PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH của CÔNG TY cổ PHẦN dầu KHÍ MEKONG cần THƠ
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (749.38 KB, 97 trang )
TRƯỜNG ĐẠI HỌC CẦN THƠ
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
LUẬN VĂN TỐT NGHIỆP
PHÂN TÍCH HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH
DOANH CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN DẦU KHÍ
MÊKÔNG CẦN THƠ
Giáo viên hướng dẫn:
TRẦN THỊ BẠCH YẾN
Sinh viên thực hiện:
LÊ THANH HÙNG EM
MSSV : 4084187
LỚP: KINH TẾ HỌC 1- K34
04- 2012
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
LỜI CẢM TẠ
--------
--------
Lời cám ơn đầu tiên em xin gởi đến quý thầy cô đã tận tình giảng dạy và cho em
thật nhiều kiến thức trong suốt bốn năm học ở trường Đại Học Cần Thơ. Những kiến
thức đó không chỉ gói gọn trong sách vở mà có cả những kinh nghiệm quý báo trong
cuộc sống và cho công việc sau này của em.
Xin cảm ơn Trần Thị Bạch Yến là giáo viên hướng dẫn trực tiếp giúp đỡ em trong
quá trình làm luận văn. Mặc dù bận rộn cho công việc giảng dạy nhưng cô sẵn sàng
dành thời gian chỉ dẫn và định hướng lúc em gặp khó khăn, giúp em hoàn thành luận
văn tốt hơn.
Kế đến, em xin chân thành cám ơn Ban lãnh đạo Công ty Cổ phần Dầu khí
Mêkông Cần Thơ đã tạo điều kiện cho em thực tập tại công ty. Em xin cám ơn đến các
Anh, Chị phòng Kế toán - Tài chính đã nhiệt tình giúp đỡ để em có thể hoàn thành tốt
luận văn này.
Một lần nữa, xin cảm ơn tất cả mọi người đã giúp đỡ và chỉ bảo em trong suốt thời
gian qua. Xin gởi lời chúc sức khỏe đến với mọi người.
Chân thành cám ơn!
Ngày …. Tháng …. Năm 2012
Sinh viên thực hiện
Lê Thanh Hùng Em
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang i
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
LỜI CAM ĐOAN
--------
--------
Tôi cam đoan rằng đề tài này là do chính tôi thực hiện, các số liệu thu thập và
kết quả phân tích trong đề tài là trung thực, đề tài không trùng với bất kỳ đề tài khoa học
nào.
Ngày …. Tháng …. Năm 2012
Sinh viên thực hiện
Lê Thanh Hùng Em
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang ii
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
NHẬN XÉT CỦA CƠ QUAN THỰC TẬP
--------
--------
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngày …. Tháng …. Năm 2012
Thủ trưởng đơn vị
(ký tên và đóng dấu)
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang iii
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
--------
--------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngày …. Tháng …. Năm 2012
(ký và ghi họ tên)
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang iv
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
--------
--------
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Ngày …. Tháng …. Năm 2012
(ký và ghi họ tên)
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang v
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
MỤC LỤC
--------
--------
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ........................................................................................... 1
1.1 Đặt vấn đề nghiên cứu................................................................................................ 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................ 2
1.2.1 Mục tiêu chung ........................................................................................ 2
1.2.2 Mục tiêu cụ thể ........................................................................................ 2
1.3 Phạm vi nghiên cứu ......................................................................................... 2
1.3.1 Không gian .............................................................................................. 2
1.3.2 Thời gian ................................................................................................. 2
1.3.3 Đối tượng nghiên cứu.............................................................................. 2
1.4 Lược khảo tài liệu liên quan đến đề tài nghiên cứu ......................................... 3
CHƯƠNG 2: PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN CỨU ..................................................................................................... 4
2.1 Phương pháp luận ............................................................................................ 4
2.1.1 Một số vấn đề chung về phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh ........ 4
2.1.1.1 Khái niệm về hiệu quả hoạt động kinh doanh .................................. 4
2.1.1.2 Vai trò của phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh ...................... 4
2.1.1.3 Ý nghĩa việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh ................... 5
2.1.1.4 Nội dung ........................................................................................... 6
2.1.1.5 Nhiệm vụ .......................................................................................... 6
2.1.2 Khái niệm về doanh thu, chi phí, lợi nhuận và bảng báo cáo tài chính .. 6
2.1.2.1 Doanh thu ......................................................................................... 6
2.1.2.2 Chi phí .............................................................................................. 8
2.1.2.3 Lợi nhuận ......................................................................................... 9
2.1.2.4 Bảng báo cáo tài chính ................................................................... 11
2.1.3 Một số chỉ tiêu đánh giá hoạt động kinh doanh .................................... 12
2.1.3.1 Phân tích tình hình thanh toán ........................................................ 12
2.1.3.2 Đánh giá các tỷ số về hiệu quả hoạt động ...................................... 12
2.1.3.3 Phân tích các chỉ tiêu sinh lợi ......................................................... 14
2.2 Phương pháp nghiên cứu ............................................................................... 15
2.2.1 Phương pháp thu thập số liệu ................................................................ 15
2.2.2 Phân tích số liệu .................................................................................... 15
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang vi
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
2.2.2.1 Phương pháp thống kê mô tả .......................................................... 15
2.2.2.2 Phương pháp so sánh ...................................................................... 15
2.2.2.3 Phương pháp liên hệ cân đối .......................................................... 16
2.2.2.4 Phương pháp phân tích SWOT ....................................................... 17
CHƯƠNG 3: KHÁI QUÁT VỀ CÔNG TY CỔ PHẦN DẦU KHÍ
MÊKÔNG .......................................................................................................... 20
3.1 Giới thiệu khái quát về công ty cổ phần dầu khí Mêkông ............................. 20
3.1.1 Sơ lược về công ty........................................................................................... 20
3.1.2 Lịch sử hình thành và phát triển của công ty .................................................. 20
3.1.3 Quy mô sản xuất kinh doanh ........................................................................... 22
3.2. Lĩnh vực hoạt động kinh doanh của công ty ........................................................... 23
3.2.1 Ngành nghề kinh doanh .................................................................................. 23
3.2.2. Các sản chủ yếu của công ty .......................................................................... 24
3.3 Tổ chức bộ máy quản lý của công ty ............................................................. 25
3.3.1 Cơ cấu tổ chức bộ máy công ty ............................................................. 25
3.3.2 Chức năng và nhiệm vụ các phòng ban ................................................ 25
3.4 Tiềm năng và phương hướng phát triển của công ty ..................................... 28
3.4.1 Tiềm năng của công ty .......................................................................... 28
3.4.2 Phương hướng phát triển của công ty ................................................... 29
CHƯƠNG 4: PHÂN TÍCH KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG
TY .................................................................................................................................. 30
4.1 Phân tích bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh ............................................ 30
4.2 Phân tích về doanh thu – chi phí – lợi nhuận................................................. 33
4.2.1 Phân tích về doanh thu .......................................................................... 33
4.2.1.1 Doanh thu theo thành phần ............................................................. 34
4.2.1.2 Doanh thu theo cơ cấu mặt hàng .................................................... 36
4.2.2 Phân tích về chi phí ............................................................................... 38
4.2.2.1 Phân tích chung về tình hình chi phí .............................................. 38
4.2.2.2 Giá vốn hàng bán ............................................................................ 40
4.2.2.3 Chi phí bán hàng ............................................................................. 41
4.2.2.4 Chi phí quản lý doanh nghiệp ......................................................... 43
4.2.3 Phân tích về lợi nhuận ........................................................................... 44
4.2.3.1 Phân tích chung về tình hình lợi nhuận của công ty....................... 44
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang vii
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
4.2.3.2 Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh................................................ 45
4.2.3.3 Lợi nhuận từ hoạt động tài chính.................................................... 46
4.2.3.4 Lợi nhuận từ hoạt động khác .......................................................... 47
4.2.3.5 Phân tích các yếu tố ảnh hưởng tới lợi nhuận ................................ 49
4.3 Phân tích các chỉ số tài chính chủ yếu ........................................................... 56
4.3.1 Phân tích chỉ tiêu về khả năng thoanh toán ........................................... 56
4.3.1.1 Tỷ số lưu động ................................................................................ 57
4.3.1.2 Tỷ số thanh toán nhanh................................................................... 58
4.3.2 Phân tích các tỷ số về quản trị tài sản ................................................... 58
4.3.2.1 Tỷ số hoạt động tồn kho ................................................................. 59
4.3.2.2 Tỷ số vòng quay khoản phải thu..................................................... 60
4.3.2.3 Vòng quay tổng tài sản ................................................................... 61
4.3.3 Phân tích các chỉ tiêu về khả năng sinh lợi ........................................... 62
4.3.3.1 Tỷ suất lợi nhuận trên doanh thu .................................................... 62
4.3.3.2 Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu ........................................... 63
4.3.3.3 Tỷ suát lợi nhuận trên tổng tài sản ................................................. 64
4.4 Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty ....... 65
4.4.1 Khách hàng ............................................................................................ 65
4.4.2 Đối thủ cạnh tranh ................................................................................. 66
4.4.3 Các nhà cung ứng .................................................................................. 69
4.4.4 Các sản phẩm thay thế........................................................................... 69
4.4.5 Hệ thống phân phối ............................................................................... 70
4.4.6 Thị trường.............................................................................................. 71
CHƯƠNG 5: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT
ĐỘNG KINH DOANH CỦA CÔNG TY......................................................... 72
5.1 Cơ sở đề ra giải pháp ..................................................................................... 72
5.1.1 Thuận lợi và khó khăn của công ty ....................................................... 72
5.1.1.1 Thuận lợi ......................................................................................... 72
5.1.1.2 Khó khăn......................................................................................... 72
5.1.2 Ma trận SWOT ...................................................................................... 73
5.2 Một số giải pháp ............................................................................................ 75
5.2.1 Chính sách đầu tư mở rộng thị phần ..................................................... 76
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Em
Trang viii
SVTH: Lê Thanh Hùng
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
5.2.2 Chính sách quản lý công ty ................................................................... 77
5.2.3 Nguồn nhân lực ..................................................................................... 78
5.2.4 Phương tiện kỹ thuật và trang thiết bị ................................................... 78
5.2.5 Quản trị quá trình tiêu thụ hàng hóa...................................................... 79
CHƯƠNG 6: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ................................................... 80
6.1 Kết luận .......................................................................................................... 80
6.2 Kiến nghị........................................................................................................ 81
6.2.1 Đối với nhà nước ................................................................................... 81
6.2.2 Đối với công ty ...................................................................................... 82
TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................................................. 84
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang ix
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
DANH MỤC BIỂU BẢNG
--------
--------
Bảng 4.1: Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty qua 3 năm 2009-2011 ............... 32
Bảng 4.2: Tình hình doanh thu theo thành phần năm 2009-2011 .................................. 34
Bảng 4.3: Tình hình doanh thu theo cơ cấu mặt hàng năm 2009-2011 ......................... 36
Bảng 4.4: Tình hình chi phí của công ty qua 3 năm 2009-2011 .................................... 39
Bảng 4.5: Chi phí bán hàng của công ty qua 3 năm 2009-2011 .................................... 41
Bảng 4.6: Tình hình lợi nhuận chung của công ty 2009-2011 ....................................... 44
Bảng 4.7: Lợi nhuận từ hoạt động tài chính 2009-2011 ................................................ 47
Bảng 4.8: Lợi nhuận từ hoạt động khác 2009-2011 ....................................................... 48
Bảng 4.9: Các tỷ số về khả năng thanh toán 2009-2011 ................................................ 56
Bảng 4.10: Các tỷ số về quản trị tài sản 2009-2011....................................................... 59
Bảng 4.11: Các chỉ số về khả năng sinh lời 2009-2011 ................................................. 62
Bảng 4.12: Tỷ lệ các công ty chiếm thị phần tại thị trường ĐBSCL ............................. 67
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang x
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
DANH MỤC HÌNH
--------
--------
Hình 2.1: Sơ đồ phân loại chi phí .................................................................................... 9
Hình 2.2: Mô hình ma trận SWOT................................................................................. 19
Hình 3.1: Bộ máy quản lý của công ty ........................................................................... 25
Hình 4.1: Biểu đồ thể hiện tình hình tổng doanh thu qua 3 năm 2009-2011 ................. 33
Hình 4.2: Đồ thị thị phần khách hàng trên doanh thu của công ty................................. 66
Hình 4.3: Đồ thị thị phần các công ty xăng dầu ở ĐBSCL ............................................ 68
Hình 5.1: Phân tích ma trận SWOT ............................................................................... 75
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang xi
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
--------
--------
Tiếng Việt
CBCNV
CCDC
ĐBSCL
HĐQT
HĐTC
KQHĐKD
LN
QLDN
SXKD
TNHH
TPHCM
UBND
XNK
Cán bộ công-nhân viên
Công cụ dụng cụ
Đồng bằng sông cửu long
Hội đồng quản trị
Hoạt động tài chính
Kết quả hoạt động kinh danh
Lợi nhuận
Quản lý doanh nghiệp
Sản xuất kinh doanh
Trách nhiệm hữu hạn
Thành phố Hồ Chí Minh
Ủy ban nhân dân
Xuất nhập khẩu
Tiếng Anh
FDI
Foreign direct investment
ROA
Return on total assets
ROE
Return on equity
ROS
Return on Sales
OPEC
Organization petroleum exporting countries
SWOT
Strengths weaknesses opprtunities threats
WTO
World trade organnization
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang xii
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
CHƯƠNG 1
GIỚI THIỆU
1.1. ĐẶT VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của thời đại và xu hướng hội nhập toàn cầu
hóa, Việt Nam đang từng bước chuyển đổi để hòa nhập vào nền kinh tế của thế
giới. Đặc biệt sự kiện ngày 07/11/2006 Việt Nam chính thức gia nhập WTO đã
mở ra một bước ngoặc quan trọng cho nền kinh tế nước nhà nói chung và các
doanh nghiệp nói riêng. Bên cạnh những thuận lợi thì cũng không ít khó khăn và
thử thách, với sự cạnh tranh khắc nghiệt của nền kinh tế thế giới. Để có thể tồn
tại và phát triển bền vững thì đòi hỏi doanh nghiệp phải chủ động về mọi mặt
trong hoạt động sản xuất kinh doanh từ việc đầu tư sử dụng tài sản, nguồn vốn, tổ
chức sản xuất đến tiêu thụ thành phẩm, phải biết tận dụng năng lực, cơ hội để tạo
cho mình hướng đi đúng đắn. Muốn vậy, doanh nghiệp cần phải nắm bắt được sự
biến động về doanh thu, chi phí, lợi nhuận thông qua các chỉ tiêu về tài chính, các
nhân tố ảnh hưởng, mức độ và xu hướng tác động của từng nhân tố đến kết quả
kinh doanh. Điều này chỉ thực hiện được dựa trên cơ sở phân tích hiệu quả hoạt
động kinh doanh.
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh cho nhà quản lý đánh giá đầy đủ,
chính xác mọi diễn biến về hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh, có cái nhìn
tổng quát về công ty mình, phát hiện những điểm mạnh cần phát huy, những
điểm yếu cần cải tiến khắc phục cũng như những nguyên nhân ảnh hưởng đến kết
quả sản xuất kinh doanh để có biện pháp giải quyết tốt nhất nhằm năng cao hơn
nữa hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp. Kết quả phân tích hoạt động
sản xuất kinh doanh còn là cơ sở giúp cho nhà quản lý đưa ra quyết định trong
ngắn hạn và dài hạn. Ngoài ra, phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh trong
doanh nghiệp còn có thể đề phòng và hạn chế rủi ro trong kinh doanh, đồng thời
có thể dự đoán được những cơ hội trong kinh doanh sắp tới. Thấy được tầm quan
trọng của vấn đề nên em chọn đề tài: “Phân tích hiệu quả hoạt động kinh
doanh của Công ty cổ phần dầu khí MêKông” từ đó đề ra một số giải pháp
nhằm nâng cao hơn nữa hiệu quả hoạt động kinh doanh của công ty.
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang 1
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
1.2. MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU
1.2.1. Mục tiêu chung
Phân tích và nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động
kinh doanh của công ty dầu khí MêKông Cần Thơ qua 3 năm 2009 đến 2011 và
từ đó đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của
công ty.
1.2.2. Mục tiêu cụ thể
Phân tích, đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh của công ty dầu khí
MêKông về doanh thu - chi phí - lợi nhuận qua 3 năm 2009 – 2011.
Phân tích một số chỉ tiêu về tài chính để thấy rõ hiệu quả hoạt động kinh
doanh của công ty.
Phân tích mức độ ảnh hưởng của một số nhân tố như khối lượng hàng hóa
tiêu thụ, giá bán, giá vốn, chi phí bán hàng và quản lý doanh nghiệp, thuế suất…
đến lợi nhuận của công ty.
Đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của
công ty.
1.3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU
1.3.1. Không gian
Đề tài được thực hiện tại công ty cổ phần dầu khí MêKông Cần Thơ.
1.3.2. Thời gian
Số liệu sử dụng trong luận văn từ năm 2009 đến 2011.
1.3.3. Đối tượng nghiên cứu
Phân tích thực trạng hoạt động kinh doanh của công ty dầu khí MêKông
thông qua doanh thu – chi phí – lợi nhuận.
Phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động kinh doanh của
công ty.
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang 2
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
1.4. LƯỢC KHẢO TÀI LIỆU LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
Trong quá trình thực hiện đề tài em có tham khảo một số luận văn và khóa
luận tốt nghiệp của các anh chị khóa trước như sau:
- Khóa luận tốt nghiệp về đề tài: “Lập và phân tích báo cáo tài chính tại
công ty cổ phần dầu khí MêKông” của Huỳnh Thái Thuận - kế toán 1 - Trường
Đại Học Cửu Long. Khóa luận chủ yếu nói về: Lập và trình bày báo cáo tài chính,
phân tích bảng cân đối kế toán, phân tích các chỉ tiêu tài chính chủ yếu. Phương
pháp được sử dụng trong đề tài chủ yếu là phân tích và so sánh để thấy được biến
động về tài chính của Công ty.
- Luận văn tốt nghiệp của sinh viên Lý Tử Du, MSSV 4961932, lớp Kế Toán
Khóa 22, Trường Đại Học Cần Thơ, viết đề tài: “Đánh giá hiệu quả hoạt động
kinh doanh của công ty lương thực thực phẩm Cần Thơ (1999 – 2001)” chỉ
chủ yếu phân tích tình hình tài chính và hiệu quả sử dụng vốn của công ty.
- Luận văn tốt nghiệp của sinh viên Bùi Trịnh Vân Anh, lớp Quản Trị Kinh
Doanh khóa 32, Trường Đại Học Cần Thơ với đề tài: “Phân tích hiệu quả hoạt
động kinh doanh tại công ty THHH TM Quang Giàu” đề tài liên quan đến:
Phân tích kết quả hoạt động kinh doanh của công ty, sự tăng - giảm của doanh
thu và chi phí, phân tích lợi nhuận và các chỉ số tài chính. Đề tài sử dụng phương
pháp so sánh và phương pháp thay thế liên hoàn.
- Võ Thị Tú Mẫn (2010), luận văn tốt nghiệp: “Phân tích kết quả hoạt động
kinh doanh tại công ty xăng dầu Trà Vinh”. Nội dung chủ yếu phân tích về tình
hình doanh thu, chi phí, lợi nhuận, các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu và lợi
nhuận, đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh thông qua một số chỉ tiêu tài
chính quan trọng từ đó đề ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động
của công ty xăng dầu Trà Vinh. Phương pháp được sử dụng chủ yếu là phương
pháp so sánh, so sánh kỳ này với kỳ trước để thấy được sự khác biệt qua các kỳ.
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang 3
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
CHƯƠNG 2
PHƯƠNG PHÁP LUẬN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. PHƯƠNG PHÁP LUẬN
2.1.1. Một số vấn đề chung về phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh
2.1.1.1. Khái niệm về hiệu quả hoạt động kinh doanh
Từ trước đến nay các nhà kinh tế đã đưa ra nhiều khái niệm khác nhau về
hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Hiệu quả sản xuất kinh doanh là mức độ hữu ích của sản phẩm sản xuất ra
tức là giá trị sử dụng của nó hoặc là doanh thu và nhất là lợi nhuận thu được sau
quá trình kinh doanh. Quan điểm này thường hay lẫn lộn giữa hiệu quả với mục
tiêu kinh doanh.
Hiệu quả sản xuất kinh doanh là mức tăng của kết quả sản xuất kinh doanh
trên mỗi lao động hay mức doanh lợi của vốn sản xuất kinh doanh. Quan điểm
này muốn quy hiệu quả kinh doanh về một chỉ tiêu tổng hợp cụ thể nào đó.
Hiệu quả sản xuất kinh doanh là một phạm trù kinh tế biểu hiện sự tập
trung của sự phát triển kinh tế theo chiều sâu, phản ánh trình độ khai thác các
nguồn lực đó trong quá trình tái sản xuất, nhằm thực hiện mục tiêu kinh doanh.
Nó là thước đo ngày càng trở nên quan trọng của sự tăng trưởng kinh tế và là chỗ
dựa cơ bản để đánh giá việc thực hiện mục tiêu kinh tế trong từng thời kỳ.
2.1.1.2. Vai trò của phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh chiếm một vị trí quan trọng trong
quá trình hoạt động của doanh nghiệp. Đó là một trong những công cụ quản lý
kinh tế có hiệu quả mà các doanh nghiệp đã sử dụng từ trước tới nay. Tuy nhiên,
trong cơ chế bao cấp cũ, phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh chưa phát huy
đầy đủ tính tích cực của nó vì các doanh nghiệp hoạt động trong sự đùm bọc, che
chở của Nhà nước. Từ khâu mua nguyên liệu, sản xuất, xác định giá cả đến việc
lựa chọn địa điểm tiêu thụ sản phẩm đều được Nhà Nước lo. Nếu hoạt động kinh
doanh thua lỗ thì Nhà nước sẽ gánh hết, còn doanh nghiệp không phải chịu trách
nhiệm mà vẫn ung dung tồn tại.
Ngày nay nền kinh tế Việt Nam đã được chuyển hướng sang cơ chế thị
trường, vấn đề đặt ra hàng đầu đối với mỗi doanh nghiệp là hiệu quả kinh tế, có
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang 4
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
hiệu quả kinh tế mới có thể đứng vững trên thị trường, đủ sức cạnh tranh với các
đơn vị khác. Đặc biệt khi Việt Nam đã gia nhập tổ chức thương mại thế giới
WTO khi mà hàng rào thuế quan được tháo bỏ thì việc cạnh tranh giữa các doanh
nghiệp trong và ngoài nước càng trở nên ác liệt hơn, nhưng Việt Nam cũng đang
đứng trước cơ hội lớn thâm nhập vào nhiều thị trường mới vì thế để làm được
điều đó, doanh nghiệp phải thường xuyên nghiên cứu thị trường. Kiểm tra, đánh
giá đầy đủ, chính xác mọi diễn biến trong hoạt động của mình: những mặt mạnh,
mặt yếu của doanh nghiệp trong mối quan hệ với môi trường xung quanh và tìm
những biện pháp không ngừng nâng cao hiệu quả kinh tế.
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh nhằm đánh giá, xem xét việc
thực hiện các chỉ tiêu kinh tế như thế nào, những mục tiêu đặt ra thực hiện đến
đâu từ đó rút ra những tồn tại, tìm ra nguyên nhân khách quan, chủ quan và đề ra
biện pháp khắc phục để tận dụng một cách triệt để thế mạnh của doanh nghiệp.
Phân tích hoạt động kinh doanh gắn liền với quá trình hoạt động của
doanh nghiệp và có tác dụng giúp doanh nghiệp chỉ đạo mọi mặt hoạt động sản
xuất kinh doanh. Thông qua phân tích từng mặt hoạt động của doanh nghiệp như
công tác chỉ đạo sản xuất, công tác tổ chức lao động tiền lương, công tác mua
bán, công tác quản lý, công tác tài chính, ... giúp doanh nghiệp điều hành từng
mặt hoạt động cụ thể với sự tham gia cụ thể của từng phòng ban chức năng, từng
bộ phận đơn vị trực thuộc của doanh nghiệp.
2.1.1.3. Ý nghĩa việc phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh không chỉ là công cụ để phát hiện
những khả năng tiềm tàng trong hoạt động kinh doanh, mà còn là công cụ cải tiến
cơ chế quản lý trong kinh doanh.
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh cho phép các nhà doanh nghiệp
nhìn nhận đúng đắn về các khả năng, sức mạnh cũng như hạn chế trong doanh
nghiệp của mình. Chính trên cơ sở đó các nhà doanh nghiệp sẽ xác định đúng đắn
mục tiêu cùng các chiến lược kinh doanh có hiệu quả.
Phân tích hiệu quả hoạt động là biện pháp hiệu quả để phòng ngừa rủi ro.
Từ đó, doanh nghiệp có thể tận dụng cơ hội phát huy thế mạnh của mình.
Tài liệu phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh không chỉ cho các nhà
quản trị bên trong doanh nghiệp mà còn cho các đối tượng bên ngoài khác, khi họ
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang 5
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
có mối quan hệ về nguồn lợi với doanh nghiệp, vì thông qua phân tích họ mới có
thể quyết định đúng đắn trong việc hợp tác đầu tư, cho vay…
2.1.1.4. Nội dung
Nội dung của phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh là đánh giá quá
trình hướng tới kết quả hoạt động kinh doanh với sự tác động của các yếu tố ảnh
hưởng, được biểu hiện qua các chỉ tiêu kinh tế. Nó không chỉ đánh giá biến động
mà còn phân tích các nhân tố phụ thuộc vào mối quan hệ cụ thể của nhân tố với
chỉ tiêu phân tích.
2.1.1.5. Nhiệm vụ
Kiểm tra đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh thông qua các chỉ tiêu
kinh tế đã xây dựng.
Xác định các nhân tố ảnh hưởng của các chỉ tiêu và tìm nguyên nhân gây
nên các mức độ ảnh hưởng đó.
Đề xuất các giải pháp nhằm khai thác tiềm năng và khắc phục những tồn
tại yếu kém của quá trình hoạt động kinh doanh.
Xây dựng phương án kinh doanh căn cứ vào mục tiêu đã định.
2.1.2. Khái niệm về doanh thu, chi phí, lợi nhuận và bảng báo cáo tài
chính
2.1.2.1. Doanh thu
a) Khái niệm doanh thu
Doanh thu từ hoạt động sản xuất kinh doanh là toàn bộ số tiền bán sản phẩm,
hàng hóa, cung ứng dịch vụ và các khoản doanh thu khác sau khi trừ các khoản
thuế thanh toán, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại (nếu có chứng từ hợp lệ)
và được khách hàng chấp nhận thanh toán (không phân biệt đã thu hay chưa thu
tiền).
b) Phân loại doanh thu
Doanh thu từ hoạt động kinh doanh được chia làm ba loại:
- Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ: là giá trị sản phẩm, hàng hóa dịch
vụ mà doanh nghiệp đã xác định bán ra trong kỳ.
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang 6
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
- Doanh thu hoạt động tài chính: là các khoản thu nhập thuộc hoạt động tài
chính của doanh nghiệp, gồm: hoạt động góp vốn liên doanh, hoạt động đầu tư
mua bán chứng khoán ngắn hạn và dài hạn; thu lãi tiền gữi, tiền cho vay; thu lãi
bán ngoại tệ, các hoạt động đầu tư tài chính khác.
- Thu nhập khác là các khoản thu ngoài hoạt động sản xuất kinh doanh và
đầu tư tài chính của doanh nghiệp như: thu về nhượng bán, thanh lý tài sản cố
định, thu tiền phạt vi phạm hợp đồng, thu các khoản nợ khó đòi đã xử lý xóa sổ,
thu tiền bảo hiểm bồi thường.
Các nhân tố ảnh hưởng đến doanh thu
Công thức tổng quát: Ipq = Ip * Iq
Trong đó:
Ipq: doanh số
Ip: Chỉ số giá bán
Iq: Chỉ số sản lượng bán
Đối tượng phân tích
∆Ipq = Ipq1 – Ipq0
Với: Ipq1 là doanh số năm phân tích
Ipq0 là doanh số năm trước
Có hai nhân tố ảnh hưởng chủ yếu đến doanh thu:
Nhân tố chỉ số lượng tiêu thụ: Iq
∆Iq = ∑(Iq1i - Iq0i )Ip0i
Nhân tố chỉ số giá: Ip
∆Ip = ∑(Ip1i - Ip0i)Iq1i
Tổng hợp các nhân tố ảnh hưởng:
∆Ipq = ∆Ip + ∆ Iq
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang 7
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
2.1.2.2. Chi phí
Chi phí là một phạm trù kinh tế quan trọng gắn liền với sản xuất và lưu
thông hàng hóa. Đó là những hao phí được biểu hiện bằng tiền trong quá trình
hoạt động kinh doanh. Chi phí của doanh nghiệp là tất cả những chi phí phát sinh
gắn liền với doanh nghiệp trong quá trình hình thành, tồn tại và hoạt động từ các
hoạt động từ khâu mua nguyên liệu tạo ra sản phẩm đến khi tiêu thụ nó. Việc
nhận định và tính toán từng loại chi phí là cơ sở để các nhà quản lí đưa ra những
quyết định đúng đắn trong quá trình điều hành hoạt động kinh doanh.
Do đó việc phân tích chi phí sản xuất kinh doanh là một bộ phận không thể
thiếu được trong phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh, chi phí này ảnh hưởng
trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp. Qua phân tích chi phí sản xuất kinh
doanh có thể đánh giá được mức chi phí tồn tại trong đơn vị, khai thác tìm kiếm
lợi nhuận của doanh nghiệp.
Phân loại chi phí là rất cần thiết để tiến hành phân tích hoạt động kinh
doanh. Chi phí phát sinh một cách khách quan trong quá trình kinh doanh nhưng
phân loại chúng lại là ý muốn chủ quan của con người nhằm đến phục vụ nhu cầu
khác nhau của phân tích. Tùy thuộc vào mục đích sử dụng, góc độ nhìn, chi phí
được phân loại dựa vào nhiều tiêu thức khác nhau như: chi phí sản xuất, chi phí
ngoài sản xuất, chi phí thời kì, chi phí khả biến, chi phí bất biến, chi phí cơ hội.
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang 8
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
Chi phí sản xuất
(Chi phí sản phẩm)
Nguyên vật
liệu trực tiếp
Chi phí sản
xuất chung
Nhân công
trực tiếp
Chi phí ngoài sản xuất
(Chi phí thời kỳ)
Chi phí
bán hàng
CP quản lý
doanh nghiệp
Hình 2.1: Sơ đồ phân loại chi phí
Thật vậy, kết quả cuối cùng trong quá trình sản xuất kinh doanh là lợi nhuận,
muốn đạt lợi nhuận cao thì một trong những biện pháp chủ yếu là giảm chi phí
sản xuất kinh doanh. Vì vậy doanh nghiệp cần có sự quản lí chặt chẽ chi phí, tiết
kiệm chi phí, tránh những khoản chi phí không cần thiết tạo điều kiện để giảm
giá thành sản phẩm, nâng cao sức cạnh tranh cho doanh nghiệp. Đây chính là chỉ
tiêu chiến lược quan trọng giúp doanh nghiệp tìm ra những nhân tố ảnh hưởng
đến chi phí để từ đó đề ra biện pháp giảm chi phí, tăng lợi nhuận cho doanh
nghiệp.
2.1.2.3. Lợi nhuận
Lợi nhuận là một khoản thu nhập thuần túy của doanh nghiệp sau khi đã
khấu trừ mọi chi phí. Nói cách khác lợi nhuận là khoản tiền chênh lệch giữa
doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ trừ đi các khoản giảm trừ, giá vốn hàng
bán, chi phí hoạt động, thuế.
Bất kì một tổ chức nào cũng có mục tiêu để hướng tới, mục tiêu sẽ khác
nhau giữa các tổ chức mang tính chất khác nhau. Mục tiêu của tổ chức phi lợi
nhuận là công tác hành chính, xã hội, là mục đích nhân đạo, không mang tính
chất kinh doanh. Mục tiêu của doanh nghiệp trong nền kinh tế thị trường nói đến
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang 9
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
cùng là lợi nhuận. Mọi hoạt động của doanh nghiệp đều xoay quanh mục tiêu lợi
nhuận, hướng đến lợi nhuận và tất cả vì lợi nhuận.
Lợi nhuận của doanh nghiệp gồm có:
- Lợi nhuận gộp là lợi nhuận thu được của công ty sau khi lấy tổng doanh
thu trừ đi các khoản giảm trừ như giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại, thuế
tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu, và trừ giá vốn hàng bán.
- Lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh là lợi nhuận thu được từ hoạt
động kinh doanh thuần của doanh nghiệp. Chỉ tiêu này phản ánh kết quả hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp trong kì báo cáo. Chỉ tiêu này được tính toán
dựa trên cơ sở lợi nhuận gộp từ doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ trừ chi
phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp phân bổ cho hàng hóa, dịch vụ đã
cung cấp trong kì báo cáo.
- Lợi nhuận từ hoạt động tài chính: phản ánh hiệu quả của hoạt động tài
chính của doanh nghiệp. Chỉ tiêu này được tính bằng cách lấy thu nhập hoạt động
tài chính trừ đi các chi phí phát sinh từ hoạt động này. Lợi nhuận từ hoạt động tài
chính bao gồm:
+ Lợi nhuận từ hoạt động góp vốn liên doanh.
+ Lợi nhuận từ hoạt động đầu tư, mua bán chứng khoán ngắn hạn, dài
hạn.
+ Lợi nhuận về cho thuê tài sản.
+ Lợi nhuận về các hoạt động đầu tư khác.
+ Lợi nhuận về chênh lệch lãi tiền gửi ngân hàng và lãi tiền vay ngân
hàng.
+ Lợi nhuận cho vay vốn.
+ Lợi nhuận do bán ngoại tệ.
- Lợi nhuận khác là những khoản lợi nhuận doanh nghiệp không dự tính
trước hoặc có dự tính trước nhưng ít có khả năng xảy ra. Những khoản lợi nhuận
khác có thể do chủ quan đơn vị hoặc do khách quan đưa tới.
Thu nhập bất thường của doanh nghiệp bao gồm:
+ Thu về nhượng bán, thanh lý tài sản cố định.
+ Thu tiền phạt vi phạm hợp đồng.
+ Thu từ các khoản nợ khó đòi đã xử lý, xóa sổ.
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang 10
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
+ Thu các khoản nợ không xác định được chủ.
+ Các khoản thu nhập kinh doanh của những năm trước bị bỏ sót hay
lãng quên ghi sổ kế toán năm nay mới phát hiện ra.
Các khoản thu trên sau khi trừ đi các khoản tổn thất có liên quan sẽ là
lợi nhuận bất thường.
Ta có: Lợi nhuận = Doanh thu - Chi phí
2.1.2.4. Bảng báo cáo tài chính
Báo cáo tài chính là những báo cáo được lập dựa vào phương pháp kế toán
tổng hợp số liệu từ sổ sách kế toán theo các chỉ tiêu tài chính phát sinh tại những
thời điểm hay thời kỳ nhất định. Các báo cáo tài chính phản ánh một cách hệ
thống tình hình tài sản của đơn vị tại những thời điểm, kết quả hoạt động kinh
doanh và tình hình sử dụng vốn trong những thời kỳ nhất định. Đồng thời giải
trình giúp cho các đối tượng sử dụng thông tin tài chính nhận biết được thực
trạng tài chính, tình hình sản xuất kinh doanh của đơn vị đề ra các quyết định phù
hợp.
+ Bảng cân đối kế toán: là một báo cáo tài chính phản ánh tình hình tài sản
và nguồn vốn của một công ty tại một thời điểm nhất định, thường là cuối quý
hoặc cuối năm. Đây là một báo cáo bắt buộc được nhà nước quy định thống nhất
về biểu mẫu, phương pháp lập. Bảng cân đối kế toán được chia thành hai phần:
tài sản và nguồn vốn. Tài sản được trình bày phía bên trái bảng cân đối kế toán
và bao gồm nhóm hai loại tài sản chính: tài sản lưu động và tài sản cố định.
Nguồn vốn bao gồm nợ và vốn chủ sở hữu, được trình bày ở phần bên phải của
bảng cân đối kế toán. Về mặt nguyên tắc, giá trị của tổng tài sản bằng giá trị tổng
nguồn vốn.
- Tác dụng: Cung cấp các số liệu cho các nhà lãnh đạo quản lý các hoạt
động sản xuất kinh doanh của đơn vị. Căn cứ vào số liệu trình bày trên bảng ta
có thể nhận xét, đánh giá được tình hình tài chính của đơn vị tại thời điểm lập
báo cáo, sự tăng lên hay giảm xuống của nguồn vốn chủ sở hữu, đồng thời có thể
phân tích và đánh giá được các hoạt động sản xuất kinh doanh của đơn vị.
+ Bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh: là báo cáo tài chính tổng
hợp phản ánh tổng quát tình hình và kết quả kinh doanh trong một kỳ hoạt động
của doanh nghiệp, chi tiết theo hoạt động kinh doanh chính và các hoạt động
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
Trang 11
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
Phân tích hiệu quả hoạt động kinh doanh của Cty CP dầu khí MêKông
khác. Cụ thể báo cáo phản ánh doanh thu, chi phí và lợi nhuận của một công ty
trong một giai đoạn nhất định, thường là một quý hoặc một năm.
- Tác dụng: bảng này có tác dụng rất quan trọng trong việc đưa ra những
quyết định quản trị đối với hoạt động của doanh nghiệp. Từ đó giúp cho việc
quản trị được hữu hiệu hơn và xây dựng các kế hoạch cho tương lai được hợp lý
hơn.
2.1.3. Một số chỉ tiêu đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh
2.1.3.1. Phân tích tình hình thanh toán
a. Hệ số thanh toán ngắn hạn (tỷ số lưu động)
Hệ số thanh toán ngắn hạn là công cụ đo lường khả năng thanh toán nợ
ngắn hạn. Hệ số này tăng lên có thể tình hình tài chính được cải thiện tốt hơn,
hoặc có thể là do hàng tồn kho ứ đọng…
b. Hệ số thanh toán nhanh (tỷ số thanh toán nhanh)
Hệ số thanh toán nhanh là tiêu chuẩn đánh giá khắt khe hơn về khả năng
thanh toán. Nó phản ánh nếu không bán hết hàng tồn kho thì khả năng thanh toán
của doanh nghiệp ra sao? Bởi vì, hàng tồn kho không phải là nguồn tiền mặt tức
thời đáp ứng ngay cho việc thanh toán.
2.1.3.2 Đánh giá các tỷ số về hiệu quả hoạt động
a. Vòng quay hàng tồn kho
Vòng quay hàng
Doanh thu
=
tồn kho
GVHD: Trần Thị Bạch Yến
(vòng)
Hàng tồn kho
Trang 12
SVTH: Lê Thanh Hùng Em
