Đánh giá việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư tại thành phố phủ lý, tỉnh hà nam (tt)

TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
---------  ---------

NGUYỄN THỊ HƯƠNG GIANG

ĐÁNH GIÁ VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ TẠI
THÀNH PHỐ PHỦ LÝ, TỈNH HÀ NAM

HÀ NỘI – 2017


TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÀI NGUYÊN VÀ MÔI TRƯỜNG HÀ NỘI
KHOA QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI
---------  ---------

NGUYỄN THỊ HƯƠNG GIANG

ĐÁNH GIÁ VIỆC THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ TẠI
THÀNH PHỐ PHỦ LÝ, TỈNH HÀ NAM

Chuyên ngành : Quản lý đất đai
Mã ngành : 52850103
NGƯỜI HƯỚNG DẪN: TS. NGUYỄN THỊ KHUY

HÀ NỘI – 2017


LỜI CAM ĐOAN

Em xin cam đoan rằng đồ án này là do em thực hiện dưới sự hướng dẫn của
TS. Nguyễn Thị Khuy, số liệu và kết quả nghiên cứu trong đồ án này là trung thực
và chưa được sử dụng để bảo vệ một học vị nào.
Em xin cam đoan rằng, mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện đồ án này đã được
cảm ơn và các thông tin trích dẫn trong đồ án này đều đã được chỉ rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày 12 tháng 05 năm 2017
Sinh viên
Nguyễn Thị Hương Giang

i


LỜI CẢM ƠN
Trong quá trình điều tra, nghiên cứu để hoàn thành đồ án này, ngoài sự nỗ lực
của bản thân, em đã nhận được sự hướng dẫn nhiệt tình, chu đáo của các thầy cô
giáo Khoa Quản lý đất đai, Trường Đại học Tài Nguyên và Môi Trường Hà Nội và
sự giúp đỡ nhiệt tình, chu đáo của cơ quan nơi em thực tập, các tập thể, cá nhân đã
tạo điều kiện để em có thể hoàn thành đề án này.
Đầu tiên, em xin gửi lời cảm ơn trân trọng nhất tới giáo viên hướng dẫn TS.
Nguyễn Thị Khuy – Khoa Quản Lý Đất Đai - Trường Đại học Tài Nguyên và Môi
Trường Hà Nội - người đã định hướng và tận tình hướng dẫn, giúp đỡ em trong suốt
quá trình hoàn thành đồ án tốt nghiệp này. Em xin gửi tới cô lời cảm ơn sâu sắc
nhất!
Em cũng xin cảm ơn Ban lãnh đạo và các cán bộ UBND thành phố Phủ Lý,
Phòng Tài nguyên và Môi trường, Trung tâm phát triển quỹ đất, Ban giải phóng mặt
bằng Thành phố Phủ Lý đã nhiệt tình giúp đỡ, tạo mọi điều kiện thuận lợi cho em
trong quá trình thực hiện đồ án này.
Em xin cảm ơn gia đình, những người thân yêu và bạn bè đã động viên, giúp
đỡ và tạo điều kiện về mọi mặt cho em thực hiện đồ án này.
Mặc dù em đã cố gắng và nỗ lực nhưng vẫn còn hạn chế về kiến thức và kinh

nghiệm nên đồ án tốt nghiệp này sẽ không tránh khỏi những thiếu sót, em kính
mong nhận được sự đóng góp, chỉ bảo và sự thông cảm của quý thầy, cô cùng các
bạn sinh viên để đề án được hoàn thiện hơn.
Em xin kính chúc quý thầy cô luôn dồi dào sức khỏe và đạt được nhiều thành
công trong sự nghiệp.
Một lần nữa em xin trân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày 12 tháng 05 năm 2017
Sinh viên thực hiện

Nguyễn Thị Hương Giang

ii


MỤC LỤC
LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i
LỜI CẢM ƠN ........................................................................................................... ii
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT ............................................................................. iii
MỤC LỤC ................................................................................................................ iii
DANH MỤC BẢNG ............................................................................................... vii
DANH MỤC HÌNH ẢNH ..................................................................................... viii
MỞ ĐẦU ....................................................................................................................1
1.Tính cấp thiết của đề tài ........................................................................................1
2. Mục đích và yêu cầu nghiên cứu ..........................................................................2
2.1. Mục đích nghiên cứu ..........................................................................................2
2.2. Yêu cầu nghiên cứu. ...........................................................................................2
CHƯƠNG 1 TỔNG QUAN CÁC VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU .................................3
1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI
ĐỊNH CƯ ...................................................................................................................3
1.1.1. Khái niệm cơ bản ..............................................................................................3

1.1.2. Đặc điểm của quá trình bồi thường, hỗ trợ, tái định cư ....................................4
1.1.3. Phân tích một số yếu tố tác động đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư
khi Nhà nước thu hồi đất .............................................................................................5
1.2. CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ CỦA MỘT SỐ
NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI VÀ KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM. ....................9
1.2.1. Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở Trung
Quốc ........................................................................................................................10
1.2.2. Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở
Singapore. ..................................................................................................................11
1.2.3. Chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất ở Thái
Lan ........................................................................................................................14
1.2.4. Một số bài học từ chính sách của một số nước về thu hồi đất, bồi thường, hỗ
trợ và tái định cư .......................................................................................................15
1.3. CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ CỦA VIỆT
NAM QUA CÁC GIAI ĐOẠN ...............................................................................17
1.3.1. Thời kỳ trước năm 1987 ..................................................................................17

iii


1.3.2. Thời kỳ từ 1987 đến năm 1993 .......................................................................17
1.3.3. Thời kỳ từ 1993 đến nay .................................................................................17
1.4. THỰC TIỄN CÔNG TÁC BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ VÀ TÁI ĐỊNH CƯ
TẠI VIỆT NAM ......................................................................................................20
1.4.1. Thành phố Hà Nội ..........................................................................................23
1.4.2. Thành phố Hải Phòng......................................................................................24
1.4.3. Thành phố Hồ Chí Minh .................................................................................25
1.5. THUẬN LỢI VÀ KHÓ KHĂN .......................................................................26
1.5.1. Thuận lợi ........................................................................................................26
1.5.2. Khó khăn ........................................................................................................28

1.6. TRÌNH TỰ, NGUYÊN TẮC VÀ THẨM QUYỀN THU HỒI ĐẤT, BỒI
THƯỜNG VÀ HỖ TRỢ TÁI ĐỊNH CƯ ..............................................................29
1.6.1. Nguyên tắc bồi thường, hỗ trợ ........................................................................29
1.6.2. Trình tự, thẩm quyền thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư ...............31
CHƯƠNG 2 ĐỐI TƯỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .37
2.1. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU .........................................................................37
2.2. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ...............................................................................37
2.3. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ............................................................................37
2.4. CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU .........................................................37
2.4.1. Phương pháp thu thập thông tin, tài liệu, số liệu ............................................37
2.4.2. Phương pháp kế thừa:......................................................................................38
2.4.3. Phương pháp phân tích, thống kê và xử lý số liệu ..........................................38
2.4.4. Phương pháp so sánh.......................................................................................39
2.4.5. Phương pháp chuyên gia .................................................................................39
CHƯƠNG 3 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ...............................................................40
3.1. KHÁI QUÁT ĐIỀU KIỆN TỰ NHIÊN, KT – XH CỦA THÀNH PHỐ
PHỦ LÝ ....................................................................................................................40
3.1.1. Điều kiện tự nhiên ...........................................................................................40
3.1.2. Các nguồn tài nguyên ......................................................................................41
3.1.3. Đặc điểm kinh tế - xã hội ................................................................................42
3.1.4. Đánh giá chung thực trạng phát triển kinh tế - xã hội và áp lực đối với việc sử
dụng đất đai. ..............................................................................................................44
3.2. TÌNH HÌNH QUẢN LÝ, SỬ DỤNG ĐẤT TẠI THÀNH PHỐ PHỦ LÝ .46
3.2.1. Tình hình quản lý đất đai. ...............................................................................46

iv


3.2.2. Hiện trạng sử dụng đất năm 2016 ...................................................................52
3.2.3 Đánh giá chung về tình hình quản lí và sử dụng đất ........................................57

3.3. TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI
ĐỊNH CƯ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ PHỦ LÝ ..........................................59
3.3.1. Thực trạng việc thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên địa
bàn Thành phố Phủ Lý ..............................................................................................59
3.3.2. Đánh giá tình hình thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư trên
địa bàn thành phố Phủ Lý qua 2 dự án nghiên cứu ...................................................60
3.4. ĐÁNH GIÁ CHUNG TÌNH HÌNH THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH BỒI
THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ PHỦ LÝ .85
3.4.1. Ưu điểm ...........................................................................................................85
3.4.2. Tồn tại, khó khăn.............................................................................................86
3.4.3. Nguyên nhân ...................................................................................................88
3.5. CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH
BỒI THƯỜNG, HỖ TRỢ, TÁI ĐỊNH CƯ TRÊN ĐỊA BÀN THÀNH PHỐ
PHỦ LÝ ....................................................................................................................89
3.5.1. Tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về đất đai, các chính
sách, các văn bản của Nhà nước về chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư .......89
3.5.2. Thống nhất hệ thống văn bản pháp lý liên quan đến chính sách bồi thường, hỗ
trợ, tái định cư ...........................................................................................................89
3.4.3. Giải pháp về cơ chế, chính sách ......................................................................90
3.4.4. Giải pháp về nguồn nhân lực ..........................................................................90
3.5.5. Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác giải phóng mặt bằng .......90
KIẾN NGHỊ, KẾT LUẬN ......................................................................................91
1. KẾT LUẬN ..........................................................................................................91
2. KIẾN NGHỊ, ĐỀ XUẤT .....................................................................................93
TÀI LIỆU THAM KHẢO ......................................................................................94
PHỤ LỤC

v

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
STT

Ký hiệu

Giải thích

1

GPMB

Giải phóng mặt bằng

2

HDB

Cục Phát triển nhà của Singapore

3

HĐND

Hội đồng nhân dân

4

KT - XH

Kinh tế - xã hội

5

TĐC

Tái định cư

6

TW

Trung ương

7

UBND

Ủy ban nhân dân

vi


DANH MỤC BẢNG
Bảng 3.1. Bảng hiện trạng sử dụng đất của thành phố Phủ Lý năm 2016 ................52
Bảng 3.2. Bảng tổng hợp diện tích thu hồi và kinh phí bồi thường, hỗ trợ dự án 1 ....62
Bảng 3.3. Bảng tổng hợp diện tích thu hồi và kinh phí bồi thường, hỗ trợ dự án 2 ....64
Bảng 3.4. Tổng hợp kết quả xác định đối tượng được bồi thường và không được
bồi thường tại 02 dự án .............................................................................................67
Bảng 3.5. Đơn giá bồi thường về đất tại 02 dự án ....................................................69
Bảng 3.6. Tổng hợp kinh phí bồi thường về tài sản trên đất của 02 dự án ...............73

Bảng 3.7. Tổng hợp các khoản kinh phí hỗ trợ và chi phí khác của 2 dự án ............78
Bảng 3.8. Tổng hợp số hộ đủ điều kiện và không đủ điều kiện được phân lô TĐC
tại 02 dự án ................................................................................................................83
Bảng 3.9. Phương án bố trí TĐC cho các hộ bị thu hồi đất đủ điều kiện được phân
lô TĐC tại 2 dự án .....................................................................................................84

vii


DANH MỤC HÌNH ẢNH
Hình 1.1. Trình tự thu hồi đất, thực hiện bồi thường, hỗ trợ và tái định cư .............31
Hình 3.1. Biểu đồ so sánh cơ cấu sử dụng đất năm 2015-2016 ................................56
Hình 3.2. Sơ đồ phối cảnh dự án xây dựng Bệnh viện Bạch Mai cơ sở 2. ...............60

viii