Trường Đại học Sư phạm Tp.HCM
Khoa GDTH -1B
Nhóm thực hiện:
Đỗ Thị Ngọc Hà
Bùi Thị Hồng Phúc
Nguyễn Thị Tuyết Hằng
Lê Thanh Liên
Nguyễn Thị Minh Trang
Nguyễn Như Thành
Chương 5: TÌNH CẢM VÀ Ý CHÍ
4. Các quy luật của đời sống tình cảm
- Các quy luật của tình cảm
- Ứng dụng trong dạy và học
Các quy luật tình cảm
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Quy luật ‘lây lan’
Quy luật ‘thích ứng’
Quy luật ‘tương phản’ hay ‘cảm ứng’
Quy luật ‘di chuyển’
Quy luật ‘pha trộn’
Quy luật về sự hình thành tình cảm
Quy luật ‘lây lan’
• Xúc cảm, tình cảm
của người này có thể
truyền,
lây
sang
người khác
• Trong cuộc sống
hàng ngày ta thường
thấy các hiện tượng
vui lây buồn lây, cảm
thông chia sẻ…
Ví dụ:
• Con nhớ anh nhiều đêm không
ngủ
Nó khóc làm em cũng khóc theo
Ai buồn tui cũng buồn dùm
Ai vui tui cũng vui dùm cho ai
Ai buồn ai khóc thiết tha,
Tui vui tui cũng chan hòa giọt
châu
ứng dụng trong dạy và học
• Xây dựng tập thể hòa đồng, đoàn kết,
thân ái,’ niềm vui nhân đôi, nỗi buồn xẻ
nửa’.
• Xây dựng tấm gương điển hình để học
sinh học tập và noi theo.
• Giáo viên luôn giữ phong thái vui vẻ tạo
bầu không khí thoải mái, học tập tốt.
• Giáo viên phải có sự khen thưởng, trách
phạt để các em phấn đấu noi theo.
• Tránh tin đồn thất thiệt, tránh gây hoảng
loạn cho nhiều người, khi nhận tin phải
xác minh sự chính xác rồi thông báo
• Hạn chế lây lan cái xấu, phát triển lây lan
những cái tốt.
Quy luật thích ứng
• Một xúc cảm, tình cảm được lặp đi lặp lại
nhiều lần một cách không thay đổi thì cuối
cùng sẽ bị suy yếu, bị lắng xuống.
• Đó là hiện tượng “ chai dạn “ tình cảm.
Ví dụ:
• Gần
thường
xa
thương
• Gần nhau cảm thấy
bình thường
Xa nhau mới thấy
tình thương dạt dào
ứng dụng
• Thay đổi phương pháp giảng dạy, giáo
dục học sinh. Biết làm mới mình góp phần
tạo hứng thú trong tiết học.
• Luôn năng động, sáng tạo,hội nhập.
• Biết trân trọng những gì mình đang có
Quy luật tương phản ( cảm ứng )
• Tương phản là sự tác động qua lại giữa
những xúc cảm, tình cảm âm tính và
dương tính, tích cực và tiêu cực thuộc
cùng một loại.
• Cụ thể là một xúc cảm tình cảm này có
thể làm tăng cường hoặc giảm bớt một
xúc cảm, tình cảm khác đối cực với nó
xảy ra đồng thời hay nối tiếp.
Ví dụ:
• Ngọt bùi nhớ lúc đắng
cay
• Ôn cố tri tân
• Ôn nghèo nhớ khổ
• Trong bộ phim ta
đang theo dõi,càng
thương
nhân
vật
chính diện bao nhiêu
thì càng ghét nhân
vật phản diện bấy
nhiêu.
ứng dụng trong dạy và học
• Giáo viên cần xây dựng thang điểm chuẩn
để chấm bài.
• Có cái nhìn khách quan, lý tính, công
bằng.
• Vận dụng quy luật tương phản để nêu
gương,trách phạt học sinh.
Quy luật di chuyển
• Xúc cảm, tình cảm của con người có thể
di chuyển từ đối tượng này sang đối
tượng khác.
Ví dụ:
• Giận cá chém thớt
• Vơ đũa cả nắm
Giận
cá
chém
thớt
ứng dụng trong dạy và học
• Giáo viên phải có sự kiểm soát tình cảm
của mình, luôn tạo bầu không khí lớp học
vui tươi, thoải mái.
• Nhận định và đánh giá vấn đề một cách
khách quan.
Quy luật pha trộn
• Hiện tượng hai tình
cảm đối cực nhau
có thể xảy ra cùng
một lúc, nhưng
không
loại
trừ
nhau, chúng ‘ pha
trộn ‘ vào nhau.
Ví dụ:
• Giận mà thương,
thương mà giận
• Sự ghen tuông trong
tình cảm
• Có thương mới dức
bẩn nhau
Không thương ai có
làm sao thì làm
ứng dụng trong dạy và học
• Đời sống tình cảm đầy mâu thuẫn, phức
tạp vì vậy cần phải biết quy luật này để
thông cảm, điều khiển, điều chỉnh hành vi
của mình.
• Giáo viên phải nghiêm khắc trên tinh thần
thương yêu học sinh.
• Giáo viên nhìn học sinh một cách biện
chứng, tránh hiện tượng đánh lừa bản
chất.
Quy luật về sự hình thành tình cảm
Xúc cảm
cùng loại
Tình cảm
Tổng hợp hóa
Động hình hóa
Khái quát hóa
• Tổng hợp hóa :là quá trình dùng trí óc để
hợp nhất các thành phần đã được tách rồi
nhờ sự phân tích thành một chỉnh thể.
• Động hình hóa: là khả năng làm sống lại
một phản xạ hoặc một chuỗi phản xạ đã
được hình thành từ trước.
• Khái quát hóa :là quá trình dùng trí óc để
hợp nhất nhiều đối tượng khác nhau
thành một nhóm, một loại theo những
thuộc tính, những liên hệ , quan hệ chung
nhất định,
ứng dụng trong dạy và học
• Hình thành tình cảm cho học sinh phải đi
từ điều đơn giản, bình dị, người thật, việc
thật, không giáo điều nói suông.
• Người thực việc thực là kích thích dễ rung
động nhất
Vd: tạo những xúc cảm trong môn lịch sử
nên tổ chức cho học sinh thăm lại chiến
trường xưa, các di tích lịch sử.
Muốn hình thành tình cảm cho học sinh
phải đi từ xúc cảm đồng loại.
Vd:
• Xây dựng tình yêu Tổ quốc phải xuất phát
từ tình yêu gia đình, yêu mái nhà, yêu
từng con người trong gia đình, làng xóm…