Tài liệu ôn tập cho kỳ thi tuyển viên chức ngành y tế năm 2017 giao trinh gay me gay te i flie 1

,
/-:J
~,;>(_....~;",i;l'r"v

:
1

;/

,
: .._

PI L.~·G,(.6W·"\

~,_...; C""" ...."~ ,~"';','_',~,;_'."~"'~,,""~"' .....

,.~;~.~T<~

:~~=,"
.....,,,~,",,,,,
..,,,,,,,,.~.,,",
.......
,,...._.~,,"""".'
~.,,,,,
.......,,,,,
' ' .'

~~~.C,=~,,~.,.
~"""~.,.,~,
.....~,~:~~~\:'~:~':':':.:',,,:.:
•.

GAY ME NQI KHi QUAN

.

,~

.

Mue tieu bai hoc
~~

1.

Trinh bay duac chi dinh va chong chi dinh cua gay me noi khi quan.

2.

Trinh bay duirc uu aidm va nhuac didm cua gay me noi khi quan.

3.

Trinh bay duac

4.

Trinh bay duac cac tai biin khi gay me noi khi quan

kY thudt gay

me noi khi quan

L D~I ClfONG
Gay me NKQ la phuong phap gay me bang each gg~.!~~u..~~c.r.!le
VaGduong
no hap, duong tinh mach va gian co k~t hQP voi viec d~t 6ng thong n01 khi quan
-'~----'-'-'

.,---'

~._.-

__._'-'.._'••

__
._.(~-'J_,",_ ••. ,__:-•••..'" .. _'

_

cho benh nhan.

.

2. CHi DINH

VA CHONG

CHi DINH
.

1. Chi djnh
- Cho cac phau thuat cho benh nhan & tuthe b~t ~b)J@g.
- Ph~u thuat doi hoi gian ca.
- Cac phau thuat lon.thoi gian keo dai, mat nhieu rnau, benh nhan dang

bi shock,

choang can phai h6i sire tich ClJC.
- Khi benh nhan co chong chi dinh voi cac 10~igay me va gay te khac.
- Benh nhan can phai quan 1;' t6t duemg tho, m& cac
hQng

Ig:_~!l:ltroI,1Kvung

mi~ng,

Ngo~LI~, d~t nQi khi quan con giup:
- Hut dam, di V?t ho~c dich dQt nh?P VaGkhi ph~ quan.
- Co th~t thanh mop sau khi rl1t6ng

NKQ vai phut- vai gia.

- Bao v~ duemg tho & nguai b~nh
nguai b~nh hon me.

~
l_i<~!
l:!pJl~P,rtI:a"d~ day &

- Nhfrng truemg hQP Ctrng, sai kh6p ham, ph~u thu?t ham hQng, c& Ctrng cfrn d~t
6ng NKQ qua duang mui.
-----------

---_.


2.2. Cheng chi djnh
2.2.1. D~t 8ng NKQ qua dU'O'ngmi~ng

- Sai khop ham, va xuong ham.
- U vom hong.
- Phftu thuat vung ham hong.
2.2.2. D~t 8ng NKQ qua dU'O'ng miii
- Viem xoang, phi dai cuon miii
- Chan thirong miii- ham
3.

rru~DIEM
'.

vA NHUOC
. DIEM

3.1. Uu di~m

-1I~"Ilh4ggs:pgg thm?c, D1~ db giarn

li~u luong thuoc,

_ Ngiroi gay me co th~ Ilg6i XCi ,ng~ phftu th~~t rna v~n co th~ quan ly diroc
duong tho cua benh nhan.
_ Co the sir dung d~ gay me cho benh 6 moi tu thS b~t thirong.
_ Co th~ thong khi nhan t(;1O
xam nhap rna khong SQ'khi tran vao dirong tieu hoa.
3.2. NhU'Q'cdi~m
Gay ra cac jai bien, thuong tbn vung hau, hong thanh quan, khi quan trong qua
trinh d~t noi khi quan
4.

KY THU~T

TIEN HANH

4.1. Chu~n b]
4.1.1 Chu~n b] b~nh nhan trurrc khi gay

me nQi khi qmin

_ B~nh nhan duQ'c tham kham ti-uac mb d~ tien luqng rnuc dQ d~t nQi khi quan
,"",'

~

?

de hay kho,b~nh nhan dU(JcgIai thich, dQng vi{~nde yen tam va h9P tac
_ Ki~m tra b~nh nhfm dil duQ'c nhill all u6ng, thao hSt rang gia eua b~nh nhan.
Chil y nhUng b~nh nhan eo rang lung lay g~n f\lng

dt

duang th6.
_L~p d~t cac h~ t6ng theo d5i monitoring eho b~nh nhan.
2

d~ co nguy ea rai

VaG


- Benh nhan duoc d~t n~m ngtra, co g6i ke diroi vai, da duoc thiet l~p h~ thong
truyen dung dich.
- TiSn hanh do, dem ki~m tra lai d~u hieu sinh ton .
.-,--~..~.-.-.".~
...
:~

l

4.1.2. Chufin hi dung cu, phurrng ti~n
Noi dung chuan bi bao gbm illt ca nhtrng trang bi dung cu thuoc phai chufuIbi
sfulsang tnroc cuoc gay me va b6 sung nhirng co s6 thiSu hut, hong hoc.
Khi chu~n bi d~y du di~u kien, nguoi gay me se hoan toan chu dong trong
viec gay me tren benh nhan, han che duoc nhimg tai biSn co th~ xay ra.
- BO'm tiem

B<) bam kim tiern dung cho gay me gbm rmi~JJJQ:;ti,m6i loai born tiern
dung cho mot loai thuoc,

a m6i. born

tiem c~n Q~~ll",J:!h~D
d~ khi 1~y khong bi

nh~m lin.

I

. i

Born tiern l~y thu6c trong gay me thuang co quy dinh sau:

+ Bom tiem l~y thu6c me: thuang xuyen dung bom 20ml cho cac thu6c
me
n.,"""...."'..,,_~.•,.,.:.....__
,.......
..r"'-..

Thiopental, Propofol.

+ M<)tbam tiem 10ml thuang dung d~ l~y va .Ph~11u!Q5;,giiundau,.
+ Cac bam tiem 5ml:
•

M<)tbam l~y thu6c ti~n lTl~'

..

M<)tbam l~y thu6c dan GO' ng~n_ho~c dai ...
Cac bam tiem dung cung cO'b~t bu<)cphai gag 1Jh~nd~ khoi nh~m l~n khi

tiem thu6c
NSu dung bam tiem thuy tinh va b~ng kim lo:;ti, cac lo:;ti nay truac khi
dung phai duQ'c h~p vo khu~n c~n th~n d~ trong m<)th<)prieng, t6t nhat la dung

bam tiem nhva m<)tl~n rbi bo.
+ Kim tiem phai co kim l~y thu6c lo:;tito, dung cho tUng lo:;tithu6c, cung khong
nen dung chung tranh kSt tlia thu6c, kim d~ tiem dung cac kim lo:;tinho.
I

' ..

+ Bam tiem di~n:
Dung trong khi su dl,mg cac thu6c phai tinh thai gian d~ duy tri m<)tluqng
thu6c 6n dinh trong mall.

_


Vi du:
Dung khi duy tri thu6c me Propofol

hoac thu6c h6i sire. Khi dung born

tiem dien phai c6 doan day n6i til bam tiern toi duong truyen tlnh mach cua

benh nhan.
- Den soi thanh mon

Phai chuan bi mot can den

va:~d~hroi

den.phai kiern tra den tnroc khi

~~_..--'/,.

dung, pin phai du sang, luoi den phai chon
Co

co cho

co phu hop voi

benh nhan.

nguoi Ion, tre em. Phai xoay b6ng den cho chat. Phai sat trung luoi

den truce khi dung eho benh nhan.

Den soi thanh quan

- Gng nQi khi quan:
Tuy thea yeu c~u cua benh nhan cu th~ rna chon bng noi khi quan cho phu hop
voi benh nhan. Ong khong cocuffchon

dung khidat quadirong.miii.

+ Ong co 19 XQ chon d~ dung cho benh nhan m6 6 cac ill th~ d~c biet d~ gap, bep 6ng.

+ Ong carlen dung khi m6 ph6i.
+Ong nQi khi quim chuyen khoa dung trong cac ph~u thu~t h6 ham echo~)~/

4


1'- ;:;.,111"1
•

.),,(.119'''"-'
"..

IVC,",

••

"!~

-'C'I"

_,

I

''-''-'"

\1::: "'~,l \M

I

J

)

LOl'l9 I('.b

I'l\.f

--.;>

5U7f hb-

....

,'-'_'"

•.••~............. ,

?

-

,

M6i benh nhan phai chQn(l,Q.W ong de san, mot ong co vira voi benh nhan
thuong chon bang each:
®

N&u la ngiroi Ian thi chon co 6ng co dtrong kinh trong bang ngon tay nh~n

cua benh nhan.
• N&u la tre em thi chon co 6ng co duong kinh 6ng bang ngon tay lit cua benh
nhan. Hoac dung cong thirc: duong kinh trong cua 6ng (tu6i/4 +4)
Con 6ng ngiroi 100 thuong dai han khoang~4 -27 ca. Hai 6ng du phong: 1 6ng
co to han 6ng chinh mot s6 va 1 6ng co nho han 6ng chinh mot s6.
Cac ong noi khi quan ducc Iva chon aSu phai kiem tra trong long 6ng xem
co t~c khong, cuff co thung khong, phai sat khu~n c~n than va as ngay ng~n
trong hQP ho~c tren b~mgay me.
- BO'm tiem bO'm cuff
Thuo'ng dung bam 1O~), khong c~n vo khu~n.
~.... -;':t

- Cae &ng nBi (raccord)
Cac 6ng n6i (raccord) as n6i a~u ngoai cua 6ng nQi khi quan vai bong ho~c h~
th6ng gay me.
~ Cay thong nong(mandrin)
Cay thong nong(mandrin) dung as lam nong thong

trong 6ng nQi khf

quan khi d~t 6ng cho nhCing lo?i 6ng mSm ho~c c~n lam cong nhiSu cho dS a~t.
Madrin phai au mSm as co thS u6n cong cac kiSu. ThuOng
dung_b~ng
cae day
~.::;_·-:---~~-".;:,=w-:.-;~~.
•

!~emauang
:'

••

__

kinhn._lrE,~t..~~-

•••• _~~+O-..=-,~...,...........

D~u cua Madrin khi aua

VaG

a§u trong cua 6ng nQi khi qWln khong augc

tho ra ngoai a~u cua 6ng nQi khf quan.
- Bomg ambu
N&u co aiSu ki~n dung bong ampu cho nguai Ian va tre em rieng. Bong
ph~ti kin khong Qugc thung. Phai ki~m tra truac xem cac van mQt.chi6u co ho~t
aQng t6t hay kh6ng. Bong amgll phai IUQntreQ a::g~1:Lllap-IAg~
- Cae lo:;ti mask
ChQn co mask phll hgp cho b~nh nhan va d~ s~n sang.
5


- Canun mayo(airway)

Chon cO' phil hop eho benh nhan, eanun da duoc sat trung d~ d~t lrong
mieng benh nhan tranh tut hroi va phong benh nhan can ong.
- D~u nho'n
Vaseline, paraphin hoack mo xiloeain 2% d~ boi tron d~u cua ong n()i khi

quan tnroc khi d~t ong,

- LQ xjt Xilocain
Dung dich 1O%'Jd~x.jt vung hau hong cho benh nhan truce khi d~t ong n<)i
khi quan tranh kich thJeh~-

'" ~::C:;.,:~.t~"':-:=·:;;;';····
,.,.

- Kim magill
Kim magill d~ ~,~Rtt!S~Hyongcua 6ng n<)ikhi quan dua vao khi quan khi
dat ong qua duong miii.
_ Bang dinh: ban phai to ICE?:, dai d~ c6 dinh 6ng noi khi quan.

- Metches: d~ nhet mieng hong nSu can,
_ Cac dung cu phai duoc lam sach, sat trung bang con, Rieng 6ng noi khl quan
va bam tiem ph:ii duQ'c vo khu~n truac khi dung.
Sau khi da Iva ehQn, ki~m tra c~n th~n va phai s~p xSp ngay ng~n tren ban
gay me, d~y khan vo khu~n len d~ khi dung mo ra dung ngay.

4.1.3. PhU'O'ng ti~n cho hBi

StfC

_ 01 g6i keyai: cao hay th~p tuy theo b~nh nhan,g6i cao tu' 5-10cm.

_ ~~X tll' binh thep ho~c oxy trung tam. Oxy tll' binh phai co be) do ap 1\IC trong
binh, luu lUQ'ngkS va be) do ap h,rc, van di~u chinh h~ th6ng lam ~m, day d&n dli
dai, phai ma, ki~m tra truac khi dung.
_ May gay me(ho~c may tho): m~y gay me ph:ii duQ'c I~p day;~ki~m tra voi soda,

cac binh thu6c gay me b6c hai, d~t cac thong s6 h6 h~p tren be) ph~n th6, v~n
h2mh thu xem co kin kh6ng, cac van hO'iltde)ng co an toan khong.
_ May hut: cling phai v~n hanh thu xem ap Ivc hut co t6t kh6ng.

6


- Cac loai

bng thong: bng hut

dich, ong thong da day,

bng

thong mroc ti§u phai

chuan bi s~n va cac chai chua dich d§ c~m bng hut.
- CQt truyen, quang treo dich.
- Day truyen dich, truyen mau, kim truyen dich thirong dung kim lu6n.

4.1.4. Phuong ti~n theo dfii
- Ong nghe, may do huyet ap co bang tay cung

co phu

hop nh~t la dbi voi tre

em, cap nhiet oQ, thea d6i dien tim ... neu co di@ukien su dung monitoring thea
doi cac

sb

Sp02, mach, huyet ap.nhip tho, dien tim,EtC02 ... cung mot luc.

- Chu~n bi cac h~ thong thea doi monitoring cho benh

Ii

4.1~5.Thuoc dung d~ gay me
M6i phong m6 da co s~ tu thubc rieng, co

sb thuoc dung oa dtroc s~p x~p s~.

Nguoi gay me chi viec Iva chon nhtrng thubc minh oa chon Iva dem ra xe gay me.
- ~_Ql}_~DJ,liJ_hlf_bc_Jl~n_m1:
thirong chi c~n tDi4~~g!~_!p'~!~.2pjn,doikhi chu~n bi
lidocain d§ lam m~t phan xt;!h~u hQng d§ gay te d~t nQi khf quan, tuy thea b~nh
nhan rna chQn thea chi oinh.
- Chu~n bi thubc me:
.~------~.~

• ......._--

•••---

••• «--

+ Thubc me ho h~p:

(~;d oa co s~n trong binh tren may me, chi c~n ki§m tra
......._ ...... ,.....

06ng h6 00 ap Ivc.
+ Thubc me .hQHalogene:Cac thubc me bbc hoi & trong binh b6c hoi tren may
me.NSu binh nao h~t c~n phai b6 sung: th\lbc_J]l~_Hq19thantrong binh fluotex,
thu6c me forane trong binh jsofluran. M6i 10(jiithu6c OUQ'C06 trong binh rieng
clla no va d:uQ'Ck110a an toano

+ Thubc me flnh m~ch: Cac lo~i thbc me tTnh mt;!chhay duQ'c dung hi~n nay la
Diprivan, Etomidate, Thiopental,Ketamin ...
Thiopental: c~n phai pha thea n6ng dQoa chi dinh, pha va bam vaq t~e~n20m!.
Cac thu6c me khac, n~u co chi oinh dting, cling l~y s~ '/ao bam tiem rieng va
dan nhan.

7


+ Thu6c gian co: thuoc gian co co hai loai khl_i'Cl/C va kh6ng

kill,. eire. M6i 10~li

hien nay co nhieu thuoc khac nhau. Succinyl Cholin, Norcuron, Esmeron,
Arduan, Pavulon ...
Liru y: khi lftythuoc van bam tiem can phai dan nhan vao bam tiem va ghi ten thu6c
- Thu6c giam dau: nhu Fetanyl.
4.1.6. ThuBc h8i

SITC

va djch truyen ")' tr "'I.,,, .
~\ \'-'W~' .

,TI:} tl

(ht\l.'l';(fLnlli,t
'"
.,' 'II

(~I.

L.+.

I."

"\

1,.fI.lV\J!.J",l.'j.,.I'UII,' .'

_ Cac thuoc h6i sire tim mach va)J:,Q_
..h~pcu;{,;;~~· chu~n bi sRn sang cho nhirng

co the l~y dung ngay.
,~,
Ao, rPU: I~'" /,

benh nhan nang, neu can

~.

,,,

l'

{C) ~,,~(/'1' ('-'...",!

!(..\..o.;_,~,

\i

_ Dich truyen: cac dubg dich thong thuong, ririger lactat, Nacl 9%, glucose 5va cac dung djch keo cao phan tir, dextran,HES 6%. 10%,mau(nSu co chi dinh),
khi Ifty mau vS phai lam ftm truce khi truyenunau du tnr).

4.2. Ky thu~tti~n hanh
_ Sau khi da kiem tra l<;!ivi~c chu~n bi b~nh nhan, chu~n bi d~y dli d\lng C\l cho
gay me nQi khi quan thi tiSn hanh

g,~m.m,~r;;J2~,
nhi,g,Jhg..Q,Q hlJY~L~P.~

1~aoxi qua mask vai khoang tu xa dSn g~n vai m~t cua

_ Sau d6 cho b~nh nhan

b~nh nhan d~ b~nh nhan ngui cho quen, tninh kich thich.
_ Sau do tiSn hanh ti.~m.Jh~9C .m~va thu{)c g~aI1co, thu6c giam,<;.1,<;lu
v6i li~u
lugng phu hgp v6i thS tr<;!ngcua nguai b~nh.

up mask cho b~nh nhan tha

_ Sau khi b~nh nhan b.~td~u, ngu thl
nhan

I)~\L12g.,"~~thi tiSn hanh

OXY, khi b~nh

l]~p'g.b~)]l,up mask kin. vao m~t b~nh nhan va

thong khi nhan t<;!ovai O,{(Y
100%.
~~..
,

_ Khi b~nh nhan da au dQ me va gian co thi tiSn hanh d~t nQi khi quan.

4.2.1. D~t ang NKQ qua Olf(rng mi~ng
f)~t 6ng NKQ qua duang mi~ng la phuong phap thuang dung nh~t.
Nguai gay me c~m den soi thanh quan b~ng tay trai dua 1u5i den vao ben
phai lu5i b~nh nhan va chuySn d~n vao duang giua. D~y lu5i sang mQt ben. Dua
d~n lu5i den xu6ng duai t6i g6c lu5i dS tim n~p thanh mono Nang lu5i den len
theo hu6ng can den vS phia truac m~t b~nh nhan dS bQc 1Q16 thanh mono Co thS
/i.

I

)" ';_<1,.),:..

1\(""'-;"";"--'

,,'It}

,/)- ~Ar,._,~,
tr ~y
,
()
J .")

ti' ,,)

,~'\.d~

(1

t
fY-}.,,::,;..U.

i'\ O~'-I)
• ~

,

-t;y;"~~~ \

,I

iI)!l'

"

ns" lL (".i.-

1 i,

(Y1f::::,~"t,.

>-

)


k~t hgp -fin sun nh~n giap xu6ng (thu thuat Sellick) dS d~ thay thanh man. LUll

Y

khong duoc dung ding nguoi benh lam diem tva d@bfty hroi den vi se lam gay
rang ngiroi benh. Khi thay 16 thanh mon, tay phai th§.y thu6c c§.m 0 _Ul 6ng noi
khi quan dua nhanh, nhe cho d§.u 6ng NKQ va bong chen 19t vao gifra 2 day
thanh am trong thi hit vao neu benh nhan con tho, rut cay thong nong, dfty tiep
ong vao sau trong khi quan nguoi benh cho d~n khi bong chen vu~_g!:!e:..b.gi_Qay

--------=-----

thanh am thi dirng lai. Thirong cung ding cua .nguoi benh irng voi

s6~~1_tren6ng

NKQ la duoc (nguoi Ian). Chen mieng benh nhan bang Ariway d@ngiroi benh

khong c~n bep 6ng NKQ.
Cl,I th~:

Biroc 1: Tu the benh nhan

Nglfiri 1&0
9


Tre Ian

Tre em

10


BUacZ:Tr~nfianfiQ?t den-soitnanh quail-va boc
Ngay sau khi benh nhan da duoc d~t

a tu

re thanh man
th~ dung, dua den soi thanh

quan van d~ nhin thay thanh monf cira van khi quan). Khi da nhin r5 duoc thanh
man thi viec dua 6ng NKQ vao se d~ dang.

C~m den soi thanh quan

Buoc 3: BQc lQthanh man

Sau khi dua hroi den sau van dung mire, thi nhe nhang nang no len thea
huang len tren va ra truce, Nhu vay se nang ca luai len va bQClQvung h~u.
Khong nen nang day hroi len bang dong tac du dua va keo can den v~ phia ding
ham nhu don bay. Lam nhir vay se khong nhin thay r5 thanh man, dong thai l~y
ding ham tren lam don b~y co the gay rang.
11


---------------

3. Sun nap

1. Thanh sau hong

2. Day luoi

4. Liroi ga

5. Rang ham tren

Thanh san hong va sun n~p

Buoc 4: Tim mac
Voi hroi den dua vao dung mire va nang nhe len, vung h~u se boc lQra. Bircc
tiep thea la tim mac. DiSu quan trong luc nay la phai xac dinh lu5i den nAm a dau?
C~n lam dong tic diSu chinh nrc thCri(n€uc~n) nham boc lQthanh mono
N€u d~u hroi den duoc d?t vao dung thung lung, se nhin thay n~p thanh
quan

a d~u lu5i

den va cira thanh mon

rna ra a phia

12

diroi,

-


N~u MUng hi~u chinh khong lam cho nguoi gay me nhin th~y- n~p thanh
quan va thanh mon thi hay rut ra, thong khi cho benh nhan bang bong va mat na
sau do moi b~t d~u di[tt lai.Dirng lai sau ~-~-,?"'~~,~Q._gL~,dS giam thiSu tinh trang thiSu

oxy, cac l~n dat 6ng NKQ chi nen gioi han trong yang 60 giay. Giira cac lin d~t
,

/

do benh nhan phai duoc thong khi p.~D.R1?9ng__~~_!!l_~Ln~.
MQt s6 benh nhan c~n phai phoi hQ'Pthem ~n vao tren thanh quarutheo
huang ~~a

len tren c~m benh nhan) se him cho thanh mon thay duoc t6i

da(thu thuat Sellick)
Viec nay co thS thirc hien bang pgon tay thu 4 hoaubli5

cua t.ID'trill._hay

nho nguoi phu ta lam ho.Khi dira lucri den soi thanh quan vao, neu thay dich tiSt
che kin khi Q<;lO,
thi phai hut vung do. Hut dich la viec lam can thiSt dS boc 1Q
thanh rnon va dS d~ phong benh nhan hit vao duang tha.
Buac 5: - D?t 6ng NKQ

C~m 6ng

a tay phai, IU6n vao mi~ng b~nh nhan phia ben phai. Di~u nay se

lam ngan ngua vi~c 6ng che khu~t t~m nhin vao thanh mono
Luon nhin r5 thanh mon, khi cac day thanh am gian xa(trong thi hit vao cua
b~nh nhan) thi nh~ nhang lu6n 6ng NKQ vao.
Tay phai gifr 6ng NKQ

*

a muc

20- 22cm tinh tu cung rang b~nh nhan.

Ghi ehu: nSu cac day thanh am khep l<;lithi hay eha cho chung rna ra. Dung

vQi yang dl)ng vao cae day thanh am dang khep kin vi co th@kich thich phS vi
gay co th~t phS quan. NSu day thanh am khong rna ra va giai h<;ln60 giay
thi dUng l<;liva thong khi b~ng bop bong va mi[ttn<;l.

13

aa hSt,


1. Sun ph~u

4. Luoi ga

2. Khi quan

5. Day thanh

Hinh anh day thanh am

Buoc 6: Rut den soi thanh quan ra.
Trong khi tay phai giir 6ng NKQ

a mire 20 - 22cm,

thi tay trai can than

rut den soi thanh quan sao cho kh6ng de xe dich ong NKQ . N~u co luon mot
nong 6ng thi sau do
\

rut nong ra.

BUGC 7. ~_i~mJr~LYiJrLda1~Q!1g
Sau khi kSt thuc khau d~t 6ng xong, se co cac tinh huong sau day xay ra:
D~t dung, 6ng NKQ vao khi quan va

vi tri hop ly

Dat dung, ong NKQ vao khi quan nhung

vi tri kh6ng

hQ'Ply

Dat sai, 6ng NKQ nh§.m vao thirc quan
T~t ca c§.n duoc xem lai, nSu kh6ng muon hau qua xau x~y ra. Nhu vay
day la bUGC cu6i cung, nhung cling kh6ng kern phan quan trong, gop phan to Ian
trong SlJ thanh bai cua thu thuat va giam nguy hai cho benh nhan va cho chinh ca
nguoi thay thu6c,

14


-----N~u

G?CGung:

* Thay khi, hoi ra manh/so
*

se) trong 6ng NKQ

Quan sat bung- long nguc va tieng tho trong luc thong khi bop bong cho benh

nhan:

Long nguc nho len m6i lfin thong khi
Vung da day khong phinh ra khi thong khi
Cuong G<)cac nhip tho nhu nhau

* Nghe bang
Luu

6ng nghe khi thong khi

y: khi

nghe tieng tho, phai Gam bao

ng¥fo6i xung ?_ben. Boi n~u d?t ong nghe

q~t. ~pg nghc

a thap

6'

CaQ

va Q~n l~!lg

ban co th@nhamtiengkhi
-- --- -~---.------.~-

vao

da day voi tieng tho.
- N~u G?t dung vi tri ta se nghe:
Ti~ng tho vao ca 2 ben,ri rao phe nang ro.
Ti~ng tho deu nhu nhau
Khcng nghe tieng khi vao da day

Biroc 8. c6 dinh NKQ len mat benh nhan
Ghi lai s6 ern chiSu sau cua ong tinh til cung rang: d@giup nhan ra su di
d<)ngcua 6ng.
c6 dinh 6ng len m?t b~nh nhan: b~ng bang dinh ho?c dl,lng Cl,lkhac,
nhung phai dam bao da m?t phai kho nh~m c6 dinh duQ'c ch~t va bao v~ da m~t
b~nh nhan.
4.2.2. D~t n(Ji khi quan qua miii
D?t 6ng NKQ qua duemg mlii thuemg phai chc.m 6ng n<)i khi quan c6
q~~~g~~nh nho_l1un nhung l~i co chi~u daici~ihan

so v6i 6ng n<)ikhi quan d~t

ducmg mi~ng.
X!t_l~i~?_?~~~.~y~
h()~ vq! pheI1yl~J2hril1.Q,f~~.Y~919)11gj.Boi

rna lidocain

quanh 6ng NKQ. Tay phai cfim 6ng NKQ, m~t vat ra phia ngoai, et~yth~ng goc
vao

16 mlii song song v6i san 16 mlii. Khi 6ng eta:vugt: qua 3ng mlii, cam giac
15

~---- ------- srrc carr-giam-ui;--a§.y-fmg-vao--d€n
-h:<2Ug-.---'fa-y--tr-a-i--e-ftm---aen--sffi-thaHh-quaH-Gu-a-.."'"C,"..;,...", ......,"

mieng, d~y lu6'i de xuong duoi tim nip thanh man va boc

10 2 day thanh. D~y

ong NKQ quan thanh man o_ thi th? vao, NSu ong co khuynh huang di v~ phia
sau thanh quan, dung kep Magill l_~L~~~
__
~?!l,J~vaodung vi tri.
- Cac biroc k~ tiep: hut dam neu can, Bop bong kiem tra, chinh dQ sau cua 6ng NKQ

sao cho hoi.van d~u 2 phoi. Bam bong chen. C6 dinh 6ng NKQ bang bang dinh.
Liru

y: NSu trong

vong 60s chua d~t duoc 6ng NKQ, tam ngung, bop bong h6

tro sau do c6 gang d?t lai.

KY

QUY TRINH

THU~T D~T ONG THONG N(H KHi QUAN QUA

DUONG Min

T

QUY TRINH

KY

"
KHONG
G. CHi!

CO

THU~T

I

T
1

Mang gang tay

2

Ki~m tra lai dung cu phuong tien

I

-Thir den sang
-Thir bong chen va xac dinh hrong hoi cftn bam

I

1-------~

-Cat bang dan d~ c6 dinh
3

Dung gac co t~m Vaselin boi tron vao 2/3 duoi
~,..,.~

dftu 6ng thong NKQ

I

!

4

Chinh lai dftu rna hinh eho phu hop

5

Chon 16 miii d~ d?t 6ng thong NKQ

6

Tay phai eftm 1/3 tren cua ong noi khi quan, dua

I

--

t··-

dftu 6ng vao 16 mlii dil eh9n thea ehi~u eong eua
6ng(b~ 15m huang xu6ng duai chan rna hinh),d~y
nhy nhang 6ng dftn thea san mlii v~ phia sau d~n
vung h~u h9ng
--

7

Tay tra.i eftm can den 0 113du6i sat v6i lu6'i den
16


8

Dung ngon cai va ngon tro cua ban tay phai

mieng mo hinh
9

rna

a khoe mieng phai

Dira lu6'i den vao mieng mo hinh doc thea mat
tren ben phai cua lu5'i v~ phia sau

10 Khi hroi den vao d~n day hroi nhin thay tiSu
thiet.an d§u hroi den vao g6e tiSu thiet
11 Dung lire cua tay keo can den thea huang vuong
goc voi ham duoi.hoi nghieng hroi den v~ phia
ben trai dS nhin thay thanh mon
11 Tay phai earn k~m Magill dira vao mieng mo hinh
va gap dau 6ng NKQ dira vao 16 thanh rnon thea
ehi~u miii vat.dong thai nguoi phu d§.y nhe d~u
tren ong NKQ vao cho d~n khi mat vat cua ong
NKQ qua hai day thanh am 2-4 em
12 Tay phai gift ong NKQ,tay trai l§y hroi den ra khoi
.I

mieng
13 Dung tay trai ~n nhe vao nguc va nghe khi thoat ra

a d§u

ong Nl(Q'dS

kiSm tra 6ng vao dung khi

quan
15 Dung bmn tiem born bong chen thea lugng hoi da:
'. I

xac dinh

\,l

16 G~n Ampu vao 6ng NKQ va bop bong

ii
17 Dung

6ng

nghe

kiSm

tra

c;tinh, ,. ,ph&i

hai

trai,phai.Hai day ph6i trai,phai va vung thugng vi
18 c6 dinh ky 6ng thong NKQ bAng bang dan
21

Thu d(;md\lng C\lg(;mgang

17


--~

* Dat

~

-

~~_--

6ng NKQ rna qua 16rniii

Dua 6ng NKQ quan miii khoang 1Q em sau do vira d~y nhe vao 6 thi benh nhan
,......~i);_i·O-~..;;:.~::_...,

hit vao vira kiem tra hoi tho ra cua benh nhan qua 16 ngoai 6ng NKQ 6 thi tho
ra. Khi ong NKQ..... ~ qua
day thanh am, benh nhan se co phan xa hova co hoi thoat
.. - ..
"-""'~--

,-'

r~_~Oi 6ng. Kiem tra vi tri cua ong bang b..op_Q_opg
va nghephoi r6i c6 dinh 6ng.
4.2.3. Thai dQ xu tri khi g~p d~t NKQ kh6
Can hru y rang benh nhan khong chSt vi noi khi quan kho rna chet vi nhirng bi~n
chirng cua no nhu thieu oxy, trao nguoc. Vi v~y dirng tnroc mot tnrong hQ'PG?t
noi khi quan kho can tinh d~n cac yeu t6 sau:
1,

r-. ,

- Benh nhan co kha nang thong khi bang mask khong

Cac trang thiet bi hien co d~ d~t nQi khi quan kh6~
- Kinh nghi~m cua nguai gay me.
- Nguyen nhan d~t nQi khi quan kho.
- Th~ tr;;tngcua b~nh nhan, cac b~nh 1ykern theo ...

7f

~~~!1_~?~_t~9~~
n_~~iem_~_~~t,~~.~g_"I?guy~p
!i_c s~u;
_ Khong thvc hi~n mQt minh, phai Iuon co it nh~t mQt nguai ho trq. Chu~n

bi s~n sang day du m9i d\mg

ql can thi~t co s~n.

_ Chu~n bi h~ th6ng thea d6i lien tl,lCdQ bao hoa oxy, huy~t ap dQng m(;lch,
di~n tim, m;;tch,t~n s6 th6 ...

- DS b~nh nhan tinh tao

va t\1'th6.

_ Cung c~p oxy 1000/0 cho b~nh nhaD viii phut tru6c d~t nQi khi quan.
_ Gay te t;;tich6 t6t, n~u b~nh nhan phai cho ngu thi v~n phai giG'thong khi
t\1'nhien. Truang hQ'Pngo;;ti l~co th~ dung gHin co nginnhung v6i di~u ki~n la


---~--~-:-r.-4-:-MQ1s6KY-fhu~t

d~t DQi khCquankh6

4.2.4.1. Thay d8i to' th~ bfnh nhan
10 ern dS lam cho true

Co thS ke cao d~u bang mot g6i nho khoang

khoang mieng va thanh quan thanh mot duong thang

"

Nho nguoi phu ~n vao sun thanh quan ra sau va len tren , Can S [)
Nho ngtroi phu keo moi tren ra sau dS thay thanh quan r5 han
4.2.4.2. Dung nong nQi khi quan ho~c que d~n dll'£rng
Dung nong noi khi quan (Mandrin hay Stylet) ~bo~,o 6ng noi khi quan
d~ uon cong ong noi khi quan thea

hLnh

diy

gfur ho?r~hfr S/dS dat d~ han.

Dung que d§n duongrguide jco mot d~u mem, ??t vi~~t;~~g khi quan tnroc sau
,

t';

n
lV1."_un

If) , C I

,

,/:.'.I_

do luon ong khi quan theo que nay.
,

._

4.2.4.3. Dung Bng soi m~m

r\.~oi'~.1'1/,
tki.ll III \l.t~_;~
1/ [I!..I~~

, J?

v,,~ ~TLItl.YI "

4.2.4.4. Dung mask thanh quan

c£ \).'r .

~4.2.4.5. D~t nQi khi quan ngtrQ'c dong

.'
IaJ.

'.

tl,(H_

.

'
,>J'V

"

l r- _ ~ ~

coop

'fua

,vw.'v,
J

!nJ;-

jWl,

&;,

'1

j

j(..kP .1flwyl 9li{l_~ ~fh:( fII c!

, ,

b

tLll!
-

r.~-/'

'\'-'0 ff,'LlI-l.:! zfcv' ,

4.2.4.6. Gay te t~i ch6 qua mimg giap nh~n d~ d~t nQi khi quan
4.2.5. Duy tri me
- D?t b~nh nhan 6 tll' th~ thwfm 19i eho ph§u thu~t
Sau-do ti~n hanh cluy tri me vai cae thu6c me da ch9n
- Theo d5i sat dQ me, gian co, d~u hi~u sinh t6n dS di~u ehinh dQ me va gian ca
thich hgp
- Trong khi m6 chu
4.2.6. DUi

y truy~n

dieh dam bao kh6i Im;mg tu~n hoan d~y duo

me

- T~t thu6e me va ngUng Slr dl,mg thu6c gian hgp

1y

- Bli du kh6i lugng tu~n hoan, mau
- Hut s<;ichdam giai ,

'11:-_'
~I '0,

C' !..
,

h(lU

,-'.\

ihJ~t4\~(\\lll)'tlQh

l'\:~,

_ T f\A-lC q-!J~'i VctU

:-: \ ":rrn ~/F!
"

,'Ll!:)

L'>.!.._--

C'

'::0..

9IJ,.t' f y~A9~!{).:i

(6L \(Z;~() P'h
,(Ij(.~

~LO

Jf\£i-L-(
DA. ,


---

---_---=--M6-xong~ trtrockhi -d~-b~nh--nhan-tv-th6-va--rtlt-b6--6ng--NK:Q-ph-a-i--kibn-t-r-a-*em- - ---off h~t anh huong cua thuoc gian co chua: benh nhan tir tho tot.ho duoc, ha duoc

morn, the hroi duoc, mo diroc mat. ..
261,

c;ran oJ ft.r :

N~u con tac dung cua thuoc gian co thi phai trung hoa bang each tiem

I~vs;~¥-tvnl~lJ2rostigmin 4om~~kg vao tinh mach. Truac khi ti~I1l_phi!L_l~YJ!l:'t~~.
n~u mach

4i)~911::_3 ' £h!l_!1_ d~gi lQ_Q_J_~tY~~~_!J:h~J?hai
tie!ll

:1
l£:t

\"110.1

l6h'rn

.

A !t2I?_i.Il.I? meg/kg.

~

.,) '.
'/"..G~
_

,!!I_~!l}_!!4!Dg· ~~ll_~~~::-_lQ-_phutkhi mach

.

1

ky thuat

- Rut 6ng thong noi khi quan khi off du diSu kien va rut ong dung

hgVYl;_'() /~ ~'91 Kg

"

" ,

'_(A,u,,)~:;,
r: - :.(be9d6i sat dau hieu sinh ton, tinh trang tho cua benh nhan de hoi sire cho kip thai.
r~ )
,

IC:LI'CDf'l{

>"-

--.

.-

/1S;I)ccJ /k~ - Khi benh nhan dff tinh tao, dau hieu sinh t6n 6n dinh thi chuy~n b~nh nhan v~
._/

""--/

phong h6i tinh.

5. THEO DOl, CHAM SOC vA

xir TRI TAl BIEN

5.1. Cham soc NKQ

- Vi

tri 6ng NKQ: Theo d6i vi tri cua 6ng noi khi quan,6ng 6'

vi

tri phu hqp,

sau,hay tUQtra ngoa.i
.+ Danh d~u, s6 cm, ccoos dinh chac ch~n 6ng nQi khi quan b~ng bang dfnh
+ Nghe ph6i, vung c6
+ Ch\lp XQ 16ng ngvc
+ Sa vi tri cua bong chen

.-Ap 11)'cbong

chen (cuff)

+ Khoang 20- 30 mmHg
+ Nghe vung c6 khong co ti~ng khi ph\lt nguCJc
- Tic 6ng
+ B~nh nhan co c~n 6ng khong
+ Ong co bi g?P (tu thS d~u b~nh nhan)
+ Khi hut dam thl dua xong vao co dS khong, dam co ~c quanh, co hut duQ'ckh6ng.
+ Hut dam d!ch ky va thea d6i nhu c~u.
20


-~D6

pliong tal nan tut 6ng

+ Giai thieh than nhan benh nhan neu benh nh~t tinh
+ c6 dinh NKQ dung quy each
5.2. Theo doi, cham soc va xir tri khac
1. Mach, HA, nhip tho, tri giac, Sp02, khi mau dong mach, dien tim
2. Chup phoi ki~m tra, d~u 6ng phai nam gitra

7 d~u ~l!gng_Q~m,khoang Ijl__gjiIa

khiquan. NSu thay xep phoi mot ben: rut lui ong NKQ vai em
3. Chay mau do chan thuang hong, thanh mon: cam mau
4. Chay rnau miii: nho vai giot thuoc £Q_m~chnhunaphazoIinvao miii.
5. Phu n~ thanh mon: khi dung dich corticiod
6. Viem xoang, chay mroc miii mil, nhiem khuan phoi- phe quan: khang sinh
7. Ngirng tim d<)tngot do co that thanh mon qua manh do phan x~:'
C~p ciru ngirng tim: d~m rnanh vao vung truce tien nhi~u 1~n,bop bong ambu
voi oxy 100%, atropin 0,5 - Irng, adrenalin TM neu c~n...
e)_ - _L}_

6. RUt D{li khi

G-~.q,

quan

)

~.

,

\It '7"

6.1. Dieu ki~D rut Dqi khi qUaD
"

jJQ.C;z._

" t_Dg
?:..
- B~Anhnhan
Jot ca ve bIen dQ va tan so.
'I

;..

• "

"

,;..

_

(,:ti)c, ccC"'r";P ~ )

/) 'n'~LI_
,

;.,

~

(.).
.-

"J"D

rl

l"

/

llJ'-~7
(p"(j;
.$
/t

I~c d~u va _nl?-~~._<:!~llkhoi ban m6 trong

yang 2_gjay,
- HuySt d<)ng6n dinh it nh~t 1£115phut sau khi t\1'tho khi trai.

6.2. Nhfrng di~u hru

y khi

rut nqi khi qUaD

- Danh gia di~u ki~n d~ rut n<)ikhi quan.
- Chu~n

bi d~y dil d\1ng C\1d~ d~t l~i ho~e dVng C\1khai khi quan nSu c~n.

- Hut s~eh dam dai trong n<)ikhi qufm va hQng mi~ng.
- Rut 6ng n<)ikhi quan nh~ nhang. Sau khi rut nen up mask eno b~nh nhan tho
oxy

tu ~l(p_~~t

cho dSn khi b~nh nhan t\1'th& binh thuang.
21

.

Cc)Q

- M9_i_\'~ ct~uchi h0ng.
- GQi hoi mo m~t, ha mi~ng, Ie lu5i,

",r/ ~

k4-' ,- ~ J1.;;/)/
--:;;:'/.
ct.rtl,
'nOeL uIV
"

(oX 1/ ._ 1" £,

)

"7)5

~

U

)

,


Ml}c tieu hoc t~p:

1. Trinh bay duac chz'dinh vel chong chi dinh cua gay me Mask
2. Trinh bay

dU9'C

chi dinh

va chong

chi dinh cua gay me Mask thanh quan

3. Trinh bay duac chudn bi benh nhan.dung

C1;f

phuong

tien cho gay me

mask, mask thanh quem.
4. Trinh bay duoc
1. D~I

kY

thudt gay me mask,mask thanh quem.

crroxc

Gay me Mask la phirong phap gay me ho hap bang each dua thu6c me
van dirong ho hfrp benh nhan. Phuong phap nay bit buoc phai dua thu6c me vao
co th~ nguoi benh qua con dirong ho hap, nguoi benh hit hoi thu6c me, thu6c di
qua khi quan, phe quan, phe nang d~ van mau, r6i len nao khi dat nong dQ thich
hop thuoc se ire chS nhtrng trung khu than kinh gay ra hien tuong me.
Khi chfrm dirt cung cap thuoc, nong dQ thubc trong phe nang ha thap, nen
thu6c tir mau se thoat ra phS nang do chenh 1~ch ap sUfrt,thu6c

me h6 hfrp citra

van co th~ b~ng duang h6 hfrp nen thoat ra khoi co th~ chtl y~u b~ng duang h6
h~p 1a chinh, chi c6 mQt ph~n r~t nh6 cua thu6c duQ'c lJiSn d_~5ngtron,g co th~ Vel.
thai ra thea con duang khac,
2.

GAY ME

l\1ASK

2.1. Chi dinh

NU AHa

va chBng chi

dinh

2.1.1. chi dinh
- Cho cac phfru thu~t gian f_Q...i!."'~t!.~Ilg blnh
- B~nh nhan mb c6 !hQigi~tLUg~l1
- Ph~u thu~t

a ~~ng_b\l~_g_4gg~,p_h~~..th~~!.o.:.c~i

2.1.2. ChBng chi dinh
- Phfru thu~t doi hoi nhi~u gian co

22


----------=-- eac-phfrrrihu-~rt&rr,-mftln}ri-@u-mau-;-lY~-----nhfm
dang hi ShOCK, cnoang ckn pnal~-

h6i sue tich eire

- Benh nhanh co cac m6 cac _kh6i u trong vung Ipj~ng, hQ!1_g
- Benh nhan co da ~ay~y,

tJm_gli~tnhi~u dorn giai

- r_hfiuthll~LY@g__~~U,
m~l, _c_Q.
3. UlJ DIEM

vA NHU<}C DIEM

3.1. Uu di~m
- 9i~m_g!1Q'cng(>doc thuoc me do kSt hop nhi~u loai thu6c va _gji'lJPJ!~~hrong
thuoc trong gay me tinh mach
- Nguoi gay me co th~ lam he hap nhan tao cho nguoi benh
3.2. Nlnroc di~m
- Gay ra cac ~~j~!!, thirongton vung mat
- He h~p nhan tao voi ap luc Ian thi khi co th~ tran vao da day gay trao llgllgc
4. CHUANB!
4.1. ChuAn b] b~nh nhan
4.1.1 Ki~m tra hi.

SO'

b~nh an

- H6 so benh an phai diroc lam d~y du voi dung ten, dung tu6i va dung benh cua
benh nhan. Dong thai dil duoc lam d~y du ___
thu- tuc hanh
chinh tnroc m6-

J'_ Gi~y cam dean m6
\,/ - PhiSu chu~n bi b~nh nhan truac m6: phiSu mlY danh gia xem khoa phong dil
chu~n bi b~nh nhan truac m6 nhu thS nao, co dung theo yeu c~u cua gay me hay
kh6ng: d~n b~nh nhan nhin an, v~ sinh vung phfiu thu~t, d6i vai m(>t s6 phfiu
thu~t duang tieu hoa dil duQ'cth\lt thao hay chua ...
..j

-

Bien ban h(>ich~n

* Cac xet nghi~m truac m6
- Cac xet nghi~m co ban:
· C6ng thuc mau, Ts, Tc.
· XQ ph6i
· ECG

i-I
CGc\.t. ISU.i3"(,
,h\;'),
.. __I

C,

j".

If) " " _, _- '.).'

,...:})

17)1\\ " bVc-u~"'.

- Cac xet nghi~m chuyen khoa
23


----

---~-K:i~m-tFa--danh-g-i-a-Ga-c-xet-nghi~m-dU'9'c -dtLng-h1-them--cUa-bic--s'Lgay--me-trong~~--qua trinh tham kham ti~n me (neu co)

4.1.2. Tham kham chufin b] b~nh nhan
Ngiroi gay me c~n phai kham tong quat benh nhan, danh gia tinh trang
toan than cua benh nhan: mach, nhiet, huyet ap va mot s6 viem nhiern c~p tinh
neu co (viern miii hong cap). NSu ~

vi$.ID..Q~9ng h6 h~p c~n dS nghi bac si

xem xet tnroc khi quyet dinh mo.
- Khai thaclhoi diem l~n an uong cuoi cling
- Kham va tien hrong mire dQ kho khan khi d~t noi khi quan, each khac phuc.
- KiSm tra rang gia cua benh nhan, nSu co phai 1~yra.
Chu y., benh nhan c~p ciru da s6 co da day d§y, vi thS khi gay me co nguy co
trao nguoc cao.
•

Sau khi kham, danh gia, phai:

+ Dv kiSn thu6c gay me, thu6c h6i suc Slr d\lng, dv kiSn dUQ"ccac tai biSn va
cach kh~c ph\lc.

-

Ki~m tra b~nh nhan d§:lam v~ sinh vling m6 hay chua

-

Thay qu~n ao s<;lchse, dQi mil, che toc

-

Tr~n an,tam 1y cho b~nh nhan- Ban giaotai san

* Trong phong

rnB

- B~hh nhan phai dUQ"ctheo d6i cac d~u hi~u sinh t6n(m<;lch,huySt ap, ECG) tn~n
monitoring.
- B~nh nhan phai dUQ"cl~p mQt duang truy~n t1nh m<;lch
Tu thS b~nh nhan:
B~nh nhan dUQ"cd~t n~m ngua, co g6i ke duai vai, m~t dUQ"ctrai bang
g<;lC
dS che kin m~t va tranh cho m~t bi t6n thuang boi thu6c me.
4.1.3. Ti~n

me

La c~n thiSt cho b~nh nhan Ian tu6i, tranh cho duang h6 h~p b~nh nhan bi
--_._---,-_.

_---_._ -

~,-,-~".,.

-

kich thich khi ngui thu6c me h6 h~p.
24