Pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và thực tiễn giải quyết tranh chấp tại tòa án nhân dân tỉnh quảng bình
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1001.74 KB, 109 trang )
I HC QUC GIA H NI
KHOA LUT
TRN TH THU HIN
PHáP LUậT Về GIảI QUYếT TRANH CHấP HợP ĐồNG CHUYểN NHƯợNG
QUYềN Sử DụNG ĐấT Và THựC TIễN GIảI QUYếT TRANH CHấP
TạI TòA áN NHÂN DÂN TỉNH QUảNG BìNH
LUN VN THC S LUT HC
H NI - 2017
I HC QUC GIA H NI
KHOA LUT
TRN TH THU HIN
PHáP LUậT Về GIảI QUYếT TRANH CHấP HợP ĐồNG CHUYểN NHƯợNG
QUYềN Sử DụNG ĐấT Và THựC TIễN GIảI QUYếT TRANH CHấP
TạI TòA áN NHÂN DÂN TỉNH QUảNG BìNH
Chuyờn ngnh: Lut kinh t
Mó s: 60 38 01 07
LUN VN THC S LUT HC
Cỏn b hng dn khoa hc: TS. NG TH BCH LIU
H NI - 2017
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan Luận văn là công trình nghiên cứu của
riêng tôi. Các kết quả nêu trong Luận văn chưa được công bố trong
bất kỳ công trình nào khác. Các số liệu, ví dụ và trích dẫn trong
Luận văn đảm bảo tính chính xác, tin cậy và trung thực. Tôi đã
hoàn thành tất cả các môn học và đã thanh toán tất cả các nghĩa vụ
tài chính theo quy định của Khoa Luật Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vậy tôi viết Lời cam đoan này đề nghị Khoa Luật xem xét để
tôi có thể bảo vệ Luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
NGƢỜI CAM ĐOAN
Trần Thị Thu Hiền
MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Mục lục
Danh mục từ viết tắt
Danh mục bảng
Danh mục biểu đồ
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ GIẢI QUYẾT
TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG CHUYỂN NHƢỢNG QUYỀN SỬ
DỤNG ĐẤT VÀ PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP
HỢP ĐỒNG CHUYỂN NHƢỢNG QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT ............... 9
1.1.
Tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất và
giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử
dụng đất ............................................................................................... 9
1.1.1. Khái niệm tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất ...... 9
1.1.2. Khái niệm giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền
sử dụng đất .......................................................................................... 11
1.2.
Pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng
quyền sử dụng đất ............................................................................. 14
1.2.1. Khái niệm pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển
nhƣợng quyền sử dụng đất.................................................................. 14
1.2.2. Đặc điểm của pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển
nhƣợng quyền sử dụng đất .................................................................. 17
1.3.
Cơ cấu pháp luật điều chỉnh tranh chấp và giải quyết tranh
chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất....................... 21
1.4.
Vai trò của pháp luật giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển
nhƣợng quyền sử dụng đất .............................................................. 25
1.5.
Các yếu tố ảnh hƣởng đến pháp luật giải quyết tranh chấp
hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất ................................ 27
KẾT LUẬN CHƢƠNG 1................................................................................ 32
Chƣơng 2: THỰC TRẠNG PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH
CHẤP HỢP ĐỒNG CHUYỂN NHƢỢNG QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT
VÀ THỰC TIỄN THỰC HIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT
TRANH CHẤP TẠI TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH QUẢNG BÌNH............ 33
2.1.
Thực trạng pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng
chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất ................................................... 33
2.1.1. Quy định về các nguyên tắc giải quyết tranh chấp hợp đồng
chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất ..................................................... 33
2.1.2. Quy định về các hình thức giải quyết tranh chấp hợp đồng
chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất ..................................................... 38
2.1.3. Quy định về thẩm quyền giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển
nhƣợng quyền sử dụng đất ................................................................... 43
2.1.4. Quy định về quyền và nghĩa vụ của các bên trong quan hệ giải
quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất ......... 47
2.1.5. Quy định về trình tự, thủ tục giải quyết tranh chấp hợp đồng
chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất ..................................................... 52
2.2.
Thực tiễn thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp
đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất tại tòa án nhân dân
tỉnh Quảng Bình ................................................................................ 57
2.2.1. Đặc điểm tình hình kinh tế - xã hội tỉnh Quảng Bình ........................ 57
2.2.2. Tình hình thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng
chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất tại Tòa án nhân dân tỉnh
Quảng Bình ......................................................................................... 58
2.2.3. Một số hạn chế, bất cập rút ra từ thực tiễn thực hiện pháp luật về
giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng
đất tại TAND tỉnh Quảng Bình........................................................... 63
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2................................................................................ 76
Chƣơng 3: GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT
TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG CHUYỂN NHƢỢNG QUYỀN SỬ
DỤNG ĐẤT VÀ NÂNG CAO HIỆU QUẢ GIẢI QUYẾT TRANH
CHẤP HỢP ĐỒNG CHUYỂN NHƢỢNG QUYỀN SỬ DỤNG
ĐẤT TẠI TÒA ÁN NHÂN DÂN TỈNH QUẢNG BÌNH .......................... 77
3.1.
Giải pháp hoàn thiện pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp
đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất ....................................... 77
3.1.1. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về nội dung ....................................... 77
3.1.2. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về hình thức ...................................... 82
3.2.
Giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện pháp luật về giải
quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng
đất trên địa bàn tỉnh Quảng Bình ................................................... 85
3.2.1. Hoàn thiện tổ chức hệ thống Tòa án nhân dân và nâng cao trình
độ năng lực, đạo đức nghề nghiệp của Thẩm phán ............................ 85
3.2.2. Tăng cƣờng công tác phối hợp trong hoạt động giải quyết tranh
chấp hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ ............................................... 87
3.2.3. Tăng cƣờng cơ chế giám sát, kiểm sát hoạt động giải quyết tranh
chấp của Tòa án .................................................................................. 88
3.2.4. Tăng cƣờng công tác tuyên truyền pháp luật về đất đai và pháp
luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ ......... 89
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3................................................................................ 91
KẾT LUẬN .................................................................................................... 92
TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................ 95
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
BLDS:
Bộ luật dân sự
QSDĐ:
Quyền sử dụng đất
TAND:
Tòa án nhân dân
TTDS:
Tố tụng dân sự
UBND:
Ủy ban nhân dân
DANH MỤC CÁC BẢNG
Số hiệu
Tên bảng
Trang
Bảng 2.1: Số liệu về số vụ tranh chấp đất đai và tranh chấp về
hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ đã đƣợc thụ lý giải
quyết
59
Bảng 2.2: Số liệu thể hiện số vụ tranh chấp hợp đồng chuyển
nhƣợng QSDĐ đã giải quyết và số vụ có kháng cáo.
(2012-2016)
61
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ
Số hiệu
Tên biểu đồ
Trang
Biểu đồ 2.1: Số vụ tranh chấp đất đai, số vụ tranh chấp hợp đồng
chuyển nhƣợng QSDĐ từ năm 2012-2016
59
Biểu đồ 2.2: Số vụ tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ
và số vụ có kháng cáo tại TAND tỉnh Quảng Bình
(2012-2016)
61
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất là dạng
tranh chấp phổ biến, đa dạng và khá phức tạp. Để giải quyết các vụ án về
tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất đúng căn cứ pháp
luật, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tranh chấp, lợi ích
chung của xã hội là điều rất quan trọng và hết sức cần thiết. Đây là một
công việc hết sức khó khăn đòi hỏi cơ quan có thẩm quyền giải quyết tranh
chấp phải nắm rõ các quy định của pháp luật và cần phải có một hệ thống
pháp luật hoàn chỉnh, phù hợp.
Trong những năm gần đây, trên địa bàn cả nƣớc nói chung, tỉnh Quảng
Bình nói riêng số lƣợng án tranh chấp về hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử
dụng đất có xu hƣớng gia tăng, đây là một lĩnh vực tranh chấp phức tạp, các
đƣơng sự thƣờng khiếu nại gay gắt, kéo dài, các văn bản hƣớng dẫn giải quyết
tranh chấp rất nhiều và qua mỗi thời kỳ lại có những quy định khác nhau. Do
đó, để nhận diện và xác định đúng tính chất, đúng các dạng tranh chấp nhằm
giải quyết có căn cứ, đúng pháp luật và thấu tình đạt lý các vụ án tranh chấp
hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất cần thiết phải nghiên cứu và tìm
hiểu rõ về tính chất, đặc điểm, các căn cứ pháp lý của hợp đồng chuyển
nhƣợng quyền sử dụng đất, cơ chế, trình tự, thủ tục giải quyết các tranh chấp
về hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất. Sự nhận thức đầy đủ, đúng
đắn bản chất và các quy định pháp luật về hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử
dụng đất là cấp thiết và có ý nghĩa quan trọng trong thực tiễn hoạt động xét xử
của Tòa án nhân dân đối với các tranh chấp về đất đai nói chung và các tranh
chấp về hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất nói riêng.
Thông qua việc nghiên cứu các vấn đề lý luận cơ bản về tranh chấp hợp
1
đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất và pháp luật về giải quyết tranh chấp
hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất; nghiên cứu đánh giá thực trạng
hoạt động xét xử của TAND tỉnh Quảng Bình đối với các tranh chấp về hợp
đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất. Từ đó, làm cơ sở đánh giá những kết
quả đạt đƣợc, đồng thời chỉ ra đƣợc những hạn chế, bất cập của các quy định
pháp luật hiện hành về giải quyết tranh chấp liên quan đến hợp đồng chuyển
nhƣợng quyền sử dụng đất; những khó khăn, vƣớng mắc trong thực tiễn tổ
chức thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng
quyền sử dụng đất tại Tòa án nhân dân; đề xuất đƣợc các giải pháp nhằm hoàn
thiện pháp luật đất đai nói chung và pháp luật về giải quyết tranh chấp về hợp
đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất nói riêng. Với mong muốn ở mức độ
nhất định góp phần giúp các cơ quan lập pháp có cơ sở cho việc điều chỉnh,
bổ sung các quy định pháp luật phù hợp, góp phần hoàn thiện pháp luật giải
quyết tranh chấp đất đai nói chung và pháp luật về giải quyết tranh chấp về
hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất nói riêng. Đảm bảo sự phù hợp
giữa các quy định của pháp luật với sự phát triển của kinh tế - xã hội và hội
nhập của đất nƣớc, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các bên tranh chấp, lợi ích
chung của xã hội; đề xuất các giải pháp để việc thực hiện pháp luật có hiệu
quả nhằm tăng cƣờng pháp chế xã hội chủ nghĩa, đảm bảo pháp luật đƣợc
thực thi trong đời sống xã hội, hạn chế những tranh chấp xảy ra hoặc các
tranh chấp xảy ra đƣợc giải quyết kịp thời đảm bảo sự công bằng về quyền và
lợi ích của các chủ thể trong quan hệ tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng
quyền sử dụng đất.
Chính vì vậy, việc nghiên cứu đề tài “Pháp luật về giải quyết tranh
chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất và thực tiễn giải quyết
tranh chấp tại Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Bình” là rất quan trọng và cần
thiết, có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn pháp lý trong tình hình hiện nay.
2
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
Vấn đề giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ và thực
tiễn giải quyết tranh chấp trong những năm qua đã có một số công trình khoa
học đề cập đến trên nhiều phạm vi và lĩnh vực khác nhau, trong đó có một số bài
viết, luận văn và sách chuyên khảo nhƣ “Kỹ năng áp dụng pháp luật trong giải
quyết tranh chấp đất đai ở Việt Nam” của PGS, TS Doãn Hồng Nhung, luận văn
thạc sỹ “Giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo
thủ tục tố tụng dân sự” của tác giả Nguyễn Huy Cẩn; luận văn thạc sỹ “Pháp
luật về thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa hộ gia đình và cá nhân ở
Việt Nam” của tác giả Nguyễn Thị Nắng Mai, Luận văn thạc sỹ “Chuyển
nhượng QSDĐ ở theo pháp luật Việt Nam” của tác giả Phạm Thị Thanh Vân;
luận văn thạc sỹ “Thực tiễn giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng
QSDĐ tại Tòa án nhân dân trên địa bàn thành phố Hà Nội” của tác giả Chu Bá
Thắng; bài “Bàn về tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng QSDĐ viết tay” của tác
giả Trần Thị Thu Hiền đăng trên tạp chí kiểm sát số 07(tháng 4/2012); bài “Một
số giải pháp nâng cao chất lượng hiệu quả công tác kiểm sát giải quyết các
tranh chấp dân sự liên quan đến QSDĐ và tài sản gắn liền với đất” của tác giả
Võ Hải Phƣơng đăng trên tạp chí kiểm sát số 21 (tháng 11/2014); bài viết
“Quyền sử dụng đất của người nước ngoài - kinh nghiệm của các nước trên thế
giới và quy định hiện hành của Việt Nam” đăng trên tạp chí thông tin pháp luật
dân sự, đăng ngày 19/12/2016 bởi Civillawinfor vv....
Nhìn chung, các công trình khoa học, các đề tài luận văn thạc sỹ, các
bài viết của các tác giả nêu trên ở góc độ nhất định đã nghiên cứu làm rõ một
số vấn đề lý luận cơ bản về tranh chấp đất đai và tranh chấp hợp đồng chuyển
nhƣợng quyền sử dụng đất; pháp luật về giải quyết tranh chấp đất đai và giải
quyết tranh chấp về hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất. Với nhiều
cách tiếp cận và phạm vi nghiên cứu khác nhau, các công trình khoa học nêu
3
trên đã có những đóng góp nhất định vào việc làm sáng tỏ những vấn đề lý
luận chung cũng nhƣ đánh giá luật thực định về hợp đồng chuyển nhƣợng
quyền sử dụng đất ở Việt Nam.
Tuy nhiên, ở những giai đoạn lịch sử khác nhau do những thay đổi về
điều kiện kinh tế - xã hội và ở những địa phƣơng khác nhau, do có sự khác
nhau về điều kiện kinh tế - xã hội mà thực tiễn giải quyết tranh chấp hợp đồng
chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất diễn ra khá đa dạng và phức tạp, nhiều qui
định pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử
dụng đất đã bộc lộ những bất cập, hạn chế nên cần đƣợc tiếp tục nghiên cứu
và hoàn thiện cho phù hợp để các quy định của pháp luật đáp ứng đƣợc thực
tiễn đời sống kinh tế - xã hội nói chung trong giai đoạn hiện nay cũng nhƣ đáp
ứng điều kiện kinh tế- xã hội của từng địa phƣơng cụ thể. Đặc biệt là trong
giai đoạn hiện nay khi quá trình đô thị hóa đang phát triển mạnh mẽ, đất đai
trở thành một nguồn lực quan trọng và đƣợc giao dịch khá dễ dàng trong nền
kinh tế thị trƣờng, các quy định của pháp luật về hợp đồng chuyển nhƣợng
quyền sử dụng đất vẫn còn bất cập, sự thiếu hiểu biết hoặc vi phạm các quy
định của pháp luật vẫn diễn ra trong quá trình giao kết, thực hiện hợp đồng.
Do đó, khi hoạt động chuyển nhƣợng QSDĐ tăng cũng kéo theo sự gia tăng
các vụ tranh chấp về hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ. Vì vậy, vấn đề pháp
luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất và
thực tiễn thực hiện pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển
nhƣợng QSDĐ cần đƣợc tiếp tục nghiên cứu để chỉ ra những vấn đề còn bất
cập, hạn chế. Từ đó làm cơ sở cho việc đề xuất những giải pháp hoàn thiện
pháp luật cũng nhƣ nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện giải quyết các tranh
chấp về hợp đồng chuyền nhƣợng QSDĐ nói chung và tại Tòa án nhân dân
nói riêng. Cho đến nay, vẫn chƣa có một công trình khoa học nào đi sâu nghiên
cứu vấn đề pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền
4
sử dụng đất và thực tiễn giải quyết tranh chấp tại Tòa án nhân dân tỉnh
Quảng Bình, nhất là việc giải quyết tranh chấp về hợp đồng chuyển nhƣợng
quyền sử dụng đất sau khi Bộ luật dân sự 2015, Bộ luật tố tụng dân sự
2015 đƣợc ban hành.
Do đó, việc nghiên cứu đề tài có ý nghĩa cả về lý luận và thực tiễn pháp
lý, góp phần đáp ứng với sự phát triển của kinh tế - xã hội trong tình hình
mới, khi các giao dịch chuyển nhƣợng và tranh chấp về hợp đồng chuyển
nhƣợng QSDĐ ngày càng gia tăng và các quy định của pháp luật vẫn còn
nhiều hạn chế, vƣớng mắc cần đƣợc tiếp tục hoàn thiện.
3. Mục tiêu nghiên cứu
Nghiên cứu đề tài nhằm mục tiêu góp phần làm sáng tỏ thêm những
vấn đề lý luận chung về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền
sử dụng đất và pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng
QSDĐ; chỉ ra đƣợc những bất cập, hạn chế của các quy định pháp luật hiện
hành về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ; đánh giá
đƣợc thực tiễn giải quyết các tranh chấp về hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ
nói chung và giải quyết tại Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Bình nói riêng; đề
xuất đƣợc một số giải pháp góp phần hoàn thiện hơn pháp luật về giải quyết
tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất, nhằm đảm bảo quyền
và lợi ích hợp pháp của các bên tranh chấp, đảm bảo lợi ích Nhà nƣớc, lợi ích
chung của xã hội; góp phần bảo đảm các quy định pháp luật đƣợc nhận thức
và thực hiện thống nhất trong giai đoạn hiện nay.
4. Đối tƣợng nghiên cứu
Đối tƣợng nghiên cứu của luận văn là các quan hệ pháp luật về hợp
đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất, quan hệ pháp luật về giải quyết tranh
chấp hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ nói chung và tại Tòa án nhân dân tỉnh
Quảng Bình nói riêng.
5
5. Nhiệm vụ, phạm vi nghiên cứu của đề tài
Để thực hiện đƣợc mục tiêu nghiên cứu nêu trên, đề tài tập trung vào
những nhiệm vụ nghiên cứu chủ yếu sau:
- Nghiên cứu làm rõ hơn những vấn đề lý luận cơ bản về chuyển
nhƣợng quyền sử dụng đất, hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất,
vấn đề tranh chấp và giải quyết tranh chấp về hợp đồng chuyển nhƣợng
quyền sử dụng đất.
- Nghiên cứu làm rõ thực trạng các quy định của pháp luật về hợp đồng
chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất và pháp luật giải quyết tranh chấp về hợp
đồng chuyển nhƣợng QSDĐ.
- Nguyên cứu làm rõ thực trạng tranh chấp và giải quyết tranh chấp về hợp
đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất tại Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Bình.
- Trên cơ sở nghiên cứu làm rõ các vấn đề lý luận và thực tiễn giải
quyết tranh chấp về hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ tại Tòa án nhân dân tỉnh
Quảng Bình chỉ ra những vấn đề bất cập, hạn chế làm cơ sở cho việc đề xuất
các giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật và nâng cao hiệu quả thực hiện pháp
luật giải quyết tranh chấp về hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ tại Tòa án nhân
dân tỉnh Quảng Bình.
- Đề tài tập trung nghiên cứu pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp
đồng chuyển nhƣợng QSDĐ giai đoạn sau khi Bộ luật dân sự 2005, Bộ luật
TTDS 2004, Luật đất đai 2003 đƣợc ban hành. Nhất là sau khi Bộ luật dân sự
2015, Bộ luật TTDS 2015 và Luật đất đai năm 2013 đƣợc Quốc hội ban hành.
- Đề tài nghiên cứu về thực tiễn giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển
nhƣợng QSDĐ tại Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Bình trong thời gian từ năm
2012 đến năm 2016.
6. Phƣơng pháp nghiên cứu
Đề tài đƣợc thực hiện trên cơ sở phƣơng pháp luận của Chủ nghĩa Mác
6
- Lê nin, tƣ tƣởng Hồ Chí Minh, các quan điểm của Đảng, Nhà nƣớc ta về
pháp luật liên quan đến lĩnh vực đất đai nhằm phân tích, lý giải các vấn đề
liên quan đến tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ.
Tại chƣơng 1 của Luận văn tác giả chủ yếu sử dụng phƣơng pháp phân
tích, so sánh, đánh giá tổng hợp để làm sáng rõ các vần đề lý luận cơ bản về
tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất và pháp luật về giải
quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất.
Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp, thống kê, so sánh và phƣơng pháp sơ
đồ hóa đƣợc tác giả sử dụng ở chƣơng 2, để đánh giá thực trạng pháp luật và
thực tiễn giải quyết tranh chấp về hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng
đất tại Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Bình.
Chƣơng 3 của Luận văn sử dụng phƣơng pháp phân tích, tổng hợp để
đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện pháp luật về giải quyết tranh chấp
hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ và nâng cao hiệu quả giải quyết tranh chấp
tại Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Bình.
7. Tính mới và những đóng góp của đề tài
- Các kết quả nghiên cứu của đề tài góp phần làm rõ hơn một số vấn đề
lý luận cơ bản của pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển
nhƣợng QSDĐ nói chung và tại Tòa án nhân dân nói riêng.
- Đánh giá đƣợc thực trạng pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng
chuyển nhƣợng QSDĐ từ sau khi Luật Đất đai 2003, Bộ luật dân sự 2005, Bộ
luật TTDS 2004 đƣợc ban hành, đặc biệt là sau khi Luật đất đai 2013, Bộ luật
dân sự 2015, Bộ luật tố tụng dân sự 2015 có hiệu lực thi hành.
- Đề xuất đƣợc một số giải pháp cho các cơ quan xây dựng pháp luật
cũng nhƣ các cơ quan áp dụng pháp luật có thể tham khảo cho việc sửa đổi,
bổ sung hoàn thiện pháp luật đất đai nói chung và pháp luật về giải quyết
tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất nói riêng, góp phần
7
hoàn thiện hệ thống pháp luật, nâng cao hiệu quả áp dụng các quy định của
pháp luật tại Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Bình.
8. Bố cục của đề tài nghiên cứu
Ngoài phần mục lục, lời cam đoan, danh mục các từ viết tắt, danh mục
bảng số liệu, biểu đồ, phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo,
bố cục của luận văn đƣợc chia thành 3 chƣơng, cụ thể:
Chương 1: Những vấn đề lý luận cơ bản về giải quyết tranh chấp hợp
đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất và pháp luật về giải quyết tranh chấp
hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất.
Chương 2: Thực trạng pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng
chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất và thực tiễn thực hiện pháp luật về giải
quyết tranh chấp tại Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Bình.
Chương 3: Giải pháp hoàn thiện pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp
đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất và nâng cao hiệu quả giải quyết tranh
chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất tại Tòa án nhân dân tỉnh
Quảng Bình.
8
Chƣơng 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ GIẢI QUYẾT TRANH
CHẤP HỢP ĐỒNG CHUYỂN NHƢỢNG QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT
VÀ PHÁP LUẬT VỀ GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG
CHUYỂN NHƢỢNG QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT
1.1. Tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất và
giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất
1.1.1. Khái niệm tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất
Đất đai là tài sản đặc biệt, là nguồn lực quan trọng trong nền kinh tế thị
trƣờng hiện nay, đất đai đem lại nhiều giá trị cho Nhà nƣớc, xã hội và công
dân, vì thế giao dịch chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất thông qua hợp đồng
chuyển nhƣợng diễn ra rất sôi động không chỉ ở vùng thành thị mà ở cả vùng
nông thôn, không chỉ đất ở mà có cả đất vƣờn, đất lâm nghiệp. Tùy theo nhu
cầu của các bên tham gia hợp đồng. Do đó, việc chuyển nhƣợng quyền sử
dụng đất là một nhu cầu tất yếu của nền kinh tế thị trƣờng. Tuy nhiên, hoạt
động chuyển nhƣợng QSDĐ diễn ra sôi động và dễ dàng trong khi quy định
của pháp luật còn nhiều điểm bất cập, nhận thức về pháp luật của một số chủ
thể tham gia hợp đồng chƣa cao nên cũng kéo theo rất nhiều tranh chấp phát
sinh. Các tranh chấp phát sinh trong quan hệ hợp đồng chuyển nhƣợng quyền
sử dụng đất thƣờng do một bên hoặc cả hai bên thực hiện không đúng hoặc
không đầy đủ các nội dung giao kết của hợp đồng, chẳng hạn nhƣ không giao
đất, không trả đủ tiền, không giao giấy tờ đất để làm thủ tục chuyển nhƣợng,
hoặc do giá đất tăng lên nên bên chuyển nhƣợng thấy bị hớ không muốn tiếp
tục thực hiện hợp đồng, có trƣờng hợp do không thỏa thuận việc ai là ngƣời đi
làm thủ tục chuyển nhƣợng, ai là ngƣời nộp thuế nên cũng xảy ra tranh chấp.
Tranh chấp đất đai là một thuật ngữ, một khái niệm rất phổ biến trong
9
đời sống xã hội. Thuật ngữ này không chỉ xuất hiện trong các văn bản pháp
luật mà còn xuất hiện thƣờng ngày trên các phƣơng tiện thông tin đại chúng,
trong đời sống nhân dân. Tuy nhiên, khái niệm tranh chấp hợp đồng chuyển
nhƣợng QSDĐ vẫn chƣa đƣợc chính thức giải thích mà chỉ đƣợc hiểu thông
qua các quy định của pháp luật về hợp đồng và giải quyết tranh chấp hợp
đồng chuyển nhƣợng QSDĐ.
Theo Từ điển Tiếng Việt thì “Tranh chấp là giành nhau một cách
giằng co cái không rõ thuộc về bên nào, là sự đấu tranh giằng co khi có ý
kiến bất đồng trong vấn đề quyền lợi giữa hai bên” [69, tr. 1313]. Trong tranh
chấp đất đai thì đối tƣợng tài sản mà các bên tranh chấp giằng co nhau chính
là quyền sử dụng đất. Theo Luật đất đai năm 2013 thì, “Tranh chấp đất đai là
tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất giữa hai hoặc nhiều
bên trong quan hệ đất đai” [27, Điều 3, Khoản 24]. Nhƣ vậy, đối tƣợng của
tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất là các quyền và nghĩa
vụ của bên chuyển nhƣợng và bên nhận chuyển nhƣợng. Tức là trong quá
trình giao kết, thực hiện hợp đồng, các bên có những mâu thuẫn, bất đồng về
quyền và nghĩa vụ nên làm phát sinh tranh chấp.
Xuất phát từ khái niệm hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ thì tranh chấp
hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất đƣợc hiểu là sự mâu thuẫn, xung
đột giữa bên chuyển nhƣợng với bên nhận chuyển nhƣợng trong quá trình
thực hiện các quyền và nghĩa vụ theo hợp đồng mà các bên đã tham gia ký kết
với nhau. Đối tƣợng trong quan hệ tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng
quyền sử dụng đất chính là quyền và nghĩa vụ của các bên hoặc có thể là bên
thứ ba khi giao kết và thực hiện hợp đồng. Với quy định đất đai thuộc sở hữu
toàn dân do Nhà nƣớc làm đại diện chủ sở hữu, do đó Nhà nƣớc cho phép
việc chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất nhƣng phải tuân thủ các điều kiện về
chủ thể, về hình thức và về đối tƣợng chuyển nhƣợng theo quy định của Luật
đất đai và Bộ luật dân sự.
10
Tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất là một dạng
của tranh chấp về chuyển quyền sử dụng đất, nhƣng so với tranh chấp về hợp
đồng tặng cho quyền sử dụng đất thì tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng
quyền sử dụng đất có sự khác biệt, đó là trong hợp đồng chuyển nhƣợng
thƣờng có tranh chấp về giá cả và phƣơng thức thanh toán của hợp đồng còn
hợp đồng tặng cho không có yếu tố đền bù nên vấn đề giá cả và thanh toán
không đặt ra mà chỉ tranh chấp về việc giao đúng loại đất và các giấy tờ về
đất và nghĩa vụ đăng ký quyền sử dụng đất, hoặc so với tranh chấp về hợp
đồng mua bán hàng hóa thì tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử
dụng đất thƣờng xảy ra gay gắt và phức tạp hơn, một phần do giá trị của
quyền sử dụng đất, một phần do tính đặc thù của đất đai là không đƣợc
chuyển quyền sở hữu còn tranh chấp trong hợp đồng mua bán chủ yếu là về
chủng loại và chất lƣợng hàng hóa, các dạng tranh chấp này diễn ra khá phổ
biến nhƣng không gay gắt mà dễ giải quyết hơn.
Nhƣ vậy, Có thể đƣa ra khái niệm về tranh chấp hợp đồng chuyển
nhƣợng QSDĐ nhƣ sau: Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng
đất là những mâu thuẫn, bất đồng, xung đột về quyền và nghĩa vụ giữa các
bên tham gia hợp đồng do một bên hoặc cả hai bên không thực hiện hoặc
thực hiện không đúng, không đầy đủ các nghĩa vụ theo hợp đồng.
1.1.2. Khái niệm giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng
quyền sử dụng đất
Hoạt động giải quyết tranh chấp đất đai nói chung và giải quyết tranh
chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất nói riêng là vấn đề vô cùng
khó khăn và phức tạp. Bởi lẽ các bên tranh chấp đều cho rằng quyền và lợi ích
của mình bị xâm phạm nên thƣờng có sự mâu thuẫn, bất đồng hết sức gay gắt.
Các quan hệ tranh chấp phát sinh thƣờng đƣợc giải quyết theo các hình thức
nhƣ tự thƣơng lƣợng, thông qua trung gian hòa giải, thông qua cơ quan hành
11
chính Nhà nƣớc hoặc thông qua cơ quan tƣ pháp. Mặc dù, Nhà nƣớc luôn
khuyến khích các bên tự thƣơng lƣợng hòa giải với nhau nhƣng đối với loại
tranh chấp về đất đai và tranh chấp về hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử
dụng đất thƣờng rất căng thẳng nên vấn đề thƣơng lƣợng, hòa giải hầu nhƣ
chƣa phát huy đƣợc trong việc giải quyết dạng tranh chấp này. Do đó, khi
phát sinh tranh chấp các bên đƣơng sự chủ yếu lựa chọn cơ quan tƣ pháp là
Tòa án giải quyết.
Trong quá trình giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ
tồn tại hai dạng hợp đồng đó là hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ hợp pháp và
hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ không hợp pháp.
Hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất hợp pháp là dạng hợp
đồng thõa mãn các điều kiện về chủ thể, nội dung, hình thức hợp đồng và điều
kiện chuyển nhƣợng theo quy định của pháp luật, chẳng hạn nhƣ đất đƣợc
chuyển nhƣợng đã có giấy chứng nhận QSDĐ, không bị kê biên, không nằm
trọng diện quy hoạch giải phóng mặt bằng, chủ thể chuyển nhƣợng và nhận
chuyển nhƣợng có quyền chuyển nhƣợng và nhận chuyển nhƣợng, hợp đồng
chuyển nhƣợng đã đƣợc công chứng và đăng ký chuyển nhƣợng. Đối với các
tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất hợp pháp khi có tranh
chấp xảy ra thì việc giải quyết mâu thuẫn giữa các bên sẽ diễn ra dễ dàng và
thuận lợi hơn, các bên có thể tự thƣơng lƣợng với nhau hoặc thông qua trung
gian hòa giải để giải quyết mâu thuẫn của mình. Hoặc nếu các bên yêu cầu
Tòa án giải quyết thì cũng dựa trên cơ sở các thỏa thuận hợp pháp của các bên
theo hợp đồng để buộc các bên thực hiện các quyền và nghĩa vụ của mình.
Đối với các tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất
không hợp pháp, tức là các bên giao kết hợp đồng khi không tuân thủ đúng và
đầy đủ các quy định của pháp luật về nội dung, điều kiện, hình thức của hợp
đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất, nhƣ đất chƣa đƣợc cấp giấy chứng
12
nhận QSDĐ, hợp đồng viết tay không có công chứng, chủ thể chuyển nhƣợng
không có quyền đƣợc chuyển nhƣợng, hợp đồng đƣợc ký kết do giả tạo...vv,
hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ không hợp pháp sẽ không phát sinh hiệu lực
của nó nên quyền và nghĩa vụ của các bên theo hợp đồng cũng không đƣợc
đảm bảo thực hiện. Do đó, khi có tranh chấp xảy ra và các bên có yêu cầu Tòa
án giải quyết thì việc giải quyết tranh chấp sẽ khó khăn hơn, do phải tiến hành
thu thập chứng cứ và các thông tin từ các cơ quan nhà nƣớc có liên quan đến
quyền sử dụng đất để có căn cứ trong việc giải quyết vụ án.
Để giải quyết các tranh chấp đất đai cũng nhƣ các tranh chấp về hợp
đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất theo phƣơng thức giải quyết tại cơ
quan hành chính hay cơ quan tƣ pháp đều đòi hỏi các cơ quan Nhà nƣớc có
thẩm quyền phải tìm và lựa chọn các giải pháp đúng đắn trên cơ sở quy định
của pháp luật nhằm giải quyết thỏa đáng những mâu thuẫn, bất đồng giữa các
bên, đảm bảo sự công bằng, có căn cứ pháp luật và thấu tình đạt lý để bảo vệ
quyền, lợi ích hợp pháp của các bên. Đồng thời xem xét xử lý trách nhiệm của
ngƣời có hành vi vi phạm pháp luật.
“Giải quyết tranh chấp đất đai là giải quyết bất đồng, mâu thuẫn trong
nội bộ nhân dân, tổ chức và trên cơ sở đó phục hồi các quyền lợi hợp pháp bị
xâm hại đồng thời truy cứu trách nhiệm pháp lý đối với hành vi vi phạm pháp
luật về đất đai” [59].
Tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ là một dạng của tranh
chấp đất đai, chính là tranh chấp về quyền và nghĩa vụ giữa bên chuyển
nhƣợng với bên nhận chuyển nhƣợng trong quá trình giao kết, thực hiện hợp
đồng, khi các tranh chấp trong quan hệ pháp luật đất đai phát sinh nếu không
đƣợc giải quyết kịp thời sẽ ảnh hƣởng rất lớn đến mối quan hệ tình cảm họ
hàng giữa các bên, ảnh hƣởng đến tình hình chính trị của địa phƣơng và của
cả xã hội. Do đó, để giải quyết các tranh chấp về đất đai và tranh chấp về hợp
13
đồng chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất, Nhà nƣớc không ngừng đổi mới các
chính sách về quản lý và giải quyết tranh chấp đất đai. Tại Hội nghị Ban chấp
hành Trung ƣơng Đảng khóa XI về tiếp tục đổi mới chính sách pháp luật đất
đai trong thời kỳ đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới tạo nền tảng để đến
năm 2020 nƣớc ta cơ bản trở thành nƣớc công nghiệp theo hƣớng hiện đại
“Các cơ quan có thẩm quyền phải tập trung giải quyết kịp thời, dứt điểm các
tranh chấp, khiếu nại, tố cáo về đất đai theo đúng quy định của pháp luật về
khiếu nại tố cáo, tố tụng hành chính, tố tụng dân sự, công bố công khai kết
quả giải quyết”.
Từ những phân tích nêu trên có thể đƣa ra khái niệm về giải quyết tranh
chấp hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ: Giải quyết tranh chấp hợp đồng
chuyển nhượng quyền sử dụng đất là việc loại bỏ các mâu thuẫn, bất đồng
phát sinh giữa các bên trong quá trình giao kết, thực hiện hợp đồng nhằm
bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của các bên tham gia hợp đồng chuyển
nhượng và lợi ích chung của xã hội.
1.2. Pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng
quyền sử dụng đất
1.2.1. Khái niệm pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển
nhượng quyền sử dụng đất
Sự hình thành và phát triển của pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp
đồng chuyển nhƣợng QSDĐ gắn với thời kỳ lịch sử phát triển của đất nƣớc.
Trƣớc đây Nhà nƣớc không cho phép cá nhân, tổ chức thực hiện việc chuyển
nhƣợng QSDĐ nên pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng
QSDĐ chƣa đƣợc quy định. Xuất phát từ nhu cầu sử dụng đất của ngƣời dân và
sự phát triển của lịch sử, của kinh tế xã hội. Nhà nƣớc cho phép cá nhân tổ chức
đƣợc chuyển nhƣợng QSDĐ khi có đủ các điều kiện do Nhà nƣớc quy định dựa
trên nguyên tắc “Đất đai thuộc sở hữu toàn dân do Nhà nước đại diện chủ sở
14
hữu” và khi đó pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng
QSDĐ đƣợc ban hành để giải quyết các tranh chấp xảy ra.
Trong nền kinh tế thị trƣờng hiện nay, khi mức độ đô thị hóa diễn ra
nhanh chóng, nhu cầu về nhà ở của ngƣời dân ngày càng trở nên bức xúc, việc
sử dụng đất đai để xây dựng cơ sở hạ tầng ngày càng khiến cho giá đất nhiều
khi tăng đột biến chỉ trong thời gian ngắn, thị trƣờng chuyển nhƣợng QSDĐ
trở nên sôi động, các tranh chấp cũng theo đó mà tăng nhanh và trở nên gay
gắt giữa các bên tranh chấp. Do đó, pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp
đồng chuyển nhƣợng QSDĐ đƣợc ban hành và ngày càng đƣợc hoàn thiện để
kịp thời điều chỉnh các quan hệ tranh chấp phát sinh từ hợp đồng chuyển
nhƣợng đảm bảo ổn định tình hình kinh tế - chính trị - xã hội.
Ở nƣớc ta hiện nay, cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội thì việc hình
thành các mối quan hệ trong lĩnh vực đất đai là điều tất yếu. Quá trình phát
triển thì hoạt động chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất cũng nhƣ giải quyết
tranh chấp trong lĩnh vực này luôn đƣợc các cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền
quan tâm và ban hành các quy định nhằm giải quyết vấn đề này một cách hiệu
quả và triệt để, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể nói chung.
Với tƣ cách là đại diện chủ sở hữu, Nhà nƣớc quy định khá chặt chẽ các điều
kiện về chuyển nhƣợng QSDĐ nhƣ chủ thể, trình tự, thủ tục, quyền nghĩa vụ
của các bên, loại đất đƣợc chuyển nhƣợng nhằm đảm bảo sự thống nhất trong
việc quản lý của Nhà nƣớc đối với đất đai.
Tuy nhiên, để có thể hiểu đƣợc bản chất của quá trình giải quyết tranh
chấp về hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ thì việc xây dựng một khái niệm
cũng nhƣ hiểu rõ các đặc điểm có liên quan luôn đƣợc chú trọng, đặc biệt là
hình thành khái niệm về pháp luật giải quyết tranh chấp của hợp đồng chuyển
nhƣợng QSDĐ. Trên thực tế đối với vấn đề này mặc dù rất quan trọng nhƣng
cho tới nay, pháp luật nƣớc ta vẫn chƣa có một quy định nào để xác định khái
15
niệm về vấn đề này. Khái niệm này chỉ đƣợc nghiên cứu dƣới góc độ là một
khái niệm khoa học lý luận chung.
Pháp luật về giải quyết tranh chấp hợp đồng chuyển nhƣợng quyền sử
dụng đất là hệ thống các quy phạm pháp luật quy định về việc giải quyết những
tranh chấp về quyền và nghĩa vụ của các chủ thể trong quan hệ pháp luật
chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất. Việc giải quyết tranh chấp hợp đồng
chuyển nhƣợng quyền sử dụng đất phải dựa trên các quy tắc chung trong quan
hệ pháp luật giải quyết tranh chấp đất đai và có thể giải quyết theo các phƣơng
thức phù hợp nhƣ tự thƣơng lƣợng, thông qua trung gian hòa giải hoặc thông
qua các cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền nhƣ Ủy ban nhân dân, Tòa án nhân
dân. Tuy nhiên, các tranh chấp về hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ chủ yếu
đƣợc giải quyết tại cơ quan nhà nƣớc có thẩm quyền vì bản chất của loại tranh
chấp này là phức tạp gay gắt không thể hòa giải, thƣơng lƣợng.
Quá trình giải quyết tranh chấp đất đai thông qua các cơ quan nhà nƣớc
có thẩm quyền là việc áp dụng các quy định của pháp luật nhằm giải quyết bất
đồng, mâu thuẫn giữa các cá nhân, tổ chức và trên cơ sở đó phục hồi các
quyền, lợi ích hợp pháp bị xâm phạm, đối với hành vi vi phạm pháp luật về
đất đai thì phải chịu những hậu quả pháp lý đã gây ra.
Đất đai là một trong những quan hệ pháp luật quan trọng đối với mỗi
một quốc gia, xuất phát từ bản chất của nó nên những mâu thuẫn trong việc
giải quyết các tranh chấp trong lĩnh vực này cần đƣợc giải quyết nhằm đảm
bảo ổn định trật tự xã hội, góp phần phát triển kinh tế - chính trị, xã hội.
Thông qua việc áp dụng pháp luật giải quyết các tranh chấp về đất đai nói
chung và hợp đồng chuyển nhƣợng QSDĐ nói riêng của các cơ quan Nhà
nƣớc có thẩm quyền, đã khẳng định vai trò, cũng nhƣ là cơ sở để Nhà nƣớc
thực hiện công tác quản lý và điều chỉnh các quan hệ pháp luật về lĩnh vực đất
đai. Đáp ứng với quá trình thay đổi các quan hệ kinh tế - xã hội của đất nƣớc
trong quá trình phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nƣớc.
16
