Tình hình mắc bệnh phân trắng ở lợn con tại trại lợn Trần Văn Tuyên, xã Đoàn Kết huyện Yên Thủy tỉnh Hòa Bình và biện pháp phòng trị bệnh. (Khóa luận tốt nghiệp)

Tên

tài:

TÌNH

KHÓA LU N

IH C

Chính quy
Chuyên ngành: Thú Y
Khoa:
2011 - 2016

2015


Tên

tài:

TÌNH

KHÓA LU N

IH C

Chính quy
Chuyên ngành: Thú Y
K43 - TY

Khoa:
2011 2016

2015


i

L IC
Trong su t th i gian nghiên c

hoàn thành khóa lu n c a mình, tôi

c s ch b o t n tình c

ng d n, s

c a

ih

n

gia công c a công ty C Ph n Charoen Pokphand Vi
c s c ng tác nhi t tình c a các b

n

ng nghi p, s

ng viên

c
Nhân d

c bày t lòng bi
t t n tình và tr c ti

H Th Bích Ng c

c t i cô giáo TS.
ng d n tôi th c hi n thành

công khóa lu n này.
Tôi xin c

ih

u

ki n thu n l i và cho phép tôi th c hi n khóa lu n này.
Tôi xin bày t lòng c

i Công ty C ph

Charoen Pokphand Vi t Nam, ch trang tr i cùng toàn th anh ch em công
nhân trong trang tr i c

s h

m, theo dõi các ch tiêu và thu th p s li

cho khóa

lu n này.
c bày t lòng bi
b

ct

i thân cùng

ng viên tôi trong su t th i gian hoàn thành khóa lu n.
Tôi xin chân thành c

Sinh viên

Nguy n Th Kim Anh


ii

L

U

Th c t p t t nghi p chi m m t v trí quan tr ng trong quá trình h c t p
c a sinh viên tr

c khi ra tr

ng, nh m giúp sinh viên c ng c , h th ng hóa

ki n th c ã h c

c, b

u làm quen v i công tác nghiên c u khoa h c,

c

th c ti n s n xu t. Qua ó giúp sinh viên nâng cao trình
v ng

c ph

vào s n xu t.
t o

chuyên môn, n m

ng pháp nghiên c u và ng d ng ti n b khoa h c k thu t
ng th i t o cho mình tác phong làm vi c úng

sau khi ra tr

n, tính sáng

ng v c s s n xu t, góp ph n x ng áng vào s nghi p

phát tri n n n nông nghi p n
Xu t phát t c s trên,
khoa Ch n nuôi - Thú y, s

c ta.
c s nh t trí c a nhà tr

ng, Ban ch nhi m

t n tình c

ng d n TS. H

Th Bích Ng c và s ti p nh n c a cán b công nhân t i tr i l n Tr
Tuyên, xã
hi

n K t, huy n Yên Th y, t

n hành th c

tài: Tình hình m c b nh phân tr ng l n con và bi

, huy n Yên Th y, t nh Hòa Bình . Do th i

b nh t i tr i l n Tr
gian có h n, trình

chuyên môn còn h n ch , kinh nghi m th c t

nhi u nên khóa lu n c a tôi còn nhi u thi u sót. Tôi r t mong
góp, phê bình c a các th y cô giáo và các b
c a tôi

u tr

c hoàn thi n h n.

Tôi xin chân thành c

ng nghi p

ch a

cs
b n khóa lu n


iii

DANH M C B NG
Trang
B ng 4.1. L ch phòng b

n nuôi t i tr i...................................... 28

B ng 4.2. K t qu công tác ph c v s n xu t ................................................. 33
B

n c a tr i t

B ng 4.4: M t s b
B ng 4.5: K t qu

ng g

2015.................................. 34
n con theo m t i tr i............. 34

u tra tình hình b nh l n con phân tr

B ng 4.6: Tình hình l n con m c b nh phân tr ng

........ 36

các tháng theo dõi ....... 37

B ng 4.7: K t qu theo dõi t l l n con m c b nh phân tr

tu i........ 39

B ng 4.8: K t qu theo dõi th i gian kh i b nh trung bình và t l kh i b nh
trung bình c

u tr ................................................... 42

B ng 4.9. K t qu theo dõi t l tái phát b nh phân tr ng l n con................. 44


iv

DANH M C CÁC T

cs

: C ng s

g

: Gam

kg

: Kilô gam

LMLM

: L m m long móng

P

: Th tr ng

VI T T T


v

M CL C
Trang

U ............................................................................................ 1

Ph n 1: M
tv

................................................................................................... 1

1.2. M c tiêu c

tài ..................................................................................... 2
tài....................................................................................... 2
c .................................................................................... 2
c ti n ..................................................................................... 2

Ph n 2: T NG QUAN TÀI LI U ................................................................. 3
khoa h c........................................................................................... 3
m sinh lý c a l n con t

n cai s a. ............................. 3

2.1.2 Hi u bi t v vi khu n E.coli.................................................................... 8
2.1.3. Hi u bi t v b nh phân tr ng l n con .................................................. 11
2.1.4. Gi i thi u v thu c s d ng trong nghiên c u.................................... 20
2.2. Tình hình nghiên c

c.............................................. 21

2.2.1 Tình hình nghiên c u v b nh phân tr ng l

c.............. 21

2.2.2. Tình hình nghiên c u trên th gi i........................................................ 22
Ph n 3:

NG, N

U

......................................................................................................................... 25
ng và ph m vi nghiên c u............................................................ 25
m và th i gian ti n hành ............................................................... 25
3.3. N i dung nghiên c u................................................................................ 25
u và các ch tiêu theo dõi ................................... 25
3.4.1.

u tra tình hình ............................................................. 25
u qu c a 2 lo i thu c ................................. 25
nh các ch tiêu ...................................................... 26
lý s li u.................................................................... 27


vi

Ph n 4: K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N............................. 28
4.1. Công tác ph c v s n xu t ....................................................................... 28
4.1.1. Công tác phòng và tr b nh .................................................................. 28
................................................................. 31
4.2. K t qu nghiên c u .................................................................................. 33
4.2.1. Tình h

a tr i.................................................... 33

4.2.2. K t qu theo dõi t l m c b nh phân tr ng l n con c a tr
4.2.3. Tình hình l n con m c b nh phân tr ng

các tháng theo dõi .............. 37

4.2.4. K t qu theo dõi t l l n con m c b nh phân tr
4.2.5. K t qu s d ng m t s

... 36

tu i ........ 39

u tr b nh phân tr ng l n con l n

n 21 ngày tu i.................................................................. 41
4.2.6. K t qu theo dõi t l tái phát tiêu ch y
Ph n 5: K T LU

l n con theo m .................. 43

NGH ............................................................. 45

5.1. K t lu n .................................................................................................... 45
ng ..................................................................................................... 45
TÀI LI U THAM KH O


1

Ph n 1
M
1.1.

U

tv
Trong nh

n kinh t

c phát

tri n m nh m . Song song v i s phát tri n c a nhi u ngành ngh khác nhau
m t v trí r t quan tr

t ph n r t l n

trong s nghi p phát tri

n là m t b ph n

r t quan tr
cung c p m t kh

ng l n th t, m làm th c ph

n còn cung c p m t kh

i. Ngoài

ng l n phân bón cho ngành tr ng

tr t và m t s s n ph m ph c a nó là nguyên li u cung c p cho ngành công
nghi p ch bi n.
Vì v

ng và Nhà

ts

n vi c phát tri n

ng th i các nhà khoa h

nn i

và các gi ng l n ngo i có t m vóc l

ng nhanh, t l n c cao. Cùng

c áp d

ng công nghi p, mô hình

n, áp d ng các bi n pháp k thu
ch bi n th

ng tiên ti n,

ng cao v i các lo i th

ph i h p kh u ph

các ch

Cùng v i vi
ng không nh

, th
ng.

c m r ng thì d ch b nh là y u t
n hi u qu

kinh t

n sinh s n là b nh phân tr ng l n con

strees, l n

u ki

ng b i các y u t

c bú s a k p th i ho c do s
m b o ch

i

c bi t khi

t ng t (l nh, m, gió lùa) k t h p v
m b o v sinh; l n b

giai

th gi i.

t Nam b nh x y ra h
th i ti t có s

nh

t trong nh ng b nh gây thi t h i

n 21 ngày tu i. B nh x y ra kh

thi

sung,

uc am

ng. Khi l n con m c b nh n

u


2

tr kém hi u qu s gây còi c c ch m l n

ng t i gi

ng c a chúng, gây t n th t l n v kinh t
ch y cho l n con góp ph

u qu

cung c p con gi ng có ch

n sinh s

ng t t.

Xu t phát t th c t trên, tôi ti n hành th c hi
m c b nh phân tr ng

mb o

tài

Tình hình

l n con t i tr i l n Tr

K t, huy n Yên Th y, t nh Hòa Bình và bi n pháp phòng tr b
1.2. M c tiêu c

.

tài

1.3.

tài

1.3.1.

c
nh m t s thông tin có giá tr khoa h c b sung thêm

nh ng hi u bi t v b nh phân tr ng

l n con

khoa h c cho nh ng

bi n pháp phòng tr b nh có hi u qu .
1.3.2.

c ti n
- K t qu nghiên c u s x
u qu

u tr b ng 2 lo i thu c Nova

ph n ph c v s n xu t
con nuôi t

tr

l n con,

Amcoli và Nor 100 góp

ki m soát và kh ng ch b nh phân tr ng l n

.

Nh ng khuy n cáo t k t qu c
ch

c b nh phân tr ng

c nh ng thi t h i do b nh gây ra.

n


3

Ph n 2
T NG QUAN TÀI LI U

khoa h c
m sinh lý c a l n con t
2.1.1.1.

mv

n cai s a.

ng, phát tri n c a l n con

i v i ch n nuôi l n con nói riêng và gia súc nói chung, th i k gia
súc m mang thai

c ch m sóc chu áo, bào thai s phát tri n t t sinh

con kh e m nh.
Theo
kh i l

(2004) [10] so v i kh i l

ng s sinh thì

ng l n con lúc 10 ngày tu i t ng g p 2 l n, lúc 21 ngày tu i t ng g p

4 l n, lúc 30 ngày tu i t ng g p 5 - 6 l n, lúc 40 ngày tu i t ng g p 7 - 8 l n,
lúc 50 ngày tu i t ng g p 10 l n, lúc 60 ngày tu i t ng g p 12 - 14 l n.
L n con bú s a sinh tr

ng và phát tri n nhanh nh ng không

qua các giai o n, nhanh trong 21 ngày

ng

u

u sau ó gi m d n. Có s gi m này

là do nhi u nguyên nhân, nh ng ch y u là do l

ng s a m b t

u gi m và

hàm l

ng

n con b gi m. Th i gian b gi m

sinh tr

ng kéo dài kho ng 2 tu n hay còn g i là giai o n kh ng ho ng c a

l n con. Chúng ta h n ch s kh ng ho ng này b ng cách cho n s m. Do l n
con sinh tr

t dinh d

ng m nh.

n con sau 3 tu n tu i m i ngày có th tích l y
gam protein/1kg kh i l

l y

ng c th , trong khi

c 0,3 - 0,4 gam protein/1 kg kh i l
H n n a,

t ng 1kg kh i l

ngh a là tiêu t n n ng l
con ch y u là n
t o ra 1 kg m .

ó l n tr

c 9 - 14

ng thành ch tích

ng c th .

ng c th , l n con c n ít n ng l

ng ít h n l n tr

ng

ng thành. Vì v y, c th c a l n

t ra 1kg th t n c c n ít n ng l

ng h n


4

2.1.1.2.

m phát tri n c

không còn


5

H

hóa protein.
The

-

khác


6

2.1.1.3.

u ti t thân nhi t

- 100


7

2.1.1.4.

m v kh

n d ch

Ph n ng mi n d ch là kh

ng c

l là m m b nh. M m b nh xâm nh
do ch

a các tuy

l
nh.

ng HCl ti
lo

. Ph n l n các ch t
i d dàng,

l

ng enzym tiêu hoá

ng cho quá trình tiêu hoá, gây r i

i ch t, d n t i kh

p thu kém. Trong giai

n này m m b nh (Salmonella spp, E.coli

dàng xâm nh

ng tiêu hoá và gây b nh.
L n con m

h

ng

kháng th

t nhanh sau khi l

nên kh

n d ch c a l n con là hoàn toàn th

ng kháng th h

c bú s

c nhi u hay ít t s

Theo Tr n V
ng protein r t cao. Nh
chi m 18 35%). Nó có tác d ng t o s

u c a l n m . Cho
ng, ph thu c vào

uc al nm .

] trong s
um
ng - globulin chi m s
kháng. Cho nên s

u c a l n m hàm
ng protein trong s a
ng khá l n (30 u có vai trò quan


8

tr

i v i kh

n d ch c a l n con. L n con h

globulin b
globulin gi

ng

-

ng m bào. Quá trình h p thu nguyên v n nguyên t
t nhanh theo th i gian. Nó ch có kh

ru t non c a l n con r t t t trong 24 gi

-

p thu qua

ra nh trong s

u

có kháng men antitripsin làm m t ho t l c c a men tripsin tuy n t y và nh
kho ng cách t bào vách ru t c a l n con khá r ng. Cho nên 24 gi sau khi
c bú s

ng

20,3mg/100ml máu. Sau 24 gi

- globulin trong máu l
ng kháng men trong s

t t i
u gi m d n và

kho ng cách gi a các t bào vách ru t c a l n con h p d n, nên s h p thu ng - globulin trong máu l
n 3 tu n tu i ch
l
s

m

t kho

ng c a

ng thành có kho

n con c

u càng s m càng t t. N u l

ngày tu i m i có kh
c bú s

c bú s

t ng h p kháng th

u thì s

c bú

u thì t 20 - 25
ng l n con không

kháng kém, d m c b nh, t l ch t cao.

2.1.2 Hi u bi t v vi khu n E.coli
Escherichia coli (E.coli) còn có tên khác là
Bacterium coli commune, Bacillus communis, do Escherich
E.coli

E.coli

-

- 8 µm.
E.coli


9

E.coli
- 400

0

- 8.

E.coli
t
kính 2 -

- Gren -

-

osin - Methylen -

- Shigella): E.coli

E.coli

-

E.coli lên m

glucoze, galactoze

2S,

Gelatin
E.coli

VP, urea: âm tính.
0

C.

- 7,4;


10

E.coli
nguyên: O, H và K.
+ Kháng nguyên O:

0

+ Kháng nguyên H:
0

C

0

formol 0,5%.
+ Kháng nguyên K:

Vi trùng E.coli
0

C


11

E.coli

2.1.3. Hi u bi t v b nh phân tr ng l n con
2.1.3.1. Nguyên nhân

Th

t và cs (1996) [2]
E.coli

E.coli gây ra.
E.coli
E.coli

E.coli
E.coli


12

à cs (1981) [8]
phâ

V
6]

Trong quá trình m

trong

2.1.3.2.

m d ch t c a b nh
ng v t c m nhi

ng ch th y l n con theo m t

khi cai s

n

a l n kém, d b b nh khi có s tác d ng c a vi

khu n E.coli gây b nh. Thành ph
ns

kháng c a l n con nên l n con d b b nh.

u ki

ng x y ra

kém, không ch ng m, ch ng l
b stress làm cho s

ng và ph m ch t c a s a l n m
nh

vì trong nh

u ki

n con

kháng c a l n con gi m nên các tác nhân gây b nh

phát tri n và làm phát sinh b nh.


13

2.1.3.3.

ng truy n b nh
ng. Khi b nhi m, E.coli phát

ng nhi m b nh ch y
tri
t

ng ru t, chúng t hu ho i và gi
c t này xâm nh

c

b nhi

c và con

v t ch t.
T khi m i sinh, h sinh v t

ng vi trùng r t khác nhau

ng tiêu hoá r

ng, t l , s

n ru t khác nhau.

M mb

c truy n tr c ti p t l n m b nhi m E.coli

sang l n con khi còn là bào thai. Th c t
không nh ng xu t hi n vào nh

ng minh, b nh do E.coli
u tiên m

mà th m chí vào

nh ng gi

nhi m b nh c a

bào thai ngay t khi còn trong b ng m
b

t
ng trong vi c k p th

xu t nh ng

bi n pháp nh m phòng tr có hi u qu ngay t khi con v t trong b ng m
t và cs, 1995)[2].
2.1.3.4. Quá trình sinh b nh
o và cs (1993) [14], nghiên c u ch t o VaccineE.coli
u ng phòng b nh l n con phân tr ng.
Vi khu n E.coli xâm nh p tr c ti p hay gián ti
con v t. Trong ru

u ki n thu n l i, vi khu n colizin V, y u t

này tiêu di t ho c h n ch s phát tri n c a vi khu
bi t là vi khu n có l i và tr thành vi khu n có s
tràn lên ru t non, t

ng ru t c a
ng ru

c

ng l

ng ru t,

kháng nguyên bám dính, vi khu n bám vào l p

bi u mô nhung mao ru

n xâm nh p vào trong l p t bào bi u

mô, trong l p t bào bi u mô vi khu n phát tri n nhân lên làm phá h y l p t
bào này gây viêm ru
t

ns

ng ru
n gi i không h

i mu
c t ru

ct

ng ru

c

c và ch t
c l i th m xu t t


14

vào ru

c t p trung vào ru t làm cho ru

a ru t và

quá trình viêm ru t kích thích vào h th n kinh th c v t t o nên nh
ng ru t m

c và phân ra ngoài gây hi

Sau khi gây ra tiêu ch
hóa thì tùy kh

ng tiêu ch y.

i v t ch c b nh lý

nh c a vi khu n và s

h th ng tiêu

kháng c a v t ch mà

vi khu n ti p t c xâm nh p vào h th ng tu n hoàn gây dung huy t l n b s t
cao, hay vào
b nh

i t ng gây b nh toàn thân ho c ch

ng tiêu hóa.
Ngoài ra vi c bú s

y ut

i ru t gây

u không k p th i, ch

- Globulin mi n d

u ki

ng s
phát sinh b

sinh b nh rõ ràng ph i có m t ch ng E.coli
E.coli

u kém, thi u
y

c. H u h t ch ng

u sinh ra m t s y u t bám dính màng, các ch t này làm

trung gian cho các c m th

c hi u bám dính lên t bào bi u bì c a

màng niêm m c.
2.1.3.5. Tri u ch ng lâm sàng
L a tu i m c b
b nh t vài gi

ng g p

l n con t 10 - 21 ngày tu i. Th i gian

n m t ngày. Phân tr ng

c 2 - 3 gi sau khi sinh, có

l

t ng cá th

ng và có th t vong r t cao trong nh
L n con nhi m E.coli ch m ch p, b bú, thân nhi
h p cá bi t nhi

có khi lên t i 40,5 - 41o

quan sát
n l n l n con
u tiên.
ng
vài gi ho c

m t vài ngày sau s h s t. L n a nhi u l n trong ngày, phân l ng màu tr ng
c bi t, b ng tóp l

u môn dính phân, 2

chân sau ch m l i.

B nh x
ng cao.

y u vào v

m


15

Khi l n con m

ng có m t s th sau:

- Th c p tính: Nh ng l n t 4 - 15 ngày tu
Sau 1 -

ng hay m c th này.

a phân tr ng l n g y sút nhanh,

ng siêu

v o, niêm m c m t nh t nh t, b n chân l
n r

u nát, sau loãng, ti p

t, s l

l n/ngày. Màu phân t
kh m, phân dính b t

1 - 2 l

n chuy n sang màu tr

n 4 - 6
c, mùi tanh

h u môn, b nh kéo dài 2 - 4 ngày, t l ch t cao 50% -

80% s
- Th mãn

ng l n l

i hay m c b nh th

này. L n bú kém, kéo dài 7 - 10 ngày. Phân màu tr

c ho c tr

vàng. Có con m t có d m t, m t qu ng thâm, niêm m c nh t nh t. T l ch t
th p 10 tr

ng l

n 40 - 60 ngày tu i thì khi a phân

n ho

c ho c nát v i màu

tr ng xám, t

t kh

u kéo dài, l n g y sút và sau này còi

c c ch m l n.
2.1.3.6. B nh tích
-L n con ch t do b m

c nghiêm tr ng, ru t no

viêm cata c p tính, m ch máu màng treo ru
Niêm m c d

t y sung huy t.

, dày lên, ph ch t nh t và ru

t non

có d ch l ng, vàng nh t hay nâu nh t, có khi l n th
b t. Màng treo ru

th m, gan b

n
t sét, túi m

ra do ch a nhi u d ch m t. Ch t ch

ng ru t l ng, có màu vàng,

xác l n g y, b ng thóp, niêm m c m t vàng.
- Trong d dày, manh tràng ch

y s

c th

không tiêu.
- Ph i b xu t huy t.
- D dày giãn r

ng cong l n b ch y máu (xu t huy t).


16

- Niêm m c h

.

2.1.3.7. Ch
Vi c ch

n con phân tr ng ch d a vào tri u ch ng lâm sàng

phát hi

nt

ng quan sát th y các lo

u

là táo, sau là l ng ho c s n s t m u vàng ho c m u tr ng. Quan sát h u môn
có th phát hi n nh ng con m c b nh có phân dính
vùng mông, khoeo, nhìn th
ng n m

h u môn ho c dính c

t. L n b bú ho c bú ít, xù lông, tím tai, tím

góc chu ng khi n ng thì run r y, co gi t n

trong không khí.
ng ru t do E.coli gây ra

B

l n con có nh ng khác bi t v i

nh ng b nh do nhóm các tác nhân gây tiêu ch
c a vi c chu

u trùng.

PH c a phân: nguyên nhân do

E.Coli gây ra thì phân có pH nghiêng v

u

trùng thì phân có pH nghiêng v axit, có th phân l p vi khu n

l p niêm

m c ru t non.
2.1.3.8. Phòng b nh
B nh phân tr ng l n c
t

c gây nên b i r t nhi u nguyên nhân ph c

i có nhi u bi n pháp gi i quy t các v

khía c nh c a b nh phân tr ng cùng áp d

trên t ng

ng b , m i có th h n ch

n

m c th p nh t nh ng thi t h i do b nh gây ra.
* Phòng b nh b ng Vaccine
t nhi u công trình nghiên c u Vaccine
b nh tiêu ch y

l n do vi khu n là ch y

phòng
p

trung ch t o Vaccine t vi khu n E. coli và Salmonella.
S d ng Vaccine cho l n nái mang thai b ng cách tiêm ho c cho u ng
4
kháng th

6 tu

kích thích l n m

c hi u trong máu, truy n qua s

khi bú s a (Nguy n Th N i và cs, 1989 ), [9]

ng mi n d ch, s n sinh
u, cung c p cho l n con sau


17

t o ra các globulin mi n

S d ng Vaccine tr c ti p cho l n con u n
d ch ti t t

ng ru t, nh m m

o v b m t niêm m c c a ru t,

ch ng vi khu n bám dính xâm nh p, s
G

c t gây b nh

t s nhà nghiên c u còn dùng h n h p vi khu

E.Coli và Salmonella phân l
m

ct

ng ru t

ch Vaccine v i

n s xâm h i c a hai lo i vi khu n này. K t qu cho th y

Vaccine

t

c có kh

n s bám dính và xâm nh p c a

E.coli và Salmonella vào các t bào bi u mô ru t.
Hi u l c mi n d ch c a Vaccine
Vaccine s

i hi u l c c a

Vaccine ch t ho c Vaccinelipopolixacchorid chi t

xu

n Th N i và cs

h

c ch

streptococus

n hành nghiên c u Vaccine h n

các ch ng vi khu n E.coli, salmonella,

t o t

phòng tiêu ch y cho l n.

* Phòng b nh b ng các ch ph m sinh h c
Dùng các vi khu n có l
pháp h u hi

u tr tiêu ch y

u ch ph

l n là bi n

c nghiên c u và áp d ng. Các nhóm vi

ng dùng là Bacillus Subtilis, Colibacterium, .... Các vi khu n này khi

khu

ng tiêu hoá c a l n s có vai trò c i thi n th
b ng vi sinh v

p l i cân

ng ru t c ch và kh ng ch các vi khu n có h i.

G

t B

ph m EM (Effective

i thi u ch

Micoorganims) là m t ch ph m sinh h c có nhi u l o vi khu n có l i, có kh
b nh tiêu ch y cho nhi u lo i gia súc và gia c m và còn có kh
mùi hôi cho phân th i, chu ng tr i...
* Phòng b nh b ng thu c hoá h c tr li u
L n con bú s a m

ng thi u s t vì s a m không cung c

ng r i lo n tiêu hoá và a ch

gi i quy t v

u ch ph m Dextran-Fe
phòng b nh thi
kháng cho l n.

ng và các b

do
này, các

tiêm b sung cho l n
ng ru