5 bài học của JACK MA về THÀNH CÔNG

WORK HARD AND WORK SMART VÀ 5 BÀI H Ọ
C CỦ
A JACK MA V Ề
THÀNH CÔNG
Ngày x ưa, ng ư
ờ i ta th ư
ờ n g nói là "work smart, not work hard", đó
là m ột t ưduy c ũ. Tâm lý c ũđó th ư
ờ n g đá nh giá đ
ề cao trí thông
minh. Vô tình, nó càng tác đô ng vào tâm lý m ột b ộph ận gi ớ
i tr ẻ
tính l ư
ờ i bi ếng. Th ự
c t ế, không có b ất kì thành công nào mà
không ph ải n ỗl ự
c, ch ăm ch ỉ và kiên trì. Và chi ều ng ư
ợ c l ại c ũng
đú ng, càng ch ăm ch ỉ làm vi ệc, c ải ti ến sau t ừ
ng s ản ph ẩm, b ạn
l ại càng thông minh. Và d ĩ nhiên, càng l ư
ờ i làm vi ệc, thích đi
đườn g t ắt (theo ki ểu smart) nh ư
ng vì l ười (not work hard) nên l ại
càng kém thông minh. Trong ngành vi ết k ịch b ản c ủa Hollywood,
ho ặc ngh ệthu ật vi ết k ịch b ản chuy ện trong vi ệc s ản xu ất phim
c ủa Pixar, ng ư
ờ i ta có m ột quy lu ật b ất di b ất d ịch, quy lu ật t ư
ởn g
nh ưnhàm chán đó là “Vi ết, sau đó s ử
a l ại, s ử

a l ại, s ử
a l ại, và
s ửa l ại”. M ột k ịch b ản hay là k ịch b ản đ
ư
ợ c vi ết đi vi ết l ại nhi ều
l ần, c ải ti ến nhi ều l ần, sau nhi ều n ỗl ự
c làm vi ệc ch ăm ch ỉ. Cho
nên, ch ăm ch ỉ là y ếu t ốquan tr ọng đ
ể t ạo nên thông minh.
Jack Ma là m ột t ỷphú v ư
ơ n lên t ừhai bàn tay tr ắng, là ng ư
ờ i có
r ất nhi ều đi ều đ
ể chúng ta h ọc h ỏi, là m ột t ấm g ư
ơ n g tuy ệt v ờ
i về
Work Smart and Work Hard. D ư
ớ i đâ y là bài phát nói chuy ện
ng ắn c ủa Jack Ma t ại Hàn Qu ốc mà đ
ối tư
ợ n g ng ư
ờ i nghe là gi ớ
i
tr ẻ.
C ảm ơn các b ạn, đâ y là vinh d ực ủa tôi.
Tôi không bao gi ờngh ĩ r ằng mình có th ểđ
ứ n g ở đâ y, nói chuy ện
nh ưth ếnày. Nh ưcác b ạn bi ết, Alibaba đã hoàn thành m ột v ụ
IPO hoàn h ảo. M ọi ng ư
ờ i nói: “Ông th ật thông minh. Sao ông có

th ểxây d ự
ng m ột công ty nh ưth ế?”. Nh ư
ng tr ước IPO, r ất nhi ều
ng ười nói r ằng Alibaba là m ột hình m ẫu t ồi. Nó có v ấn đề ở ch ỗ
này, ch ỗkia và ng ười sáng l ập ra nó c ũng có v ấn đề. Đú ng v ậy!
Tôi là m ột ng ườ
i Trung Qu ốc 100%. Tôi t ựh ọc ti ếng Anh cho b ản
thân, và tôi c ũng t ựd ạy b ản thân cách l ập trình trên máy vi tính.
Tôi v ẫn ch ư
a hi ểu nguyên lý ho ạt độn g c ủa nó. Nh ư
ng đi ều đó
không quan tr ọng.
1.Luôn ph ải làm vi ệc ch ăm ch ỉ để ti ến v ềphía tr ướ
c
Nh ưt ất c ảcác b ạn ở đâ y, chúng ta đều có nh ữ
ng kì v ọng vào
b ản thân. Chúng ta đều lo l ắng v ềt ươn g lai. Tôi không có m ột
ng ườ
i cha giàu có, và c ũng không ph ải t ừm ột n ền giáo d ục t ốt.
Tôi đã k ểnhi ều l ần r ằng mình đã t ừ
ng 3 l ần tr ượt vào đại h ọc.
Cu ối cùng tôi đăn g kí tr ườ
n g Đại h ọc s ưph ạm – n ơ
i được x ếp
h ạng ¾ trong các tr ườ
n g đại h ọc c ủa thành ph ốtôi. Nh ư
ng tôi
ngh ĩ r ằng đó là tr ườn g đại h ọc t ốt nh ất tôi t ừ

ng được h ọc, t ốt h ơ
n
c ảHavard và Western. Tôi đăn g kí vào Havard t ất c ả10 l ần, t ất
c ảđều tr ượ
t . H ọkhông mu ốn nhìn th ấy tôi. Th ật t ồi t ệ. Và tôi
ngh ĩ, đi ều đó là chuy ện bình th ườ
n g. Th ời gian đó qu ảlà khó
kh ăn, tôi r ất tuy ệt v ọng. Tôi đi d ạy ở tr ườ
n g đại h ọc và l ươ
n g c ủa
tôi ch ỉ kho ảng 10$/tháng. Th ật không d ễdàng gì. Nh ư
ng tôi tin
r ằng m ột đi ều gì đó đa ng ch ờđợi tôi ở phía tr ước . Và tôi ph ải làm
vi ệc ch ăm ch ỉ để ch ứ
ng t ỏb ản thân mình. Đó là đi ều m ấu ch ốt.
Tôi không bao gi ờcho r ằng mình thông minh. Không m ột ai tin
r ằng tôi có th ểthành công b ởi tôi suy ngh ĩ quá khác bi ệt, tôi suy
ngh ĩ đi ên r ồ, tôi luôn ngh ĩ v ềnh ữ
ng th ứch ẳng bao gi ờlàm n ổi.
2. Luôn l ạc quan và làm vi ệc để t ồn t ại, m ột ngày thành công s ẽ
đến - ch ứkhông ph ải là đi tìm đa m mê
N ăm 1994, khi tôi nói s ẽlàm m ột th ứg ọi là Internet, 23 ng ườ
i nói
r ằng đâ y là m ột ý t ưởn g ngu ng ốc. H ọnói: “Chúng ta không bi ết


gì v ề Internet. Anh c ũng không bi ết gì v ề máy tính. V ậy thì t ại sao
anh lại muốn làm v ề máy tính ch ứ?”. Nh ưng tôi không đồng ý.
B ởi vì tôi tin t ưởng vào nó. B ởi vì tôi đã nhìn th ấy máy tính c ủa
mình vào n ăm 1994 khi tôi đế n M ỹ. Tôi tin r ằng máy tính có th ể

phát tri ển c ực m ạnh. Tôi không h ề bi ết nó có th ể phát tri ển m ạnh
tới mức nào vào ngày hôm nay. Và có ng ười nói “Anh th ật thông
minh, có tầm nhìn xa, trông r ộng. Vào n ăm 1994 anh đã th ấy
được s ự phát tri ển này”. Đi ều đó không h ề đúng. Tôi ch ỉ mu ốn
tìm lấy m ột công vi ệc mà thôi. Vì tôi không xin đượ c vi ệc nên tôi
phải tạo ra công việc cho mình. Đó là chuy ện c ủa quá kh ứ. Còn
bây giờ sau 16 n ăm, chúng tôi đã xây d ựng r ất nhi ều: Alibaba
Group, Tmall Group, Taobao Group và Alibaba Pay. M ọi ng ười
hỏi: “Sao tôi làm đượ c th ế? T ại sao ng ười khác không nhìn ra c ơ
h ội này còn tôi có th ể?”. Tôi nghĩ m ọi ng ười ngày hôm nay c ũng
vậy. Họ nói với tôi: “Jack, tôi không có vi ệc làm, tôi không có cái
này, tôi ch ẳng có cái kia”.
Tôi v ẫn nh ớ 20 n ăm v ề tr ước, tôi ghét Bill Gates. Tôi cho r ằng
ông ta c ướp hết vi ệc r ồi. B ạn bi ết đấy, ông ta r ất gi ỏi. R ồi Lary
Page, Bill Gates,.. t ất c ả m ọi ng ười thành công, h ọ làm vi ệc quá
gi ỏi. T ại sao tôi không có c ơ h ội? Tôi c ũng chung th ắc m ắc nh ư
các b ạn. Sau đó, tôi l ấy bình t ĩnh cho b ản thân. May m ắn thay, lý
trí tôi chi ến th ắng. Tôi nói v ới các b ạn r ằng tôi may m ắn vì bi ết
nhi ều ng ười n ổi ti ếng: Bill Gates, Warren Buffett, Jack Welch,
Larry Page, Mark Zuckerberg. Tôi bi ết t ất c ả h ọ. Tôi mu ốn chia s ẻ
sự khác nhau của họ v ới những ng ười còn l ại trên đời. H ọ luôn
lạc quan vào t ương lai. H ọ không bao gi ờ than phi ền. H ọ luôn c ố
g ắng đi giúp gi ải quy ết nh ững v ấn đề c ủa ng ười khác. V ậy c ơ h ội
ở đâu? C ơ hôị luôn hiên
̣ diên
̣ ở nh ững n ơi mà có nh ững ng ười
than phiên.
̀ Vaì ng ười noí họ đang than phiên.
̀ Và nêu
́ b ạn mà giaỉ

quyêt́ đượ c vân
́ đê ̀ cua
̉ ho,̣ đây
́ là c ơ hôi.̣ Đo ́ là nh ững gi ̀ tôi đa ̃
lam.
̀


Tôi nghĩ n ăm 1994, 1995, rât́ nhiêu
̀ ng ười ở Trung Quôć muôn
́
ban
́ đô ̀ ra n ước ngoai.̀ Nh ưng không có môṭ n ơi nao.
̀ B ởi cać
doanh nghiêp
̣ lớn giao dich
̣ thương maị taị Vegas hay taị Đức.
Nh ững th ương nhân nhỏ không có c ơ hôị nên họ than phiên:
̀ “
Chung
́ tôi muôn
́ làm nh ưng không có visa, không có tiên
̀ và cać
môí quan hê”.
̣ Tôi naỷ ra ý t ưởng nêu
́ Internet giup
́ đượ c ho ̣ thì
tuyêt.
̣ Không môṭ ai tin tôi. Sao mà Internet có th ể giup
́ đượ c. Tôi

noi:́ “Nêu
́ môṭ điêu
̀ gì đo ́ mà tât́ cả moị ng ười đề u tin, moị ng ười
yêu thich
́ nó thì quên đi, nó ch ẳng phaỉ c ơ hôi”.
̣
3. Luôn kiên trì và tin vào những gì mình làm
Moị ng ười h ỏi r ằng sao c ơ hôị nh ư vâỵ mà đên
́ l ượt tôi ch ứ? Vi ̀
có quá nhiêu
̀ ng ười không tin vao
̀ no.́ N ếu ban
̣ nghĩ m ột c ơ h ội là
tôt,
́ haỹ suy nghĩ cân
̉ thân
̣ và tim
̀ môṭ team đê ̉ cùng lam
̀ viêc.
̣ B ạn
phaỉ ch ắc r ằng ng ười lam
̀ viêc̣ cung
̀ b ạn cung
̃ tin vao
̀ giâć m ơ
nay.
̀ Nhà đâu
̀ t ư có tin vao
̀ điêu
̀ naỳ không? Ban

̣ bè có tin không?
Hay bố mẹ ban
̣ có tin hay không? Không hề quan trong.
̣
Quan
tr ọng là ban
̣ tin, team cua
̉ ban
̣ tin. Khi đó, hãy lam
̀ viêc̣ ngaỳ đêm
vì no.́ Đo ́ là cach
́ moị điêu
̀ xaỷ ra.
Sau 10 n ăm, m ọi ng ười vân
̃ không hiêu
̉ nh ững gi ̀ tôi lam.
̀ H ọ luôn
ngh ĩ tôi là môṭ nhà đâu
̀ t ư tuyêṭ v ời. Họ tin Jack Ma có thể lam
̀
được m ọi th ứ. Nh ưng th ực tế nh ững gì tôi tr ải qua thì họ đâu bi ết.
Nh ưng chung
́ tôi biêt.
́ Duy nhât́ môṭ điêu
̀ th ưa cać ban.
̣ Trong 3
n ăm đâu,
̀ chung
́ tôi ch ẳng kiêm
́ nôỉ 1$ t ừ l ợi nhuân

̣ kinh doanh.
T ại sao chung
́ tôi vân
̃ tiêp
́ tuc̣ tiên
́ về phia
́ tr ước? B ởi vi ̀ chung
́ tôi
nhân
̣ đượ c rât́ nhiêu
̀ email cam
̉ ơn t ừ khach
́ hang.
̀
Họ noí r ằng:
“ Đây là môṭ điêu
̀ tuyêṭ v ời. B ạn hãy tiêp
́ tuc̣ lam
̀ nh ư vây,
̣ m ặc dù
chung
́ tôi ch ưa thể trả tiên
̀ ngay. Nh ưng ban
̣ đang giup
́ đơ tôi. Va ̀
nêu
́ ban
̣ tiêp
́ tuc̣ giup
́ đơ nh ư vây,

̣ môṭ ngaỳ ban
̣ sẽ thanh
̀ công.”
Tôi cung
̃ tin là nh ư vây.
̣


4. Th ế gi ới đang thay đổi ngày m ột chóng m ặt
Tôi muôn
́ moị ng ười ở đây biêt́ r ằng chung
́ ta đang ở th ời kh ắc
tuyêṭ v ời nhât́ cua
̉ thế kỷ nay.
̀ Cuôc̣ cach
́ mang
̣ công nghiêp
̣ lân
̀
đâu
̀ tiên phát minh ra đông
̣ c ơ h ơi n ước r ất thanh
̀ công 50 n ăm
sau. Cuôc̣ cach
́ mang
̣ công nghệ lân
̀ 2 - cach
́ mang
̣ kĩ thuâṭ điêṇ
sau 50 n ăm ra điên

̣ ra đờ i m ới th ực s ự bung
̀ nô.̉ Mang
̣ Internet
th ực thụ m ới xu ất hi ện chỉ có 20 n ăm. 30 n ăm n ữa m ới là th ời
điêm
̉ tuyêṭ nhât́ cho chung
́ ta, cho nh ững ng ười tre.̉ Chung
́ ta thâṭ
may m ắn. Cać ban
̣ chỉ tâm
̀ 20-30 tuôỉ nên b ạn s ẽ có 30 n ăm tuyêṭ
v ời sau đo.́
20 n ăm qua là th ời kỳ tôi goị nó là công nghệ thông tin: IT
(Information Technology). IT có thể lam
̀ công ty b ạn l ớn manh
̣
h ơn. IT cung
̃ lam
̀ ban
̣ manh
̣ mẽ h ơn. Nh ưng bây gi ờ chung
́ ta tiên
́
t ới kỷ nguyên, tôi goị nó là công nghệ d ữ liêu:
̣ DT (Detail
Technology). Nó ng ược v ới IT. IT la ̀ “Tôi có nh ưng ban
̣ không
co”,
́ DT là “Ban
̣ có nh ưng tôi không co”.

́ Tôi không cân
̀ phaỉ có no.́
DT là chia se,̉ là nhân
̣ trach
́ nhiêm.
̣ DT là cam
̉ h ứng, đam mê cho
t ương lai. Vâỵ chung
́ ta đang t ới th ời kỳ 30 n ăm sau s ự phat́ triên
̉
cua
̉ công nghệ d ữ liêu.
̣ Mà ch ắc là bố mẹ ban
̣ sẽ không thich,
́
ban
̣ bè đông
̀ trang l ứa cua
̉ ban
̣ không thich.
́
Nh ưng 30 n ăm sau
là th ời kỳ cua
̉ ban.
̣ Khi đên
́ th ời DT, tât́ cả moị ng ười đêu
̀ b ắt đâu
̀
t ừ vach
́ xuât́ phat́ nh ư nhau. Luć đo ́ ch ưa có ai là chuyên gia DT

ca.̉ Rât́ nhiêu
̀ chuyên gia IT có thể g ặp r ắc rôi.́ Vâỵ tôi muôn
́ noi:́
tài s ản tôt́ nhât́ ban
̣ đang có là tu ổi tr ẻ. Đừ ng than phiên.
̀ Nh ững
ng ười than phiên
̀ là nh ững ng ười thât́ bai.̣ Đừ ng luć nao
̀ cung
̃ noi:́
“ Ôi! Tôi không có cái nay,
̀ tôi không có cái kia.” Haỹ nghĩ về viêc̣
lam
̀ thế nao
̀ ban
̣ có thể lam
̀ moị th ứ khać đi. Hãy dùng chinh
́ bộ
nao
̃ c ủa ban
̣ để nghi.̃
5. Phải giỏi ngoại ngữ


Đi ều cuôí cung
̀ tôi muôn
́ chia se,̉ là vi ệc Tôi t ự hoc̣ tiêng
́ Anh. Tôi
hoc̣ cach
́ suy nghĩ b ằng chinh

́ bộ nao
̃ minh.
̀
Hôì con
̀ tre,̉ tôi đên
́
hồ ở Hang
̀ Châu. Gân
̀ đó có môṭ khach
́ san
̣ nhiêu
̀ ng ười ngoaị
quôć ở. Va ̀ tôi đên
́ đo ́ môĩ buôỉ sang
́ t ừ 5h sang
́ đê ̉ luyên
̣ tâp
̣
tiêng
́ Anh. Nh ững ng ười khach
́ du lich
̣ đên
́ và tôi nói chuy ện v ới
ho.̣ Tôi không hiêu
̉ vì sao ở th ời điêm
̉ đo ́ nh ưng tôi thâý nh ững gi ̀
ng ười ngoaị quôć noí v ới tôi hoan
̀ toan
̀ khać nh ững gi ̀ bố me,̣
thâỳ cô giao

́ nói và khác c ả nh ững t ờ bao
́ tôi đa ̃ đoc.
̣ T ừ đo ́ tôi b ắt
đầu h ỏi r ằng “ Đi ều đó liêu
̣ có đung
́ không?”, “Có môṭ c ơ hôị nao
̀ ở
đây không?”, “Liêu
̣ tât́ cả nh ững gi ̀ tôi lam
̀ đê ̉ tao
̣ nên điêu
̀ khać
biêṭ chỉ có thê?”
́ Haỹ nghĩ về điêu
̀ đo.́ Sau khi suy nghi ̃ xong, haỹ
b ắt tay vao
̀ lam.
̀ Tôi thâý rât́ nhiêu
̀ ng ười, đặ c biêṭ là ng ười tre,̉ có
nh ững ý t ưởng tuyêṭ v ời môĩ tôi.́ Nh ưng đên
́ sang
́ họ b ước đế n
v ăn phong
̀ và v ẫn ý nguyên nh ư v ậy. Haỹ lam
̀ khać đi. Haỹ hanh
̀
đông.
̣
V ới tât́ cả moị ng ười, m ỗi ngày đều là môṭ ngaỳ m ới.
PH ẢI LÀM VI ỆC TH ẬT CH ĂM CH Ỉ (WORK HARD AND WORK

SMART)
L ời khuyên cuôí cung
̀ tôi muôn
́ g ửi đên
́ cać ban:
̣ Ban
̣ phaỉ lam
̀
viêc̣ thâṭ ch ăm chi.̉ Ho ặc là cho ng ười khać ho ặc là cho ban
̉ thân.
Và tôi đa ̃ chon
̣ cach
́ lam
̀ viêc̣ cho ban
̉ thân minh,
̀
nh ưng lam
̀ viêc̣
cho ban
̉ thân chinh
́ là lam
̀ viêc̣ cho xã hôi.̣ N ếu b ạn muôn
́ lam
̀
viêc̣ cho ban
̉ thân, haỹ nghĩ đên
́ nh ững ng ười khac.
́ Vao
̀ th ời ky ̀
c ủa DT, haỹ ch ắc ch ắn r ằng ban

̣ đang giup
́ đơ ng ười khac.
́ B ởi
chỉ khi ng ười khać thanh
̀ công, khi ng ười khác hanh
̣ phuć thi ̀ ban
̣
m ới thanh
̀ công, ban
̣ m ới hanh
̣ phuc.
́
Cam
́ ơn tât́ cả cać ban!
̣