Thiết kế Âu tàu - Chương 1

Chương 1: Quy tắc chung
Chương 1
QUY TẮC CHUNG
1. Các quy tắc chung
1.1. Chỉ dẫn này chỉ được áp dụng để thiết kế các âu tàu mới hoặc âu tàu phải sửa
chữa và các đoạn kênh dẫn gần âu nằm trên các đường thủy nội địa
Chú thích:
1.1.1. Chỉ dẫn này cũng có thể áp dụng để thiết kế các âu ở cuối các đường thủy nội
địa gần bờ biển, nhưng phải chú ý đến các yêu cầu đặt ra do những điều kiện đặc biệt của
biển và được luận chứng thích đáng.
1.1.2. Khi dùng chỉ dẫn này để thiết kế các âu tạm thời cần xét đến đặc tính tạm thời
của công trình và những
điều kiện khai thác. Khi đó nếu không tuân theo các yêu cầu của
chỉ dẫn này thì phải có cơ sở luận chứng, và trong những trường hợp cần thiết phải được
sự đồng ý của Bộ Giao thông vận tải.
1.1.3. Khi thiết kế các cầu qua âu tàu, nhà quản lý, nhà để thiết bị cơ khí, cũng như
các cơ sở phụ trợ phục vụ cho việc thi công âu phải tuân theo các yêu cầu của các quy
phạm xây d
ựng và của các tài liệu tiêu chuẩn khác có liên quan.
1.2. Khi thiết kế các âu tàu, ngoài tập chỉ dẫn này cần phải xét đến những yêu cầu của
các quy phạm và tài liệu tiêu chuẩn khác, đồng thời phải xét đến yêu cầu của các tiêu
chuẩn và quy phạm về vệ sinh, kỹ thuật an toàn và bảo hộ lao động.
1.3. Khi thiết kế các âu tàu xây dựng ở vùng có động đất, có cac-tơ phải xét đến các
yêu cầu bổ sung đối với việc xây dựng các công trình thủy lợi trong những đi
ều kiện đó.
2. Phân loại âu tàu
1.4. Âu tàu được phân loại như sau:
- Theo số lượng buồng âu đặt nối tiếp nhau: loại một buồng; loại một buồng có đầu
âu trung gian; loại 2 buồng ...
- Theo số tuyến, với các buồng âu bố trí song song với nhau: loại 1 tuyến, loại 2
tuyến...

1.5. Các loại đường thủy nội địa và cấp công trình của âu được xác định theo các quy
định và phân cấp công trình của Nhà nước.
1.6. Các kết cấu và công trình chủ yếu của âu là đầu âu, buồng âu, các cửa chính và
cửa sự cố, các thiết bị tiêu nước, các công trình của hệ thống lấy nước, các đoạn kênh
dẫn vào âu, các tường chắn nằm trong tuyến áp lực.Các kết cấu và công trình thứ yếu
là: tường chắn không nằm trong tuyến áp l
ực, các công trình hướng tàu, các thiết bị
bến và bảo vệ chống va đập, cầu công tác chịu tải trọng của các máy đóng mở, các
cửa van sửa chữa ...
1.7. Khi thiết kế âu cần xét đến khả năng làm việc nó để tháo một phần lưu lượng nước
lũ vào các thời kỳ khi việc vận tải thủy tại tuyến công trình thực tế đã bị ngừng lại và âu
không được làm vi
ệc theo chức năng chính của mình. Tần suất lưu lượng lũ xả qua
tuyến của cụm công trình thủy lợi khi mà cả âu cũng làm nhiệm vụ tháo lũ, cần lấy
không nhỏ hơn:
- Trên đường thủy loại I : 1%;
- Trên đường thủy loại II : 2%;

1-1
Chương 1: Quy tắc chung
- Trên đường thủy loại III : 3%;
- Trên đường thủy loại IV : 5%.
Phần lưu lượng lũ xả qua âu được xác định trên cơ sở tính toán kinh tế - kỹ thuật
tương ứng, có xét đến các yêu cầu và biện pháp bổ sung có liên quan đến các đặc tính
làm việc của âu khi tháo lũ.
1.8. Được phép dùng âu để tháo lũ ở những tần suất nhỏ hơn khi có cơ sở phân tích
kinh tế - kỹ thuật thích đáng và được sự đồng ý của Bộ Giao thông vận tải.
1.9. Chế độ xả nước qua âu phải dựa trên cơ sở tính toán và nghiên cứu thí nghiệm.
Khi tính toán cần chọn trị số lưu lượng xả qua âu có xét đến khả năng dòng chảy tản ra
ở hạ lưu âu và có xét đến việ

c áp dụng những biện pháp cần thiết làm cho công trình
thích ứng với việc xả nước đó. Khi thiết kế cần phải xét đến những biện pháp bảo vệ
các bộ phận của âu và đặc biệt là các thiết bị cơ khí thủy lợi.
1.10. Cho phép dùng âu tàu để xả một phần lưu lượng nước do mưa rào, nhưng phải
tuân thủ tất cả các yêu cầu trong các điều 1.7, 1.9 và phải được s
ự đồng ý của Bộ Giao
thông vận tải
3. Vật liệu xây dựng
3.1. Bê tông thủy công
1.11. Để xây dựng các công trình của âu tàu bằng bê tông và bê tông cốt thép người ta
dùng bê tông thủy công, mà chất lượng của nó cần phải thỏa mãn các yêu cầu của tiêu
chuẩn Bê tông thủy công về độ bền vững trong nước, về tính không thấm nước, về
cường độ và tính ít tỏa nhiệt khi đông cứng. Ngoài ra, về độ bền trong nước, bê tông
cần phải thỏa mãn các yêu cầu về chống ăn mòn trong môi trường nước.Bê tông cũng
c
ần phải phù hợp với các yêu cầu kỹ thuật của quy phạm thiết kế các kết cấu bê tông
và bê tông cốt thép của các công trình thủy lợi.
1.12. Mác bê tông thiết kế cần phải được xác định trong giai đoạn thiết kế sơ bộ.
1.13. Khi xây dựng âu trong cùng một hệ thống với các công trình đầu mối khác, để
nhằm mục đích giảm bớt số lượng mác thiết kế của bê tông, cần cố
gắng phối hợp mác
thiết kế của bê tông âu tàu với mác bê tông dùng cho các công trình đầu mối khác.
1.14. Các yêu cầu đối với những phần tử bê tông cốt thép lắp ghép trong các kết cấu
âu tàu phải phù hợp với các quy phạm về các sản phẩm bê tông và bê tông cốt thép.
3.2. Các vật liệu khác
1.15. Đối với các kết cấu bê tông cốt thép của âu dẫn phải sử dụng cốt thép phù hợp
với các yêu cầu của quy phạm thi công bê tông và bê tông cốt thép và các quy phạ
m,
tiêu chuẩn khác.
1.16. Vật liệu xây dựng để chống thấm bằng át phan được lựa chọn theo chỉ dẫn của

các tài liệu tiêu chuẩn quy phạm về thiết kế chống thấm.
1.17. Vật liệu gò dùng cho các phần tử kết cấu riêng biệt của âu tàu phải phù hợp với
các yêu cầu của các quy phạm, tiêu chuẩn tương ứng.
4. Thành phần và khối lượng các tài liệu khảo sát và thiết kế
1.18. Thành phần và khối lượng các tài liệu thiết kế âu tàu, đối với mỗi một giai đoạn
thiết kế, được xác định theo các quy phạm tương ứng. Thành phần và khối lượng các
công tác khảo sát và nghiên cứu về địa hình, địa chất công trình và địa chất thủy văn,
thủy văn về sản xuất xây dựng ... được định theo các quy phạm về thành phần, khối
lượng các công tác khảo sát đối với vi
ệc xây dựng các công trình thủy lợi. Các tài liệu

1-2
Chương 1: Quy tắc chung
thiết kế âu phải bao gồm các số liệu về lượng hàng hóa vận chuyển, lượng tàu bè qua
lại các tuyến công trình và triển vọng phát triển vận tải thủy trong lưu vực sông, cũng
như các số liệu và tàu bè hiện có và đang thiết kế trên tuyến đường thủy đó.Để soạn
thảo và luận chứng các vấn đề thiết kế riêng biệt, trong những trường hợp cần thiết cầ
n
phải tiến hành các công tác khảo sát nghiên cứu trong phòng và nghiên cứu thực
nghiệm đặc biệt.

1-3