Tìm hiểu các thiết bị điện trong nhà máy nhiệt điện, đi sâu nghiên cứu quy trình vận hành an toàn cho một số thiết bị điện (Luận văn thạc sĩ)

L IM

U
p hóa, hi

i hóa. Trong

t vai trò vô cùng quan tr ng.

n không

nh ng cung c p cho các ngành công nghi p mà nhu c u sinh c

i dân

nh n c

m vinh d và tr ng trách cho nh ng ai công tác

làm vi

n. B

t t hào minh là m t sinh viên

n.
ct pt
hi u các thi t b

tài t t nghi p:

n trong nhà máy nhi

trình v n hành an toàn cho m t s thi t b
Lý tr c ti

u quy
do Th

Th H ng

ng d n.
án g m nh ng ph
i thi u chung v nhà máy nhi

n.

i thi u m t s thi t b chính trong nhà máy nhi
n hành an toàn m t s thi t b

1

n.

n.


GI I THI U CHUNG V NHÀ MÁY NHI

N

1.1. GI I THI U CHUNG
s n xu

n

ta ph i s d ng các ngu

nhiên. Tùy theo lo

ng thiên

i ta chia ra làm các nhà máy nhi

chính: nhà máy nhi t( NND), nhà máy th

n

n (NTD)và nhà máy nguyên t

(NNT) . Hi n nay ph bi n nh t là nhà máy nhi

n,

t các nhiên li u h
n s n xu t kho ng 70%

nhi

hoát

c bi

i thành

n

a th gi i .

Hi n nay nhu c u nhiên li u l ng trong công nghi p , giao thông v n t i
và sinh ho t càng ngày càn
l ng cho nhà máy nhi

n ch dùng nhiên li u
n. Nhiên li u r

a nhà máy nhi
tri

n qu c gia (T

14-

thành nhiên li u

n. Trong

lai, theo t

VII), nhu c

phát

n Vi t Nam ti p t c t ng t

i k 2011-2015 và gi m d n xu ng

th i k 2016-2020 và 7.4-8.4
có th

n 2021-2030.
c nhu c

chính ph Vi

ra m c tiêu c th v s n xu t và nh p kh u cho ngành

n

2010-2020 t m nhìn 2030 các m c tiêu bao g m:
-S n xu t và nh p kh u t ng c ng 194-210 t kWh
t kWh

-834 t kWh

-

n xu
n su t t ngu

t

n t ngu

ng tái t o b ng

l

ng này t m

n xu
-Gi m h s

àn h

n/GDP t bình quân 2.0 hi n nay xu ng còn 1.5

và
2


-

y nhanh

n hóa nông thông mi n núi

uh
Các chi

mb

n

n.
c áp d

tm

c

t ra bao

g m:
-

ng hóa các ngu n s n xu

truy n th

nn

a bao g m các ngu

à các ngu n m

à

n

ng tái t o và

n nguyên t ).
-Phát tri
tin c y cung c

i ngu n trên t ng mi n: B
n trên t ng h th

mb o

n nh m gi m t n th t truy n t i

, chia s công su t ngu n d tr và khai thác hi u qu các nhà máy th

n

trong các mùa.
-Phát tri n ngu

nm

ôi v

i m i công ngh các nhà máy

n hành.
-

ng hóa các hình th

n ngu

n nh

ng nâng cao hi u qu kinh t .
u các ngu

n cho

ra trong t

n 2010-2020 t m nhìn 2030
c tóm t t

quan tr ng nh t v n là than và nhi
t o chi m t tr

i cao

i quan tr ng trong gi
ph

n.

b

i. Ngu

n nguyên t

n
ng tái

n 2010 và 2020 và d n tr lên
n 2020-2030. Th

n v n duy trì th

o n 2010-2020 và 2020-2030 vì th
c khai thác h t trên toàn qu c.

3

ng n


u ngu

B ng 1.1

n theo công su t và s

ng c

n

2010-2020 t m nhìn 2030
STT

Ngu

n

2020

2030

T ng

Th

Th

T ng

Th

Th

công

ph n

ph n

công

ph n

ph n

su t

trong

trong

su t l p trong

trong

l

t t ng

(MW)

công

t ng

t

t ng

t ng

s n

(MW)

công

s n

su t

ng

l

n than

t

su t l p

ng

n

t

n

(%)

(%)

(%)

(%)

1

Nhi

36,000 48.0

46.8

75,000

51.6

56.4

2

Nhà máy nhi t 10,400 1.3.9

20.0

11,300

7.7

10.5

4.0

6,000

4.1

3.9

19.6

N/A

11.8

9.3

5,700

3.8

2,000

9.4

n tua bin khí
3

Nhà máy nhi t 2,000

2.6

n ch y tua
bin khí LNG
4

Nhà máy th y 17,400 23.1
n

5

Nhà máy th y 1,800

6

n 500

2.4

5.6

4.5

sinh kh i
7

n 1,000

6,200

gió

4

6.0


8

n N/A

N/A

2.1

10,700

6.6

10.1

nguyên t
9

Nh p kh u

2,200

3.1

3.0

7,000

4.9

3.8

Total

75,000 100

100

146,800 100

100

C th

u các ngu

46.8% cho nhi
cho nhi

n than, 19.6% cho th

ns
n và th

n ch y khí và

ng là

n tí
ng tái t o, 2.1% cho

ng nguyên t và 3.0% t nh p kh u t các qu c gia khác.

Hình 1.1
Th
t
t

u ngu
n nay t i Vi t Nam v n

n l c Vi t Nam (EVN), m t công ty nhà

d

c quy n v i

c, n m gi

n s n xu t, n m gi toàn b khâu truy n t i, v n hành h th

phân ph i và kinh doanh bán l
có th

n,

n.

ng v

n chính Ph Vi t

cách ti p c n giá

n v n hành the

5

th

ng và


theo m c tiêu b o v
ngu

ng v i danh m

n khác nhau.
Chính ph Vi

t ra m c tiêu phát tri n th

tranh nh m nâng cao vi c s d ng hi u qu ngu n cung c
c nh n n kinh t th

ng

n c nh

n trong b i

ng. Theo b n d th o chi ti t phát tri n th

i nc

n phát tri
-Th

ng

n:

n c nh tranh (2005-2014): các công ty s n xu t

n có th

i mua duy nh t.

-Th

n (2015-

th c nh tranh
-Th

n có

c khi bán cho công ty phân ph
ng bán l

n.

i n c nh tranh t

n

có th l a ch n cho mình nhà cung c p.
n c a Vi

à 1,058-1,060VND/kWh (~5.3 US
giá h i

Theo Chính ph

n trên ch còn

ns

s 21

u ch

xem xét th

ng it nh

nh
m thích h

m b o nh

n tình hình kinh t xã h i nói chung và tình hình s n xu t bà

con nhân dân nói riêng.
Ti p theo quy

nh s

lên 1.242VND/kWh (kho

2.28% so v

Hi n nay các bên tham gia vào th
t
Vi t Nam(PVN), t
các nhà s n xu

n t i Vi t Nam là các

i n l c Vi t Nam (EVN), t

oàn than và khoáng s n Vi t Nam (VINACOMIN) và
c l p(IPPs) và d á

c chi m th ph n r t l n trong s n xu

2001, t ng công su t l

d u khí

t các ngu

c ngoài. Các công ty
n. Ví d vào cu

n t i Vi t Nam là 17.521MW trong
6


s

n thu c s h u c a t

53%, c a t

n l c Vi t Nam (EVN) là

d u khí Vi t Nam(PVN) 10%và VINACOMIN là 3.7%.

Các nhà s n xu

c l p (IPP) và d

t ng công xu t l

tc

n qu c gia ang

c v n hành v i các c

500kV, 220kV và 110kV và các c

n qu c gia, ph

áp

các c
có th

c qu n lý b i t ng công ty truy n

n phân ph i

n áp t

c p

n

i trung

n 35kV do

m b o nhu c u v

Nam có k ho ch phát tri
n nh

n áp cao áp

n áp trung áp 35kV và 6kV. Toàn b

truy n t i 500kV và
t

c ngoài chi m 10.4%

n l c mi n qu n lý.
n c a qu c

i qu c

t

ng th i cùng v i phát tri n các

c hi u qu t ng h

ho ch cung c

n cho các t

ck

tin c y c a h th ng cung c p

n và khai thác hi u qu các ngu

n, h tr

n khí hóa nông thôn và thi t th c chu n b cho s phát tri n h th

B ng 1.2: S

ng dây và các tr
qu

H ng m c

cb

n

n

n 2010-2030
2009

v

2011-

2016-

2021-

2026-

2015

2020

2025

2030

Tr m 500kV

MVA

7,500

17,100

24,400

24,400

20,400

Tr m 220kV

MVA

19,094

35,863

39,063

42,775

53,250

ng

dây

Km

3,438

3,833

4,539

2,234

2,724

dây

Km

8,497

10,637

5,305

5,552

5,020

500kV
ng
220kV
7


1.2. Phân lo i nhà máy nhi

n

Theo lo i nhiên li u s d ng:
-

t nhiên li u r n

-

t nhiên li u l ng

-

t nhiên li u khí

-

t nhiên li u2 ho c 3 lo i trên

Theo lo i tuabin máy phát:
-

n tuabin khí

-

n tuabin khí-

Theo tính ch t mang t i
-

n ph t i g c, có s gi s d ng công su t

5000 gi .
-

n ph t i gi a, có s gi s d ng công su

kho

n 4000 gi .

-

n ph t

nh, có s gi s d ng công su

1500 gi .

8

t


GI I THI U M T S

THI T B

N CHÍNH TRONG

NHÀ MÁY NHI

I N

NG B
2.1.1. Khái ni m chung
Thi t b

n chi m v trí quan tr ng nh

à máy phát
khâu chính c a

quá trình s n xu

n, v i kh

u ch nh công su t c a mình, gi vai trò quan tr ng trong vi c b
u ch nh t n s

m ch t

n áp c a h th
c ch t o hi u su t

cao, làm vi c tin c y và s d ng lâu dài.
ù

y uv

b 3 pha. Chúng có công su t t
t

n 25 kV. Xu

n vài nghìn MW,

ng hi n nay là ch t

nh m c ngày càng l n.
100MW tr

i công su t

nh m c l

Khi làm vi

tách r i các thi t b ph

th ng làm mát, h th
h th ng các thi t b ph này quy

ph i phù h p v

nh m c

i l n (v i d tr công su t t
ng có công su t

i

ng

th ng kích t
nh kh

tin c y cao. Ngoài ra,
u ki n c th c

làm vi c c
m và các thông s c

à

hành.
c h t c n xem xét m t

m phân bi t các lo

c a chúng.
9

i vì chính

n


c tính toán ch t o t
roto c c n d ng hình tr dài, tr
C n l a ch n t
vi c t

c b trí n m ngang.

quay l

l

k

quay l n,

u su t cao, kí

c có th gi

ng v i t n s

c và t

nh m c là 3000vg/ph.
M

u tr c roto c

c n i tr c ti p v i tr

ng n i c ng)
có). Các

a

u còn l i n i v i roto c a máy kích thích (n u

c

là các

l c cao cùng h th ng d

t

b ng d u áp

i tuabin.

Do có công su t l n, roto và stato c
lo i v t li u và k t c

t d nl

ct
và dây d

c ch n
b

c cao và gi m

làm l nh
i ta b

c, trong lõi thép

i ta b trí các khe h ho c ng d

cho ch t

l ng ho c khí làm l nh ch y qua. Vì roto c
nhanh

ng kính ph i nh , k t c u c c

mb

b

c

n quy

nh gi i h n

cao.
2.1.2. H th ng làm mát
n hành có
công su t làm vi c c a nó, th m trí quy

nh c gi i h n tuy

su t ( gi i h n công su t ch t o) c a máy. Th t v y, công su
nh nhi

nóng cho phép lâu dài c

i v công
nh m c c a
n. Nhi

trong máy khi làm vi c l i ph thu c vào t n th t công su t trong các b ph n
c a máy (dây d n, lõi thép) và kh

n nhi t t

mà h th
ch n,

ng ngoài,

nh. V
t

nh m c c a máy ch có 1 m t c
10

kích


c c a dây d n và lõi thép (

gi

c c a máy. Tuy nhiên v

b

ng kính c

n tr và t tr )
c c a các v t li

ic a

kích
n hi n t i ,

có th t (1,2 -1,3)m. Quá

gi i h n này roto có th b v b i tr c ly tâm. Chi
b i hi u su t u

cong tr c

gi i h n

c

kính). Vì v y công su t c

t quá (5.5 -6.5) l

có th

ng

a b ng

ng làm mát.
Có hai lo i h th ng làm mát: H th ng làm mát gián ti p và h th ng
làm mát tr c ti p.
2.1.2.1. H th ng làm mát gián ti p
Trong h th ng làm mát gián ti p môi ch t l nh ch t khí ( không khí

ho c hydro). Máy

c làm mát b ng cách th i môi ch t làm mát qua

các khe h trong máy ( khe h t nhiên gi a roto
k t c u cho m
Hi u qu c

p không cao vì s t a nhi t

c a dây d n ho
n, các phân lõi thép.

n môi ch t làm mát ph i thông qua các l p cách
m

nh
nhi

o n truy n nhi t t n t i m t chênh l ch nhi t
c a dây d

u so v i

làm mát.
i v

n công su t nh

th ng làm mát gián ti p b ng không khí. Trong

ng áp h
ng h p này h th ng làm

mát có 2 d ng kín và h . Trong d ng h

ào th i ra ngoài.

Trong ki u kín không khí s ch, dùng làm môi ch
trong h th ng di qua h
tránh

ng

c khi làm mát máy. Ki u kín

c b i l n vào không khí làm mát.

mát b

n hoàn

cb

i b máy. Còn

b trí quanh stato.
11

th ng làm

c


Hình 2.1: H th
tl
d

i ta s d ng hydro làm môi ch t

n l n g p 7 l n so v i không khí và t

nhi t b m t nhanh g p 1.44 l n. So v i không khí cùng áp su t, m
hydro th

u, nên gi

ích
có th

c ma sát và

c công su t

nh m c lên (15 -20)% và nâng hi u su t thêm (0.7i th

oxi hóa. Tuy nhiên dùng

lo i tr nguy hi

u ch hydro th t tinh khi t. Ph

áp su t khí tr

ph i n p khí

n vì h n ch
m là có kh

thành h n h p cháy n n u hydro b l

th

khi

c, n u dùng hydro làm mát thay cho không khí thì

1)%

ta ph

nh n

c
o
i

m b o áp su t hydro trong máy
c khi n p hydro vào máy

lùa h

i ta
ay

y h th ng làm mát dùng hydro ph

b n cao, kín

v i

h th ng làm mát b ng không khí. Dùng khí hydro làm mát có th ch t o
n 100MW.

12


2.1.2.2. H th ng làm mát tr c ti p
Trong h th ng làm mát tr c ti p môi ch t làm mát ch y xuyên dây d n
r ng vào các lõi thép, vì th nhi

c truy n tr c ti p ra môi ch t làm

ng trung gian.

ng h p này chênh l ch nhi

ch y u t n t i gi a b m t ti p xúc c a dây d n và môi ch t làm mát và gi a
b n thân môi ch t làm mát v

ng bên ngoài. Hi u qu cao c a

c ti
t oc

công su t ch
c c a chúng.

Hình 2.2: Dây d n r
Trong h th ng làm mát tr c ti p môi ch
c, d

ng hay áp d ng h th ng làm mát h n h p.

Ch ng h
tr c ti p b ng

c dùng

c làm mát gián ti p b ng
c.

13

c làm mát


Hình 2.3: h th

nh p

Trong các môi ch

d n nhi t cao nh

th p nh
c n ph

nh t

. Tuy nhiên,
mb

tinh khi t cao

th v n hành khá ph c t p. D

tránh d n

n t t dùng r t thu n l

m quan tr ng c a d
i ph i có công su

phân b

n.
ng là các

d n này
r t nh gi a ph

c b trí theo cách nh
i

iv

nh t l

H th ng
lòng các thanh d

n. Vì

u nhi

t trong
mb os

c vào h th ng các ng

i ta t o ra các h p n
ng yên và chuy

ng.

14

c bi

và khe h

Hình 2.4: H th

pn id

c.

2.1.3. H th ng kích t
2.1.3.1. Khái ni m chung
H th ng kích t có nhi m v cung c
dây kích thích c
ho c t

n 1 chi u cho các cu n

ng b . Nó ph i có kh

ng, dòng kích t

m b o ch

ch

ng

u ch nh b ng tay

làm vi c

nh, kinh t v i

i tình hu ng.
Trong ch

ch nh

làm vi c bình

c

u ch nh dòng kích t s

uc

i

i. Thi t b t

chính xác

nh m m

Trong ch

làm vi c nh m gi
t i bi

gi i h n công su t truy n t i t

c bi t khi nhà máy n i h th

nâng cao tinh

ng công su t ph n kháng

u ch nh kích t

i (v

u

th ng,
mb o

ng.
s c ( ng n m

có b ph n kích thích

ng b c làm vi c ch y

n áp c

cho h th ng. Hi u qu th c hi n các nhi m v trên ph thu
và thông s c a h th ng kích t

t c u c a b ph
15

i, gi

nh


cung c p m t cách tin c
t c

n m t chi u cho cu n dây kích

ng b , c n ph i có h th ng kích t thích h p v i công su t

nh m c

l n.Thông

ng

t b ng (0,2-0,6)% công su

i công su

nh m c c a h th ng kích

nh m

Vi c t o ra các h th ng kích t có công su t l
t ch t
ki n làm vi c c a b ph

y

t chi u b h n ch b

i ta ph i áp d ng h th ng kích t
nh m

Ufgh và h ng s th i gian Te

nh m c h th ng kích t còn
n áp kích t gi i h n

n áp kích t gi i h n

c c a h th ng kích t .

ng có Ufgh
ng yêu c

mb o

. Trong nhi

nh h th

n áp kích t l n

n áp này càng l n thì ph m vi

u ch nh dòng kích t càng r ng và càng có kh
v

t l n,
u và ch

ng 2 thông s quan tr

nh t có th t

u

i chi u. Khi công su t l n b ph n này làm vi c

kém tin c y và mau h ng (do tia l a phát sinh). V

Ngoài công su

ng g p

u ch nh nhanh.
ng h

i ta ch t o Ufgh = (3-4) U

Hình 2.5: Bi

n áp kích t

16

ng b c.

m.

i


T

n áp kích thích càng nhanh khi Ufgh càng l n, còn

h ng s th i gian Te càng nh . Các tham s này ph thu c vào k t c u và
nguyên lý làm vi c c a h th ng kích t c th .
2.1.3.2. Phân lo

m c a các h th ng kích t

Có th chia h th ng kích t làm 3 nhóm chính:
-H th ng kích t

t chi u.

-H th ng kích t

u.

-H th ng kích t dùng ch

u khi n.

a. H th ng kích t

t chi u

Tr

h th ng kích t

t chi

ch nh dòng kích t trong các cu n kích t c
n tr R

ch nh t

n m t chi u. Bi n

u ch nh b

chính C1

u

n trong cu n dây kích t
n trong các cu n C2 và C3

ng: dòng trong cu n C2

vi

ng, còn trong cu n C3

b

ng và tín hi

u ch

ng v i ch

ng v i ch

u ch nh cung c

máy bi n dòng và máy bi

uc

u
làm
ng

c nh n qua
ng b (có khi l y t

thanh góp phía cao áp c a máy bi

Hình 2.6:

h th ng kích t

t chi u trong h th ng kích t

m t chi u nh
dây C1

t chi u.
kích thí

c l p.

c làm ngu n cung c p cho cu n

thích chính mình.
17


t chi u kí

i ta s d ng

ng c a

ng b

s d ng m

n

chính tr c quay c
xoay chi u riêng cho m

y

c cung c p t

dùng c a nhà máy qua máy bi n áp ho c t m
cùng tr c v

í

nt

ng b riêng ghép

t nh

u.

Hình 2.7:
ng h
quay

n , tin c y , giá thành h , t

nh không ph thu

n áp c

n t dùng. Tuy nhiên

m là khi c n s a ch a máy kích thích nh t thi t ph i d
ng b , không thay th

c b ng ngu n kích thích d phòng. Ngoài ra t c

quay quá l n c a tr

pv
c s d ng ch

t nh .

m chung c a h th ng kích t
s th i gian Te l n (0,3-0,6s) và gi i h
Ngoài ra có vành góp và ch
th ng kích t lo

ng ch

t chi u, do

t chi u là h ng
u ch nh không cao (Ufgh

2,0).

n, công su t ch t o b h n ch . Vì v y h
c áp d ng

trung bình.

18

t nh và


b. H th ng kích t

u và ch

Có hai lo i chính: dù
chi

ut ns

t.
u t n s

c ch t o theo ki u c m ng: roto

không có cu n dây, cu n kích t
c nh k t c

t

ph

i

a roto.

Hình 2.8: H th ng kích t

Cu n kích t

u.

chính C1 c

ng n i n i ti p v i t i

c a nó ( cu n Cf). Các cu n C2 và C3
ng nh n

c cung c

ct

u ch nh qua thi t b

uc cc a

ng b ( qua BU

và BI). V i 10 rãnh trên b m t roto, t n s c
thích t n s cao là 500Hz ( khi quay cùng tr c v
c ch

ng b
ch

i thành

n m t chi u.
chi u t n s cao làm ngu n cung c p, h th ng kích t
có th ch t

c v i công su t khá l n và có th áp d

ng b công su t (200-300)MW. H n ch công su t trong
ch y u v n do t n t

t và ch

cung c p d

ng h p này
n kích t

ng b .
H ng s th i gian Te
này

n áp kích t gi i h n Ufgh

th ng kích t

ng h p

t chi u (Te l n , UFgh nh ).

19

Hình 2.9: H th ng kích t

t

t kích t

i ta dùng m

chi u ba pha quay cùng tr c v

n cung c

chi u kích t có k t c

c bi t: cu n kích t

pha l

n xoay chi u ba pha t o ra

t

t

n m t chi u nh b ch

thích ch nh
tl

tr c roto c a máy phát. Nh v y cu n kích t
n ch

stato, còn cu n dây ba

c

n trên

chính Cf có th nh n

t và ch

n.

cung c p cho cu n dây kích t c a máy phát kích t
i ta dùng m t b ch

ng là ch

ngu n cung c p c a nó có th

t

stato)

u khi n) mà

u t n s cao ho c ngu n xoay

chi u b t k khác.
ng c a

t tr c ti p vào c

u khi n c a b ch nh

i dòng kích t c a
u ch

ng v i m

m có công su t l n, h ng s th i gian Te c a h th ng

kích t lo

(0,1-

n áp kích t gi i h n l

c. H th ng kích t dùng ch

u khi n.

Gi m th t nh h ng s th i gian kích t Te là m t yêu c u k thu t quan
tr ng, xu t phát t
H ng s th i gian Te này

mb o

nh và ch t

nh là h ng s th

t t c các khâu, t tín hi u ra c a

n áp kích t Uf c
20

c a
ng


b và

ng khá l

hi

n t c a máy kích thích.

c khi xu t hi n các lo i ch

ch

y ngân có c

u này th c

u khi n công su t l n ( các

u khi n, các b tiristo).

h th ng kích t

yr

n

ng ( ngu n

xoay chi u ba pha) cung c p cho cu n dây kích thích c a
qua ch

u khi n CLD có th là m

n

ng b
u ba pha t n s

(50-500)Hz, ho c máy bi n áp t dùng.

Hình 2.10: H th ng kích t dùng ch
Khác v i ch

ng, trong ch

u khi n thu n chi u c
hi

ch

u khi n, ngoài

n áp trên ch

n) xu t hi n trên c

Hình 2.11: S

u khi n.

i ph i có m t tín

u khi n m i có

u khi

21

th

n ch y qua.

ng.


Hình 2.11 là

ng c a ch

m t pha. Có th th y r ng, trong n a chu k
thông t th

n áp thu n chi u, m

u khi n. Tín hi

th m t

nv

u khi n

n khi

n

u khi

n áp trên ch

nên

c chi u.
n n a chu k sau, m
khi

n mu n thông l i v n c

i th

u

u khi n vào có th

s hi u d ng c

c giá tr

n áp ra.

Trong h th ng kích t
khi n. T

i ta áp d ng ch

u

u ch nh c a h th ng kích t dùng ch

r t nhanh, có th coi

ng t c th

u khi n

n áp kích t . H ng s th i

gian ch còn kho ng (0,002-

m c a h th ng kích t lo i này,

c áp d ng r t r ng r

t l n, có yêu c

u

ch nh cao.
2.1.4. Thi t b t

u ch nh kích t

Các thi t b
h

u ho

ng theo nguyên t

n áp kích t

u khi n b ng liên

u ch nh theo m t quy lu

v i s bi n thiên c a các thông s ch

h th ng, nh

nh , ng
c b i các thi t b

ng:
Uf

i,

i

h th

i

i

i

chênh l ch c a các thông s tr ng thái

i

o hàm c a chúng. Quan h

nh b i k t c u c a

t quan tr ng. Trong
c a phép bi

it l

nh ng ph n t bi
-Gi

uc

ng h

h p

th c hi n nh ng hàm F ph c t
n t khác nhau ho c
ng b

i(v
22

i ta s d ng
nt s .

chính xác c n thi t).


-

mb o

-Nâng cao

nh cho h th ng.

Kh

ng yêu c u trên c a

thu c vào vi c l a

ch n c u trúc c a hàm F còn ph thu
và gi i h

u ch

c tính c a h th ng kích t ( t

n áp), k t c u c a h th

n c th mà nhà máy

ham gia vào.
2.1.5. Thi t b di t t
ng b b c
làm m t t

ng các cu n kích thích c

máy. Ch ng h
làm m t t

t ng t c n ph i nhanh chóng

c

t ng t do ng n m ch bên trong, n u không

ng trong máy, s

uc

m b o an toàn cho

ng v n t n t i ( sau khi c t máy c t

n ng n m ch v n còn t n t i và ti p t

ng

c t ra do s c bên ngoài, không d p t t nhanh t

ng,

t ng t s nguy hi

n c a nhà

máy.
Vi c làm m t t

ng trong máy không th th c hi n b ng cách c t

nm

là vì cu n dây kích t c

c m r t l n, c t m

t ng t s

roto và phá h y ti

ng

n áp nguy hi m cho cu n dây

ng trong máy.

c coi là k t thúc n u làm gi

n giá tr s 500V. T

Các yêu c

n tr s

c bi

s c

a ch c t m ch s có th

d p t t t nhiên không gây nguy hi m gì. Th
ng c a máy xu

n

t do tia l a. Vì v y c n có thi t b di t t
ng t

Quá trình di t t

ng b

gi m tr s s

c g i là th i gian di t t .

i v i thi t b di t t là:

Th i gian di t t ng n.

23

n


n áp xu t hi n trong m ch roto th
b

n áp cho phép

b

nh

c l y b ng n

th nghi m ch c th
Ucf = 0,5.

Utn

n áp

n:
0,7 Utn

ng Ucf = (1000-2500)V.
2.1.5.1. Thi t b di t t

n tr

Thi t b này ch g m m
Trong ch

n tr công su t l

làm vi c bình

ng ti

m 1 c a công t

m 2 m . Khi máy phát b c t s c
dây công t

T

t

n i t t m ch roto.
dòng, ti p

ng th

n cu n

. Ti

m 1 m ra (do c u
ym

c

ng t

ng

n tr trong quá trình di t t .

Hình 2.12:

nguyên lý dùng trong thi t b di t t d

Thi t b di t t dùng

n tr

c áp d

su t nh , ng v i h th ng kích t dùng

24

n tr .

i v i các máy phát công
t chi u.


2.1.5.2. Thi t b di t t dùng bu ng d p h quang
Thi t b

n tr n i t t m ch roto mà dùng bu ng d p h

t t i v trí các ti

t. B ph n chính c a bu ng d p h

quang là các phi n kim lo

dây t o ra t

n v i nhau và các cu n

ng trong khu v c tia l a.

Hình 2.13: Thi t b d p t dùng bu ng h quang.
Khi có tín hi u di t t , ti

m1m

c. Ti

n m ti

m

2 trong bu ng d p h quang. Ti

m 2 m , m ch m

hi n. Nh có cu n dây t o ra t

ng m nh, tia l a h quang b kéo v phía

các phi n kim lo i.

quang chia

cho các phi n kim lo i, ngu

Thi t b

c c t, tia l a xu t

n ng n, truy n nhi t

p t t nhanh chóng.

c áp d

t l n.

2.1.5.3. Di t t trong máy phát có h th ng kích t

dùng ch

u khi n.
ng h p này di t t có th th c hi n r
chuy n h th ng ch

c

ch

c chi u v i tr s c
m ch roto s gi

n b ng cách
o ra m t
n trong

t nhanh. Quá trình di n ra trong máy gi ng h t khi
25