Nghiên cứu ảnh hưởng của một số loại phân bón (Phân nở Hà Lan Pertiplus, phân bón hữu cơ vi sinh Quế Lâm I và phân bón NITEX) đến sing trưởng cây Mỡ (Manglietia Glauca BL.) trong vườn ươm tại trường Đại Học Nông Lâm Thái Nguyên (Khóa luận tốt nghiệp)

I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM

BÙI

“NGHIÊN C U NH H
(PHÂN N

C HÙNG

NG C A M T S

LO I PHÂN BÓN

HÀ LAN PERTIPLUS, PHÂN BÓN H U C

LÂM I VÀ PHÂN BÓN NITEX)

N SINH TR

(MANGLIETIA GLAUCA BL.) TRONG V
T I TR

NG

VI SINH QU

NG CÂY M
N

M

I H C NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN”

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên nghành
Khoa
Khóa h c

: Chính quy
: Lâm nghi p
: Lâm nghi p
: 2011-2015

Thái nguyên, n m 2015

IH C


I H C THÁI NGUYÊN
TR

NG

I H C NÔNG LÂM

BÙI

“NGHIÊN C U NH H
(PHÂN N

C HÙNG

NG C A M T S

LO I PHÂN BÓN

HÀ LAN PERTIPLUS, PHÂN BÓN H U C

LÂM I VÀ PHÂN BÓN NITEX)

N SINH TR

(MANGLIETIA GLAUCA BL.) TRONG V
T I TR

NG

VI SINH QU

NG CÂY M
N

M

I H C NÔNG LÂM THÁI NGUYÊN”

KHÓA LU N T T NGHI P

H ào t o
Chuyên nghành
L p
Khoa
Khóa h c
Gi ng viên h ng d n

IH C

: Chính quy
: Lâm nghi p
: K43 – LN N02
: Lâm nghi p
: 2011-2015
: GS.TS ng Kim Vui

Thái nguyên, n m 2015


i

Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u khoa h c c a b n thân
tôi. Các s li u và k t qu nghiên c u là quá trình i u tra trên th c

a hoàn

toàn trung th c, ch a công b trên các tài li u, n u có gì sai sót tôi xin hoàn
toàn ch u trách nhi m!
Thái Nguyên, ngày
Xác nh n c a giáo viên h

ng d n

Ng

ch i

i vi t cam oan

ng khoa h c!

(Ký, ghi rõ h tên)

GS.TS.

n m 2015

(Ký, ghi rõ h tên)

ng ý cho b o v k t qu
tr

tháng

ng Kim Vui

Bùi

c Hùng

XÁC NH N C A GV CH M PH N BI N
Giáo viên ch m ph n bi n xác nh n sinh viên
ã s a ch a sai xót sau khi H i

ng ch m yêu c u!

(Ký, ghi rõ h tên)


ii

Th c t p t t nghi p là n i dung r t quan tr ng
tr

c lúc ra tr

i v i m i sinh viên

ng. Giai o n này v a giúp cho sinh viên ki m tra, h th ng

l i nh ng ki n th c lý thuy t và làm quen v i công tác nghiên c u khoa h c,
c ng nh v n d ng nh ng ki n th c ó vào th c ti n s n xu t.
t
c m c tiêu ó,
c s nh t trí c a ban ch nhi m khoa Lâm
Nghi p tr

ng

nghi p v i

i H c Nông Lâm Thái Nguyên tôi ti n hành th c t p t t

tài: “Nghiên c u nh h

ng c a m t s lo i phân bón (Phân

n Hà Lan Pertiplus, phân bón h u c vi sinh Qu Lâm I và phân bón
NITEX)

n sing tr

m t i tr

ng

ng cây M

(Manglietia Glauca BL.) trong v

hoàn thành khóa

i H c Nông Lâm Thái Nguyên”.

lu n này tôi ã nh n s giúp

n

t n tình c a cán b công nhân viên V

n

m khoa Lâm Nghi p, các th y cô giáo trong và ngoài khoa LâmNghi p,
c bi t là s h

ng d n ch b o t n tình c a th y giáo h

ng Kim Vui ã giúp

tôi trong su t quá trình làm

tài.

Nhân d p này tôi xin bày t lòng c m n sâu s c
khoa Lâm Nghi p, gia ình, b n bè
ã giúp

ng d n: GS.TS

n các th y cô trong

c bi t là th y giáo GS. TS

ng Kim Vui

tôi hoàn thành khóa lu n này.

Trong su t quá trình th c t p, m c dù ã r t c g ng

hoàn thành t t

b n khóa lu n, nh ng vì do th i gian và ki n th c b n thân còn h n ch .Vì
v y b n khóa lu n này không tránh kh i nh ng thi u sót. V y tôi r t mong
c s giúp
ng nghi p

, góp ý chân thành c a các th y cô giáo và toàn th các b n bè
khóa lu n t t nghi p c a tôi

c hoàn thi n h n.

Tôi xin chân thành c m n!
Thái Nguyên, ngày

tháng

Sinh viên
Bùi

c Hùng

n m 2015


iii

Trang
B ng 2.1: K t qu phân tích m u

t ..................................................................... 14

B ng 2.2: M t s y u t khí h u t tháng 1

n tháng 5 n m 2015 t i T nh Thái

Nguyên. ................................................................................................. 15
B ng 3.1: Công th c và n i dung thí nghi m. ........................................................ 19
B ng 3.2: S

b trí các công th c thí nghi m. ................................................... 19

M u b ng 3.1: Ch tiêu sinh tr

ng Hvn.................................................................. 20

M u b ng 3.2: Các ch tiêu sinh tr

ng D00 . .......................................................... 21

M u b ng 3.3: B ng theo dõi v sinh tr

ng cây t t, trung bình, x u. .................... 21

M u b ng 3.4: B ng s p x p các tr s quan sát phân tích ph
M u b ng 3.5: B ng phân tích ph
M u b ng 3.6: T l cây con xu t v

B ng 4.1: K t qu sinh tr

ng sai m t nhân t 22

ng sai 1 nhân t ANOVA ............................... 24
n c a các công th c. ................................... 25

ng v

các công th c thí nghi m ....................... 27

B ng 4.2: S p x p các ch s quan sát

trong phân tích ph

ng sai m t nhân t

............................................................................................................... 30
B ng 4.3: B ng phân tích ph

ng sai m t nhân t

i v i sinh tr

ng chi u cao c a

cây M ................................................................................................... 32
B ng 4.4: B ng sai d t ng c p

cho s sinh tr

ng v chi u cao vút ng n

............................................................................................................... 33
B ng 4.5: K t qu sinh tr

ng

các công th c thí nghi m. ........................... 33

B ng 4.6: S p x p các ch s quan sát

trong phân tích ph

ng sai m t nhân t

............................................................................................................... 35
B ng 4.7: B ng phân tích ph

ng sai m t nhân t t i sinh tr

ng

ng kính c r

c a cây M ............................................................................................ 37
B ng 4.8: B ng sai d t ng c p
B ng 4.9: B ng d tính t l % cây xu t v

cho s sinh tr

ng v

ng kính c r 38

n c a cây M ..................................... 39


iv

Hình 4.1:

th bi u di n sinh tr

ng

c a câu M

các công th c thí nghi m

............................................................................................................... 29
Hình 4.2:

th bi u di n sinh tr

ng

c a cây M

các công th c thí

nghi m .................................................................................................. 34
Hình 4.3: Bi u

t l % ch t l

ng cây con c a cây M giai o n v

n

m .... 39


v

CT

: Công th c

CTTN

: Công th c thí nghi m

D00

:

Hvn

: Chi u cao vút ng n

OTC

: Ô tiêu chu n

PTPSMNT

: Phân tích ph

TB

: Trung bình

VSV

: Vi sinh v t

ng kính c r c a cây con

ng sai m t nhân t


vi

Trang
L I CAM OAN .....................................................................................................i
L I C M N .........................................................................................................ii
DANH M C CÁC B NG .................................................................................... iii
DANH M C CÁC HÌNH ...................................................................................... iv
DANH M C CÁC T

VI T T T TRONG KHÓA LU N ................................... v

M C L C ............................................................................................................. vi
U ................................................................................................ 1

PH N 1: M
1.1.

tv n

........................................................................................................ 1

1.2. M c ích c a

tài ........................................................................................... 2

1.3. M c tiêu nghiên c u ......................................................................................... 2
1.4. Ý ngh a c a

tài ............................................................................................. 2

1.4.1. Ý ngh a trong h c t p và nghiên c u khoa h c ............................................... 2
1.4.2. Ý ngh a th c ti n trong s n xu t..................................................................... 2
NGHIÊN C U .............................................. 4

PH N 2: T NG QUAN V N

2.1. T ng quan v loài cây nghiên c u..................................................................... 4
2.1.1.

c i m phân b .......................................................................................... 4

2.1.2.

c i m hinh thái ......................................................................................... 4

2.1.3.

c i m sinh thái h c ................................................................................... 4

2.1.4. Giá tr kinh t ................................................................................................. 5
2.2. C s nghiên c u c a

tài .............................................................................. 5

2.2.1. C s khoa h c .............................................................................................. 5
2.2.2. Tình hình nghiên c u trên th gi i ................................................................. 7
2.2.3. Tình hình nghiên c u trong n
2.3. Khái quát v

c ................................................................... 9

a bàn nghiên c u ..................................................................... 13

2.3.1.

c i m, v trí

a hình nghiên c u ............................................................ 13

2.3.2.

c i mv

2.3.3.

c i m khí h u, th i ti t

t ai n i nghiên c u thí nghi m ........................................... 13
a ph

ng nghiên c u thí nghi m..................... 14


vii

2.3.4. i u ki n kinh t .......................................................................................... 16
PH N 3:
3.1.

IT

it

3.1.1.

NG, N I DUNG VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U ... 17

ng và ph m vi nghiên c u ................................................................... 17

it

ng nghiên c u .................................................................................. 17

3.1.2. Gi i h n và ph m vi nghiên c u .................................................................. 17
3.2.

a i m và th i gian ti n hành

tài ............................................................. 17

3.3. N i dung nghiên c u và các ch tiêu theo dõi .................................................. 17
3.3.1. N i dung nghiên c u.................................................................................... 17
3.3.2. Các ch tiêu theo dõi .................................................................................... 18
3.4. Ph
3.4.1. Ph

ng pháp nghiên c u và các b

c ti n hành.............................................. 18

ng pháp nghiên c u ............................................................................. 18

3.4.2. Các b

c ti n hành. ..................................................................................... 18

PH N 4: K T QU VÀ PHÂN TÍCH K T QU ............................................ 26
4.1 K t qu nghiên c u tìm hi u

c i m sinh thái loài cây M giai o n v

n

m ....................................................................................................................... 26
4.2 K t qu nghiên c u sinh tr

ng v chi u cao c a cây M d

i nh h

ng c a

các công th c thí nghi m. ...................................................................................... 26
4.3. K t qu nghiên c u v sinh tr
4.4. D tính t l xu t v

ng c a

n c a cây M

ng kính c r

l n o cu i ... 33

các công th c thí nghi m. .................... 38

PH N 5: K T LU N VÀ KI N NGH ............................................................. 41
5.1. K t lu n .......................................................................................................... 41
5.2. Ki n ngh ........................................................................................................ 41
TÀI LI U THAM KH O ................................................................................... 43


1

Hi n nay tr l

ng r ng t nhiên

trên th gi i và Vi t Nam ang suy

gi m nhanh chóng ph n l n do con ng

i chúng ta khai thác

nhu c u v g và lâm s n, ho c do các thiên tai gây ra.
m t i ã gây ra nhi u h u qu nghiêm tr ng nh h
nh : xói mòn , r a trôi, c n ki t ngu n n

chính ph n

c

nh ng n i r ng b

ng x u t i môi tr

c, phá h y môi tr

sinh v t, m t a d ng sinh h c, ô nhi m môi tr
Nh n th c

ph c v các

ng và bi n

ng

ng s ng c a

i khí h u……

c nh ng h u qu do m t r ng gây ra, hi n nay

c trong ó có Vi t Nam ang cùng nhau h p tác

tr ng và

ph c h i l i các di n tích r ng ã m t.
Trong nh ng n m tr l i ây nhi u di n tích r ng
nhà n
n

c

ut

n

c ta ã

tr ng l i. R ng tr ng mang l i nhi u l i ích r t lao cho

c nh : c i thi n môi tr

ng, nâng cao

c
t

che ph , nâng cao kh n ng

phòng h , và nhi u l i ích kinh t khác.
Hi n nay v i n n kinh t th tr

ng thì ng

i ta quan tâm t i l i ích

kinh t nhi u h n. Do v y nhi u loài cây, nhi u cánh r ng

c tr ng vì l i

ích kinh t , cho nên nhi u lo i cây lâm nghi p có th khai thác
kh n ng cung c p các lâm s n ngoài g thì
N

c ta n m trong khí h u nhi t

c chú trong h n.
i gió mùa m r t thu n l i cho

nhi u lo i cây lâm nghi p v i i u ki n nh v y n
phát tri n
v

n

c nhi u loài cây.

c g và có

c ta có kh n ng tr ng và

c bi t là s n xu t cây gi ng lâm nghi p

m, ph c v tr ng và ch m sóc r ng tr ng ang

rãi. Bên c nh ó các y u t k thu t v bón phân nh m tác

c tri n khai r ng
ng sinh

n sinh

tr

ng và phát tri n c a gi ng cây lâm nghi p nh : bón nh th nào, nh

h

ng c a nó

n sinh tr

ng và phát tri n c a cây, t l bón, bón

giai o n


2

nào... v n ang là v n

c n

c nghiên c u.

giai o n s n xu t cây gi ng
nh ng v n

v

n

trên, tôi ã th c hi n

c bi t v i lo i cây M

m là h t s c quan tr ng. Xu t phát t
tài: “Nghiên c u nh h

ng c a m t s

lo i phân bón (Phân n Hà Lan Pertiplus, phân bón h u c vi sinh Qu
Lâm I vàphân bón NITEX)
BL.) trong v

n

m t i tr

- Nghiên c u nh h

n sinh tr
ng

ng cây M (Manglietia Glauca

i H c Nông Lâm Thái Nguyên”.

ng c a ba lo i phân bón

n sinh tr

ng c a

cây M .

- Tìm ra lo i phân có nh h

ng t t nh t

n sinh tr

ng và phát tri n

c a cây M .
- ánh giá

c lo i phân thích h p cho cây M .

- G n k t gi a lý thuy t và th c hành.
- Giúp sinh viên n m v ng h n v nh ng ki n th c ã

c h c nh t là

v s n xu t cây con.
-H c

c cách s p x p b trí công vi c trong h c t p nghiên c u m t

cách khoa h c.
-H c
-B

c cách s n xu t cây gi ng ph c v cho công tác tr ng r ng.

c

u ti p c n và áp d ng khoa h c ti n b vào th c t s n xu t.

- Giúp ta làm quen v i công tác nghiên c u khoa h c và t o tác phong
làm vi c

c l p khi ra th c t .

- Tìm

c lo i phân bón thích h p cho công tác s n xu t cây m t

ph c v cho công tác s n xu t cây gi ng.

ó


3

- Cho th y hi u qu c a vi c s d ng phân bón và các bi n pháp k
thu t ch m sóc.
v

n

xu t xây d ng bi n pháp ch m sóc t o gi ng cây con
m có ch t l

ng t t.

- S n xu t cây gi ng có ch t l

ng t t và

m b o.

giai o n


4

- Trên th gi i: phân b t nhiên Lào, Thái Lan, Mi n nam Trung Qu c
-

Vi t Nam: phân b t các t nh Hà T nh, Qu ng Bình tr ra B c và

phân b

cao d

i 300 – 400m so v i m t n

c bi n.

M là cây g th

ng xanh cao 25 – 30m thân

n tr c, th ng, tròn

u

có màu xanh xám b c,

thon nh , tán hình tháp, lá

n m c cách, hoa l

ng

tính màu tr ng ph t vàng, qu
thích h p v i nhi t

trung bình n m t 22 – 240C t i th p -10C,

ng m a t 400 – 2000mm,

m không khí trên 80%, song m con m i

M
l

tr ng n u g p s
M phân b
tr

i kép, h t màu s m nh n bóng có mùi th m.

ng mu i, nhi t

xu ng th p c ng b h i, táp lá héo ng n.

cao 300 – 400m

ng t t trên các lo i

t feralit

xu ng, trong các h

i bát úp sinh

vàng, sâu m, thoát n

c, nhi u mùn,

phát tri n trên phi n th ch mica, gneis, pooclia. T t nh t trên
m i khai thác, không nên tr ng m trên
M khi nh trong hai n m

t c tranh,

t r ng v a

i tr c.

u c n ánh sáng y u

che bóng 40 – 59%,

lá cây ch u nhi t kém, mùa hè có ánh m nh nên c n có

che bóng thích h p

cây sinh tr

ng t t.

giai o n l n h n, M

òi h i ánh sáng hoàn toàn, h

r phát tri n, r c c n sâu 2 – 3m, r ngang nhi u nhánh, n khá dài t các
h

ng, xong t p trung

t ng

t m t sâu kho ng 10 – 30cm. M tái sinh t

nhiên ít, ch th y n i có th m t

i th a có kh n ng tái sinh ch i m nh

tu i

r ng non và r ng sào. Cây ra hoa vào tháng 2 – 4, qu chín vào tháng 8- 9 v
ngoài màu

h t en. Là cây th

mùa sinh tr

ng m nh t tháng 3

ng xanh nh ng mùa ông r ng lá nhi u,
n tháng 11.


5

G M có màu tr ng ho c vàng nh t, m m nh
co rút n t n , không b m i m t, ch u

m 15%. D m m n ít

c n ng m a, d c a x ch m tr , d

óng inh, d b t s n, dùng làm gi y, g dán l ng, bút chì, g tr m ,
ngh ,

gia d ng b n

p, làm phong c nh bóng mát c i t o r ng, v

ho c tr ng r ng phòng h

m

n r ng

u ngu n ch ng xói mòn r a trôi.

Phân bón có ý ngh a r t quan tr ng trong

i s ng c a th c v t nói

chung và cây M nói riêng. Nó không nh ng có tác d ng làm cho cây sinh
tr

ng nhanh mà còn là nhân t

nh h

ng r t l n

n s hình thành và phát

tri n c th th c v t.
Theo Nguy n Xuân Quát (1985),
tri n t t, v n

giúp cây con sinh tr

b sung thêm ch t khoáng và c i thi n tính chât t t c a ru t

b u b ng cách bón phân là r t c n thi t. Trong giai o n v
y ut

c

c bi t quan tâm là

m b o cho cây gi ng

i u ki n t nhiên, khí h u,
con trong t

n

m, nh ng

m, lân, kali và các ch t ph gia.

Theo b lâm nghi p (1994) cây con
c

ng và phát

c t o ra t các v

n

m ph i

c l a ch n nh ng ph m ch t t t phù h p v i
t ai

gi m b t s c nh tranh c a các loài cây

ng lai. Các lo i phân bón

c s d ng ch m sóc cây con trong

th i gian ng n. S bón phân này c n k t h p các v i các bi n pháp lâm sinh
nh : nh c , t

in

c phòng tr sâu b nh h i ph i th

ng xuyên

phát huy

t i a hi u l c c a phân bón.
Phân bón là m t ch t dùng

cung c p m t hay nhi u y u t màu m

c n thi t cho cây. Phân bón có th là m t s n ph m thiên nhiên ho c
t o trong công nghi p.Trong c hai tr
nh nhau và tác d ng nh nhau

ng h p các nguyên t t dinh d

i v i sinh tr

c ch

ng

ng c a cây (FAO 1994).

u


6

Theo c s nghiên c u

t thu c vi n khoa h c Trung Qu c m c ích

c a bón phân là làm cho cây phát tri n và

t n ng xu t cao, ph m ch t t t,

cho nên phân bón ph i phù h p v i nhu c u sinh tr
t

ng và phát tri n c a cây.

c hi u qu t t nh t trong phân bón ta c n chú ý t i nh ng nguyên

t c c a bón phân nh : bón phân tùy theo

t, tùy theo cây tr ng, bón phân

ph i k t h p v i các bi n pháp lâm sinh, bón phân tùy thu c vào th i ti t khí
h u...

Theo c c khuy n nông khuy n lâm (1998) bón phân cân
cho cây tr ng
thi t y u,
tr ng,

t, v

i và h p lí

c hi u là cung c p cho cây tr ng úng các ch t dinh d
li u l

ng

ng, t l thích h p, th i gian bón phân h p lí cho cây

mùa

m b o n ng su t, ch t l

ng và an toàn môi tr

ng

sinh thái.
Theo Võ Minh Kha cây con
m b o cây gi ng

c t o ra t các v

t ai

m b o cho s phát tri n c a cây

ng lai. Bón phân này c n k t h p v i bi n pháp nh c , t

c, phòng tr sâu b nh h i
Phân bón là ch t dùng

công nghi p, trong c hai tr
ng nh nhau

i

phát huy hi u l c c a phân.
cung c p m t trong nhi u ch t c n thi t cho

cây.Phân bón có th là m t s n ph m thiên nhiên ho c

và tác

c

gi m b t s c nh tranh c a các loài cây

khác v i chúng. Vi c ch m sóc cây con s

n

m ph i

c l a ch n có nh ng ph m ch t t t phù h p v i i u

ki n t nhiên. Khí h u,

con trong t

n

ng h p các nguyên t dinh d

i v i sinh tr

c ch t o trong
ng

u nh nhau

ng c a cây.

Theo Võ Minh Kha có hai cách bón phân cho cây tr ng: bón qua lá và
bón qua r . Bón qua lá l
cho phép. Phun
qua lá.

t

ng phân bón

c hòa tan vào n

m lá và thân cây n qu , ch t dinh d

c

m t n ng
ng

c ng m


7

Bón phân vào
t bào lông hút

t (qua r ) cây h p th th

r . S t bào lông hút

qua s hòa tan trong n

ng nhanh và d dàng do có

r cây nhi u và r cây h p thu phân

c.

Song m t th c t cho th y, tr

c nhu c u v lâm s n hi n nay công tác

tr ng r ng hi n nay không còn phù h p, thay vào ó là tr ng r ng thâm canh
cao òi h i

u t l n t khâu ch n gi ng, nhân gi ng

n cây tr ng và ch m

sóc c n ph i bón phân theo m t quy trình nghiêm ng t t
chu k kinh doanh, t ng kh i l

ó rút ng n

ng s n ph m trên m t

Nh ng k t qu nghiên c u g n ây cho th y, mu n

n

ng khoáng và Nit

th c v t, i u ki n dinh d
ph i có hi u qu nh t

óng vai trò r t quan tr ng trong

n quá trình sinh tr

ng và phát tri n

th c v t.

u là nhà th c v t h c Hà Lan – Van Helmont (1629), ông ã

li u n ng 66kg trong khi
c

i s ng

ng khoáng và Nit là m t trong nh ng nhân t chi

tr ng cây li u n ng 2.25kg vào thùng ch a 80kg

n

c bi t trong giai

m, giai o n mà r cây con còn phát tri n ch m.

Dinh d

M

n v di n tích.

t k t qu cao trong vi c

kinh doanh r ng thì vi c s d ng phân bón là r t c n thi t
o nv

c

t. M t n m sau cây

t ch gi m 66g. Tác gi k t lu n: cây ch c n

s ng.
Vào cu i th k XVIII thuy t Mùn do Thear (1873)

cây h p th mùn

s ng.

n th k XIX nhà hóa h c ng

(1840) ã xây d ng thuy t khoáng. Liibig cho r ng
mu i khoáng trong

xu t cho t ng
i

màu m c a

c Liibig
t là do

t. Ông nh n m nh r ng vi c bón phân hóa h c cho cây

s làm t ng n ng su t cho cây tr ng. N m 1963, Kinur và Chiber kh ng

vi c bón phân và

t cho t ng th i k khác nhau là khác nhau.

nh


8

C ng n m ó, Turbittki ã
s

a ra quan i m: “Các bi n pháp bón phân

c hoàn thi n m t cách úng

dinh d

ng c a cây, lo i

n theo s hi u bi t sâu s c v nhu c u

t và phân bón”.

Vào n m 1964 ông Prianitnikov
dinh d

ng b xung cho cây sinh tr

a ra quan i m: phân bón là ngu n

ng và phát tri n t t,

i v i t ng loài

cây, t ng tu i cây c n có nh ng nghiên c u c th tránh lãng phí phân bón
không c n thi t. Vi c bón phân thi u ho c th a
l

ng cây kém i, sinh tr

ud n

n bi u hi n v ch t

ng châm.

N m 1974, Polster, Fidler và Lir c ng ã k t lu n: sinh tr
thân g ph thu c và s hút các nhân t khoáng t trong
trình sinh tr

ng c a cây

t trong su t quá

ng. Nhu c u c a m i cây thân g qua các th i

khác nhau là

khác nhau.
Theo Thomas (1985), ch t l

ng cây con có m i quan h logic v i tình

tr ng ch t khoáng. Nit và ph t pho cung c p nguyên li u cho s sinh tr
và phát tri n c a cây con. Tình tr ng dinh d

ng

ng c a cây con th hi n rõ qua

màu s c c a lá. Phân tích thành ph n hóa h c c a mô là m t cách duy nh t
ol

ng m c

thi u h t dinh d

ng c a cây con.

Trong nh ng n m g n ây, nhi u n

c trên th gi i nh : M , Anh,

Nh t, Trung Qu c... ã s d ng nhi u ch ph m phân bón qua lá có tác d ng
làm n ng su t ph m ch t nông s n, không làm ô nhi m môi tr

ng nh :

Atonik, Yogen...(Nh t B n), Cheer, Organic...(Thái Lan), Bloom Plus, Solu
Pray, Spray – Ngrow...(Hoa K ),

Qu c). Nhi u ch ph m ã
xu t nông nghi p

c Phong, Di p l c t ...(Trung

c kh o nghi m và cho phép s d ng trong s n

Vi t Nam.

Vào n m 1910
nghi p nhi u

c a thu,

h i ngh qu c tê l n th VI, các tr m nghiên c u lâm

i bi u t ra bi quan

“Bón phân cho qu n th cây r ng”.

iv iv n

c

t ra

u tiên là:


9

N a th k sau, s quan tâm này ã có
c ng quan tâm

nv n

c, Anh, M ...

này.

Vi c bón phân có tác
-

Pháp, sau ó

y m nh sinh tr

ng tích c c ó là:
ng ban

u c a cây.
c, trung bình t ng t 0,5 – 1,5m3/ha/n m.

- T ng l

ng g s n xu t

Nhi u n

c ã t p trung vào nghiên c u các lo i phân

ng d ng vào

trong s n xu t nh phân hóa h c, phân vi sinh, phân h u c ...
Phân vi sinh
xu t t i

c s n xu t

c vào n m 1896 và

c s n xu t

nh ng n

u tiên do ng
c

i tên là Noble Hiltner s n

t tên là Nitragen. Sau ó phát tri n và

c khác nh : M (1896), Canada (1905), Nga, Anh,

Th y i n...
Phân có tác d ng phân h y ch t khó tan, c i t o
kh n ng tiêu di t sâu b nh, cây tr ng gây h i. Các n

t. Ngoài ra còn có
c trên th gi i ã

nghiên c u và s d ng phân vi sinh v t trong nhi u n m nh m nâng cao n ng
su t cây tr ng và b o v môi tr
gi i bón cho lúa n

ng sinh thái. Phân ã

c, lúa mì, khoai tây,

ut

c các n

c trên th

ng, cà chua, mía, l c

u

t

c n ng su t cao h n.

i

u trong l nh v c này có th k

n Nguy n H u Th

c (1963),

Nguy n Ng c Tân (1985), Nguy n Xuân Quát (1985), Tr n Gia Bi n
(1985)... các tác gi

u i

yêu c u v lo i phân, n ng

n k t lu n chung r ng m i lo i cây tr ng có
, ph

ng th c bón, t l h n h p phân bón

hoàn toàn khác nhau.
th m dò ph n ng c a cây con v i phân bón, Nguy n Xuân Quát
(1985), và Hoàng Công

ãng (200) ã bón lót super lân, clorua kali, sulphat

amôn v i t l t 0 – 6% so v i tr ng l
các tác gi th

ng ru t b u.

i v i phân h u c ,

ng s d ng phân chu ng hoai (phân trâu, phân bò và phân bò)


10

v i li u l
h

ng t 0 – 25% so v i tr ng l

ng b u. M t s nghiên c u c ng

ng vào xem xét ph n ng c a cây g non v i n

v n

c. Tuy v y, ây là m t

khó, b i vì hi n nay còn thi u nh ng i u ki n nghiên c u c n thi t

(Nguy n Xuân Quát, 1985).
N m 1989, Tr

ng Th Th o ã nghiên c u v dinh d

v i Thông nh a ã cho th y dinh d
tr

N m 2000, Hoàng Công
h

ng không nh ng nh h

ng c a cây Thông nh a mà còn nh h

cây. Bón phân h p lý làm t ng s c

b n chua, trong ó tác gi
NPK

n sinh tr

ng

kháng c a cây

n sinh tr

ã nghiên c u tác

ng và ch t l

ng

n sinh

i v i b nh ph n tr ng.
ã

c p

n nh

ng và sinh kh i c a loài cây

ng riêng l c a t ng lo i phân

ng cây con b n chua.

T k t qu nghiên c a nhà bác h c c a nhi u nhà khoa h c trong n
cho th y

i

n kh n ng nhi m b nh c a

ãng trong lu n v n ti n s

ng c a m t s nhân t sinh thái

ng NPK

c

i v i t ng loài, t ng giai o n phát tri n khác nhau thì yêu c u v

phân bón c ng khác nhau. Các tác gi
bón phù h p

ã xác

nh chính xác

cây con c a các loài cây ó sinh tr

Vi t Nam, phân vi sinh v t c

nh

nh l

ng phân

ng nhanh, ch t l

m, phân gi i lân ã

u nghiên c u t nh ng n m 1960. Lê V n C n và

ng t t.
cb

c

ng V n Ng (1958) ã

nghiên c u m t s n m m c có kh n ng phân gi i

c ph t pho khó tan

Aspergillus niger sau 4 tu n nuôi c y ã chuy n hóa

c 17,2% ph t pho

t ng s trong apatit và 14,2% ph t pho t ng s photphorit và t

sinh

ó phân vi

c nghiên c u và s n xu t r ng rãi v sau.
Nh ng n m qua,

ph c v cho s n xu t nông nghi p và gi m b t khó

kh n cho nông dân m t s nhà s n xu t phân bón ã cùng v i nh ng nhà khoa
h c nghiên c u s n xu t nhi u lo i phân h u c sinh h c và
d ng nhi u n i, nhi u vùng trong c n

c

a vào s

c, qua th c t s d ng cho th y, phân

bón h u c ch bi n t các ngu n ph ph m vi sinh là m t trong nh ng lo i


11

phân bón có ch t l

ng t t. Ngoài các nguyên t t a l

m, lân, kali, nó còn có nhi u nguyên t vi l
sinh tr

ng quan tr ng nh

ng khác giúp cho cây tr ng

ng và phát tri n b n v ng.
Phân h u c ch bi n t các ngu n ph th i h u c và ch ph m vi sinh

không ch cung c p ngu n dinh d
phòng ch ng thoái hóa, ô nhi m

ng cho cây tr ng mà nó còn tác d ng

t ai và góp ph n b o v cho môi tr

Vi c s d ng phân bón h u c c ng không gây ôc h i cho ng
nh các lo i sinh v t, th c v t khác. Nó còn g p ph n c i t o
và

ng.
i c ng

t, môi tr

ng

m b o v nhu c u thâm canh lâu dài, t o thêm tính b n v ng cho n n s n

xu t Nông Nghi p Vi t Nam.
Th nghi m nh h

ng c a phân h u c vi sinh lên m t s lo i cây

tr ng nh lúa, ngô, cây n qu nhãn, v i… t i Hà N i, V nh Phúc, Phú Th ,
H iD

ng,

phát tri n t t,

k L k... nông dân
h n sâu b nh,

u cho nh n xét bón lo i phân này làm cây
t x p và th y tác d ng c a phân b n lâu h n

h n so v i bón phân hóa h c ho c NPK. N ng su t lúa, ngô, qu t ng và
ngo i hình s n ph m
2.2.3.1.

p h n.

c i m lo i phân h u c sinh Qu Lâm I.

A. Thành ph n.
-

nh l

ng: Hàm l

Vi sinh v t có ích 1

ng h u c = 15%;

m 30%.

106 cpu/gr (VSV c

nh

m, VSV phân gi i

các h p ch t ph t pho khó tan, VSV phân gi i xenlulozo.
-

nh tính: Các nguyên t trung, vi l

ng Mg, Fe, Zn, Mn, Bo, các

h p ch t Humats, các Ensymes, các h p ch t nit , kali d ng protein và xác
th c v t.
B. Công d ng.
- Cung c p các d
nhanh, ch c kh e. - Kháng

ng ch t cân
c sâu b nh.

i cho cây tr ng, giúp phát tri n

12

- Ch ng ch i s
lá m

t, xanh và t

ng mu i, th i ti t b t l i, kích thích

nhánh, tr hoa,

i lâu.

-C it on n

t thông qua vi c cung c p hàm l

ng h u c và ch ng

vi sinh v t h u ích.
C. Giá thành: 13.000 VN /2kg.
2.2.3.2.

c i m lo i phân bón lá Nitex.

A. Thành ph n.
-

: 2,5 %.

: 2%.

O: 2%.

- Zn: 150 ppm

- Fe: 200ppm

- Cu: 100ppm

- Mn: 300ppm

- pH: 5,5

- T tr ng: 1,15

B.Công d ng.
-C it o

t, làm cho

- T ng c

ng i u hòa h p thu dinh d

-C it ok tc u
phân hóa h c,
- Gi

t và tang

t c n c i,

m t t cho

t t i x p, thoáng khí.

màu m , nh t là

t b c màu,

t, gi m l

ng cho cây tr ng.

ng n

t ã bón quá nhi u

t b r a trôi.
ct

i cho cây trong mùa khô.

- Kích thích b r phát tri n m nh, ch ng vàng lá, b c lá do ng
h u c , phân, thu c b o v th c v t.
C. Giá thành: 65.000 VN /1chai.
2.2.3.3.

c i m lo i phân n Hà Lan Pertiplus.

A. Thành ph n .
- H u c : 65%.

- Mg: 1%.

-

- Ca: 9%.

m: 4,2%.

- Lân: 3%.

-

: 0,5 %.

- Kali: 2,8%.

- Cl: 0,5%.

c


13

B. Công d ng.

- Giúp cho cây tr ng phát tri n m nh và

kháng sâu b nh.

- Kích thích s phát tri n c a h vi sinh v t làm cho
-C it o

t và làm cho

- Giúp i u hòa

m

- Thân thi n v i môi tr

t thêm màu m .

t t i x p, thông thoáng.
cây luôn phát tri n.
ng.

- Có th tr n chung v i các phân bón khác.
- V i tính n ng

c bi t, h t phân s n to và bung ra khi g p h i n

t o i u ki n cho cây tr ng d h p thu nhanh ch t ding d

c

ng, nên nhà nông

quen g i là Phân n Hà Lan.
C. Giá thành: 35.000 VN /2 kg.

- V trí

a lý: Tr

ng

i H c Nông Lâm Thái Nguyên thu c

a bàn

xã Quy t th ng. N m cách trung tâm thành ph kho ng 3km v phía tây c n
c vào b n

a lý Thành Ph Thái Nguyên ta xác

nh v trí c a tr

ng

nh sau:
- Phía B c giáp v i ph

ng Quán Tri u.

- Phía Nam giáp v i ph

ng Th nh án.

- Phía Tây giáp v i xã Phúc Hà.
- Phía ông giáp v i khu dân c .
-

a hình:

a hình ch y u là

trung bình 10 – 150,

i bát úp không có núi cao.

cao trung bình là 50 – 70m,

c

a hình th p d n t Tây

B c xu ng ông Nam.
V
ít dinh d

n

m khoa Lâm Nghi p n m d

ng.Vì v y

c l y t các

i chân

ph c v công tác gieo

i khác trong tr

ng.

i,

t không màu m và

m và óng b u, ch y u

t


14

c i mc a
lâu n m nên
d

ng trong

t

i là feralit phát tri n trên á sa th ch,

màu m ít. D

i ây là bi u hi n hàm l

ng các y u t dinh

t.
B ng 2.1: K t qu phân tích m u

sâu

Ch tiêu

t ng

t canh tác

t

Ch tiêu d tiêu/ 100g

t

Mùn

N

P2O5

K2O

N

P2O5

K2O

PH

1 -10

1,766

0,024

0,241

0,035

3,64

4,65

0,90

3,5

10 – 30

0,670

0,058

0,211

0,060

3,06

0,12

0,44

3,9

30 – 60

0,711

0,034

0,131

0,107

0,107

3,04

3,05

3,7

t(cm)

(Ngu n: S li u phân tích
Qua b ng 2.1 ta th y:
l

ng mùn và N: K2O: P2O5

t c a tr
pH c a

ng HNL – Thái Nguyên)
t là th p: cho th y

m c th p, ch ng t

t nghèo dinh d

Nh v y: Qua k t qu phân tích ta có th
v

n

m khoa Lâm Nghi p là

c p ch t dinh d
thêm ch t dinh d

ánh giá

t chua, nghèo dinh d

ng cho cây trong giai o n v

n

c r ng

ng không

t
cung

m. Do v y c n b sung

ng dinh d

ng cho cây sinh tr

cao kh n ng ch ng ch u c a cây con trong giai o n v

ng

ng.

ng cho cây qua bi n pháp bón phân là hi u qu . Vì qua

bón phân s cung c p l

Tr

t chua. Hàm

ng, phát tri n, nâng
n

m.

i H c Nông Lâm Thái Nguyên n m t i xã Quy t Th ng

thu c thành ph Thái Nguyên. Do ó, khí h u

ây mang

y

tính ch t

khí h u c a thành ph Thái Nguyên.
Mùa m a (mùa nóng - m) b t

u t tháng 5 – 9, nhi t

tháng t 230C – 290C (tháng nóng nh t là tháng 6 nhi t
29,30C), l

bình quân
trung bình là

ng m a khá l n ph bi n t 1800mm – 2400mm và m a t p trung

vào các tháng 5, 6, 7, chi m 85% l

ng m a c n m.


15

Mùa khô (khô – l nh) kéo dài t tháng 10
nhi t

i 200C (tháng l nh nh t là tháng 1 nhi t

bình quân tháng d

bình là 15,50C). T ng s gi nóng trong n m dao
nh ng phân b không

u trong các tháng.

– 85% th i ti t khô hanh kéo dài. L
2500mm, nhi t

n tháng 4 n m sau, có
trung

ng t 1300 – 1750 gi

m không khí bình quân t 75

ng m a bình quân n m t 2000mm –

bình quân hàng n m là 200C – 300C, tháng cao nh t là

400C th p nh t là 90C – 110C.
Nhìn chung khí h u
m cao, nhi t
v

ây nóng m, m a nhi u, l

thích h p cho sinh tr

ng m a l n,

ng, phát tri n c a cây tr ng t i

n th c v t.
Qua tham kh a s li u c a ài khí t

ng th y v n Gia B y thành ph

Thái Nguyên ta có th th y di n bi n th i ti t c a khí h u trong vùng th i
gian nghiên c u nh sau:
B ng 2.2.M t s y u t khí h u t tháng 1

n tháng 5 n m 2015 t i T nh

Thái Nguyên.
Tháng

Nhi t

m

không

L

ng m a

trung bình

khí trung bình

(0C)

(%)

1

17,5

73

50

2

19,3

82

52

3

21,8

80

75

4

25,3

83

134

5

29,98

84

297

(Ngu n: Theo trung tâm khí t

(mm)

ng th y v n Gia B y thành ph Thái Nguyên
n m 2015)


16

V

n

m có thành ph n s l

d ng. Nhìn chung v

n

ng cây nhi u, khá phong phú và a

m có quy mô khá r ng. Cây trong v

n ch y u là

cây: Keo, Lát, M , Lim Xanh, Chùm Ngây, inh, Qu ... và giâm hom m t s
lo i cây nh Trà Hoa Vàng… v
ph c v cho công tác gieo

m

n h th ng t
y

ngh và th c t p c a sinh viên trong tr
v n chuy n cây.

i tiêu

y

và các d ng c

, áp ng ch y u cho công tác rèn
ng. Giao thông thu n ti n cho vi c