BÀI 38 các NHÂN tố ẢNH HƯỞNG đến ST và PT

Giáo án môn: Sinh học
Ngày soạn:13/02/2017
Ngày giảng: 18/02/2017
Lớp dạy: 11A4

Tiết: 1

Người hướng dẫn: Cô Vũ Thị Hải Yến
Người thực hiện: Nguyễn Thị Minh Phương
BÀI 38: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT
TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
I.MỤC TIÊU
Sau khi học xong bài học, học sinh cần phải:
1. Kiến thức:
Nêu được vai trò của nhân tố di truyền đối với sự sinh trưởng và phát
triển của động vật.
- Kể tên được các hoocmôn và nêu được ảnh hưởng của các hoocmôn đến
sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống và không xương sống.
2. Kĩ năng
- Rèn luyện kỹ năng quan sát, phân tích, khái quát hóa.
- Rèn luyện được kĩ năng vận dụng kiến thức thực tiễn
3. Thái độ
- Có thái độ học tập tích cực.
II. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
- Hình ảnh trong SGK: H38.1; 38.2
- Trong bài giáo viên sử dụng ví dụ cụ thể có trong đời sống có liên quan đến


sinh trưởng và phát triển của động vật, phiếu học tập.
PHIẾU HỌC TẬP
Nhóm ĐV

ĐV không
xương
sống

Loại hoocmon
Edixon

Nguồn gốc

Tác dụng

Juvenin

III. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
-Vấn đáp tìm tòi bộ phận
IV. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
1. Ổn định tổ chức
2. Kiểm tra bài cũ
So sánh các kiểu biến thái ở động vật theo các tiêu chí?
 Đại diện
 Các giai đoạn phát triển
 Đặc điểm con non
3. Bài mới
GV đặt vấn đề vào bài
Thời
gian

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung bài học

GV thông báo: sự ST và PT của động
I.NHÂN TỐ BÊN TRONG
vật do các nhân tố bên trong và bên
ngoài quy định. Trong đó nhân tố bên
trong bao gồm:
+ Nhân tố di truyền
+ Nhân tố giới tính
+ Nhân tố Hoocmon
Nhưng trong bài học hôm nay chúng ta
chỉ đi nghiên cứu về nhân tố
1. Giới tính
Hoocmon.
Tốc độ ST ở hai giới là khác nhau


VD: ở người
+ Nam: từ 15 tuổi sinh trưởng nhanh hơn nữ
+ Nữ: trước 15 tuổi ST nhanh hơn nam
2. Di truyền
Nhân tố di truyền quyết định sự ST và PT
của sinh vật
VD: ở gà con trưởng thành:
+Gà Ri nặng 1.6kg
+Gà Rốt nặng 4.5kg
3.Hoocmon
a. Các hoocmon ảnh hưởng đến ST và PT
của ĐVCXS

GV: Yêu cầu HS quan sát hình 38.1

trong SGK và trả lười câu hỏi: cho biết
tên các hoocmon ảnh hưởng đến ST và
PT của ĐV có xương sống.
HS: quan sát, trả lời: gồm 5 hoocmon
chính:
+Hoocmon sinh trưởng
+Tiroxin
+Ostrogen
+Testosteron
-GV: treo tranh vị trí tiết Hoocmon
sinh trưởng và yêu cầu HS trả lời câu
hỏi:
(?) Hoocmon sinh trưởng do tuyến nào
tiết ra?
(?) chúng có vai trò gì đối với sự ST và
PT của cơ thể ĐV
-HS: quan sát, thảo luận, trả lời
-GV: yêu cầu HS quan sát hình 38.2 và
Hãy giải thích tác động của GH đến

*Hoocmon sinh trưởng
-vị trí tiết: Tuyến yên
- Vai trò: Tăng cường quá trình ST của cơ
thể:
+ Kích thích phân chia tế bào
+ Tăng kích thước TB qua tăng tổng hợp Pr
+ Kích thích phát triển xương


sinh trưởng trong các trường hợp khác

nhau (1, 2, 3)?
-HS: dựa vào kiến thức vừa học, thảo
luận trả lời
-GV: nhận xét, chốt kiến thức
*Liên hệ
+ Trong lĩnh vực điện ảnh: Ajay kumar
cao 72,6cm đóng 50 bộ phim
+ Trong lĩnh vực thể thao: Huấn luyện
viên cao 84cm nặng 9kg
+ người phụ nữ có cặp chân dài nhất
thế giới 132cm
*Câu hỏi mở rộng
(?) Vậy bệnh lùn có chữa được không?
(?) Nếu muốn chữa bệnh lùn do thiếu
GH thì cần tiêm GH ở giai đoạn nào?
Tại sao?
-HS: nghiên cứu, thảo luận, trả lời
-GV: mở rộng
Với người lớn thì GH không có tác
dụng. Nếu người lớn mà tăng tiết GH
thì sẽ gây bệnh to đầu xương chi.
-GV: quan sát hình ảnh 38.1 ta có thể
thấy Tiroxin được sản xuất ra ở phía
hầu, ở đây là nơi hoạt động của tuyến
giáp. Vì vậy tiroxin được tiết ra bởi
tuyến giáp
-GV: Yêu câu HS quan sát hình ảnh kết
hợp thông tin SGK cho biết:
(?) Tiroxin có vai trò gì đối với sự ST
và PT của cơ thể ĐV?

(?) Tại sao thiếu Tiroxin lại gây bướu
cổ?
-HS: nghiên cứu, thảo luận trả lời câu
hỏi

*Tiroxin
-Vị trí tiết: tuyến giáp
- Vai trò:
+Kích thích chuyển hóa TB và kích thích
quá trình ST và PT bình thường
Ở ếch nhái: Tiroxin do tuyến giáp tiết ra gây
biến thái từ nòng nọc thành ếch. Thiếu
Tiroxin: Nòng nọc không biến thành ếch
được.

* Ostrogen và Testosteron


-GV: nhận xét, chốt kiến thức
-GV: đưa ra nhận xét:
Cần bổ sung các chất dinh dưỡng cần
thiết để tránh bị thiếu hay thừa tirôxin,
đặc biệt là Iot.
-GV: thông báo:
Đối với sự ST và PT của lưỡng cư,
Tiroxin có tác dụng gây biến thái từ
nòng nọc thành ếch.
(?) Khi cắt bỏ tuyến giáp của nòng nọc
thì nòng nọc có biến đổi thành ếch
được không? Vì sao?

-HS: nghiên cứu, thảo luận, trả lời

- Vị trí tiết: Buồng trứng, tinh hoàn, tuyến
thượng thận
- Vai trò:
+Kích thích ST và PT mạnh ở giai đoạn dậy
thì:
 Tăng phát triển xương
 KT phân hóa TB, hình thành các đặc
điểm sinh dục phụ thứ cấp
+ Testosteron còn làm tăng mạnh tổng hợp
protein, phát triển mạnh cơ bắp.

b. Hoocmôn sinh trưởng - phát triển ở
động vật không xương sống
Ở côn trùng: Sự biến thái được điều hoà bởi
2 loại hoocmôn là: Ecđixơn và Juvenin.

-GV: yêu cầu HS quan sát hình 38.1
kết hợp thông tin sgk trả lời câu hỏi:
Nhóm
Loại
(?) hai loại hoocmon
này do
tuyến nộiNguồn
hoocmon gốc
tiết nào tiết ra? ĐV
ĐVđối với
Edixon
(?) Vai trò của chúng

ST và PTThể
không
allata
của cơ thể ĐV?
xươn
- HS: nghiên cứu, gthảo luận, trả lời
- GV: nhận xét, chốt
kiến thức
sống

Tác
dụng
Gây lột
xác và
biến sâu
thành
nhộng
và bướm
Juvenin Tuyến ức chế
trước quá trình
ngực
biến đổi
-GV:
sâu
(?) Ở gà trống sau khi cắt bỏ tinh hoàn
thành
sẽ có biểu hiện gì?
nhộng
-GV: yêu cầu HS nghiên cứu thông tin
và bướm

SGK, trả lời câu hỏi:
(?) Hãy kể tên các loại hoocmôn sinh
trưởng và phát triển ở động vật không
xương sống?
(?) hoàn thành PHT
Nhóm Loại
Nguồn Tác


ĐV
ĐV
không
xương
sống

hoocmon gốc
Edixon

dụng

Juvenin

-HS: nghiên cứu thông tin SGK kết
hợp với hình 38.3 hoàn thành PHT
-GV: nhận xét, chốt kiến thức.
-GV: yêu cầu HS trả lời câu hỏi lệnh
trong SGK
Giải thích nguyên nhân lột xác ở sâu
bướm và sâu bướm biến thành nhộng
và bướm?

-HS: quan sát, thảo luận, trả lời
4. Củng cố
Câu 1: Nếu một người bị ung thư tuyến giáp phải cắt bỏ. Theo em, trong
trường hợp này thì nồng độ hoocmon TSH trong máu tăng hay giảm? Vì
sao?
Câu 2: Hoàn thành PHT
Hoocmon
Hoocmon sinh trưởng
Tiroxin
Ostrogen
Testosteron

Vị trí

5. Bài tập về nhà
-Sơ đồ hóa nội dung bài học theo gợi ý
-Trả lời các câu hỏi cuối bài
- Đọc trước nội dung bài mới bài 39

Ánh hưởng