DSpace at VNU: Pháp luật về chuyển đổi doanh nghiệp nhà nước thành công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên

Phỏp lut v chuyn i doanh nghip nh
nc thnh cụng ty trỏch nhim hu hn mt
thnh viờn
Nguyn Th Hu
Khoa Lut
Lun vn Thc s ngnh: Lut kinh t; Mó s: 5 05 15
Ngi hng dn: TS. Nguyn Minh Mn
Nm bo v: 2002
Abstract: i sõu tỡm hiu c s lý lun ca vic chuyn i doanh nghip nh nc
thnh cụng ty trỏch nhim hu hn mt thnh viờn, nờu quy nh ca phỏp lut v
chuyn i doanh nghip nh nc thnh cụng ty trỏch nhim hu hn mt thnh viờn
Vit Nam, phõn tớch lm rừ nhng im phự hp v khụng phự hp ng thi a ra
phng hng cựng mt s gii phỏp nhm hon thin nhng quy nh ca phỏp lut
v chuyn i doanh nghip nh nc thnh cụng ty trỏch nhim hu hn mt thnh
viờn Vit Nam
Keywords: Cụng ty trỏch nhim hu hn; Doanh nghip nh nc; Phỏp lut
Content
Mở đầu

1. Tính cấp thiết của đề tài
ở n-ớc ta kinh tế quốc doanh đ-ợc Đảng và Nhà n-ớc xác định là giữ vai trò chủ đạo,
trong đó doanh nghiệp Nhà n-ớc là lực l-ợng nòng cốt, giữ vị trí then chốt trong nền kinh tế
thị tr-ờng định h-ớng xã hội chủ nghĩa; là một công cụ quan trọng để Nhà n-ớc định h-ớng
và điều tiết vĩ mô nền kinh tế, thúc đẩy các thành phần kinh tế khác cùng phát triển.
Chính vì vậy, việc đổi mới để nâng cao sức mạnh và hiệu quả của Doanh nghiệp Nhà
n-ớc là một đòi hỏi cấp thiết, là trọng tâm của đổi mới kinh tế ở Việt nam. Đây cũng là vấn đề
đ-ợc hầu hết các n-ớc trên thế giới quan tâm trong quá trình cải cách kinh tế.
Trong những năm qua, Đảng và Chính phủ Việt nam đã đề ra rất nhiều biện pháp nhằm
đổi mới, phát triển hoạt động của Doanh nghiệp Nhà n-ớc. Song những biện pháp đó ch-a thật
sự làm thay đổi cơ bản về tình hình hoạt động của khu vực doanh nghiệp này. Nhìn chung
hiệu quả hoạt động của Doanh nghiệp Nhà n-ớc ch-a cao, số Doanh nghiệp Nhà n-ớc kinh

doanh có hiệu quả ch-a nhiều, điều đó có ảnh h-ởng không nhỏ đến sự phát triển của nền kinh
tế Quốc dân.
Nghị quyết Hội nghị Trung -ơng lần thứ 3, khoá IX đề ra chủ tr-ơng tiếp tục sắp xếp,
đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động của Doanh nghiệp Nhà n-ớc theo h-ớng: tiếp tục cổ
phần hoá đối với những doanh nghiệp mà Nhà n-ớc không cần nắm giữ 100% sở hữu; sáp
nhập, giải thể, khoán kinh doanh, cho thuê những doanh nghiệp quy mô nhỏ không cổ phần
hoá đ-ợc và Nhà n-ớc không cần nắm giữ. Đối với những doanh nghiệp mà Nhà n-ớc quyết
định nắm giữ 100% vốn sẽ chuyển sang hình thức công ty trách nhiệm hữu hạn một chủ sở
hữu là Nhà n-ớc hoặc công ty cổ phần gồm các cổ đông là các Doanh nghiệp Nhà n-ớc, đổi
mới cơ chế đầu t- cho các Doanh nghiệp Nhà n-ớc thông qua các công ty đầu t- tài chính.
Chuyển đổi Doanh nghiệp Nhà n-ớc thành công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành
viên là việc thực hiện xu h-ớng công ty hoá các Doanh nghiệp Nhà n-ớc. Đây là một trong
những hình thức mới về cải cách Doanh nghiệp Nhà n-ớc, tuy đã đ-ợc pháp luật ghi nhận
nh-ng chúng ta lại ch-a có nhiều kinh nghiệm thực tiễn về vấn đề này. Cho đến thời điểm hiện
tại, Ban chỉ đạo đổi mới và phát triển Doanh nghiệp Nhà n-ớc và Bộ kế hoạch và đầu t- đang
chỉ đạo thí điểm một số doanh nghiệp tiến hành các b-ớc chuyển đổi để rút kinh nghiệm.
Chính vì vậy, cơ sở pháp lý về chuyển đổi Doanh nghiệp Nhà n-ớc thành công ty
Trách nhiệm hữu hạn một thành viên, những điểm hợp lý và bất hợp lý của pháp luật liên quan
đến việc chuyển đổi Doanh nghiệp Nhà n-ớc thành công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành
viên là vấn đề đang đ-ợc quan tâm và đòi hỏi phải đ-ợc giải quyết trên cả ph-ơng diện lý luận
và thực tiễn.
Trên thực tế đã có một số bài viết về vấn đề này, tuy nhiên những bài viết đó chỉ đề cập
đến một vài khía cạnh nào đó của vấn đề mà ch-a có một công trình nào nghiên cứu và đề cập
một cách đầy đủ nhất đến tất cả các khía cạnh của vấn đề.
Đề tài: "Pháp luật về chuyển đổi Doanh nghiệp Nhà n-ớc thành công ty Trách
nhiệm hữu hạn một thành viên" do vậy đã đ-ợc tác giả lựa chọn là đề tài luận văn tốt nghiệp
Cao học Luật của mình, nhằm giải quyết thấu đáo những đòi hỏi bức xúc đó.
2. Tính mới của luận văn: Luận văn chỉ ra cơ sở lý luận của việc chuyển đổi Doanh

nghiệp Nhà n-ớc thành công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên; tìm hiểu các quy định
của pháp luật về vấn đề này để thấy đ-ợc những điểm phù hợp và không phù hợp; đồng thời
đ-a ra ph-ơng h-ớng và một số giải pháp nhằm hoàn thiện những quy định của pháp luật về
chuyển Doanh nghiệp Nhà n-ớc thành Công ty Trách nhiệm hữu hạn một thành viên.
3. Phạm vi nghiên cứu của luận văn: là những quy định của pháp luật liên quan đến
việc chuyển dổi doanh nghiệp Nhà n-ớc (không bao gồm các doanh nghiệp của tổ chức chính
trị, tổ chức chính trị - xã hội) thành công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên.
4. Ph-ơng pháp nghiên cứu: Trong quá trình nghiên cứu, luận văn sử dụng ph-ơng
pháp duy vật biện chứng, duy vật lịch sử, ph-ơng pháp quy nạp, kết hợp giữa ph-ơng pháp phân

2


tích, tổng hợp và có áp dụng ph-ơng pháp so sánh, đối chiếu với luật pháp các n-ớc về vấn đề
chuyển đổi DNNN.
5. Kết cấu của luận văn:
Ngoài phần mở đầu và kết luận, luận văn đ-ợc kết cấu thành 3 ch-ơng:
Ch-ơng I: Cơ sở lý luận của việc chuyển đổi Doanh nghiệp Nhà n-ớc thành công ty
trách nhiệm hữu hạn một thành viên.
Ch-ơng II: Quy định của pháp luật về chuyển đổi Doanh nghiệp Nhà n-ớc thành công
ty TNHH một thành viên ở Việt nam.
Ch-ơng II: Ph-ơng h-ớng và những giải pháp hoàn thiện pháp luật về chuyển đổi
Doanh nghiệp Nhà n-ớc thành công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên ở Việt nam.
References
1. Văn kiện Đại hội Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ IX, Nghị quyết Trung -ơng III - Khóa
IX của Đảng Cộng sản Việt Nam;
2. Luật doanh nghiệp (12/6/1999);
3. Luật doanh nghiệp Nhà n-ớc (20/4/1995);
4. Nghị định số 50/CP của Chính phủ ngày 28/8/1996 về việc thành lập, giải thể, phá sản
doanh nghiệp Nhà n-ớc;

5. Nghị định số 38/CP của Chính phủ ngày 28/4/1997 sửa đổi một số điều của Nghị định
50/CP;
6. Nghị định số 103/1999/NĐ-CP ngày 18/9/1999 của Chính phủ về giao, bán, khoán kinh
doanh, cho thuê doanh nghiệp Nhà n-ớc;
7. Nghị định số 02/2000/NĐ-CP ngày 03/02/2000 của Chính phủ về đăng ký kinh doanh;
8. Chỉ thị số 29/2000/CT-TTg ngày 31/12/2000 của Thủ t-ớng Chính phủ về việc đẩy mạnh
thực hiện Luật doanh nghiệp;
9. Thông t- số 08/2001/TT-BKH ngày 22/11/2001 của Bộ Kế hoạch và Đầu t- h-ớng dẫn
trình tự thủ tục đăng ký kinh doanh theo quy định tại Nghị định số 02/2000/NĐ-CP;
10. Tờ trình Chính phủ Số 1143/BKH-QLKT của Bộ Kế hoạch và Đầu t- ngày 01 tháng 3
năm 2001 về Nghị định chuyển đổi DNNN, doanh nghiệp của tổ chức chính trị, tổ chức
chính trị thành công ty TNHH một thành viên.
11. Tờ trình Chính phủ (Bổ sung) Số 2140/BKH-QLKT của Bộ Kế hoạch và Đầu t- ngày 10
tháng 4 năm 2001 về nghị định chuyển đổi DNNN, doanh nghiệp của tổ chức chính trị, tổ
chức chính trị xã hội thành công ty TNHH một thành viên.

3


12. Nghị định số 63/2001/NĐ-CP ngày 14/9/2001 của Chính phủ về chuyển đổi doanh nghiệp
Nhà n-ớc, doanh nghiệp của các tổ chức chính trị, chính trị - xã hội thành công ty trách
nhiệm hữu hạn một thành viên;
13. Thông t- số 01/2002/TT-BKH ngày 28/01/2002 của Bộ Kế hoạch và Đầu t- h-ớng dẫn
quy trình chuyển đổi DNNN thành công ty TNHH một thành viên;
14. Thông t- số 26/2002/TT-BTC ngày 22/3/2002 của Bộ Tài chính h-ớng dẫn xử lý tài chính
khi chuyển đổi DNNN, doanh nghiệp của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành
công ty TNHH một thành viên;
15. Thông t- số 58/2002/TT-BTC ngày 28/6/2002 của Bộ Tài chính h-ớng dẫn quy chế tài
chính của công ty TNHH một thành viên thuộc sở hữu Nhà n-ớc, tổ chức chính trị, tổ chức
chính trị - xã hội.

16. Thông t- số 09/2002/TT-BLĐTBXH ngày 11/6/2002 của Bộ Lao động Th-ơng binh và Xã
hội h-ớng dẫn thực hiện cơ chế quản lý lao động, tiền l-ơng và thu nhập đối với công ty
TNHH một thành viên Nhà n-ớc nắm giữ 100% vốn điều lệ.
17. Nghị định số 41/2002/NĐ-CP ngày 11/4/2002 của Chính phủ về chính sách đối với lao
động dôi d- do sắp xếp lại DNNN;
18. Thông t- số 11/2002/TT-BLĐTBXH ngày 12/6/2002 của Bộ Lao động Th-ơng binh và Xã
hội h-ớng dẫn thực hiện Nghị định số 41/2002/NĐ-CP;
19. Quyết định số 85/2002/QĐ-BTC ngày 01/07/2002 của Bộ tr-ởng Bộ Tài chính ban hành
quy chế quản lý và sử dụng quỹ hỗ trợ lao động dôi d- do sắp xếp lại DNNN;
20. Chỉ thị số 27/2001/CT-TTg ngày 22/11/2001 về kiểm tra thực hiện chuyển đổi DNNN,
doanh nghiệp của tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội thành công ty TNHH một
thành viên;
21. Quyết định số 58/2002/QĐ-TTg ngày 26/4/2002 của Thủ t-ớng Chính phủ về ban hành
tiêu chí phân loại DNNN và Tổng công ty Nhà n-ớc;
22. Chỉ thị số 04/2002/CT-TTg ngày 08/02/2002 của Thủ t-ớng Chính phủ về việc tiếp tục sắp
xếp, đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả của DNNN;
23. Nghị định số 79/2002/NĐ-CP ngày 04/10/2002 của Chính phủ về tổ chức và hoạt động của
Công ty Tài chính;
24. Tạp chí cộng sản số 18/2001; số 2, 7, 10, 14, 18/2002 các bài về sắp xếp đổi mới lại hệ
thống DNNN;
25. Tạp chí Kinh tế và Dự báo số 03/2002. Bài: Chuyển DNNN thành công ty TNHH một
thành viên của TS. Trần Tiến C-ờng.
26. Tạp chí Lao động và Công đoàn số 4 (kỳ 1)/2002, bài của TS Nguyễn Văn Quang về
chuyển đổi DNNN thành công ty TNHH một thành viên;

4


27. Khuôn khổ pháp lý và cơ chế quản lý DNNN. Kinh nghiệm quốc tế và thực tiễn Việt Nam
(1995 - Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung -ơng);

28. Kinh tế Nhà n-ớc và quá trình đổi mới DNNN - NXB Chính trị - Quốc gia 2001 của
PGS.TS. Ngô Quang Minh;
29. Cải cách DNNN ở Trung Quốc - so sánh với Việt Nam - NXB Khoa học - Xã hội 1997 của
Viện Kinh tế thế giới do ThS. Võ Đại L-ợc và TS. Cốc Nguyên d-ơng là chủ biên;
30. Cơ sở khoa học của việc chuyển DNNN kinh doanh sang hoạt động theo mô hình công ty
của kinh tế thị tr-ờng. Đề tài cấp bộ của TS. Trần Tiến C-ờng - Viện nghiên cứu quản lý
kinh tế Trung -ơng.
31. Dự án VIE 91/011 - Báo cáo kết quả khảo sát về Luật công ty tại Australia và Newzeland Hà Nội 1996.
32. Luật xí nghiệp công nghiệp quốc doanh n-ớc Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa - 1988.
33. Tài liệu hội thảo: Các vấn đề và giải pháp trong cải cách DNNN và phát triển khu vực
DNNN ở Việt Nam - Ngân hàng Phát triển Châu á. Tháng 10/2001.
34. Báo Đầu t- số 131 ngày 01/11/2002: Xác định vốn của Nhà n-ớc tại doanh nghiệp nh- thế
nào? - Vũ Hồng Loan.
35. Văn kiện Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VIII, Nghị quyết Hội nghị Trung -ơng IV khóa
VIII.

5