Phân tích người mẹ trong cổng trường mở ra của lý lan

Phân tích ng ư
ờ i m ẹtrong C ổng tr ư
ờ n g m ởra c ủa Lý Lan
Bài làm
“C ổng tr ư
ờ n g mà ra” là m ột bài bút kí ghi l ại tâm tr ạng c ủa m ột
ng ư
ờ i m ẹ trong đê m chu ẩn b ị cho con tr ư
ớ c ngày khai tr ư
ờn g
vào l ớp M ột. Không có s ự ki ện, không có c ốt truy ện nh ư
ng v ăn
b ản này v ẫn h ấp d ẩn chúng ta, b ở
i vì t ừ
ng câu v ăn, t ừ
ng dòng
ch ữd ạt dào bi ết bao n ỗi ni ềm tâm s ực ủa m ột ng ư
ờ i m ẹr ất m ự
c
th ư
ơ n g yêu con, không nguôi ngh ĩ t ớ
i trách nhi ệm c ủa mình đ
ối
v ới nh ữ
ng đ
ứ a con bé b ỏng. Đ
ứ a con trong bài v ăn là m ột c ậu bé
chu ẩn b ị vào l ớp M ột. Còn chúng ta, nh ữ
ng h ọc sinh l ớ
p B ảy, đã
qua l ớp M ột t ừlâu r ồi, v ậy mà khi đ

ọ c bài v ăn “c ổng tr ư
ờn g m ở
ra”, lòng ta v ẫn r ạo r ự
c nh ữ
ng c ảm xúc bâng khuâng, xao xuy ến,
c ứ nh ưđa ng đ
ư
ợ c m ột chi ếc máy th ời gian d ẫn v ề nh ữ
ng ngày
ấu th ơ đẹp đẽ. .. Đê m tr ước ngày khai tr ườn g, tâm tr ạng c ủa
ng ư
ờ i m ẹ và đ
ứ a con r ất khác nhau. Hình ản h c ậu h ọc sinh l ớ
p
M ột đ
ư
ợ c miêu t ả ở ph ần đ
ầ u bài v ăn th ật ngây th ơ
, đá ng yêu.
Gư
ơ n g m ặt c ậu thanh thoát, t ự
a nghiêng trên g ối m ềm, đô i môi
hé m ởvà thình Lheir.ì chúm l ại nh ưđa ng mút k ẹo. Ngày mai khai
tr ư
ờ n g, ngày mai đ
ư
ợ c đi h ọc. đ
ư
ợ c vào l ớ
p M ột, v ậy mà đê m

nay c ậu bé v ẫn ng ủ m ột cách thanh th ản, bôi vì cáu dã đ
ư
ợ c mẹ
giúp chu ẩn b ị m ọi vi ệc, m ọi th ứs ẩn sàng. C ũng có ni ềm háo h ứ
c


nh ưưước nh ững chuy ến đi xa, nh ư
ng gi ờđâ y trong lòng c ậu bé
không có mô: b ận lâm nào khác ngoài chuy ện ngày mai th ứ
c d ậy
cho k ịp gi ờ. Nh ưv ậy. trong cái đê m tr ướ
c ngày khai tr ườ
n g, tâm
h ồn đứa con, c ậu h ọc sinh l ớp M ột ảv th ật là thanh th ản, nh ẹ
nhàng, h ồn nhiên, vô t ư
... Bi ết đâ u, trong đê m nav. c ậu bé s ẽm ơ
m ột gi ấc m ơđẹp , gi ấc m ơ v ề gia đì nh h ạnh phúc, v ề cu ộc đời
t ươ
i sans. Đứa con, c ậu h ọc sinh l ớp M ột ấy và t ất c ả chúng ta,
nh ữ
ng h ọc sinh ti ểu h ọc, trung h ọc s ơs ở
... có được nh ữ
ng giây
phút thanh th ản, vô t ưđể m ơ nh ữ
ng gi ấc m ơđẹp là nh ờđâ u?
Ph ải ch ăng, tr ướ
c h ết là nh ờtình th ươ
n g yêu, s ựch ăm sóc d ạy
d ỗ c ủa ng ười m ẹ. Nhà v ăn Lý Lan, ch ắc c ũng là m ột ng ười m ẹ,

đã ghi l ại bi ết bao suy ngh ĩ, tình c ảm, tâm tr ạng c ủa m ột ng ười
m ẹ nh ư th ế trong đê m chu ẩn b ị cho con vào l ớ
p M ột. M ọi vi ệc
chu ẩn b ị đã xong, m ẹ t ựb ảo mình c ũng nên đi ng ủ s ớ
m. Nh ư
ng
lên gi ườn g n ăm, m ẹ c ứ“tr ằn tr ọc" mãi. Nhà v ăn đã dùng m ột t ừ
láy đú ng ch ỗ - tr ằn tr ọc. “Tr ằn tr ọc lù tr ở mình luôn, c ố ng ủ mà
không ng ủđược vì có nhi ều đi ều ph ải lo ngh ĩ". Ng ườ
i m ẹấy đã
lo ngh ĩ nh ững đi ều gì? Tr ướ
c h ết, ng ườ
i m ẹtin ở con, tin ở mình.
“M ẹ tin lù con s ẽ không b ỡng ỡ
... M ẹtin đứa con c ủa m ẹlân r ồi.
M ẹ tin vào s ựchu ẩn b ị r ất chu đá o cho con...". Đi ệp ng ữ“m ẹtin”
được nh ắc l ại ba l ần vang v ọng trong tâm h ồn ng ười m ẹ, ch ứ
ng
t ỏ ng ười m ẹđã yên lòng, không ph ải lo l ắng gì v ề con, v ề mình.


Nh ưng, “v ẫn không ng ủ đượ c", v ẫn “tr ằn tr ọc". B ởi vì trong lòng
ng ười m ẹ trào lên bao h ồi t ưởng đẹ p đẽ , bao suy ngh ĩ l ắng sâu.
Do đó, sau nh ững ni ềm tin, ng ười m ẹ nh ớ l ại nh ững kỉ ni ệm xa
x ưa, ngày còn th ơ ấu, ngày đầ u tiên c ắp sách đế n tr ường. Bên
tai ng ười m ẹ b ỗng vang lên ti ếng đọ c bài tr ầm b ổng: “Hùng n ăm,
c ứ vào cu ối thu... M ẹ t ỏi âu y ếm n ắm l ấy tay tôi, d ẫn đi trên con
đường làng dài và h ẹp". Trong đo ạn v ăn này xu ất hi ện hai t ừ
ghép đẳ ng l ập th ật đặ c s ắc. T ừ “tr ầm b ổng" t ả âm thanh ti ếng đọ c
bài khi th ấp, khi cao, nh ẹ nhàng, vang xa mãi không d ứt. T ừ “âu

y ếm" bi ểu hi ện tình th ương yêu, trìu m ến, s ự ch ăm sóc d ịu dàng
c ủa ng ười m ẹ đôi v ới đứa con. Th ế là t ừ m ột ti ếng đọc bài tr ầm
b ổng, trong cu ốn sách giáo khoa x ưa, ùa d ậy nh ững ấn t ượng
kh ắc sâu mãi trong lòng ng ười m ẹ v ề cái ngày “hôm nay tôi đi
học”. “M ẹ cồn nh ớ s ự nân nao, h ồi h ộp khi cùng bù ngo ại đi t ới
g ần ngôi tr ường vù n ỗi ch ơi v ơi h ốt hoang khi c ổng tr ường đóng
l ại, bà ngo ại đứng ngoài cánh c ổng nh ư đứng bên ngoài cúi th ế
gi ới mà m ẹ v ừa b ước vào". Ch ỉ trong m ột th ời kh ắc ng ắn ng ủi
m ở đầ u cu ộc đờ i c ắp sách mà cô h ọc trò nh ỏ bé - tu ổi th ơ c ủa
người mẹ ngày nay - trải qua bao nhiêu tâm tr ạng. Nào là nôn
nao, hồi h ộp, nào là ch ơi v ơi, h ốt ho ảng... Bên c ạnh nh ững t ừ
ghép đẳ ng l ập bi ểu hi ện tâm tr ạng nhân v ật, nhà v ăn đã dùng
những t ừ ghép chính ph ụ để miêu t ả s ự v ật và con ng ười khá rõ


nét nh ư: bù ngo ại, ngôi tr ường, c ổng tr ường, cánh c ổng. Ngôn
ng ữ văn ch ương và n ội dung, ý nghĩa hài hòa v ới nhau khi ến
ng ười đọ c d ễ hi ểu và thích thú. Tr ở l ại v ới tâm tr ạng c ủa ng ười
m ẹ trong bài v ăn, chúng ta hi ểu r ằng, ng ười m ẹ ấy nh ớ nh ững k ỉ
ni ệm x ưa, không chỉ để đượ c sông l ại tu ổi th ơ đẹp đẽ c ủa mình
mà còn muôn “nh ẹ nhàng c ẩn th ận và t ự nhiên ghi vào lòng con.
Để r ồi b ất c ứ m ột ngày nào đó trong đời khi nh ớ l ại, lòng con l ại
rạo r ực nh ững c ảm xúc bùng khuâng, xao xuy ến”. Đi ều đó có
nghĩa là ng ười m ẹ mu ốn truy ền cho c ậu h ọc sinh l ớp M ột kia
những cung bậc tâm tr ạng đẹp đẽ c ủa cu ộc đời, nh ững ng ười
được c ắp sách đến tr ường trong ngày đầu vào l ớp M ột... Sau
nh ững h ồi t ưởng và mong ước, ng ười m ẹ ấy m ở r ộng ý ngh ĩ, liên
t ưởng t ới một nét v ăn hóa r ất đẹp c ủa n ước Nh ật. “M ẹ nghe nói
ở Nh ật, ngày khai tr ường là ngày l ễ c ủa toàn xã h ội... không có
ưu tiên nào l ớn h ơn ưu tiên giáo d ục th ế h ệ tr ẻ cho t ương lai... Ai

c ũng bi ết r ằng m ỗi sai l ầm trong giáo d ục s ẽ anh h ưởng đến c ả
một thế hệ mai sau, và sai l ầm m ột li có th ế' đưa th ế h ệ ấy đi
ch ệch c ả hùng d ặm sau này...”. Ngh ĩ v ề chuy ện c ủa th ế gi ới, để
hi ểu rõ và ghi nh ớ trách nhi ệm vinh quang và n ặng n ề c ủa chính
b ản thân mình đổĩ v ới vi ệc ch ăm lo, giáo d ục con cái nói riêng và
cả thế hệ tr ẻ c ủa đất n ước mình nói chung. T ấm lòng ng ười m ẹ
ấy đẹp đẽ, cao cả bi ết bao. Ý t ưởng này c ủa nhà v ăn Lý Lan sâu


s ắc và nhân v ăn bi ết bao! Toàn b ộ bài v ăn là ti ếng nói n ội tâm
c ủa nhân vật ng ười m ẹ. Ng ười m ẹ không tr ực ti ếp nói v ới con
hoặc với ai cả. Ng ười m ẹ nhìn con ng ủ, nh ư tâm s ự v ới con,
nh ưng th ực ra là đang nói v ới chính mình, đang t ự ôn l ại k ỉ ni ệm
c ủa chính mình. Cách vi ết này làm n ổi b ật đượ c tâm tr ạng, ý
nghĩ, tình c ảm c ủa nhân v ật, c ũng chính là c ủa tác gi ả. Nói khác
đi đây là m ột ki ểu v ăn ch ương tr ữ tình, có tác d ụng truy ền c ảm
mạnh mẽ. Nhân v ật ng ười m ẹ trong bài v ăn c ứ th ủ thỉ tâm tinh t ự
nói v ới mình, theo ki ểu “m ột mình mình bi ết, m ột mình mình hay”.
Nhà v ăn c ũng v ậy, không r ăn b ảo ai b ằng nh ững l ời khô c ứng mà
hóa thân vào nhân v ật để tâm s ự v ới b ạn đọc, r ất nh ẹ nhàng, r ất
tinh tế mà vô cùng th ấm thìa, lay m ạnh ý ngh ĩ và tình c ảm ng ười
đọc. Tr ở l ại, v ới ng ười m ẹ trong bài v ăn, ta hãy l ắng nghe l ời cu ối
cùng c ủa m ẹ: “B ước qua cánh c ổng tr ường lù m ột th ế gi ới kì di ệu
sẽ mở ra”. Đã qua th ời l ớp M ột, bây gi ờ là h ọc sinh l ớp B ảy
chúng ta hi ểu r ăng: “M ột th ế gi ới kì di ệu ” mà nhà tr ường đã m ở
ra cho chúng ta là bao đi ều, r ộng l ớn v ề tri th ức v ăn hóa, tri th ức
cu ộc s ống, d ạy d ỗ b ồi đắ p cho chúng ta bao nhiêu t ư t ưởng, tình
cảm đẹp về đạo lí làm ng ười, tình b ạn, tình th ầy trò, tâm lòng yêu
tnương con người, ý chí, nghị l ực, tính th ật thà, lòng d ũng c ảm...
để không ng ừng v ươn lên, để phát tri ển nghị l ực, ph ẩm ch ất toàn

di ện c ủa con ng ười, chu ẩn bị cho ngày mai. B ước qua cánh c ổng


tr ườ ng chính là m ột tu ổi th ơ bé b ỏng nhi ều kh ờ d ại để t ừng
bướ c, từng bướ c l ớn lên, lớn lên, x ứng đáng con ngoan, trò gi ỏi
và công dân t ốt sau này... Vậy đấ y, đọ c bài "C ống tr ườ ng m ở ra”
trí tu ệ và tâm h ồn c ủa nh ững h ọc sinh l ớp B ảy chúng ta đượ c m ở
r ộng, hi ểu bi ết và rung c ảm bi ết bao đi ều quý giá. Chúng ta hi ểu
r ằng: "Trong quãng đờ i đi h ọc, h ầu nh ư ai c ũng tr ải qua ngày khai
tr ườ ng đầ u tiên". Nh ưng ít ai để ý xem trong đêm tr ướ c ngày khai
tr ườ ng, m ẹ mình đã làm gì và nghĩ gì. Đọ c bài v ăn này, ta hi ểu và
thấm thìa t ấm lòng th ươ ng yêu, tình c ảm sâu n ặng c ủa m ẹ đố i
v ới ta và vai trò l ớn c ủa nhà tr ườ ng đố i v ới cu ộc s ống m ỗi con
ng ườ i, c ổng tr ườ ng m ở r ộng bao nhiêu, tình m ẹ d ạt dào sâu
nặng bấy nhiêu. M ẹ cha, gia đình, th ầy cô, b ạn bè, tr ườ ng l ớp
lu ồn luôn hài hoà g ắn bó v ới nhau, để đư a chúng ta vào m ột th ế
gi ới tu ổi tr ẻ kì di ệu, vô cùng đẹ p đẽ , cao c ả và... không ít nh ững
gian truân. Hãy can đả m lên, ng ườ i lính nh ỏ c ủa đạ o quân... sách
v ở là vũ khí, l ớp h ọc lù đơ n vị, tr ận đị a là hoàn c ầu và chi ến
th ắng

là

n ền

v ăn

minh

nhân

lo ại...