KY THUAT TRONG CAY MACCA

Kỹ thuật trồng cây Mắc-ca
1. Sản xuất cây giống
1.1. Sản xuất cây giống bằng phương pháp ghép
a. Làm vườn ươm
Vườn ươm cần chọn nơi không bị sương muối và ít bị gió mùa Đông Bắc gây rét
hại, đất bằng phẳng, mực nước ngầm thấp, nguồn nước dồi dào, tưới tiêu nước thuận lợi,
đất tốt, chất đất thịt hoặc pha cát, tầng đất mặt sâu 30 cm. Vườn ươm phải có điều kiện
giao thông thuận lợi.
Sau khi chọn làm vườn ươm, đất được cày bừa kỹ, sâu 20 cm, bón lót phân
chuồng hoai mục 30 tấn/ha, xới đều, sau đó lên luống, rãnh rộng 1,2 m, sâu 0,2m, mặt
luống rộng 0,5 m, luống dài khoảng 20 m.
b. Sản xuất cây gốc ghép
+ Chọn hạt và thúc mầm:
Chọn các hạt từ các cây ưu tú, có chất lượng tốt đem ngâm trong nước 1 ngày (nếu
hạt khô ngâm 3 ngày), loại thải hết những hạt xấu nổi trên mặt nước, lấy hạt chìm đưa
vào dung dịch 45% Thiophanate-Methyl và dung dịch 90% Trichlorphon, pha loãng 1000
lần, ngâm 5 phút, sau đó đem gieo vào cát. Mỗi m 2 gieo 10 kg hạt, lấp cát dày 2 - 3 cm,
sau đó tưới ẩm đều, ở trên có giàn ni lông che phủ và phải tưới ẩm thường xuyên. Trong
điều kiện nhiệt độ 30 - 350C, sau 3 - 4 tuần hạt bắt đầu nảy mầm, nếu nhiệt độ thấp thời
gian nảy mầm lâu hơn. Lấy hạt đã nảy mầm đưa ra vườn ươm bầu.
+ Nuôi cây gốc ghép:
 Làm bầu: dùng ni lông dày 0,2 mm (kích thước 13 x 15 cm, đáy có lỗ nhỏ 0,5 cm), giá
thể gồm: 10% bã mía, 30% phân chuồng hoai mục, 60% đất bùn, được trộn đều và đã
qua lên men.
 Gieo hạt đã nảy mầm: bứng hạt đã nảy mầm vào bầu ni lông, mỗi bầu một hạt, lấp 1 2 cm đất, tưới ẩm.
 Chăm sóc cây con: cây gốc ghép được cấy vào vườn ươm theo khoảng cách 20 cm x
20 cm hoặc 25 cm x 30 cm, với mật độ khoảng 15 - 20 cây/m 2. Khi cây đã sống và
nảy lộc, đợi khi lộc và lá thành thục thì khoảng 20 ngày một lần tưới nước phân
chuồng hoai mục, hoặc phân hóa học đã pha loãng. Chú ý phòng trừ sâu bệnh kịp
thời.

 Chăm sóc cây gốc ghép: Khi cây gốc ghép ở độ cao 25 cm cách mặt đất, có đường
kính đạt khoảng 0,8 - 1,2 cm vào khoảng 12 - 15 tháng sau khi đưa vào bầu thì có thể
ghép. Trước khi ghép 30 ngày cần tưới phân, làm sạch cỏ, đến trước khi ghép 5 - 6
ngày lại tưới thêm 1 lần phân pha loãng. Sau khi ghép xong cần che râm vườn ươm,
tưới ẩm đều đặn, kịp thời ngắt bỏ những chồi mọc ra từ gốc ghép. Khi mắt ghép nảy
chồi, phát lộc cần chú ý phòng trừ sâu bệnh hại. Khi cành của cây ghép mọc dài 40
cm cách miệng ghép và có đường kính 0,8 - 1 cm ở chỗ 2 cm cách miệng ghép thì có
thể ra ngôi để trồng ở vườn sản xuất đại trà.
1.2. Sản xuất cây giống bằng phương pháp giâm cành
a. Thiết kế vườn giâm
Vườn giâm cành có thể thiết kế theo từng lô rộng 1m, cao 20 - 30 cm, dài 10 - 12
m, xung quanh có rãnh thoát nước. Trong lô có phủ một lớp đất tơi xốp dày 25 cm, phía
trên lại phủ một lớp đất cát dày 15 cm.
Vườn giâm cành phải có giàn che, dùng lưới màu đen có độ che sáng 50 - 60%.
Xung quanh vườn nên dùng phên chắn gió.
b. Xử lý và chăm sóc cành giâm
+ Cành giâm là những cành thành thục, có màu trắng tro đã gỗ hóa. Mỗi cành cắt có 4-5
vòng lá, dài 20 - 25 cm, được đặt vào khay có nước, mức nước trong khay ngập gốc cành
3 - 5 cm nhằm đề phòng mất nước ở phía gốc cành giâm.
+ Xử lý cành giâm: dùng dung dịch kích thích ra rễ Clones Gel màu tím hay chất kích
thích ra rễ IBA ngâm 12 - 16 giờ và các loại chất kích thích rễ khác.
+ Sau xử lý giâm cành vào vườn với khoảng cách 5 x 10 cm (mật độ khoảng 200 cây/m 2),
cắm thẳng đứng, sâu 7 - 8 cm.
+ Chăm sóc vườn giâm: vườn giâm phải được giữ ẩm thường xuyên. Trong mùa nóng,
sau khi cắm cành 20 - 25 ngày, cành giâm có thể nhú nhiều mầm, phải kịp thời ngắt bớt,
không để hao phí dinh dưỡng, ảnh hưởng tới tỷ lệ sống. Khi cành đã ra rễ mới, có thể
tưới phân. Cây cao trên 50 cm, sau khi ít nhất có hai lần ra lộc mới, được phát triển ổn
định, có thể đưa ra ngôi trồng đại trà.
2. Trồng cây vào vườn sản xuất

2.1. Yêu cầu đất trồng
Nhìn chung cây Mắc-ca không kén chọn đất, chúng ta có thể trồng trên đất dốc,
đất bồi tụ, đất nông nghiệp… Tuy nhiên đất trồng Mắc-ca phải có tầng đất dày trên 1,5 m,
tơi xốp, tiêu thoát nước tốt, tránh nơi dễ bị sương muối gây hại. Trên đất dốc phải thiết kế
đường đồng mức để trồng.


2.2. Kỹ thuật trồng
a. Phương thức và mật độ trồng
- Phương thức trồng: Vì cây macca là cây thụ phấn chéo nhờ côn trùng nên cần trồng xen
các giống macca khác nhau trên cùng một diện tích trồng, giúp sản lượng quả và chất
lượng nhân tăng lên.
- Mật độ trồng: Trồng vườn cây giống, mật độ 333 cây/ha (5 m x 6 m) hoặc 1.111 cây/ha
(3 x 3 m). Trồng kinh doanh mật độ 400 - 500 cây/ha (5 x 5 m hoặc 4 x 5 m).
- Kích thước hố: 80x80x80 cm.
- Phân bón: 50 kg phân chuồng ủ hoai + 3 kg khô dầu (sản phẩm của vỏ lạc, đậu tương
… qua chế biến) + 0.5 Kg NPK/gốc (thực hiện trước 1 tháng).
- Bạt hố và đảo trộn hỗn hợp: bạt toàn bộ những đất màu quanh miệng hố lấp 1/3 chiều
sâu của hố (20 - 30 cm), sau đó đảo trộn đều cùng phân bón trên.
b. Tiến hành trồng
- Chọn cây đem trồng là cây ghép hoặc cây hom.
- Cuốc một hố nhỏ chính giữa hố đào (kích thước lớn hơn bầu cây), bóc bỏ vỏ bầu
Polyetilen, sau đó đặt bầu vào chính giữa hố đã cuốc sao cho cây đứng thẳng, chèn đất
lấp bầu. Mặt bầu thấp hơn tự nhiên từ 7 - 10 cm.
- Khi trồng, cần thao tác nhẹ nhàng, tránh vỡ bầu cây, đồng thời kiểm tra bộ rễ của cây.
Nếu bị xoắn thì phải cắt đi để khi trồng, bộ rễ sẽ phát triển hài hòa.
- Sau khi trồng xong, lấy cỏ khô để tủ gốc cây lại để giúp giảm lượng bốc hơi nước, hạn
chế cỏ dại, cắm cọc buộc giây giữ cho cây ổn định, không bị lay gốc.
2.3. Chăm sóc và phòng trừ bệnh
a. Trồng dặm

Sau ra ngôi 30 ngày phải kiểm tra kỹ vườn cây, loại thải kịp thời cây chết, cây xấu,
cây thực sinh, sau đó dặm cây mới.
b. Tưới nước
Tưới nhẹ và đủ nước để cho các thành phần đất bột bám vào rễ chùm, sau đó tưới
cho cây chống mất nước (tưới đậm).
Tùy theo điều kiện khí hậu từng nơi, bố trí tưới sao cho hợp lý, trong thời gian cây
ổn định sau khi trồng từ 1 - 1,5 tháng không được để cây thiếu nước hoặc quá dư thừa
nước.
c. Bón phân


- Phân hữu cơ: Vào vụ hè hoặc vụ thu, đào hốc giữa 2 cây với kích thước 1 m x 0,5 m x
0,6 m, mỗi hốc bón 25 kg phân chuồng mục, 50 kg đất bùn, 25 kg phân xanh.
- Phân vô cơ: Với cây 1 tuổi, bón nuôi cây 0,5 kg phân phức hợp, sau đó cứ hàng năm lại
bón tăng thêm 0,5 kg/cây, đến năm thứ 10 bón 5 kg/cây, đến năm thứ 20 bón 10 kg/cây.
Cây Mắc-ca cần nhiều đạm. Trên nền phân phức hợp cần bón thêm phân đạm, đặc biệt
vào thời kỳ cây non 1 - 4 tuổi để cây ra nhiều cành, tạo tán to lớn. Khi cây 1 tuổi, hàng
năm bón thêm, mỗi hốc 0,05 kg đạm, sau đó cứ mỗi năm lại bón tăng thêm 0,05 kg đạm,
đến 5 tuổi, mỗi cây hàng năm bón 0,3 kg phân đạm. Khi bón phân hóa học, cần đào rãnh
theo đường vòng của hình chiếu tán cây, dài 1m, rộng 15 - 30 cm, sâu 10 - 15 cm, rắc
phân vào rãnh rồi lấp đất. Mỗi lần bón đều thay đổi vị trí bón. Vào mùa khô nóng, phân
nên pha loãng rồi bón.
- Phân bón lá: Khi cây Mắc-ca phát lộc, ra hoa, nuôi quả cần nhiều dinh dưỡng; thức ăn
bón từ rễ khó thỏa mãn nhu cầu, cần bón phân trên lá. Để giúp cho hoa khỏe, tăng sức
chống rét, chống bệnh, tăng hệ số đậu quả, thì thời kỳ từ ra hoa đến hoa rộ, phun dung
dịch 0,1% axit boric, 0,1% - 0,3% KH2PO4, 0,1% - 0,3% Ure, cứ 10 - 15 ngày phun 1 lần
d. Cắt tỉa cành, tạo tán:
Để tán cây cân đối, hài hòa, giúp cây ra quả nhiều và hạn chế sâu bệnh. Khi cây
cao khoảng 1.2 m: cắt ngọn cây. Khi cây lên chồi mới cao khoảng 50 cm: tiến hành tạo
tán ( mỗi 1 cành chính để lại 3 cành, cắt để cành thưa và phân bố đều). Sau khi thu hoạch:

cắt tỉa cành lần cuối. Đối với cây đã ra quả, tiến hành tỉa từ tháng 12 của năm trước để
khi ta tỉa xong thì nó sẽ ra hoa từ tháng 1 cho đến hết tháng 4 của năm sau.
e. Phòng và trừ bệnh
Cây Mắc-ca có tới trên 300 loại sâu, 30 loại bệnh hại, trong đó có 20 loại sâu hại,
10 loại bệnh hại chính nhưng ít có khả năng xảy ra dịch hại lớn. Ngoài ra chuột cũng có
thể gây nhiều thiệt hại.
Thực hiện quy trình phòng trừ sâu bệnh hại tổng hợp IPM, kết hợp với các biện
pháp kiểm soát sâu bệnh một cách có hệ thống, hạn chế sử dụng thuốc hóa chất trừ sâu,
bệnh, chuột mà khuyến khích sử dụng các loại thuốc sinh học.
Các loại thuốc diệt sâu chủ yếu hại cây Macca: Lepidex 500, Lepidex 500 SL,
Gusathion 350 Wp, Gusathion 200 Wp, Bulldock 25EC, Supracide… Các loại thuốc
chính diệt nấm cho cây Macca: Dung dịch Rovral, Nước đặc Ippon 500, Spin Flo,
Ridomil Gold, Zee mil 50 G…Cách sử dụng dựa vào bao bì của nhà sản xuất.