skkn một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường PTDT BT THTHCS nguyễn khuyến

Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết
Giáo dục là sự nghiệp trồng người, với mục tiêu đào tạo ra những công dân
tốt cho đất nước. Để đào tạo được những công dân tốt trong tương lai thì phải kết
hợp chặt chẽ giữa dạy kiến thức với dạy người, giữa truyền thụ tinh hoa tri thức
nhân loại với những giá trị truyền thống của dân tộc, giữa giáo dục tri thức khoa
học với giáo dục đạo đức. Chiến lược Giáo dục Việt Nam giai đoạn 2010-2020 xác
định: “Giáo dục và đào tạo có sứ mạng đào tạo con người Việt Nam phát triển
toàn diện, góp phần xây dựng nền văn hóa tiên tiến của đất nước trong bối cảnh
toàn cầu hóa, đồng thời tạo lập nền tảng và động lực công nghiệp hóa, hiện đại
hóa đất nước”.
Hiện nay, do sự tác động và ảnh hưởng của mặt trái kinh tế thị trường làm cho
đạo đức xã hội xuống cấp nghiêm trọng. Hiện tượng học sinh vô lễ với thầy giáo,
cô giáo và những người sinh thành, dưỡng dục mình; học sinh tụ tập thành nhóm
quậy phá, ăn chơi, đua đòi, đánh nhau, sinh hoạt bầy đàn… không còn hiếm.
Nguyên nhân của những hiện tượng trên có nhiều, nhưng một trong những nguyên
nhân cơ bản là sự xuống cấp đạo đức học sinh đi cùng với sự xuống cấp đạo đức
xã hội; việc giáo dục đạo đức (GDĐĐ) cho học sinh dân tộc thiểu số các xã khó
khăn còn nhiều hạn chế, cả về nội dung và phương pháp, sự quan tâm GDĐĐ cho
các em của nhà trường, xã hội và gia đình chưa thực sự đúng mức.
Trường Phổ thông dân tộc bán trú TH&THCS Nguyễn Khuyến là trường
phổ thông có hai cấp học; 100% học sinh là con em đồng bào dân tộc thiểu
số(Bahna; Dao). Ngoài việc phải thực hiện đầy đủ các quy chế chung đối với một
trường phổ thông, Nhà trường phải làm tốt việc nuôi - dạy cho học sinh để đào tạo
ra các thế hệ mới đảm nhiệm sứ mệnh xây dựng và bảo vệ thành quả cách mạng ở
một địa bàn xã đặc biệt khó khăn. Thời gian qua việc GDĐĐ của Nhà trường tồn
tại nhiều bất cập, do số lượng học sinh thuộc diện bán trú ăn ở sinh hoạt tại trường
không nhiều; Học sinh 100% là con em dân tộc thiểu số( Bahna và Dao) sống ở

Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

1


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

vùng khó khăn nên hạn chế về trình độ nhận thức và ít có điều kiện học tập cũng
như việc trau dồi vốn sống, vốn hiểu biết xã hội còn kém. Điều này ảnh hưởng rất
lớn tới chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Thêm vào đó số học sinh
bán trú tại trường gặp nhiều khó khăn về nơi ăn, chốn ở và quản lý sinh hoạt hàng
ngày... Một số phụ huynh chưa thật sự quan tâm đến việc ăn ở, sinh hoạt, học tập
của con em mình dù đây là trường bán trú, còn phó mặc và giao trách nhiệm hết
cho nhà trường.
Nhà trường phải đối mặt với một thực tế là tâm lý ỷ lại, trông chờ vào sự ưu
tiên của Nhà nước ở một bộ phận học sinh và phụ huynh, nên ngay từ đầu năm
học, Chi bộ và Ban giám hiệu nhà trường đã chỉ đạo và quán triệt cho Đoàn, Đội
và giáo viên tăng cường công tác giáo dục tư tưởng, đạo đức, tác phong, lối sống
cho học sinh thông qua hoạt động dạy – học; hoạt động ngoại khóa và hướng
nghiệp, dạy nghề; tổ chức sinh hoạt bán trú... Trong bối cảnh đó, việc nghiên cứu,
tìm tòi, đúc rút kinh nghiệm về: “Giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức
cho học sinh bán trú Trường Phổ thông dân tộc bán trú TH&THCS Nguyễn
Khuyến” là cấp thiết.
2. Mục đích nghiên cứu
Thông qua nội dung đề tài nhằm trao đổi và thống nhất nhận thức về một số
giải pháp cơ bản GDĐĐ cho học sinh bán trú Trường PTDT BT TH&THCS
Nguyễn Khuyến để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của Nhà
trường.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Nghiên cứu cơ sở lý luận và cơ sở thực tiễn của việc nâng cao chất lượng
GDĐĐ cho học sinh ở Trường PTDT BT TH&THCS Nguyễn Khuyến.
- Nghiên cứu đề xuất những giải pháp cơ bản nâng cao chất lượng GDĐĐ cho
học sinh ở Trường PTDT BT TH&THCS Nguyễn Khuyến.
4. Đối tượng nghiên cứu
Chất lượng GDĐĐ cho học sinh bán trú ở Trường PTDT BT TH&THCS
Nguyễn Khuyến.

Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

2


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

5. Phạm vi nghiên cứu
Giải pháp nâng cao chất lượng GDĐĐ cho học sinh bán trú ở Trường PTDT
BT TH&THCS Nguyễn Khuyến.
6. Phương pháp nghiên cứu
Trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh; đề tài vận dụng các phương pháp lô-gic, phân tích-tổng hợp.
7. Đóng góp khoa học:
Kết quả sáng kiến giúp giáo viên và đội ngũ cán bộ quản lý giáo dục Trường
PTDT BT TH&THCS Nguyễn Khuyến nghiên cứu vận dụng vào GDĐĐ cho học
sinh để góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của Nhà trường. Các trường
PTDT BT khác có thể nghiên cứu và vận dụng phù hợp với điều kiện thực tế của
mình.
8. Kết cấu của đề tài
Gồm: Mở đầu, hai phần, kết luận, tài liệu tham khảo.

Phần 1
CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH
TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TH&THCS
NGUYỄN KHUYẾN
1.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN

1.1.1. Khái niệm
- Khái niệm đạo đức:
Theo cách hiểu chung nhất, được đăng trên các phương tiện thông tin đại
chúng và được thế giới thừa nhận “Đạo đức là tập hợp những quan điểm của một
xã hội, của một tầng lớp xã hội, của một tập hợp người nhất định về thế giới, về
cách sống. Nhờ đó con người điều chỉnh hành vi của mình sao cho phù hợp với lợi
ích của cộng đồng xã hội”.
Khái niệm “Đạo đức” chỉ ra nội hàm, gồm:
Thứ nhất, Đạo đức là thuộc tính của con người và chỉ con người mới có thuộc
tính đạo đức, loài vật không thể được xem là có đạo đức, mặc dù có thể có những
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

3


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

loài vật sống thành bầy đàn và có tính tổ chức rất cao mà trong thực tế chúng ta
vẫn thấy. Đạo đức là một hiện tượng lịch sử, là sự phản ánh của các quan hệ xã hội.
Thứ hai, Đạo đức được xem là luân thường đạo lý của con người. Nói đến
luân thường đạo lý là đề cập đến sự ứng xử của con người. Sự ứng xử đó thuộc về
những vấn đề tốt - xấu, hay - dở, phải - trái. Đây được xem là là các chuẩn mực

trong quan hệ con người với nhau, là phép ứng xử đúng - sai. Đạo đức được sử
dụng trong các phạm trù: lương tâm con người, hệ thống phép tắc đạo đức con
người, giá trị đạo đức con người. Đạo đức gắn với nền văn hóa, tôn giáo, triết học,
luật lệ… của một xã hội.
Thứ ba, Đạo đức thuộc hình thái ý thức xã hội, là tập hợp những nguyên tắc,
qui tắc nhằm điều chỉnh và đánh giá cách ứng xử của con người trong quan hệ với
nhau, với xã hội, với tự nhiên trong hiện tại, quá khứ, tương lai, được thực hiện bởi
niềm tin cá nhân, bởi truyền thống và sức mạnh của dư luận xã hội. Đạo đức con
người phải được xã hội thừa nhận, phù hợp với truyền thống văn hóa dân tộc,
thuần phong mỹ tục địa phương, phải được số đông người tán thành, ủng hộ…
Không thể tồn tại thứ đạo đức phi văn hóa truyền thống, đi ngược lại thuần
phong mỹ tục, vô lương tâm. Những thứ được gọi là “đạo đức” đó sớm muộn cũng
bị xã hội phủ định. Bởi lẽ, mọi thời đại đều phê phán, lên án cái ác, tính tàn bạo,
tham lam, hèn nhát, phản bội, đua dòi ... và biểu dương, ủng hộ cái thiện, sự dũng
cảm, chính trực, độ lượng, khiêm tốn...
- Khái niệm về giáo dục đạo đức cho học sinh:
Giáo dục đạo đức cho học sinh là một mặt của hoạt động giáo dục nhằm xây
dựng cho thế hệ trẻ những tính cách nhất định và bồi dưỡng cho họ những quy tắc
hành vi thể hiện trong giao tiếp với mọi người, với công việc, với tổ quốc.
Khái niệm chỉ ra các vấn đề sau:
Thứ nhất, GDĐĐ cần phải được coi trọng đặc biệt, nhất là trong sự nghiệp
cách mạng hiện nay của dân tộc, khi Việt Nam ngày càng hội nhập sâu rộng vào
cộng đồng quốc tế, với nhiều nguy cơ và thách thức lớn.

Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

4


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường

PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

Thứ hai, GDĐĐ cho học sinh là làm cho nhân cách của học sinh phát triển
đúng về mặt đạo đức, tạo cơ sở để học sinh ứng xử đúng đắn trong các mối quan
hệ của cá nhân với bản thân, với người khác (người thân trong gia đình, bạn bè,
thầy cô giáo…), với xã hội, với tổ quốc, với môi trường...
Thứ ba, Các yếu tố ảnh hưởng đến GDĐĐ học sinh, gồm: Gia đình, có thể
nói gia đình là trường học đầu tiên về đạo đức, tính cách người, đặc biệt trong đó
phải nhấn mạnh vai trò cha mẹ, đó là người thầy đầu tiên của con cái; Nhà
trường, với vai trò và chức năng của mình, nhà trường có vai trò hết sức quan
trọng trong GDĐĐ học sinh; Cộng đồng (xã hội) vừa có ảnh hưởng quan trọng,
vừa giữ vai trò hỗ trợ tích cực trong GDĐĐ cho các em.
1.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN

1.2.1. Đặc điểm Trường PTDT BT TH&THCS Nguyễn Khuyến; thuận lợi
và khó khăn của giáo dục đạo đức cho học sinh.
- Đặc điểm Trường PTDT BT TH&THCS Nguyễn Khuyến
Trường PTDT BT TH&THCS Nguyễn Khuyến là đơn vị ở địa bàn xã đặc
biệt khó khăn gồm hai cấp học, số lượng học sinh thuộc diện bán trú không nhiều
tập trung ở cấp THCS. Song, trong nhiều năm qua, nhà trường đã tổ chức tốt việc
ăn nghỉ lại cho những học sinh có nhà cách xa trường hoặc việc đi lại khó khăn
trắc trở bằng mô hình bán trú dân nuôi. Song, vẫn còn không ít khó khăn, vướn
mắc như: cơ sở vật chất còn thiếu thốn, lương thực hạn hẹp lệ thuộc vào các nhà
hảo tâm... Từ khi có Quyết định số 47/QĐ-UBND ngày 04 tháng 8 năm 2011 của
UBND huyện Kông Chro “V/v thành lập trường TH&THCS Nguyễn Khuyến đổi
thành trường PTDT BT TH&THCS Nguyễn Khuyến”; việc duy trì sĩ số và chất
lượng dạy - học của nhà trường từng bước được nâng lên rõ rệt. Các em đi học đầy
đủ hơn, chuyên cần hơn và được giáo viên kèm cặp, giúp đỡ rèn luyện các kĩ năng
cần thiết theo chuẩn KT-KN các môn học. Từ đó, chất lượng dạy học đã từng bước
được nâng lên ổn định và bền vững... Tuy nhiên việc giáo dục đạo đức (GDĐĐ)

cho các em còn nhiều hạn chế, cả về nội dung và phương pháp, đặc điểm tâm sinh
lý lứa tuổi, sự quan tâm GDĐĐ cho các em của nhà trường, xã hội và gia đình
chưa thực sự đúng mức.
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

5


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

* Thuận lợi:
Nhờ có sự quan tâm chỉ đạo sát sao của Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện,
Đảng uỷ, chính quyền địa phương tới sự nghiệp giáo dục trên địa bàn xã nhà. Chi
bộ, Ban Giám Hiệu rất quan tâm đến công tác bán trú của học sinh, tập thể giáo
viên ở lại tại trường trẻ, đoàn kết, nhiệt tình, yêu nghề, mến trẻ.
* Khó khăn:
Bên cạnh một số thuận lợi đã nêu ở trên, việc nâng cao chất lượng giáo dục
đạo đức cho học sinh bán trú tại trường PTDT BT TH&THCS Nguyễn Khuyến
còn gặp rất nhiều khó khăn. Mặc dù là trường bán trú nhưng các em ăn ở và sinh
hoạt như học sinh nội trú. Học sinh 100% là con em dân tộc thiểu số( Bahna và
Dao) sống ở vùng khó khăn nên hạn chế về trình độ nhận thức, ít có điều kiện giao
tiếp cũng như vốn sống, vốn hiểu biết xã hội còn kém, xu hướng bắt chướt, học
đòi, thích thể hiện cái xấu lại gia tăng. Điều này ảnh hưởng rất lớn tới chất lượng
giáo dục toàn diện của nhà trường. Thêm vào đó số học sinh bán trú tại trường gặp
nhiều khó khăn về nơi ăn, chốn ở và quản lý sinh hoạt hàng ngày... Một số phụ
huynh chưa thật sự quan tâm đến việc học tập, tu dưỡng, rèn luyện của con em
mình còn phó mặc và giao trách nhiệm hết cho nhà trường.
1.2.2. Thực trạng giáo dục đạo đức cho học sinh ở Trường PTDT BT
TH&THCS Nguyễn Khuyến

- Điểm mạnh:
Công tác giáo dục của nhà trường, trong đó có GDĐĐ đối với học sinh bán
trú được cấp Ủy-Ban Giám hiệu hết sức quan tâm. Nhà trường đã thực hiện nhiều
biện pháp nhằm nâng cao chất lượng GDĐĐ để góp phần nâng cao chất lượng giáo
dục toàn diện của Nhà trường.
Nhà trường tiến hành nhiều biện pháp: tổ chức cho học sinh học tập nội qui
trường, lớp; nội qui khu bán trú, xây dựng nếp sống kỷ luật, kỷ cương; tổ chức cho
các em chăm sóc, quét dọn vệ sinh đài tưởng niệm hằng tháng, thăm di tích cách
mạng trên địa bàn xã nhà; tích cực tổ chức các hoạt động tập thể, hoạt động văn
hóa, phát động phong trào tăng gia, chăm sóc vườn hoa cây cảnh… Qua đó góp
phần quan trọng vào việc định hướng tư tưởng cho các em để củng cố và nâng cao
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

6


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

chất lượng GDĐĐ.
Thường xuyên tổ chức các hoạt động bề nổi như: thi đấu bóng đá, bóng
chuyền, thi văn nghệ, các trò chơi dân gian…nhân các ngày lễ lớn đã thu hút học
sinh tham gia tích cực, có hiệu quả, tạo tinh thần đoàn kết trong nội bộ học sinh,
vừa góp phần hạn chế học sinh vi phạm kỷ luật, vừa củng cố nội dung GDĐĐ cho
các em.
Nhờ vậy, đa số học sinh ở lại nội trú an tâm tư tưởng, tích cực học tập và rèn
luyện, biết khắc phục khó khăn để vươn lên. Các hiện tượng học sinh trốn ra ngoài
chơi trò điện tử, trốn về nhà, uống rượu, gây gổ… đã giảm nhiều.
- Hạn chế:
Nội dung, hình thức, phương pháp GDĐĐ cho học sinh của một số giáo viên

chưa khéo léo và phù hợp đặc điểm tâm sinh lý các em. Hình thức tổ chức dạy học
đơn điệu, giáo viên chủ yếu sử dụng phương pháp thuyết trình, độc thoại... làm cho
hiệu quả GDĐĐ bị hạn chế.
Có giáo viên còn coi nhẹ công tác GDĐĐ cho học sinh. Một số thầy cô giáo
chỉ quan tâm đến việc truyền thụ kiến thức văn hoá, chưa thực sự chú trọng đến
việc giảng dạy tốt môn học đạo đức cho các em. Nếu có dạy chỉ cung cấp cho các
em về mặt lý thuyết mà coi nhẹ thực hành.
Một số giáo viên chưa nhận thức rõ vấn đề này, chưa quán triệt một cách đúng
đắn, sâu sắc nội dung cũng như tầm quan trọng của GDĐĐ cho các em thông qua
bài giảng của môn Giáo dục công dân, thông qua việc phối kết hợp giữa nhà
trường - gia đình - xã hội.
Các hoạt động phong trào chưa thường xuyên và chưa có chiều sâu; hoạt động
của Ban chấp hành Đoàn, Đội Thiếu niên tính hiệu quả chưa cao nên sức lan tỏa, sự
thu hút học sinh vào các hoạt động này để góp phần nâng cao chất lượng GDĐĐ
cho các em.
Kết luận phần 1
Trường PTDT BT TH&THCS Nguyễn Khuyến là trường có hai cấp học và
mang tính chuyên biệt. Nhà trường có những đặc điểm riêng tác động, chi phối
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

7


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

thường xuyên đến công tác giáo dục nói chung, GDĐĐ cho học sinh nói riêng mà
lãnh đạo nhà trường và đội ngũ giáo viên cần nhận thức đầy đủ để có những nội
dung, biện pháp GDĐĐ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Thực trạng công tác GDĐĐ của Nhà trường trong thời gian qua, bên cạnh

những điểm mạnh cũng còn nhiều hạn chế. Việc xác định rõ điểm mạnh, điểm yếu
là cơ sở để đề ra các giải pháp phù hợp nhằm nâng cao chất lượng GDĐĐ cho học
sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của Nhà trường.
Phần 2
YÊU CẦU, GIẢI PHÁP NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH TRƯỜNG PHỔ
THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TH&THCS
NGUYỄN KHUYẾN
2.1. YÊU CẦU NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC
SINH TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TH&THCS NGUYỄN KHUYẾN.

2.1.1. Giáo dục đạo đức cho học sinh phải kết hợp nhiều nội dung biện
pháp, huy động nhiều tổ chức, lực lượng tham gia để tạo ra sức mạnh tổng
hợp.
Muốn nâng cao chất lượng GDĐĐ cho học sinh thì Nhà trường phải tạo ra và
phát huy sức mạnh tổng hợp của các tổ chức, lực lượng cùng tham gia, với nhiều
nội dung, biện pháp, hình thức, cách làm phong phú. Phát huy sức mạnh tổng hợp
của các tổ chức, lực lượng toàn Trường nhằm làm chuyển biến chất lượng GDĐĐ,
góp phần quan trọng và hiệu quả tích cực vào việc nâng cao chất lượng giáo dục
toàn diện của Nhà trường.
Nếu GDĐĐ cho học sinh tiến hành tách rời, sử dụng các biện pháp riêng rẽ,
đơn lẻ sẽ không thể mang lại hiệu quả tích cực. Bởi vì, với một trường bán trú, việc
quản lý học sinh đòi hỏi phải được tiến hành mọi lúc, mọi nơi, cả quá trình học
sinh học tập và tự học, trong thời gian học sinh ngủ, nghỉ cũng như trong các hoạt
động giải trí, vui chơi hay các hoạt động ngoại khóa… để thực hiện tốt điều đó đòi
hỏi trước hết học sinh phải tự giác trong học tập, rèn luyện. Mà muốn học sinh tự
giác học tập, rèn luyện thì phải có ý thức, nghĩa là vấn đề đạo đức học sinh đã được
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

8

Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

nâng lên. Việc nâng cao đạo đức học sinh phải trên cơ sở nâng cao chất lượng
GDĐĐ của Nhà trường.
Hiện nay, tình hình học sinh vi phạm kỷ luật, vi phạm nội quy ngày càng
nhiều và diễn biến phức tạp. Muốn làm giảm việc vi phạm của học sinh thì vấn đề
nâng cao hạnh kiểm là hết sức quan trọng. Nâng cao hạnh kiểm của học sinh phải
bắt đầu từ nâng cao đạo đức học sinh, nâng cao chất lượng và hiệu quả GDĐĐ. Để
nâng cao chất lượng GDĐĐ học sinh phải huy động được sự tham gia của các tổ
chức trong toàn trường. Đó là, sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy, Ban Giám hiệu; sự
đồng thuận của Nhà trường với Ban đại diện cha mẹ học sinh Nhà trường và Ban
đại diện cha mẹ học sinh từng lớp; sự vào cuộc của công đoàn nhà trường, các thầy
giáo, cô giáo, của Đoàn Thanh niên cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên tiền
phong…
Mỗi nội dung biện pháp có vai trò, ý nghĩa khác nhau. Vì vậy, phải tiến
hành đồng bộ để phát huy sức mạnh tổng hợp làm chuyển biến chất lượng
GDĐĐ học sinh, góp phần thiết thực nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của
Nhà trường.
2.1.2. Giáo dục đạo đức cho học sinh phải góp phần nâng cao chất lượng
giáo dục toàn diện của Nhà trường
Đối với một nhà trường phổ thông thì vấn đề dạy người phải đi đôi và gắn
liền truyền đạt kiến thức, để các em lĩnh hội tri thức nhân loại đồng thời phải có
lòng yêu tổ quốc Việt Nam, yêu con người Việt Nam, yêu vùng đất Tây Nguyên
hùng vĩ, yêu quý và trân trọng các giá trị văn hóa và truyền thống cách mạng của
các dân tộc Tây Nguyên… Vì vậy, việc GDĐĐ cho học sinh phải nhằm làm cho
công tác giáo dục của Nhà trường ngày càng được nâng lên. Chỉ khi nào học sinh
được giáo dục về ý thức trách nhiệm công dân, về lòng tự hào của quê hương, dân

tộc, thì khi đó học sinh mới tự giác, chịu khó học tập, tu dưỡng phẩm chất, đạo
đức, hạnh kiểm, nghĩa là vấn đề đạo đức đã được nâng lên.
Do đó, các nội dung, biện pháp, hình thức giáo dục và quản lý, rèn luyện học
sinh phải nhằm vào và hướng tới nâng cao đạo đức học sinh, làm cho tỉ lệ hạnh
kiểm học sinh được nâng lên, góp phần làm cho chất lượng giáo dục ngày càng
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

9


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

tiến bộ. Nếu việc rèn luyện hạnh kiểm và GDĐĐ không nhằm và hướng tới mục
tiêu nâng cao chất lượng đào tạo của Nhà trường thì không mang lại ý nghĩa và
hiệu quả thiết thực, không giúp gì cho việc nâng cao chất lượng giáo dục của
Trường.
Muốn vậy, phải có sự lãnh đạo, chỉ đạo thường xuyên của cấp ủy, Ban Giám
Hiệu Nhà trường; phải huy động và kết hợp nhiều tổ chức, lực lượng; sử dụng
đồng bộ nhiều nội dung biện pháp GDĐĐ cho học sinh.
2.2. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC
CHO HỌC SINH CỦA TRƯỜNG PHỔ THÔNG DÂN TỘC BÁN TRÚ TH&THCS NGUYỄN
KHUYẾN

Để GDĐĐ cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện đối
với một trường bán trú, có các đặc điểm riêng biệt như Trường PTDT BT
TH&THCS Nguyễn Khuyến, đòi hỏi phải tiến hành bằng nhiều nội dung biện
pháp, từ nhận thức, lãnh đạo, chỉ đạo, thay đổi tư duy, phương pháp giáo dục...
Trong phạm vi đề tài, bản thân tôi xin mạnh dạn trình bày một số giải pháp cơ bản
trong số nhiều giải pháp mà Nhà trường đã thực hiện.

2.2.1. Tăng cường công tác lãnh đạo của Chi ủy, Chi bộ và chỉ đạo của
Ban Giám Hiệu đối với chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh
Chi bộ nhà trường có 17 đảng viên, chi ủy được kiện toàn, là hạt nhân lãnh đạo
và quyết định chất lượng, hiệu quả hoạt động của Nhà trường, bảo đảm cho mọi hoạt
động của Nhà trường đi đúng đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, nhà nước
và các nghị quyết, chỉ thị của tổ chức Đảng cấp trên, của các cơ quan quản lý nhà
nước về giáo dục…
- Vai trò và ý nghĩa:
Nâng cao chất lượng GDĐĐ cho học sinh là nội dung quan trọng và có tính
cấp thiết trong tình hình hiện nay của trường PTDT BT TH&THCS Nguyễn
Khuyến. Vì vậy, để tăng cường GDĐĐ cho học sinh và thường xuyên nâng cao
chất lượng GDĐĐ đòi hỏi phải tăng cường công tác lãnh đạo của chi ủy, chi bộ;
Ban Giám Hiệu phải thường xuyên quan tâm và chỉ đạo chặt chẽ, sâu sát, cả nội
dung, hình thức, phương pháp giáo dục học sinh. Đây là giải pháp quan trọng
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

10


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

hàng đầu để nâng cao phẩm chất, đạo đức của học sinh, nâng cao chất lượng
GDĐĐ cho học sinh, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của
Trường PTDT BT TH&THCS Nguyễn Khuyến.
- Nội dung biện pháp thực hiện:
Một trong những nội dung quan trọng đầu tiên là nghị quyết lãnh đạo của chi
bộ Nhà trường phải thường xuyên giành các nội dung và biện pháp lãnh đạo, khi
cần thiết có thể ra nghị quyết chuyên đề lãnh đạo công tác GDĐĐ cho học sinh.
Nghị quyết lãnh đạo nhiệm vụ thường xuyên hoặc nghị quyết chuyên đề phải sát

với thực tế và đưa ra được các biện pháp phù hợp để góp phần làm chuyển biến về
đạo đức và chất lượng GDĐĐ cho học sinh.
Thông qua nghị quyết để góp phần thống nhất nhận thức của đội ngũ cán bộ,
đảng viên, giáo viên, nhân viên toàn trường đối với việc GDĐĐ, nhất là đối với đội
ngũ giáo viên nói chung và những giáo viên được phân công giảng dạy các nội
dung có liên quan đến đạo đức học sinh.
Trên cơ sở nghị quyết Chi bộ, Ban Giám Hiệu tổ chức triển khai thực hiện các
nội dung của nghị quyết về GDĐĐ cho học sinh, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc
các giáo viên giảng dạy môn giáo dục công dân và các nội dung có liên quan đến
đạo đức, ý thức của học sinh. Khi kiểm điểm việc hoàn thành nhiệm vụ của giáo
viên trong từng năm học, phải gắn với nội dung GDĐĐ đánh giá trình độ, năng lực
của giáo viên.
Chi ủy, chi bộ và BGH phải tăng cường kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở giáo viên
GDĐĐ và đội ngũ cán bộ duy trì chế độ, quy định chặt chẽ, nghiêm túc. Thông qua
kiểm tra để phát hiện những vấn đề bất cập, thiếu sót, khiếm khuyết nhược điểm
trong giáo dục học sinh về phẩm chất, đạo đức, tư cách, kết hợp với quản lý, rèn
luyện học sinh, nắm chắc diễn biến tư tưởng của các học sinh yếu kém…, kịp thời
đề ra các nội dung, biện pháp nhằm hạn chế những thiếu sót và sửa chữa, khắc
phục các khuyết nhược điểm của học sinh trong học tập, rèn luyện.
2.2.2. Nghiên cứu chọn đúng, trúng nội dung giáo dục, có nhiều hình
thức, biện pháp giáo dục đạo đức cho học sinh
- Vai trò và ý nghĩa:
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

11


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

Đây là giải pháp quan trọng, trực tiếp nâng cao chất lượng GDĐĐ cho học
sinh. Với đặc điểm Nhà trường và đặc điểm đối tượng học sinh là người dân tộc
thiểu số, việc lựa chọn đúng và trúng các nội dung GDĐĐ cho các em sẽ tác động
vào tâm lý các em, tạo ra sự hứng thú cho các em trong học tập và nâng cao ý thức,
nhân cách. Cùng với việc lựa chọn đúng, trúng nội dung giáo dục, việc kết hợp
nhiều hình thức, biện pháp giáo dục sẽ làm cho hiệu quả GDĐĐ được nâng lên.
- Nội dung biện pháp thực hiện:
+ Lựa chọn nội dung GDĐĐ cho học sinh:
Lựa chọn đúng, trúng nội dung GDĐĐ cho học sinh phải trên cơ sở nghiên
cứu đặc điểm tâm lý lứa tuổi, đặc điểm tâm lý dân tộc để xác định các nội dung cần
giáo dục các em. Phải kết hợp chặt chẽ giữa giáo dục những gì nhà trường có (tức
là những nội dung của sách giáo khoa bắt buộc phải giáo dục cho các em) với giáo
dục những vấn đề các em cần và mong muốn hiểu biết (là những vấn đề trong xã
hội, trong cộng đồng thông qua nghiên cứu, tìm hiểu, đúc kết của người giáo viên).
Một trong những nội dung quan trọng hàng đầu phải giáo dục và định hướng
tư tưởng học sinh, đó là phải thường xuyên quan tâm giáo dục các em về Đảng
Cộng sản Việt Nam quang vinh, về Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại; giáo dục lý tưởng
cách mạng và mục tiêu phấn đấu của đoàn viên, đội viên; giáo dục về đạo đức cách
mạng và những yêu cầu đối với học sinh… Việc giáo dục các nội dung trên phải
tiến hành thường xuyên, liên tục và gắn với đối tượng học sinh cụ thể các lớp, với
các nội dung bài giảng của các môn học cụ thể; phải gắn với việc kết hợp giáo dục
các em về con người mới Việt Nam với những tiêu chí cụ thể trong thời kỳ đổi mới
đất nước và xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng XHCN hiện nay.
Khi giáo dục cho học sinh về ý thức tự giác, về tính chuyên cần của học sinh
trong học tập, giáo viên có thể kể cho các em nghe câu chuyện “Có công mài sắt,
có ngày nên kim”. Kết hợp kể chuyện với định hướng để các em suy nghĩ và tự rút
ra ý nghĩa câu chuyện.
Khi giáo dục các em về tinh thần đoàn kết dân tộc, phải kết hợp phân tích,
giảng giải nội dung bài học với đưa ra dẫn chứng và phân tích cho các em về lời
dạy của Bác Hồ trong “Thư gửi Đại hội các dân tộc thiểu số miền Nam”, họp tại

Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

12


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

Plei-cu, ngày 19/4/1946: “… Đồng bào Kinh hay Thổ, Mường hay Mán, Gia Rai
hay Ê đê, Xơ đăng hay Bahnar và các dân tộc thiểu số khác, đều là con cháu Việt
Nam, đều là anh em ruột thịt. Chúng ta sống chết có nhau, sướng khổ có nhau, no
đói giúp nhau...”.
Việc giáo dục kỹ năng sống cho các em cũng cần lựa chọn đúng, trúng nội
dung để các em nhanh chóng nắm bắt và có ý thức rèn luyện. Đặc biệt, việc giáo
dục kỹ năng sống cho học sinh người dân tộc thiểu số là hết sức cần thiết và có ý
nghĩa thiết thực đó có thể là những kỹ năng thông thường tối thiểu như: cách chào
hỏi, cách xưng hô, cách giao tiếp không nói trống không; cách sắp xếp chỗ ở khoa
học, sạch sẽ, gọn gàng, ngăn nắp, cách hòa mình vào cuộc sống tập thể, cuộc sống
tự lập, đặc biệt là cách tôn trọng bản sắc dân tộc trong cuộc sống đa sắc tộc...
+ Về hình thức, biện pháp GDĐĐ cho học sinh:
Nội dung GDĐĐ dù được xác định đúng, trúng nhưng nếu hình thức, biện
pháp giáo dục không phù hợp thì hiệu quả giáo dục cũng hạn chế. Vì vậy, phải kết
hợp nhiều hình thức để truyền tải nội dung mới đạt được hiệu quả mong muốn. Có
thể tiến hành các hình thức, biện pháp sau:
Giáo dục dưới cờ: Đối với học sinh, tiết chào cờ đầu tuần góp phần quan
trọng trong việc giúp các em rèn luyện nhân cách, từ những việc nhỏ như: ham
học, siêng làm, cần kiệm, lễ phép… đến những việc lớn như hun đúc tinh thần dân
tộc, lòng yêu nước.
Thường xuyên kiểm tra việc tu dưỡng đạo đức của học sinh. Kiểm tra và giám
sát là việc làm cần thiết cho tất cả các hoạt động nhà trường nói chung, việc

GDĐĐ nói riêng. Kiểm tra có tác dụng phát hiện những việc làm được, chưa được
của tổ chức, cá nhân, từ đó có ý kiến, chấn chỉnh, điều chỉnh, bổ sung, khắc phục
những hạn chế, phát huy những mặt tốt để hỗ trợ công tác khen thưởng công bằng
hơn. Mặt khác là động cơ giúp học sinh tự kiểm tra mình, kiểm tra lẫn nhau, giúp
công tác giáo dục đạo đức, nhân cách học sinh đạt hiệu quả cao hơn. Kiểm tra
thường xuyên kết hợp kiểm tra đột xuất các hoạt động của học sinh như việc ăn, ở,
sinh hoạt ngủ nghỉ hàng ngày; việc sắp xếp trật tự nội vụ, vệ sinh phòng ở khu bán
trú, lớp học; nền nếp, tác phong, trang phục…
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

13


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

Thực hiện tốt việc khen thưởng học sinh có ý thức học tập, rèn luyện và có
thành tích học tập, rèn luyện tốt. Thi đua khen thưởng là động lực thúc đẩy học
sinh ý thức tự giác và tính chăm chỉ học tập, rèn luyện, góp phần nâng cao chất
lượng GDĐĐ. Việc khen thưởng kịp thời có tác dụng khích lệ, vươn lên cùng nhau
để hoàn thành tốt nhiệm vụ, thi đua, khen thưởng góp phần giáo dục, bồi dưỡng
đức tính linh hoạt, năng động, sáng tạo, nhạy cảm và biết yêu đồng đội, bạn bè,
trường, lớp. Do vậy, cùng với các hình thức, biện pháp khác, việc thực hiện tốt
công tác thi đua khen thưởng sẽ có ý nghĩa và tác dụng lớn cho việc nâng cao chất
lượng GDĐĐ cũng như việc tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu của các em.
Tổ chức các hoạt động ngoại khoá mang ý nghĩa giáo dục: thắp hương, quét
dọn, chăm sóc đài tưởng niệm của xã, thăm gia đình có công cách mạng, mẹ Việt
Nam anh hùng, giúp đỡ gia đình thương binh liệt sĩ, giúp đỡ người già neo đơn
không nơi nương tựa,... Phối hợp với Hội Cựu chiến binh, mời các bác, các chú kể
chuyện về tấm gương Bộ đội Cụ Hồ, những gương anh hùng, liệt sĩ hy sinh vì sự

nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ Tổ quốc. Phối hợp với Đoàn Thanh
niên, Đội TNTPHCM tổ chức các hoạt động vui chơi, thể dục thể thao, văn nghệ.
Việc hình thành và rèn luyện các hành vi, thói quen đạo đức cho học sinh đóng vai
trò quan trọng trong quá trình phát triển nhân cách; giúp cho các em phát triển
thành những con người có nhân cách toàn diện.
2.2.3. Kết hợp giáo viên chủ nhiệm với giáo viên bộ môn để nâng cao chất
lượng giáo dục đạo đức cho học sinh
- Vai trò và ý nghĩa:
Việc GDĐĐ học sinh không chỉ là nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp, mà
có vai trò rất quan trọng của giáo viên bộ môn. Vì vậy, phải kết hợp chặt chẽ vai
trò giáo viên chủ nhiệm với vai trò giáo viên bộ môn để phát huy sức mạnh và hiệu
quả của những người thường xuyên và trực tiếp giáo dục, rèn luyện các em. Đây là
giải pháp quan trọng, nhằm phát huy vai trò và tác dụng giữa các giáo viên để nâng
cao chất lượng GDĐĐ học sinh.
- Nội dung biện pháp thực hiện:
+ Đối với giáo viên chủ nhiệm:
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

14


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

Giáo viên chủ nhiệm lớp – những người trực tiếp nhất, gần gũi nhất, thường
xuyên nhất với các em cả trong và ngoài giờ học tập trên lớp. Giáo viên chủ nhiệm
lớp phải trực tiếp và thường xuyên uốn nắn kịp thời những biểu hiện, những hành vi
sai lệch của các em học sinh, đặc biệt là các em học sinh cá biệt; phải gần gũi tìm
hiểu hoàn cảnh, tâm tư nguyện vọng của các em đặc biệt là những em học sinh lớp 6
mới vào trường lần đầu tiên sống xa gia đình, lạ lẫm với môi trường sống nội trú, để

từ đó có biện pháp giáo dục phù hợp với từng trường hợp học sinh cụ thể. Mỗi giáo
viên chủ nhiệm phải thực sự là tấm gương sáng cho học sinh trong lớp học tập và
noi theo; phải là tấm gương cho các em soi và học tập về mỗi lời nói, cách cư xử,
thái độ trong giao tiếp giữa giáo viên với giáo viên, giáo viên với học sinh, giáo viên
với phụ huynh học sinh, giáo viên với nhân viên nhà trường...
Để giáo viên chủ nhiệm làm tốt công việc của mình, ngay từ đầu năm học
nhà trường phải triển khai cho giáo viên chủ nhiệm học một số quyền và nghĩa vụ
của người giáo viên chủ nhiệm. Trao đổi, học tập một số kinh nghiệm giáo dục
học sinh cá biệt, cách phát hiện học sinh năng khiếu, lựa chọn cán bộ lớp. Xây
dựng tập thể lớp tự quản. Mục đích giúp cho giáo viên chủ nhiệm (nhất là giáo
viên mới ra trường) học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp để áp dụng vào lớp
mình phụ trách. Chỉ đạo khi giáo viên khi nhận lớp phải phân loại, tìm hiểu hoàn
cảnh gia đình, tính tình, năng lực của từng học sinh; qua đó có biện pháp giáo dục
sao cho có hiệu quả. Thường xuyên thay đổi hình thức trong các tiết sinh hoạt
lớp, tránh để các em nhàm chán hoặc sợ tiết sinh hoạt. Mỗi giáo viên chủ nhiệm
đều có sổ theo dõi học sinh, nắm bắt kịp thời những vi phạm của học sinh. Khi xử
lý phải có tính giáo dục cao, biết khơi dậy ở các em phần tích cực, tạo điều kiện
các em sửa chữa khuyết điểm, lập thành tích mới. Tránh hiện tượng thành kiến,
trù dập học sinh. Giáo viên chủ nhiệm phải có trách nhiệm thông tin những
trường hợp của lớp mình với Ban Giám Hiệu để cùng tìm ra biện pháp giải quyết.
Phối kết hợp tốt với nhân viên bảo vệ, giáo viên trực bán trú, giáo viên bộ môn…
để cùng quản lý giáo dục học sinh. Tăng cường mối liên hệ với phụ huynh học
sinh để kịp thời phát hiện uốn nắn những hành động biểu hiện bất thường trong
lối sống của học sinh.
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

15


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường

PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

+ Đối với giáo viên bộ môn:
Giáo dục đạo đức cho học sinh không chỉ là trách nhiệm của giáo viên chủ
nhiệm mà giáo viên bộ môn cũng là một yếu tố quan trọng trong việc hình thành
nhân cách cho các em qua mỗi bài giảng, tiết học. Một giờ dạy trên lớp không chỉ
đơn thuần là truyền thụ kiến thức cho học sinh mà còn giáo dục các em những
hành vi, cử chỉ, tình cảm, nhân sinh quan, thế giới quan khoa học.
Trong các môn học đều có tích hợp hình thành rèn luyện hành vi đạo đức cho
học sinh, nhất là môn Giáo dục công dân, môn Ngữ văn, Lịch sử. Môn Ngữ văn
bồi dưỡng tâm hồn, tình cảm, lòng thương yêu con người, biết phân biệt các việc
nên làm, và việc không nên làm, biết cái xấu, cái tốt; biết làm theo điều thiện; biết
giúp đỡ những người khi gặp hoạn nạn khó khăn… Môn Giáo dục công dân chính
là môn học cơ sở giúp học sinh có những nhận thức ban đầu về cách cư xử, ứng
xử, hành xử trong cuộc sống. Chính vì vậy chúng ta không được coi nhẹ vai trò của
môn học này trong nhà trường. Ban Giám Hiệu cần hướng dẫn đổi mới và nâng
cao chất lượng giảng dạy môn học đạo đức ở Tiểu học, giáo dục công dân ở cấp 2;
chú trọng giáo dục nâng cao ý thức tôn trọng pháp luật, thói quen chấp hành pháp
luật cho học sinh; tăng cường các hoạt động giáo dục pháp luật ngoài giờ lên lớp,
các đợt sinh hoạt ngoại khóa, hội thi tìm hiểu kiến thức pháp luật mới; xây dựng và
bổ sung tủ sách, ngăn sách pháp luật trong nhà trường. Môn Lịch sử giúp hiểu biết
về lịch sử của đất nước, lịch sử của địa phương; truyền thống đấu tranh dựng và
giữ nước của cha ông ta; biết tự hào và trân trọng những truyền thống đó. Qua đó
thấy rõ trách nhiệm của mình đối với quê hương, đất nước.
Ngoài các môn trên thì môn Địa lý giúp học sinh hiểu thêm về quê hương, đất
nước, những danh lam thắng cảnh, di sản, tài nguyên của đất nước. Qua đó giáo
dục các em về sự trân trọng và giữ gìn những di sản, tài nguyên quý báu đó. Đồng
thời, giúp học sinh hiểu thêm về môi trường và có trách nhiệm bảo vệ môi trường.
Để phối kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với giáo viên bộ môn, đòi hỏi
giáo viên phải có ý thức, nhận thức rõ tầm quan trọng của GDĐĐ cho các em,

đồng thời phải tích cực, chủ động kết hợp để giáo dục học sinh. Trong giảng dạy
các giáo viên phải biết khai thác, liên hệ vận dụng thích hợp để bồi dưỡng tình
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

16


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

cảm, hình thành niềm tin đạo đức cho các em, không bỏ qua yêu cầu giáo dục tư
tưởng tình cảm. Thực hiện tốt việc tổ chức thực hành các hành vi đạo đức qua bộ
môn văn hoá tốt thì việc thực hiện giáo dục đạo đức trong trường học coi như
thành công tốt đẹp. Ngay từ lớp đầu cấp Tiểu học là lớp 1 cho đến lớp 9 mọi công
tác chỉ đạo từ kế hoạch, cho đến kiểm tra, uốn nắn phong trào phải thường xuyên
chú ý hình thành và tổ chức cho các em thực hành có nề nếp các hành vi đạo đức,
như biết vâng lời thầy cô giáo, chú ý nghe giảng, xây dựng bài, hợp tác trong
nhóm để tìm hiểu kiến thức mới, có ý thức học bài cũ và chuẩn bị bài một cách
thường xuyên. Chuẩn bị dụng cụ học tập đầy đủ, có ý thức cố gắng vươn lên
trong học tập... Tất cả những điều đó là hành vi đạo đức mà học sinh cần phải có.
Giáo viên bộ môn phải thường xuyên kiểm tra theo dõi việc thực hiện nội quy của
lớp, khen chê kịp thời. Sử dụng phương pháp giáo dục bằng tình cảm, trong mọi
lúc, mọi khi. Phải lồng ghép giáo dục “kỹ năng sống” cho học sinh vào trong bài
giảng.
2.2.4. Phối hợp giữa các tổ chức, đoàn thể trong nhà trường, với địa
phương, giữa nhà trường với Ban đại diện cha mẹ học sinh để giáo dục đạo
đức cho học sinh
- Vai trò và ý nghĩa:
Giáo dục và xây dựng chuẩn mực đạo đức, nhân cách cho học sinh là một
công việc khó, đòi hỏi phải có sự chung tay góp sức của nhiều lực lượng trong nhà

trường và xã hội. Việc GDĐĐ cho học sinh ngoài các biện pháp mang tính nguyên
tắc của Ngành Giáo dục và của Nhà trường như các quy chế, quy định nội quy, về
quản lý học sinh bán trú, rèn luyện Đội viên, về học tập và tu dưỡng hạnh kiểm của
các em, còn phải được tiến hành song song với việc tổ chức tốt hoạt động của các
tổ chức Công đoàn, Đoàn thanh niên, Đội thiếu niên; kết hợp và phát huy vai trò
của Ban đại diện cha mẹ học sinh nhà trường, các lớp. Việc tăng cường phối hợp là
nhằm thống nhất về các nội dung biện pháp và phát huy sức mạnh tổng hợp các tổ
chức, các đoàn thể; đồng thời thông qua đó làm cho các tổ chức, lực lượng thấy
được vai trò của mình trong việc GDĐĐ cho học sinh để góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục của Nhà trường. Từ đó mà mỗi tổ chức, lực lượng đề cao trách
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

17


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

nhiệm của mình trong giáo dục, quản lý và rèn luyện học sinh có hiệu quả để
giúp các em học tốt, hạnh kiểm tốt.
Việc phối hợp các tổ chức, đoàn thể trong nhà trường, giữa nhà trường với
Ban đại diện cha mẹ học sinh, Hội khuyến học để tạo ra mối quan hệ chặt chẽ,
nhằm xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, cùng chăm lo việc học tập, giáo
dục, rèn luyện và quản lý con người, quản lý tư tưởng của học sinh ở trong nhà
trường, ngoài xã hội, ở gia đình và địa phương nơi sinh sống.
- Nội dung biện pháp thực hiện:
Để tăng cường sự phối hợp giữa các tổ chức, lực lượng, đoàn thể trong Nhà
trường, giữa Nhà trường với Ban đại diện cha mẹ học sinh, Hội khuyến học…
Trước hết Nhà trường có kế hoạch giáo dục, kế hoạch quản lý, rèn luyện học sinh
toàn Trường, từng khối lớp, trong năm học và từng học kỳ. Kế hoạch phải xác định

rõ trách nhiệm, nhiệm vụ cụ thể của từng bộ phận, lực lượng, có các nội dung biện
pháp, phù hợp với vai trò, khả năng, điều kiện của các bộ phận, lực lượng; phải xác
định chỉ tiêu cụ thể cần đạt được… Sau khi có kế hoạch, Ban Giám Hiệu phân
công người chủ trì làm công tác hợp đồng, tổ chức thực hiện việc giáo dục, rèn
luyện của các em, thường xuyên tổ chức kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở việc thực
hiện kế hoạch của các bộ phận.
Cấp ủy, Chi bộ phải lãnh đạo, chỉ đạo toàn bộ hoạt động giảng dạy, học tập,
quản lý, rèn luyện để nâng cao chất lượng và hiệu quả GDĐĐ cho học sinh. Cùng
với việc ra nghị quyết, Chi bộ Nhà trường phải thường xuyên tổ chức quán triệt kịp
thời và triển khai việc thực hiện các văn bản của Đảng, nhà nước, ngành giáo dục,
của lãnh đạo và cơ quan quản lý giáo dục Huyện, Đảng ủy, Khối các cơ quan xã,
nhằm giúp cho công tác GDĐĐ học sinh đạt hiệu quả, đặc biệt là việc giáo dục
chính trị - tư tưởng cho các em, giáo dục về phẩm chất, đạo đức học sinh dưới mái
trường XHCN…
Sau khi Chi bộ có nghị quyết và Ban Giám Hiệu có kế hoạch, theo sự phân
công, các tổ chức, lực lượng tổ chức thực hiện nhiệm vụ giáo dục, quản lý, rèn
luyện học sinh để xây dựng đạo đức cho các em theo đúng các nội dung công việc
được giao. Đồng thời, chủ động phối hợp, kết hợp với các bộ phận khác trên tinh
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

18


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

thần hỗ trợ, giúp đỡ nhau để cùng GDĐĐ cho học sinh. Định kỳ gặp gỡ, trao đổi
và rút kinh nghiệm về quản lý, giáo dục, rèn luyện học sinh; chủ động, kịp thời
thông báo cho nhau về sự tiến bộ của học sinh, nhất là tiến bộ về đạo đức, hạnh
kiểm, tình hình học sinh vi phạm kỷ luật; bàn bạc cùng tìm biện pháp nâng cao

hiệu quả GDĐĐ.
Nhà trường thường xuyên trao đổi với Ban đại diện cha mẹ học sinh, Hội
khuyến học về tình hình tu dưỡng, rèn luyện đạo đức học sinh, hạnh kiểm của học
sinh và tình hình vi phạm kỷ luật, nội quy của học sinh; cùng bàn bạc với Ban đại
diện để thống nhất kế hoạch giúp đỡ số học sinh yếu kém về phẩm chất, đạo đức,
về hạnh kiểm của học sinh để giúp các em tiến bộ, qua đó góp phần giúp các em
định hướng rèn luyện, tu dưỡng, phấn đấu để học tập kết quả tốt hơn, đồng thời
hạnh kiểm cũng tiến bộ hơn. Việc phối hợp, kết hợp giữa Nhà trường với Ban đại
diện cha mẹ học sinh phải tiến hành thường xuyên, phải có nội dung cụ thể và
thông qua phối kết hợp hai bên để tìm ra phương pháp quản lý, rèn luyện phẩm
chất, đạo đức học sinh được hiệu quả hơn.
Để góp phần nâng cao hiệu quả GDĐĐ, đồng thời tạo ra sân chơi bổ ích cho
các em, thu hút các em vào các hoạt động có định hướng tư tưởng lành mạnh, Nhà
trường, Ban Chấp hành Đoàn, Tổ quản lí học sinh bán trú phải thường xuyên tổ
chức các hoạt động vui chơi, các đợt sinh hoạt văn hóa văn nghệ, thi đấu bóng
chuyền, thể thao, trò chơi dân gian… Để làm được điều đó thì trước hết Nhà
trường phải chấn chỉnh, sửa sang và bổ sung làm đẹp cảnh quan sư phạm, trồng
thêm các loại cây cảnh; phải mở rộng giao lưu với các trường bạn và địa phương
thông qua các hoạt động văn hóa, thể thao. Đồng thời, phải mở rộng và đầu tư
nhiều hơn cho thư viện xanh bằng cách trang trí lại, tăng cường các đầu sách báo,
tạp chí phù hợp lứa tuổi các đối tượng học sinh và có các hoạt động tại thư viện để
thu hút các em vào phòng đọc… Tất cả những vấn đề trên phải có sự góp mặt của
các tổ chức, lực lượng, đoàn thể xã với Nhà trường; giữa Nhà trường với Ban đại
diện cha mẹ học sinh thì tính đồng thuận mới cao và việc tổ chức thực hiện mới có
hiệu quả.
Thường xuyên phối kết hợp Nhà trường với Ban đại diện cha mẹ học sinh.
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

19

Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

Ngoài việc tổ chức họp Nhà trường với Ban đại diện cha mẹ học sinh (cấp trường
và các lớp) để giải quyết các vấn đề chung, có tính chất toàn diện trong sự phối
hợp giáo dục, quản lý và rèn luyện học sinh, cần tổ chức trao đổi thường xuyên với
Ban đại diện để thông báo kịp thời tình hình đạo đức, hạnh kiểm, sự rèn luyện,
phấn đấu của học sinh, nhất là sự tiến bộ của các em học sinh hư, học sinh cá biệt.
Với những học sinh có cá tính, Nhà trường (thông qua giáo viên chủ nhiệm các
lớp) trao đổi cụ thể để Ban đại diện cha mẹ các em nắm được tình hình đạo đức,
hạnh kiểm của các em; để cùng tìm biện pháp định hướng tư tưởng, GDĐĐ cho
các em.
Phối hợp chặt chẽ giữa Nhà trường với đoàn thể ở địa phương. Ngoài học tập
và ăn ở sinh hoạt nội trú ở trường, học sinh của Trường PTDTBT TH&THCS
Nguyễn Khuyến còn tham gia vào các tổ chức và hoạt động của các đoàn thể địa
phương nơi gia đình các em ở. Trong những ngày các em về nghỉ tại địa phương,
đặc biệt trong 3 tháng hè các em về địa phương và tham gia các hoạt động cũng
như chịu sự quản lý của chính quyền và Đoàn thanh niên địa phương. Vì vậy, Nhà
trường cần có sự phối hợp và thường xuyên giữ mối liên hệ với chính quyền, Đoàn
Thanh niên các thôn làng về công tác quản lý, giáo dục học sinh trong thời gian các
em về nghỉ tại địa phương. Qua đó vừa quản lý nắm chắc tình hình các em, vừa
góp phần cùng với Nhà trường rèn luyện cho các em để nâng cao hiệu quả GDĐĐ
cho học sinh.
2.2.5. Tăng cường rèn luyện, xây dựng ý thức tự giác cho học sinh, kết
hợp biện pháp nghiêm túc xử lý học sinh hư, học sinh cá biệt
- Vai trò và ý nghĩa:
Giáo dục đạo đức cho học sinh bên cạnh các hoạt động quản lý, rèn luyện
phải lấy học sinh làm trung tâm; phải kết hợp chặt chẽ giữa các nội dung biện pháp
quản lý, rèn luyện học sinh của nhà trường với xây dựng và phát huy tinh thần tự

giác thực hiện của học sinh thì mới mang lại kết quả.
Để GDĐĐ có hiệu quả, cùng với việc tăng cường các nội dung biện pháp
quản lý, rèn luyện học sinh đòi hỏi phải phát huy nhân tố tích cực với việc ngăn
chặn và xử lý nghiêm các trường hợp học sinh cá biệt, nhiều lần vi phạm kỷ luật,
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

20


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

nội quy. Đây là biện pháp cần thiết, vừa nêu gương tốt cho các em, vừa kịp thời
ngăn chặn các hành vi do học sinh xấu, học sinh hư gây ra, ngăn chặn ảnh hưởng
xấu trong mỗi lớp và toàn trường; là sự kết hợp giữa phòng và chống học sinh tái
vi phạm kỷ luật, ý thức đạo đức kém…
- Nội dung biện pháp thực hiện:
Thường xuyên phân loại học sinh vi phạm kỷ luật, nội quy, đề ra các biện
pháp cụ thể nhằm quản lý chặt chẽ số học sinh vi phạm kỷ luật có hệ thống, học
sinh cá biệt; vừa ngăn chặn không để tình hình và nguy cơ vi phạm kỷ luật của các
em, vừa giúp các em nhận thức đúng đắn và từng bước sửa chữa khuyết điểm, điều
chỉnh hành vi của bản thân phù hợp với hoạt động của tập thể, để GDĐĐ cho các
em được hiệu quả, góp phần nâng cao chất lượng học tập là nhiệm vụ chính trị
trung tâm của Nhà trường.
Cấp ủy, BGH, tổ chuyên môn và các đoàn thể của Nhà trường phải xác định
và tiến hành các nội dung biện pháp nắm bắt tình hình học sinh, đặc biệt là diễn
biến tư tưởng đối với một bộ phận học sinh xấu, học sinh hư, học sinh cá biệt. Trên
cơ sở phân loại mà đề ra nội dung, hình thức, phương pháp giáo dục, định hướng
và kịp thời động viên để các em ổn định tư tưởng, vừa an tâm học tập và rèn luyện
tại trường, vừa từng bước hạn chế những ảnh hưởng từ các sự việc xấu bên ngoài.

Thường xuyên kết hợp chặt chẽ giữa phát huy nhân tố tích cực để xây dựng
và phát triển các tấm gương học sinh chăm ngoan, học giỏi, rèn nghiêm, hạnh kiểm
tốt để làm hạt nhân trong các hoạt động học tập, rèn luyện, các phong trào của
Đoàn thanh niên, Đội Thiếu niên của Nhà trường, làm nòng cốt cho việc ngăn
chặn, đẩy lùi các biểu hiện lười học tập và rèn luyện phẩm chất, đạo đức của học
sinh dưới mái trường xã hội chủ nghĩa.
Đối với học sinh hư, lười biếng trong học tập, ý thức rèn luyện đạo đức kém,
thường xuyên vi phạm kỷ luật, nội quy trường, lớp; học sinh xấu hay học sinh cá
biệt, cố tình tái phạm, vi phạm kỷ luật có tính chất nghiêm trọng thì phải kiên
quyết xử lý nghiêm túc để làm gương cho học sinh toàn trường.
Kết luận phần 2
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

21


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

Để nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện đòi hỏi Trường PTDTBT
TH&THCS Nguyễn Khuyến phải tiến hành nhiều nội dung, một trong những nội
dung quan trọng là nâng cao chất lượng GDĐĐ cho học sinh để góp phần đào tạo
các em trở thành công dân tốt của xã hội mai sau, góp phần xây dựng và bảo vệ xã
Chư Krey nói riêng và Huyện Kông Chro nói chung.
Để GDĐĐ học sinh đạt hiệu quả phải huy động được nhiều tổ chức, lực lượng
tham gia để tạo ra sức mạnh tổng hợp; phải lấy học sinh là đối tượng trung tâm và
mục đích nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của Nhà trường.
Trong 5 giải pháp cơ bản được trình bày ở trên, mỗi giải pháp có vị trí, ý
nghĩa khác nhau và được tiến hành bằng những nội dung biện pháp khác nhau,
nhưng đều có chung mục đích huy động sức mạnh của các tổ chức, lực lượng và cá

nhân tham gia nhằm nâng cao chất lượng GDĐĐ cho học sinh, với mục đích giáo
dục, rèn luyện học sinh về mặt đạo đức, nhân cách để góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục toàn diện của Nhà trường, bảo đảm cho Nhà trường hoàn thành
nhiệm vụ chính trị được giao.
KẾT LUẬN
Giáo dục đạo đức có vai trò quan trọng trong định hướng tư tưởng, hình thành
nhân cách, rèn luyện đạo đức, hạnh kiểm của học sinh; góp phần rất quan trọng đối
với nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện của một trường phổ thông. Trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến là trường phổ thông chuyên biệt, vừa thực
hiện chức năng, nhiệm vụ giáo dục – đào tạo, vừa phải làm tốt việc quản lý, chăm
sóc, nuôi dưỡng, rèn luyện của học sinh bán trú.
Để GDĐĐ cho học sinh đòi hỏi Trường PTDTBT TH&THCS Nguyễn
Khuyến phải tiến hành nhiều nội dung biện pháp, từ nhận thức, lãnh đạo, chỉ đạo,
thay đổi tư duy, phương pháp giáo dục... Với các đặc điểm riêng của Nhà trường,
những thuận lợi cũng như khó khăn trong GDĐĐ học sinh. Trong thời gian tới, để
góp phần nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện, Nhà trường phải tiến hành nhiều
nội dung đồng bộ. Dưới góc độ GDĐĐ, vấn đề quan trọng đã được Cấp ủy - Ban
Giám hiệu tập trung lãnh đạo, chỉ đạo là phải đổi mới, nâng cao hiệu quả giáo dục,
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

22


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

quản lý, rèn luyện, hình thành những chuẩn mực đạo đức, nhân cách cho các em
học sinh bán trú của Nhà trường. Vì điều kiện thời gian nghiên cứu có hạn, năng
lực hạn chế, kinh nghiệm chưa nhiều nên những vấn đề được trình bày trong đề tài
này không tránh khỏi những thiếu sót. Do vậy, tôi rất mong nhận được góp ý của

quý thầy cô và đồng nghiệp.
NGƯỜI VIẾT

Võ Ninh

XÁC NHẬN CỦA NHÀ TRƯỜNG
HIỆU TRƯỞNG

HỘI ĐỒNG KHOA HỌC CẤP TRÊN

Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

23


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
1.

Chiến lược phát triển Giáo dục Việt Nam giai đoạn 2010-2020,
Hà Nội; Nhà Xuất bản Giáo dục (2009).

2. Tìm hiểu Luật Giáo dục, Hà Nội; Nhà Xuất bản Giáo dục (2005),
3. Nghị quyết lãnh đạo nhiệm vụ năm học 2016-2017; Chi bộ Trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU

Trang 1
Phần 1: CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA VIỆC NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO
ĐỨC CHO HỌC SINH TRƯỜNG PTDT BT TH&THCS NGUYỄN KHUYẾN

Trang 3
Phần 2: YÊU CẦU, GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC CHO
HỌC SINH TRƯỜNG PTDT BT TH&THCS NGUYỄN KHUYẾN

Trang 8
KẾT LUẬN
Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

24


Một số giải pháp nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh bán trú ở trường
PTDTBT TH&THCS Nguyễn Khuyến.

Trang 22
TÀI LIỆU THAM KHẢO

Trang 24

Phó Hiệu trưởng: Võ Ninh

25