MỤC LỤC
I.
II.
L ời m ở đầ u
Xã h ội ngày càng phát tri ển, b ộn b ề cu ộc s ống kéo con ng ười vào nh ững lo toan
ch ật v ật. H ọ d ần d ần quên lãng đi giá tr ị chân chính t ừ nh ững đi ều bình d ị nh ất. N ỗi lo
c ơm áo gạo ti ền đè n ặng lên đôi vai m ỗi ng ười trong th ời đại công nghi ệp. C ũng chính
s ức ép đó đã khi ến ta có nh ững thay đổi tr ước t ư duy ti ếp nh ận tin t ức. Chúng ta, nh ững
con ng ười hi ện đại đang đứng tr ước nguy c ơ t ụt h ậu v ề kinh t ế nh ưng đi ều đáng s ợ h ơn là
nguy c ơ vong bản v ề mặt văn hóa.
Ngày nay, khi làn sóng thông tin b ủa vay quanh mình, con ng ười có vô s ố c ơ h ội
lựa ch ọn nhi ều cách ti ếp nh ận khác nhau. S ự c ạnh tranh trong gi ới báo chí khi ến cho
nguy c ơ b ội th ực tin t ức ngày càng t ăng cao. Th ế nh ưng, ít ai chú tâm đến giá tr ị v ăn hóa
đằng sau nh ững trang báo V ăn ngh ệ địa ph ương đang được xu ất b ản hàng tháng trên th ị
tr ường báo chí. Ch ẵng ph ải chúng ta c ố tình lãng quên đi ều đó nh ưng kì th ực Báo chí
Văn ngh ệ đang ngày m ột nh ạt d ần gi ữa dòng xoáy tin t ức.
Lục tìm kh ắp n ơi trong làng báo không th ể tìm đượ c m ột t ờ báo nào đủ s ức truy ền
tải nh ững n ội dung v ề nét đẹp, v ăn hóa con ng ười Vi ệt nh ư báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương
hiện nay. V ăn hóa là cái h ồn, là b ộ m ặt c ủa đất n ước. T ờ báo, t ạp chí V ăn ngh ệ địa
ph ương đảm nhận vai trò gi ữ gìn và xây d ựng m ột n ền v ăn hóa tiên ti ến đậm đà b ản s ắc
dân tộc. Không chỉ làm nhi ệm v ụ chính tr ị mà còn gi ữ v ị trí quan tr ọng trong công tác
truy ền bá t ư t ưởng v ăn hóa, xã h ội. Góp ph ần xây d ựng đời s ống tâm th ức con ng ười Vi ệt
ngày một giàu đẹp.
Có thể nói, báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương ngày nay đang n ắm gi ữ vai trò kép, v ừa
là phương tiện chính trị, v ừa làm công tác v ăn hóa. Nh ưng, th ực s ự “V ăn ngh ệ địa
ph ương” đã có ch ổ đứng đúng nghĩa c ủa mình hay ch ưa ? Đó còn là câu h ỏi ch ưa có l ời
giải đáp tr ước nh ững thách th ức kinh t ế trong xã h ội hi ện đại.
Giới thi ệu Báo chí V ăn nghệ địa ph ương
II.1
Khái niệm Báo chí Văn nghệ
Báo chí Văn ngh ệ là m ột b ộ ph ận c ủa Báo chí cách m ạng có ch ức n ăng, nhi ệm v ụ
rất đặc thù mà bao trùm “là n ơi t ạo ra các tác ph ẩm, các s ản ph ẩm v ăn hóa” và th ực hi ện
truy ền bá, quảng bá nh ững tác ph ẩm, các s ản ph ẩm ấy đến công chúng. M ỗi tòa so ạn Báo
chí Văn ngh ệ phải là m ột đơn v ị V ăn h ọc Ngh ệ thu ật, m ột c ơ quan V ăn hóa đượ c đầu t ư
đúng v ới nhu cầu và yêu c ầu c ủa nhi ệm v ụ t ư t ưởng.
II.2
Báo chí văn nghệ địa ph ương
Báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương là c ơ quan ngôn lu ận, di ễn đàn v ăn ngh ệ c ủa l ực
lượng văn ngh ệ sĩ địa ph ương. Đây là n ơi bi ểu th ị thái độ t ư t ưởng c ủa các cây bút tr ước
các sự ki ện chính trị trong t ỉnh và c ả n ước. N ội dung chính là n ơi để các tác gi ả, tr ước h ết
là các h ội viên c ủa tỉnh, thành ph ố đăng t ải các sáng tác, các bài nghiên c ứu, lý lu ận phê
bình m ới trên t ờ t ạp chí c ủa mình, cùng v ới vi ệc thông tin các ho ạt động v ăn h ọc ngh ệ
thu ật c ủa tỉnh, trong n ước và th ế gi ới.
II.3
Vai trò của báo chí V ăn nghệ địa ph ương
Ngày nay, s ự phát tri ển c ủa Khoa h ọc Công ngh ệ ngày càng l ấn l ướt nh ững góc
c ạnh trong chi ều sâu v ăn hóa c ủa m ỗi con ng ười. Cu ộc s ống hi ện đại khi ến ta ch ạy theo
nh ững tin t ức th ời s ự nóng h ổi, làm lãng quên giá tr ị nhân v ăn đằng sau nh ịp s ống th ường
ngày. Yếu t ố V ăn hóa- V ăn ngh ệ chính là chi ếc m ỏ neo giúp con ng ười quay v ề v ới tâm
linh, c ội ng ồn c ủa đất Vi ệt.
Xét v ề m ặt Lịch s ử, đặc tr ưng c ủa v ăn hóa Vi ệt chính là v ăn hóa làng xã. M ỗi
vùng, m ỗi mi ền đều mang nh ững nét đặc tr ưng c ủa riêng mình. Các t ổ ch ức V ăn h ọc
nghệ thuật, tạp chí V ăn ngh ệ địa ph ương hi ện nay đảm nh ận vai trò gi ữ gìn và phát huy
bản sắc văn hóa ấy c ủa Vi ệt Nam. Vì v ậy, V ăn ngh ệ địa ph ương không ch ỉ làm nhi ệm v ụ
chính trị mà còn vì nhu c ầu duy trì và phát tri ển v ăn hóa.
(Các tạp chí V ăn nghệ địa ph ương)
M ỗi t ờ Văn ngh ệ đị a ph ương s ẽ phô ra v ẻ đẹp đặc tr ưng vùng mi ền c ủa mình. Góp
phần tô đi ểm n ền văn hóa trên đất n ước, đậm đà b ản s ắc dân t ộc Vi ệt. Trung tâm c ủa V ăn
hóa chính là V ăn h ọc và Ngh ệ thu ật. Ngoài ch ức n ăng ngôn lu ận, m ỗi t ờ V ăn ngh ệ địa
ph ương còn đảm nhi ệm vai trò c ầu n ối nh ững cây bút tr ẻ. Khuy ến khích l ớp thanh niên
tìm hi ểu văn hóa c ội ngu ồn thông qua nh ững t ản v ăn, t ạp bút… Tóm l ại có th ể nói, báo
chí văn nghệ địa phương có m ột “vai trò kép” v ừa là ph ương ti ện chính tr ị v ừa là m ục
đích văn hoá, v ừa làm đặc s ắc v ăn hoá các vùng, mi ền, v ừa làm đậm đà b ản s ắc v ăn hoá
dân tộc.
III.
Đánh giá th ực trạng c ủa báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương hi ện nay
V ới 60 tạp chí văn ngh ệ c ủa các H ội V ăn h ọc Ngh ệ thu ật địa ph ương, có th ể nói
báo chí dành cho v ăn ngh ệ là r ất l ớn, là m ảnh đất r ộng rãi để các tác gi ả v ăn ngh ệ b ộc l ộ
tài năng, công b ố tác ph ẩm. Báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương hi ện nay là m ảng báo chí ít có
xu h ướng gi ật gân, câu khách nh ất trên c ả n ước. N ội dung m ềm m ại, d ễ đi vào lòng
ng ười. Chiêm nghi ệm đượ c nh ững giá tr ị v ăn hóa trong cu ộc s ống. Tuy nhiên, bên c ạnh
nh ững m ặc tích t ực thì báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương v ẫn còn nh ững h ạn ch ế nh ất định.
III.1
Chính sách hạn hẹp, kinh phí không tự chủ
Thông tin t ừ B ộ Thông tin và Truy ền thông cho bi ết, tính t ới tháng Sáu n ăm 2017,
cả n ước có 982 c ơ quan báo, t ạp chí đượ c c ấp phép ho ạt động. Trong đó có 60 t ờ báo, t ạp
chí Văn ngh ệ đị a ph ương. M ỗi c ơ quan báo chí đều có m ột chính sách, định h ướng riêng
để phát tri ển lâu dài. Tuy nhiên, không ph ải t ờ báo nào c ũng làm ch ủ được tài chính cho
c ơ quan mình. Đặ c bi ệt là v ới nh ững t ờ báo V ăn ngh ệ c ấp địa ph ương, ho ạt động ch ủ y ếu
v ẫn là d ựa trên ngân sách nhà n ước.
Trao đổi v ới chị Thanh Vân (th ư kí tòa so ạn t ạp chí V ăn hóa Qu ảng Nam), ch ị
chia s ẻ: “M ọi ho ạt động c ủa t ạp chí đều là do s ở V ăn hóa- Th ể thao và du l ịch c ấp v ề.
Nên khi mu ốn làm vi ệc gì đó ngoài khuôn kh ổ đều ph ải báo cáo. Chúng tôi d ự định m ở
một trang tin đi ện t ử và đang đợi phê duy ệt vào n ăm 2018”. C ũng chính vì s ự ph ụ thu ộc
này mà các Báo chí V ăn ngh ệ đều mãi n ằm ru rú trong chi ếc nôi c ủa mình. Khác v ới
nh ững tòa soạn báo chí tin t ức, Báo chí V ăn ngh ệ ch ủ y ếu xu ất b ản để ph ục v ụ cho các s ở
ngành liên quan nh ư V ăn Hóa, Du l ịch. S ố còn l ại dùng để bi ếu g ửi, r ất ít t ạp chí xu ất b ản
v ới s ố l ượng l ớn để bán. Đi ều này d ẫn đến tình tr ạng h ạn h ẹp v ề kinh phí là đi ều hi ển
nhiên.
Đời sống c ủa con ng ười ngày càng b ị xoáy sâu vào nh ững áp l ực kinh t ế, tài chính.
Khi không đủ th ời gian để trang tr ải cho đời s ống v ật ch ất thì nhu c ầu tinh th ần c ũng d ần
dần h ạn hẹp. M ột con chim ch ỉ c ất ti ếng hát say mê khi đã ăn u ống no say. Con ng ười
c ũng vậy, h ọ chỉ sáng t ạo th ơ v ăn khi v ật ch ất đủ làm h ọ c ảm th ấy ổn định, ph ấn ch ấn.
M ột th ực tr ạng cho th ấy, nh ững ng ười làm Báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương có thu nh ập
th ấp h ơn so v ới đồng nghi ệp ở các c ơ quan báo chí, đài truy ền hình khác r ất nhi ều. C ũng
chính vì l ẽ đó mà các tòa so ạn luôn ph ải cân đo đong đếm s ố l ượng bài vi ết, nhu ận bút
trên m ỗi s ố báo. M ặc nhiên, nh ững đi ều này tr ở thành b ức màn vô hình rào c ản s ự phát
triển của nh ững t ờ Báo v ốn dĩ mang nh ững nét đặc thù riêng bi ệt. Nói nh ư th ế không ph ải
là n ước ta không dành s ự ưu đãi cho Báo chí V ăn ngh ệ. Không nhi ều c ũng ít, m ỗi c ơ
quan Báo chí v ăn ngh ệ đều đượ c chu c ấp tùy vào tình hình ho ạt động. Con s ố này có phát
huy đượ c hay không còn ph ụ thu ộc vào nh ững ng ười đứng đầu trong m ỗi t ờ báo.
3.2 Báo chí V ăn ngh ệ đị a ph ương: Khan hi ếm ngu ồn nhân l ực
Sau nh ững khó kh ăn v ề kinh t ế thì ngu ồn nhân l ực c ũng là v ấn đề nh ức nh ối hi ện
nay ở các báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương. Ng ười làm báo trong xã h ội thì đầy r ẫy nh ưng
ng ười làm báo mà chuyên sâu v ề V ăn hóa V ăn ngh ệ thì không nhi ều. M ỗi t ờ báo V ăn
ngh ệ đị a ph ương đều có b ản s ắc c ủa riêng nó. Đi ều đó không quá khó kh ăn để b ộc b ạch
trên m ỗi s ố báo. Nh ưng quan tr ọng là ng ười th ẩm định nó có đủ n ăng l ực để th ẩm th ấu
h ết nh ững chi ều sâu trong giá tr ị v ăn hóa ấy. T ờ báo có đậm đà hay không còn ph ụ thu ộc
vào trình độ T ổng biên t ập, th ư kí tòa so ạn, h ọ là nh ững ng ười ch ủ bút s ẽ l ều lái t ờ báo
Văn nghệ của mình đi đúng h ướng.
Hi ện nay, t ổng biên t ập c ủa nh ững c ơ quan báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương ch ủ y ếu
là những nhà v ăn, nhà nghiên c ứu V ăn hóa. Nh ưng l ớp ng ười ở l ại lâu dài v ới n ơi này
không còn nhi ều. M ột ph ần vì đời s ống kinh t ế khó kh ăn, ph ần khác vì yêu c ầu tính ch ất
c ủa m ột ng ười làm V ăn ngh ệ trên báo không hoàn toàn đơn thu ần ch ỉ là “V ăn hóa”. Th ế
h ệ trẻ có không ít ng ười tài gi ỏi, kh ả n ăng k ế c ận s ự nghi ệp nh ưng h ọ r ẻ rúng, t ừ b ỏ môi
tr ường Văn ngh ệ để đến v ới nh ững tòa so ạn báo chí tin t ức, hòa mình vào nh ịp s ống hi ện
đại. Nh ư tạp chí Đất Qu ảng (H ội V ăn h ọc ngh ệ thu ật t ỉnh Qu ảng Nam) hi ện t ại ch ủ ch ốt
chỉ có hai nhân viên. Các c ộng tác viên thì t ản đi c ả n ước nh ưng ng ười t ổng h ợp, phê
duy ệt, t ất cả các công đo ạn thì h ầu h ết đều do t ổng biên t ập và m ột nhân viên tr ị s ự đi ều
hành.
Thi ếu nhân l ực nh ưng l ại t ồn t ại nh ững b ất c ập trong cách qu ản lí. Nhi ều báo V ăn
ngh ệ đị a ph ương tùy tiện đưa nh ững ng ười làm trong ban Tuyên giáo, cán b ộ s ở v ề làm
T ổng biên tập. H ọ cho r ằng cán b ộ Tuyên giáo thì có th ể làm b ất c ứ nh ững vi ệc liên quan
đến Văn nghệ. Và kì th ực thì đằng sau đó là nh ững h ệ l ụy không đáng. Ch ất l ượng t ờ báo
ngày càng sa sút vì nh ững ng ười đứng đầu không đúng trình độ chuyên môn. Định h ướng
báo chi V ăn ngh ệ sai l ệch, ch ệch h ướng kh ỏi đườ ng ray V ăn hóa, V ăn ngh ệ. D ần d ần,
nh ững t ờ báo nh ư th ế làm mất ni ềm tin n ơi b ạn đọc, làm t ầm th ường hóa b ản s ắc dân t ộc
3.3 C ộng tác viên tu ổi đời ch ưa “sâu”
Đặc thù của nh ững ng ười làm Báo chí V ăn ngh ệ là ph ải am hi ểu v ề chi ều sâu v ăn
hóa, giá trị b ản sắc dân t ộc. H ầu h ết, ng ười có trình độ chuyên môn v ề v ăn hóa đều ở độ
tu ổi thâm niên, h ọ là nh ững ng ười có kinh nghi ệm v ề l ĩnh v ực “ V ăn ngh ệ”. Tr ải qua
nh ững n ăm tháng gió m ưa cu ộc đời, h ọ nh ận ra s ự giao thoa trong n ền v ăn hóa gi ữa ch ế
độ c ũ và xã h ội m ới. T ừ đó có nh ững bài vi ết, nh ận định th ẩm th ấu được nôi hàm V ăn
hóa. Cái c ốt lõi là ở cách nhìn nh ận cu ộc đời c ủa ng ười thâm niên bao gi ờ c ũng sâu s ắc
h ơn gi ới tr ẻ. Vì vậy, trong th ời đại hi ện nay, l ớp ng ười ấy d ường nh ư r ất khan hi ếm.
M ỗi ngày, các t ờ báo V ăn ngh ệ địa ph ương có hàng ch ục bài vi ết g ửi v ề c ủa các
c ộng tác viên trên c ả n ước nh ưng m ấy khi tòa so ạn ch ọn l ọc đượ c m ột bài nh ư ý mu ốn.
Không phải là l ớp tr ẻ không đủ kh ả n ăng mà vì h ọ ch ưa đủ “tr ải” để th ấm đượ c “s ự đời”.
Nh ững bài h ọc, cách nhìn nh ận c ủa h ọ không thuy ết ph ục đượ c các cây bút g ạo c ội trong
gi ới Văn ngh ệ. V ậy thì làm sao có th ể đưa bài vi ết vào t ờ báo c ủa mình ?. N ếu ch ọn l ọc
bừa bãi thì hóa ra tờ báo đang trêu ng ươi độc giả ?.
Cẩm Hà (Nhân viên tr ị s ự t ạp chí Đất Qu ảng- H ội V ăn h ọc ngh ệ thu ật t ỉnh Qu ảng
Nam) tâm s ự: “Cái khó c ủa ng ười làm báo V ăn ngh ệ hi ện nay là ở trình độ chuyên sâu v ề
Văn hóa. Tôi th ường khó kh ăn trong công tác ch ọn l ọc bài. Có r ất nhi ều em còn tr ẻ, vi ết
lách t ốt nh ưng độ thẩm th ấu c ủa các em v ề cu ộc s ống ch ưa sâu. Nh ững th ế h ệ đi tr ước thì
ngày m ột v ơi d ần, các cây bút không còn th ường xuyên xu ất hi ện khi ến cho chuyên m ục
khan hiếm bài c ộng tác ch ất l ượng”. D ường nh ư báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương đang đứng
trước thực trạng “Tre già măng không m ọc”.
Kì th ực, các t ờ báo V ăn ngh ệ địa ph ương trên c ả n ước thông th ường m ỗi tháng ra
m ột số. Nh ưng để có đượ c nh ững bài vi ết ch ất l ượng t ừ các c ộng tác viên thì c ũng là c ả
m ột quá trình sàn l ọc. Đủ để th ấy r ằng công tác đào t ạo chuyên sâu trong l ĩnh v ực V ăn
hóa ở n ước ta v ẫn còn h ạn h ẹp. Các t ờ báo V ăn ngh ệ địa ph ương lâm vào tình th ế đói
khát nhân l ực c ả trong c ơ quan l ẫn ng ười c ộng tác. Thi ếu ở đây không ph ải là ngày m ột
ngày hai mà là nh ững v ấn đề lâu dài. E r ằng khi th ế h ệ đi tr ước không còn đủ s ức để
truy ền l ửa Văn ngh ệ thì l ớp ng ười đi sau c ũng không m ấy m ặn mà v ới l ĩnh v ực này.
Nguyên nhân của thực trạng
Câu h ỏi c ần đặt ra đối v ới nh ững ng ười tâm huy ết v ới báo chí V ăn ngh ệ địa
ph ương: “Tại sao báo chí V ăn ngh ệ ngày càng gi ảm sút ch ất l ượng” ? Đó không đơn
thu ần chỉ là câu h ỏi mà còn là nh ững nguyên nhân sâu xa trong su ốt bao nhiêu n ăm qua
khiến báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương không còn gi ữ đúng v ị trí c ủa mình trong làng Báo
Vi ệt. Xét cho cùng, xu ất phát t ừ hai nguyên nhân, t ừ sâu bên trong n ội b ộ và s ự tác động
c ủa y ếu t ố môi tr ường xã h ội.
IV.1
Nguyên nhân chủ quan:
Hi ện nay, nhi ều t ờ báo, t ạp chí V ăn ngh ệ địa ph ương v ẫn ch ưa th ực s ự coi tr ọng
công tác lí lu ận, phê bình V ăn h ọc, Ngh ệt thu ật. Để x ảy ra tình tr ạng l ệch chu ẩn trong
việc tuyên truy ền nh ư khen chê tùy ti ện, thi ếu cân nh ắc khi gi ới thi ệu m ột tác ph ẩm có
n ội dung nh ạy cảm. Hay đứng tr ước s ự thách th ức c ủa kinh t ế, m ột s ố báo chí V ăn ngh ệ
IV.
địa ph ương có khuynh h ướng th ương m ại hóa, kinh doanh, coi tr ọng s ố l ượng h ơn ch ất
lượng. Đơ n thuần c ũng vì ng ười làm báo ch ưa th ực s ự có tâm v ới ngh ề. Đội ng ũ nhân
lực còn m ỏng, không đủ s ức đưa t ờ báo v ượt qua nh ững thách th ức v ề đi ều ki ện kinh t ế.
N ội dung bài vi ết con khá s ơ sài khi ến l ượng độc gi ả ngày càng gi ảm sút. Trình độ
chuyên môn c ủa ng ười biên so ạn không th ực s ự x ứng t ầm d ẫn đến ch ất l ượng t ờ báo
ngày càng y ếu kém. Không làm n ổi b ật đượ c y ếu t ố V ăn hóa trong m ỗi s ố báo V ăn ngh ệ
c ủa đị a ph ương mình. Mà cái quan tr ọng nh ất ấy m ột khi đã m ất đi thì ch ẵng còn lí do gì
để t ồn tại v ới t ư cách là Báo chí V ăn ngh ệ n ữa c ả.
IV.2
Nguyên nhân khách quan:
S ự ra đời c ủa báo mạng đi ện t ử đã ảnh h ưởng không nh ỏ đến các lo ại hình báo chí
truy ền th ống. Hầu hết báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương hi ện nay đều xu ất b ản d ưới d ạng
báo in, m ột s ố ít có chuyên trang đi ện t ử. Báo m ạng thu hút ph ần l ớn độc gi ả, làm gi ảm
sút số l ượng ng ười quan tâm đến “V ăn hóa v ăn ngh ệ”.
Đa phần công chúng th ường x ếp t ờ báo V ăn ngh ệ địa ph ương là ch ọn l ựa sau cùng
để đọc. B ởi l ẽ “V ăn ngh ệ” ch ỉ thích h ợp trong nh ững lúc r ảnh r ỗi và c ần có nh ững giây
phút th ư giãn. Chính vì t ờ báo V ăn ngh ệ có tính ch ất đặc thù này nên độc gi ả c ũng n ằm
trong m ột gi ới hạn ch ừng m ực. Không ph ải ai c ũng quan tâm đến V ăn ngh ệ địa ph ương
và dành nhi ều th ời gian đón đọc chúng.
Li ệu rằng, n ước ta đã th ực s ự có nh ững chính sách ưu đãi cho Báo chí V ăn ngh ệ ?
Rõ ràng, n ước ta luôn coi tr ọng vi ệc gi ữ gìn và xây d ựng n ền V ăn hóa tiên ti ến đậm đà
bản sắc dân t ộc nh ưng kinh phí đầu t ư cho các t ờ báo, t ạp chí V ăn ngh ệ địa ph ương còn
quá h ạn h ẹp. D ẫn đế n tình tr ạng các cây bút đắc l ực chuy ển h ướng sang các lo ại hình
khác. Đây c ũng là m ột trong nh ững nguyên nhân d ẫn đến tình tr ạng Báo chí V ăn ngh ệ
có nguy cơ “tiêu vong”
Nhuận bút thấp c ũng chính là y ếu t ố khi ến cho s ố l ượng nh ững c ộng tác viên có
bài vi ết chuyên sâu ngày càng gi ảm xu ống. B ởi l ẽ h ọ đủ kh ả n ăng để g ửi bài đến m ột tòa
soạn không phải của báo Văn nghệ địa ph ương nh ưng c ũng có nh ững chuyên m ục V ăn
hóa- Văn ngh ệ t ương t ự. Tâm lí ng ười vi ết luôn mu ốn tác ph ẩm c ủa mình đượ c công b ố
r ộng rãi để nhi ều ng ười bi ết đến. Ch ưa k ể m ột b ộ ph ận không nh ỏ có xu h ướng đăng bài
trên blog cá nhân để thu hút l ượt ng ười theo dõi, kh ẳng định tên tu ổi cá nhân c ủa mình.
Xét cho cùng, s ự t ồn t ại c ủa Báo chí V ăn ngh ệ hi ện nay ch ỉ nh ư ng ọn n ến tr ước
gió. Y ếu ớt và có nguy c ơ l ụi tàn tr ước nh ững thách th ức kinh t ế, s ự phát tri ển c ủa
intrernet. M ột phần do chính đội ng ũ ng ười làm báo ch ưa đủ n ăng l ực để có nh ững b ước
đi riêng cho t ờ báo V ăn ngh ệ địa ph ương. Ph ần khác ch ổ đứng c ủa báo chí V ăn ngh ệ
còn quá dè ch ừng so v ới nh ững c ơ quan báo chí khác. Nhà n ước l ại ch ưa th ực s ự chú
tr ọng trong công tác tuyên truy ền V ăn hóa- V ăn ngh ệ trên Báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương
d ẫn đế n th ực tr ạng s ống còn m ỏng manh này.
V.
Thực trạng của Báo chí Văn nghệ địa ph ương hi ện nay so v ới báo chí trên c ả n ước
Báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương là m ột b ộ ph ần c ấu thành trong báo chí Cách m ạng
cả n ước. Xét trên t ổng th ể, trong su ốt nhi ều n ăm qua, báo chí V ăn ngh ệ đã có nh ững
đóng góp không nh ỏ trên m ặt tr ận V ăn hóa, T ư t ưởng, Chính tr ị. Là n ền t ảng để phát
huy vai trò tuyên truy ền và giáo d ục V ăn Hóa. Tuy nhiên, nhìn l ại chúng ta v ẫn th ấy s ự
“y ếu th ế” c ủa báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương tr ước s ức công phá c ủa th ời đại công ngh ệ.
Trong khi các c ơ quan báo chí tin t ức đang này càng thay da đổi th ịt thì các t ờ báo,
tạp chí V ăn ngh ệ đị a ph ương v ẫn còn ì ạch v ới nh ững t ư duy c ũ k ĩ. Các chuyên m ục ch ỉ
quanh đi quẩn lại trên m ột l ối mòn khi ến cho công chúng nhàm chán. N ước ta đang có
xu h ướng để các c ơ quan báo chí t ự ho ạch định tài chính kinh t ế. Nh ưng đi ều này có v ẻ
rất khó khăn đối v ới nh ững t ờ báo, t ạp chí V ăn ngh ệ địa ph ương. Nh ưng c ũng chính vì
s ống trong s ự bảo b ọc c ủa nhà n ước nên báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương không th ể nào có
những sáng tạo m ới mẻ v ượt b ậc.
Rõ ràng không th ể đem t ờ báo V ăn ngh ệ địa ph ương ra so sánh v ới các t ờ báo tin
tức nh ưng chúng ta ph ải hi ểu r ằng trong m ột ch ừng m ực nh ất định nào đó, n ếu không
thay đổi, báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương có nguy c ơ m ất d ần v ị trí c ủa mình trong lòng
độc giả. Công chúng hi ện nay l ại có xu h ướng đọc nh ững tin t ức t ổng h ợp, đi ều mà các
tờ báo Văn nghệ địa phương khó lòng đáp ứng.
Tuy nhiên, các t ờ báo V ăn ngh ệ địa ph ương và báo chí tin t ức v ẫn đang g ặp ph ải
m ột số tình tr ạng t ương t ự nhau nh ư s ự áp l ực c ạnh tranh v ới báo m ạng đi ện t ử. Đứng
tr ước nh ững thách v ề s ự nh ạy bén tin t ức, báo chí V ăn ngh ệ ngày càng b ị đẩy lùi,
nh ường đườ ng cho s ự phát tri ển m ạnh m ẽ c ủa các t ờ báo t ổng h ợp.
VI.
Giải pháp để phát tri ển các t ạp chí v ăn ngh ệ, t ạp chí chuyên ngành c ủa địa ph ương
Đà N ẵng.
6.1 S ơ l ược chung v ề các t ạp chí V ăn ngh ệ, t ạp chí chuyên ngành c ủa Đà N ẵng.
Đà n ẵng là m ột trong nh ững thành ph ố h ội t ụ nhi ều c ơ quan báo chí l ớn trên c ả
n ước. Trong đó, có m ột t ạp chí V ăn ngh ệ là t ạp chí Non N ước và b ốn t ạp chí chuyên
ngành: Tạp chí đi ện t ử TT và TT (ICT Đà N ẵng), T ạp chí Phát tri ển Kinh t ế - Xã h ội Đà
N ẵng, Tạp chí Khoa h ọc và Phát tri ển, T ạp chí V ăn hóa và Du l ịch.
M ỗi t ạp chí đều có th ế m ạnh c ủa l ĩnh v ực mình theo đu ổi. Tuy nhiên v ẫn còn
nhiều bất cập trong công tác qu ản lí và t ổ ch ức v ận hành. Khi ến cho tên tu ổi c ủa các t ạp
chí vẫn ch ưa th ực s ự n ổi b ật tr ước làn sóng c ạnh tranh tin t ức nh ư hi ện nay.
6.2 Gi ải pháp để các t ạp chí V ăn ngh ệ, t ạp chí chuyên ngành ở Đà N ẵng phát tri ển:
Khi nh ắc đến các t ạp chí V ăn ngh ệ, t ạp chí chuyên ngành ở Đà N ẵng, s ẽ có ng ười
th ấy thân thu ộc, g ần g ũi, nh ưng c ũng có không ít ng ười ng ơ ngác và th ấy xa l ạ vô cùng.
Đơn giản vì tính chất c ủa t ạp chí không gi ống nh ư nh ững t ờ báo thông th ường. Nó ch ỉ
h ướng đế n m ột s ố đối t ượng nh ất đị nh, không tràn lan và không ph ải b ất c ứ ai c ũng s ẵn
sàng đón đọc.
Để các t ạp chí Văn ngh ệ, t ạp chí chuyên ngành ở Đà N ẵng phát tri ển m ạnh m ẽ h ơn
c ần có nh ững thay đổi c ả v ề n ội dung l ẫn hình th ức. Mà b ước đầu tiên là nâng cao n ăng
lực t ừ chính đội ng ũ làm vi ệc trong các t ạp chí. C ần có nh ững l ớp đào t ạo nghi ệp v ụ
chuyên sâu v ề lĩnh v ực t ạp chí đang h ướng đến để c ải thi ện ch ất l ượng chuyên môn. Có
nh ững chính sách đãi ng ộ, chiêu hi ền ng ười tài để b ổ sung m ột l ực l ượng sáng tác v ững
chắc.
Riêng v ới t ạp chí V ăn ngh ệ thì c ần có nh ững chuyên trang đi ện t ử để độc gi ả ti ện
cho vi ệc theo dõi, tìm ki ếm thông tin. Nh ất là trong th ời đại s ố hóa, m ọi d ữ li ệu đượ c
đăng t ải trên internet s ẽ d ễ dàng được công chúng ti ếp nh ận h ơn. C ần đổi m ới n ội dung
và hình th ức c ủa tạp chí V ăn ngh ệ để thu hút s ự quan tâm c ủa b ạn đọc. Tránh l ối v ăn t ư
duy m ột chi ều, duy ý chí cá nhân khi ến cho ng ười đọc nhàm chán. C ần có nh ững Biên
tập viên đúng nghĩa, am hi ểu v ăn hóa và có trình độ chuyên môn cao. N ăng l ực vi ết v ăn
và thẩm thấu v ăn ch ương ph ải cao t ầm h ơn nh ững c ộng tác viên để sàn l ọc tin bài.
(T ạp chí Non N ước-Liên hi ệp các h ội v ăn h ọc Ngh ệ thu ật Đà N ẵng )
V ề nhu ận bút, các t ạp chí V ăn ngh ệ nên có nh ững chính sách phát tri ển lâu dài để
có m ột ngu ồn kinh phí chu c ấp cho các c ộng tác viên. Xét cho cùng, nhu c ầu đầu tiên
c ủa con ng ười v ẫn n ằm ở v ật ch ất. Đố i v ới nh ững ng ười làm V ăn ngh ệ, ti ền b ạc đôi khi
không còn là v ấn đề quan tr ọng nh ưng n ếu có m ột kho ảng nhu ận bút h ậu h ĩnh s ẽ ch ứng
tỏ rằng tạp chí bi ết tr ọng d ụng ng ười tài. T ạo c ảm h ứng sáng tác cho nh ững c ộng tác
viên có đam mê với lĩnh v ực khá đặc thù này.
H ội Văn h ọc nghệ thu ật c ần t ăng c ường nh ững bu ổi giao l ưu để l ớp ng ười đi tr ước
và thế h ệ sau chia s ẻ, trao đổi kinh nghi ệm làm báo V ăn ngh ệ. Là c ầu n ối để các cây bút
trẻ có c ơ h ội đượ c kh ẳng định tên tu ổi và phát huy n ăng l ực c ủa mình. Đồng th ời th ổi
m ột làn gió m ới vào phong cách v ăn hóa tr ẻ trên t ạp chí V ăn ngh ệ để b ắt k ịp xu h ướng
hiện đại.
Đối v ới các tạp chí chuyên ngành c ần ph ải có nh ững bài vi ết chuyên sâu h ơn n ữa
v ề nh ững lĩnh v ực, ngành ngh ề trong cu ộc s ống. T ạo đi ều ki ện cho nh ững sinh viên đang
theo h ọc tại địa ph ương có c ơ h ội th ể hi ện kh ả n ăng c ủa mình trong l ĩnh v ực nghiên c ứu,
viết lách. Tạo thêm các chuyên trang để n ội dung ngày m ột phong phú, m ở r ộng đối
tượng độc giả.
VII.
Kết lu ận
Đã đến lúc cần có h ồi chuông th ức t ỉnh tr ước nguy c ơ tàn l ụi c ủa báo chí v ăn ngh ệ địa
ph ương hi ện nay. C ần đặt ho ạt động báo chí nói chung và ho ạt động báo chí V ăn ngh ệ
nói riêng trong xu h ướng phát tri ển c ủa toàn xã h ội. Báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương là
ng ọn hải đăng giúp con ng ười tìm v ề v ới tâm linh, c ội ngu ồn v ăn hóa Vi ệt. H ội nh ập và
phát triển là đi ều c ần thi ết nh ưng đâu đó, c ần ph ải gi ữ gìn nh ững nét đẹp sâu th ẳm trong
tâm th ức dân t ộc. Mà đi ển hình là s ự t ồn vong c ủa báo chí V ăn ngh ệ địa ph ương_n ơi l ưu
giữ những giá trị Việt.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Danh m ục tài liệu tham kh ảo
/> /> /> /> /> /> />Cùng m ột s ố tài li ệu đượ c tham kh ảo và trao đổi t ừ t ạp chí Đấ t Qu ảng, t ạp chí V ăn
hóa và du lịch Quảng Nam.