NGHỆ THUẬT TIỂU THUYẾT JOHN MAXWELL COETZEE (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C QU NG BÌNH
KHOA KHOA H C XÃ H I
---------------

C

NGH THU T TI U THUY T
JOHN MAXWELL COETZEE

KHÓA LU N T T NGHI

M NG
H

o: Chính quy

Khóa h c: 2015 - 2017

Qu ng Bình, 2017

IH C


L ic

-

-

Sinh viên th c hi n

M CL C
PH N M

U .............................................................................................................3

1. Lí do ch

tài.......................................................................................................3

2. L ch s v

..........................................................................................................5

ng và ph m vi nghiên c u............................................................................9
ng nghiên c u ........................................................................................9
3.2. Ph m vi nghiên c u ...........................................................................................9
u..........................................................................................9
tài..................................................................................................9
6. C u trúc c a khóa lu n...........................................................................................10
PH N N I DUNG .......................................................................................................11
U TRÚC TR N THU T TRONG TI U THUY T
J.M.COETZEE ..............................................................................................................11
1.1. Ngôn ng tr n thu t ............................................................................................11
1.1.1. L i k ............................................................................................................11
1.1.2. L i t .............................................................................................................12
1.1.3. L i bình lu n.................................................................................................14
1.2. Gi

u tr n thu t...........................................................................................16

1.2.1. Gi

..............................................................................................17

1.2.2. Gi ng tri t lu n .............................................................................................24
1.3. M t s th pháp tr n thu t ..................................................................................27
1.3.1. Th

th tr n thu t.......................................................27

1.3.2. Th

ng ............................................................................................31

1.3.3. Th

ng nhân v t .......................................................................34

TH
C XÂY D NG NHÂN V T
TRONG TI U THUY T J.M.COETZEE ....................................................................37
2.1. Các ki

u thuy t J.M.Coetzee.............................38
ib
i ch

......................................................................................38

................................................................................43

2.1.2.1. Ch

th xác .............................................................................43

2.1.2.2. Ch

tâm h n............................................................................45
1


i v i nh ng khao khát ...................................................................47
2.1.3.1. Khao khát t do..........................................................................................47
2.1.3.2. Khao khát sáng t o ngh thu t...................................................................49
c xây d ng nhân v t trong ti u thuy t J.M.Coetzee.........................52
2.2.1. Phác th o ngo i hình nhân v t ......................................................................52
2.2.2. Miêu t nhân v

ng...................................................................55

2.2.3. Miêu t nhân v t qua bi u hi n n i tâm........................................................57
U TRÚC KHÔNG GIAN VÀ TH I GIAN NGH THU T
TRONG TI U THUY T J.M.COETZEE ....................................................................62
3.1. C u trúc không gian ............................................................................................62
3.1.1. Không gian thiên nhiên.................................................................................63
3.1.2. Không gian cu c s

ng................................................................65

3.1.3. Không gian c a nh ng cu c chi n................................................................68
3.1.4. Không gian c a nh ng gi

....................................................................70

3.2. C u trúc th i gian................................................................................................74
3.2.1. Th i gian hi n t i ..........................................................................................74
3.2.2. Th i gian h

ng ....................................................................................767

3.2.3. Th i gian kho nh kh c..................................................................................79
PH N K T LU N .......................................................................................................82
DANH M C TÀI LI U THAM KH O ......................................................................85

2


Nam Phi là m t trong nh ng qu
Châu Phi. Chúng ta bi

nn m

phía nam l

a

c này v i nhi u b l

cùng chung s ng v i nhi u th ngôn ng khác nhau. Không ch v

t

c có ngu n tài nguyên, khoáng s n vô cùng phong phú cùng v i th ch
chính tr ti n b

t c nh

thành m

n trên nhi
m t s

c

c ngh thu t. Có th k

i ti

reiner, Nadine

c nh n gi

c danh giá. M

n

t là

n gi

hai chính là J.M. Coetzee

i th

m

m t trong nh ng b c th y c a n

c h u hi

ib nm

i. Nh

i ta

ng b

n các ti u thuy t n i ti
c

i ch

i và th

a mi

giáo viên ti u h c. M c dù cha m không ph
thông th o ti ng Anh. B

ông là
t

a mình, ông

i h c Texas t

ti

i

t

i Cape Town Nam Phi. Cha ông là lu

t

n

u và h c cao h c
n b ng Ti

i lu n án

t v vi c dùng máy tính trong phân tích các ti u thuy t c a Samuel
gi ng môn
i h c Ti u bang New York t
ng trú Hoa K b t ch i (vì ông tham gia phong trào ph n chi n) ông tr v l i

Nam Phi. T

n 2000, ông gi nhi u ch c v t

và cu i cù
xuyên t

ng
i h c danh ti ng

i h

Hoa K

i h

i h c Ti u bang New
i h

hành viên c a
c nh ng s ki

i h c Cape Town,

t ti
3

khi

i h c

ng Xã h i. T t
nv i


c bi t, v i nh ng sáng t o ngh thu

nghi

c trao t ng gi

ng Booker: l

1983 cho ti u thuy t

và l n th

ti u thuy t

c

c bi

i

c trao gi

h c danh giá b

n trong ngh thu t th hi n thân ph n

nh ng k ngoài l , n n nhân c a tình tr ng phân bi t ch ng t c và nh ng b t công
xã h i. Theo H
r n ch

ng ti u thuy t c

ng Nobel:

i c u trúc

i tho i nén ch t và kh

ng th i, ông

m t nhà hoài nghi tri
duy lý tàn nh

ng khi phê bình cái ch
c gi c

Vi t Nam, b

c bi

[5].

n John Maxwell Coetzee v i m t s tác ph

Ru ng b (Disgrace), Cu

cd

Times of Michael K), Gi a mi

i và th

i c a Michael K (Life &

t

(Waiting for the Barbarians) hay

i b n m i
i ch

Có th nói, nh ng

cu n ti u thuy t b c th y c a J.M. Coetzee là "nh
i", là

c nhiên v cu c chi n

tranh gi a các t ng l p áp b c và nh

ib

câu, t ng ch trong tác ph
trong ch

n kh n cùng. T ng

ng lòng cho nh

gi ng xé gi

B ng gi

y v nh ng

ng lu t l hà kh

c ch n, kiên quy t cùng v i ngh thu t s d ng ngôn ng tài
a khó n m b t, v a d hi u, r

tình:

i con s ng

t quen thu

t ra nhi u v

cho chúng ta suy ng m v

th c c a cu c s ng, quan ni m v tình yêu, s b
ng , tri

ng ch ng l i cái s c

v

c c a m

Coetzee th c s
c
Tìm hi u

trong m

i chúng ta, quan ni m

c th y trong vi c s d

t

i v i m t phong cách r
là m t trong

thu t ti u thuy

nh

tài trong sáng tác c a J.M.Coetzee,

khám phá c m th c và s truy v n b n th c
chúng ta, c a c

i v i ngôn

i nh ng ti u thuy t c a mình, J.M.

c kh

u hi

[3],

ng và c a m i m t dân t c. Vì v
4

ng th

am i

i vi t mu n tìm hi u,


ngh thu t trong ti u thuy t c

khai thác v

c

p d n trong sáng tác c a ông. T
c

phong cách ngh thu t

thu

u hi

i nói

chung.

K t khi nh n gi
c bi t c a gi i nghiên c
n i ti

c. Nh ng t báo
The Frankfurter Allgemeine, The Washington

ành cho ông r t nhi u s ca ng i mà b t c m

i

Cu n ti u thuy t b c th y c a J.M.Coetzee là nh ng

c

c nhiên v cu c chi n tranh gi a t ng l p áp b c và nh ng
ib

n kh n cùng. T ng câu t ng ch trong tác ph

ti ng lòng cho nh

i s ng trong ch

gi ng xé gi

tâm và nh ng lu t l hà kh

i ta yêu m n cu n

sách vì ngh thu t s d ng ngôn t tài tình c a J. M.Coetzee. V a khó n m b t,
v a d hi u, r

t quen thu

The New York Times)

[3]. Trên t Washington Post s ngày th Sáu tháng 10
c nhà xu t b n

t:
Penguin Book
ông ta s

a J.M. Coetzee t

t gi i b

ng

a Coetzee, lòng tr c n và c m thông c a

ông ta v i t t c nh ng s x u mà chúng ta làm hay c m th y. Tôi th c s
Coetzee hi u r t rõ v b n ch t t nhiên c
v i m t cách r

i và ông ta có th vi t nó lên

c thù tàn phá c a ông ta.
n s an i, mà là s b t n, và cái b t n l n nh t trong nh ng tác

ph m v i phong cách ki m l i và bút pháp
c duy nh

i tho i v i th gi i t i t

u ngh c a ông là: câu ch

công

phá v

ac a

s hoài nghi vào ch
ng c a tôi, cái c a s c
nguy
c

u

y trong tác ph

u tay Mi

t Hoàng Hôn (Dusklands, 1974)

c chút ni m tin vào th c t i mà anh ta có th b u víu
5


m v c a anh ta
hi

i nh

Vi t Nam là gi

i b ng nh ng cách

(Paul Ingendaay, The Frankfurter Allgemeine). Hay trên t p chí
n cho r ng: "T t c các trang vi t c

u

gi ng nhau trong vi c t p trung miêu t m t nhân v
ph

c tr c ti

t nhân
nh hu

c ph

[21]

bàn lu n, nghiên c u v i nhi
c a chúng tôi thu th

c xây d ng lên

Nhi u tác ph m c

c

ng ti p c

u

ó m t công trình nào nghiên c u m t cách có h
thu t ti u thuy

th ng v v

ngo i ng còn h n ch nên chúng tôi ch có th ti p c n v
thông qua các tài li u nghiên c u b ng ti ng Vi

tài li u thu th p

c,

m qua các công trình nghiên c u theo hai m ng sau: các công trình
nghiên c u chung v ti u thuy t J.M.Coetzee và các công trình nghiên c u v v n
ngh thu t trong ti u thuy t J.M.Coetzee.

2.1. Các công trình nghiên c u chung v ti u thuy t c a J.M.Coetzee
Không ch n i ti ng

Nam Phi, J.M.Coetzee còn là m t nhà phê bình, nhà

n i ti ng trên th gi i. Tên tu i c a ông cùng nh ng tác ph m
cs

cm

c gi trên kh p th gi i. Nh ng câu chuy n tinh t , nh
i h u hi

i luôn có s c hút m nh m

th mà nh ng ti u thuy t c

iv

ng
c a

c gi toàn c u. Có l vì

c gi i thi u và d ch ra nhi u th ti ng

khác nhau.
Có th nói, nh ng tác ph m c a ông là m t hi

c x p vào

lo i bán ch y nh t Th gi i. Dù nh ng sáng tác c a ông xu t hi n khá mu n
u tác ph m tiêu bi
ti ng Vi t. Th c t

ó r t nhi u bài vi t v

m ng xã h i, các t
T p chí khoa h
c a ông. Các tác gi

Vi t

c d ch ra
i trên các trang

c ngoài, T
i h c c a nhi u tác gi vi t v ông các tác ph m
nh nh
6

i v i ngh thu t


c h u hi

i nói riêng. Có th k

n m t s bài

tác ph m lên ti

vi

trên báo

ch Ru ng b trong ti u thuy t cùng tên c

Tu i Tr . Bài vi t
T

trên

n trong ti u thuy t Ru ng b c a

t

c a tác gi Ph m Tu n trên t p chí Khoa h

ih cC n
n trong ti u

t:
thuy

i ch m c

c a tác gi Nguy n Th Thu Giang -

trên t p chí khoa h

i h c An Giang. Bên c

t c a tác

ng b (J.M.Coetzee): Khi m

gi Kh

t cu c

. Hay m t bài vi
bài vi t v J.M. Coetzee v i t

t trong ti u thuy t c

:

c a Nguy n Th

u bài báo, bài vi t khác n
i vi t nh n th y nhi u bài vi t mang tính ch t gi i thi u, g i

m v tác gi J.M.Coetzee và gi

u

sâu s c tác ph m c a ông. Hi v ng v

tài:

i vi t s

thu t ti u thuy t John
u vào h th ng các bài nghiên

c uv

ngh thu t trong ti u thuy t c a

ông nói riêng.
2.2. Các công trình nghiên c u v ngh thu t ti u thuy t J.M.Coetzee
Nh ng ti u thuy
m trong lòng b

l i nhi u
c v i nh ng câu chuy n ám nh và c

ng sâu

ng. Có l vì th

mà các tác ph m c a ông nhanh chóng tr thành m c tiêu tìm hi u và nghiên c u
c a gi i phê bình nói riêng và các h c gi , d ch gi , b

c mên m J.M. Coetzee

nói chung. Tuy nhiên, vi c nghiên c u v ngh thu t ti u thuy t J.M.Coetzee ch
m i d ng l i

m

nh l

ch

m qua ho
u chuyên sâu. Có th k

u ngh thu t trong ti u thuy
Ph m Tu n Anh trên t
ch m l i t

u v m t nhân v t
n các công trình

i ch
ih cC

c a
pc

i

ngh thu t, tác gi không ch mu n ch ra m t y u t thành công
7


c a cu n ti u thuy t này b

khám phá và khai thác các thông

n g i g m trong ti u thuy t. Cùng tác gi này có bài
ni m ngh thu t v
này, tác gi kh

i trong ti u thuy

.

bài vi t

nh John Maxwell Coetzee là m t trong nh

c h u hi

nc a

i. Ngay t khi xu t hi

m nh m

ng

c gi b i nh ng ti u thuy t ph c d ng m t th gi i r n n t,

v v nv

y s b t tín và hoài nghi. Nghiên c u ti u thuy t Coetzee

di n quan ni m ngh thu t v

i vi t mu n ch ra m t trong nh ng

y u t làm nên thành công c a ti u thuy

ng th i khám phá, khai thác
i g m. Ngoài ra, có th k

c

c:

Franz

n bài vi t

n J.M.Coetzee

này, tác gi

bài vi t

ng ví d c th .

T

c nh

thu t c a

m l i quá trình gi i thi u và nghiên c u J.M.Coetzee trong ph m
c, chúng tôi nh n th y:
-

n nay, J.M.Coetzee không còn là hi
ic

Vi t Nam. Thay vào

t nhi u s quan tâm nghiên c u c a nhi u th h

c gi . Nh ng sáng tác c
gi i, nh

ng xa l

iv

ng
i trong xã h i h u hi

- Thành t u nghiên c u J.M.Coetzee
công trình, bài vi

ng sâu r

n toàn Th

i.

Vi t Nam còn khá khiêm t n. Ph n l n các

u xu t phát t

c m nh n, phê bình chung, nêu n

ng khái quát v tác gi

m c th

u công trình,

chuyên lu n có h th ng nghiên c u v J.M.Coetzee nói chung và ti u thuy t c a
ông nói riêng.
- Ngh thu t trong ti u thuy t c a ông chi m m
nghiên c u v
ph

c bi t quan tr ng. Khi

ng ti u thuy t c a ông, các nhà nghiên c
c pt iv

này. Song, t t c m i ch d ng l i

c nh

t n m n,

ngh thu t ti u thuy t Coetzee. Vì v y,
8


là v

Ngh thu t ti u thuy

c n ti p t

um t

cách có h th ng.

Chúng tôi ti

uv

thu t ti u thuy t John

:

Maxwell

th c hi n khóa lu n này, chúng tôi t p trung nghiên c u v
trong m t s ti u thuy t c
Ru ng b , Cu
mi

i và th

ngh thu t

c d ch sang Ti ng Vi
ic

ib nm

i ch m, Gi a

t y.

Trong khóa lu n, chúng tôi s d ng k t h p nhi

u

khác nhau nh m khai thác t t nh t và có hi u qu nh t n
th k

nm ts

c p. Có

y
ng h

th

d ng nh ng ki n
u hi

i, lý thuy t xã h i h

khám phá tác ph m t góc nhìn ngh thu t.

V i nh ng ki n th
cái nhìn toàn di

c chúng tôi hi v ng s góp thêm m t
ngh thu t trong ti u thuy t c

c u trúc tr n thu t, h th

ra

c xây d ng nhân v t, ngh thu t x lí

không gian và th i gian trong các ti u thuy t c a J.M.Coetzee. T
nh

c
a ông

i v i ti u thuy

c th gi

u

tham kh o thi t th c trong h c t p, nghiên c u và tìm hi u v

ng th i trong ph m vi gi i h

i vi t hi v ng s

ng

c Vi t Nam.
9


Ngoài ph n M
chính c a khóa lu

u, ph n K t lu n và Danh m c tài li u tham kh o, N i dung
c tri

u trúc tr n thu t trong ti u thuy t J.M.Coetzee.
th

c xây d ng nhân v t trong ti u thuy t J.M.

Coetzee.
u trúc không gian và th i gian ngh
J.M.Coetzee.

10

thu t trong ti u thuy t

c ti u thuy t c

chúng ta b t g p nh ng trang vi t

v i nhi u l i k , l i t

i th y có c nh ng l i bình lu n

t lí sâu s c. T t c

n, b sung cho nhau t o nên m t

h th ng ngôn ng tr n thu

p d n, lôi cu n

ph m m t cách t nhiên nh

n v i tác

vào s tài tình c

n l c không ng

ng s

o c a m t ngòi bút ti u thuy t b c th y,

J.M.Coetzee luôn trau chu t t ng câu t ng ch v i mong mu
c nh

n cho b n

ng c a cu c s ng.

n v i ti u thuy t J.M.Coetzee, ta s
n và c th

m mình trong nh ng l i k vô

n t ng chi ti

c ta càng th y l i k trong

ti u thuy t c a ông chi m m t t l l n và có vai trò quan tr
t ch c nên m t c u trúc t s .
theo m ch tr n thu t c a nh

i dung câu chuy n s

c hoàn ch nh d n

i tham gia k . Ta có th th

u này qua m t

i ch m

u thuy t

i k chuy n

thân m n, ông vi t, tôi e r ng ch

Ông ng i xu ng vi t m t b
u l m tôi. Ông xóa ch tôi và vi

ch có th hi u l m ý gì? Ông vi t, b

u m t câu m i. Khi g p ch l

trong tình tr ng tan v

u g i và tri n v ng c a ông v tan

ch không ph i là tình tr ng c a ông. N u ông bi t có t miêu t tình tr ng c a mình
khi g
v

bi
ng ch

a nó, vì là hôm nay. Ông xóa ch tan
[5;114]. Nh ng l i k
Tôi c g ng l c l

hi n trong nh ng tác ph m khác c
i tin r

v

ng xu t
u m t hình nh

p cô vào ngày cô b nh ng tên lính

b trói n i v i nh ng tù nhân m i r khác. Tôi bi t r ng mình h
t qua cô khi cô ng i cùng nh
c

i khác trong sân doanh tr i ch

u gì s p x y ra. M

ib t

kí c nào v
11


y, thân th cô v

mang d u v

ng

i tin r

ng là m

i theo con c

a tr , m t
m t tinh c u

c trong ni m kiêu hãnh c
m này, nh ng câu k có lúc l

p l i m t cách c

t trò

n s ng ngoài dòng l ch s . Mình mu n s ng
ngoài dòng l ch s

ch

ng qua m

t lên nh ng th n dân c

y bi n c

m

ng gì mà mình hi u v nó ch

m ng

m

i n m bánh mì, bánh mì

i m t dâu t m, bánh mì v i m t lý gai, chúng s b

cách s ng c

ng hóa theo

i ta s

i

này và c m th y h ng thú v i nh ng d v t t sa m c
t c th

l

c

vào mình, mà mình v n không th
nh

. (Nhân v t tôi -

c nh ng gi ng xé gi

kh

ng lu t l hà

i xa xôi). Có th nói, l i k xu t hi n v i m

ti u thuy t J.M.Coe

c trong

o nên hi u qu tr n thu t cao, kh c h

n

m nét nh ng

s gi
c nh ng v

ph c t p luôn hi n di n trong cu c s ng.

Cùng v i nh ng l i k

yc

thuy t c a mình nh ng l i t c
câu chuy

a

u
i k chuy n nh m h tr vi c k , khi n cho

c k (qua cái nhìn miêu t ) s

phát ngôn không th thi u c
ít hay nhi u ph thu

i k chuy n - trong ti u thuy t, l i t xu t hi n
ngh thu t c

c m th y nh ng l i t không nhi

m t cách d

th m

c ti u thuy t c a ông, ta
t hi

c c m nh n và hình dung ra nh

nhi

i l i k - d ng

giúp

i hay v n

n

ng th , vi c xen l n l i t qua t

c c m th y tho

ti p t c khám phá tác ph m. Trong

h p d n ta còn th y nh ng l i t

n b cho mình m t tâm
i ch m, cùng v i nh ng l i k
ng, nhân

12


v t hi n lên c th

n miêu t v nhân v t Marijana:

m t ph n có b m t m m m i, không h n tr c l
c

có ch ng. Ch m

n

ng ph c xanh da tr i làm ông th y nh

nhõm sau m i th tuy n màu tr

i cánh tay có nh ng m ng

t. Ch nói

ti ng Anh nhanh, g

nl na

[5;43]. Hay nh ng ph
ng h p m
nâu h t d , m

a ông Paul Rayment v nhân v t này:

i ph n t t n t, kh e kho n, v ng vàng, tóc màu
c da nâu vàng nh

ng; m

x s khéo, vai vuông v n, ng

b

t hi n thì l i c

m nh n nh

quá kh , m t cái muc b

c s c và
i bóng râm c a

nh cô gái m i

ng doanh tr i cách cánh c ng m

c, cô qu n mình trong cái áo khoác
m

c m t cô n

p

i th
hình nh m t chi

ib nm i

[5;47]; Trong

y, nh ng l i t
có nh

i ph n

cv

ch t l

[3;60].

t mà, nh ng chi ti t ch m tr hình

cành lá và nh ng con cá qu n quýt nhau trên chi

[3;154]. Có th nói

r ng nh ng l i t trong ti u thuy t c a J.M.Coetzee có ph n h n ch so v i nh ng
l i k . Tuy nhiên không ph i vì th mà giá tr bi
nh

t c a nó b gi m xu ng mà

pd

n v i tác

ph m m t cách t nhiên nh t giúp cho vi c c m th tác ph
Trong nhi

t hi u qu

ng h p, ta th y s hòa tr n gi a l i k và l i t

l i nh

i t trong m ch k c
Tôi c p chi u ng

ngôi th nh
cái oi b

i k chuy n

ng ng

hình dáng nh

ub t
trên các nóc nhà

b ng ph ng c a th tr n. Tôi v n nghe th y ti ng trò chuy
óc chó trên qu

t t u thu c cháy l
il

[3;13]. Trong câu chuy n, nhi u s ki n ch ng

i k chuy
ib
t

i tán cây

o ra nh

xoa d u lòng

Không gian m i bu i sáng râm ran ti ng v cánh c
n vòng trên m t h

c khi h cánh xu
13

n
m l y ng p


m n. Nh ng lúc l ng gió, t p âm chói tai c a ti ng quàng qu c, ti ng ng ng tr i và
ti

p vào tai

m

ng n t m t thành ph h n lo n trên

c. Ng ng xám, thiên nga, v t tr i mareca, v
[3;124].

n, v t tr i, le le, v t

n cho chúng ta nh ng lu ng gió m i:
i t

kho ng b n tháng t i n

ng b c, và s không ng ng th i trong

ng bên c a s tì trán vào t m kính l nh ng t, l ng

nghe ti ng gió rít qua nh ng mái hiên, h

c lên r i l i gi t m nh xu ng m t

mái nhà l p b ng ngói l ng l o. Nh
kh p qu

t gió m nh cu n theo b

ng, b i t p lào xào vào c a kính. Nh ng h t b i nh li ti bay mù

m t kh p b u tr i, m t tr i hòa vào n n tr
Th nh tho ng, nh
nh

i nhau

t bão tuy t b t ng

m tr ng li ti kh p m
Có l , chính

tâm h

h c lên khi l n xu ng.
n, ch trong ch

m xuy t

[3;84].

nh ng kho nh kh
i, v

pc

,v

i s ng m

i tr i lên, xóa nhòa nh ng n i

bu n tâm tr ng c a cu c s ng hàng ngày mà nhân v t ph i ch

ng. Chính l i t

n nâng cao hi u qu tr n thu
i k chuy n. Vi c miêu t

n thu t c a
n làm cho câu chuy n k

nhân v t tr thành có máu th
l ng, kéo dài th

pc a

ng s ng. T
i nh

o ra nh ng kho ng
c gi khi liên t c b

cu n theo m t dòng thác nh ng s ki n d n d
ti p t c khám phá nh

ng,

c gi l y l i tâm th

p trong tác ph m.

Bên c nh nh ng l i k , l i t

yh pd

t g p trong ti u

thuy t J.M.Coetzee nh ng l i bình lu n s c s o. V i nhu c u nh n th c chính
mình, nh n th c xã h i, nh n th c l ch s , l i bình lu n trong ti u thuy t c a ông
xu t hi n ngày càng nhi
Trong

ib nm i

hi n rõ ý th c c a ch th sáng t o.
i k chuy n tâm s

ng r ng cô không th không xem tôi là m
mê, dù c

n thái hay khó hi u t
14

n gi , tôi v n thích ý
chi ph i b
a. Và trong s yên


y h i h p v n ph n nhi u t o nên s giao h o gi a chúng tôi, cô ch ng có

l

l a ch n nào khác ngoài c m nh n ánh m t c
c ac

i cô v i s c n ng

. Tôi không mu n nghiêng v kh

m t cô gái r ng không nh t thi t ph

ng, mà ph i nhìn nh

loài ng

n , ch

c a cu c s ng v i nh ng cách th c và m
khó hi u c a m t k ngo i t

c,
t th c t gi

t. Nh

ng

ng tu

i cu c s ng

ng xó ch
th

y

ng m i ý thích b t ch t c

bao g m c s xao lãng m t cách th
dù là

i giáo d c th dâ

c

a cô,

gi

i cô nh ng th d u kì c c, b

quay l i ng trong vòng tay cô c

i

l i chán n n ng

ng th là gì khác ngoài d u hi u c a s b t l c, thi u quy
ghét nh ng ham mu n riêng c a ông ta [3;122].
l i hóa thân vào m

i th

khái quát v tâm tr

i k chuy

ng gi

a chính viên

tr nên d hi u, d c m nh

s ctrong lòng b

ng

ng bình lu n s c s

quan tòa. Nh nh ng l i bình lu n s c s o, tinh t c
m iv

chán

ib n

i k chuy n,
l i nh ng

ng sâu

c.

i ch m, nh ng l i bình lu
t

c s p x p xen l n v i nh ng l i k , l i

c c m th y tho i mái, d ch

ông ph i là s vô

tình mà ch c ch n là m t d ng ý ngh thu t c
ik

ng l i bình lu n c a
Ông có nhi u n i ân h n,

m thêm nh ng n

lòng ông tràn ng

v v

u. N i ân h n l n nh t c a ông là không có l y m
t, con gái có s lôi cu
u th c s m

a con trai. Có m

a
i là

[5;67]. Không ch v y, nh ng l i bình lu n còn giúp cho

c hi u sâ

c:

ng gì di n ra gi a ông và

Marianna hóa ra ch là m t trong nhi u cu c tìm ki m tình yêu c a Marianna?
Ho c có th cái bà Costello y vi t hai truy n cùng m t lúc, nh ng câu chuy n v
các nhân v t kh n kh vì m t mát (m t

i m t th l
15

i kia b c t c t) và

h ph i h

s

t thí nghi m, th

ngh , bà ta dàn x
su t tác ph

t truy

ng s m nh c a h giao c

i có

[5;170]. Xuyên

i k chuy n luôn ch ng t s am hi u, dày d n c a mình trong

cách nhìn nh

i s ki n bi n c c a nhân v t. T
ts

l i bình lu n r t hay:

ng

i nói r ng tình yêu làm chúng ta tr l i. Làm tim
i d ch ho

chân nhún nh

ng. Làm gi

ng ý v i lu n c

c

y, và nhìn l

ng h p c a

m t tai n n, k t qu là m t m t chân. Ông
thuê m t n

ng m

c g i ý r ng m t s huy n di

i s làm tu i tr c a ông tr l i,

n hoa t kh p m i ngõ ngách, th

n vi

con trai (em cùng m khác cha v i c

a

tin nh ng g i ý y

không? Bi

ng hão huy n c a m t ông già l m c m?

Vì th v
m

cm

c n cân nh c c a tình tr

là: Ông Rayment, ho c

i gi ng ông s làm gì ti p theo? Ông mù quáng lao theo nh ng khao khát

c

y, vì nh

i ra hoa k t trái; ho c khi

xem xét k nh ng lí l thu n và gi ng, ông rút ra k t lu n r
tâm h n vào cu c tình v i m

trái tim và

i ph n có ch ng là khinh su t, và ông rút lui

vào v ? [5;198]. Ta th y r ng nh ng l i bình lu n không ch th hi n s am hi u
sâu s

i mà còn b c l nh ng hi u bi t c n k v l

i v i chi u

V y tình yêu, dù là th tình yêu ông qu quy t ch là công vi

sâu tri

c n m t hình
i có

p m i tr nên s

ng? V y v m t lý thuy

n tình yêu, ho

i v i ni m khao khát? Hay

là b n ch t t

N

[5;214]

is
c, gi

ng ch nghe gi ng nói nh

u l i giúp chúng ta nh n ra tác gi c a nó. Vì v y, gi ng
phân bi

b n ph n ánh qua

i thì

ty ut

m, th hi u th

ng th

trò r t l n trong vi c t o nên phong cách c
16

m chí là c m

n


c. B i gi

u mang tính t ng h p và tính cá th r

mang m t quy lu t ng pháp riêng, gi

u riêng c a t

n m c nó
i ch không ch

tuân theo quy lu t ng pháp chung c a ngôn ng . Vì th , kh o sát gi
thu

u tr n

nh khuôn m t riêng c a m

quá trình n l c không ng ng c a h . Gi
l

i u

m t
c c th hóa qua ngôn t ,

u và các th pháp ngh thu t trong tác ph

c ml

b cl

cc

i v i hi n th

miêu t nh m thi t l p các m i quan h

c

ay su ng sã, ng i ca

hay châm bi m... T ng hòa các s c gi
s quan tr

, tình

u trong tác ph

cs

nh phong cách, s c thái tình c m c

i vi t. Nhìn t

ngh thu t, chúng tôi nh n th y nh ng ti u thuy t c a J.M.Coetzee n i b t
v i hai gi

n là gi

ng tri t lí.

Là m t b c th y c a ti u thuy t h u hi
cho mình m

m t o d ng

- m t gi

s c thái th

u riêng. Bên c

n nhi u gi ng tr n thu

m d nh

ng v

t

c

c ti u thuy t c a Coetzee. Có nh ng lúc gi

n m trong b

i tr n thu

màu s

ng tính,

hay gi ng c

u

t t o nên m t

ng và linh ho t. Gi ng c a tác gi , gi ng c a nhân v t,
i k chuy

mà nhi u khi còn có kh

ng t n t i c

i tho i nhau

n nu t l n nhau, trung hòa v trí và s
c trao cho các nhân v

t m i bi n c , s ki n) s có nh ng cu

i k chuy n thông

i tho i, tranh bi

u là m t h qu t t y
Ti u thuy t

ng ngôn ng

xã h i khác nhau và nh ng ti
t

, tính
ng quan ni m:

ng ti ng nói xã h i khác nha

ngh thu t

c a

c t ch c l i m t cách
nh ng b c màn n i tâm c a các nhân v t m t

cách có h th ng.
Trong ti u thuy t Ru ng b , ta b t g p m t ch t gi
cH

ng ch t v n c
17

y kiêu hãnh c a

i h c Cape Twon:


- Ông có th c m c gì không?
- Tôi nh n c hai t

cho chúng tôi s ng cu c s ng

c a chúng tôi.
- Tôi xin h i l n n a, li u có m

i di

bào ch a

không?
- Tôi không c

i di n. Tôi có th

i di n cho b n thân tôi... Tôi

u ý ki n c a tôi r i. Tôi có l i.
- Li u ông có c n tham kh o ý ki n v i m
ho c m t lu

, m t cha c ,

ng h n. Ông s n sàng nghe l

ng d

- Không, tôi không c n tìm m t l i khuyên nh
m
Tôi

n. Tôi không d dàng ti
ngoài t m khuyên b

-

c nh

n nh ng l i bu c t i.

u bà mu n bi t

thú t

u khuyên b o.

bi n h r i.

ngh ông y, g

- Nói th

nh tìm. Tôi là

tôi, không ph i là câu tr l i, mà là s

i bi n h c

n c a tôi. Tôi có l i.

l i bi n h c a tôi. Và ch có th

n sàng r i kh

[6;66]

ng c a Lucy (con gái David) v i m t l
quy t và chín ch

B

, con không th

u hành cu

mu n nào c a b . Không m t chút nào. Trái h n v
s ng c
ra quy

r t kiên
i c a con, theo b t k ý
ub

c

c s ng c a b v
nh c

i

i mình

i b n m i ta b t g p m t gi

u nh
i làm

r t cu ng nhi t c a viên Quan tòa khi có tình c m v i cô gái m
lay chuy

y nh ng l

và nh ng ti ng rì r m

p b t ra thành ti
tin n

u y, tôi l
i chính mình
18

u
t ph

um
chính tình yêu

c


l iv ib t cc

thúc ông quy
khôn l

m th y tho i mái và an toàn nh

b t c c a mình, ho c
kh

l iv i

t mà tôi có th b i lúc này h

r ih b

n mát

ng ba tháng ba, tr i qua bao khó

cu i cùng h
nh ng gi

Tôi s

c b n m i. Lúc này, ta c m nh

ur tt

c

c c t lên t các nhân v t:

cô gái xu ng ng

trên d

em nói chuy n v i h

ng c a em n a, m

y, không còn l
quy

t m p mô

n v i h r i thì em có th

nh mình mu n làm gì. N u em mu
theo h . N u em quy

ih ,n uh

v i gia

nh cùng chúng tôi tr v , em có th quay l i

v i chúng tôi. Em hi u khôn

[3;151]
t b n ch

yh
V nl

a h i v a th d c.

l

ul

mù trong ngôn ng c a em nói th
ng v

ng, ch m vào mi

m t mình. H ch ng ph n
tc

t gi

av

i c m súng sáng lên vui v . Kho ng l

ih

bi t vì s

h nghe

chuy n c a em. Cho h hay s th
c b ng mu n em k s
th t cho h
k th

N

a ch

i v n không r i môi cô. Cô l

19

u im l ng.


thích k gì thì c k . Ch

t m c có th

l

c h i ý em h t s c rõ ràng v vi c quay l i th tr n v i tôi. Tùy

em l a ch

t ch

u ý tôi ch

[3;152].

u tôi mu

các tác ph

cd

cái k t là cô gái m i s tr v v i viên Quan tòa, th
y. Cô gái v i m t gi
v l

i Coetzee thì không
Không. Em không mu n

u l nh ng

[3;153]. Th r i t trong chi c túi v

Quan tòa lôi ra hai chi

a, viên

c t ng cho cô gái m

nhìn cô th t rõ, m

im

n cu i cùng

nhìn rõ nh ng nh

hi u cô th c s

pc

c

t má cô, c m l y tay cô. Vào gi a bu i sáng trên

i hút gió này, tôi tuy t nhiên không nh n th y chút d u v t nào c a nh ng

ham mu n tình d c mê mu i v n cu n l

khi ch m vào thân th cô,

hay d u v t c a s thân m t g

c hành trình. Ch còn c m giác

tr ng v ng, và n i tr ng v ng qu
v

Tôi

tk v

mu n em gi a l y m y th này [3;153].

ng

c

T m bi

[3;155]. Và r

ph

n m c tôi c m th

n t hai th gi
có th m

ng l y gì làm vui khi

i h thì khác, h là nh

i

i l p, th m chí là k thù c

ng

s g p nhau trên chi
i xa l . M t bên là giai c p th ng tr

ch ) và m t bên là t

m i luôn b kìm hãm áp b c. Chia tay l n này bi
nên, cu c chia tay này li
dành cho nhau m t th tình c m r
iv

n khi nào m i g p l i? Th

c bi t: có th

là tình

i. Ta s c m nh

t mình
i ta yêu luôn

g n bó v i ta. B ng m t ngày h
và r t nh . V y nên c

i

c không khi gi a h không ít thì nhi

vào trong th c t cu c s ng. Khi nh

d hi u và r

n

u này không khó hi u, b i chia tay thì ai mà ch ng bu n. Có

nh ng cu c chia tay r i s g p l

nh

c và l

i chia tay ta, th c s ta s r t bu n
ng v ng, l loi c a nhân v t là m

m thông và trân tr ng.

20

ur t


m này, ta b t g p gi

u c a nh ng tù nhân hay nh ng
Nghe này, b già. Ông b gi i

m v n t i ph m r
v

b t trong m t v

p hàng. Ông th a hi u m

nghiêm tr ng

c a v này và mình có th b tr ng tr vì t
i ra li

t tái nh t và m t l .

già, ông th

? Ngài y t th

chúng ta. Ngài s ki m tra t t c

th sát ch

c biên gi i. Công vi c c a ngài y

là truy tìm s th t. N u ông không mu n nói chuy n v i tôi, ngài s ph i th m v n
ông. Ông hi u không?
ng b ng gi ng r
n tôi nào bi t chuy n tr

ng gi ng.
p gì. Quân lính ch

ng và

trói b n tôi l i ch ng vì c
[3;15]
Hay gi ng c

y tr n s ph n kháng c a b n m i trong
T m th m tr i t phía c

b d ng h t s c thê th
h

y sang m t bên và

ng cho ng, hai tay xo n vào nhau, b i vàng ph
n ki

n ch

yt

u t i chân.

ki p, M ki p, M ki p, M ki

nh

i

rú lên.
t ti

nó, ngón tay cái c

quá! H n ta k p tay vào gi a

ug

m

ng l u và tôi l i nghe ti ng v

n kh n n

ra chúng ta nên d
c a chúng n a

ng và b n b t lâu r i

b t g p m t gi

c

n

[3;281].

c nhi u ti u thuy t c a J.M.Coetzee, chúng ta càng th
xen r t nhi u gi

n nói.

u khác nhau. Trong Cu

i và th

cs

i c a Micheal K, ta

u nh nhàng, tình c m c a Micheal K khi anh d bà m

t chuy n b ng xe cút kít do anh t ch :
21

o


- Không khí s làm m kh e lên
r

c v ng l

Anh nói

Không ai nhìn th

[2;12].

M c dù có th bà m luôn c m th y x u h :
-

i

nhà khác có th nhìn th y

M không ch

c c nh y

[2;12].

Hay là khi anh quy
Anh nói

-M có mu n

ch y tr

N u m mu n, m con mình có th

l

[2;22].

u thuy t này xu t hi n nh ng gi
d

l i không m ?

ul

n hách

y phép thông hành:
in c
-

p m t vào qu y b t anh im:

ng làm m t thì gi c a tôi. Tôi nói v i anh l n cu i cùng, n

gi y phép s t i! Anh không th y nh
Anh có ph i là th ng ng

à? Anh không hi u à?
i ti

p h t s c m nh lên

qu y và nhìn tr ng tr ng qua vai K Anh kia, ti

[2;21].

n ra ti ng th c a m
anh ch

c c p,

N i s bóp ngh t tim anh,

n cô y tá bên bàn tr c và kéo tay áo cô ta:

- Xin cô l i mà xem, nhanh lên!

i y tá gi ng ra.

- Anh là ai?

n bên chi

y và b t m ch m

ng xa. R i cô ta tr l i bàn, không nói m t l
cm

ng

t con chó ng c trong lúc cô ta vi t. Cô ta quay sang anh:

- Bây gi

ng

i kia không? - Cô ta ch ra hành lang và phòng b nh
i khi làm vi c v -

Anh có th y nh ng

T tc b nh

i

l n này chính cô

ta kéo anh l i, ti ng cô c t cao lên, m t cô ghé g n m t anh, anh có th th y nh ng
gi

c m t gi n d m p mé trong m t cô

không th

c giày mà ng thi
22

M i lúc r i công vi c, tôi m
là m

n
i.