RÂM BUỘC TỘI

RAMA BUC TI

BI DY:
I. MUC ICH, YấU CU
1. Kin thc :
- Quan nim ca ngi n c i v n./vt v hnh ng ca n/vt lớ tng.
- c sc c bn ca ngh thut s thi n : th hin ni tõm n/vt, xung t giu kch
tớnh, ging diu k chuyn.
2. K nng :
- c hiu VB theo c trng th loi (s thi)
- Phõn tớch tõm lớ, tớnh cỏch nhõn vt, s phỏt trin ca xung t n/vt
3. Thỏi : Mn phc ti nng v c hnh ca con ngi.
II. PHNG PHP V DNG DY HC
1. Phng phỏp dy hc
- Phng phỏp nờu vn .
- Phng phỏp phõn tớch, bỡnh ging.
- Phng phỏp t chc tranh lun, vn ỏp.
2. dựng dy hc
- Sỏch giỏo khoa;
- Sỏch giỏo viờn;
- Sỏch hng dn thc hin chun kin thc k nng;
- Giỏo ỏn cỏ nhõn;
- Mt s t liu tham kho khỏc;
- Phn, bng.
III. CHUN B
1. Giỏo viờn
- c SGK, SGV, TLTK.
- Rỳt kinh nghim t bi trc, son giỏo ỏn bi mi.
- Phng ỏn t chc lp hc, nhúm hc.
2. Hc sinh
- Hc thuc bi c, hon thnh bi tp ó giao tit hc trc.

- c SGK, SBT, TLTK cng c bi c v chun b bi mi.
- Son bi.
IV. HOT NG DY HC
1. ễn inh tỡnh hỡnh lp: (1 phỳt).
2. Kiờm tra bai cu:
Câu hỏi: Em hãy phân tích vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ của nhân vật U
trong đoạn trích Uylixơ trở về?
Trả lời:
- P là ngời thông minh, sáng suốt, giàu lòng quả cảm và thuỷ chung:
+ U vợt qua bao thử thách để trở về với gia đình sau 20 năm xa cách.
+ Giải mã đợc thử thách mà P đặt ra để chứng minh tình yêu thuỷ
chung và trí tuệ
của mình.
=> Với nghệ thuật kể chuyện, chọn chi tiết đặc sắc, miêu tả diễn
biết tâm lí nhân vật, tác giả ca ngợi vẻ đẹp tâm hồn và trí tuệ của ng ời
Hi Lạp.


3. Giảng bài mới: (42 phút)
* Giới thiệu bài: (1 phút)
Nếu người anh hùng Ôđixê trong sử thi Hilạp được ca ngợi về sức mạnh của trí tuệ, lòng
dũng cảm, Đam San trong sử thi Tây Nguyên Việt Nam là người anh hùng chiến đấu với các
tù trưởng thù địch, vì mục đích riêng giành lại vợ đồng thời bảo vệ cuộc sống bình yên của
buôn làng thì Rama là người anh hùng trong sử thi Ấn Độ lại được ca ngợi bởi sức mạnh của
đạo đức, lòng từ thiện và danh dự cá nhân. Để thấy rõ điều này, chúng ta tìm hiểu đoạn trích
“Ra ma buộc tội” trích sử thi Ramayana của Vanmiki .
*Tiến trình bài dạy: (41 phút)
Thời
Hoạt
động

Hoạt động của GV
Nội dung bài học
lượng
của HS
6
Hoạt động 1: Hướng dẫn học sinh
I. Tìm hiểu chung
phút
tìm hiểu chung
1- Về sử thi Ấn Độ :
-Ấn Độ nổi tiếng với những bộ sử thi -Trả lời.
- Ra ma ya na và Mahabharata là 2 bộ
đồ sộ nào?
sử thi Ấn Độ nổi tiếng, có ảnh hưởng
- Nêu những đặc điểm nổi bật của sử -Trả lời.
sâu rộng, lâu bền trong văn hóa, văn học
thi Ấn Độ?
Ấn Độ cũng như nhiều nước Đông Nam
- Giới thiệu sơ lược về đất nước và -Lắng nghe.
Á
văn học Ấn Độ:
+Mhabharata (110.000 câu đôi)
+ Đất nước Ấn Độ: Nơi có nhiều vẻ
+ Ramayana (2400 câu đôi)
đẹp kì thú. Là quê hương của tôn
- Đặc điểm: Dày - dài (ưa suy tư), mang
giáo: Balamôn, Hinđu, Phật giáo.
tính giáo huấn, đề cao tư tưởng nhân
+ Con người : Hướng vào cuộc sống
văn.

tâm linh, ưa suy tư trừu tượng.
+ Văn học cổ Ấn Độ: Gồm hai giai
đoạn
Giai đoạn thần thoại Vê đa- gồm 4
tập→ kinh Vê đa
Giai đoạn sử thi: Ra đời khi xã hội
phát triển, xuất hiện nhiều cuộc chiến
tranh.
+Người ta cho rằng: Cái gì không tìm
thấy trong MahaBharata thì không
thể tìm thấy được ở Ấn Độ
2. Tác phẩm Ramayana
-Hãy giới thiệu vài nét về tác phẩm R -Trả lời.
- Ramayana được hình thành khoảng TK
dựa vào phần tiểu dẫn?
III TCN. Sau đó được Vanmii ki hoàn
-Giới thiệu vài nét về Vanmiki: Theo -Lắng nghe.
thiện cả về nội dung và hình thức nghệ
truyền thuyết, Vanmiki sống vào
thuật.
khoảng TK III TCN xuất thân đẳng
- Ramayana gồm 24.000 câu thơ đôi
cấp Bà la môn, bị cha mẹ ruồng bỏ
chia thành 7 khúc ca.
phải trốn vào rừng làm nghề trộm
cướp. Ông được thánh Narađa khuyên
răn ông cải tà qui chính, sau đó tu


luyện trở thành đạo sĩ. Ông là người

thông minh có trí nhớ kì là, ăn nói
lưu loát, xuất khẩu thành thơ. Vanmiki
được thánh Narađa truyền lại cho câu
chuyện về hoàng tử Rama ông ghi
nhớ và sáng tác thành tuyệt tác
“Ramayana”
- Hãy tóm tắt sử thi R?
-Trả lời.
-Nêu những giá trị về nội dung và -Trả lời.
nghệ thuật của tác phẩm?

-Đoạn trích này nằm ở vị trí nào trong -Trả lời.
tác phẩm?
-Xác định bố cục của đoạn trích?

30
phút

-Trả lời.

Hoạt động 2: Đọc và tìm hiểu đoạn
trích
-Phân vai và yêu cầu HS đọc VB: -Đọc.
yêu cầu giọng đọc của Rama phải
mạnh mẽ, dứt khoát, Xita: tha thiết
đau khổ.
-Sau chiến thắng Rama và Xita gặp lại -Trả lời.
nhau trong không gian ntn?
- Hoàn cảnh đó tác động ntn đến hai
-Trả lời.

nhân vật?

-Tóm tắt: SGK
- Giá trị tác phẩm
* Nội dung
+ Là bức tranh hiện thực rộng lớn của
xã hội Ấn Đô cổ đại
+ Ca ngợi chiến công và đạo đức của
anh hùng Rama, ca ngợi tấm lòng chung
thủy kiên trinh Xita
+ Phản ánh sự phát triển của đất nước
Ấn Độ
* Nghệ thuật:
+ Khắc họa tâm lí, tính cách nhân vật
đắm say, mãnh liệt
+ Nghệ thuật trần thuật hấp dẫn đầy
kịch tính
3. Đoạn trích
a. Vị trí
Chương 79, khúc ca 6
b. Bố cục: 2 phần
- Phần 1: Từ đầu đến đâu có chịu đựơc :
Tâm trạng của Rama
- Phần 2: Còn lại: Tâm trạng Xita
II. Đọc – hiểu

1. Hoàn cảnh tái hợp của Rama và
Xita:
- Không gian gặp gỡ: công cộng, trước
sự chứng kiến của tất cả mọi người.

- Tư cách kép:
+Rama đứng trên tư cách vừa là
chồng, vừa là một người anh hùng,
một đức vua phải giữ bổn phận của
đức vua.
+ Xita vừa là vợ vừa là hoàng hậu
chứng tỏ lòng chung thủy.


- Theo em, việc Rama tiêu diệt quỷ -Trả lời.
vương Ravana cứu Xita có mang tính
chất trả thù riêng tư, cá nhân không?
Vì sao?
-Với cương vị vừa là vua vừa là
-Trả lời.
chồng có vợ bị quỷ vương xúc phạm,
tâm trạng của chàng ra sao?
- Tâm trạng của Rama được Van mi ki
bộc lộ rõ qua lời nói, thái độ với Xi ta
vợ của chàng. Em cho biết cảm nhận
của em về những lời lẽ đó ?
-G: Giọng điệu của Rama có lúc trang
trọng, cao cả đầy vẻ tự hào (khi nói về
chiến thắng của mình), có lúc gay gắt,
giận dữ, có lúc thô bạo, tàn nhẫn như
muốn trút tất cả ra cho hả giận.
- Thái độ của Rama với Xita như thế
nào?
-Giảng thêm: Do quá ghen tuông Rama
đã mất đi vẻ sáng suốt của vị minh

quân. Chàng đay đi đay lại việc Xita đã
ở trong vòng tay của quỷ vương
Ravana. Và tuyên bố không cần đến
Xita, coi rẻ phẩm hạnh, khinh bỉ tư
cách của người phụ nữ như Xita.
- Trước hành động bước vào lửa của
Xita, Rama tỏ thái độ gì ?
- Cho HS thảo luận (4 nhóm, 2 nhóm
1 câu)
Câu 1: Thái độ ấy của Rama
đúng/sai? Hành động kiên quyết chối
bỏ Xita của chàng có mang vẻ đẹp
của nhân vật sử thi không?
Câu 2: Khi rơi vào tình huống ngặt
nghèo, khó xử, Rama chọn danh dự là
một sự lựa chọn như thế nào?Nhận
xét.
-Qua sự phân tích trên em có nhận xét
gì về nhân vật R?
-G: Động cơ và thái độ của R là đúng

-Trả lời.

 Cả hai phải vượt qua thử thách cuối
cùng để có chiến thắng tuyệt đối.
2. Diễn biến tâm trạng, thái độ của
Rama
- Tiêu diệt Ravana vì uy tín và danh dự
của dòng họ: giải quyết xung đột có tính
cộng đồng.

- Với tư cách là vua, người anh hùng:
không chấp nhận một người vợ đã
chung chạ với kẻ khác.
- Với tư cách là chồng: Rama ghen
tuông, ngờ vực đức hạnh của Xita.
- Qua ngôn ngữ, giọng điệu :
+ Lời lẽ trịnh trọng oai nghiêm của bậc
quân vương : “ta” – “phu nhân cao
quý”.
+ Lời lẽ lạnh lùng, phũ phàng, thậm
chí sỉ nhục Xi ta trước mặt mọi người
“phải biết chắc…nghi ngờ đức hạnh
của nàng”.

-Trả lời.

- Qua thái độ
+ Xem thường , xúc phạm đến phẩm
hạnh của Xi ta
+ Xua đuổi Xita

-Trả lời.

- Trước hành động cao cả của Xita
(bước lên giàn hoả thiêu):
+ Rama kiên quyết không nói một
lới,ngồi câm lặng “đầu dán xuống đất”.
+ Rama tê dại “nom chàng khủng khiếp
như thần chết”.

-Trả lời.

=> Tâm trạng Rama là sự đan xen giữa
tình yêu và lòng ghen, giữa tình cảm đời
thường và phong thái cao quý của bậc


không sai, song thấu kí mà không đạt
tình, coi trọng lí tưởng, danh dự mà
coi nhẹ tình cảm. Cần sự hài hòa giữa
danh dự bổn phận và tình cảm riêng
trong Rama. Rama không khinh
thường Xita nhưng vì trước đông đủ
mọi người, chàng không muốn gánh
chịu những tai tiếng nên nổi cơn tức
giận, tình cảm cộng đồng trong sử thi
là chỗ đó.

quân vương. Do đó nó diễn ra phức tạp,
nhiều cung bậc, nhiều sắc thái.

-Trước lời buộc tội lạnh lùng, tàn
nhẫn của chồng, Xita đã rơi vào tình
cảnh như thế nào ?

-Trả lời.

- Nàng đã thanh minh như thế nào
trước sự nghi ngờ của chồng?

-Trả lời.

-Từ đau khổ đến tuyệt vọng, Xita đã -Trả lời.
quyết định hành động như thế nào để
chứng minh lòng chung thuỷ?
-Bổ sung: Đời sống văn hóa của
người Ấn Độ trong hôn lễ cô dâu và
chú rể đi vòng quanh lửa thiêng bảy
vòng. Thần Anhi làm chứng cho sự
thủy chung suốt đơì của họ. Nghi lễ
thử lửa là sự kiểm chứng đức hạnh
người ta. Hành động của Xita bước
lên ngọn lửa thiêu để thể hiện lòng
chung thủy của mình.
- Qua những chi tiết đó, X hiên lên là -Trả lời.
người như thế nào?

2- Diễn biến tâm trạng Xita
- Xita ngạc nhiên đến sững sờ trước sự
tức giận, lời lẽ buộc tội của chồng “
mở tròn đôi mắt đẫm lệ”  “ đau đớn
đến nghẹt thở, như một cây leo bị vòi
voi quật nát”  xấu hổ “ muốn tự chôn
vùi cả hình hài thân xác của mình
- Nàng thanh minh tấm lòng chung thuỷ
của mình
+ Xita phê phán, trách móc Rama đã
quá xem nàng là phụ nữ tầm thường,
không hiểu nàng. “ Cớ sao chàng lại
dùng…như thế đâu có phải”.

+ Dùng lời lẽ dịu dàng, ngọt ngào, kể cả
chỉ trích, để thanh minh cho lòng trinh
bạch của mình.
 Xita đau khổ đến tuyệt vọng
- Xi ta dũng cảm bước vào giàn hỏa
thiêu nhờ thần lửa chứng minh cho lòng
chung thuỷ của mình.

 Tác giả đã khắc họa một Xita trong
sáng toàn vẹn, là hình tượng người
phụ nữ Ấn Độ cổ đại, hoàn thiện, đáng
được ngưỡng mộ


4 phút

Hoạt động 3: Hướng dẫn HS tổng
kết.
-Em hãy khái quát những đặc sắc về -Trả lời.
nghệ thuật và ý nghĩa của đoạn trích?
-Giáo dục thái độ, tư tưởng:
-Láng nghe.
+ Đề cao lòng chung thủy.
+Phải biết giải quyết tốt mâu thuân
giữa cái chung và cái riêng, tình cảm
và lí trí.

III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
- Xây dựng n/vật lí tưởng với tâm lí,

tính cách, triết lí, hành động.
- Sử dụng hình ảnh, điển tích, ngôn
ngữ miêu tả và đối thoại, giọng điệu,
xung đột kịch tính…giàu yếu tố sử thi.
2. Ý nghĩa văn bản:
- Q/niệm về đáng minh quân và ngườ
PN lí tưởng của người Ấn Độ cổ đại,
bài học vô giá và sức sống tinh thần
bền vững cho đến ngày nay.
- Người Ấn Độ tin rằng: “Chừng nào
sông chưa cạn, núi chưa mòn thì Rama-ya-na còn làm say đắm lòng người
và cứu vớt họ thoát khỏi tội lỗi”.

4. Củng cố kiến thức: (1 phút)
- Hãy so sánh chương “Rama buộc tội” với “Chuyện người con gái Nam Xương” (Truyền kì mạn
lục của Nguyễn Dữ) mà các em đã học ở lớp 9 để thấy 2 tác phẩm, sự kiện có nét gần gũi nhưng
khác về đề tài, kết cấu khác về lọai nhân vật, cách thể hiện của sử thi cổ đại và truyền kì trung
đại.
5.Dặn dò:
- Hoạt động theo nhóm, phân vai, thể hiện đoạn trích dưới dạng một hồi kịch
- Soạn bài “Chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu trong bài văn tự sự”.