đề khảo sát đầu năm lớp 12 môn văn

ỦY BAN ND HUYỆN
THẠCH THẤT
TRUNG TÂM GDNNGDTX H.THẠCH THẤT

ĐỀ KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG ĐẦU NĂM
Môn: NGỮ VĂN – 12(hệ GDTX)
Thời gian làm bài: 90 phút( không kể thời gian phát đề)

I. ĐỌC HIỂU (4,0 điểm)
Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi ở bên dưới:
Điều gì là quan trọng?
Chuyện xảy ra tại một trường trung học.
Thầy giáo giơ cao một tờ giấy trắng, trên đó có một vệt đen dài và đặt câu hỏi với học sinh:
- Các em có thấy gì không?
Cả phòng học vang lên câu trả lời:
- Đó là một vệt đen.
Thầy giáo nhận xét:
- Các em trả lời không sai. Nhưng không ai nhận ra đây là một tờ giấy trắng ư?
Và thầy kết luận:
- Có người thường chú tâm đến những lỗi lầm nhỏ nhặt của người khác mà quên đi những phẩm
chất tốt đẹp của họ. Khi phải đánh giá một sự việc hay một con người, thầy mong các em đừng quá
chú trọng vào vết đen mà hãy nhìn ra tờ giấy trắng với nhiều mảng sạch mà ta có thể viết lên đó
những điều có ích cho đời.
(Trích Quà tặng cuộc sống – Dẫn theo )
Câu 1. Xác định phong cách ngôn ngữ chính trong văn bản trên?(0.75 điểm)
Câu 2. Trong lời khuyên của thầy giáo, hình ảnh “vệt đen” tượng trưng cho điều gì?(0.75 điểm)
Câu 3. Theo anh/chị, việc chỉ “chú tâm đến những lỗi lầm nhỏ nhặt của người khác mà quên đi
những phẩm chất tốt đẹp của họ” thể hiện một cách đánh giá con người như thế nào?(1 điểm)
Câu 4. Hãy viết 01 đoạn văn (6-8 câu) trình bày suy nghĩ của anh/chị về lời khuyên của thầy giáo
trong văn bản trên : “Khi phải đánh giá một sự việc hay một con người, thầy mong các em đừng
quá chú trọng vào vết đen mà hãy nhìn ra tờ giấy trắng với nhiều mảng sạch mà ta có thể viết lên

đó những điều có ích cho đời”.(1.5 điểm)
II. LÀM VĂN (6,0 điểm)
Cảm nhận bài thơ Chiều tối (Mộ) của Hồ Chí Minh:
Phiên âm:
Quyện điểu quy lâm tầm túc thụ,
Cô vân mạn mạn độ thiên không.
Sơn thôn thiếu nữ ma bao túc,
Bao túc ma hoàn lô dĩ hồng.
Dịch thơ:
Chim mỏi về rừng tìm chốn ngủ,
Chòm mây trôi nhẹ giữa từng không;
Cô em xóm núi xay ngô tối,
Xay hết, lò than đã rực hồng.
(SGK Ngữ Văn 11, tập II)
-----------------****-----------------

Thí sinh không sử dụng tài liệu. Giám thị coi thi không giải thích gì thêm.

ĐÁP ÁN


Nội dung

Điểm

Phần1

ĐỌC HIỂU

4,0 điểm

1

Phong cách ngôn ngữ chính: phong cách ngôn ngữ báo chí

0,75 điểm

2

Ý nghĩa ẩn dụ của hình ảnh “vết đen”: chỉ những sai lầm, thiếu
sót, hạn chế… mà mỗi chúng ta đều có thể mắc phải.

0,75 điểm

3

Việc chỉ “chú tâm đến những lỗi lầm nhỏ nhặt của người khác
mà quên đi những phẩm chất tốt đẹp của họ” thể hiện một cách
đánh giá con người chủ quan, phiến diện, thiếu đi sự độ lượng,
bao dung cần thiết để nhìn nhận, đánh giá người khác một cách
toàn diện.
Lưu ý: HS có thể có những cách diễn đạt khác nhau nhưng nếu
đúng ý vẫn cho điểm tối đa.

1,0 điểm

4

a. Yêu cầu về hình thức: Học sinh viết đúng hình thức đoạn 0,25điểm
văn và đảm bảo dung lượng khoảng 6-8 câu tránh viết quá

ngắn hoặc quá dài so với quy định.
b. b. Yêu cầu về nội dung: Học sinh có thể trình bày theo
nhiều cách khác nhau nhưng cần bày tỏ được những suy
nghĩ đúng đắn, tích cực trên cơ sở hiểu đúng thông điệp từ
0,5điểm
lời khuyên của thầy giáo.
Lời khuyên của thầy giáo đưa ra một bài học đúng đắn và giàu
0,5điểm
tính nhân văn, bởi:
+ Cách đánh giá chỉ “chú trọng vào những vệt đen” mà không
biết trân trọng “nhiều mảng sạch” là cách đánh giá quá khắt khe,
không toàn diện, thiếu công bằng, không thể có được cái nhìn
0,25điểm
đầy đủ, đúng đắn về một con người.
+ Con người không ai không có những thiếu sót, sai lầm, bởi vậy
biết nhìn ra “tờ giấy trắng với nhiều mảng sạch” để có thể “viết
lên đó những điều có ích cho đời” sẽ tạo cơ hội cho mỗi người
sửa chữa sai lầm, có động lực, cơ hội hoàn thiện bản thân đồng
thời giúp chúng ta biết sống nhân ái, yêu thương, làm cho mối
quan hệ giữa người với người trở nên tốt đẹp hơn.
- Liên hệ bản thân:…

Phần2

Làm văn

6điểm

Yêu cầu về hình thức:
- Viết bài văn đầy đủ bố cục :mở bài ,thân bài,kết bài

0,5điểm


- Trình bày mạch lạc, rõ ràng; không mắc lỗi chính tả, dùng từ,
đặt câu.
Yêu cầu về nội dung:
1.Mở bài
-Giới thiệu về tác giả, tác phẩm.
-Hoàn cảnh sáng tác bài thơ: – “Chiều tối” (Mộ) là bài thớ thứ 31 của

0,5 điểm

tập “Nhật ký trong tù”. Cảm hứng sáng tác của bài thơ được gợi lên trên
đường chuyển lao từ Tĩnh Tây đến Thiên Bảo vào cuối thu 1942.

2.Thân bài
a, Bức tranh thiên nhiên chiều tà (2 câu đầu)
– Về khung cảnh thiên nhiên: Khung cảnh thiên nhiên lúc chiều
tối. Trong bức tranh thiên nhiên ấy có: cánh chim mệt mỏi bay
về tổ và chòm mây lơ lững giữa tầng không.
– Về hình ảnh thơ: Hình ảnh cánh chim và chòm mây là những
hình ảnh quen thuộc trong thơ ca xưa – mang nét đẹp cổ điển.
-So sánh phiên âm và dịch thơ: “cô vân” chòm mây cô đơn.
- Tâm hồn nhà thơ qua câu thơ: Dẫu bị tù đày, xiềng xích, khổ
nhục nhưng tâm hồn lại thư thái cùng thơ ca và thiên nhiên.
Đồng thời qua đó ta cảm nhận được nghị lực phi thường – chất
thép của một người chí sĩ cách mạng, một con người yêu và khao
khát tự do mãnh liệt như áng mây, như cánh chim trời.
– Đánh giá chung: Thiên nhiên trong thơ Bác mang nét đẹp cổ

điển với những hình ảnh thơ gần gũi, bình dị. Đồng thời bức
tranh thiên nhiên và con người có sự giao hòa với nhau. Ẩn sau
bức tranh thiên nhiên là những nỗi niềm tâm trạng của nhà thơ –
tả cảnh ngụ tình.
b, Bức tranh đời sống con người( 2 câu sau):
– Hình ảnh cô gái xay ngô tối trẻ trung, khỏe khoắn, siêng năng
lao động tạo nét chấm phá (điểm xuyết) cho bức tranh, trở thành
trung tâm của cảnh vật. Dù là xuất hiện giữa không gian núi rừng
trong đêm mênh mông nhưng hình ảnh cô gái sơn cước không hề
đơn độc. Hình ảnh thơ gợi sự ấm ám cho người đọc.
– Qua hình ảnh thơ, ta còn thấy ở Bác là tấm lòng, tình yêu, sự
trân trọng dành cho những người lao động – dù nghèo khó, vất
vả nhưng vẫn lao động miệt mài trong tự do.
– So sánh với nguyên tác, trong nguyên tác không đề cập đến từ
“tối” nhưng chính sức gợi tả trong thơ Người làm người đọc (kể
cả người dịch) cảm nhận được sự trôi chảy của thời gian – từ
chiều đến khuya.
– Từ ngữ đặc sắc: Từ đặc sắc, đắt giá nhất tạo thần thái cho câu

1 điểm

0,5 điểm

0,5 điểm

0,5 điểm

0,5 điểm
0,5 điểm

thơ là chữ “hồng”. Vì từ “hồng” vừa giúp người đọc hình dung
1 điểm
ra được thời gian, vừa làm câu bài thơ “Chiều tối” trở nên sáng
rực xua tan đi bao mệt mỏi, nặng nề của bài thơ cũng như trong
tâm hồn nhà thơ. Cũng vì thế mà chữ “hồng” trở thành nhãn tự
của bài thơ.
-Nghệ thuật toàn bài: bút pháp chấm phá, hình ảnh thiên nhiên
quen thuộc trong thơ cổ, thủ pháp lấy sáng để nói tối, lời văn
ngắn gọn súc tích, ý ở ngoài lời, hướng vận động trong thơ( từ
0,5 điểm
bóng tối ra ánh sáng, …),…
3, Kết bài:
Bài thơ bốn dòng, hai mươi tám chữ, đã thể hiện tinh thần lạc
quan, ung dung, tự tại, kiêng cường vượt qua mọi hoàn cảnh
sống và vẻ đẹp tâm hồn, nhân cách của Hồ Chí Minh-người
chiến sĩ, nghệ sĩ với tình yêu thiên nhiên, yêu con người, yêu
cuộc sống. Qua bài thơ, người ta càng cảm nhận được tấm lòng
nhân ái, yêu nước thương nòi và hi sinh đến quên mình của Bác.