sieu 5s danh cho tat ca moi nguoi

Siêu Seiton

Định nghĩa Seiton
Seiton là bố trí những đồ vật cần thiết một cách gọn gàng sao cho khi sử dụng chúng sẽ
dễ lấy.
Các nguyên tắc về Seiton nh sau:
Tuân thủ phơng pháp vào trớc ra trớc để lu kho các đồ vật.
Mỗi đồ vật đợc bố trí một chỗ riêng.
Tất cả các đồ vật và vị trí của chúng nên đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn có hệ thống.
Đặt các đồ vật sao cho dễ nhìn thấy để giảm thiểu thời gian tìm kiếm.
Đặt các đồ vật sao cho chúng có thể đợc xử lý và vận chuyển dễ dàng.
Phơng pháp vào trớc ra trớc thích hợp cho việc lu kho nguyên vật liệu, hàng hóa thành
phẩm và bán thành phẩm. Đây là cách làm thuận tiện để lấy đồ vật ra khỏi kho theo thứ tự
chúng đợc đa vào kho.
Phơng pháp vào sau ra trớc (FIFO), trong nhiều trờng hợp cũng tạo ra chất lợng.
Phơng pháp ra vào tuỳ tiện thích hợp cho việc lu kho công cụ, phụ tùng văn phòng phẩm và
các mẫu vật, mặc dù thực tế là cần có tính sáng tạo và sự khéo léo để xây dựng cách thức xếp
đặt và đánh mã hiệu các đồ vật sao cho chúng có thể đợc lấy ra và thay thế dễ dàng.

47


Siêu Seiton
FIFO - đẩy ra
Lu kho theo hàng sản phẩm
Vận chuyển bằng cách trợt.

Trớc khi tiến hành hoạt động 5S

Các nguyên tắc Seiton là:
- Tuân thủ phơng pháp vào trớc ra trớc (FIFO) để lu kho các đồ vật.

- Đặt các đồ vật sao cho có thể vận chuyển và lấy chúng dễ dàng.
Phơng pháp vào trớc ra trớc (FIFO) thích hợp cho việc lu kho nguyên vật liệu, hàng hóa
thành phẩm. Sẽ thuận tiện hơn cho việc xử lý các đồ vật trong kho theo thứ tự chúng đợc đa
vào kho. Một điều cần lu ý là nên hạn chế các công việc không hợp lý và không an toàn nh
mang vác những đồ vật nặng. Hình vẽ trên mô tả ví dụ vận chuyển hợp lý bằng cách dùng các
con lăn để di chuyển thay vì dùng lao động thủ công.

48





Các vị trí dành riêng
Nhãn tên phù hợp

Siêu Seiton

A1

A2

A3

A4

A5

A6

A7

A1

A2

A3

A4

A5

A6

A7

B1

B2

B3

B4

B5

B6

B7

B1

B2

B3

B4

B5

B6

B7

C1

C2

C3

C4

C5

C6

C7

C1

C2

C3

C4

C5

C6

C7

Các nguyên tắc Seiton là:




Mỗi đồ vật đợc sắp xếp ở một nơi riêng biệt.
Tất cả các đồ vật và vị trí của chúng nên đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn hệ thống.
Đặt các đồ vật tại nơi dễ thấy để giảm thiểu thời gian tìm kiếm.

Đặt tên và địa chỉ cho từng đồ vật là một trong những nguyên tắc chính của Seiton. Điều này
giảm đáng kể sự phiền toái và thời gian tìm kiếm các đồ vật; giảm chi phí, ngoài ra còn góp
phần nâng cao chất lợng sản phẩm và thao tác an toàn do giảm đáng kể các sai sót phạm phải
khi làm việc và vận chuyển vật liệu.

49

Các vị trí dành riêng
Giá tên

Siêu Seiton

PD20

PD21

PD22

PD20

PD21

PD22

PD30

PD31

PD32

PD30

PD31

PD32

Các nguyên tắc Seiton ở đây là:




Mỗi đồ vật đợc sắp xếp ở một nơi riêng biệt.
Tất cả các đồ vật và vị trí của chúng nên đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn hệ thống.
Đặt các đồ vật tại nơi dễ thấy để giảm thiểu thời gian tìm kiếm.

Trong nhiều nhà máy, các khuôn ép đắt tiền đợc chất đống trên sàn nhà. Bức tranh trên cho
thấy ví dụ về giá để khuôn cải tiến. Mỗi khi tháo khuôn ra khỏi máy ép, nó đợc đánh bóng và
đa trở lại vị trí cũ. Biện pháp cải tiến này sẽ nâng cao chất lợng hàng hóa bởi máy ép.

50





Siêu Seiton

B10-100

B12-100

B10-150

B12-150

Rõ ràng/không che đậy
Các chỉ thị mức hàng
lu kho

Nguyên tắc của Seiton là:




Mỗi đồ vật đợc sắp xếp ở một nơi riêng biệt.
Tất cả các đồ vật và vị trí của chúng nên đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn hệ thống.
Đặt các đồ vật tại nơi dễ thấy để giảm thiểu thời gian tìm kiếm.

Một số bút bi có thân trong suốt vì thế chúng ta biết đợc lợng mực còn lại là nh thế nào.
Bức tranh trên là ví dụ của một phần giá đỡ đã áp dụng ý tởng bút bi nêu trên. Các mức màu
đợc gắn vào mặt trớc để chỉ thị mức tối đa, tối thiểu giúp dễ quản lý số lợng.

51


Siêu Seiton





Sàng lọc các phế thải
Không chất đống theo
hàng ngang
Không để thứ gì trên sàn

nhà

Nguyên tắc của Seiton là:
-

Mỗi đồ vật đợc bố trí một chỗ riêng.
Tất cả các đồ vật và vị trí của chúng nên đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn hệ thống.
Đặt các đồ vật tại nơi dễ thấy để giảm thiểu thời gian tìm kiếm.
Đặt các đồ vật sao cho có thể lấy và vận chuyển chúng dễ dàng.

Sách vở và hồ sơ xếp đống trực tiếp trên nền nhà là kẻ thù đối với 3S (Seiri, Seiton và Seiso) và
cần phải xử lý.
1. Loại bỏ các tài liệu không cần thiết (Seiri)
2. Vận chuyển và sắp xếp lại các tài liệu cần thiết (Seiton)
3. Lu kho các tài liệu ít dùng vào các kho chứa (Seiton)
4. Nếu không có gì trên sàn nhà, sẽ rất thuận tiện khi làm vệ sinh (Seiton)

52
51


Siêu Seiton
-

Xử lý nhanh
Không chất đống theo
phơng ngang
- Dùng giá đỡ theo chiều
thẳng đứng.

B20S

H

B25S

H

B30S

H

B35S

H

B40S

H

B50S

H

Nguyên tắc của Seiton là:
- Tuân thủ phơng pháp vào trớc ra trớc (FIFO) đối với việc lu kho hàng hóa.
- Mỗi đồ vật đợc bố trí một chỗ riêng.
- Tất cả các đồ vật và vị trí của chúng nên đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn hệ thống.
- Đặt các đồ vật tại nơi dễ thấy để giảm thiểu thời gian tìm kiếm,
- Đặt đồ vật sao cho dễ lấy và dễ vận chuyển.

Hình ảnh trên thể hiện ví dụ về phơng pháp lu kho các vật thể hình tròn. Liệt kê dới đây là
các vấn đề và lợi ích trớc và sau khi cải tiến.
Các vấn đề trớc đó:
1. Tiêu tốn khá nhiều thời gian để lấy đồ vật.
2. Khiếm khuyết của phơng pháp LIFO là rất nhiều .
3. Không rõ sẽ để trả lại các đồ vật ở đâu vì không ghi nhãn.
4. Hiệu quả việc sử dụng không gian thấp.
Lợi ích sau khi cải tiến:
1. Các đồ vật cần thiết đợc lấy ra dễ dàng.
2. Lợi ích của phơng pháp FIFO đợc thấy rõ.
3. Trả lại ngay đồ vật vào chỗ thích hợp của nó theo đúng địa chỉ quy định của đồ vật đó.
4. Hiệu quả sử dụng không gian cao.

53
51


Siêu Seiton
1 2 3 4 5 6 7 8 9 101112
-

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112

Xử lý trong vòng 30'
Ghi nhãn các vị trí dành
riêng
Nhận diện theo màu
sắc.

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1112

Các nguyên tắc của Seiton nh sau:
Mỗi đồ vật đợc bố trí một chỗ riêng
Tất cả các đồ vật và vị trí của chúng nên đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn hệ thống.
Đặt các đồ vật tại nơi dễ thấy để giảm thiểu thời gian tìm kiếm
Đặt các đồ vật sao cho dễ lấy và dễ vận chuyển.
Dễ dàng trả lại hồ sơ về đúng chỗ thích hợp của nó là việc làm quan trọng. Mỗi hồ sơ theo
đúng thứ tự sẽ có một nhãn màu sắc qui định ở trên gáy của nó cho biết nó thuộc nhóm hồ sơ
nào và vị trí của nó trong nhóm, giúp mọi ngời trả lại nó về đúng vị trí một cách nhanh chóng
và chính xác.

51
54


Siêu Seiton
-

Đặt đúng nhãn ghi.
Nhận dạng theo màu
sắc.

Nguyên tắc Seiton ở đây là:
Tất cả các đồ vật và vị trí của chúng nên đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn hệ thống.
Đặt các đồ vật tại nơi dễ thấy để giảm thiểu thời gian tìm kiếm.
Khóa ngăn kéo có hình dáng giống nhau khiến ta khó phân biệt. Hình vẽ trên cho thấy ví dụ
việc đánh dấu chìa và khóa theo cùng màu. Cách ghi nhãn này giúp mọi ngời có thể mở khóa
và khóa các ngăn kéo chính xác tránh tình trạng mở sai chìa. Đây là một ví dụ điển hình của
siêu Seiton, bởi vì chìa khóa không đợc đánh dấu đặc biệt nhng đợc đặt ở một chỗ cố định.

51
55


- Đặt đúng nhãn ghi
- Tách riêng mở/ đóng.

Siêu Seiton

Đóng
1
.
6

.

2

Mở

|.

3
.

4
.

7
.

8

.

9
.

5

1

.

{.

2
.

10

.

6
.

.

7

3

4

}.

~.

5
.

8
.

9

10

.

.

11

12

13

14

15

11

12

13

14

15

11.

12.

.

.

15.

.

.

16.

17 .

.

16

17

18

19

20

16

17

18

19

20

.

.

18.

.

20.

16.

17.

.

19.

.

Nguyên tắc Seiton ở đây là:
Mỗi đồ vật đợc bố trí một chỗ riêng
Tất cả các đồ vật và vị trí của chúng nên đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn hệ thống.
Đặt các đồ vật ở nơi dễ thấy để giảm thiểu thời gian tìm kiếm.
Hình vẽ trên thể hiện 20 chìa khóa và 2 tủ khoá. Mỗi chìa khoá có cùng số với móc treo trên tủ.
Nếu một chìa khoá ở trên tủ treo bên trái (ghi nhãn "đóng"), điều đó có nghĩa ổ khoá tơng ứng
với nó đang khóa. Nếu 1 chìa treo bên tủ bên phải (ghi nhãn "mở") có nghĩa ổ khóa tơng ứng với
nó mở. Đây là ý tởng giúp ta biết ngay trạng thái của bất kỳ ổ khoá nào. Thông thờng, chìa
khóa đợc giữ ở 1 bảng đơn. Đây là một ví dụ thực sự tốt của siêu Seiton.

56


- Đặt đúng nhãn
- Nhận dạng màu

Siêu Seiton

Tắt

Tắt

Tắt

Tắt

Các nguyên tắc Seiton ở đây là:



Tất cả các đồ vật và vị trí của chúng nên đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn hệ thống.
Đặt các đồ vật nơi dễ thấy để giảm thiểu thời gian tìm kiếm.

ở đây, đèn trần công tắc tờng của đèn ghi nhãn theo màu riêng. Trong hình vẽ, các công tắc với
nhãn màu vàng và đỏ đợc bật và 6 đèn đang sáng.

57


-

Siêu Seiton

Mỗi loại một vị trí
Sử dụng không gian hiệu quả

CL10-40

CL15-20

CL20-20

BL20-50

BL20-20

BL30-20

BLH20-40

BLH20-20

BLH25-20

Các nguyên tắc Seiton ở đây là:




Mỗi đồ vật đợc bố trí một chỗ riêng biệt
Tất cả các đồ vât và vị trí của chúng đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn hệ thống.
Đặt các đồ vật nơi dễ thấy để giảm thiểu thời gian tìm kiếm.

Trong hai giá đựng đồ, mỗi giá đựng cùng loại, cùng số lợng đồ vật. Giá bên phải đợc bố trí
theo cách thức Seiton, vì vậy các đồ vật trong đó có thể lấy ra dễ dùng. Các nội dung chính của
Seiton liệt kê dới đây là:
1. Các nhóm đồ vật xếp theo loại.
2. Bố trí vị trí cho mỗi nhóm

3. Ghi nhãn các vị trí.
4. Sử dụng không gian một cách kinh tế.
5. Giảm thiểu tối đa các đồ vật trong kho.
6. Quản lý bằng cách xem trực tiếp.

58


Siêu Seiton

Kho vật liệu
CL10-40

CL15-20

CL20-20

BL20-50

BL20-20

- Kanban
- Nơi đỗ xe
- Dấu hiệu an toàn.

BL30-20

BLH20-40

BLH20-20

Xe sô 5

BLH25-20

Xe sô 5
An toàn là
trên hết

Các nguyên tắc Seiton ở đây là:
Mỗi đồ vật đợc bố trí một chỗ riêng
Tất cả các đồ vật và vị trí của chúng nên đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn hệ thống.
Đặt các đồ vật nơi dễ thấy để giảm thiểu thời gian tìm kiếm.
Đặt đồ vật sao cho dễ lấy và dễ vận chuyển.
Chữ viết trên biển báo nên đủ lớn và rõ ràng sao cho có thể đọc đợc từ xa.
Các xe nâng, xe đẩy và các dụng cụ tơng tự nên đợc để ở một vị trí riêng (nơi đỗ) và công nhân
viên có thời gian đem trả chúng lại đúng vị trí sau khi sử dụng.
Công ty thực hiện Seiton và Shitsuke sẽ đợc mọi ngời thấy và cảm nhận kể cả các khách hàng.

59


Siêu Seiton
-

Chỉ dẫn chiều cao tối đa
Đặt các đồ vật thẳng
đứng và thẳng hàng
Chiều cao tối đa là: 2m

Trớc khi áp dụng 5S - không an
toàn
Không khống chế chiều cao

Nguyên tắc Seiton ở đây là:
- Theo phơng pháp vào trớc ra trớc đối với việc lu kho đồ vật.
- Mỗi đồ vật đợc bố trí một chỗ riêng.
- Tất cả các đồ vật và vị trí của chúng nên đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn hệ thống.
- Đặt các đồ vật sao cho dễ lấy và dễ vận chuyển.
Hình vẽ ở trên cho thấy ví dụ các đồ vật đợc đánh dấu với chiều cao xếp đặt tối đa để an toàn và
kiểm soát chất lợng.
Các thùng cát tông và các thùng chứa khác nên đợc đánh dấu để định hớng (đỉnh và đáy), khối
lợng và giới hạn xếp cao, trong đó giới hạn xếp cao có thứ tự u tiên cao nhất.

60


Siêu Seiton

-

Không nâng bằng tay
Trợt hoặc lăn

Các nguyên tắc Seiton ở đây là:
- Đặt các đồ vật sao cho có thể lấy hoặc vận chuyển chúng dễ dàng.
Càng giảm bớt việc nâng các vật nặng một cách bất hợp lý càng tốt. ở đây vấn đề này đợc giải
quyết bằng cách đặt một chiếc cân dới sàn nhà sao cho đồ vật không cần thiết phải nhấc lên
bằng tay. Seiton không mang nghĩa sắp xếp đẹp đẽ mà sắp xếp sao cho dễ sử dụng.

61


Siêu Seiton
-

Chỉ thị giới hạn kiểm soát

Nớc
sạch

-

Ghi nhãn theo màu đối với
các chất không nhìn thấy.
Chỉ thị hớng dòng chảy.

Các nguyên tắc Seiton ở đây là:
- Tất cả các đồ vật và vị trí của chúng nên đợc thể hiện bằng cách ghi nhãn hệ thống.
Hình vẽ bên trái là ví dụ của "quản lý bằng trực quan" khi một đờng ống tốt đợc ghi nhãn bằng
một dải màu cho biết chứa đựng gì bên trong cũng nh mũi tên chỉ hớng dòng chảy.
JIS z9101 - nhận dạng các nhãn hệ thống đờng ống (tóm tắt)
1. Mỗi ống sẽ đợc ghi nhãn để nhận biết chất đợc chứa đựng bên trong, dùng một trong 7 màu
qui định ở bảng 1.
Bảng 1: Loại chất và màu sắc nhận dạng của chúng.
Loại chất
Nớc
Hơi
Khí
Gas

Axít
Dầu
Điện

Màu nhận dạng
Xanh
Đỏ thẫm
Trắng
Vàng nhạt
Hồng xám
Nâu
Da cam nhạt

2. Đờng ống đợc ghi nhãn theo tên của chất bên trong theo cách ghi nh sau:
a. Viết rõ tên hoá chất hoặc ký hiệu hóa học của nó
Ví dụ 1: Nớc, Axit sunlfuric
Ví dụ 2: H20, H2SO4
b. Viết rõ tên và ký hiệu hóa học trên chất chỉ thị màu sắc về độ an toàn là trắng hay đen.
Hình bên phải là ví dụ loại bỏ, ở đây giới hạn kiểm soát đợc chỉ thị bằng một mẩu chất dẻo dính
vào chỉ thị của chiếc cân.

62


Siêu Seiton

Lạnh

Nóng

Lạnh





Nóng

Đờng ống treo lên các móc
Nhận dạng bằng màu sắc
Bề mặt sàn sạch sẽ

Các nguyên tắc Seiton ở đây là:
Để đồ vật dễ thấy nhằm giảm thiểu thời gian tìm kiếm
Đặt đồ vật sao cho dễ lấy và dễ di chuyển.
Trong ví dụ về cải thiện môi trờng làm việc, không chỉ các đờng ống có màu sắc khác nhau
đợc dùng để phân biệt giữa nguồn nớc nóng và nớc lạnh mà cả các móc treo cũng đợc áp
dụng theo nguyên tắc Seiton của đờng ống sau khi sử dụng. Rất nhiều ứng dụng của Seiton liên
quan đến việc sử dụng màu sắc khác nhau.

63