Chương 2 máy biến áp

CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.1. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ MÁY BIẾN ÁP
2.1.1. Định nghĩa
Máy biến áp là thiết bị điện từ tĩnh dùng để biến đổi một hệ thống dòng điện xoay chiều
từ cấp điện áp này sang cấp điện áp khác với tần số không đổi.
2.1.2. Các đại lượng định mức
- Dung lượng (công suất định mức) Sđm [VA, KVA]
- Điện áp dây sơ cấp định mức U1đm [V, KV]
- Điện áp dây thứ cấp định mức U2đm [V, KV]
I1đm [A , KA]
- Dòng điện dây thứ cấp định mức I2đm [A , KA]

- Dòng điện dây sơ cấp định mức


CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.1.3. Phân loại
- Theo công suất.
- Theo số pha.
- Theo cách làm mát.
- theo chức năng


CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.1.4. Công dụng


CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.1.4. Công dụng

LIOA

CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.1.4. Công dụng
- Dùng để truyền tải, phân phối điện năng.
- Dùng trong các thiết bị như lò nung (máy biến áp lò), trong hàn điện (máy biến áp hàn).
- Làm nguồn cho các thiết bị điện, điện tử cần nhiều cấp điện áp khác nhau.
- Trong lĩnh vực đo lường (máy biến điện áp TU, máy biến dòng TI) .v.v.


CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.2. CẤU TẠO MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA.






CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.2. CẤU TẠO MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA.
2.2.1.Lõi thép:


CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.2..CẤU TẠO MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA.

sơ cấp

th? c?p

CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.2. CẤU TẠO MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA.
2.2.1.Lõi thép:

Tiết diện trụ từ


CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.2. CẤU TẠO MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA.

2.2.2. Dây quấn:

CA

HA


CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.2. CẤU TẠO MÁY BIẾN ÁP MỘT PHA.

2.2.3. Vỏ máy biến áp


Ch­¬ng­II:­M¸y­biÕn­¸p
2.3. NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC CỦA MBA MỘT PHA:
2.3.1. Sơ đồ nguyên lý:

W1

W2

Zt


Ch­¬ng­II:­M¸y­biÕn­¸p
2.3. NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC CỦA MBA MỘT PHA:
2.3.2.

Hoạt động:



i1

u1

i2
W1

e1

W2

e2

Zt


CHƯƠNG 2: KHÁI NIỆM CHUNG VỀ MBA

2.3. NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC:
2.3.2. Hoạt động:

Khi đặt điện áp xoay chiều u1 lên dây quấn sơ cấp, trong dây quấn sơ cấp có dòng
điện i1.
i1 sinh ra từ thông ? biến thiên móc vòng với cả 2 dây quấn cảm ứng ra các sức điện
động e1 và e2.
Nối dây quấn thứ cấp với tải, sức điên động e2 sinh ra dòng điện i 2 đưa ra tải với điện
áp u2. Như vậy năng lượng của nguồn điện xoay chiều đã được truyền từ dây quấn sơ cấp
sang thứ cấp.
Nếu W2 chưa nối tải thì U2 = E2


CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.3. NGUYÊN LÝ LÀM VIỆC:
1.3.2. Hoạt động:
Nếu bỏ qua tổn hao công suất trong máy biến áp thì:
U1I1 = U2I2
Như vậy ta có:

Nếu k > 1 thì U1> U2: Máy biến áp hạ áp
Nếu k < 1 thì U1< U2: Máy biến áp tăng
1 áp

U
I2

 k
U2
I1

CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.4. MÁY BIẾN ÁP BA PHA

.4.1. Cấu tạo:

2

a. máy biến áp ba pha tổ hợp

B

A

C

x

W1

W2

W1

X

W1

W2

W2

Z

Y
a

z

y

b

c


CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.4. MÁY BIẾN ÁP BA PHA

.4.1. Cấu tạo:

2
b. máy biến áp ba pha ba trụ

A

X
x

a

B

Y

C

Z

y

z

b

c


CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP



CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.4. MÁY BIẾN ÁP BA PHA

2.4.2. Nguyên lý làm việc.
A

B

X
x

Y

Z

y

a

C

z

b

c


CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP
2.5. TỔ NỐI DÂY VÀ MẠCH TỪ CỦA MBA

2.5.1. Tổ đấu dây máy biến áp
* Quy ước:

Đầu các cuộn dây sơ cấp ký hiệu là chữ in

hoa: A; B; C. cuối các cuộn dây là X; Y; Z.

Đầu các cuộn dây thứ cấp ký hiệu là chữ in thường: a; b; c. cuối các cuộn dây là x; y; z.
Dây quấn sơ cấp và thứ cấp có thể nối sao hoặc tam giác. Ví dụ:
-Sơ cấp đấu sao, thứ cấp đấu sao thì ký hiệu: Y/Y
-Sơ cấp đấu sao, thứ cấp đấu tam giác thì ký hiệu: Y/


CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP

*Định nghĩa:
Tổ nối dây của máy biến áp được hình thành do sự phối hợp kiểu đấu dây sơ cấp so với
kiểu đấu dây thứ cấp. Nó biểu thị góc lệch pha giữa các vectơ sức điện động dây sơ cấp và dây
thứ cấp cùng tên của máy biến áp.


x

c

y
Y/Y

z

b

a

c

z

Z

Y

X

b

a

C

B

A

Z

Y

X

C

B

A

x

/Y

y


CHƯƠNG 2: MÁY BIẾN ÁP

* Cách xác định tổ nối dây
Ta vẽ vectơ điện áp dây bên phía sơ cấp và cho
chỉ vào số 12 của đồng hồ.
Tiếp theo, xác định vectơ điện áp dây thứ cấp
tương ứng. Nếu điện áp thứ cấp chỉ vào số nào thì số
đó là tổ nối dây của máy biến áp.

12

3

9

6


Z

Y

X

C

B

A

y

Z

Y

X

c

b

a

c
y

x

z

z
c

C

B

A

Z

Y

z

x

C

B

A

X

b

a

3

2

1

a

b

x

y