B
GIÁO D C VÀ ðÀO T O
TRƯ NG ð I H C NÔNG NGHI P HÀ N I
----------
----------
NGUY N VĂN TH C
ðÁNH GIÁ TÁC ð NG C A VI C TH C HI N
PHƯƠNG ÁN QUY HO CH S
D NG ð T ð N PHÁT TRI N
KINH T , XÃ H I VÀ MÔI TRƯ NG TRÊN ð A BÀN
HUY N BÌNH GIANG - T NH H I DƯƠNG
LU N VĂN TH C SĨ NÔNG NGHI P
Chuyên ngành
: QU N LÝ ð T ðAI
Mã s
: 60.62.16
Ngư i hư ng d n khoa h c: PGS.TS. LÊ THÁI B T
HÀ N I - 2010
L I CAM ðOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên c u c a riêng tơi. Các s
li u, k t qu nêu trong lu n văn là trung th c và chưa t ng ñư c s d ng ñ
b o v m t h c v nào.
Tơi cam đoan r ng, m i s giúp đ cho vi c th c hi n lu n văn này
đã đư c c m ơn và các thơng tin trích d n trong lu n văn đ u đư c ch rõ
ngu n g c.
Hà N i, ngày ….. tháng…. năm 2010
Tác gi lu n văn
Nguy n Văn Th c
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... i
L I C M ƠN
Trong quá trình th c hi n lu n văn nhi u t p th và cá nhân đã nhi t
tình giúp đ , t o ñi u ki n thu n l i ñ tôi hồn thành b n lu n văn này. Tơi
xin ghi nh n và trân tr ng c m ơn t t c s giúp đ q báu đó.
Trư c h t, tôi xin chân thành c m ơn PGS.TS. Lê Thái B t H i Khoa
h c ð t Vi t Nam ñã tr c ti p hư ng d n tôi trong su t th i gian th c hi n
lu n văn.
Tôi xin chân thành c m ơn s góp ý chân thành c a các th y, cô giáo
Khoa ð t và Môi trư ng, Vi n ñào t o sau ð i h c - Trư ng ð i h c Nông
nghi p Hà N i ñã t o ñi u ki n thu n l i cho tơi hồn thành lu n văn.
Tơi xin chân thành c m ơn y ban nhân dân, Phòng Tài ngun và Mơi
trư ng, Phịng Kinh t , Phịng Th ng kê huy n Bình Giang, đã giúp đ tơi
trong th i gian nghiên c u, th c hi n lu n văn.
Tôi xin chân thành c m ơn các h nơng dân đã t o đi u ki n thu n l i
cho tơi trong q trình đi u tra, ph ng v n nông h .
Tôi xin chân thành c m ơn t i ngư i thân trong gia đình, b n bè và
đ ng nghi p đã t o nh ng ñi u ki n t t nh t cho tơi trong q trình th c
hi n lu n văn này.
M t l n n a tôi xin trân tr ng c m ơn!
Hà N i, ngày ….. tháng…. năm 2010
Tác gi lu n văn
Nguy n Văn Th c
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... ii
M CL C
L i cam ñoan
i
L i c m ơn
ii
M cl c
iii
Danh m c các ch vi t t t
v
Danh m c b ng
vi
Danh m c hình
vii
1.
M ð U
1
1.1.
Tính c p thi t c a đ tài
1
1.2.
M c đích nghiên c u
2
1.3.
Yêu c u c a ñ tài
3
2.
T NG QUAN NGHIÊN C U C A ð TÀI
4
2.1.
T ng quan v cơng tác quy ho ch s d ng đ t
4
2.2.
T ng quan v ñánh giá tác ñ ng kinh t , xã h i và môi trư ng
2.3.
Nh ng nghiên c u v ñánh giá tác ñ ng kinh t - xã h i, môi trư ng
trong các phương án quy ho ch phát tri n
3.
12
34
ð I TƯ NG, PH M VI; N I DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP
NGHIÊN C U
40
3.1.
ð i tư ng và ph m vi nghiên c u
40
3.2.
N i dung nghiên c u
40
3.3.
Phương pháp nghiên c u
41
4.
K T QU NGHIÊN C U VÀ TH O LU N
43
4.1.
Khái quát ñi u ki n t nhiên, kinh t - xã h i huy n Bình Giang
43
4.1.1. ði u ki n t nhiên
43
4.1.2. Th c tr ng phát tri n kinh t - xã h i
46
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... iii
4.2.
ðánh giá tác ñ ng c a vi c th c hi n phương án quy ho ch s d ng
ñ t ñ n phát tri n kinh t , xã h i và môi trư ng
53
4.2.1. K t qu th c hi n các ch tiêu quy ho ch s d ng ñ t
53
4.2.2. ðánh giá tác ñ ng c a vi c th c hi n phương án quy ho ch s
d ng ñ t ñ n phát tri n kinh t , xã h i c a huy n
57
4.2.3. ðánh giá tác ñ ng c a vi c th c hi n phương án quy ho ch s
d ng đ t đ n mơi trư ng.
4.3.
78
ð xu t m t s gi i pháp gi m thi u nh ng tác ñ ng b t l i ñ n phát
tri n kinh t , xã h i và môi trư ng
83
4.3.1. Nh ng gi i pháp nh m gi m thi u tác ñ ng tiêu c c ñ n v n ñ
kinh t , xã h i
83
4.3.2. Nh ng gi i pháp ñ h n ch ô nhi m môi trư ng
86
5.
K T LU N VÀ KI N NGH
89
5.1.
K t lu n
89
5.2.
Ki n ngh
91
TÀI LI U THAM KH O
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... iv
92
DANH M C CÁC CH
VI T T T
PAQHSDð
: Phương án quy ho ch s d ng ñ t
QHKHSDð
: Quy ho ch, k ho ch s d ng ñ t
QHSDð
: Quy ho ch s d ng ñ t
ðTM
: ðánh giá tác ñ ng môi trư ng
KTXH
: Kinh t , xã h i
ANLT
: An ninh lương th c
KCN
: Khu công nghi p
CCN
: C m công nghi p
NN
: Nông nghi p
PNN
: Phi nông nghi p
CSD
: Chưa s d ng
MNCD
: M t nư c chuyên dùng
TNHH
: Trách nhi m h u h n
TTCN
: Ti u th công nghi p
CNVC
: Công nhân viên ch c
DMC
: ðánh giá môi trư ng chi n lư c
CNH
: Công nghi p hóa
HðH
: Hi n đ i hóa
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... v
DANH M C B NG
STT
4.1.
Tên b ng
Di n tích, năng su t, s n lư ng m t s cây tr ng chính
Trang
huy n
Bình Giang, giai đo n 2005 - 2010
48
4.2.
K t qu th c hi n quy ho ch s d ng ñ t ñ n năm 2005
53
4.3.
K t qu th c hi n các ch tiêu ñi u ch nh quy ho ch s d ng ñ t
ñ n năm 2010
4.4.
Chuy n d ch cơ c u s d ng ñ t và cơ c u kinh t trên đ a bàn
huy n Bình Giang t nh H i Dương
4.5.
59
Ch s tăng, gi m di n tích và s n lư ng lúa giai ño n 2000 2010 huy n Bình Giang t nh H i Dương
4.6.
56
62
Ch s tăng, gi m di n tích và s n lư ng ni tr ng th y s n giai
đo n 2000 - 2010 huy n Bình Giang t nh H i Dương
62
4.7.
Ch t lư ng cơ s h t ng trư c và sau thu h i
67
4.8.
Hi u qu kinh t s d ng ñ t (GDP/ha ñ t - giá Cð 1994)
69
4.9.
Ngh nghi p c a các lao ñ ng trong gia đình trư c và sau khi b
thu h i ñ t
76
4.10.
Bi n ñ ng thu nh p c a h nơng dân b thu h i đ t
77
4.11.
Hình th c s d ng ti n đ n bù c a h nông dân b thu h i ñ t
78
4.12.
M c ñ ô nhi m môi trư ng trư c và sau khi thu h i ñ t
82
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... vi
DANH M C HÌNH
STT
Tên hình
Trang
4.1
Cánh đ ng lúa xã Tân H ng huy n Bình Giang
4.2
60
ðư ng cao t c Hà N i - H i Phịng đi qua đ a bàn huy n
Bình Giang
65
4.3
Tr m bơm C u S p - huy n Bình Giang
66
4.4
Tr m y t xã Tân Vi t - huy n Bình Giang
67
4.5
Thư vi n huy n Bình Giang
68
4.6
C m cơng nghi p đư ng 20A - xã Vĩnh H ng
71
4.7
C m công nghi p trên đư ng 392
71
4.8
C m cơng nghi p Tân H ng - huy n Bình Giang
72
4.9
C m cơng nghi p Bá ðơng - xã Bình Minh
73
4.10
Rác th i gây ơ nhi m môi trư ng xã Tân H ng - huy n Bình Giang
79
4.11
Nhà máy x tr c ti p ra sơng, ru ng đ ng t i c m cơng nghi p
Bình Giang
Trư ng ð i h c Nơng nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... vii
81
1. M
ð U
1.1. Tính c p thi t c a ñ tài
ð t ñai là ñi u ki n chung (kho ng không gian lãnh th c n thi t) ñ i v i
m i quá trình s n xu t trong các ngành kinh t qu c dân và m i ho t ñ ng c a
con ngư i. ð t đai cịn là m t lĩnh v c h t s c nh y c m, tr c ti p tác ñ ng
ñ n phát tri n KTXH c a ñ t nư c, t ng ñ a phương, cơ quan, ñơn v , c ng
ñ ng dân cư và ngư i dân. Do đó tri n khai th c hi n t t công tác qu n lý, s
d ng ñ t ñai theo quy ñ nh c a pháp lu t là v n ñ h t s c quan tr ng c a các
c p chính quy n, các cơ quan, t ch c và ngư i dân.
Chính sách đ t đai tác đ ng m nh m ñ n quy n l i c a ngư i s d ng
ñ t và ñ n k t qu th c hi n k ho ch phát tri n KTXH, nên c n đư c nhìn
nh n m t cách đ y đ hơn thơng qua vi c ñánh giá ñúng nh ng thành t u ñ t
ñư c, nh ng m t y u kém và t n t i; t đó đ ra các ch trương, chính sách,
gi i pháp tích c c nh m phát huy m nh m ngu n l c to l n c a ñ t nư c.
Quy ho ch s d ng ñ t là m t trong nh ng n i dung quan tr ng ñ th c
hi n ch c năng qu n lý nhà nư c v đ t đai. Thơng qua vi c th c hi n
PAQHSDð s ñáp ng nhu c u ñ t cho các ngành, lĩnh v c ph c v m c tiêu
phát tri n KTXH. Chuy n ñ i cơ c u s d ng ñ t theo phương án quy ho ch
góp ph n tác đ ng m nh ñ n tăng trư ng và chuy n d ch cơ c u kinh t , cơ
c u lao ñ ng, gi i quy t vi c làm, tăng năng su t lao ñ ng và t o ngu n thu
ñáng k cho ngân sách;…
Bên c nh nh ng thành qu ñã ñ t ñư c, QHSDð trong th i gian qua
cũng còn m t s t n t i như ch t lư ng c a PAQHSDð chưa theo k p v i t c
ñ phát tri n KTXH, tính n đ nh chưa cao; t đó thư ng xuyên ph i ñi u
ch nh, b
sung. Nguyên nhân chính là do q trình th c hi n cơng tác
1
QHSDð chưa có nh ng cu c đi u tra ñ y ñ , chi ti t; công tác d báo phát
tri n chưa t t, chưa có t m nhìn chi n lư c, …
Bình Giang là huy n n m
phía Tây Nam t nh H i Dương, có di n tích
t nhiên là 104,7 km2, v i 108 nghìn ngư i. Th c hi n Lu t đ t ñai, huy n ñã
ti n hành l p QHSDð giai ño n 1998 - 2010 và ñi u ch nh QHSDð giai ño n
2006 - 2010 ñã ñư c c p có th m quy n phê duy t. ðây là cơ s quan tr ng
ñ th c hi n công tác qu n lý nhà nư c v ñ t ñai như: thu h i ñ t, giao ñ t,
cho thuê ñ t, cho phép chuy n m c đích s d ng đ t... góp ph n thúc ñ y phát
tri n KTXH và b o v mơi trư ng sinh thái trên đ a bàn huy n.
Vi c chuy n m c đích s d ng ñ t trong th i gian qua góp ph n tăng
trư ng và chuy n d ch cơ c u kinh t trên ñ a bàn huy n. Tuy nhiên cũng gây
tác đ ng khơng nh đ n đ i s ng ngư i dân có đ t b thu h i, ñ n v n ñ an
ninh lương th c, đ n mơi trư ng s ng và tính b n v ng trong quá trình phát
tri n,… Vì v y, c n có cách nhìn t ng qt v tác ñ ng c a vi c th c hi n
PAQHSDð đ n phát tri n KTXH và mơi trư ng giai đo n 1998 - 2010, t đó
đưa ra nh ng gi i pháp nh m phát huy nh ng m t tích c c và h n ch nh ng
nh hư ng b t l i c a vi c th c hi n PAQHSDð; góp ph n nâng cao hi u qu
và tính kh thi c a PAQHSDð cho giai ño n ti p theo.
Xu t phát t nh ng v n ñ nêu trên, vi c ti n hành nghiên c u ñ tài
“ðánh giá tác ñ ng c a vi c th c hi n phương án quy ho ch s d ng ñ t
ñ n phát tri n kinh t , xã h i và mơi trư ng trên đ a bàn huy n Bình Giang
- t nh H i Dương” là c n thi t.
1.2. M c đích nghiên c u
- ðánh giá tình hình qu n lý, s d ng đ t ñai; chuy n d ch cơ c u s
d ng ñ t theo phương án quy ho ch tác ñ ng ñ n phát tri n KTXH. T ñó
phát hi n nh ng tác đ ng có l i cũng như nh ng nh hư ng b t l i ñ n ngư i
s d ng ñ t ñ có gi i pháp kh c ph c, góp ph n nâng cao hi u qu và tính
kh thi c a PAQHSDð.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 2
- ðánh giá m c ñ
nh hư ng ñ n mơi trư ng khi chuy n m c đích s
d ng đ t đ hình thành các d án xây d ng khu công nghi p, ti u th công
nghi p, làng ngh ,… T đó đưa ra các gi i pháp gi m thi u ô nhi m môi
trư ng khi tri n khai th c hi n PAQHSDð góp ph n phát tri n b n v ng trên
ñ a bàn huy n.
1.3. Yêu c u c a ñ tài
- Ph i n m v ng chính sách, pháp lu t ñ t ñai v QHSDð và các văn
b n có liên quan.
- Ngu n s li u, tài li u ñi u tra thu th p ph i có đ tin c y, chính xác,
trung th c và khách quan; ph n ánh ñúng th c tr ng phát tri n KTXH, mơi
trư ng và tình hình th c hi n PAQHSDð.
- ðưa ra ñư c nh ng tác đ ng có l i cũng như nh ng nh hư ng b t l i
c a vi c th c hi n phương án QHSDð đ có gi i pháp kh c ph c, góp ph n
nâng cao hi u qu và tính kh thi c a PAQHSDð ñ phát tri n b n v ng.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 3
2. T NG QUAN NGHIÊN C U C A ð TÀI
2.1. T ng quan v công tác quy ho ch s d ng đ t
2.1.1. Vai trị c a Quy ho ch s d ng ñ t ñ i v i phát tri n kinh t , xã h i
và b o v mơi trư ng
Trong xã h i, đ t đai có nhi u ch c năng s d ng vì th ln ln t n
t i mâu thu n gi a m t bên là l i ích kinh t , xã h i và m t bên là mơi trư ng
c n s d ng đúng và b n v ng. Ngay trong vi c s d ng đ t vì l i ích kinh t ,
xã h i cũng t n t i nhi u mâu thu n; gi a m c đích s d ng này v i m c đích
s d ng khác, gi a l i ích c a giai c p này v i l i ích c a giai c p khác, gi a
các ch s d ng ñ t v i nhau.... ð đi u hồ các l i ích và gi i quy t các mâu
thu n gi a chúng c n ph i có m t cơng c ñi u ch nh mang tính ch t qu c
gia, ñó là QHSDð.
Quy ho ch s d ng ñ t là h th ng các bi n pháp c a Nhà nư c v t
ch c, qu n lý nh m m c đích s d ng hi u qu t i ña tài nguyên ñ t, v i các
ngu n tài nguyên thiên nhiên khác, b o v môi trư ng ñ phát tri n b n v ng
trên cơ s phân b qu ñ t vào các m c đích phát tri n kinh t , xã h i, an ninh
qu c phịng theo đơn v hành chính các c p [11].
T nh ng phân tích nêu trên cho th y vi c l p QHKHSDð có ý nghĩa
đ c bi t quan tr ng khơng ch cho trư c m t mà c lâu dài. Căn c vào ñ c
ñi m ñi u ki n t nhiên, phương hư ng, nhi m v và m c tiêu phát tri n
KTXH c a m i vùng lãnh th , QHSDð ñư c ti n hành nh m ñ nh hư ng cho
các c p, các ngành trên ñ a bàn; xác l p s
n ñ nh v m t pháp lý cho công
tác qu n lý Nhà nư c v ñ t ñai; làm cơ s ñ ti n hành giao ñ t và ñ u tư ñ
phát tri n s n xu t, ñ m b o an ninh lương th c, ph c v các nhu c u dân
sinh, văn hoá - xã h i.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 4
M t khác, QHSDð còn là bi n pháp h u hi u c a Nhà nư c nh m t
ch c l i vi c s d ng ñ t đai theo đúng m c đích, h n ch s ch ng chéo
gây lãng phí đ t đai, tránh tình tr ng chuy n m c đích tuỳ ti n, làm gi m
sút nghiêm tr ng qu ñ t nơng, lâm nghi p (đ c bi t là di n tích tr ng
lúa và đ t lâm nghi p có r ng); ngăn ch n các hi n tư ng tiêu c c, tranh
ch p, l n chi m hu ho i ñ t, phá v cân b ng sinh thái, gây ô nhi m
môi trư ng d n ñ n nh ng t n th t ho c kìm hãm s n xu t, phát tri n
KTXH và các h u qu khó lư ng v tình hình b t n đ nh chính tr , an
ninh qu c phịng
t ng đ a phương; đ c bi t là trong giai ño n chuy n
sang n n kinh t th trư ng.
2.1.2. Tình hình tri n khai quy ho ch s d ng ñ t qua các th i kỳ
Tuỳ thu c vào nh n th c cũng như ñ c ñi m và nhi m v phát tri n
KTXH c a ñ t nư c trong t ng th i kỳ và giai ño n khác nhau; cơng tác
QHSDð cũng có nh ng bư c đi và n i dung khác nhau:
- Th i kỳ trư c Lu t ð t đai 1987: trư c khi có Lu t ð t ñai năm 1987,
QHSDð chưa ñư c quan tâm ñúng m c; v n ñ “quy ho ch s d ng ñ t ñai”
ch ñư c ñ c p ñ n trong “T ng sơ ñ phát tri n và phân b l c lư ng s n
xu t c a Vi t Nam th i kỳ 1986 - 2000”, cũng như trong h u h t các sơ đ
b ng nh ng tính tốn cân đ i có h th ng t nhu c u s d ng ñ t c a các
ngành, các c p.
- Th i kỳ t năm 1987 ñ n trư c khi có Lu t ð t đai 1993:
Năm 1987 Lu t ð t ñai ñ u tiên c a nư c ta đư c ban hành, trong đó có
quy đ nh v vi c l p và th c hi n QHKHSDð (ði u 9 - quy ho ch và k ho ch
hố vi c s d ng đ t ñai là m t trong 7 n i dung qu n lý Nhà nư c ñ i v i ñ t
đai). Trong giai đo n này, cơng tác l p QHSDð c p xã ñã rõ nét hơn v i 02
văn b n hư ng d n c a T ng c c Qu n lý ru ng ñ t là Thông tư s
106/QHKH/Rð ngày 15/4/1991 hư ng d n v công tác quy ho ch phân b
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 5
ñ t ñai và tài li u hư ng d n l p quy ho ch phân b ñ t đai theo lãnh th hành
chính xã (ngày 17/8/1992) [25].
Có th coi đây là th i kỳ tri n khai cơng tác l p quy ho ch phân b s
d ng ñ t ñai theo lãnh th hành chính c p xã trên ph m vi c nư c. Tuy
nhiên, ñ i v i các c p lãnh th hành chính l n hơn (c p huy n, t nh và c
nư c), QHSDð v n ch ñư c ñ c p như phương hư ng s d ng tài nguyên
ñ t, ch y u ph c v cho phát tri n nơng, lâm nghi p, đ ng th i đáp ng
nh ng địi h i c a n n kinh t , cũng như yêu c u v qu n lý đ t đai lúc đó.
- Th i kỳ t khi có Lu t ð t đai 1993 đ n trư c Lu t ð t ñai 2003:
Lu t ð t đai năm 1993 đư c thơng qua t i Kỳ h p th 3 Qu c h i khóa IX
(ñư c s a ñ i, b sung m t s ñi u vào các năm 1998 và 2001). Trong các
Lu t này, nh ng ñi u kho n v quy ho ch s d ng ñ t ñai ñã ñư c quy ñ nh
c th hơn (t i các ði u 1, 13, 16, 17 và 18) so v i Lu t ð t ñai 1987, t o cơ
s pháp lý v ng ch c cho công tác l p QHSDð. Ngồi ra cịn có các văn b n
dư i lu t và các văn b n ngành, cũng như các văn b n c a t ng ñ a phương
(dư i các hình th c Ngh đ nh, Ch th , Quy t đ nh, Cơng văn...) tr c ti p
ho c gián ti p ñ c p ñ n vi c l p QHKHSDð [26].
- Th i kỳ t khi có Lu t ð t đai năm 2003 đ n nay: đây là th i kỳ mà
cơng tác l p QHKHSDð
nư c ta ñư c tri n khai m nh m .
Lu t ð t ñai 2003 ban hành đã có m t m c riêng (m c 2) t i Chương 2,
g m 10 ñi u (t
ði u 21 ñ n ði u 30) v cơ s
pháp lý liên quan ñ n
QHKHSDð [27]. Ngh ñ nh s 181/2004/Nð-CP ngày 29/10/2004 c a Chính
ph v thi hành Lu t ð t đai đã có m t chương (Chương III) g m 18 ñi u (t
ði u 12 ñ n ði u 29) ñ c th hóa nh ng v n ñ v cơ s pháp lý liên quan đ n
QHKHSDð. Ngồi ra, B Tài ngun và Mơi trư ng ñã ban hành các văn b n
hư ng d n v công tác l p QHKHSDð như Thông tư s 30/2004/TT-BTNMT
ngày 01/11/2004; Quy t ñ nh s 04/2005/Qð-BTNMT ngày 30/6/2005;…
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 6
M c dù Lu t ð t ñai 2003 và các văn b n quy ñ nh chi ti t ho c hư ng
d n thi hành Lu t ñã t o nên m t h th ng quy ph m khá hoàn ch nh, chi ti t,
c th , rõ ràng, cơ b n phù h p v i th c t . Tuy nhiên, qua th c t tri n khai
th c hi n Lu t ð t ñai ñã phát hi n th y m t s v n ñ trong vi c l p và th c
hi n QHSDð chưa ñư c gi i quy t m t cách th u ñáo, hi u qu ho c m i phát
sinh trong hoàn c nh phát tri n m i như: vai trò và m i quan h gi a QHSDð
v i các lo i quy ho ch phát tri n ngành, quy ho ch xây d ng chưa rõ ràng; n i
dung QHSDð các c p hi n nay chưa h p lý, m t h th ng ch tiêu s d ng ñ t
ñư c áp d ng chung cho quy ho ch c b n c p;... ð kh c ph c nh ng v n ñ
này, ngày 13/8/2009 Ngh ñ nh 69/2009/Nð-CP ñư c Chính ph ban hành
cùng v i hư ng d n t i Thông tư s 19/2009/TT-BTNMT ngày 02/11/2009 c a
B Tài ngun và Mơi trư ng đã quy đ nh rõ trình t , n i dung l p, ñi u ch nh
và th m ñ nh QHKHSDð các c p; công b và lưu tr h sơ và t ch c th c
hi n QHKHSDð; …
2.1.3. N i dung quy ho ch s d ng ñ t
N i dung QHSDð c a m i qu c gia, cũng như c a t ng vùng trong
m t nư c (khác nhau v khơng gian)
các giai đo n l ch s khác nhau (v
th i gian) là r t khác nhau. Trong giai ño n hi n nay, QHSDð theo lãnh th
hành chính g m các n i dung chính như sau:
- ði u tra, nghiên c u, phân tích, t ng h p ñi u ki n t nhiên, kinh t ,
xã h i và hi n tr ng s d ng ñ t; ñánh giá ti m năng ñ t ñai, ñ c bi t là ñ t
chưa s d ng; ñ xu t phương hư ng, m c tiêu tr ng ñi m và các nhi m v
cơ b n v s d ng ñ t trong th i kỳ quy ho ch.
- X lý, ñi u hịa nhu c u s d ng đ t gi a các ngành, ñưa ra các ch
tiêu kh ng ch ñ qu n lý vĩ mô ñ i v i t ng lo i s d ng ñ t theo t ng c p
đơn v hành chính.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 7
- Xác đ nh di n tích các lo i ñ t phân b cho nhu c u phát tri n KTXH,
qu c phịng, an ninh; xác đ nh các lo i đ t chuy n m c đích s d ng ph i xin
phép cơ quan nhà nư c có th m quy n; xác đ nh di n tích đ t chưa s d ng
đưa vào s d ng tuỳ thu c vào ch c năng c a m i c p. Phân ph i h p lý
ngu n tài nguyên ñ t ñai, ñi u ch nh cơ c u và phân b s d ng ñ t ñai.
- T ch c h p lý vi c khai thác, c i t o, b o v ñ t ñai và các gi i pháp
t ch c th c hi n QHSDð.
2.1.4. Th c tr ng công tác l p và th c hi n quy ho ch s d ng đ t
2.1.4.1. Th c tr ng cơng tác l p quy ho ch s d ng ñ t
Th c hi n quy ñ nh c a Lu t ð t ñai, vi c l p QHKHSDð ñã ñư c
tri n khai
c 4 c p v i k t qu như sau [30].
- C nư c: QHSDð ñ n năm 2010 và k ho ch s d ng ñ t ñ n năm
2005 c a c nư c ñư c thông qua t i Kỳ h p th 5 Qu c h i Khóa XI (Ngh
quy t s 29/2004/QH11 ngày 15 tháng 6 năm 2004); k ho ch s d ng ñ t 5
năm 2006 - 2010 c a c nư c đư c thơng qua t i Kỳ h p th 9 Qu c h i
Khóa XI (Ngh quy t s 57/2006/QH11 ngày 29 tháng 6 năm 2006).
- C p t nh: có 63/63 t nh, thành ph tr c thu c Trung ương hoàn thành
vi c l p QHKHSDð đ n năm 2010 đư c Chính ph xét duy t.
- C p huy n: có 531/681 huy n, qu n, th xã, thành ph thu c t nh (g i
chung là huy n) hoàn thành vi c l p QHKHSDð ñ n năm 2010 (chi m
77,97%); 98 huy n ñang tri n khai (chi m 14,4%); còn l i 52 huy n chưa tri n
khai (chi m 7,64%).
- C p xã: có 7.576/11.074 xã, phư ng, th tr n (g i chung là xã) ñã l p
QHKHSDð ñ n năm 2010 (ñ t 68,41%); 1.507 xã ñang tri n khai (ñ t
13,61%); còn l i 1.991 xã chưa tri n khai (chi m 17,98%).
2.1.4.2. ðánh giá chung v công tác l p và th c hi n quy ho ch s d ng đ t
Cơng tác QHKHSDð trong th i gian qua ñã d n ñi vào n n p. Thông
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 8
qua k t qu th c hi n QHKHSDð ñã góp ph n đ m b o tính th ng nh t trong
công tác qu n lý nhà nư c v ñ t ñai. QHSDð
các c p giúp nhà nư c th c
hi n ñư c quy n ñ nh ño t v ñ t ñai, ñ m b o cơ s pháp lý quan tr ng cho
công tác giao ñ t, cho thuê ñ t, chuy n m c ñích s d ng ñ t, thu h i ñ t, l p
h sơ đ a chính và c p gi y ch ng nh n quy n s d ng đ t, đưa cơng tác qu n
lý đ t ñai
các ñ a phương ñi vào n n p. QHSDð ñ m b o cho vi c ch ñ ng
giành qu ñ t cho phát tri n c a các ngành, các lĩnh v c, ñáp ng nhu c u ñ t
ñai cho xây d ng cơ s h t ng, khu cơng nghi p, khu đơ th , thương m i, d ch
v , các khu dân cư, ñ ng th i giúp các ñ a phương ch ñ ng chuy n d ch cơ
c u s d ng ñ t theo quy ho ch, qua ñó tác ñ ng ñ n chuy n d ch cơ c u lao
ñ ng và dân cư, gi i quy t vi c làm, hình thành các vùng s n xu t chuyên
canh, t p trung... ñ m b o s d ng ñ t ti t ki m, h p lý, có hi u qu , b o v
c nh quan và mơi trư ng sinh thái góp ph n quan tr ng thúc đ y q trình phát
tri n kinh t , gi v ng n đ nh tình hình xã h i đáp ng u c u cơng nghi p
hố và hi n đ i hố đ t nư c.
Tuy nhiên, công tác QHSDð trong th i gian qua cũng t n t i nhi u b t
c p đó là:
- QHKHSDð ch y u mang tính khoanh đ nh các lo i ñ t theo m c
tiêu qu n lý hành chính, vi c tính tốn xây d ng phương án QHKHSDð v n
mang n ng tính t ng h p nhu c u s d ng ñ t c a các ngành, các lĩnh v c.
Chưa tính tốn đ y đ hi u qu kinh t , xã h i, môi trư ng nh m b o ñ m s
d ng ñ t lâu b n trên cơ s các lu n c khoa h c, chưa phát huy cao nh t
ñư c ti m năng ñ t ñai nên ch t lư ng c a PAQHSDð chưa cao, tính kh thi
c a phương án th p (do khó khăn v tài chính đ th c hi n các chương trình,
d án đã đư c duy t trong quy ho ch), các gi i pháp t ch c th c hi n thi u
ñ ng b , khơng k p th i, khơng đư c đơn đ c, ki m tra đánh giá hi u qu ;
tình tr ng PAQHSDð v a m i phê duy t ñã xin ñi u ch nh còn khá ph bi n.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 9
- Ch t lư ng quy ho ch ngành chưa ñ ng b , các lo i hình quy ho ch
chưa g n v i nhau hài hòa. Quy ho ch s d ng đ t chưa ki m sốt đư c q
trình chuy n m c đích s d ng ñ t, chưa g n v i quy ho ch b o v môi trư ng.
- Thi u chu i d n bi n ñ y ñ ñ ñ m b o d báo sát, có cơ s khoa h c
và th c ti n. H th ng quy trình, quy ph m cịn chưa đ y đ , chưa c th và
thay ñ i nhi u; khung pháp lý c a QHKHSDð chưa hồn thi n.
- Chưa có ñánh giá m t cách có h th ng và khách quan tác ñ ng c a
vi c th c hi n PAQHSDð (trong quá trình th c hi n ho c đã hồn thành)
đ n phát tri n KTXH và mơi trư ng nh m xác đ nh tính phù h p và m c đ
hồn thành các m c tiêu, tính hi u qu , tác đ ng và tính b n v ng; xem xét l i
khi th c hi n phương án đó đã mang l i nh ng k t qu gì, k t qu đó có th
có nh hư ng tích c c và tiêu c c, theo d ki n hay ngoài d ki n.
- Nh n th c c a các c p, các ngành và các ñ a phương v v trí, vai trị
và t m quan tr ng c a QHKHSDð ñ i v i lĩnh v c qu n lý đ t đai nói riêng và
trong s nghi p phát tri n KTXH c a đ a phương nói chung chưa ñúng m c.
QHSDð chưa th c s ñư c coi là cơ s pháp lý quan tr ng trong vi c giao ñ t,
cho thuê ñ t, thu h i đ t và chuy n m c đích s d ng ñ t. Nhi u ñ a phương do
bng l ng qu n lý đã đ ngư i dân t phát chuy n m c đích s d ng ñ t thi u
các bi n pháp x lý hành chính đã d n đ n nh ng tác ñ ng x u ñ n môi trư ng.
M t s nơi cịn nơn nóng trong phát tri n cơng nghi p, ti u th công nghi p và
tranh th các nhà ñ u tư nên ñã cho phép thu h i, san l p m t b ng m t di n
tích l n đ t nơng nghi p, trong khi các d án th c hi n ch m tr , ñ t sau khi
san l p l i b hoang trong nhi u năm, ngư i b thu h i đ t khơng có vi c làm,
d n đ n lãng phí khơng nh ngu n tài nguyên ñ t ñai.
- Quy ho ch s d ng ñ t còn thi u s tham gia sâu r ng c a ngư i s
d ng ñ t. Vi c cơng khai hố QHSDð h u như chưa th c hi n đư c ho c
mang n ng tính hình th c do thi u các văn b n hư ng d n, quy ñ nh c th v
cách th c cũng như n i dung.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 10
- Vi c ki m tra giám sát t ch c tri n khai th c hi n quy ho ch chưa
ñư c coi tr ng và chưa ñư c th c hi n thư ng xuyên. M c dù QHKHSDð có
tính pháp lý r t cao, song hi u l c c a QHKHSDð còn th p, ý th c ch p hành
QHKHSDð cịn chưa t t. Cơng tác qu n lý, tri n khai, x lý vi ph m v
QHKHSDð còn nhi u b t c p.
2.1.5. M t s t n t i trong vi c ñánh giá tác ñ ng c a vi c th c hi n
phương án quy ho ch s d ng ñ t ñ n kinh t , xã h i và mơi trư ng
Sau khi có Lu t ð t đai năm 2003, trong các văn b n hi n hành ñã ñi u
ch nh, b sung khá ñ y ñ và chi ti t hơn nh ng quy ñ nh v trình t , n i dung,
phương pháp l p và ñánh giá PAQHSDð. Tuy nhiên, t th c ti n cơng tác l p
và đánh giá tác đ ng c a PAQHSDð cho th y, hi n v n cịn t n t i m t s v n
đ sau:
(1) Cơng tác đánh giá tác đ ng c a PAQHSDð cịn lúng túng do chưa
phân đ nh rõ t ng n i dung c th c a phương án quy ho ch c n ph i ñánh giá
và các nhóm ch tiêu liên quan đư c dùng đ đánh giá.
(2) Các ch tiêu ñánh giá ñưa ra ch y u mang tính ch d n, chưa đ y
đ , thi u hư ng d n c th cách xác ñ nh và tiêu chu n ñánh giá ñ i v i các
ch tiêu đ nh tính cũng như các ch tiêu ñ nh lư ng ñ ñánh giá tác ñ ng th c
t c a vi c th c hi n PAQHSDð, nh t là nh ng tác ñ ng c a QHSDð ñ n th
trư ng, giá c và ñ n các v n ñ phát tri n xã h i.
(3) M t trong nh ng vư ng m c cơ b n là chưa ñưa ra ñư c tiêu chí và
xác đ nh rõ tiêu chu n c a m t ch tiêu t ng h p nào đó có th dùng đ đánh
giá tương đ i tồn di n và đ y đ v b n ch t (ch a ñ ng c y u t kinh t , xã
h i và môi trư ng) c a PAQHSDð.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 11
2.2. T ng quan v ñánh giá tác ñ ng kinh t , xã h i và môi trư ng
2.2.1. Nh ng lý lu n cơ b n v ñánh giá tác ñ ng kinh t , xã h i và mơi
trư ng
“ðánh giá” là q trình xem xét m t cách có h th ng và khách quan
m t d án, chương trình, m t chính sách đang th c hi n ho c đã hồn thành
m t giai ño n ho c toàn b . ðánh giá là giúp xác đ nh tính phù h p và m c
đ hồn thành các m c tiêu, tính hi u qu , tác đ ng và tính b n v ng. M c
đích chung c a cơng tác đánh giá là ño lư ng và ñánh giá k t qu th c hi n
d án, xác ñ nh nh ng v n ñ t n t i, ñưa ra nh ng gi i pháp… đ t đó có
th qu n lý m t cách hi u qu hơn nh ng ñ u ra, k t qu c a d án (ñư c bi t
ñ n như các m c tiêu phát tri n).
“ðánh giá tác ñ ng” (ex-post evaluation) c a m t d án là tìm hi u
nh ng thay đ i tích c c và tiêu c c mà d án đó mang l i (các thay đ i đó có
th tr c ti p ho c gián ti p, d tính trư c ho c khơng d tính trư c). Nh ng
thay đ i này có th là v xã h i, môi trư ng, kinh t , văn hố vv... ðánh giá
tác đ ng là đ tr l i nh ng câu h i sau: d án đã mang l i k t qu gì? trư c
và sau d án, có đi u gì khác bi t
nh ng ñ i tư ng hư ng l i? có bao nhiêu
ngư i b d án tác đ ng? k t qu nào có nh hư ng tích c c, tiêu c c, theo d
ki n, ngoài d ki n [33].
a) V ñánh giá tác ñ ng kinh t , xã h i
ð ñ m b o th c hi n PAQHSDð mang l i s phát tri n kinh t cân
b ng và b n v ng, c n thi t ph i có đánh giá tác đ ng kinh t , xã h i cũng
như ñ ra các chính sách và khuy n ngh hành đ ng nh m phát huy m t tích
c c và h n ch nh ng tác ñ ng tiêu c c [2]
Xác ñ nh các tác ñ ng v m t kinh t c a vi c th c hi n phương án quy
ho ch là r t khó, vì s phát tri n kinh t ch u tác ñ ng c a nhi u y u t . Khó
khăn khác là vi c ch n ra ñư c các ch th ph n ánh ñư c s thay ñ i do các
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 12
tác ñ ng c a vi c th c hi n phương án quy ho ch ñem l i. Vi c tìm ra các
thơng tin và ví d minh h a cho s thay đ i đó cũng r t ph c t p, địi h i th i
gian cũng như phương pháp ñánh giá phù h p.
Do con ngư i là ch th và là ñ i tư ng c a các ho t ñ ng phát tri n
nên các ho t ñ ng bao gi cũng mang l i các tác ñ ng v m t xã h i. Tác
ñ ng xã h i r t ña d ng và bao trùm lên nhi u m t c a ñ i s ng con ngư i
[3]. Xác ñ nh các tác ñ ng v xã h i là m t v n ñ khá ph c t p, ñ c bi t
trong vi c ch n các ch s ñ i di n. Vi c xác ñ nh tác đ ng địi h i ph i có
giám sát các ch s trong m t kho ng th i gian, ñ th hi n m t cách tương
ñ iñ
nh hư ng c a các chính sách đ i v i xã h i [14].
ðánh giá tác ñ ng xã h i có th đ nh nghĩa là đánh giá tác ñ ng chuyên
ngành liên quan ñ n ñánh giá nh ng thay ñ i trong c u trúc và ch c năng c a
tr t t xã h i. ð c bi t là nh ng thay ñ i mà vi c phát tri n có th t o ra trong
quan h xã h i, trong c ng ñ ng (dân s , c u trúc, tính n ñ nh và các thông s
khác), trong ch t lư ng và l i s ng, ngôn ng và t p quán. Như m t ñánh giá
chuyên ngành, ñánh giá tác ñ ng xã h i gi i quy t m t cách t ng th quá trình
và phương pháp liên k t các giá tr xã h i vào vi c xây d ng d án.
ðánh giá tác ñ ng xã h i là vi c phân tích có h th ng các tác đ ng có
th v m t xã h i c a m t hành ñ ng ñ i v i cu c s ng thư ng nh t c a con
ngư i hay c ng ñ ng. ðánh giá tác ñ ng xã h i là m t vi c c n thi t khi xem
xét, nh n ñ nh v các m c tiêu KTXH c a vi c th c hi n phương án quy
ho ch.
ðánh giá tác ñ ng xã h i bao hàm m t lo t các chu trình và q trình
đ đưa khía c nh xã h i vào các d án phát tri n. ðánh giá tác ñ ng xã h i
ñư c ti n hành ñ ñ phịng các nh hư ng nghiêm tr ng đ i v i ñ i s ng con
ngư i trong khu v c c a d án. ð i v i nh hư ng x u s ñưa ra các bi n
pháp gi m thi u và phòng tránh [3].
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 13
b) V đánh giá tác đ ng mơi trư ng
Theo Lu t B o v môi trư ng “ðTM là q trình phân tích, đánh giá,
d báo nh hư ng ñ n môi trư ng c a các d án, quy ho ch phát tri n KTXH,
c a các cơ s s n xu t kinh doanh, cơng trình kinh t , khoa h c, k thu t, y t ,
văn hóa, xã h i, an ninh qu c phịng và các cơng trình khác, đ xu t các gi i
pháp thích h p đ b o v mơi trư ng” [24].
“ðánh giá tác đ ng mơi trư ng là m t quá trình nghiên c u nh m nh n
d ng, d báo và phân tích nh ng tác đ ng mơi trư ng có ý nghĩa quan tr ng
c a m t d án và cung c p thơng tin c n thi t đ nâng cao ch t lư ng c a vi c
ra quy t ñ nh. ðTM đư c s d ng đ phịng ng a và gi m thi u nh ng tác
ñ ng tiêu c c, phát huy các tác đ ng tích c c; ñ ng th i h tr cho vi c s
d ng h p lý ti m năng tài ngun và qua đó làm tăng t i đa l i ích c a các d
án phát tri n KTXH góp ph n vào phát tri n b n v ng m t qu c gia” [1].
ðánh giá tác ñ ng mơi trư ng cịn c g ng đưa ra bi n pháp, nh m
gi m b t nh ng tác đ ng có h i, k c vi c áp d ng các bi n pháp thay th .
“ðTM ho c phân tích tác đ ng mơi trư ng là s xem xét m t cách có h
th ng các h u qu v môi trư ng c a các v n đ d
án, chính sách và
chương trình v i m c đích chính là cung c p cho ngư i ra quy t ñ nh m t
b n li t kê và tính tốn các tác đ ng mà các phương án hành đ ng khác nhau
có th ñem l i”.
“ðánh giá tác ñ ng môi trư ng ñư c coi là m t k thu t, m t q trình
thu th p thơng tin v
nh hư ng môi trư ng c a m t d án t ngư i ch d án và
các ngu n khác, ñư c tính đ n trong vi c ra quy t ñ nh cho d án ti n hành hay
không” [16,24].
“ðánh giá tác đ ng mơi trư ng c a ho t ñ ng phát tri n KTXH là xác
ñ nh, phân tích và d báo nh ng tác đ ng có l i và có h i, trư c m t và lâu dài
mà vi c th c hi n ho t đ ng có th gây ra cho mơi trư ng t nhiên, kinh t , xã
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 14
h i t i nơi có liên quan t i ho t ñ ng, trên cơ s ñã ñ xu t các bi n pháp
phòng, tránh, kh c ph c các tác ñ ng tiêu c c” [24].
2.2.2. Quan ñi m, m c tiêu, ñ i tư ng, ý nghĩa và nguyên t c ñánh giá tác
ñ ng kinh t , xã h i và môi trư ng trong vi c th c hi n phương án quy
ho ch s d ng ñ t
2.2.2.1. Quan ñi m, m c tiêu, ñ i tư ng c a ñánh giá tác ñ ng kinh t , xã h i và
môi trư ng
a) V quan ñi m, m c tiêu
- ðánh giá tác đ ng KTXH có m c đích xác đ nh giá tr và l i nhu n v
m t KTXH c a d án ñư c phân b như th nào trong xã h i.
- Xác ñ nh các tác ñ ng c a m t ho t ñ ng c th (giao ñ t, thu h i ñ t
khi th c hi n d án quy ho ch chuy n m c đích s d ng đ t) đ i v i m t
c ng ñ ng dân cư v nh ng chi phí và l i ích c a d án (v m t xã h i) nh m
tránh ñư c nh ng tác ñ ng b t l i đ n các nhóm l i ích khác nhau c a c ng
ñ ng dân cư.
- Theo Alan Gilpin [34], vai trò và m c tiêu c a “ðTM” có nh ng đi m
chính sau:
(1) ðánh giá tác ñ ng môi trư ng nh m cung c p m t quy trình xem
xét t t c các tác đ ng có h i đ n mơi trư ng c a các chính sách, chương
trình, ho t đ ng và các d án.
(2) ðánh giá tác đ ng mơi trư ng t o ra cơ h i đ có th trình bày v i
ngư i ra quy t đ nh v tính phù h p c a chính sách, chương trình, ho t đ ng,
d án v m t mơi trư ng đ ra quy t đ nh có ti p t c th c hi n hay không.
(3) ð i v i các chương trình, chính sách, ho t ñ ng, d án ñư c ch p
nh n th c hi n thì ðTM t o ra cơ h i trình bày s ph i k t h p các đi u ki n
có th gi m nh tác đ ng có h i t i mơi trư ng.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 15
(4) ðánh giá tác đ ng mơi trư ng t o ra phương th c ñ c ng ñ ng có
th đóng góp cho q trình ra quy t đ nh thơng qua các đ ngh b ng văn b n
ho c ý ki n g i t i ngư i ra quy t đ nh. Cơng chúng có th tham gia vào quá
trình này trong các cu c h p cơng khai ho c trong vi c hịa gi i gi a các bên
(thư ng là bên gây tác ñ ng và bên ch u tác ñ ng).
(5) V i ðTM, tồn b q trình phát tri n đư c cơng khai đ xem xét
m t cách đ ng th i l i ích c a t t c các bên: Bên đ xu t d án, Chính ph
và c ng đ ng. ði u đó góp ph n l a ch n ñư c d án t t hơn ñ th c hi n.
(6) Nh ng d án v cơ b n khơng đ t u c u ho c đ t sai v trí thì có
xu hư ng t lo i tr , không ph i th c hi n ðTM và t t nhiên là không c n c
ñ n s ch t v n c a ngư i dân.
(7) Thông qua ðTM, nhi u d án ñư c ch p nh n nhưng ph i th c hi n
nh ng ñi u ki n nh t ñ nh, ch ng h n ch d án ph i đ m b o q trình đo
đ c, giám sát, l p báo cáo hàng năm ho c ph i có phân tích sau d án và ki m
tốn đ c l p.
(8) ðánh giá tác đ ng mơi trư ng đư c coi là cơng c ph c v phát
tri n khuy n khích phát tri n t t hơn và tr giúp cho tăng trư ng kinh t .
(9) Trong nhi u trư ng h p, ðTM ch p nh n s phát th i, k c phát
th i khí nhà kính cũng như vi c s d ng khơng h p lý tài ngun
m cđ
nào ñ y nghĩa là ch p nh n phát tri n, tăng trư ng kinh t .
b) V ñ i tư ng c a ñánh giá tác ñ ng kinh t - xã h i và môi trư ng
ð i tư ng c a ñánh giá tác ñ ng kinh t - xã h i và môi trư ng thư ng
g p và có s lư ng nhi u nh t là các d án phát tri n c th . Nh ng đ i tư ng
đó có th là: M t s b nh vi n l n, nhà máy cơng nghi p; cơng trình th y l i,
th y đi n; cơng trình giao thơng,... T t nhiên khơng ph i t t c các d án đ u
ph i ti n hành ñánh giá tác ñ ng như nhau. M i qu c gia, căn c vào nh ng
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 16
ñi u ki n c th , lo i d án, quy mơ d án, kh năng gây tác đ ng,... mà có quy
đ nh m c đ đánh giá ñ i v i m i d án c th .
2.2.2.2. Nguyên t c c a ñánh giá tác ñ ng
a) Nguyên t c ñánh giá tác ñ ng kinh t - xã h i
- Tham gia c a nhi u nhóm xã h i: xác đ nh và đưa t t c các c ng
ñ ng và các cá nhân ch u nh hư ng c a d án phát tri n tham gia vào q
trình đánh giá.
- Phân tích các tác đ ng đ n c ng đ ng và cá nhân m t cách cân b ng:
xác ñ nh m t cách rõ ràng nh ng cá nhân và t p th ñư c hư ng l i, nh ng cá
nhân và t p th ch u thi t thòi; nh ng cá nhân và t p th d b t n thương nh t
khi tri n khai PAQHSDð cũng như các d án khác.
- ðánh giá có tr ng tâm: t p trung vào đánh giá nh ng v n đ quan
tr ng nh t, khơng ch t p trung vào ñánh giá nh ng tác đ ng d đ nh lư ng
hóa, mà cịn ph i phân tích k c khía c nh đ nh tính.
- Xác đ nh các phương pháp, các gi thi t và cách ñ nh nghĩa v ý
nghĩa c a các tác đ ng: trình bày cách đánh giá tác ñ ng kinh t - xã h i, các
gi thi t ñư c s d ng và cách xác ñ nh ý nghĩa c a các tác ñ ng.
- Cung c p k t qu ñánh giá tác ñ ng kinh t - xã h i cho các nhà quy
ho ch: xác ñ nh các v n ñ xã h i quan tr ng mà khi gi i quy t chúng c n
thi t ph i thay ñ i thi t k và cơng ngh hay thay đ i phương án c a d án
quy ho ch.
- ðưa ñánh giá tác ñ ng xã h i vào th c ti n: hư ng d n các nhà xã h i
h c các phương pháp ñánh giá tác ñ ng xã h i.
- So n th o chương trình giám sát và gi m thi u: qu n lý các tác ñ ng d
báo chưa ch c ch n b ng cách giám sát và th c hi n các bi n pháp gi m thi u.
Trư ng ð i h c Nông nghi p Hà N i – Lu n văn th c sĩ nông nghi p ..................... 17