiện công tác giám định.....62
3.2.2 Đối với công tác bồi thường...............................................................63
3.2.2.1 Tránh tồn đọng hồ sơ bồi thường................................................63
3.2.2.2 Đổi mới công nghệ, hiện đại hóa cơng tác xét duyệt bồi thường64
3.2.2.3 Phối hợp với các bên trong việc giải quyết hồ sơ bồi thường.....64
3.2.2.4 Thực hiện cơng tác truy địi người thứ ba và thu hồi tài sản.......65

3.2.3 Đối với công tác chống trục lợi bảo hiểm..........................................65
3.3 Một số kiến nghị đối với các cơ quan quản lý nhà nước...........................67
3.2.1 Một số kiến nghị với nhà nước..........................................................67
3.2.2 Một số kiến nghị với Tổng cơng ty Bảo hiểm Dầu khí Việt Nam.....69
KẾT LUẬN.....................................................................................................72
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO........................................................73
PHỤ LỤC........................................................................................................74

5


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
PVI
DNBH
HĐBH
GĐBT
GĐV
STBT
STBH
GTBH
ISO
PNT
TNDS

Diễn giải

:
:
:
:
:
:
:
:

PetroVietnam Insurance (Bảo hiểm dầu khí Việt Nam)
Doanh nghiệp bảo hiểm
Hợp đồng bảo hiểm
Giám định bồi thường
Giám định viên
Số tiền bồi thường
Số tiền bảo hiểm
Giá trị bảo hiểm

: Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế (International Organization
for Standardization)
:
:

Phi nhân thọ
Trách nhiệm dân sự

XCG

: Xe cơ giới

VCXCG

: Vật chất xe cơ giới

GCNBH

: Giấy chứng nhận bảo hiểm

NĐBH
GCNATKTMT
TBH

:
:
:

Người được bảo hiểm
Giấy chứng nhận an tồn kĩ thuật mơi trường
Tái bảo hiểm

6


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

7

Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU
STT

Tên bảng biểu

Trang

Bảng 1.1

: Tỷ lệ giá trị tổng thành cho tất cả các loại xe con và xe
ca

10

Bảng 1.2

: Mức phí bảo hiểm vật chất xe cơ giới (trường hợp bồi
thường khơng tính khấu hao thay thế mới)

16

Bảng 2.2

: Kết quả khai thác nghiệp vụ bảo hiểm vật chất xe cơ
giới tại Công ty Bảo hiểm PVI Thăng Long giai đoạn
2014 – 2016

: Tình hình thực hiện cơng tác giám định nghiệp vụ bảo
hiểm xe cơ giới tại PVI Thăng Long giai đoạn 2014
-2016
: Tình hình thực hiện công tác bồi thường BH VCXCG
tại PVI Thăng Long giai đoạn 2014 – 2016

46

Sơ đồ 1.1

: Quy trình giám định tổn thất bảo hiểm vật chất xe cơ
giới

25

Sơ đồ 1.2

: Quy trình bồi thường tổn thất bảo hiểm vật chất xe cơ
giới

28

Sơ đồ 2.1

: Bộ máy quản lý tổ chức của Công ty Bảo Hiểm PVI
Thăng Long

39

Bảng 2.3

Bảng 2.4

8

49
52


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

LỜI MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Trong cuộc sống ngày nay, nhu cầu được bảo vệ an tồn là nhóm nhu cầu thứ
hai được mọi người quan tâm sau những nhu cầu tối thiểu. Dịch vụ bảo hiểm
ra đời đã đáp ứng được nhu cầu đó. Cùng với sự phát triển của xã hội, trình độ
dân trí được nâng cao thì nhận thức của người dân về tác dụng và tầm quan
trọng của bảo hiểm cũng nâng lên rõ rệt.
Những năm gần đây, nhu cầu về vận chuyển hàng hóa, hành khách ngày
càng tăng lên đã kéo theo sự gia tăng một cách đáng kể số lượng các phương
tiện vận tải. Tuy nhiên, do điều kiện cơ sở hạ tầng giao thơng ở nước ta hiện
nay cịn nhiều bất cập, trong khi đó ý thức chấp hành đúng luật lệ an tồn giao
thơng của người dân cịn chưa cao, dẫn đến phát sinh nhiều hệ lụy, đặc biệt là
vấn đề tai nạn giao thông đã trở thành vấn nạn của xã hội. Mặc dù chính phủ,
các cấp, các cơ quan ban ngành đã và đang thực hiện nhiều biện pháp tích cực
nhưng tình trạng tai nạn giao thơng vẫn diễn biến hết sức phức tạp. Hàng năm
có đến hàng vạn người chết và bị thương, thiệt hại về vật chất là vô cùng to
lớn và trở thành nỗi ám ảnh của tất cả mọi người, nhất là đối với chủ các
phương tiện tham gia giao thơng.

Trước thực trạng đó thì nhu cầu về bảo hiểm xe cơ giới ngày càng được
các chủ xe quan tâm. Họ xem đây là một trong những biện pháp tích cực để
khắc phục hậu quả khôn lường do tai nạn giao thông gây ra, qua đó giúp họ
ổn định về mặt tài chính cũng như an tâm hơn trong quá trình hoạt động nghề
nghiệp của mình khi mà đã chuyển giao rủi ro cho doanh nghiệp bảo hiểm.
Cùng với sự chuyển mình của nền kinh tế, thị trường bảo hiểm Việt
Nam cũng dần trở nên lớn mạnh, đa dạng về nghiệp vụ, sản phẩm. Trong đó
nghiệp vụ bảo hiểm vật chất xe cơ giới là một trong những nghiệp vụ chủ
1


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

chốt. Dựa vào cơ sở lý luận về nghiệp vụ bảo hiểm vật chất xe cơ giới nói
chung và cơng tác giám định bồi thường nghiệp vụ bảo hiểm vật chất xe cơ
giới nói riêng, Công ty Bảo hiểm PVI Thăng Long đã thực hiện triển khai
nghiệp vụ bảo hiểm vật chất xe cơ giới ngay từ những ngày đầu thành lập và
đã đạt được những thành tựu nhất định, tạo vị trí vững chắc trên thị trường
bảo hiểm xe cơ giới nói riêng và thị trường bảo hiểm phi nhân thọ nói chung.
Tuy nhiên, nhu cầu của khách hàng ngày một tăng cùng với sự cạnh
tranh giữa các doanh nghiệp bảo hiểm diễn ra ngày một gay gắt, đòi hỏi PVI
Thăng Long phải không ngừng cải tiến các sản phẩm, nâng cao chất lượng
dịch vụ để khách hàng cảm thấy yên tâm và thoải mái nhất khi sử dụng sản
phẩm của mình. Một trong những giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động đó
chính là hồn thiện hơn nữa chất lượng cơng tác giám định, bồi thường nói
chung và trong nghiệp vụ vật chất xe cơ giới nói riêng. Đây là một trong
những cách thức quan trọng nhất được Công ty Bảo hiểm PVI Thăng Long sử
dụng để tạo ra thế mạnh cạnh tranh cho mình.

Trong thời gian thực tập tại Cơng ty Bảo hiểm PVI Thăng Long, với
kiến thức chuyên ngành cùng với sự hiểu biết thêm về kiến thức thực tế em đã
lựa chọn đề tài: “Công tác giám định, bồi thường nghiệp vụ Bảo hiểm
thiệt hại vật chất xe cơ giới tại công ty Bảo hiểm PVI Thăng Long” để làm
luận văn thực tập.
2. Đối tượng và mục đích nghiên cứu
2.1 Đối tượng nghiên cứu
Thực trạng công tác giám định và bồi thường nghiệp vụ bảo hiểm vật
chất xe cơ giới tại Công ty Bảo hiểm PVI Thăng Long.
2.2 Mục đích nghiên cứu
Về mặt lý luận
2


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

Hệ thống hóa lý luận cơ bản về Bảo hiểm vật chất xe cơ giới và công tác
giám định, bồi thường tại các doanh nghiệp Bảo hiểm.
Về mặt thực tiễn
Đánh giá được những thành tựu đã đạt được, những hạn chế còn tồn tại
cũng như ngun nhân của những hạn chế đó trong cơng tác giám định bồi
thường nghiệp vụ bảo hiểm vật chất xe cơ giới tại Công ty Bảo hiểm PVI
Thăng Long.
Từ đó đưa ra các giải pháp và các kiến nghị nhằm nâng cao hơn nữa
chất lượng công tác giám định bồi thường bảo hiểm vật chất xe cơ giới tại
Công ty Bảo hiểm PVI Thăng Long.
3. Phạm vi nghiên cứu
+ Về không gian: Đề tài nghiên cứu tại Bảo hiểm PVI Thăng Long.

+ Về thời gian: Đề tài nghiên cứu các dữ liệu trong khoảng thời gian từ 2014
-2016.
Đề xuất giải pháp cho giai đoạn 2017 đến 2020.
4. Phương pháp nghiên cứu
Sử dụng phương pháp nghiên cứu lý luận, phương pháp nghiên cứu
thực tiễn kết hợp với phương pháp tổng hợp và phân tích số liệu theo các chỉ
tiêu để làm rõ thực trạng công tác giám định – bồi thường tổn thất bảo hiểm
vật chất xe cơ giới. Từ đó có thể đưa ra giải pháp khắc phục những hạn chế
còn tồn tại nhằm nâng cao hơn nữa chất lượng công tác giám định bồi thường
bảo hiểm vật chất xe cơ giới tại Công ty Bảo hiểm PVI Thăng Long.
5. Kết cấu
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục các bảng biểu, danh mục tài liệu
tham khảo…, luận văn được chia làm 3 chương:
3


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

Chương 1: Tổng quan về nghiệp vụ Bảo hiểm vật chất xe cơ giới và công tác
giám định bồi thường tổn thất của nghiêp vụ.
Chương 2: Thực trạng công tác giám định và bồi thường tổn thất bảo hiểm
vật chất xe cơ giới tại công ty Bảo hiểm PVI Thăng Long trong giai đoạn
2014-2016
Chương 3: Một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giám định và
bồi thường tổn thất nghiệp vụ Bảo hiểm vật chất xe cơ giới tại Công ty Bảo
hiểm PVI Thăng Long.
Trong thực tế, bảo hiểm vật chất xe mô tô chưa được triển khai rộng rãi
và phổ biến tới người sử dụng nên trong nội dụng luận văn tốt nghiệp em đề

cập chủ yếu liên quan tới đối tượng bảo hiểm là xe ô tô.

Hà Nội, ngày tháng năm 2017
Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Kiều Oanh

4


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ NGHIỆP VỤ BẢO HIỂM
VẬT CHẤT XE CƠ GIỚI VÀ CÔNG TÁC GIÁM ĐỊNH
BỒI THƯỜNG TỔN THẤT CỦA NGHIỆP VỤ
1.1 Tổng quan về nghiệp vụ bảo hiểm vật chất xe cơ giới.
1.1.1 Sự cần thiết khách quan và tác dụng của nghiệp vụ Bảo hiểm vật
chất xe cơ giới.
1.1.1.1 Sự cần thiết khách quan của nghiệp vụ Bảo hiểm vật chất xe cơ giới
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển, nền kinh tế còn nghèo, việc
vận chuyển hàng hố bằng đường thuỷ và đường khơng với chi phí cao tỏ ra
khơng phù hợp. Bên cạnh đó, điều kiện địa hình phức tạp với phần lớn diện
tích là đồi núi thì việc đi lại, vận chuyển bằng xe cơ giới là hình thức chủ yếu
và phổ biến, được sử dụng rộng rãi trong nền kinh tế quốc dân.
Xe cơ giới theo qui định hiện hành là tất cả các loại xe hoạt động trên
đường bộ bằng chính động cơ của mình và được phép lưu hành trên lãnh thổ
mỗi quốc gia. Là loại tài sản có giá trị lớn đối với các cá nhân, gia đình và tối
cần thiết trong mọi tổ chức. Xe cơ giới chiếm một số lượng lớn và một vị trí

quan trọng trong ngành Giao thơng vận tải - một ngành đã góp phần khơng
nhỏ vào sự phát triển chung của xã hội loài người.
Việc vận chuyển bằng xe cơ giới luôn đem lại những điều kiện thuận
lợi, hiệu quả và có một số ưu điểm phù hợp với Việt Nam hơn các phương
tiện khác như:
- Xe cơ giới có tính cơ động cao và linh hoạt, tốc độ vận chuyển nhanh
và chi phí thấp, hoạt động được trong phạm vi rộng kể cả địa hình phức
tạp, có thể đưa con người đến mọi nơi vào mọi thời điểm mong muốn.

5


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

- Việc xây dựng đường xá, bến bãi cho xe cơ giới rẻ hơn các loại
phương tiện khác (như máy bay, tàu hoả, tàu thuỷ...).
- Vốn đáp ứng vật tư mua sắm phương tiện vận chuyển bằng xe cơ giới
phù hợp với các doanh nghiệp qui mô vừa và nhỏ ở Việt Nam hiện nay.
Với các ưu điểm như trên, số lượng xe cơ giới hiện nay tăng rất nhanh
và số lượng ngày càng lớn. Chính vì lượng xe cơ giới q dày đặc đã tiềm ẩn
một số nguy cơ làm gia tăng số lượng và mức độ nghiêm trọng của các vụ tai
nạn giao thông đường bộ trong cả nước. Trong các nguy hiểm đó phải kể đến:
- Xe cơ giới có tính cơ động cao, tính việt dã tốt và nó tham gia triệt để
vào quá trình vận chuyển, vì vậy xác suất rủi ro đã lớn nay lại càng lớn
hơn.
- Số lượng xe tăng nhanh do: Nhu cầu đi lại, vận chuyển ngày càng tăng.
Mặt khác, giá thành ngày càng hạ, lượng xe cơ giới nhập lậu chất
lượng kém khiến lượng xe cơ giới tăng đột biến.

- Tình trạng đường xá ngày càng xuống cấp và không được đầu tư tu sửa
kịp thời chỉ sửa chữa theo kiểu chắp vá, thiếu tính liên tục đồng bộ.
- Việt Nam nằm trong vùng khí hậu nhiệt đới nóng ẩm, mưa nhiều
thường xun gặp phải hạn hán, lũ lụt, địa hình hiểm trở với đèo dốc
nguy hiểm.
- Ý thức chấp hành luật lệ giao thơng của người dân cịn kém, tình trạng
lái xe khơng làm chủ tốc độ, phóng nhanh, vượt ẩu, khơng có bằng lái,
hoặc lái xe khi uống rượu bia ngày càng tăng gây thiệt hại rất lớn cả về
người và của.
- Tai nạn giao thông tỷ lệ với sự gia tăng của các phương tiện giao thông
và người bị nạn thường là người trụ cột trong gia đình cũng như ở các
6


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

doanh nghiệp. Nếu tai nạn giao thơng xảy ra thì thiệt hại khơng chỉ bó
hẹp trong vụ tai nạn mà cịn làm mất thu nhập cho cả gia đình, ảnh
hưởng đến quá trình sản xuất kinh doanh và gây hậu quả cho nền kinh
tế quốc dân.
Để đảm bảo bù đắp những thiệt hại sau các vụ tai nạn thì việc tham gia
bảo hiểm xe cơ giới nói chung và bảo hiểm vật chất xe cơ giới nói riêng là
hồn tồn cần thiết. Bởi bảo hiểm vật chất xe cơ giới được biết đến như một
biện pháp chuyển giao rủi ro, nhà bảo hiểm sẽ bù đắp các thiệt hại của chính
chủ xe giúp họ nhanh chóng khắc phục hậu quả tai nạn và sớm ổn định sản
xuất kinh doanh, ổn định cuộc sống.
1.1.1.2 Tác dụng của nghiệp vụ Bảo hiểm vật chất xe cơ giới.
Bảo hiểm vật chất xe cơ giới ra đời đáp ứng nhu cầu của các chủ xe về

việc thành lập một quỹ bảo hiểm để chi trả cho những tổn thất xảy ra trong tai
nạn và lợi ích của nó đem lại cho xã hội là rất lớn, đóng vai trò quan trọng
trong hệ thống bảo hiểm của mỗi quốc gia.
 Bảo hiểm vật chất xe cơ giới bồi thường những tổn thất do rủi ro gây
ra, góp phần ổn định đời sống sản xuất và kinh doanh cho chủ phương tiện:
Công ty bảo hiểm thông qua hoạt động nghiệp vụ của mình sử dụng quỹ bảo
hiểm đề chi trả bồi thường cho chủ phương tiện, tạo điều kiện cho họ sớm
khắc phục hậu quả tai nạn và những khó khăn phát sinh cũng như các khoản
chi phí bất thường. Nhờ vậy, giúp các chủ xe ổn định về mặt tài chính, hoạt
động kinh doanh, đời sống sinh hoạt dân cư khơng bị gián đoạn. Vì vậy tạo sự
n tâm làm việc cho các cá nhân, tổ chức góp phần bảo đảm an sinh xã hội.
 Góp phần ngăn ngừa và đề phòng hạn chế tổn thất: Mục tiêu lớn
nhất của hoạt động kinh doanh là tạo ra lợi nhuận. Theo đó, các doanh nghiệp
bảo hiểm muốn có lợi nhuận cao thì chi phí phải giảm, mà khoản chi phí bồi
7


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

thường chính là khoản chi phí lớn nhất của các doanh nghiệp bảo hiểm. Với
mục đích là giảm những thiệt hại cho chủ xe tham gia bảo hiểm góp phần
giảm chi phí bồi thường, việc triển khai nghiệp vụ này địi hỏi các cơng ty bảo
hiểm phải có những biện pháp cần thiết để đề phòng, hạn chế rủi ro tai nạn
xảy ra trên các tuyến đường giao thông bằng việc sử dụng nguồn phí thu được
đầu tư vào nâng cấp, cải tạo cơ sở hạ tầng giao thơng, tạo an tồn trong lưu
thơng, giảm bớt áp lực chi tiêu cho ngân sách Nhà nước, và có thể sử dụng
nguồn phí để tun truyền, quảng bá, tư vấn về an tồn giao thơng... Qua công
tác thống kê rủi ro, xác định nguyên nhân tai nạn, giám định tổn thất đối với

các vụ tai nạn giao thông thuộc trách nhiệm của các công ty bảo hiểm sẽ giúp
các cơ quan chức năng đánh giá rủi ro, tìm ra những nguyên nhân phố biến
gây tai nạn từ đó đưa ra các biện pháp thiết thức để phịng tránh tai nạn giao
thơng, xây dựng hồn thiện khung pháp lý về trật tự an tồn giao thơng.
 Tham gia bảo hiểm vật chất xe cơ giới góp phần nâng cao ý thức
tham gia giao thông của các chủ xe và lái xe: Việc gắn quyền lợi với trách
nhiệm cho mỗi chủ phương tiện buộc họ phải tham gia tích cực vào việc ngăn
ngừa, đề phịng tai nạn giao thơng để bảo vệ tính mạng và tài sản của mình.
 Góp phần tăng thu cho ngân sách nhà nước và tạo thêm việc làm
cho người lao động: Khoản thuế nộp vào ngân sách nhà nước hàng năm được
trích từ lợi nhuận của doanh nghiệp kinh doanh các nghiệp vụ bảo hiểm, trong
đó có bảo hiểm vật chất xe cơ giới là nguồn thu quan trọng, đóng góp khơng
nhỏ và nguồn ngân sách đầu tư cho cơ sở hạ tầng giao thông cũng như các
lĩnh vực khác trong nền kinh tế quốc dân. Từ đó bảo hiểm đã góp phần tăng
thu cho ngân sách nhà nước tạo thêm nhiều công ăn việc làm cho người lao
động, giảm bớt gánh nặng thất nghiệp cho xã hội.
 Góp phần huy động vốn để đầu tư phát triển kinh tế xã hội: Khi
khách hàng đóng một khoản phí cho các doanh nghiệp bảo hiểm thì những
8


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

khoản phí đó sẽ lập thành một quỹ chung tạm thời nhàn rỗi vì số tiền này tạm
thời vẫn chưa phải chi trả cho các tổn thất xảy ra. Cùng với đó, thị trường tiền
tệ luôn không ngừng biến động, nguy cơ lạm phát tăng cao, vì thế số tiền tạm
thời nhàn rỗi này sẽ được mang đi đầu tư vào các lĩnh vực mà pháp luật quy
định đối với các doanh nghiệp bảo hiểm. Nhờ đó, xã hội có thêm một nguồn

vốn khơng nhỏ để đầu tư vào phát triển kinh tế - xã hội.
1.1.2 Nội dung cơ bản của nghiệp vụ Bảo hiểm vật chất xe cơ giới.
1.1.2.1 Đối tượng và phạm vi Bảo hiểm.
a. Đối tượng Bảo hiểm.
Là tất cả những chiếc xe cịn có giá trị và được phép lưu hành trên lãnh
thổ của mỗi quốc gia.
Đối với xe mô tô các loại nhà bảo hiểm tiến hành bảo hiểm tồn bộ vật
chất thân xe. Tuy nhiên nhìn chung bảo hiểm vật chất xe thường được áp
dụng áp dụng cho các loại xe ơ tơ vì chúng thường có giá trị cao, khi xảy ra
tai nạn tổn thất thường lớn cịn xe mơ tơ các loại do số lượng lớn, giá trị
thường bé, chi phí sữa chữa khơng cao.
Đối với xe ơ tơ các loại nhà bảo hiểm có thể bảo hiểm tồn bộ hoặc
cũng có thể là bảo hiểm từng tổng thành của xe. Căn cứ vào công dụng kỹ
thuật xe ô tô được chia thành 7 tổng thành sau đây:
- Tổng thành thân vỏ xe: Gồm toàn bộ phần vỏ, ghế ngồi, chắn bùn,
cửa kính, cần gạt, bàn đạp ga, côn số, phanh, khung, Ba đờ xốc…
- Tổng thành động cơ: Gồm động cơ, bộ chế hịa khí, bơm cao áp,
bầu lọc dầu, bầu lọc gió, bơm hơi, bộ li hợp và các thiết bị điện.
- Tổng thành hộp số: Gồm hộp số chính và hộp số phụ (nếu có).

9


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

- Tổng thành hệ thống lái: Gồm vơ lăng lái, khóa vành lái, trục tay
lái, thanh kéo ngang, thanh kéo dọc, bổ trợ tay lái (nếu có), cơ cấu
điều khiển gạt mưa.

- Tổng thành hệ trục trước: Bao gồm dầm cầu, trụ đứng, trục lắp,
hệ thống treo phíp, cơ cấu phanh, vỏ cầu, vi sai.
- Tổng thành hệ trục sau: Gồm dầm cầu, vỏ cầu, truyền lực chính,vi
sai, cụm mang ơ sau, cơ cấu phanh, xi lanh phanh, trục láp ngang,
hệ thống treo cầu sau.
- Tổng thành lốp: Các bộ săm lốp của xe (kể cả săm lốp dự phòng).
Trên cơ sở phân chia các tổng thành như vậy người tham gia bảo hiểm
có thể tham gia cho tồn bộ xe hay cũng có thể tham gia bảo hiểm từng loại
tổng thành. Tùy vào mỗi loại xe khác nhau mà cơ cấu giá trị tổng thành trong
toàn bộ xe cũng khác nhau:
Bảng 1.1 Tỷ lệ giá trị tổng thành cho tất cả các loại xe con và xe ca
Loại xe
Xe con

Xe ca

Động cơ

15.5%

13%

Thân vỏ

53.5%

53.5%

Hộp số

7.5%

5%

Hệ trục trước

5%

4.5%

Hệ trục sau

9.5%

8.4%

Hệ thống lái

5.2%

6.2%

Săm lốp

3.8%

9.4%

Tên tổng thành

( Nguồn PVI Thăng Long)

10


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

Để trở thành đối tượng được bảo hiểm, xe cơ giới phải đảm bảo những
điều kiện về mặt pháp lý và kỹ thuật. Cụ thể là chủ xe phải có giấy phép lưu
hành, giấy chứng nhận kiểm định an tồn kỹ thuật và mơi trường hợp lệ để
được phép lưu hành, giấy chuyển quyền sở hữu nếu có và các loại giấy tờ cần
thiết khác.
b. Phạm vi Bảo hiểm
* Rủi ro được bảo hiểm.
Các công ty bảo hiểm bồi thường cho chủ xe những thiệt hại vật chất xe
xãy ra do những tai nạn bất ngờ, khơng lường trước được ngồi sự kiểm sốt
của chủ xe, lái xe trong những trường hợp sau đây:
- Đâm, va, lật, đổ.
- Hỏa hoạn, cháy, nổ.
- Những tổn thất do thiên nhiên: Bão, lũ lụt, sét đánh, động đất mưa đá, sụt lở…
- Mất cắp, mất cướp toàn bộ xe.
- Tai nạn do rủi ro bất ngờ khác gây nên.
Ngồi ra các cơng ty bảo hiểm cịn thanh tốn những chi phí cần thiết và
hợp lý nhằm:
- Ngăn ngừa, hạn chế tổn thất phát sinh thêm khi xe bị thiệt hại do các
nguyên nhân trên.
- Chi phí bảo vệ và đưa xe thiệt hại tới nới sửa chữa gần nhất.
- Giám định tổn thất nếu thuộc trách nhiệm bảo hiểm.

- Trong mọi trường hợp tổng số tiền bồi thường của công ty bảo hiểm
không được vượt quá số tiền bảo hiểm đã ghi trên đơn hay giấy
chứng nhận bảo hiểm.

11


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

* Rủi ro khơng được bảo hiểm.
- Hao mòn tự nhiên, mất giá, giảm dần chất lượng, hỏng hóc do
khuyết tật hoặc hư hỏng thêm do sửa chữa.
- Hành động cố ý gây tai nạn, gây thiệt hại của chủ xe hay những
người được giao sử dụng hay bảo quản.
- Xe không đủ điều kiện kỹ thuật và thiết bị an toàn để lưu hành theo
quy định của Luật an tồn giao thơng đường bộ.
- Lái xe vi phạm nghiêm trọng luật an toàn giao thông đường bộ như:
+ Lái xe đang điều khiển xe trên đường mà nồng độ cồn trong máu
vượt quá quy định của pháp luật hiện hành hoặc có các chất kích
thích khác mà pháp luật cấm sử dụng.
+ Xe khơng có khơng có giấy phép lưu hành.
+ Lái xe khơng có bằng lái, hoặc có nhưng khơng hợp lệ.
+ Xe chở chất cháy, chất nổ trái phép.
+ Xe chở quá trọng tải hoặc số hành khách quy định.
+ Xe đi vào đường cầm.
+ Xe đi đêm không đèn.
+ Xe sử dụng để tập lái, đua thể thao, chạy thử sau khi sửa chữa.
- Thiệt hại do chiến tranh.

- Mất cắp bộ phận của xe.
1.1.2.2 Giá trị Bảo hiểm và Số tiền Bảo hiểm
* Giá trị Bảo hiểm

12


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

Giá trị bảo hiểm là giá trị thực tế của xe trên thị trường tại thời điểm người
tham gia bảo hiểm mua bảo hiểm.
Việc xác định đúng giá trị của xe có vai trị rất lớn đối với công tác bồi
thường.Tuy nhiên thực tế giá xe trên thị trường thường xuyên biến động và có
thêm nhiều chủng loại mới tham gia giao thơng nên việc xác định chính xác
giá trị xe rất khó.
Đối với xe mới đưa vào sử dụng thường giá trị xe xác định đúng bằng giá
trị thực tế của xe ghi trên hóa đơn chứng từ.
Đối với xe đã sử dụng một thời gian thì giá trị của xe được tính dựa vào:
- Giá mua xe lúc ban đầu.
- Giá mua bán trên thị trường của những chiếc xe cùng chủng loại, có
chất lượng tương đương.
- Tình trạng hao mịn thực tế của xe.
- Tình trạng kỹ thuật và hình thức bên ngồi của xe.
Các cơng ty thường tính giá trị của xe theo công thức:
Giá trị bảo hiểm = Giá trị ban đầu – Giá trị khấu hao
* Số tiền Bảo hiểm
Số tiền bảo hiểm là số tiền mà chủ xe yêu cầu công ty bảo hiểm nhận bảo
hiểm cho xe của mình và được ghi trong hợp đồng bảo hiểm hay giấy chứng

nhận bảo hiểm.
Số tiền bảo hiểm là giới hạn trách nhiệm của công ty bảo hiểm đối với
chủ xe khi có tổn thất xãy ra đối với đối tượng bảo hiểm. Nghĩa là trong bất
kỳ trường hợp tổn thất nào thì số tiền bồi thường tối đa cũng chỉ bằng với số
tiền bảo hiểm.

13


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

Các cơng ty bảo hiểm thường xác định số tiền bảo hiểm theo các trường hợp:
- Bảo hiểm ngang giá trị tức là số tiền bảo hiểm bằng với giá trị bảo hiểm.
- Bảo hiểm trên giá trị thực tế là trường hợp số tiền bảo hiểm lớn hơn
so với giá trị thực tế của xe.
- Bảo hiểm dưới giá trị thực tế của xe là trường hợp số tiền bảo hiểm bé
hơn giá trị thực tế của xe.
Trên thực tế, hầu hết mọi trường hợp tham gia bảo hiểm ngang giá trị
hoặc là dưới giá trị. Còn trường hợp bảo hiểm trên giá trị chỉ xãy ra khi có sự
cam kết của chủ xe và cơng ty bảo hiểm.
1.1.2.3 Phí bảo hiểm.
a. Tính phí.
Phí bảo hiểm là số tiền mà người tham gia bảo hiểm phải nộp cho công
ty bảo hiểm để đổi lấy sự bảo đảm trước các rủi ro chuyển sang cho cơng ty
bảo hiểm.
Để xác định phí bảo hiểm cho từng đối tượng tham gia cụ thể các công ty
bảo hiểm thường căn cứ vào những nhân tố sau:
* Loại xe: Hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại xe khác nhau. Các loại

xe khác nhau đó có đặc điểm kỹ thuật khác nhau, có mức độ rủi ro khác nhau
vì vậy mức phí cũng phải khác nhau. Thơng thường các công ty bảo hiểm
thường căn cứ vào tốc độ tối đa của xe, tỷ lệ gia tốc, chi phí, mức độ khó khăn
khi sửa chữa và sự khan hiếm của phụ tùng để phân loại xe. Mỗi công ty bảo
hiểm sẽ có một biểu phí riêng cụ thể cho từng loại xe.
Giống như cách tính phí bảo hiểm nói chung, phí bảo hiểm phải đóng
cho mỗi đầu xe được xác định theo công thức:
P=f+d
14


Luận văn tốt nghiệp
Với :

Học viện Tài chính

P là phí thu mỗi đầu xe
f là phí thuần
d là phụ phí

Hoặc có thể sử dụng cơng thức:
P = Sb × (R1 + R2)
Với :

R1 là tỷ lệ phí thuần
R2 là tỷ lệ phụ phí.

Tỷ lệ phí thuần R1 phụ thuộc vào:
+ Xác suất thống kê những vụ tai nạn giao thông nói chung.
+ Thiệt hại bình qn mỗi vụ tai nạn liên quan đến bản thân mỗi

chiếc xe cơ giới.
+ Thời hạn tham gia bảo hiểm.
* Khu vực giữ xe và để xe: Hiện nay có rất ít cơng ty bảo hiểm quan tâm đến
nhân tố này khi tính phí tuy nhiên đây cũng là yếu tố ảnh hưởng đến mức độ
rủi ro của xe tham gia bảo hiểm.
* Mục đích sử dụng xe: Do mục đích sử dụng xe có quan hệ chặt chẽ với khả
năng xảy ra rủi ro nên khi định phí các cơng ty bảo hiểm thường rất coi trọng
yếu tố này.
* Tuổi tác, kinh nghiệm lái xe của người tham gia bảo hiểm và những người
thường xuyên sử dụng chiếc xe được bảo hiểm: Qua số liệu thống kê cho thấy
rằng các lái xe trẻ tuổi thường bị tai nạn nhiều hơn là lái xe lớn tuổi. Do đó
các cơng ty bảo hiểm thường áp dụng giảm phí bảo hiểm cho các lái xe trên
50 hoặc 55 tuổi do thực tế cho thấy những người này ít gặp tai nạn hơn.

15


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

b. Giảm phí bảo hiểm: Các cơng ty bảo hiểm thường áp dụng chính sách
giảm phí cho khách hàng trong những trường hợp như khách hàng lâu năm,
khách hàng thực hiện tốt việc đề phòng hạn chế tổn thất hay khách hàng tham
gia bảo hiểm với số lượng lớn. Chẳng hạn như PVI Thăng Long trong trường
hợp khơng có tổn thất, khiếu nại bồi thường trong vịng:
+ 2 năm liên tục có thể giảm đến 15%
+ 3 năm liên tục có thể giảm đến 20%
c. Hồn phí: Đối với những xe đóng phí cả năm nhưng vì một lý do nào đó
chỉ hoạt động một số ngày trong năm, thì chủ xe chủ xe sẽ được hồn lại phí.

Phí hồn lại

=

Mức phí
cả năm

x

Số tháng xe không hoạt động trong năm
12

Trên thực tế các DNBH có biểu phí riêng được lập ra thành bảng cố
định. Ví dụ đối với PVI Thăng Long thì biểu phí cho nghiệp vụ bảo hiểm vật
chất xe cơ giới như sau:
Bảng 1.2. Mức phí bảo hiểm vật chất xe cơ giới (trường hợp bồi thường
khơng tính khấu hao thay thế mới).
( Đơn vị tính : %)
Phạm vi bảo hiểm
Đặc điểm xe
Xe mới 100%
Xe đã sử dụng dưới 3 năm, còn trên
85% giá trị
Xe đã sử dụng 3- 6 năm, còn 65- 85%
giá trị
Xe đã sử dụng 6- 9 năm, còn 50-65%
giá trị
Xe đã sử dụng trên 9 năm, còn 50%
16

Bảo hiểm toàn
bộ

Bảo hiểm bộ
phận

1.5

2.5

1.6

2.6

1.8

2.8

2.0

3.0

2.3

3.3


Luận văn tốt nghiệp

Học viện Tài chính

giá trị
( Nguồn PVI Thăng Long)
1.1.2.4. Hợp đồng Bảo hiểm vật chất xe cơ giới.
a. Khái niệm.
Hợp đồng bảo hiểm vật chất xe cơ giới là sự thỏa thuận giữa bên mua bảo
hiểm và doanh nghiệp bảo hiểm, theo đó bên mua bảo hiểm phải đóng phí bảo
hiểm cho doanh nghiệp bảo hiểm, ngược lại doanh nghiệp bảo hiểm phải có
trách nhiệm bồi thường tổn thất cho người tham gia khi có các sự kiện bảo
hiểm gây tổn thất cho xe của họ.
Bên mua bảo hiểm có thể là cá nhân hay tổ chức kí kết hợp đồng bảo hiểm
với DNBH và đóng phí bảo hiểm.
DNBH là các tổ chức pháp nhân kinh doanh sản phẩm bảo hiểm.
Sự kiện bảo hiểm là những sự kiện khách quan do các bên trong hợp đồng
bảo hiểm thỏa thuận hoặc pháp luật quy định.
b. Nguyên tắc.
Hợp đồng bảo hiểm vật chất xe cơ giới cũng như hợp đồng bảo hiểm nói
chung phải tuân theo các nguyên tắc cơ bản sau:
- Nguyên tắc bàn bạc thống nhất: Trong thực tế do lợi ích kinh tế của
các bên là khác nhau nên để có được sự cơng bằng giữa các bên thì
cần phải thống nhất về ý muốn của mỗi bên.
- Nguyên tắc công bằng và hai bên cùng có lợi: Theo nguyên tắc này
các điều khoản đưa ra trong hợp đồng phải đưa ra phải tính đến
quyền lợi của mỗi bên, tơn trọng đến lợi ích của mỗi bên. Các bên
được hưởng quyền lợi thì phải thực hiện các nghĩa vụ nhất định.

17