Tổ chức công tác kế toán nguyên vật liệu – công cụ dụng cụ tại công ty xây dưng quảng ninh

Luận văn
Tổ chức công tác Kế toán nguyên vật

liệu – công cụ dụng cụ tại công ty
xây dưng Quảng Ninh

1


LỜI NÓI ĐẦU
Nguyên vật liệu , công cụ dụng cụ là những loại công cụ chỉ tham gia vào
một chu kì sản xuất
Hạch toán kế toán là một trong những công cụ quản lý sắc bén không thể
thiếu được trong hệ thống quản lý kinh tế tài chính của các đơn vị trong nền kinh tế
thị trường.
Kế toán ngày nay không chỉ là những công việc tính toán, ghi chép thuần túy
sự tuần hoàn của vốn mà kế toán còn là công cụ quản lý kinh tế,tài chính không thể
thiếu được trong mỗi tổ chức kinh tế, vì vậy việc tổ chức công tác kế toán khoa học
và hợp lý là điều kiện phát huy đầy đủ các chức năng, nhiệm lãng phí không cần
thiết tới mức thấp nhất.vụ của kế toán với chất lượng cao đồng thời giảm chi phí,
tiết kiệm được những
Muốn cho các hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp được tiến
hành đều đặn, liên tục thì phải đảm bảo cả ba yếu tố sản xuất: lao động, tài sản cố
định, nguyên vật liệu. Đối với yếu tố nguyên vật liệu cần phải đồng bộ về cc, sử
dụng, đối tượng một cách hợp lý cung cấp cho quá trình sản xuất nguyên vật liệu
đủ về số lượng, kịp về thời gian, đúng về quy cách phẩm chất nhằm thực hiện mục
tiêu tối đa hóa lợi nhuận, tối thiểu hóa chi phí. Vì nguyên vật liệu là đối tượng lao
động, là cơ sở vật chất chủ yếu hình thành nên sản phẩm mới nên đảm bảo tốt
nguyên vật liệu cho sản xuất là một tất yếu khách quan, một điều kiện chung
của mọi nền sản xuất xã hội. Để thực hiện được mục tiêu cuối cùng là hiệu quả kinh
tế doanh nghiệp cần phải tổ chức tốt công tác kế toán nguyên vật liệu nhằm cung

cấp thông tin chính xác trong việc sử dụng nguyên vật liệu.
Công ty xây dựng Quảng Ninh là một đơn vị hạch toán độc lập. Những năm
gần đây công ty có những kết quả trong việc cải tiến công tác hạch toán nguyên vật
liệu. Sau một thời gian thực tập tại công ty xây dung Quảng Ninh nhận thấy được
tầm quan trọng của nguyên vật liệu trong quá trình sản xuất và các vấn đề xung
quanh việc hạch toán nguyên vật liệu, em đã đi vào nghiên cứu đề tài: “ Tổ
chức công tác Kế toán nguyên vật liệu – công cụ dụng cụ” tại công ty xây dưng

Quảng Ninh”


Với đề tài như vậy nội dung của chuyên đề em thực tập gồm 3 chương:
Chương thứ nhất: Đặc điểm tình hình chung tại công ty xây dựng Quảng
Ninh
Chương thứ hai: Thực trạng công tác kế toán tại công ty xây dựng Quảng
ninh
Chương thứ ba: Một số kiến nghị về công tác kế toán nguyên vật liệu- công
cụ dụng cụ tại công ty xây dựng Quảng Ninh


CHƯƠNG I : CÁC VẤN ĐỀ CHUNG VỀ KẾ TOÁN NGUYÊN VẬT
LIỆU VÀ CÔNG CỤ DỤNG CỤ
Để đơn giản cho việc viết ta có thể gọi nhóm nguyên vật liệu, công cụ dụng
cụ tắt là “kế toán vật liêu hoặc vật tư”
I. Khái niệm , đặc điểm , vai trò của nguyên vật liệu , công cụ dụng cụ
1.Khái niệm , đặc điểm nguyên vật liệu

Vật liệu là những đối tượng lao động được thể hiện dưới dạng vật hoá ,
chỉ tham gia vào một chu kì sản xuất kinh doanh nhất định và toàn bộ giá trị
vật liệu được chuyển hết một lần vào chí phí sản xuất kinh doanh trong kỳ.

Trong quá trình tham gia vào hoạt động sản xuất dưới tac động của lao động .
Vật liệu bị tiêu hao toàn bộ hoặc bị thay thế hình thái vật chất ban đầu
2.Vai trò vị trí vật liệu trong sản xuất.

Nền kinh tế nước ta dang chuyển hoá từ nền kinh tế còn nhiều tính
chất tự cung tự cấp , tự túc trước đây sang nền kinh tế hang hoá nhiều thành
phần . Cơ chế quản lí kinh tế cung chuyển hoá từ cơ chế thị trường có sự quản
lý của nhà nước trong thời kì chuyển hoá này hoạt động sản xuất kinh doanh
dược mở rộng và phat triển mạnh mẽ , góp phần tích cực vào việc thúc đẩy
sản xuất trong nước cả về số lượng và chất lượng hàng hoá , nhằm đáp ứng
nhu cầu ngày càng cao của mọi tầng lớp dân cư , góp phần mở rộng giao lưu
hàng hoá mở rộng các quan hệ buôn bán trong nước và nước ngoài. Để hoạt
động sản xuất được mở rộng và phat triển mạnh mẽ, thì một trong những điều
kiện cần thiết không thể thiếu dược đó là đối tượng lao động trong doanh
nghiệp sản xuất, vật liệu la tài sản dự trữ va phục vụ sản xuất thuộc nhom tài
sản lưu động , được thể hiên dưới dạng vật hoá. Là một trong 3 yếu tố cơ bản
của quá trình sản xuất, là cơ sở vật chất cấu thành lên thực thể sản phẩm.
Trong các doanh nghiệp sản xuất, chi phí về vật liệu chiếm một tỷ lệ khá lớn
trong cơ cấu giá thành sản phẩm, đồng thời là một bộ phận dự trữ sản xuất
quan trọng nhất của doanh nghiệp.


Vật liệu có vai trò vị trí rất quan trọng trong sản xuất kinh doanh, nên
việc quản lý và hạch toán các quá trình thu mua va dự trữ sử dụng vật liệu của
các đơn vị sản xuất kinh doanh phải được tổ chức tốt mới đem lại hiệu quả
kinh tế cao.
3.Đặc điểm của quản lý vật liệu.

Từ vị trí quan trọng trong quá trình sản xuất kinh doanh nguyên vật liệu
lại thường xuyên biến động vì nó dược thu mua từ nhiều nguồn từ nhỉều nơi

khác nhau và được xuất dùng cho nhiều đối tượng sử dụng . Cho nên để quản
lý nguên vật liệu , thúc đẩy việc nghiên cứu kịp thời , đồng bộ những vật liệu
cho sản xuất , các doanh nghiệp thường xuyên phải tiến hành mua vật liệu .
Xuất phát từ đó thì việc quản lý vật liệu là điều kiện quan trọng không thể
thiếu được đó là kiểm tra giám sát chấp hành các định mức dự trữ , tiêu hao
vật liệu ngăn ngừa các hiện tượng hư hỏng mất mát ,lãng phí trong các khâu
của quá trình sản xuất.
II . Phân loại nguyên vật liệu , công cụ dụng cụ
Căn cứ vào công tác quản lý người ta chia làm hai loại : nguyên vật liệu và
công cụ dụng cụ
1. Phân loại nguyên vật liêu:
a. Khái niệm nguyên vật
liệu
Nguyên vật liệu là đối tượng lao động là một trong ba yếu tố sơ bản của quá trình
sản xuất là sơ sở vật chất cấu thành nên thực thể của sản phẩm.
b. Phân loại nguyên vật
liệu
Để tiến hành sản xuất kinh doanh , doanh nghiệp phải sử dụng nhiều vật liệu khác
nhau , mỗi loại có mục đích chức năng, tính năng lý hóa khác nhau, vì vậy để quản
lý tốt vật liệu phải tiến hành phân loại vật liệu .
-Căn cứ vào nội dung kinh tế và yêu cầu kinh tế và yêu cầu kế toán quản trị
trong doanh nghiệp, công ty đã chia vật liệu thành:
Nguyên vật liệu chính: Là những thứ nguyên vật liệu khi tham gia vào quá
trình sản xuất sẽ là thành phần chủ yếu cấu thành nên thực thể vật chất của sản
phẩm như: sắt, thép,gạch, ngói......


+ Nguyên vật liệu phụ: Là những thứ vật liệu khi tham gia vào sản xuất
không cấu thành nên tực thể chính của sản phẩm mà có tác dụng phụ khi làm tăng
chất lượng sản phẩm, tăng giá trị sử dụng của sản phẩm: sơn, vôi, dầu bôi trơn....

+ Nhiên liệu: là những thứ vật liệu có tác dụng cung cấp nhiệt năng trong quá
trình sản xuất kinh doanh. Về thực chất nhiên liệu tham gia vào sản xuất cũng chỉ
được coi là loại vật liệu phụ, nhưng do tính chất lý, hóa và tác dụng của nó nên cần
quản lý và hạch toán riêng: xăng, dầu, than, củi, hơi đốt...
+ Phụ tùng thay thế: Là những chi tiết , phụ tùng máy móc mà doanh nghiệp
mua về phục vụ cho việc thay thế các bộ phận của phương tiện vận tải, máy móc
thiết bị khi bị hỏng như săm, lốp ,vòng bi....
+ Vật kết cấu: Loại thiết bị này là cơ sở chủ yếu hình thành nên sản phẩm
xây lắp, công ty vừa sản xuâta vừa mua cuả doanh nghiệp khác để lắp vòa công
trình của mình như: Vật kết cấu bê tông đúc sẵn, vật kết cấu bằng kim loại đúc sẵn.
+ Vật liệu khác: Gồm các loại vật liệu đặc chủng, các loại vật liệu loại ra
trong quá trình sản xuất như: Bao bì, thu hồi do thanh lý tài sản cố định..
2.Khái niệm và phân loại công cụ dụng cụ.
a. Khái niệm công cụ, dụng cụ:
Công cụ dụng cụ là những tư liệu lao động không đủ điều kiện, tiêu chuẩn về
giá trị và thời gian sử dụng quy định để xếp vàp tài sản cố định. Theo quy định hiện
hành, những tư liệu lao động sau đây không phân biệt giá trị và thời gian sử dụng
vẫn hạch toán là công cụ dụng cụ.
- Các loại bao bì dùng để đựng vật tư, hàng hóa trong quá trình mua, bảo
quản dự trữ và tiêu thụ.
- Các loại lán tại tạm thơì, đà giáo,công cj dụng cụ gá lắp chuyên dùng trong
xây dựng cơ bản.
* Công cụ dụng có những đặc điểm sau:
- Tham gia vào nhiều chu kỳ sản xuất kinh doanh, vẫn giữ nguyên được trạng
thái vật chất ban đầu
- Trong quá trình tham gia vào sản xuất, giá trị công cụ dụng cụ bị hao mòn
dần và chuyển dịch từng phần vào chi phí sản xuất kinh doanh trong kỳ.


b. Phân loại công cụ dụng cụ:

Cũng như vật liệu, công cụ dụng cụ trong các doanh nghiệp sản xuất khác
nhau cũng có sự phân chia khác nhau. Công ty đã chia công cụ dụng cụ thành
những loại sau.
- Dụng cụ gá lắp chuyên dụng trong sản xuất.
- Đà giáo ,cốt pha.
- Dụng cụ quần áo bảo hộ lao động.
Theo chế độ kế toán hiện hành thì hiện nay có tất cả hai phương pháp để
đánh giá vật liệu công cụ dụng cụ đó là:
- Đánh giá vật liệu công cụ dụng cụ theo giá thực tế và theo giá hạch toán.
Trong hai phương pháp trên thì mỗi một phương pháp đều có những ưu
nhược điểm khác nhau và công ty xây dựng Quảng Ninh đã chọn việc đánh giá vật
liệu công cụ dụng cụ theo giá thực tế ( giá cả trong khâu mua và nhập kho tuân thủ
theo nguyên tắc giá thực tế).
Giá thực tế của vật liệu công cụ dụng cụ là toàn bộ chi phí thực tế mà doanh
nghiệp phải bỏ ra để có được loại nguyên liệu vật liệu hoặc công cụ dụng cụ đó. Giá
thực tế bao gồm giá bản thân của vật liệu, công cụ dụng cụ, chi phí gia công, chi phí
chế biến. Về guyên tắc vật liệu công cụ dụng cụ ghi sổ theo giá thực tế – nhập bằng
giá nào thì xuất ra theo giá đó.
Công ty áp dụng luật thuế giá trị gia tăng theo phương pháp khấu trừ nên giá
thực tế được tính như sau:
Giá thực tế = giá mua
VL,CCDC

( chưa thuế)

+

CFPS

+

thuế( nếu có)

trong quá trình thu mua

3. Phương pháp đánh giá nguyên vật liệu, công cụ dụng cụ.
Đánh giá vật liệu công cụ dụng cụ là dùng tiền để biểu thị giá trị của vật liệu,
công cụ dụng cụ theo nguyên tắc nhất định. Kế toán nhập xuất, tồn kho vật
liệu công cụ dụng cụ phải phản ánh theo giá trị thực tế. Tuy nhiên, không chỉ có
phương pháp giá thực tế mà còn một số phương pháp khác nữa. Xong dù đánh giá
theo giá nào thì kế toán vẫn phải đảm bảo việc phản ánh tình hình nhập, xuất vật
liệu công cụ, dụng cu trên các sổ kế toán tổng hợp, báo cáo kế toán theo giá thực tế.


*Phương thức xác định giá trị tồn kho cuối kỳ: Theo số lượng kiểm kê thực
tế tính theo giá bình quân thực tế.
*Phương pháp hach toán hàng tồn kho: theo phương pháp kê khai thường
xuyên.

Giá thực tế của vật liệu, công cụ, dụng cu xuất kho được tính theo công thức

sau:
Giá T. tế vật liệu,CCDC = Số lượng vật liệu,CCDC
Xuất dùng

x

xuất dùng

Đơn giá

bình quân

Trong đó đơn giá bình quân được xác định.
Trị giá t.tế vật liệu

Đơn giá
bình
quâ
n

=

+

CCDC tồn kho Đ.kỳ
kỳ
Số lượng vật liệu
CCDC tồn đầu kỳ
kỳ

Trị giá t.tế vật liệu
CCDC nhập kho trong
Số lượng t.tế vật liệu

+
CCDC nhập kho trong

Phương pháp này sau mỗi lần nhập ta lại tính đơn giá bình quân, đơn giản dễ
làm nhưng độ chính xác không cao, công việc tính toán dồn vào cuối tháng và sau
mỗi lần nhập hàng ta phải tính toán lại giá.

Với phương pháp mà công ty đang áp dụng thì NVL luôn được cập nhật và
ghi chép trên sổ kế toán, do vậy ở bất cứ thời điểm nàongười ta cũng có thể xác
định được số dư tồn kho để cung cấp cho người quản lý điều hành sản xuất kinh
doanh. Với quản lý kê khai thường xuyên thì tài sản của công ty sẽ được giám sát
tương đối chặt chẽ
Đánh giá nguyên vật liệu
a. Giá thực tế nhập kho:
Trong các doanh nghiệp sản xuất vật liệu từ nhiều nguồn và giá thực tế của
chúng trong từng trường hợp được xác định cụ thể như sau:
Đối với nguyên liệụ mua ngoài: giá vật liệu mua ngoài bao gồm giá mua
nghi trên hoá đơn của người bán , đối với công ty ap dụng phương pháp khấu trừ


thuế VAT thì(giá chưa co thuế VAT) đối với doanh nghiệp hoặc công ty chưa áp
dụng thuế VAT theo phương pháp khấu trừ thì (giá có thuế VAT) cộng với thuế


nhập khẩu (nếu có) , cộng chi phí khác thu mua thực tế , trưg các khoản triết khấu
,trừ đi các khoản giảm giá hàng mua dược hưởng.
Đối với vật liệu từ sản xuất : Tính theo giá thành sản xuất thực tế.
Đối với vâti liệu thuê ngoài gia công, chế biến, giá thực tế gồm giá trị vật
liệu xuất chế biến (+) các chi phí liên quan
Đối với vật liệu được tặng thưởng : giá thực tế được tinh theo giá thị trường
tương đương do hội đòng giao nhận xác định.
Đối với phế liệu : giá thực tế có thể sử dụng hay giá trị thu hồi tối thiểu.
b. Giá thực tế xuất kho :
Đối với vật liệu xuất dùng trong kỳ , tuỳ theo địa điểm hoạt động của từng
doanh nghiệp , yêu cầu quản lý và trình độ nghiệp vụ của cán bộ kế toán , có thể sử
dụng một trong những phương pháp sau:
Phương pháp giá đơn vị bình quân : theo phương pháp này ,giá trị thực tế

nguyên liệu xuất dùng trong kỳ được tinh theo giá đơn vị bình quân.
Theo công thức :
(Giá trị thực tế

(Số lượng vật liệu

vật liệu xuất dùng) =

×

xuất dùng)

(Giá đơn vị bình
quân vật liệu)

Trong đó giá trị bình quân theo từng phương pháp được tính như sau:
Giá đơn vị
bình quân cả
kỳ dự

=

Giá trị thực tế vật liệu tồn đầu kỳ và nhập
trong
Lượng thực tế vật liệu tồn đầu kỳ và nhập
trong

Giá đơn vị bình
Giá trị thực tế vật liệu trước và sau từng đợt
quân sau mỗi lân =

Lượng thực tế vật liệu trước và sau từng đợt
+Giá đơn vị bình
quân

=

Giá trị thực tế vật liệu tồn đầu kì và nhập
trong kì

cuối kì trước hay đầu kì Lượng thực tế vật liệu tồn đầu kì và nhập
*Tính theo giá thưc tế nhập trước – xuất trước :
Theo phương pháp này , giả thiết ràng số vật liệu nào nhập trước thì xuất
trước , xuất hết số nhập trước mới ddến số nhập sau theo giá thực tế của từng số
hàng xuất , nói cách khác cơ sở của phương pháp này là giá trị thực tế của vật liệuh


mua trước sẽ được dùng làm giá để tính giá thực tế vật liệu xuất trước và do vậy giá
trị vật liệu tồn kho cuối kì sẽ là giá thực tế của số vật liêu mua vào sau cùng.
*Tính theo giá thực tế nhập sau – xuất trước.
Ta cũng phải xác định đơn giá thực tế của từng lần nhập kho và cùng giả
thiết hàng nhập kho sau thì xuất trước , sau đó căn cứ vào số lượng nhập kho tính ra
giá thực tế xuất kho theo nguyên tắc : Tính theo đơn giá thực tế của lần nhập sau
cùng đối với số lượng xuất kho lần nhập sau cùng , số còn lại dược tính theo đơn
giá thực tế của các lần nhập trước đó.
Như vậy giá thực tế của vật liệu tồn kho cuối kì lại là giá trị thực tế của vật
liệu thuộc các lần nhập đầu kì.
* Tính theo giá thực tế đích danh :
Phương pháp này thường được áp dụng đối với các loại vật liệu đặc chủng
giá thực tế xuất kho được căn cứ vào đợơn giá thực tế vật liệu nhập kho theo từng
lô, từng lần nhập và số lượng xuất kho theo từng lần.

* Phương pháp giá hạch toán;
Trong trường hợp doanh nghiệp sử dụng giá hạch toán để theo dõi tình hình
nhập xuất chi tiết hàng ngày , cuối tháng phải điều chỉnh giá hạch toán theo giá thực
tế của vật liệu xuất dùng dự trên hệ số giá thực tế với giá hạch toán vật liệu.
Giá thực tế vật liệu xuất
Giá hạch toán vật liệu
xuất dung trong kỳ
dùng =
trong kỳ(hoặc tồn kho cuối (hoặc tồn kho
kỳ)

x Hệ số

giá vật
liệu

Trong đó :
Hệ số giá vật liệu

=

Giá thực tế vật liệu tồn kho đầu kỳ và nhập
trong
Giá hạch toán vật liệu tồn kho đầu kỳ và nhập
trong kỳ

Hệ số giá có thể tính cho từng loại , từng nhóm từng thứ vật liệu chủ yếu tuỳ
thuộc vào yêu cầu và trình độ quản lý.
III.Hạch toán chi tiết NVL, CCDC
NVL, CCDC là một trong những đối tượng kế toán các loại tài sản phải được

tổ chức hoạch toán chi tiết về mặt giá trị mà cả hiện vật, không chỉ theo từng kho
11


mà phải chi tiết theo từng loại, nhóm.. và phải được tiến hành đồng thời ở cả kho và
phòng kế toán trên từng cơ sở các chứng từ nhập xuất kho. Công ty xây dựng

12


Quảng Ninh đã tổ chức hệ thống chứng từ và mở các sổ kế toán chi tiết để tăng
cường cho công tác quản lý tài sản nói chung, công tác quản lý vật liệu, công cụ,
dụng cụ nói riêng.
Các chứng từ kế toán về vật liệu, công cụ, dụng cụ mà công ty sử dụng theo
chế độ kế toán hiện hành bao gồm:
Phiếu nhập kho (mẫu 01-VT)
Phiếu xuất kho (mẫu 02VT0
Phiếu xuất kho kiêm vận chuyển nội bộ (mẫu 03-VT)
Biên bản kiểm kê vật tư , sản phẩm hàng hoá (mẫu 08-VT)
Hóa đơn kiêm phiếu xuất kho (mẫu 02-BH)
Hoá đơn cước vân chuyển (mẫu 03-BH)
(Theo chế độ 114/TC/QĐ/CĐ kế toán ngày 1/11/1995 của Bộ tài chính)
Vào các sổ kế toán sau:
- Sổ (thẻ) kho
- Sổ kế toán chi tiết vật liệu
- Sổ đối chiếu luân chuyển
- Sổ số dư
Mọi chứng từ kế toán về vật liệu, công cụ, dụng cụ phải luân chuyển theo
trình tự hợp lý, do kế toán trưởng quy định phục vụ cho việc phản ánh ghi chép và
tổng hợp số liệu kịp thời của các bộ phận cá nhân có liên quan.

Theo chế độ kế toán hiện hành thì có tất cả là 3 phương pháp hạch toán chi
tiết vật liệu, công cụ, dụng cụ đó là:
Phương pháp thẻ song song.
Phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển.
Phương pháp sổ số dư.
Phương pháp thẻ song song:
+ Ở kho : việc ghi chép tình hình nhập – xuất – tồn kho hàng ngaỳ do thủ
kho tiến hành trên thẻ kho và chỉ ghi theo số lượng.
+ Khi nhận dược các chứng từ nhập -xuất vật liệu thủ kho phải tiến hành
kiểm tra tính hoẹp lý , jợp pháp của chứng từ và ghi chép số thực nhập , thực xuất
vào chứng từ và thẻ kho . Cuối ngày tính ra số tồn kho ghi vào thẻ kho . Cuối tháng


thủ kho gửi (hoặc kế toán xuống kho nhận) các chứng từ nhập – xuất đã được phân
loại theo từng thứ vật liệu cho phòng kế toán.
+ Ơ phòng kế toán : Kế toán sử dụng sổ(thẻ) kế toán chi tiết vật liệu để ghi
chép tình hình nhập-xuất-tồn kho theo chỉ tiêu hiện vật và giá trị . Cuối tháng kế
toán cộng sổ (thẻ) tính ra tổng số nhập-xuất-tồn kho của từng thứ vật liệu , rồi đối
chiếu với thẻ kho của thủ kho , trên cơ sở đó lập bảng tổng hợp nhập-xuất-tồn kho
vật liệu về mặt giá trị của từng loại vật liệu:
Sơ đồ hạch toán chi tiết vật liệu theo phương pháp thẻ song song
Phiếu nhập kho

Thẻ
kho

Thẻ hoặc sổ chi
tiêu vật liệu

Phiếu xuất kho

Bảng tổng hợp
nhập, xuất tồn
kho vật liệu

Kế toán tổng hợp

G hi c hú :
Ghi hàng ngày
Quan hệ đối chiếu
Ghi cuối tháng
Phương pháp này ghi chép đơn giản , dễ kiểm tra và đối chiếu . Nhưng nó có
mặt hạn chế là việc ghi chép của thủ kho và phòng ké toán còn trùng lặp về chỉ tiêu
số lượng . Hơn nữa việc kiểm tra đối chiếu tiến hành vao cuối tháng . Do vậy hạn
ché chức năng kiểm tra kịp thời của kế toán.
Phương pháp sổ đối chiếu luân chuyển:
+ Ở kho : Việc ghi chép ở kho của thủ kho cũng được thực hiện trả thẻ kho
giống như phương pháp thẻ song song.
+ Ở phòng kế toán : Không mở thẻ kế toán chi tiết mà mở sổ đối chiếu luân
chuyển dể hạch toán số lượng và số tiền của từng thứ vật liệu theo từng kho .


Sổ này ghi mỗi tháng một lần vào cuối tháng trên cơ sở tổng hợp các chứng từ
nhập –


xuất phát sinh trong tháng của từng vật liệu , mỗi thứ chỉ ghi một dòng trong sổ .
Cuối tháng đối chiếu luân chuyển với thẻ kho , đối chiếu số tiền với kế toán tổng
hợp.
Với phương pháp này khối lượng ghi chép của kế toán được giảm bớt do chỉ

ghi một lần vào cuối tháng, nhưng việc ghi sổ vẫn trùng lập giữa kho và phòng kế
toán về chỉ tiêu hiện vật… Việc kiểm tra đối chiếu giữa kho và phòng kế toán cũng
chỉ tiến hành vào cuối tháng nên hạn chế tác dụng kiểm tra.
Thường áp dụng phương pháp này trong các doanh nghiệp sản xuất có không
nhiều nghiệp vụ nhập–xuất–tồn. Không bố chí nhân viên kế toán vật liệu
Sơ đồ hạch toán chi tiết vật liệutheo phương pháp đối chiếu luân chuyển
Phiếu nhập
kho

Thẻ kho

Bảng kê nhập

Sổ đối chiếu
luân
chuyển

Phiếu xuất
kho
Ghi chú

Kế toán tổng

Bảng kê xuất

Ghi hàng ngày
Quan hệ đối chiếu
Ghi cuối tháng

Phương pháp sổ số dư:

+ Ở kho : Giống các phương pháp trên , định kỳ , sau khi ghi thẻ kho, thủ
kho phải tập hợp toàn bộ chứng từ nhập kho, xuât kho phát sinh từng vât liệu quy
định, sau đó lập phiếu giao nhận chứng từ và nộp cho kế toán kèm theo các chứng
từ nhập, xuất vật liệu.


+ Ở phòng kế toán : Định kỳ nhân viên kế toán phải xuống kho dể hướng dẫn
và kiểm tra việc ghi chép thẻ kho của thủ kho và thu nhận chứng từ, kế toán kiểm
tra và tính giá chứng từ và ghi vào cột số tiền trên phiếu giao nhận chứng từ. Đồng


thời ghi số tiền vừa tinhs dược của từng nhóm vật liệu vào bảng luỹ kế nhập, xuất,
tồn kho vật liệu. Bảng này được mở cho từng kho, mỗi kho một tờ, được ghi trên cơ
sở các phiếu giao nhận chứng từ nhập xuất vật liệu. Việc kiểm tra đối chiếu căn cứ
vào cột tiền tồn kho trên sổ số dư và bảng kê tổng hợp nhập-xuất-tồn kho và số liệu
kế toán tổng hơp.
Việc quản lý vật liệu, công cụ, dụng cụ do nhiều bộ phận đơn vị tham gia.
Xong việc quản lý tình hình nhập, xuất, tồn kho vật liệu, công cụ, dụng cụ hàng
ngày chủ yếu được thực hiện ở bộ phận kho và phòng kế toán trên cơ sở chứng từ
kế toán về nhập, xuất vật liệu, công cụ, dụng cụ. Thủ kho và kế toán vật liệu, công
cụ, dụng cụ phải phản ánh chính xác, kịp thời tình hình nhập - xuất - tồn - kho vật
liệu, công cụ, dụng cụ. Bởi vậy giữa kho và phòng kế toán luôn có sự phối hợp với
nhau để sử dụng chứng từ nhập xuất vật liệu, công cụ, dụng cụ một cách hợp lý
trong việc ghi chép vào thẻ kho của thủ kho. Hiện nay việc hạch toán được thực
hiện theo 3 phương pháp đã nêu ở trên và công ty xây dựng số 1 đã lựa chọn
phương pháp sổ số dư để ghi chép.
Theo phương pháp sổ số dư thì:
+ Ở kho: chỉ theo dõi về mặt số lượng
+ ở phòng kế toán: chi theo dõi về măt giá trị
Sơ đồ hạch toán theo phương pháp sổ số dư

Phiếu nhập

Thẻ kho

Phiếu
xuất
kho

Giấy giao
nhận chứng
từ nhập

Bảng lũy kế nhập

Sổ số dư

Bảng tổng hợp
nhập - xuất tồn

Giấy giao
nhận chứng
từ xuất

Bảng lũy
kế
xuất


Ghi hàng ngày:

Ghi cuối tháng:
Đối chiếu kiêm tra:
-Tại kho:
Hàng ngày sau khi ghi thẻ xong thủ kho tập hợp chứng từ nhập xuất phát
sinh trong kỳ và phân loại theo nhóm quy định, căn cứ vào kết quả phân loại chứng
từ, thủ kho lập phiếu giao nhận chứng từ nhập, chứng từ xuất, ghi số lượng số hiệu
chứng từ của từng nhóm vật liệu, công cụ, dụng cụ xong đính kèm theo phiếu xuất
kho, phiếu nhập kho giao cho phòng kế toán .
Cuối tháng căn cứ vào thẻ kho, thủ kho ghi số lượng vật liệu,công cụ, dụng
cụ tồn cuối tháng của từng danh điểm vật tư, vào sổ số dư sau đó chuyển sổ cho
phòng kế toán. Sổ số dư do kế toán mở cho từng kho và dùng cho cả năm, giao cho
thủ kho trước ngày cuối tháng.
- Tại phòng kế toán:
Khi nhận chứng từ nhập, xuất vật liệu, công cụ, dụng cụ ở kho, kế toán kiểm
tra việc phân loại chứng từ và ghi giá hạch toán, tính tiền cho từng nhóm, tổng cộng
số tiền của các chứng từ nhập,xuất theo từng nhóm vật liệu, công cụ, dụng cụ ghi
vào cột số tiền trên phiếu giao nhận chứng từ ghi vào bảng lũy kế nhập – xuất – tồn,
bảng này được mở cho từng kho. Khi nhận sổ số dư kế toán kiểm tra và ghi chỉ tiêu
giá trị vào sổ số dư, sau đó đối chiếu số liệu giữa bảng tổng hợp nhập – xuất – tồn
với sổ số dư.
Công ty hach toán chi tiết vật liệu, công cụ, dụng cụ theo phương pháp sổ số
dư sẽ làm giảm nhẹ được khối lượng ghi chép hàng ngày, công việc của kế toán sẽ
được tiến hành đều đặn trong tháng, hàng ngày kế toán có thể giám sát,kiểm tra việc
nhập xuất vật liệu, công cụ, dụng cụ thường xuyên.
Mặc dù phương pháp sổ số dư có nhiều ưu điểm nhưng ngược lại nếu có sai
sót thì rất khó phát hiện, khó kiểm tra, đòi hỏi trình độ quản lý của thủ kho và kế
toán phải khá nếu sẽ dẫn đến sai sót.


IV. Kế toán tổng hợp về nguyên vật liệu , công cụ dụng cụ

Hiện nay theo chế độ kế toán hiện hành thì các doanh nghiệp có thể sử dụng
hai phương pháp hạch toán đó là: phương pháp kê khai thường xuyên va phương
pháp kiểm kê định kỳ.
1. Phương pháp kê khai thường xuyên.
Là phương pháp theo dõi tình hình hiện có, biến động tăng, giảm vật liệu
một cách thường xuyên liên tục. Phương pháp này được áp dụng trong doanh
nghiệp có quy mô lớn, thường tiến hành từ 2 hoạt động sản xuất kinh doanh trở lên
hay sản xuất nhiều loại sản phảm khác nhau với sản lượng lớn, giá trị cao.
2. Phương pháp kiểm kê định kỳ.
Là phương páhp không theo dõi thường xuyên liên tục về tinh fhình động
của các loại vật tư, hàng hoá, sản phảm mà chỉ phản ánh giá trị tồn đầu kỳ và cuối
kỳ của chúng trên cơ sở kiểm kê cuối kỳ xác định lượng tồn kho thực tế, chưa xuất
dùng cho sản xuất kinh doanh và các mục đích khác. Phương pháp này chỉ thích
hợp cho các đơn vị không tiến hành đồng thời hai hoạt động sản xuất kinh doanh trở
lên, chỉ sản xuất một loại sản phẩm, số lượng vùa phải, giá trị không cao.
A.

KẾ TOÁN TỔNG HỢP VẬT LIỆU THEO PHƯƠNG PHÁP KÊ KHAI

THƯỜNG XUYÊN.
1.Hạch toán tinh hình biến động tăng.
a)Tăng vật liệu do mua ngoài
+ Trường hợp mua ngoài hàng về hoá dơn cũng về
Căn cứ vào hoá đơn mua hàng , biên bản kiểm nhận và phiếu nhập kho , kế
toán ghi.
Nợ TK 152 : giá thực tế vật liệu (chi tiết từng loại)
Nợ TK 133 (1331): Thuế VAT được khấu trừ
Có TK liên quan : 331,111,141…: Tổng giá thanh toán
- Số chiêt khấu mua hàng , giảm giá hàng mua (nếu có) ghi
Nợ TK 331: Trừ vào số tiền hàng phải trả

Nợ TK 111, 112 : Số tiền được người bán trả lại
Nợ TK 1388: Số được người bán chấp nhận


Có TK 152 (chi tiết từng loại): Sổ chiết khấu mua hàng , giảm giá hàng
mua được hưởng theo giá không có thuế
Có TK 1331; thuế VAT không được khấu trừ
b.Trường hợp hàng thừa so với hoá đơn
Về nguyên tắc khi phát hiện thừa, phải làm văn bản báo cáo cho các bên liên
quan biết để cùng sử lý, kế toán ghi.
Nếu nhập toàn bộ :
Nợ TK 152 (chi tiết vật liệu) : Trị giá toàn bộ số hàng (giá không có thuế VAT)
Nợ TK133(1331): Thuế VAT tính theo số hoá đơn
Có TK 331: Trị giá thanh toán theo hoá đơn
Có TK 3381 : Trị giá số hàng thừa chưa có thuế VAT
Căn cứ vào quyết định sử lí ghi :
+ Nếu trả lại cho người bán :
Nợ TK 3381 : TRị gía hàng thừa đã sử lý
Có TK 152 : Trả lại số thừa
+ Nếu đồng ý mua tiếp số hàng thừa
Nợ TK 3381 : Trị giá hàng thừa (giá chưa có thuế VAT)
Nợ TK 133(1331):Thuế VAT của số hàng thừa
Có TK 331 : Tổng giá trị thanh toán số hàng thừa
+ Nếu thừa không rõ nguyên nhân ghi tăng thu nhập
Nợ TK 3381 : Trị giá hàng thừa (giá chưa có thuế VAT)
Có TK 721: Số hàng thừa không rõ nguyên nhân
-Nếu nhập theo số hoá đơn.
Nợ TK 152 : Giá trị thực tế vật liệu
Nợ TK 133(1331): Thuế VAT được khấu trừ
Có TK liên quan 331, 111, 112, 141…: Tổng giá thanh toán

Số thừa coi như giữ hộ người bán và ghi : Nợ TK 002
Khi sử lí thừa , ghi TK002: Đồng thoìư căn cứ vào cách sử lý cụ thẻ hạch toán như
sau;
+ Nếu đồng ý mua tiếp số thừa .
Nợ TK 152 : trị giá hàng thừa (giá chưa có VAT)


Nợ TK 133(1331) : Thuế VAT của số hàng thừa
Có TK 331: Tổng giá thanh toán số hàng thừa
+ Nếu thừa không ró nguyên nhân, ghi tăng thu nhập
Nợ TK 152: Trị giá hàng thừa (giá chua có thuế VAT)
Có TK 721: Số thừa không rõ nguyên nhân
c)rường hợp hàng thiếu so với hoá đơn:
Kế toán chỉ phản ánh số hàng thực nhạn số thiếu căn cứ vào biên bản kiểm
nhận , thông báo cho bên bán biết hoặc ghi sổ như sau:
Khi nhập :
Nợ TK 152 : Trị giá số thực nhập kho (chi tiết vật liệu)
Nợ TK 1381 : Trị giá số thiếu (không có thuế VAT)
Nợ TK 133(1331) : Thuế VAT theo hoá đơn
Có TK 331 : Trị giá thanh toán theo hoá đơn
Khi xử lí:
+ Nếu người bán giao tiếp số hàng còn thiếu:
Nợ TK 152: người bán giao tiếp số thiếu
Có TK 1381 : Xử lí số thiếu
+ Nếu người bán không còn hàng:
Nợ TK 331: Ghi giảm số tìên phải trả người bán
Có TK 1381 : Xử lí số thiếu
Có TK 133 (1331): Thuế VAT không được khấu trừ(của số hàng còn
thiếu)
+Nếu cá nhân làm mất phải bồi thường:

Nợ TK 1388,334: Cá nhân phải bồi thường
Có TK 133(1331) : Thuế VAT không được khấu trừ
Có TK 1381 : Xử lí số thiếu
+ Số hàng thiếu khỗngác định được nguyên nhân:
Nợ TK 821: Số thiếu không rõ nguyên nhân
Có TK 1381: Xử lí số thiếu


d) Trường hợp hàng hoá bán kém phẩm chất, sai quy cách, không đảm bảo như hợp
đồng.
Số hàng này có thể được giảm giá hoặc trả lại cho người bán. Khi xuất kho
giao trả hoặc số được giảm giá,ghi:
Nợ TK 331,111,112
Có TK 152( chi tiết vật liệu)
Có TK 1331: Thuế VAT không được khấu trừ của số giao trả hoặc giảm
giá Trường hợp hàng về chưa có hoá đơn
Nợ TK152,153,156: theo giá tạm tính
Có TK331:Giá tạm tính
e)Hoá đơn về nhưng hàng chưa về
Kế toán lưu hoá đơn vào hồ sơ “hàng mua đang đi đường”. Nếu trong tháng
vẫn chưa về thì ghi:
Nợ TK 151: Tạo giá hàng mua theo hoá đơn
Nợ TK 331: Thuế VATđược khấu trừ,
CóTK liên quan 331,111,112,141…
-Sang tháng sau khi hàng về ghi:
Nợ TK 152: Nếu nhập kho(chi tiết vật liệu)
Nợ TK 621,627:Xuât kho sản xuất ở phân xưởng
Có TK151: Hàng đi đường kì trước đã về
h) Trường hợp nguyên vật liệu tự chế nhập hoặc thuê ngoài gia công chế biến:
Ghi theo giá thành sản xuât thực tế hoặc gía thành chế biến thực tế

Nợ TK 152(chi tiết vật liệu)
Có TK 154: Vật liệu thuê ngoài gia công
Có TK 512 : Vật liệu tự sản xuất
2.Hạch toán tiến hành biến động giảm vật liệu.
a.Xuất vật liệu cho sản xuât kinh doanh.
Nợ TK 621(chi tiết đối tượng): Xuất chế tạo sản phẩm hay thực hiện các lao
vụ , dịch vụ
Nợ TK 627(6272): Xuất dùng chung cho phân xưởng sản xuất
Nợ TK 641(6412): Xuất cho nhu cầu quản lí doanh nghiệp


Nợ TK 241: Xuất cho XDCB hoặc sửa chữa TSCĐ
Có TK 152 : Giá thực tế vật liệu xuất
b)Xuất để góp vốn liên doanh
Nợ TK 222: Giá trị góp vốn liên doanh dài hạn
Nợ TK 128: Giá trị góp vốn liên doanh ngắn hạn
Nợ (Có) TK412: Phần chênh lệch
Có TK 152: Giá thực tế vật liệu xuất
c.Xuất thuê ngoài gia công, chế biến:
Nợ TK 154: Giá thực tế cvật liệu xuất chế biến
Có TK 152: Giá thực tế
d. Giảm do cho vay tạm thời:
Nợ TK1388,1368
Có TK 152
e)giảm do các nguyên nhân khác
Nợ TK 632: Nhượng bán
Nợ TK 642: Thiếu trong định mức tại kho
Nợ TK 1381; Thiếu không rõ nguyên nhânchờ xử lí
Nợ TK 1388,334: Thiếu cá nhân phải bồi thường
Có TK 152; Giá thực tế vật liệu giảm

B: KẾ TOÁN TỔNG HỢP CÔNG CỤ DỤNG CỤ
Kế toán công cụ dụng cụ giống như là với nguyên vật liệu nhưng xuất lại
khác nhau. Vì vậy trong phần này em chỉ trình bày hạch toán giảm công cụ dụng cụ
a.Công cụ dụng cụ
*Loại phân bổ 100%
Nợ TK 627(6273)
Nợ TK 641(6413)
Nợ TK 642(6423)
Có TK 153: Toàn bộ giá trị xuất dùng
*Loại phân bổ 50%:
-Khi xuất: Nợ TK 242 chi phí trước dài hạn
Có TK 153 toàn bộ giá trị công cụ dụng cụ

24


PHân bổ 50% giá trị
Nợ TK 627
Nợ TK 641
50% giá trị công cụ xuất dùng
Nợ TK 642
Có TK 242

Khi báo hỏng phân bổ 50%
giá trị còn lại trừ đi giá
trị thu hồi Nợ TK
627(6273) 50% giá trị
phế liệu – phế liệu thu
hồi Nợ TK 641(6413)
Nợ TK 642(6423)

Nợ TK 111,112,131,152: Giá trị phế liệu thu
hồi
Có TK 242: 50% Giá trị còn lại
*Loại phân bổ nhiều lần
Xuất công cụ dụng cụ với soó lượng nhiều,
giá trị nhiều có tác dụng phục vụ
nhiều kì .
Bút toán một :
Phản
ánh
100%
giá trị
xuất
dùng
Nợ TK
242
Có Tk 153
Bút toán 2: Phản ánh giá trị phân bổ mỗi lần đầu.
Lần I: Nợ TK 627, 641, 642
Có TK 242