SO SÁNH HOẠT TÍNH KHÁNG KHUẨN của 6 DÒNG GỪNG (zingiber offcinale rosc)

TR
NG
I H C C N TH
KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C NG D NG

PHAN TH T

SO SÁNH HO T TÍNH KHÁNG KHU N C A
6 DÒNG G NG (Zingiber Offcinale Rosc)

Lu n v n t t nghi p
Nghành: CH N NUÔI – THÚ Y

n Th , 2010


TR
NG
I H C C N TH
KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C NG D NG

Lu n v n t t nghi p
Ngành: CH N NUÔI- THÚ Y

Tên

tài:

SO SÁNH HO T TÍNH KHÁNG KHU N C A
6 DÒNG G NG (Zingiber Offinale Rosc)

Giáo viên h ng d n
TS: Hu nh Kim Di u

Sinh viên th c hi n
Phan Th T
MSSV: 3077128
L p: Ch n Nuôi – Thú y K33

n Th , 2010

i


TR
NG
I H C C N TH
KHOA NÔNG NGHI P & SINH H C NG D NG
MÔN THÚ Y

tài: “So sánh ho t tính kháng khu n c a 6 dòng g ng (Zingiber Offinale
Rosc)” do sinh viên Phan Th T th c hi n t i phòng thí nghi m E009, E209 b
môn thú y và phòng E108 b môn ch n nuôi tr ng
i h c C n Th t ngày
09/08/2010 n 09/10/2010.

C n Th , ngày
tháng n m 2010 C n Th , ngày
tháng
Duy t c a B môn
Duy t c a giáo viên h

…...............................

…............................

n Th , ngày
tháng
n m 2010
Duy t Khoa Nông Nghi p & SH D

….............................................

ii

n m 2010
ng d n


I CAM OAN

Tôi cam oan r ng
qu phân tích trong
c u khoa h c nào .

tài này là do chính tôi th c hi n, các s li u thu th p và k t
tài là trung th c,
tài không trùng v i b t k
tài nghiên

C n Th , ngày

tháng
n m 2010
Sinh viên th c hi n

Phan Th T

iii


IC M

Trong quá trình th c hi n
tài, tôi ã nh n
ình, Th y Cô, anh ch và b n bè.

và

N

c nhi u s giúp

t phía Gia

Tr c tiên, con xin bày t lòng bi t n sâu s c n gia ình ã nuôi d
ng viên con trong su t th i gian h c t p và th c hi n tài.

ng

Em xin bày t lòng bi t n chân thành n Cô Hu nh Kim Di u, ng i ã
t n tình giúp , h ng d n, óng góp nh ng ý ki n quý báu cho em trong su t quá

trình h c t p và th c hi n lu n v n t t nghi p.
Em vô cùng bi t n quý Th y Cô c a 2 b môn Ch n Nuôi và Thú Y ã t n
tình d y b o, h ng d n em trong su t quá trình h c t p t i tr ng.
Xin cám n ch Nguy n Ng c Giao, anh ch cùng nhóm lu n v n t t nghi p,
t p th các b n l p Ch n Nuôi – Thú y K33 ã giúp , chia s , ng viên tôi trong
su t nh ng n m h c t p t i tr ng i h c C n Th .

Ngày

tháng
m 2010
Sinh viên th c hi n

Phan Th T

iv


CL C
Trang t a ...............................................................................................................................i
Trang duy t c a h i

ng Khoa............................................................................................ii

I CAM OAN .................................................................................................................iii
IC M

N .......................................................................................................................iv

C L C ............................................................................................................................ v

DANH M C CH

VI T T T.............................................................................................vii

DANH SÁCH B NG..........................................................................................................viii
DANH SÁCH HÌNH.............................................................................................................xi
TÓM L

C.........................................................................................................................xii

CH

NG 1:

CH

NG 2: C

2.1 S

L

TV N
S

.................................................................................................1

LÍ LU N ..........................................................................................3

C V CÂY G NG ..........................................................................................3

2.1.1 Vài nét v cây g ng .......................................................................................................3
2.1.2 Thành ph n hóa h c.......................................................................................................5
2.1.3 Tác d ng d

c lí.......................................................................................................... 11

2.1.4 Tác d ng c ch vi khu n và n m t d ch chi t g ng ..................................................14
2.2 S

L

C V VI KHU N...........................................................................................25

2.2.1 Nhóm vi khu n gram d

ng .....................................................................................25

2.2.1.1 Staphylococcus aureus .............................................................................................25
2.2.1.2 Streptococcus faecalis ..............................................................................................26
2.2.2 Nhóm vi khu n gram âm ..........................................................................................27
2.2.2.1 Salmonella spp ......................................................................................................... 27
2.2.2.2 Pseudomonas aeruginosa..........................................................................................29
2.2.2.3 Escherichia coli ........................................................................................................31
2.2.2.4 Aeromonas hydrophyla .............................................................................................33

v


2.2.2.5 Edwardsiella ictaluri.................................................................................................35

2.2.2.6 Edwardsiella tarda....................................................................................................36
CH

NG 3: PH

3.1 PH

NG TI N VÀ PH

NG PHÁP NGHIÊN C U ............................38

NG TI N NGHIÊN C U .................................................................................38

3.2.1 Th i gian và

a

m .................................................................................................38

3.2.2 Nguyên li u ................................................................................................................38
3.2.3 Thi t b và hóa ch t dùng trong thí nghi m ..................................................................38
3.2.4 Vi khu n dùng trong thí nghi m ...................................................................................39
3.2 PH
3.2.1

NG PHÁP NGHIÊN C U ................................................................................39
u ch cao thô ........................................................................................................39

3.2.1.1 Ph

ng pháp thu m u ..............................................................................................39

3.2.1.2 Chi t xu t cao thô ....................................................................................................39
3.2.1.3 Hi u su t cao thô .....................................................................................................40
3.2.1.4

m

3.2.2 Xác

cao thô .........................................................................................................40
nh tính kháng khu n.......................................................................................41

3.2.2.1 Chu n

c Mc Farland 0,5 ..................................................................................41

3.2.2.2 Chu n

vi khu n ....................................................................................................41

3.2.2.3 Xác nh n ng

c ch t i thi u .............................................................................41

3.2.2.4 Ch tiêu theo dõi .......................................................................................................42
CH

NG 4: K T QU VÀ TH O LU N .....................................................................43

4.1 Hi u su t chi t xu t các dòng cao ...................................................................................43
4.2 m

các dòng cao .......................................................................................................43

4.3 K t qu xác

nh n ng

c ch t i thi u (MIC) c a các dòng cao g ng .......................44

4.3.1 N ng

c ch t i thi u (MIC) c a cao g ng dòng 1 ..................................................44

4.3.2 N ng

c ch t i thi u (MIC) c a cao g ng dòng 2 ..................................................45

4.3.3 N ng

c ch t i thi u (MIC) c a cao g ng dòng 3 ..................................................46

vi


4.3.4 N ng

c ch t i thi u (MIC) c a cao g ng dòng 4 ..................................................47

4.3.5 N ng

c ch t i thi u (MIC) c a cao g ng dòng 5 ................................................. 48

4.3.6 N ng

c ch t i thi u (MIC) c a cao g ng dòng 6 ..................................................49

4.3.7 T ng h p k t qu n ng
c ch t i thi u (MIC) c a các dòng cao g ng trên t t c
các ch ng vi khu n th nghi m ............................................................................................50
CH

NG 5: K T LU N VÀ

NGH .........................................................................60

5.1 K t lu n..........................................................................................................................60
5.2

ngh ...........................................................................................................................60

TÀI LI U THAM KH O ..................................................................................................61

vii


DANH M C CH
CFU
DMSO

DM
GC/MS
H
MHA
MIC
MC
NA
S. aureus
S. faecalis
E. coli
S. spp
P. aeruginosa
A. hydrophila
E. tarda
E. ictaluri

VI T T T

Colony forming unit
Dimethyl Sulfoxide
Hàm l ng v t ch t khô
Gas chromatography - mass spectrometry
Hi u su t chi t cao
Muler – Hinton Agar
Minimum inhibitory (N ng
c ch t i thi u)
Mac Conkey
Nutrient Agar
Staphylococcus aureus
Streptococcus faecalis

Escherichia coli
Salmonella spp
Pseudomonas aeruginosa
Aeromonas hydrophila
Edwardsiella tarda
Edwardsiella ictaluri

viii


DANH SÁCH B NG
B ng
ng 2.1

Tên b ng

Trang

t qu tri n khai s c kí GC/MS tinh d u g ng

5

ng 2.2 Phân tích GC/MS thành ph n các ch t trong tinh d u g ng

8

ng 2.3 Thành ph n và t l các ch t trong tinh d u g ng t Thái Lan và
Trung Qu c b ng ph ng pháp phân tích GC/MS

9

ng 2.4 Thành ph n và t l ( protein, ch t x , ch t béo, m
có ngu n g c t Trung Qu c và Thái Lan

) trong g ng

10

ng 2.5 Phân tích thành ph n các ch t trong tinh d u G ng có ngu n g c
khác nhau b ng ph ng pháp NTSYSpc

10

ng 2.6 Ho t tính kháng khu n c a dich chi t g ng khi k t h p v i d ch
chi t c a chanh và t i

15

ng 2.7 Ho t tính kháng khu n c a g ng và m t s nhóm kháng sinh trên 2
ch ng vi khu n E. coli và S. typhi

17

ng 2.8 MIC (n ng
c ch t i thi u ) c a [10] - gingerol và các nhóm
kháng sinh trên vi khu n nhóm Enterococci

17

ng 2.9 So sánh thành ph n và t l các ch t trong tinh d u g ng

c chi t
xu t d i các d ng dung môi khác nhau (Natta và ctv, 2008)

19

ng 2.10 Ho t tính kháng khu n c a c a cao thô g ng khi chi t xu t b ng các
ng dung môi khác nhau.

20

ng 2.11 Ho t tính kháng khu n c a cao g ng trên 7 ch ng vi khu n th
nghi m.

22

ng 2.12

l

29

ng 2.13

li u th ng kê t n m 2006-2008 tính nh y c m c a P. aeruginosa
i v i các nhóm kháng sinh

31

ng 2.14

li u th ng kê tính nh y c m c a vi khu n E. ictaluri v i các
nhóm kháng sinh t n m 2006-2008

36

kháng c a vi khu n S. spp v i các nhóm kháng sinh

ng 4.1 Hi u su t chi t xu t c a 6 dòng g ng.

43

ng 4.2

43

m

cao các dòng g ng

ix


ng 4.3 MIC ( g/ml) c a cao g ng dòng 1 trên 8 ch ng vi khu n th
nghi m.

44

ng 4.4 MIC ( g/ml) c a cao g ng dòng 2 trên 8 ch ng vi khu n th
nghi m.

45

ng 4.5 MIC ( g/ml) c a cao g ng dòng 3 trên 8 ch ng vi khu n th
nghi m.

46

ng 4.6 MIC ( g/ml) c a cao g ng dòng 4 trên 8 ch ng vi khu n th nghi m

47

ng 4.7 MIC ( g/ml) c a cao g ng dòng 5 trên 8 ch ng vi khu n th nghi m

48

ng 4.8 MIC ( g/ml) c a cao g ng dòng 6 trên 8 ch ng vi khu n th
nghi m.

49

ng 4.9 MIC c a 6 dòng cao g ng trên 8 ch ng vi khu n thí nghi m theo m

50

x


DANH M C HÌNH
Hình

Tên hình

Trang

Hình 2.1 Cây g ng

4

Hình 4.1 MIC cao g ng dòng 1

n ng

4096 g/ml và nhóm

Hình 4.2 MIC cao g ng dòng 1
nhóm i ch ng

n ng

4096 g/ml và 128 g/ml và

54

Hình 4.3 MIC cao g ng dòng 1

n ng

2048 g/ml

54

Hình 4.4 MIC cao g ng dòng 2

n ng

4096 g/ml

55

Hình 4.5 MIC cao g ng dòng 2

n ng

2048 g/ml

55

Hình 4.6 MIC cao g ng dòng 2

n ng

64 g/ml

55

Hình 4.7 MIC cao g ng dòng 3

n ng

4096 g/ml

56

Hình 4.8 MIC cao g ng dòng 3

n ng

4096 g/ml và 64 g/ml

56

Hình 4.9 MIC cao g ng dòng 3

n ng

1024 g/ml

56

Hình 4.10 MIC cao g ng dòng 4

n ng

4096 g/ml

57

Hình 4.11 MIC cao g ng dòng 4

n ng

4096 g/ml và 64 g/ml

57

Hình 4.12 MIC cao g ng dòng 4

n ng

2048 g/ml

57

Hình 4.13 MIC cao g ng dòng 5

n ng

4096 g/ml

58

Hình 4.14 MIC cao g ng dòng 5

n ng

2048 g/ml và 1024 g/ml

58

Hình 4.15 MIC cao g ng dòng 5

n ng

512 g/ml

58

Hình 4.16 MIC cao g ng dòng 6

n ng

4096 g/ml

59

Hình 4.17 MIC cao g ng dòng 6

n ng

2048 g/ml

59

Hình 4.18 MIC cao g ng dòng 6

n ng

1024 g/ml

59

xi

i ch ng

54


TÓM L
B ng ph

C

ng pháp chi t xu t và cô quay m u, thu

quá trình chi t xu t cao g ng dòng 6

c 6 dòng cao thô qua

t hi u su t cao nh t v i H = 2,15%, hi u

su t th p nh t là cao g ng dòng 2 v i H = 0,71%. K t qu
c ghi nh n: cao nh t là m

m

6 dòng c ng

c a cao g ng dòng 5 v i 19,04% và th p nh t là

cao g ng dòng 1 v i 10,82%.
ng th i m u cao c a 6 dòng g ng

c xác

nh n ng

c ch t i thi u

(MIC) trên 5 ch ng vi khu n gây b nh cho gia súc và gia c m (S. aureus, S.
faecalis, S. spp, E. coli, P. aeruginosa) và 3 ch ng vi khu n gây b nh cho cá (A.
hydrophila, E. ictaluri, E. tarda) dùng ph
nh n ng

ng pháp pha loãng trong th ch

xác

c ch t i thi u.

K t qu cho th y: C 6 dòng cao g ng i u c ch

c s phát tri n c a 5

ch ng vi khu n E. ictaluri, S. aureus, A. hydrophila, E. tarda, P. aeruginosa nh ng
trong 6 dòng cao hi u qu kháng khu n th hi n t t nh t trên 3 ch ng: E. tarda v i
MIC t 64 g/ml

n 1024 g/ml; S. aureus v i MIC t 512 g/ml

và A. hydrophila v i MIC t 1024 g/ml
không c ch

c ch y u

l i v n c ch

c nh ng

n 4096 g/ml

n 4096 g/ml. M t s dòng cao g ng

3 ch ng: E. coli, S. faecalis, S. spp m t s dòng còn
n ng

g ng thì dòng cao th 5 và 6 c ch

cao.

u áng chú ý trong s 6 dòng cao

c t t c các ch ng vi khu n th nghi m.

i v i dòng 5 có hi u qu kháng khu n t t trên vi khu n gram d

ng S. aureus

v i MIC=512 g/ml và dòng 6 c ch t t trên vi khu n gram âm E. tarda v i
MIC=512 g/ml. M t dù 4 dòng còn l i không c ch

nh ng tác

c t t c 8 ch ng vi khu n

ng r t t t trên vi khu n gây b nh trên cá E. tarda v i MIC t 64 g/ml

n 124 g/ml.

xii


CH

NG 1:

TV N

Th gi i th c v t xung quanh chúng ta vô cùng a d ng và phong phú. Theo
th ng kê c a T ch c Y t th gi i, d c th o ã lên n 20.000 loài. i v i n c
ta c ng nh m t s n c ông Nam Á khác có truy n th ng ch a b nh theo l i y
h c c truy n t lâu i, vì v y d c th o có m t v trí r t quan tr ng. Nhi u ho t
ch t quan tr ng nh quinin, morphin…ch a th i b ng con
ng t ng h p mà
ph i chi t ra t d c th o. Thành t u nghiên c u c a các ngành sinh d c h c,
ông y h c ã cho chúng ta bi t ti m n ng kháng khu n c a nhi u loài d c th o,
giúp chúng ta ch
ng s d ng thu c kháng sinh t th c v t
ch a các b nh
nhi m khu n m t cách hi u qu . Trong b i c nh d ch b nh gia súc, gia c m di n
bi n ngày càng ph c t p nh hi n nay do nhi u lo i vi khu n l n và kháng nhi u

lo i thu c kháng sinh hóa d c, các b nh virus ang có xu h ng gia t ng thì vi c
khai thác ti m n ng ch a b nh c a d c th o
d p t t d ch b nh, gi m t n th t
kinh t …ngày càng tr nên b c thi t.
So sánh v i kháng sinh tân d c, các cây thu c kháng sinh tuy không m nh
b ng nh ng c ng
ch a kh i nhi u b nh nhi m khu n. Không nh ng th ,
chúng còn có nhi u u i m mà thu c kháng sinh tân d c không có. Tr c h t là
v n
kháng thu c. ây là chuy n nan gi i i v i kháng sinh tân d c hi n nay,
nh ng i v i kháng sinh th c v t ng i ta ch a th y hi n t ng này. u i m n i
b t c a kháng sinh th c v t là r t ít c, do ó không gây ra nh ng tai bi n nguy
hi m, nhi u khi ch t ng i nh thu c kháng sinh tân d c. Nh ng tai bi n do
penicillin, streptomycin, tetracycline, chloramphenicol…
c y h c nói n nhi u,
nh ng nh ng tai bi n do kháng sinh th c v t gây ra ch a th y tài li u nào nói n.
Gi i h n an toàn v m t c ch t c a nh ng kháng sinh th c v t l n h n kháng
sinh tân d c nhi u.
V i mong mu n b sung thêm d li u thu c có ngu n g c t t nhiên và
vi c s d ng kháng sinh th c v t thay cho kháng sinh t ng h p. Chúng tôi ti n
hành tài: “ SO SÁNH HO T TÍNH KHÁNG KHU N C A 6 DÒNG G NG
(Zingiber Offcinale Rosc ) ”.
M c tiêu c a

tài

So sánh ho t tính kháng khu n c a 6 dòng cao g ng (Zingiber Offcinale
Rosc) trên các ch ng vi khu n th nghi m
tìm ra dòng g ng có ho t tính kháng
khu n m nh nh t trong cùng i u ki n th nh ng.

1


CH
2.1 S

L

NG 2: C

S

LÍ LU N

C V CÂY G NG

2.1.1 Vài nét v cây g ng
G ng thu c h Zingiberaceae v i 45 chi và 800 loài (Newell và ctv, 1996)
tên khoa h c là Zingiber officinale Rosc t tên theo m t nhà th c v t h c ng i
Anh William Roscue vào n m 1807 (Foster, 2000).
G ng có ngu n g c t
ông Nam Châu Á, n
, Jamaica, Trung Qu c,
Srilanka, Malaysia, Indonesia, Nh t B n các n c ph ng tây tr ng nhi u g ng
nh t (Phan H u Trinh và ctv, 1986). Vi t Nam g ng tr ng r t s m t th k th 2
tr c công nguyên (
Huy Bích và ctv, 2004). Hi n nay g ng có m t kh p các
a ph ng, t vùng núi cao n vùng ng b ng và c ngoài các h i o. G ng
c x p vào l p th c v t m t lá m m, là lo i cây th o s ng lâu n m, cao t 8-80

cm (
Huy Bích và ctv, 2004) còn theo Mai V n Quy n và ctv (2000) thì g ng
cao 50-100 cm, tùy lo i t có n i cao 150 cm. G ng cho n ng su t cao 60 t n/ha
Huy Bích và ctv, 2004). G ng có nhi u công d ng,
c s d ng trong ngành
hoa ki ng, cây gia v ho c làm thu c.
Theo kinh nghi m c truy n g ng
c dùng Trung Qu c làm thu c c,
an th n, ch ng viêm và làm d tiêu,
c dùng trong b nh t , th p kh p mãn tính,
nh c u, au dây th n kinh và co c ng, hen ph qu n, bu n nôn, nôn, viêm ph
qu n.
n
g ng
c dùng d i d ng ph i s y khô và d ng
i dùng làm gia
v , s n xu t oleoresin và c t tinh d u g ng. Ng i dân Indonesia dùng g ng u ng
ch a au b ng, ho, làm thu c bôi bên ngoài da cho ph n và tr em. Bungari
g ng
c dùng d ng chè thu c
ch a c m l nh, ho, s m i, s t, viêm h ng (
Huy Bích, 2004).

2


(a)

(b)

(c)

(d)

Hình 1.1 (a), (b) cây g ng; (c), (d) c g ng

3


2.1.2 Thành ph n hóa h c
Theo
Huy Bích và ctv (2004) g ng ch a 2-3% tinh d u, thành ph n ch
y u là các h p ch t hydrocacbon sesquiterpenic: -zingiberen (35%), ar - curcumen
(17%), - farnesen (10%) và m t l ng nh các h p ch t alcol monoterpenic nh :
geraniol, linalol, borenol. Nh a d u g ng ch a 20 – 25% tinh d u và 20 – 30% ch t
cay. Thành ph n ch y u c a nhóm ch t cay là: zingeron, shogaol và zingerol trong
ó zingerol chi m t l cao nh t. Ngoài ra tinh d u g ng còn ch a -camphen, phelandren, eucalyptol và các gingerol.
Theo
ng Hoài Nam và ctv (2010) thành ph n và t l các ch t trong tinh
d u g ng
c phân tích b ng ph ng pháp GC/MS nh sau:
ng 2.1 K t qu tri n khai s c kí GC/MS (Gas chromatography/mass spectrometry)
tinh d u g ng (Zingiber officinale Rosce) ( ng Hoài Nam và ctv, 2010).
th t

Thành ph n

l (%)

1

2- heptanol

0,06

2

nonan

0,63

3

tricyclen

0,16

4

-pinen

2,78

5

camphen

8,04

6

2-ethenyl tetrahydro-2,6,6- trimethly- 2H- pyran

0,1

7

-pinen

0,6

8

6 methyl-5-heptan-2-on

2,09

9

-myrcen

2,58

10

-phellandren

0,46

11

cymen

1,18

12

cineol

15,94

4


13

2-heptanol, acetat

0,07

14

- terpinen

0,1

15

terpinolen

0,41

16

- p-dimethyl styren

0,24

17

2-dodecanon

0,5

18

perillen

0,21

19

linnalol

2,15

20

borneol

0,08

21

2-ethenyl-1,1-dimethyl-3-methylen-cyclohexan

0,14

22

camphor

0,23

23

9-heptadecanon

0,12

24

- phellandren-8-ol

0,42

25

terpinen-4-ol

0,35

26

crypton

0,45

27

p-cymen-8-ol

0,74

28

terpinen-8-ol

2,75

29

-citral

8,77

30

-citral

14,12

31

borneol acetat

0,25

32

2-undecanon

0,68

33

- elemen

0,11

5


34

citronellol acetat

0,28

35

longifolen

0,49

36

copaen

0,69

37

geraniol

0,5

38

-elemen

0,79

39

farnesyl aceton

0,11

40

-elemen

0,12

41

-sinensal

0,09

42

-gurjunen

0,13

43

iso-Caryophyllen

0,68

44

-selinen

0,78

45

-amorphen

0,17

46

-curcumen

6,56

47

zingiberen

7,75

48

-farnesen

6,09

49

-cadinen

0,78

50

-sesquiphellandren

3,81

51

-Guainen

0,06

52

-lonon

0,16

53

elemol

0,2

54

-Gurjunen

0,24

6

55

nerolidol

0,33

56

eudesmol

0,48

57

- bosabolol

0,07

58

-cedren

0,16

59

4- (1,5-dimethyl-hex-4-enyl) cyclohex-2-enon

0,23

60

farnesol

0,15

61

caryophyllen oxid

0,06

Hi u su t chi t xu t tinh d u

0,19

Ghi chú: k t qu phân tích còn m t s ch t hi n di n v i t l < 0,06%

Theo El-Baroty và ctv (2010) d a trên k t qu phân tích GC/MS thành ph n
và t l các ch t trong tinh d u g ng nh sau:
ng 2.2 Phân tích GC/MS thành ph n các ch t trong tinh d u g ng (El- Baroty và
ctv, 2010).
th t

Thành ph n

l (%)

1

- pinene

0,1

2

limonene

5,08

3

- phellandrene

0,12

4

1,8- cineole

0,63

5

nerol

0,25

6

geranial

0,23

7

cis-caryophyllene

15,29

8

ar-curcumene

6,62

9

- zingiberene

13,97

7


10

apo farnesal- 2 dihydro

5,08

11

-bisabolene

7,84

12

-farnesene

10,52

13

-Bisabolene

3,34

14

-sesquiphellandrene

25,16

15

-bisabolene (Z)

4,35

16

ng s

98,58

17

Hi u su t chi t xu t tinh d u (g/100g)

0,96

Ghi chú: K t qu phân tích còn có s hi n di n c a m t s ch t khác nh ng t l nh h n 0,05%.

Theo Sultan và ctv (2005) k t qu phân tích GC/MS cho th y, g ng có ngu n
g c khác nhau thì thành ph n và t l các ch t trong tinh d u hoàn toàn khác nhau.
ng 2.3 Thành ph n và t l các ch t trong tinh d u g ng t Thái Lan và Trung
Qu c b ng ph ng pháp phân tích GC/MS (Sultan và ctv, 2005).
Thành ph n các ch t trong tinh
u g ng

l (%) các ch t trong tinh
u g ng (Thái Lan)

l (%) các ch t
trong tinh d u g ng
(Trung Qu c)

- pinene

3,59

0,305

- phellandrene

2,84

1,02

myrecene

1,58

1,82

-terpinene

2,49

2,88

1,8-cineol

3,87

2,40

citral

5,39

4,5

zingibrene

30,81

8,0

-pinene

0,74

-

-terpinene

-

6,50

Ghi chú: “- ”, không hi n di n.

8

ng 2.4 Thành ph n và t l (protein, ch t x , ch t béo, m
c t Trung Qu c và Thái Lan (Sultan, 2005).

Thành ph n

ng c a Trung Qu c (%)

) trong g ng có ngu n

G ng c a Thái Lan (%)

m

89,2

88,00

Protein

12,25

6,67

Ch t x

6,00

15,00

Ch t béo

7,78

9,00

Theo Koroch và ctv (2007) s d ng ph ng pháp phân tích NTSYSpc cho
th y g ng có ngu n g c khác nhau thì thành ph n và t l các ch t trong tinh d u
khác nhau.
ng 2.5 Phân tích thành ph n và t l các ch t trong tinh d u G ng có ngu n g c
khác nhau b ng ph ng pháp NTSYSpc (Numerical taxonomy system computer
personal) (Koroch, 2007).

Thành ph n (%)
Thành ph n hóa h c c a g ng

Madagascar

Khu buôn bán
Ghana

1

2

1

2

3

- pinene

7,4

0,1

3,1

1,7

2,6

-

camphene

22,8

1,0

10,4

5,7

8,1

0,2

- phellandrene

8,2

0,9

9,1

5,4

7,3

0,4

1,8- cineole

8,7

2,0

4,1

2,2

3,2

0,9

neral

2,4

6,4

-

0,1

-

11,2

geraniol

4,2

14,6

-

0,2

0,1

17,8

9


geranyl acetate

-

8,3

-

-

-

-

ar-curcumene

15,3

7,7

8,8

8,2

9,1

4,5

- zingiberene

5,2

22,9

36,2

42,2

39,7

18,1

-bisabolene

7,4

8,5

10,1

11,5

11,3

6,4

- sesquiphellandrene

6,3

6,5

9,6

15,3

10,9

6,8

ng s

94,1

90,6

96,4

96,6

96,0

80,7

Ghi chú : “-”, không hi n di n.

Theo Nguy n Th Bích Thuy n và Nguy n Ng c H nh (2007) g ng
“Kintoki” di th c t Nh t B n
c tr ng t i c L c khi ó hàm l ng tinh d u
0,24% so v i gi ng g ng Vi t Nam tr ng t i c L c là 0,18%. K t qu phân tích
b ng GC/MS cho th y, hàm l ng các c u t chính nh : zingiberene, - bisabolene,
-sequiphellandrene trong tinh d u g ng c ng thay i theo các vùng tr ng khác
nhau. Các cây g ng này

c tr ng Lâm
ng v i hàm l ng zingiberene cao
nh t là 28,07% so v i cây tr ng
c L c là 20,39% và Phú Yên là 20,71%
trong khi gi ng g ng Vi t Nam dao ng kho ng t 14,27-16,15%.
2.1.3 Tác d ng d

c lí c a g ng

Theo Fuhrman và ctv (2000) tác ng c a g ng trên huy t áp ch a
c xác
nh rõ nh ng khi dùng g ng có th làm gi m cholesterol trên ng v t thí nghi m
do s gián o n trong quá trình sinh t ng h p ng th i g ng có th làm gi m t n
th ng i v i ch ng x v a ng m ch do các ch t trong g ng có kh n ng c
ch quá trình oxi hóa.
Theo nghiên c u c a Kobayashi và ctv (1988), g ng
c xem nh là thu c
tr tim. G ng tác ng i l p trên quá trình s n sinh c ng nh s ng ng k t ti u
c u (Srivastava và ctv, 1986; Jansse và ctv, 1996; Koo và ctv, 2001; Thomson và
ctv, 2002). Nh ng tác ng làm ng ng k t ti u c u còn ph thu c li u l ng s
d ng, theo ó m t nghiên c u cho th y khi s d ng 4 gram g ng m i ngày trong
kho ng th i gian 3 tháng hoàn toàn không gây nh h ng nh ng k t qu ng c l i
n u s d ng v i li u duy nh t 10 gram (Bordia và ctv, 1997).
Trong thành ph n c a g ng có ch t ch ng viêm loét d dày và có hi u qu
ngay c khi d dày b t n th ng do hóa ch t NSAIDs (non steroidal antiinflammatory drugs còn g i là thu c ch ng viêm) và ngay c nh ng t n th ng do

10


stress (Yamahara và ctv, 1988; Al- Yahfa và ctv, 1989; Yamahara và ctv, 1992;

Yoshikawa và ctv, 1994).
So v i nh ng thu c ch ng nôn thông th ng g ng c ng có hi u qu
iv i
nh ng tr ng h p nôn xu t hi n sau khi ph u thu t ho c trong nh ng tr ng h p
nôn do i u tr b ng ph ng pháp hóa h c tr li u và bao g m c nh ng c n nôn
kéo dài i v i ph n trong th i gian mang thai (Pongrojpaw và ctv, 2003; Meyer
và ctv, 1995; Fischer- Rasmusser và ctv, 1991).
Theo Schmid và ctv (1994), Lien và ctv (2003) dùng g ng c ng có
tác d ng i u tr b nh tiêu ch y nghiên c u trên
c kh ng nh b i Stewart và ctv
(1991), Ch t 6- shogoal trong g ng có th làm nh h ng n mô c tr n c a ru t,
k t qu
c ghi nh n t thí nghi m invitro trên chu t lang (Hashimoto và ctv,
2002) ng th i 1 gram g ng t i có th làm gi m s t ng ti t d ch v thông qua c
ch làm gi m hàm l ng prostaglandin nh ng còn ph thu c vào li u l ng s
d ng (Thomson và ctv, 2002; Gonlachanvit và ctv, 2003).
Ch t 6-shogoal trong g ng có kh n ng c ch quá trình chuy n hóa và s
t ng h p prostaglandin do ó g ng
c xem nh là ch t ch ng viêm (ch t 6shogal ch có trong g ng bán khô nh ng không có trong g ng t i) k t qu này d a
trên thí nghi m invitro th và chu t c a Suckawa và ctv (1986), Mascolo và ctv
(1989). G ng làm c ch m nh s t ng h p prostaglandin hi u qu h n so v i các
thu c ch ng viêm (Flynn và ctv, 1986; Kiuchi và ctv, 1992; Guh và ctv, 1995).
Theo Shen và ctv (2003) cho r ng dùng g ng có th i u tr ch ng th p
kh p và viêm x ng ng th i d ch chi t g ng còn ng n ng a quá trình viêm
rãnh kh p x ng s n.
Theo Murakami và ctv (2002) g ng có th ng n ch n tri t s phát tri n và
s t ng sinh c a t bào ung th . D a trên thí nghi m invitro cho th y ch t
zerumbone trong g ng có th làm gi m viêm ru t và ung th k t tràng chu t
(thông qua c ch làm c ch s ho t ng c a enzyme COX-2 (cyclo oxygenase).
Theo nh n nh c a Bode và ctv (2001) các ch t 6- gingerol và 6-paradol

trong g ng ch ng l i s t ng sinh và s xu t hi n các kh i u nh ng theo Lee và ctv
(1998) ch t 6- gingerol và 6 - paradol có th là ch t c h i cho t bào ho c c ch
s n sinh t bào máu gây b nh b ch c u ng i.
T thí nghi m invitro, d ch chi t g ng b ng methanol có th ng n ng a và
c ch các kh i u trên da c a chu t (Katiya và ctv, 1996) ng th i d ch chi t c ng
có vai trò là ch t mi n d ch (Liu và ctv, 2003).
D ch chi t g ng còn tác ng n hoocmon androgenic trên chu t làm t ng
ng tinh trùng sau 3 tháng s d ng g ng (Kamtchowing và ctv, 2002). Tiêm d ch

11


chi t vào màng xoang b ng chu t có th làm gi m tác h i do b c x và t vong
do quá trình ti p xúc v i các tia b c x (Jagetia và ctv, 2003). Bên c nh ó c ng có
kh n ng c ch s s n sinh acetylcholine và histidine, ch t gingerol trong g ng
làm t ng ti t d ch m t (Yamahara và ctv, 1985)
Các nhà khoa h c
c ã phát hi n th y, n c g ng có kh n ng c ch s s n
sinh c a t bào ung th và gi m b t tác d ng ph c a các thu c ch ng ung th . Các
chuyên gia Philippin cho r ng g ng có tác d ng ch ng au r ng, th c nghi m cho th y các
ch t zingiberol, zingiberen, aldehyde... trong g ng có tác d ng tiêu viêm, gi m au và di t
khu n. Các chuyên gia Hà Lan phát hi n th y trong g ng có nh ng ch t tác d ng gi ng
nh thu c kháng sinh và tác d ng c a chúng rõ nh t i v i các ch ng viêm nhi m do vi
khu n Salmonella gây ra (Trang Xuân Chi, 2010).

2.1.4 Tác d ng c ch vi khu n và n m t d ch chi t cây G ng
Theo Mascolo và ctv (1989) cho r ng, g ng có th làm gi m s ng phù và s t
trên chu t, d ch chi t g ng có th c ch s phát tri n c a các ch ng vi khu n gram
ng và gram âm. Chi t ch t sesquiterpenic trong g ng có th c ch
c virut

Epstein Barr (Denyer và ctv, 1994; Vimala và ctv, 1999).
Theo Souhair và ctv (1980) g ng n ng
10% có th c ch s phát tri n
c t aflatoxin nh ng c ch s phát tri n c a n m Aspergillus flavus ph i n ng
cao h n. Nh ng theo Madhyastha và ctv (1985) cho th y b t r g ng là ch t
n n t t nh t cho s phát tri n c a c a n m Aspergillus parasiticus và s n sinh ra
aflatoxin. Oiye và ctv (2002) cho r ng s sinh ra aflatoxin do Aspergillus flavus d a
trên các ch t có v cay.
Theo Nanir và ctv (1987) g ng có th
c ch s phát tri n c a n m
Aspergillus flavus ngu n g c sinh ra aflatoxin gây ung th . Bên c nh ó g ng t i
có th c ch s phát tri n c a n m: Aspergillus niger, Saccharomyces cerevisiae,
Mycoderma spp và Lactobacillus acidophilus n ng
4%, 10%, 12% và 14%
ng ng v i nhi t
môi tr ng xung quanh.
Theo Mascolo và ctv (1989) g ng có th
u tr
c nh ng b nh nhi m
khu n, do d ch chi t g ng có kh n ng c s phát tri n c a các ch ng vi khu n:
gram d ng (Bacillus subtilis, B. anthracis, S. aureus, S. epidermidis và S.
haemolyticus), các ch ng gram âm (E. coli 7075, E. coli Bb, Proteus mirabilis, S.
typhi và P. aeruginosa).
Các tinh d u trong g ng là nh ng ch t có ho t tính kháng khu n cao, thí
nghi m khi s d ng methanol làm dung môi chi t cao thô k t qu cao g ng có th
c ch s phát tri n c a 19 ch ng vi khu n Helicobacter pylori v i MIC = 6,25-50
g/ml (Martins và ctv, 2001; Mahady và ctv, 2003).

12