Nghiên cứu tình hình mắc bệnh cầu trùng ở gà tại huyện Võ Nhai tỉnh Thái Nguyên và biện pháp phòng trị (Khóa luận tốt nghiệp)

g có t l ch t th p
u có t l gà ch t gi m

45


46

theo ngày tu i t ng lên, xã Liên Minh
2,0%,

c bi t

tu i 15 – 30 ngày tu i gi m còn

xã Dân Ti n và Liên Minh không có con nào ch t

trên 30 ngày tu i. D a vào ó có th nh n th y r ng gà con
ngày tu i có s c

tu i

tu i 1 - 14

kháng y u, m n c m v i m m b nh, trong khi ó s c

kháng c a noãn nang c u trùng l i r t m nh, nh t là khi công tác nuôi d
và ch m sóc không t t d n

n t l gà m c b nh nhi u và ch t

này c ng nhi u. Khi ngày tu i c a gà càng t ng thì s c
cao (n u tiêm phòng
m c

nh k

y

ng

giai o n

kháng c a gà càng

) gà ít m c b nh h n và n u có m c thì

th m n tính gây ch t ít h n.

2.4.6 Tri u ch ng c a gà m c b nh c u trùng

huy n Võ Nhai – t nh Thái

Nguyên
B ng 2.6: Tri u ch ng c a b nh c u trùng gà
S gà ki m

S gà có tri u

T l

Bi u hi n

tra (con)

ch ng (con)

(%)

tri u ch ng
- Gi m n, ít v n

ng

- Phân loãng ôi khi th y l n
19

34,54

th c n s ng (do th c n tiêu
hóa không t t)
- Gà
n

55

16

29,09

r , n ít, u ng nhi u

c

- T l i thành ám , g y
- Phân loãng màu vàng tr ng
- Gà n ít, có khi không n
- G y,

20

36,36

r , xõa cánh

- Phân màu nâu, ôi khi th y l n
máu t

i.

46


47

Khi gà m c b nh c u trùng x y ra
ang n u ng bình th
phân gà bi n

ng tr nên

các tri u ch ng

r , gi m n ít v n

i theo t ng giai o n gà m c b nh,

c tr ng nh : Gà

ng, t l i thành ám,
giai o n

phân loãng s ng (do th c n tiêu hóa không t t). Khi có hi n t
huy t trong ru t non thì gà u ng nhi u n

u thì gà a
ng viêm xu t

c, phân a lúc này có màu vàng

tr ng, vàng xanh, sau ó phân có màu nâu l n máu, nhi u con còn a ra máu
t

i. Niêm m c và mào nh t nh t vì thi u máu, khám h u môn thì th y phân

dính xung quanh h u môn. D a vào nh ng tri u ch ng i n hình ó thì vi c
ch n oán b nh s d dàng h n và i u tr k p th i.
2.4.7 B nh tích

i th c a gà nghi m c b nh c u trùng

huy n Võ Nhai –

t nh Thái Nguyên
B ng 2.7: B nh tích c a gà nghi m c b nh c u trùng
S gà m

S gà có b nh

T l

Bi u hi n

khám (con)

tích (con)

(%)

b nh tích
- Xác ch t g y

7

43,75

- Phân dính b t vào lông xung
quanh h u môn
- Ru t non xu t huy t nh
- Xác g y, niêm m c và mào

16

5

31,25

nh t nh t
- Manh tràng xu t huy t l m t m

- Xác g y, niêm m c nh t nh t
- Ch t ch a trong ru t non có
4

25,0

màu h ng nh t

47


48

H u h t gà m c b nh c u trùng

u có b nh tích riêng và

c tr ng cho

t ng loài c u trùng gây ra. Nh ng h u h t b nh tích bi u hi n bên ngoài gi ng
nhau nh : xác g y, niêm m c và mào nh t nh t, phân dính vào lông quanh

h u môn, xõa cánh, th

ng t p trung thành t ng ám, n ít ho c không

n…và phân loãng ôi khi a ra máu t
tích ch y u

i. Trong c quan n i t ng thì b nh

ru t non và manh tràng, ch t ch a trong ru t non có màu h ng

nh t, nh ng m c

và v trí bi n

i

ru t l i liên quan t i loài c u trùng mà

gà nhi m ph i. S gà có b nh tích c u trùng
2.4.8 K t qu

i u tr b nh c u trùng gà
B ng 2.8 : K t qu

i u tr b nh c u trùng gà
Li u l

Phác
i u tr

c th hi n qua b ng 2.7 .

Lo i thu c

Phác

1

VINACOC.ABC

Phác

2

RTDCOCCISTOP

ng

S gà

S gà

và cách

i u tr

kh i

dùng

2g/1 lít n c,
pha n c cho
gà u ng t
3 -4 ngày
liên t c
1,5 – 2g/ 1 lít
n c, pha
n c cho gà
u ng t 3-5
ngày liên t c

(con)

(con)

48

44

91,66

49

48

97,95

97

92

94,84

Tính
chung

T l
(%)

B ng 2.8 cho th y, k t qu dùng 2 lo i thu c VINACOC.ABC và RTDCOCCISTOP

i u tr b nh c u trùng

cao (trên 90%). Nh ng xét v hi u l c

u có hi u qu , s gà kh i b nh khá
i u tr chung thì thu c RTD -

COCCISTOP có hi u l c i u tr b nh cao h n, t l kh i b nh là 97,95%,
còn VINACOC.ABC t l kh i b nh là 91,66%.

48


49

Theo chúng tôi, ng

i ch n nuôi nên an xen hai lo i thu c i u tr c u

trùng trong cùng m t l a ch n nuôi s có tác d ng t t h n và tránh
t

ng nh n thu c. Bên c nh ó ng

ch m sóc nuôi d

ng t t, th c n, n

i ch n nuôi c ng c n ph i có ch
c u ng

m b o ch t l

ng, v sinh, v

sinh thú y ph i s ch s , chu ng tr i ph i thoáng mát, m t
c nh ng công vi c ó s giúp àn gia c m có s c
2.5 K t lu n, t n t i và

c hi n

nuôi h p lý, t t

kháng và phát tri n t t.

ngh

2.5.1 K t lu n

t

C n c vào k t qu thu

c, chúng tôi có th rút ra m t s k t lu n sau:

- T l nhi m c u trùng

gà t i 3 xã i u tra thu c huy n Võ Nhai là

ng

i th p (15,71%). Trong ó t l nhi m

(11,53%), xã Lâu Th

xã Dân Ti n th p nh t

ng là 14,42% và xã Liên Minh 23,23%.

- T l nhi m c u trùng gà

giai o n 1 – 14 ngày tu i là

nh t sau ó gi m d n theo s t ng lên c a tu i gà, nh ng c
y u

t

ng

nh cao

nhi m ch

th nh (+) và trung bình (++).
- Trong 4 tháng i u tra thì t l gà m c b nh gi m d n theo các tháng

t ng lên.

tháng 6 t l m c là 22,80%, nh ng

n tháng 9 t l m c gi m

xu ng còn 10,11%.
- Khi gà m c b nh c u trùng, tri u ch ng và b nh tích r t i n hình. Bi u
hi n b nh tích ch y u x y ra

manh tràng, ru t non và th ghép c manh

tràng và ru t non, nh ng gà có b nh tích c

manh tràng và ru t non chi m

t l th p.
- T l gà m c b nh c u trùng ch t theo
lên.

tu i 1 ngày tu i

tu i gi m theo ngày tu i t ng

n 14 ngày tu i c 3 xã i u tra

ch t cao h n (4,11%) gà

tu i 15 ngày tu i

u có t l gà

n 30 ngày tu i (3,27%) và

l n h n 30 ngày tu i (0,70%).
- C hai lo i thu c VINACOC.ABC và RTD-COCCISTOP

u có hi u

l c i u tr cao v i b nh c u trùng (trên 90% s gà i u tr kh i b nh).

49


50

2.5.2 T n t i
Do kinh nghi m nghiên c u khoa h c c a b n thân ch a nhi u, i u ki n
c s v t ch t thi u th n nên tôi không tránh kh i nh ng thi u sót.
Do th i gian th c t p có h n nên không có i u ki n h c h i
ki n th c th c ti n, kinh nghi m c a nh ng b c ti n b i i tr
2.5.3

c nh ng

c.

ngh
Qua quá trình th c t p t i tr m Thú y huy n Võ Nhai tôi ã h c

nhi u kinh nghi m quý báu
Ti p t c l p l i

ng th i c ng m nh d n

tài nghiên c u này trên s l

a ra m t s

crt

ngh sau :

ng gà và quy mô r ng h n.

So sánh hi u l c c a nhi u lo i thu c khác nhau trong i u tr b nh c u
trùng

gà t

ó có nh ng khuy n cáo v s d ng thu c cho ng

i ch n nuôi,

tuyên truy n sâu r ng và ph bi n quy trình k thu t ch n nuôi, v sinh thú y
phòng và h n ch c u trùng.

50


51

TÀI LI U THAM KH O
I. Tài li u trong n

c

1. Nguy n Xuân Bình (1993), Thu c thú y ngo i nh p
Nxb

c hi u m i, t p 1,

ng Tháp.

2. Nguy n Xuân Bình, Tr n Xuân H nh, Tô Th Ph n (2004), 109 b nh gia
c m và cách phòng tr , Nxb Nông nghi p, Hà N i.
3. T Quang Hi n (1996), Giáo trình ch n nuôi gia c m, Tr

ng

i h c

Nông lâm Thái Nguyên.
4. Nguy n Duy Hoan và (1999), Giáo trình ch n nuôi gia c m, Dùng cho cao
h c và nghiên c u sinh, Nxb Nông nghi p, Hà N i.
5.

Nguy n Th Kim Lan (2008), Giáo trình ký sinh trùng h c thú y,
Nxb Nông nghi p, Hà N i.

6. Nguy n Th Kim Lan, Nguy n V n Quang, Nguy n Quang Tuyên (1999),
Giáo trình ký sinh trùng thú y, Nxb Nông nghi p, Hà N i.
7. Ph m S L ng, Phan

ch Lân (2002), B nh do ký sinh trùng

gia c m và

bi n pháp phòng tr . Nxb Nông nghi p, Hà N i.
8. Phan L c, B ch Mã

i n (1999), ‘‘Tình hình nhi m b nh c u trùng

c m t i trung tâm nghiên c u gia c m Th y Ph

gia

ng và hi u qu s

d ng vaccin phòng c u trùng gà’’. T p chí khoa h c k thu t thú y, s 4.
9. Lê V n N m, Nguy n Th H
ng

ng (1996), 60 câu h i và áp dành cho

i ch n nuôi gà công nghi p, Nxb Nông nghi p, Hà N i.

10. Lê V n N m (1999), H

ng d n i u tr b nh ghép

gà, Nxb Nông

nghi p, Hà N i.
11.Lê V n N m (2003), B nh c u trùng

gia súc gia c m, Nxb Nông nghi p,

Hà N i.
12. Lê V n N m (2004), 100 câu h i và áp quan tr ng dành cho cán b thú
y và ng

i ch n nuôi gà, Nxb Nông nghi p, Hà N i.

51


52

13. Hoàng Th ch (1999), ‘‘K t qu xét nghi m b nh tích

i th và vi th

gà b b nh c u trùng’’, KHKT thú y s 4, t p 4.
14. Tr nh V n Th nh (1975),
c u ký sinh trùng
15. D

n bào ký sinh

v t nuôi, công trình nghiên

Vi t Nam, Lu n án ti n s khoa h c nông nghi p.

ng Công Thu n (1995), ‘‘K t qu

i u tra c u trùng trong ch n nuôi

công nghi p’’. T p chí khoa h c k thu t công nghi p.
16. Nguy n Quang Tuyên, Tr n Thanh Vân (2001), B nh ph bi n

gà và

bi n pháp phòng tr , Nxb V n hóa Thông tin.
17. Nguy n H u V , Nguy n

c L u (2000), Bí quy t thành công trong

ch n nuôi gà, Nxb Nông nghi p, Hà N i.
II. Tài li u n

c ngoài

18. Archie Hunter (2000), Handbook of animal disease (Pham Gia Ninh and
Nguyen Duc Tam Services). Agriculture Publishing House
19. Horton Smith C., Long P.L. (1952), ‘‘Nitrofurazone in the treatment of
coccidiosis in chicken’’, London Veterinary Journal.
20. Kolapxki N.A, Paskin P.I. (1980), Coccidiosis in poultry (Nguyen Dinh
Chi Changes), Agriculture Publishing House.
21. Levine.P.D. (1942), Of Excystation of coccidial oocyst the chiken,
Parasite.
22. Matrinski và V.X.Orkop (1996),‘‘Effective treatment of chicken
coccidiosis’’. Science and technology magazine, Digital 3.
23. P.G.S.F.M.Orlow (1975), Poultry diseases, Agricultural Publishing House,
Hanoi.
24. Tyzzer. E.E. (1929), Coccidiosis in gallinaccous bird.

52


53
M TS

HÌNH NH MINH H A

nh 1: Gà i a phân tr ng xanh

nh 2: Gà i a phân l n máu t

i

53

54

nh 3: Gà gây, xù lông, y u nh t nh t

nh 4: Soi m u

54


55

nh 5: Noãn nang c u trùng

phóng

i 100 l n

nh 6: Thu c i u tr b nh c u trùng

55